TED2015
David Eagleman: Can we create new senses for humans?
David Eagleman: Chúng ta có thể tạo ra giác quan mới cho con người?
Filmed:
Readability: 4.1
2,933,070 views
Ở con người, chúng ta tiếp nhận gần mười ngàn tỉ sóng ánh sáng. "Trãi nghiệm thật tế của chúng ta," nhà khoa học thần kinh David Eagleman phát biểu," bị giới hạn bởi cơ chế sinh học." Ông muốn thay đổi điều đó. Nghiên cứu của ông về việc xử lý của bộ não dẫn dắt ông tạo ra những giao diện mới - như là áo cảm giác - để đi vào những thông tin lúc trước không thấy được về thế giới quanh ta.
David Eagleman - Neuroscientist
David Eagleman decodes the mysteries of the tangled web of neurons and electricity that make our minds tick -- and also make us human. Full bio
David Eagleman decodes the mysteries of the tangled web of neurons and electricity that make our minds tick -- and also make us human. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
We are built out of very small stuff,
0
973
4543
Chúng ta được tạo ra không để cảm nhận
những thứ rất nhỏ,
những thứ rất nhỏ,
00:17
and we are embedded in
a very large cosmos,
a very large cosmos,
1
5516
2515
và chúng ta lạc lõng giữa vũ trụ bao la.
00:20
and the fact is that we are not
very good at understanding reality
very good at understanding reality
2
8031
4551
Thực tế là chúng ta không thật giỏi
hiểu về tính xác thực
hiểu về tính xác thực
00:24
at either of those scales,
3
12582
1579
ở cả hai mức độ kể trên,
00:26
and that's because our brains
4
14161
1602
và đó là vì não chúng ta
00:27
haven't evolved to understand
the world at that scale.
the world at that scale.
5
15763
4394
chưa đạt đến mức để hiểu
thế giới ở mức độ đó.
thế giới ở mức độ đó.
00:32
Instead, we're trapped on this
very thin slice of perception
very thin slice of perception
6
20157
4220
Thay vào đó, chúng ta bị giới hạn trong
sự nhận biết mỏng manh này
sự nhận biết mỏng manh này
00:36
right in the middle.
7
24377
1766
ngay ở giữa.
00:38
But it gets strange, because even at
that slice of reality that we call home,
that slice of reality that we call home,
8
26723
4468
Nhưng lạ thay, ngay cả khi ở mảng
tính xác thực đó mà ta gọi là nhà,
tính xác thực đó mà ta gọi là nhà,
00:43
we're not seeing most
of the action that's going on.
of the action that's going on.
9
31191
2985
ta cũng không thấy hết được
những gì đang diễn ra.
những gì đang diễn ra.
00:46
So take the colors of our world.
10
34176
3390
Vì thế hãy đón nhận nhiều
màu sắc của thế giới.
màu sắc của thế giới.
00:49
This is light waves, electromagnetic
radiation that bounces off objects
radiation that bounces off objects
11
37566
4713
Đây là sóng ánh sáng, bức xạ điện từ
phát ra từ các vật thể
phát ra từ các vật thể
00:54
and it hits specialized receptors
in the back of our eyes.
in the back of our eyes.
12
42279
3437
và nó tác động lên những
thụ quan chuyên biệt sau mắt chúng ta.
thụ quan chuyên biệt sau mắt chúng ta.
00:57
But we're not seeing
all the waves out there.
all the waves out there.
13
45716
3645
Chúng ta không thấy hết mọi làn sóng
ở quanh đây.
ở quanh đây.
01:01
In fact, what we see
14
49361
1695
Thật ra, những gì chúng ta thấy được
01:03
is less than a 10 trillionth
of what's out there.
of what's out there.
15
51056
4063
chưa bằng một phần 10 tỉ tỉ
những gì ngoài kia.
những gì ngoài kia.
01:07
So you have radio waves and microwaves
16
55119
3367
Chúng ta có sóng vô tuyến và
sóng vi ba,
sóng vi ba,
01:10
and X-rays and gamma rays
passing through your body right now
passing through your body right now
17
58486
3297
có tia X quang và tia Gamma
xuyên qua người chúng ta ngay lúc này
xuyên qua người chúng ta ngay lúc này
01:13
and you're completely unaware of it,
18
61783
2949
nhưng ta hoàn toàn
không nhận biết được điều đó,
không nhận biết được điều đó,
01:16
because you don't come with
the proper biological receptors
the proper biological receptors
19
64732
3181
bởi vì chúng ta không trang bị những
thụ quan sinh học thích hợp
thụ quan sinh học thích hợp
01:19
for picking it up.
20
67913
1208
để đón nhận nó.
01:21
There are thousands
of cell phone conversations
of cell phone conversations
21
69631
2567
Có hàng ngàn cuộc nói chuyện điện thoại
01:24
passing through you right now,
22
72198
1556
xuyên qua người bạn ngay lúc này,
01:25
and you're utterly blind to it.
23
73754
2301
mà bạn hoàn toàn không hề hay biết.
01:28
Now, it's not that these things
are inherently unseeable.
are inherently unseeable.
24
76055
3898
Đây không là những thứ vốn
không thể thấy được.
không thể thấy được.
01:31
Snakes include some infrared
in their reality,
in their reality,
25
79953
4899
Rắn gom nhiều tia hồng ngoại vào
khả năng nhận biết tính xác thực của nó,
khả năng nhận biết tính xác thực của nó,
01:36
and honeybees include ultraviolet
in their view of the world,
in their view of the world,
26
84852
3878
còn ong mật gom được tia tử ngoại
trong mắt của nó khi nhìn thế giới,
trong mắt của nó khi nhìn thế giới,
01:40
and of course we build machines
in the dashboards of our cars
in the dashboards of our cars
27
88730
2925
dĩ nhiên chúng ta làm những
cái máy gắn trong xe của chúng ta
cái máy gắn trong xe của chúng ta
01:43
to pick up on signals
in the radio frequency range,
in the radio frequency range,
28
91655
3228
để thu tín hiệu từ dãi sóng vô tuyến,
01:46
and we built machines in hospitals
to pick up on the X-ray range.
to pick up on the X-ray range.
29
94883
3692
và chúng ta làm những cái máy ở bệnh viện
để nhận dãi tia X quang.
để nhận dãi tia X quang.
01:50
But you can't sense
any of those by yourself,
any of those by yourself,
30
98575
3390
Nhưng ta không thể tự nhận biết
bất cứ tia sóng nào,
bất cứ tia sóng nào,
01:53
at least not yet,
31
101965
1509
hay ít nhất là chưa làm được,
01:55
because you don't come equipped
with the proper sensors.
with the proper sensors.
32
103474
3947
bởi vì ta không được trang bị những
cảm biến thích hợp.
cảm biến thích hợp.
01:59
Now, what this means is that
our experience of reality
our experience of reality
33
107421
4481
Điều đó có nghĩa là
trải nghiệm của chúng ta về tính xác thực
trải nghiệm của chúng ta về tính xác thực
02:03
is constrained by our biology,
34
111902
3460
bị ràng buộc bởi cơ chế sinh học
của chúng ta,
của chúng ta,
02:07
and that goes against
the common sense notion
the common sense notion
35
115362
2554
và nó đi ngược lại quan niệm phổ biến
02:09
that our eyes and our ears
and our fingertips
and our fingertips
36
117916
2263
rằng mắt, tai và đầu ngón tay của chúng ta
02:12
are just picking up
the objective reality that's out there.
the objective reality that's out there.
37
120179
4215
cảm nhận được tính xác thực của vật thể
ngoài kia.
ngoài kia.
02:16
Instead, our brains are sampling
just a little bit of the world.
just a little bit of the world.
38
124394
5619
Thay vào đó, não chúng ta chỉ hiện thị
một phần nhỏ thế giới.
một phần nhỏ thế giới.
02:22
Now, across the animal kingdom,
39
130013
2067
Ở thế giới động vật,
02:24
different animals pick up
on different parts of reality.
on different parts of reality.
40
132080
3320
mỗi động vật khác nhau nhận biết
phần khác nhau trong tính xác thực.
phần khác nhau trong tính xác thực.
02:27
So in the blind
and deaf world of the tick,
and deaf world of the tick,
41
135400
2949
Trong thế giới không nghe,
không thấy của loài ve
không thấy của loài ve
02:30
the important signals
are temperature and butyric acid;
are temperature and butyric acid;
42
138349
4481
dấu hiệu quan trọng nhận biết là
nhiệt độ và axit butyric;
nhiệt độ và axit butyric;
02:34
in the world of the black ghost knifefish,
43
142830
2926
Trong thế giới của cá dao ma đen,
02:37
its sensory world is lavishly colored
by electrical fields;
by electrical fields;
44
145756
4899
thế giới cảm giác của chúng được
tô đầy màu sắc bằng điện trường;
tô đầy màu sắc bằng điện trường;
02:42
and for the echolocating bat,
45
150655
2461
và đối với loài dơi phản âm định vị,
02:45
its reality is constructed
out of air compression waves.
out of air compression waves.
46
153116
4040
tính xác thực được tạo bằng được những
làn sóng không khí bị ép lại với nhau.
làn sóng không khí bị ép lại với nhau.
02:49
That's the slice of their ecosystem
that they can pick up on,
that they can pick up on,
47
157156
4365
Đó là phần nhỏ trong hệ sinh học
mà chúng có thể nhận biết được,
mà chúng có thể nhận biết được,
02:53
and we have a word for this in science.
48
161521
1858
mà ta có một từ trong trong khoa học.
02:55
It's called the umwelt,
49
163403
1508
Nó được gọi là "umwelt,"
02:56
which is the German word
for the surrounding world.
for the surrounding world.
50
164911
3692
tiếng Đức có nghĩa là thế giới xung quanh.
03:00
Now, presumably, every animal assumes
51
168603
2995
Tất nhiên, giả thiết là mỗi loài động vật
đều khẳng định
đều khẳng định
03:03
that its umwelt is the entire
objective reality out there,
objective reality out there,
52
171598
4389
rằng môi trường quanh chúng là toàn bộ
vật thể nhận biết được ngoài kia,
vật thể nhận biết được ngoài kia,
03:07
because why would you ever stop to imagine
53
175987
2294
vậy tại sao có khi ta lại ngừng
tưởng tượng
tưởng tượng
03:10
that there's something beyond
what we can sense.
what we can sense.
54
178281
2521
rằng có thứ ngoài những gì
ta có thể cảm nhận được.
ta có thể cảm nhận được.
03:13
Instead, what we all do
is we accept reality
is we accept reality
55
181412
2714
Thay vào đó, những gì ta làm là
chấp nhận tính xác thực
chấp nhận tính xác thực
03:16
as it's presented to us.
56
184126
2646
đã tạo sẵn cho chúng ta.
03:19
Let's do a consciousness-raiser on this.
57
187222
2495
Hãy làm thử nghiệm nâng cao sự nhận biết
về vấn đề này.
về vấn đề này.
03:21
Imagine that you are a bloodhound dog.
58
189717
2656
Tưởng tượng bạn là một con chó đánh hơi.
03:24
Your whole world is about smelling.
59
192973
2205
Cả thế giới của bạn toàn mùi vị.
03:27
You've got a long snout that has
200 million scent receptors in it,
200 million scent receptors in it,
60
195178
4412
Bạn có chiếc mũi hếch dài với 200 triệu
cơ quan thụ cảm bên trong,
cơ quan thụ cảm bên trong,
03:31
and you have wet nostrils
that attract and trap scent molecules,
that attract and trap scent molecules,
61
199590
4504
và bạn có lỗ mũi ướt để
thu hút và giữ lại nhiều mùi hương,
thu hút và giữ lại nhiều mùi hương,
03:36
and your nostrils even have slits
so you can take big nosefuls of air.
so you can take big nosefuls of air.
62
204094
3994
và lỗi mũi có nhiều khe hở để bạn
có thể hít đầy không khí vào mũi.
có thể hít đầy không khí vào mũi.
03:40
Everything is about smell for you.
63
208088
3274
Mọi thứ với bạn đều là mùi vị.
03:43
So one day, you stop in your tracks
with a revelation.
with a revelation.
64
211362
3901
Một ngày kia, bạn dừng công việc đánh hơi
của bạn với một phát hiện.
của bạn với một phát hiện.
03:47
You look at your human owner
and you think,
and you think,
65
215263
3320
Bạn nhìn người chủ và nghĩ,
03:50
"What is it like to have the pitiful,
impoverished nose of a human?
impoverished nose of a human?
66
218583
4810
"Sẽ như thế nào nếu có cái mũi nhỏ xíu,
kém cỏi như loài người?
kém cỏi như loài người?
03:55
(Laughter)
67
223393
1690
(Cười)
03:57
What is it like when you take
a feeble little noseful of air?
a feeble little noseful of air?
68
225083
3252
Mọi chuyện ra sao khi bạn hít luồng
không khí bằng cái mũi nhỏ yếu ớt?
không khí bằng cái mũi nhỏ yếu ớt?
04:00
How can you not know that there's
a cat 100 yards away,
a cat 100 yards away,
69
228335
4049
Làm sao bạn không thể biết được
có con mèo cách 100 yards,
có con mèo cách 100 yards,
04:04
or that your neighbor was on
this very spot six hours ago?"
this very spot six hours ago?"
70
232384
3334
hay hàng xóm của bạn đã ở mỗi chổ này
6 tiếng trước?
6 tiếng trước?
04:07
(Laughter)
71
235718
2740
(Cười)
04:10
So because we're humans,
72
238458
2299
Bởi vì chúng ta là con người,
04:12
we've never experienced
that world of smell,
that world of smell,
73
240757
2647
chúng ta chưa bao giờ trải qua
thế giới mùi vị ấy,
thế giới mùi vị ấy,
04:15
so we don't miss it,
74
243404
2679
chúng ta không bỏ lỡ nó,
04:18
because we are firmly settled
into our umwelt.
into our umwelt.
75
246083
4031
bởi chúng ta hoàn toàn an bài
trong thế giới xung quanh của chúng ta.
trong thế giới xung quanh của chúng ta.
04:22
But the question is,
do we have to be stuck there?
do we have to be stuck there?
76
250114
3663
Nhưng câu hỏi là,
chúng ta có bị dính chặt vào đó không?
chúng ta có bị dính chặt vào đó không?
04:26
So as a neuroscientist, I'm interested
in the way that technology
in the way that technology
77
254317
4528
Với vai trò là nhà thần kinh học,
tôi quan tâm tới cách mà công nghệ
tôi quan tâm tới cách mà công nghệ
04:30
might expand our umwelt,
78
258845
2623
mở rộng thế giới xung quanh của chúng ta,
04:33
and how that's going to change
the experience of being human.
the experience of being human.
79
261468
3640
và cách nó sẽ thay đổi trải nghiệm
của loài con người.
của loài con người.
04:38
So we already know that we can marry
our technology to our biology,
our technology to our biology,
80
266228
3553
Ta đều biết rằng ta có thể kết hợp
công nghệ vào sinh học,
công nghệ vào sinh học,
04:41
because there are hundreds of thousands
of people walking around
of people walking around
81
269781
3784
bởi vì có hằng trăm nghìn người
đi bộ ngoài kia
đi bộ ngoài kia
04:45
with artificial hearing
and artificial vision.
and artificial vision.
82
273565
3599
với thính giác và thị giác nhân tạo.
04:49
So the way this works is, you take
a microphone and you digitize the signal,
a microphone and you digitize the signal,
83
277164
4389
Cách nó hoạt động là bạn dùng micro
và bạn mã số hóa tín hiệu,
và bạn mã số hóa tín hiệu,
04:53
and you put an electrode strip
directly into the inner ear.
directly into the inner ear.
84
281553
3738
và bạn cấy dãi điện cực
trực tiếp vào tai trong.
trực tiếp vào tai trong.
04:57
Or, with the retinal implant,
you take a camera
you take a camera
85
285291
2299
Với võng mạc được ghép,
bạn dùng một máy thu hình
bạn dùng một máy thu hình
04:59
and you digitize the signal,
and then you plug an electrode grid
and then you plug an electrode grid
86
287590
3274
bạn mã số hóa tín hiệu,
và rồi bạn cắm lưới điện
và rồi bạn cắm lưới điện
05:02
directly into the optic nerve.
87
290864
3018
trực tiếp vào thần kinh thị giác.
05:05
And as recently as 15 years ago,
88
293882
3924
Và vừa mới cách đây 15 năm,
05:09
there were a lot of scientists who thought
these technologies wouldn't work.
these technologies wouldn't work.
89
297806
3738
có nhiều nhà khoa học đã từng nghĩ rằng
những công nghệ này sẽ không hoạt động.
những công nghệ này sẽ không hoạt động.
05:13
Why? It's because these technologies
speak the language of Silicon Valley,
speak the language of Silicon Valley,
90
301544
5179
Tại sao? Bởi những công nghệ này
nói ngôn ngữ của Thung lũng Silicon,
nói ngôn ngữ của Thung lũng Silicon,
05:18
and it's not exactly the same dialect
as our natural biological sense organs.
as our natural biological sense organs.
91
306723
5572
mà không phải là tiếng của những
giác quan sinh học tự nhiên của chúng ta.
giác quan sinh học tự nhiên của chúng ta.
05:24
But the fact is that it works;
92
312295
2415
Nhưng thật sự nó hoạt động;
05:26
the brain figures out
how to use the signals just fine.
how to use the signals just fine.
93
314710
4589
não tìm ra được cách sử dụng tín hiệu.
05:31
Now, how do we understand that?
94
319719
1514
Cách nào chúng ta hiểu điều đó?
05:33
Well, here's the big secret:
95
321763
1695
Vâng, đây là bí mật lớn:
05:35
Your brain is not hearing
or seeing any of this.
or seeing any of this.
96
323458
5270
Não của ta không nghe
không thấy gì về điều này,
không thấy gì về điều này,
05:40
Your brain is locked in a vault of silence
and darkness inside your skull.
and darkness inside your skull.
97
328728
6455
Não của ta bị nhốt trong vòm
im lặng và bóng tối của hộp sọ.
im lặng và bóng tối của hộp sọ.
05:47
All it ever sees are
electrochemical signals
electrochemical signals
98
335183
3808
Tất cả những gì nó thấy được là
những tín hiệu điện hóa
những tín hiệu điện hóa
05:50
that come in along different data cables,
99
338991
2549
từ những đường truyền dữ liệu khác nhau,
05:53
and this is all it has to work with,
and nothing more.
and nothing more.
100
341540
4452
và đây là tất cả những gì nó phải làm việc,
không có gì hơn.
không có gì hơn.
05:58
Now, amazingly,
101
346672
2252
Ngạc nhiên thay,
06:00
the brain is really good
at taking in these signals
at taking in these signals
102
348924
2763
não lại rất giỏi đón nhận
những tín hiệu này
những tín hiệu này
06:03
and extracting patterns
and assigning meaning,
and assigning meaning,
103
351687
3551
rồi rút ra cách thức và đặt ý nghĩa,
06:07
so that it takes this inner cosmos
and puts together a story
and puts together a story
104
355238
4054
để mà nó gom điều này bên trong vũ trụ
và kết nối thành một câu chuyện
và kết nối thành một câu chuyện
06:11
of this, your subjective world.
105
359292
4887
về điều này,
tạo thế giới chủ quan trong bạn.
tạo thế giới chủ quan trong bạn.
06:16
But here's the key point:
106
364179
1950
Nhưng đây là chìa khóa của vấn đề:
06:18
Your brain doesn't know,
and it doesn't care,
and it doesn't care,
107
366129
3390
não của bạn không biết
và cũng không quan tâm,
và cũng không quan tâm,
06:21
where it gets the data from.
108
369519
3042
nó lấy thông tin từ đâu.
06:24
Whatever information comes in,
it just figures out what to do with it.
it just figures out what to do with it.
109
372561
4853
Khi nào thông tin đến,
nó chỉ tìm cách xử lý.
nó chỉ tìm cách xử lý.
06:29
And this is a very efficient
kind of machine.
kind of machine.
110
377414
2438
Đây là một loại máy móc rất hiệu quả.
06:31
It's essentially a general purpose
computing device,
computing device,
111
379852
4156
Nó chủ yếu là một công cụ điện toán
với mục đích chung chung,
với mục đích chung chung,
06:36
and it just takes in everything
112
384008
2415
và nó chỉ là nhận hết mọi thứ
06:38
and figures out
what it's going to do with it,
what it's going to do with it,
113
386423
2600
và tính toán xem nó sẽ làm gì
với dữ liệu đó.
với dữ liệu đó.
06:41
and that, I think, frees up Mother Nature
114
389023
3646
điều đó làm tôi nghĩ,
thoát khỏi Quy luật Tự nhiên
thoát khỏi Quy luật Tự nhiên
06:44
to tinker around with different
sorts of input channels.
sorts of input channels.
115
392669
4783
để chắp vá những đường tiếp nhận khác.
06:49
So I call this the P.H.
model of evolution,
model of evolution,
116
397452
2832
Tôi gọi nó P.H
mô hình của sự phát triển,
mô hình của sự phát triển,
06:52
and I don't want to get
too technical here,
too technical here,
117
400284
2044
tôi không muốn đi sâu quá
về kỹ thuật ở đây,
về kỹ thuật ở đây,
06:54
but P.H. stands for Potato Head,
118
402328
3041
nhưng P.H viết tắt của Potato Head,
06:57
and I use this name to emphasize
that all these sensors
that all these sensors
119
405369
3831
tôi dùng tên này để nhấn mạnh rằng
tất cả các giác quan
tất cả các giác quan
07:01
that we know and love, like our eyes
and our ears and our fingertips,
and our ears and our fingertips,
120
409200
3251
mà chúng ta biết và yêu thích,
như mắt, tai, và đầu ngón tay chúng ta,
như mắt, tai, và đầu ngón tay chúng ta,
07:04
these are merely peripheral
plug-and-play devices:
plug-and-play devices:
121
412451
4319
những thứ này gần như là những
thiết bị ngoại vi cắm-và-chạy:
thiết bị ngoại vi cắm-và-chạy:
07:08
You stick them in, and you're good to go.
122
416770
3274
Bạn gắn những thứ này vào,
và bạn đi đâu cũng được.
và bạn đi đâu cũng được.
07:12
The brain figures out what to do
with the data that comes in.
with the data that comes in.
123
420044
5109
Não tìm cách xử lý những dữ liệu
nhận được.
nhận được.
07:18
And when you look across
the animal kingdom,
the animal kingdom,
124
426243
2206
Và khi bạn nhìn qua thế giới động vật,
07:20
you find lots of peripheral devices.
125
428449
2647
bạn tìm thấy nhiều thiết bị ngoại vi.
07:23
So snakes have heat pits
with which to detect infrared,
with which to detect infrared,
126
431096
4110
Rắn có thụ thể nhạy nhiệt
để dò tìm tia hồng ngoại,
để dò tìm tia hồng ngoại,
07:27
and the ghost knifefish has
electroreceptors,
electroreceptors,
127
435206
3250
cá mao da đen có cơ quan thụ điện,
07:30
and the star-nosed mole has this appendage
128
438456
2601
ở chuột chũi mũi sao, trên chiếc mũi
07:33
with 22 fingers on it
129
441057
2647
có 22 tua trên đó
07:35
with which it feels around and constructs
a 3D model of the world,
a 3D model of the world,
130
443704
3669
giúp nó cảm nhận xung quanh và
xây dựng mô hình thế giới 3 chiều,
xây dựng mô hình thế giới 3 chiều,
07:39
and many birds have magnetite
so they can orient
so they can orient
131
447373
3924
nhiều loại chim có từ tính
để chúng có thể định hướng
để chúng có thể định hướng
07:43
to the magnetic field of the planet.
132
451297
2495
theo từ trường của trái đất.
07:45
So what this means is that
nature doesn't have to continually
nature doesn't have to continually
133
453792
3872
Điều này có nghĩa là tự nhiên
không cần phải liên tục
không cần phải liên tục
07:49
redesign the brain.
134
457664
2415
thiết kế lại bộ não.
07:52
Instead, with the principles
of brain operation established,
of brain operation established,
135
460079
4481
Thay vào đó, khi những nguyên tắc
hoạt động của não được thiết lập,
hoạt động của não được thiết lập,
07:56
all nature has to worry about
is designing new peripherals.
is designing new peripherals.
136
464560
4679
tất cả sự tự nhiên phải lo là
thiết kế những vành ngoài mới.
thiết kế những vành ngoài mới.
08:01
Okay. So what this means is this:
137
469239
2925
Được rồi. Điều đó có nghĩa là:
08:04
The lesson that surfaces
138
472164
2020
Bài học rõ ràng là
08:06
is that there's nothing
really special or fundamental
really special or fundamental
139
474184
3669
không có thứ gì đặc biệt hay nền tảng
08:09
about the biology that we
come to the table with.
come to the table with.
140
477853
2995
về sinh học mà chúng ta đã đề cập.
08:12
It's just what we have inherited
141
480848
2067
Đó chỉ là những gì chúng ta thừa hưởng
08:14
from a complex road of evolution.
142
482915
3227
từ quá trình tiến hóa phức tạp.
08:18
But it's not what we have to stick with,
143
486142
3529
Nhưng đó không là những gì chúng ta
phải mang theo mãi,
phải mang theo mãi,
08:21
and our best proof of principle of this
144
489671
2044
chứng cứ tốt nhất của
chúng ta về quy tắc này
chúng ta về quy tắc này
08:23
comes from what's called
sensory substitution.
sensory substitution.
145
491715
2600
rút ra từ thứ gọi là thay thế giác quan.
08:26
And that refers to feeding
information into the brain
information into the brain
146
494315
3228
Điều đó đề cập tới việc cung cấp
thông tin cho não
thông tin cho não
08:29
via unusual sensory channels,
147
497543
2786
thông qua kênh cảm giác
không theo cách thông thường,
không theo cách thông thường,
08:32
and the brain just figures out
what to do with it.
what to do with it.
148
500329
2879
và não sẽ chỉ tìm cách xử lý nó.
08:35
Now, that might sound speculative,
149
503208
2461
Điều đó nghe thật ngoạn mục,
08:37
but the first paper demonstrating this was
published in the journal Nature in 1969.
published in the journal Nature in 1969.
150
505669
4952
nhưng bài báo đầu tiên mô tả điều này được
đăng tải trong tạp chí Nature năm 1969.
đăng tải trong tạp chí Nature năm 1969.
08:43
So a scientist named Paul Bach-y-Rita
151
511985
2368
Nhà khoa học tên là Paul Bach-y-Rita
08:46
put blind people
in a modified dental chair,
in a modified dental chair,
152
514353
3228
cho người khiếm thị ngồi vào ghế
nha sĩ đã được sửa đổi,
nha sĩ đã được sửa đổi,
08:49
and he set up a video feed,
153
517581
2345
và ông lắp đặt một máy quay phim,
08:51
and he put something
in front of the camera,
in front of the camera,
154
519926
2252
và ông để thứ gì đó trước ống kính,
08:54
and then you would feel that
155
522178
2461
và rồi bạn sẽ có cảm giác
08:56
poked into your back
with a grid of solenoids.
with a grid of solenoids.
156
524639
2926
bị chọc sau lưng
bằng một nam châm điện solenoid.
bằng một nam châm điện solenoid.
08:59
So if you wiggle a coffee cup
in front of the camera,
in front of the camera,
157
527565
2484
Nên nếu bạn nhúc nhích tách cà phê
phía trước camera,
phía trước camera,
09:02
you're feeling that in your back,
158
530049
2345
thì bạn cảm giác được nó ở sau lưng,
09:04
and amazingly, blind people
got pretty good
got pretty good
159
532394
3088
ngạc nhiên thay,
người khiếm thị khá tốt
người khiếm thị khá tốt
09:07
at being able to determine
what was in front of the camera
what was in front of the camera
160
535482
3553
trong việc xác định thứ gì ở
phía trước camera
phía trước camera
09:11
just by feeling it
in the small of their back.
in the small of their back.
161
539035
3785
chỉ bằng cách cảm nhận nó
ở phía sau lưng.
ở phía sau lưng.
09:14
Now, there have been many
modern incarnations of this.
modern incarnations of this.
162
542820
3506
Hiện nay có nhiều mô phỏng hiện đại
của thử nghiệm này.
của thử nghiệm này.
09:18
The sonic glasses take a video feed
right in front of you
right in front of you
163
546326
3274
Loại mắt kính âm thanh thu
một cảnh phim ngay trước mặt bạn
một cảnh phim ngay trước mặt bạn
09:21
and turn that into a sonic landscape,
164
549600
2855
rồi chuyển nó thành một
phong cảnh có âm thanh,
phong cảnh có âm thanh,
09:24
so as things move around,
and get closer and farther,
and get closer and farther,
165
552455
2477
khi mọi thứ di chuyển qua lại, thì thành
gần hơn hay xa hơn,
gần hơn hay xa hơn,
09:26
it sounds like "Bzz, bzz, bzz."
166
554956
2074
nó nghe như "Bzz, bzz, bzz."
09:29
It sounds like a cacophony,
167
557030
1973
giống tạp âm vậy,
09:31
but after several weeks, blind people
start getting pretty good
start getting pretty good
168
559003
3994
nhưng sau vài tuần, người khiếm thị
bắt đầu cảm nhận tốt hơn
bắt đầu cảm nhận tốt hơn
09:34
at understanding what's in front of them
169
562997
2322
trong việc hiểu những gì trước mặt họ
09:37
just based on what they're hearing.
170
565319
2647
chỉ dựa những gì họ đang nghe.
09:39
And it doesn't have to be
through the ears:
through the ears:
171
567966
2000
Nhưng nó không nhất thiết phải qua tai:
09:41
this system uses an electrotactile grid
on the forehead,
on the forehead,
172
569990
3364
Hệ thống này sử dụng
mạng lưới điện tiếp xúc trước trán,
mạng lưới điện tiếp xúc trước trán,
09:45
so whatever's in front of the video feed,
you're feeling it on your forehead.
you're feeling it on your forehead.
173
573354
3690
nên bất cứ thứ gì trước ống kính máy quay
bạn sẽ cảm giác nó ở trán.
bạn sẽ cảm giác nó ở trán.
09:49
Why the forehead? Because you're not
using it for much else.
using it for much else.
174
577044
2853
Tại sao lại trán? Vì bạn không
dùng nó nhiều cho việc khác.
dùng nó nhiều cho việc khác.
09:51
The most modern incarnation
is called the brainport,
is called the brainport,
175
579897
4206
Mô phỏng loại này hiện đại nhất
được gọi là cổng não,
được gọi là cổng não,
09:56
and this is a little electrogrid
that sits on your tongue,
that sits on your tongue,
176
584103
3749
đây là lưới điện nhỏ đặt trên lưỡi,
09:59
and the video feed gets turned into
these little electrotactile signals,
these little electrotactile signals,
177
587852
4116
và máy quay được chuyển thành
tín hiệu điện tiếp xúc yếu như vậy,
tín hiệu điện tiếp xúc yếu như vậy,
10:03
and blind people get so good at using this
that they can throw a ball into a basket,
that they can throw a ball into a basket,
178
591968
6487
và người mù dùng nó thành thạo để
họ có thể ném banh vào rổ,
họ có thể ném banh vào rổ,
10:10
or they can navigate
complex obstacle courses.
complex obstacle courses.
179
598455
4016
hoặc họ có thể định hướng những
đường đi có chướng ngại vật phức tạp.
đường đi có chướng ngại vật phức tạp.
10:15
They can come to see through their tongue.
180
603311
4214
Họ có thể thấy thông qua lưỡi của họ.
10:19
Now, that sounds completely insane, right?
181
607525
2206
Điều đó nghe thật điền rồ, đúng không?
10:21
But remember, all vision ever is
182
609731
2809
Nhưng nhớ rằng, tất cả thị lực là
10:24
is electrochemical signals
coursing around in your brain.
coursing around in your brain.
183
612540
4017
tín hiệu điện hóa
chuyển động xung quanh não bạn.
chuyển động xung quanh não bạn.
10:28
Your brain doesn't know
where the signals come from.
where the signals come from.
184
616557
2694
Não không biết tín hiệu đến từ đâu.
10:31
It just figures out what to do with them.
185
619251
3436
nó chỉ hiểu là làm gì với chúng.
10:34
So my interest in my lab
is sensory substitution for the deaf,
is sensory substitution for the deaf,
186
622687
5806
Quan tâm của tôi trong phòng thí nghiệm
là thay thế giác quan cho người khiếm thính
là thay thế giác quan cho người khiếm thính
10:40
and this is a project I've undertaken
187
628493
2739
và đây là đề án tôi thực hiện
10:43
with a graduate student
in my lab, Scott Novich,
in my lab, Scott Novich,
188
631232
2995
với Scott Novich, sinh viên sau đại học,
trong phòng thí nghiệm,
trong phòng thí nghiệm,
10:46
who is spearheading this for his thesis.
189
634227
2299
là người đi đầu về điều này
trong luận án của anh.
trong luận án của anh.
10:48
And here is what we wanted to do:
190
636526
1996
Đây là những gì chúng ta muốn làm:
10:50
we wanted to make it so that
sound from the world gets converted
sound from the world gets converted
191
638522
3994
ta muốn làm điều này để âm thanh
trên thế giới được chuyển hóa
trên thế giới được chuyển hóa
10:54
in some way so that a deaf person
can understand what is being said.
can understand what is being said.
192
642516
4876
theo cách mà người khiếm thính
có thể hiểu nó đang nói gì.
có thể hiểu nó đang nói gì.
10:59
And we wanted to do this, given the power
and ubiquity of portable computing,
and ubiquity of portable computing,
193
647392
4528
Ta muốn làm điều này, truyền năng lượng và
sự hiện diện mọi nơi của máy tính nhỏ gọn,
sự hiện diện mọi nơi của máy tính nhỏ gọn,
11:03
we wanted to make sure that this
would run on cell phones and tablets,
would run on cell phones and tablets,
194
651920
4876
ta muốn chắc rằng nó sẽ chạy
trên điện thoại di động và máy tính bản,
trên điện thoại di động và máy tính bản,
11:08
and also we wanted
to make this a wearable,
to make this a wearable,
195
656796
2298
cũng như ta muốn làm nó có thể
mặc vào được
mặc vào được
11:11
something that you could wear
under your clothing.
under your clothing.
196
659094
3042
là thứ bạn có thể mặc dưới
quần áo của bạn.
quần áo của bạn.
11:14
So here's the concept.
197
662136
1680
Đây là ý tưởng.
11:17
So as I'm speaking, my sound
is getting captured by the tablet,
is getting captured by the tablet,
198
665326
5076
Lúc tôi đang nói, âm thanh của tôi
được máy tính bản thu lại,
được máy tính bản thu lại,
11:22
and then it's getting mapped onto a vest
that's covered in vibratory motors,
that's covered in vibratory motors,
199
670402
5758
và nó vẽ lên áo khoát
được phủ bằng những động cơ rung động,
được phủ bằng những động cơ rung động,
11:28
just like the motors in your cell phone.
200
676160
3437
như là động cơ trong điện thoại di động.
11:31
So as I'm speaking,
201
679597
2391
Lúc tôi đang nói,
11:33
the sound is getting translated
to a pattern of vibration on the vest.
to a pattern of vibration on the vest.
202
681988
6339
âm thanh được dịch thành
những mẫu rung động trên áo.
những mẫu rung động trên áo.
11:40
Now, this is not just conceptual:
203
688327
1579
Giờ thì tiều này không chỉ là lý thuyết:
11:41
this tablet is transmitting Bluetooth,
and I'm wearing the vest right now.
and I'm wearing the vest right now.
204
689906
5108
máy tính bản này đang truyền qua Bluetooth
và tôi giờ đây đang mặc chiếc áo đó.
và tôi giờ đây đang mặc chiếc áo đó.
11:47
So as I'm speaking -- (Applause) --
205
695014
2309
Đúng như tôi nói
(Vỗ tay)
(Vỗ tay)
11:50
the sound is getting translated
into dynamic patterns of vibration.
into dynamic patterns of vibration.
206
698033
5933
âm thanh đang được dịch sang
những mẫu rung động thực.
những mẫu rung động thực.
11:55
I'm feeling the sonic world around me.
207
703966
5374
Tôi đang cảm nhận
thế giới âm thanh quanh tôi.
thế giới âm thanh quanh tôi.
12:01
So, we've been testing this
with deaf people now,
with deaf people now,
208
709340
4064
Chúng tôi thử nghiệm nó với
người khiếm thính ngay bây giờ,
người khiếm thính ngay bây giờ,
12:05
and it turns out that after
just a little bit of time,
just a little bit of time,
209
713404
3506
điều này sẽ xuất hiện
chỉ sau chút thời gian,
chỉ sau chút thời gian,
12:08
people can start feeling,
they can start understanding
they can start understanding
210
716910
3390
mọi người có thể bắt đầu cảm thấy
họ có thể bắt đầu hiểu
họ có thể bắt đầu hiểu
12:12
the language of the vest.
211
720300
2670
ngôn ngữ của chiếc áo này.
12:14
So this is Jonathan. He's 37 years old.
He has a master's degree.
He has a master's degree.
212
722970
4783
Đây là Jonathan, 37 tuổi.
Anh ấy có bằng thạc sĩ.
Anh ấy có bằng thạc sĩ.
12:19
He was born profoundly deaf,
213
727753
2345
Anh bị điếc ngay từ lúc chào đời,
12:22
which means that there's a part
of his umwelt that's unavailable to him.
of his umwelt that's unavailable to him.
214
730098
4110
có nghĩa là có một phần của thế giới
xunh quanh anh không dành cho anh.
xunh quanh anh không dành cho anh.
12:26
So we had Jonathan train with the vest
for four days, two hours a day,
for four days, two hours a day,
215
734208
4388
Chúng tôi đã tập Jonathan mặc áo này
trong bốn ngày, mỗi ngày hai tiếng,
trong bốn ngày, mỗi ngày hai tiếng,
12:30
and here he is on the fifth day.
216
738596
3280
và đây là anh ấy trong ngày thứ năm.
12:33
Scott Novich: You.
217
741876
2136
Scott Novich: Bạn.
12:36
David Eagleman: So Scott says a word,
Jonathan feels it on the vest,
Jonathan feels it on the vest,
218
744012
3214
David Eagleman: khi Scott nói một từ
Jonathan cảm nhận nó bằng cái áo,
Jonathan cảm nhận nó bằng cái áo,
12:39
and he writes it on the board.
219
747226
3056
anh sẽ viết từ đó trên bảng.
12:42
SN: Where. Where.
220
750282
3886
SN: Ở đâu. Ở đâu.
12:46
DE: Jonathan is able to translate
this complicated pattern of vibrations
this complicated pattern of vibrations
221
754168
3637
DE: Jonathan có khả năng dịch những
rung động của mẫu phức tạp này
rung động của mẫu phức tạp này
12:49
into an understanding
of what's being said.
of what's being said.
222
757805
2879
thành thứ có thể hiểu được
của điều được nói.
của điều được nói.
12:52
SN: Touch. Touch.
223
760684
3599
SN: Chạm. Chạm.
12:56
DE: Now, he's not doing this --
224
764283
4440
DE: Bây giờ, anh ấy không làm điều đó --
13:00
(Applause) --
225
768723
6061
(Vỗ tay)
13:07
Jonathan is not doing this consciously,
because the patterns are too complicated,
because the patterns are too complicated,
226
775944
4086
Jonathan không chủ ý làm điều này,
bởi những mẫu câu quá phức tạp,
bởi những mẫu câu quá phức tạp,
13:12
but his brain is starting to unlock
the pattern that allows it to figure out
the pattern that allows it to figure out
227
780030
5480
nhưng não anh ấy bắt đầu mở khoá
những mẫu câu cho phép nó tìm ra
những mẫu câu cho phép nó tìm ra
13:17
what the data mean,
228
785510
2276
ý nghĩa của dữ liệu,
13:19
and our expectation is that,
after wearing this for about three months,
after wearing this for about three months,
229
787786
4202
và theo dự kiến của chúng tôi thì,
sau khi mặc áo khoảng 3 tháng,
sau khi mặc áo khoảng 3 tháng,
13:23
he will have a direct
perceptual experience of hearing
perceptual experience of hearing
230
791988
4598
anh ấy sẽ có một kinh nghiệm
vĩnh viễn trực tiếp về thính giác
vĩnh viễn trực tiếp về thính giác
13:28
in the same way that when a blind person
passes a finger over braille,
passes a finger over braille,
231
796586
4179
giống cách một người khiếm thị
chạm ngón tay vào chữ nổi,
chạm ngón tay vào chữ nổi,
13:32
the meaning comes directly off the page
without any conscious intervention at all.
without any conscious intervention at all.
232
800765
5597
ý nghĩa đến ngay mà không có
bất kỳ sự can thiệp có chủ ý nào.
bất kỳ sự can thiệp có chủ ý nào.
13:38
Now, this technology has the potential
to be a game-changer,
to be a game-changer,
233
806941
3553
Công nghệ này tiềm năng
trở thành người đổi trò,
trở thành người đổi trò,
13:42
because the only other solution
for deafness is a cochlear implant,
for deafness is a cochlear implant,
234
810494
3784
bởi vì chỉ có giải pháp duy nhất khác cho
khiếm thính là máy trợ thính,
khiếm thính là máy trợ thính,
13:46
and that requires an invasive surgery.
235
814278
2903
và đòi hỏi có một ca phẫu thuật bên trong.
13:49
And this can be built for 40 times cheaper
than a cochlear implant,
than a cochlear implant,
236
817181
5154
Cái áo này có thể chế tạo rẻ hơn 40 lần
so với máy trợ thính,
so với máy trợ thính,
13:54
which opens up this technology globally,
even for the poorest countries.
even for the poorest countries.
237
822335
4899
mở công nghệ này ra toàn cầu,
cho cả những nước nghèo nhất.
cho cả những nước nghèo nhất.
14:00
Now, we've been very encouraged
by our results with sensory substitution,
by our results with sensory substitution,
238
828052
5119
Chúng tôi rất phấn chấn với những kết quả
thay thế cảm giác này của chúng tôi,
thay thế cảm giác này của chúng tôi,
14:05
but what we've been thinking a lot about
is sensory addition.
is sensory addition.
239
833171
4203
nhưng điều chúng tôi suy nghĩ nhiều đến
là cảm xúc hỗ trợ.
là cảm xúc hỗ trợ.
14:09
How could we use a technology like this
to add a completely new kind of sense,
to add a completely new kind of sense,
240
837374
5429
Làm sao ta có thể sử dụng một công nghệ
thế này để thêm vào cảm giác mới hoàn toàn,
thế này để thêm vào cảm giác mới hoàn toàn,
14:14
to expand the human umvelt?
241
842803
3134
để mở rộng vùng nhận biết
xung quanh con người?
xung quanh con người?
14:17
For example, could we feed
real-time data from the Internet
real-time data from the Internet
242
845937
4249
Ví dụ, chúng ta có thể cung cấp
dữ liệu thực tế từ Internet
dữ liệu thực tế từ Internet
14:22
directly into somebody's brain,
243
850186
1881
trực tiếp vào não người,
14:24
and can they develop a direct
perceptual experience?
perceptual experience?
244
852067
3878
và có thể họ phát triển một
kinh nghiệm nhận thức trực tiếp?
kinh nghiệm nhận thức trực tiếp?
14:27
So here's an experiment
we're doing in the lab.
we're doing in the lab.
245
855945
2537
Đây là một thí nghiệm chúng tôi đang làm.
14:30
A subject is feeling a real-time
streaming feed from the Net of data
streaming feed from the Net of data
246
858482
3894
Người thử nghiệm đang cảm giác thời gian
thực được cung cấp từ mạng lưới thông tin
thực được cung cấp từ mạng lưới thông tin
14:34
for five seconds.
247
862376
1811
trong năm giây,
14:36
Then, two buttons appear,
and he has to make a choice.
and he has to make a choice.
248
864187
3269
Sau đó hai nút xuất hiện,
anh ấy phải đưa ra lựa chọn.
anh ấy phải đưa ra lựa chọn.
14:39
He doesn't know what's going on.
249
867456
1689
Anh không biết điều gì đang xảy ra.
14:41
He makes a choice,
and he gets feedback after one second.
and he gets feedback after one second.
250
869145
2696
Anh chọn và anh có câu trả lời
sau một giây.
sau một giây.
14:43
Now, here's the thing:
251
871841
1205
Đây là điều cần biết:
14:45
The subject has no idea
what all the patterns mean,
what all the patterns mean,
252
873046
2644
Người thử nghiệm không biết
về tất cả những mẫu đưa ra,
về tất cả những mẫu đưa ra,
14:47
but we're seeing if he gets better
at figuring out which button to press.
at figuring out which button to press.
253
875690
3671
nhưng ta thấy rằng anh ngày càng giỏi hơn
trong việc tìm ra nút nào để bấm.
trong việc tìm ra nút nào để bấm.
14:51
He doesn't know that what we're feeding
254
879361
2067
Anh không biết những gì chúng ta đưa vào
14:53
is real-time data from the stock market,
255
881428
3181
là dữ liệu thực tế từ
thị trường chứng khoán,
thị trường chứng khoán,
14:56
and he's making buy and sell decisions.
256
884609
2507
và anh đang quyết định việc mua và bán.
14:59
(Laughter)
257
887116
1754
(Tiếng cười)
15:01
And the feedback is telling him
whether he did the right thing or not.
whether he did the right thing or not.
258
889490
3302
Và câu trả lời nói cho anh biết
liệu anh đã chọn đúng hay sai.
liệu anh đã chọn đúng hay sai.
15:04
And what we're seeing is,
can we expand the human umvelt
can we expand the human umvelt
259
892792
2869
Những gì ta thấy là
ta có thể mở rộng vùng nhận thức con người
ta có thể mở rộng vùng nhận thức con người
15:07
so that he comes to have,
after several weeks,
after several weeks,
260
895661
2995
để mà anh ấy có, sau vài tuần,
15:10
a direct perceptual experience
of the economic movements of the planet.
of the economic movements of the planet.
261
898656
6107
một kinh nghiệm tri giác trực tiếp về
sự chuyển động kinh tế trên toàn cầu.
sự chuyển động kinh tế trên toàn cầu.
15:16
So we'll report on that later
to see how well this goes.
to see how well this goes.
262
904763
3366
Chúng tôi sẽ báo cáo sau
để thấy nó hoạt động tốt thế nào.
để thấy nó hoạt động tốt thế nào.
15:20
(Laughter)
263
908129
1821
(Tiếng cười)
15:22
Here's another thing we're doing:
264
910730
2090
Đây là một việc khác chúng tôi đang làm:
15:24
During the talks this morning,
we've been automatically scraping Twitter
we've been automatically scraping Twitter
265
912820
4597
Suốt buổi nói chuyện sáng nay,
chúng tôi tự động loại bỏ trên Twitter
chúng tôi tự động loại bỏ trên Twitter
15:29
for the TED2015 hashtag,
266
917417
2438
dấu phân cách đề tài #TED2015
15:31
and we've been doing
an automated sentiment analysis,
an automated sentiment analysis,
267
919855
2693
chúng tôi đang làm
một phân tích quan điểm tự động,
một phân tích quan điểm tự động,
15:34
which means, are people using positive
words or negative words or neutral?
words or negative words or neutral?
268
922548
4575
nghĩa là, người ta đang dùng từ tích cực
hay tiêu cực hay chung chung?
hay tiêu cực hay chung chung?
15:39
And while this has been going on,
269
927123
2444
Trong khi điều này đang diễn ra,
15:41
I have been feeling this,
270
929567
2995
tôi có thể cảm nhận nó,
15:44
and so I am plugged in
to the aggregate emotion
to the aggregate emotion
271
932562
4273
tôi được kết nối tập hợp cảm xúc
15:48
of thousands of people in real time,
272
936835
4156
của hàng ngàn người trong thực tế,
15:52
and that's a new kind of human experience,
because now I can know
because now I can know
273
940991
3738
và đây là một loại trải nghiệm mới
của con người, vì bây giờ tôi có thể biết
của con người, vì bây giờ tôi có thể biết
15:56
how everyone's doing
and how much you're loving this.
and how much you're loving this.
274
944729
3297
cách mọi người làm việc
và bạn yêu thích điều đó bao nhiêu.
và bạn yêu thích điều đó bao nhiêu.
16:00
(Laughter) (Applause)
275
948026
5133
(Tiếng cười) (Vỗ tay)
16:06
It's a bigger experience
than a human can normally have.
than a human can normally have.
276
954899
4356
Đây là trãi nghiệm lớn hơn
những gì người bình thường có.
những gì người bình thường có.
16:11
We're also expanding the umvelt of pilots.
277
959845
2693
Chúng tôi cũng mở rộng vùng nhận biết
của phi công.
của phi công.
16:14
So in this case, the vest is streaming
nine different measures
nine different measures
278
962538
4086
Trong trường hợp này, áo khoát trải qua
chín cách đo lường khác
chín cách đo lường khác
16:18
from this quadcopter,
279
966624
1626
từ máy bay điều khiển này,
16:20
so pitch and yaw and roll
and orientation and heading,
and orientation and heading,
280
968250
3367
độ cao, lệch hướng, xoay vòng
và định hướng và quay đầu,
và định hướng và quay đầu,
16:23
and that improves
this pilot's ability to fly it.
this pilot's ability to fly it.
281
971617
4086
điều này cải thiện khả năng của phi công
để lái máy bay đó.
để lái máy bay đó.
16:27
It's essentially like he's extending
his skin up there, far away.
his skin up there, far away.
282
975703
5295
Điều này rất cần như anh đang
mở rộng da mình ra đó, xa đằng kia.
mở rộng da mình ra đó, xa đằng kia.
16:32
And that's just the beginning.
283
980998
1555
Và đây chỉ mới là bắt đầu.
16:34
What we're envisioning is taking
a modern cockpit full of gauges
a modern cockpit full of gauges
284
982553
5804
Những gì chúng tôi hình dung là làm
một buồng lái hiện đại với đầy đủ đo lường
một buồng lái hiện đại với đầy đủ đo lường
16:40
and instead of trying
to read the whole thing, you feel it.
to read the whole thing, you feel it.
285
988357
4551
thay vì phải cố gắng đọc toàn bộ,
bạn cảm nhận nó.
bạn cảm nhận nó.
16:44
We live in a world of information now,
286
992908
2485
Chúng ta đang sống trong
thế giới của thông tin,
thế giới của thông tin,
16:47
and there is a difference
between accessing big data
between accessing big data
287
995393
3808
và có sự khác biệt giữa truy cập
dữ liệu khổng lồ
dữ liệu khổng lồ
16:51
and experiencing it.
288
999201
3088
và trải nghiệm nó.
16:54
So I think there's really no end
to the possibilities
to the possibilities
289
1002289
3825
Tôi nghĩa không có điểm
kết thúc cho khả năng
kết thúc cho khả năng
16:58
on the horizon for human expansion.
290
1006114
2322
mở rộng tầm nhìn của con người.
17:00
Just imagine an astronaut
being able to feel
being able to feel
291
1008436
4922
Thử tưởng tượng một phi hành gia
có thể cảm nhận
có thể cảm nhận
17:05
the overall health
of the International Space Station,
of the International Space Station,
292
1013358
3321
toàn bộ sức khỏe của Trạm Vũ trụ Quốc tế,
17:08
or, for that matter, having you feel
the invisible states of your own health,
the invisible states of your own health,
293
1016679
4876
hoặc, bạn có thể cảm nhận trạng thái
vô hình của sức khỏe của chính bạn,
vô hình của sức khỏe của chính bạn,
17:13
like your blood sugar
and the state of your microbiome,
and the state of your microbiome,
294
1021555
3939
như đường trong máu
và trạng thái của vi khuẩn
và trạng thái của vi khuẩn
17:17
or having 360-degree vision
or seeing in infrared or ultraviolet.
or seeing in infrared or ultraviolet.
295
1025494
5627
hay có tầm nhìn 360 độ
hoặc nhìn thấy được tia tử ngoại và tia hồng ngoại
hoặc nhìn thấy được tia tử ngoại và tia hồng ngoại
17:23
So the key is this:
As we move into the future,
As we move into the future,
296
1031121
3495
Vì vậy đây là mấu chốt:
khi chúng ta bước vào tương lai,
khi chúng ta bước vào tương lai,
17:26
we're going to increasingly be able
to choose our own peripheral devices.
to choose our own peripheral devices.
297
1034616
4899
chúng ta sẽ tăng khả năng lựa chọn
thiết bị ngoại vi cho riêng mình.
thiết bị ngoại vi cho riêng mình.
17:31
We no longer have to wait
for Mother Nature's sensory gifts
for Mother Nature's sensory gifts
298
1039515
3854
Chúng ta không còn chờ
món quà giác quan của Đấng Tự Nhiên
món quà giác quan của Đấng Tự Nhiên
17:35
on her timescales,
299
1043369
1858
theo trình tự thời gian của Người,
17:37
but instead, like any good parent,
she's given us the tools that we need
she's given us the tools that we need
300
1045227
4272
thay vào đó, như bất kỳ cha mẹ tốt nào,
Người cho công cụ mà chúng ta cần
Người cho công cụ mà chúng ta cần
17:41
to go out and define our own trajectory.
301
1049499
4133
đề tìm hiểu và khám phá đúng
quỹ đạo của mình.
quỹ đạo của mình.
17:45
So the question now is,
302
1053632
1741
Vậy nên thắc mắc bây giờ là
17:47
how do you want to go out
and experience your universe?
and experience your universe?
303
1055373
5225
làm sao bước ra và trải nghiệm
được thế giới của bạn?
được thế giới của bạn?
17:52
Thank you.
304
1060598
2043
Cảm ơn.
17:54
(Applause)
305
1062641
8336
(Vỗ tay)
18:11
Chris Anderson: Can you feel it?
DE: Yeah.
DE: Yeah.
306
1079365
2188
Chris Anderson: Bạn cảm nhận nó không?
DE: Yeah
DE: Yeah
18:13
Actually, this was the first time
I felt applause on the vest.
I felt applause on the vest.
307
1081553
3390
Thật ra, đây là lần đầu tiên
tôi nhận được tiếng vỗ tay trên chiếc áo.
tôi nhận được tiếng vỗ tay trên chiếc áo.
18:16
It's nice. It's like a massage. (Laughter)
308
1084943
2159
Nó thật tuyệt. Nó như một lời nhắn. (Cười)
18:19
CA: Twitter's going crazy.
Twitter's going mad.
Twitter's going mad.
309
1087102
3645
CA: Twitter đang phấn khích.
Twitter đang điên dại lên.
Twitter đang điên dại lên.
18:22
So that stock market experiment.
310
1090747
2293
Đây là thử nghiệm thị trường chứng khoán.
18:25
This could be the first experiment
that secures its funding forevermore,
that secures its funding forevermore,
311
1093040
4528
Đây có thể là thử nghiệm đầu tiên
bảo đảm tiền bảo trợ lâu dài,
bảo đảm tiền bảo trợ lâu dài,
18:29
right, if successful?
312
1097568
1995
phải không, nếu thành công?
18:31
DE: Well, that's right, I wouldn't
have to write to NIH anymore.
have to write to NIH anymore.
313
1099563
3152
DE: Đúng vậy, tôi không cần phải
viết thư cho NIH nữa.
viết thư cho NIH nữa.
18:34
CA: Well look, just to be
skeptical for a minute,
skeptical for a minute,
314
1102715
2817
CA: Nhìn này, để xem trong ít phút
18:37
I mean, this is amazing,
but isn't most of the evidence so far
but isn't most of the evidence so far
315
1105532
3170
Ý tôi là thật tuyệt vời, nhưng không phải
đến nay mọi chứng cứ thấy
đến nay mọi chứng cứ thấy
18:40
that sensory substitution works,
316
1108702
2347
rằng thiết bị thay thế cảm giác này
hoạt động,
hoạt động,
18:43
not necessarily
that sensory addition works?
that sensory addition works?
317
1111049
2107
mà không cần thiết bị cảm giác phụ
hoạt động?
hoạt động?
18:45
I mean, isn't it possible that the
blind person can see through their tongue
blind person can see through their tongue
318
1113156
3637
Nghĩa là, có phải người khiếm thị
có thể thấy nhờ vào lưỡi của họ
có thể thấy nhờ vào lưỡi của họ
18:48
because the visual cortex is still there,
ready to process,
ready to process,
319
1116793
5178
khi vỏ não thị giác vẫn ở đó,
sẵn sàng tiếp nhận,
sẵn sàng tiếp nhận,
18:53
and that that is needed as part of it?
320
1121971
1819
và nó cần thiết là một phần của điều đó?
18:55
DE: That's a great question.
We actually have no idea
We actually have no idea
321
1123790
2644
DE: Một câu hỏi hay!
Chúng tôi thật sự chưa có ý tưởng
Chúng tôi thật sự chưa có ý tưởng
18:58
what the theoretical limits are of what
kind of data the brain can take in.
kind of data the brain can take in.
322
1126434
3896
giới hạn lý thuyết nào về những
loại dữ liệu nào não có thể tiếp nhận.
loại dữ liệu nào não có thể tiếp nhận.
19:02
The general story, though,
is that it's extraordinarily flexible.
is that it's extraordinarily flexible.
323
1130330
3048
Câu chuyện thông thường, dù vậy,
là não có sự uyển chuyển lạ lùng.
là não có sự uyển chuyển lạ lùng.
19:05
So when a person goes blind,
what we used to call their visual cortex
what we used to call their visual cortex
324
1133402
3805
Vì vậy khi một người bị mù,những gì
chúng ta gọi chức năng vỏ não thị giác
chúng ta gọi chức năng vỏ não thị giác
19:09
gets taken over by other things,
by touch, by hearing, by vocabulary.
by touch, by hearing, by vocabulary.
325
1137207
5058
bị lấn át bởi những thứ khác, như
bằng xúc giác, thính giác, hay từ vựng.
bằng xúc giác, thính giác, hay từ vựng.
19:14
So what that tells us is that
the cortex is kind of a one-trick pony.
the cortex is kind of a one-trick pony.
326
1142265
4062
Những điều đó nói với chúng ta là
vỏ não là một dạng tài năng chuyên biệt.
vỏ não là một dạng tài năng chuyên biệt.
19:18
It just runs certain kinds
of computations on things.
of computations on things.
327
1146327
2648
Nó chỉ chạy bằng những
tính toán rõ ràng về mọi thứ.
tính toán rõ ràng về mọi thứ.
19:20
And when we look around
at things like braille, for example,
at things like braille, for example,
328
1148975
3101
Khi chúng ta nhìn xung quanh những thứ
như chữ nổi chẳng hạn,
như chữ nổi chẳng hạn,
19:24
people are getting information
through bumps on their fingers.
through bumps on their fingers.
329
1152076
3089
ta lấy thông tin bằng những gờ nổi ở ngón tay.
19:27
So I don't thing we have any reason
to think there's a theoretical limit
to think there's a theoretical limit
330
1155165
3655
Tôi nghĩ chúng ta không có lí do gì
cho là có sự tồn tại giới hạn lí thuyết
cho là có sự tồn tại giới hạn lí thuyết
19:30
that we know the edge of.
331
1158820
1514
mà ta đến được bờ vực của nó.
19:33
CA: If this checks out,
you're going to be deluged.
you're going to be deluged.
332
1161244
3264
CA: Nếu điều này thành hiện thực,
chúng ta sẽ bị ngập lụt.
chúng ta sẽ bị ngập lụt.
19:36
There are so many
possible applications for this.
possible applications for this.
333
1164508
3251
Có rất nhiều ứng dụng cho điều này.
19:39
Are you ready for this? What are you most
excited about, the direction it might go?
excited about, the direction it might go?
334
1167759
3931
Anh có sẵn sàng cho điều này chưa? Điều gì
anh hứng thú nhất, hướng nào có thể đi?
anh hứng thú nhất, hướng nào có thể đi?
19:43
DE: I mean, I think there's
a lot of applications here.
a lot of applications here.
335
1171690
2577
DE: Tôi nghĩ có nhiều ứng dụng ở đây.
19:46
In terms of beyond sensory substitution,
the things I started mentioning
the things I started mentioning
336
1174267
3448
Ngoài việc thay thế cảm giác,
điều mà tôi bắt đầu để ý
điều mà tôi bắt đầu để ý
19:49
about astronauts on the space station,
they spend a lot of their time
they spend a lot of their time
337
1177715
4370
về nhà du hành vũ trụ ở Trạm không gian,
là họ dành rất nhiều thời gian
là họ dành rất nhiều thời gian
19:54
monitoring things, and they could instead
just get what's going on,
just get what's going on,
338
1182085
3219
điều khiển mọi thứ, thay vào đó họ chỉ cần
biết điều gì đang xảy ra,
biết điều gì đang xảy ra,
19:57
because what this is really good for
is multidimensional data.
is multidimensional data.
339
1185304
3460
vì đây thật sự tốt cho những thứ là
dữ liệu đa chiều.
dữ liệu đa chiều.
20:00
The key is this: Our visual systems
are good at detecting blobs and edges,
are good at detecting blobs and edges,
340
1188764
4783
Mấu chốt là:hệ thống thị giác của chúng ta
giỏi việc tìm ra điểm chấm và cạnh,
giỏi việc tìm ra điểm chấm và cạnh,
20:05
but they're really bad
at what our world has become,
at what our world has become,
341
1193547
2448
nhưng nó tệ về nhận biết
ý nghĩa tạo thành,
ý nghĩa tạo thành,
20:07
which is screens
with lots and lots of data.
with lots and lots of data.
342
1195995
2187
đó là tấm màn với rất nhiều dữ liệu.
20:10
We have to crawl that
with our attentional systems.
with our attentional systems.
343
1198182
2403
Ta phải mò mẫn ra nó
với hệ thống chú ý của chúng ta.
với hệ thống chú ý của chúng ta.
20:12
So this is a way of just
feeling the state of something,
feeling the state of something,
344
1200585
2670
Đây chỉ là cách cảm nhận
trạng thái của mọi vật,
trạng thái của mọi vật,
20:15
just like the way you know the state
of your body as you're standing around.
of your body as you're standing around.
345
1203255
3594
giống như cách bạn biết trạng thái cơ thể
khi bạn đang đứng.
khi bạn đang đứng.
20:18
So I think heavy machinery, safety,
feeling the state of a factory,
feeling the state of a factory,
346
1206849
3179
Tôi nghĩ máy móc nặng nhọc, an toàn, cảm giác trạng thái của nhà máy,
20:22
of your equipment, that's one place
it'll go right away.
it'll go right away.
347
1210028
3064
của thiết bị, ở cùng một chổ
nó sẽ tiến thắng tới.
nó sẽ tiến thắng tới.
20:25
CA: David Eagleman, that was one
mind-blowing talk. Thank you very much.
mind-blowing talk. Thank you very much.
348
1213092
3705
CA: David Eagleman, Đây là buổi nói chuyện
đầy ấn tượng. Cảm ơn ông rất nhiều.
đầy ấn tượng. Cảm ơn ông rất nhiều.
20:28
DE: Thank you, Chris.
(Applause)
(Applause)
349
1216797
4779
DE: Cảm ơn, Chris.
(Vỗ tay)
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
David Eagleman - NeuroscientistDavid Eagleman decodes the mysteries of the tangled web of neurons and electricity that make our minds tick -- and also make us human.
Why you should listen
As the creator of stacks of compelling research, books and now the 6-part PBS series The Brain, grey matter expert David Eagleman is our most visible evangelist for neuroscience. He has helmed ground-breaking studies on time perception, brain plasticity and neurolaw. His latest research explores technology that bypasses sensory impairment -- such as a smartphone-controlled vest that translates sound into patterns of vibration for the deaf.
Eagleman is also the author of Sum, an internationally bestselling short story collection speculating on life, death and what it means to be human. Translated into 28 languages, Sum has been turned into two separate operas at the Sydney Opera House and the Royal Opera House in London.
David Eagleman | Speaker | TED.com