Dave Isay: Everyone around you has a story the world needs to hear
Ντέιβιντ Ιζέϊ: Ο καθένας γύρω σας έχει μια ιστορία που πρέπει να ακουστεί
Over thousands of archived and broadcast interviews, StoryCorps founder Dave Isay -- winner of the 2015 TED Prize -- has created an unprecedented document of the dreams and fears that touch us all. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
να στηρίξω την υπόθεση
or even a stranger
έναν φίλο ή ακόμη κι έναν ξένο,
μιας ουσιώδους συνέντευξης,
important moments in that person's life,
από τις πιο σημαντικές στιγμές
I was lucky enough to find my calling
γιατί ανακάλυψα το σκοπό της ζωής μου,
με τον οποίο είχα πολύ στενή σχέση,
who I was very, very close to, was gay.
και αυτό με συγκλόνισε.
από τις τεταμένες συζητήσεις μας,
of our strained conversations,
τις εξεγέρσεις στο Στόουνγουολ.
τραβεστί συγκρούστηκε με την αστυνομία
and Latino drag queens
at a gay bar in Manhattan
το Στόουνγουολ Ιν,
για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων.
the modern gay rights movement.
και μου κίνησε το ενδιαφέρον.
and it piqued my interest.
recorder and find out more.
named Michael Shirker,
που ονομαζόταν Μάικλ Σέρκερ,
of the people we could find
εκείνο το βράδυ.
the Stonewall Inn that night.
είδα ότι το μικρόφωνο μου έδωσε την άδεια
gave me the license
που αλλιώς δεν θα είχα πάει ποτέ
never would have gone
otherwise ever have spoken to.
που μπορεί να μην είχα μιλήσει ποτέ.
κάποιους από τους πιο καταπληκτικούς,
fierce and courageous human beings
που γνώρισα ποτέ.
που η ιστορία του Στόουνγουελ
the story of Stonewall
and it changed my life.
έκανα πολλά ραδιοφωνικά ντοκιμαντέρ
I made many more radio documentaries,
τους προβολείς πάνω σε ανθρώπους
who are rarely heard from in the media.
το να τους πάρεις συνέντευξη
of being interviewed
για τους ανθρώπους,
ότι οι ιστορίες τους δεν ήταν σημαντικές.
that their stories didn't matter.
να ορθώνουν το ανάστημά τους
people's back straighten
into the microphone.
about the last flophouse hotels
για τα τελευταία φτηνά ξενοδοχεία
σ' αυτά τα φτηνά ξενοδοχεία.
cheap hotels for decades.
the size of prison cells
from one room into the next.
από το ένα δωμάτιο στο άλλο.
with the photographer Harvey Wang.
με τον φωτογράφο Χάρβεϊ Γουάνγκ.
with an early version of the book
με την πρώτη έκδοση του βιβλίου
από τους άντρες τη σελίδα του.
στον μακρύ στενό διάδρομο,
the long, narrow hallway
the clarion call for StoryCorps,
ήταν η αφετηρία για το Στόρικορπς,
πριν από 12 χρόνια.
a dozen years ago.
τα πάνω-κάτω στα ντοκιμαντέρ.
documentary work
που αφορούσαν στην τέχνη
to create a work of art or entertainment
by a whole lot of people,
ή τις άκουγαν πολλοί άνθρωποι.
was the purpose of this work,
θα ήταν το επίκεντρο της εργασίας,
many, many people the chance
να δώσουμε σε πάρα πολλούς ανθρώπους
με αυτόν τον τρόπο.
στον σταθμό Γκραντ Σέντραλ,
can come to honor someone else
όπου ο καθένας μπορούσε να έρθει
παίρνοντάς του συνέντευξη για τη ζωή του.
και ένας από τους βοηθούς σε βάζει μέσα.
by a facilitator who brings you inside.
από τον παππού σου
τον ακούς και του μιλάς.
and you listen and you talk.
«Αν ήταν αυτή η τελευταία μας συζήτηση,
if this was to be our last conversation,
and say to this person
που σημαίνει τόσα πολλά για μένα;»
με ένα αντίγραφο της συνέντευξης
you walk away with a copy of the interview
στο Αμερικάνικο Λαογραφικό Κέντρο,
to the American Folklife Center
can someday get to know your grandfather
να γνωρίσουν τον παππού σας
από τα πιο πολυσύχναστα μέρη στον κόσμο
in one of the busiest places in the world
incredibly intimate conversation
να κάνουν μια πολύ προσωπική συζήτηση
but from the very beginning, it did.
αλλά είχε ήδη από την αρχή.
με πολύ μεγάλο σεβασμό
with incredible respect,
συζητήσεις εκεί μέσα.
από συνέντευξη που καταγράφηκε
at that original Grand Central Booth.
interviewing his mother, Sarah.
από τη μητέρα του τη Σάρα.
τα παιδιά με το σύνδρομο Άσπεργκερ
are incredibly smart
αλλά δυσκολεύονται κοινωνικά.
και ο Τζος έχει με τα ζώα.
που μιλάει με τη μητέρα του τη Σάρα
πριν από εννέα χρόνια.
From a scale of one to 10,
θα ήταν διαφορετική χωρίς τα ζώα;
different without animals?
ένα οκτώ χωρίς τα ζώα
an eight without animals,
would be different without them?
χωρίς τις κατσαρίδες και τα φίδια.
like cockroaches and snakes.
as long as they're not venomous
φτάνει να μην είναι δηλητηριώδη
να μισούμε τις κατσαρίδες.
the insect we love to hate.
δεν θα μπορούσες να τα βγάλεις πέρα;
you couldn't cope with having a child?
you had really bad colic,
είχες έναν πολύ άσχημο κολικό
SL: It's when you get this stomach ache
και ουρλιάζεις για ώρες.
for, like, four hours.
but Amy's was more high-pitched.
αλλά η φωνή της Έιμι ήταν διαπεραστική.
σαν να είναι ο τέλειος μικρός άγγελος.
seems to like Amy more,
ότι στους άλλους αρέσει η Έιμι πιο πολύ,
why you think that people like Amy more,
of your Asperger's syndrome,
στο ότι έχεις σύνδρομο Άσπεργκερ,
να είναι φιλική,
it's more difficult,
να σε γνωρίσουν, σε αγαπάνε τόσο πολύ!
to get to know you love you so much.
ΣΛ: Ναι.
SL: Yeah --
but less quantity? (Laughter)
αλλά καλύτερης ποιότητας; (Γέλια)
the quality, but I think --
loved Claudia, then she hated Claudia,
αλλά μετά τη μισούσε.
αλλά έχεις λίγους και καλούς φίλους
is that you have a few very good friends,
you wanted when I was born?
που ήθελες όταν γεννήθηκα;
γλυκέ μου,
my expectations, sweetie,
πώς θα είναι το παιδί του όταν μεγαλώσει,
of what your child's going to be like,
so much as a parent, because you think --
τόσο πολύ ως γονιός, επειδή, νομίζεις...
who made you a parent.
That's a good point. (Laughter)
(Γέλια)
in the parenting books,
outside of the box with you,
να σκέφτομαι διαφορετικά
as a parent and as a person,
και ως γονιό και ως άνθρωπο
but you are so incredibly special to me
σημαντικός για μένα
(Χειροκρότημα)
αυτή η ιστορία στο ραδιόφωνο,
ran on public radio,
together in a book,
they would read the letters together.
πείραζε τον Τζος στο σχολείο,
that two of my heroes
που δύο από τους ήρωές μου
who is now an honors student in college.
στο πανεπιστήμιο.
λένε ότι κλαίνε
crying when they hear StoryCorps stories,
του Στόρικορπς,
οι περισσότερες δεν είναι,
κάτι αυθεντικό και αγνό
something authentic and pure
when sometimes it's hard to tell
όπου μερικές φορές είναι δύσκολο
τι είναι αληθινό και τι διαφήμιση.
για να γίνει πλούσιος ή διάσημος.
γενναιοδωρίας και αγάπης.
είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι,
courage, decency and dignity,
με καλοσύνη, θάρρος και αξιοπρέπεια,
like you're walking on holy ground.
σαν να βρίσκεσαι σε ιερό τόπο.
in Grand Central worked,
πήγε καλά
in all 50 states
and towns across America
σε όλη την Αμερική
συνεντεύξεις στο Στόρικορπς.
ανθρωπίνων φωνών που συλλέχθηκε ποτέ.
of human voices ever gathered.
εκατοντάδες βοηθούς
hundreds of facilitators
through the experience.
κατά τη διαδικασία.
μαζί μας ένα ή δύο χρόνια,
συλλέγοντας τη σοφία της ανθρωπότητας.
gathering the wisdom of humanity.
όλοι οι βοηθοί θα σου πουν
that the most important thing
από αυτές τις συνεντεύξεις,
during these interviews
είναι κατά βάση καλοί.
χρόνια του Στόρικορπς
of StoryCorps, you could argue
ότι υπήρχε μεροληψία στην επιλογή,
of a selection bias happening,
with every kind of person
χιλιάδες συνεντεύξεις,
από όλο το πολιτικό φάσμα,
across the political spectrum --
ότι ίσως αυτοί οι τύποι
are actually onto something.
from these interviews.
από αυτές τις συνεντεύξεις.
τη σοφία και τη χάρη
and the wisdom and the grace
στα λόγια των ανθρώπων γύρω μας,
of people all around us
να τα ακούσουμε.
στο Μπρούκλιν, ονόματι Ντάνι Περάσα,
named Danny Perasa
to talk about his love for her.
στο Στόρικορπς
για την αγάπη του για κείνη.
the thing of it is,
όταν σου λέω «σ' αγαπώ».
"I love you" to you.
I say it to remind you
ότι όσο ατσούμπαλος κι αν είμαι,
it's coming from me.
from a busted old radio,
the radio around the house.
που κρατάς το ραδιόφωνο στο σπίτι.
on the kitchen table,
στην κουζίνα, ανησυχώ.
to me every morning.
είναι να μη βρίσκω το χαζοστυλό.
that could possibly be wrong
είναι εξαιρετικά βροχερός.
is extremely rainy.
I love you. I love you.
no matter what happens at work,
ή μέσα στη μέρα,
in the rest of the day,
όταν γυρνάς σπίτι,
να αγκαλιάσεις κάποιον
that you can hug somebody
κάτω και να σου πει,
and saying, "Get your hands off me."
είναι σαν να έχεις έγχρωμη τηλεόραση.
a color television set.
to black and white.
and one single snaggletooth,
ρομαντισμό στο μικρό του δαχτυλάκι,
more romance in his little pinky
του Χόλιγουντ μαζεμένους.
leading men put together.
unimaginable capacity
and I've learned about strength.
και έμαθα για τη δύναμη.
του Οσέι Ίσραελ και της Μαίρης Τζόνσον.
and Mary Johnson.
he murdered Mary's only son,
δολοφόνησε τον μοναχογιό της Μαίρης,
σε μια πάλη συμμοριών.
η Μέρι πήγε στη φυλακή
who this person was
και να δει ποιος ήταν ο άνθρωπος
έγιναν φίλοι
they became friends,
from the penitentiary,
μιας συζήτησης που είχαν
of a conversation they had
is no longer here.
Ο βιολογικός μου γιος δεν είναι πια εδώ.
and now you're going to college.
to see you graduate.
να δω εσένα να αποφοιτάς.
να το βιώσω αυτό με σένα.
to experience that with you.
να σε ακούω να λες αυτά τα πράγματα
say those things and to be
είναι το κίνητρό μου.
in which you are is my motivation.
να παραμένω στο σωστό δρόμο.
that I stay on the right path.
despite how much pain I caused you,
να μοιραζόμαστε την ιστορία μας,
to be able to share our story together,
τώρα εδώ και κοιταζόμαστε.
looking at each other right now.
so I admire that you can do this.
οπότε σε θαυμάζω που το κάνεις.
MJ: I love you too, son.
of the courage and goodness of people,
truly does bend towards justice.
γέρνει προς τη δικαιοσύνη.
who was born Arthur Martinez
του Σικάγο.
με την κόρη της Λέσλι,
with her daughter Lesley
όταν ήταν νέος,
into the woman she was always meant to be.
προοριζόταν να γίνει.
και η κόρη της Λέσλι.
difficult things for me was
πράγματα για μένα ήταν
I wouldn't be allowed
out of the water,
είναι η σχέση μου με τις εγγονές μου.
in my relationship with my granddaughters,
over whether I'm he or she.
για το αν είμαι «αυτός» ή «αυτή».
to talk about it.
αλλά για μένα αυτό είναι θαύμα.
but that, to me, is a miracle.
You don't have to tiptoe.
ή να είσαι επιφυλακτική,
and that's something I've always
που πάντα ήθελα να ξέρεις,
that you're loved.
and I really am at peace with who I am.
με το ποια είμαι.
and I try to live that way every day.
a secret about StoryCorps.
για να κάνεις αυτές τις συζητήσεις.
to have these conversations.
στη θνητότητά μας.
will be heard long after they're gone.
ότι αυτή η ηχογράφηση
που ονομάζεται Άιρα Μπάιοκ,
on recording interviews
"The Four Things That Matter Most"
«Τα Τέσσερα Πιο Σημαντικά Πράγματα»
που θέλει κάποιος να πει
to the most important people in your life
we can say to one another,
ο ένας στον άλλο,
in a StoryCorps booth.
στον θάλαμο του Στόρικορπς.
της σχέσης με κάποιον που νοιάζεσαι,
with someone you care about --
χωρίς να αφήσεις κάτι ανείπωτο.
άκουσα από το TED και από τον Κρις
and Chris a few months ago
I was completely floored.
τα είχα τελείως χαμένα.
μια πολύ σύντομη ευχή για την ανθρωπότητα,
with a very brief wish for humanity,
έγραψα τις 50 λέξεις μου,
I wrote my 50 words,
Chris called and said, "Go for it."
και μου είπε, «Προχώρα».
από το Στόρικορπς
through StoryCorps
can easily record a meaningful interview
μια ουσιαστική συνέντευξη
which will then be archived for history.
θα μπει στο αρχείο για την ιστορία.
where everyone in the world
θα έχει πρόσβαση σε ένα από αυτά,
could have imagined 11 years ago
πριν από 11 χρόνια,
είναι ήδη σε εξέλιξη.
is already underway.
η ομάδα στο Στόρικορπς
has been working furiously
για να δημιουργήσει μια εφαρμογή
StoryCorps out of our booths
από τους θαλάμους,
οποιοσδήποτε, οπουδήποτε, οποτεδήποτε.
by anyone, anywhere, anytime.
been two people and a facilitator
δύο άνθρωποι και ένας βοηθός
which is preserved forever,
τη συζήτησή τους,
of the StoryCorps app.
της εφαρμογής του Στόρικορπς.
that walks you through
της συνέντευξης,
ως προς το πώς να ηχογραφήσετε
StoryCorps interview,
την ανεβάζετε στο αρχείο μας,
to our archive at the Library of Congress.
και να σκεφτείτε
how we can use it
σε όλη την Αμερική, σε όλο τον κόσμο,
χιλιάδες συνεντεύξεις ετησίως,
thousands of StoryCorps interviews a year,
δεκάδες χιλιάδες
tens of thousands
μια εθνική σχολική εργασία
a national homework assignment
που μελετάει την Ιστορία της Αμερικής,
studying U.S. history across the country
με κάποιον γηραιότερο
with an elder over Thanksgiving,
να καταγραφούν η ζωή και τα βιώματα
and experiences are captured.
σε αντίπαλα στρατόπεδα μιας σύγκρουσης,
sides of a conflict somewhere in the world
about that conflict
όχι για τη σύγκρουση,
ποιοι είναι σαν άνθρωποι,
begin to build bonds of trust;
να χτίζουν δεσμούς εμπιστοσύνης.
σε όλον τον κόσμο,
a tradition all over the world
with a StoryCorps interview
που κλείνουν τα 75,
or homeless shelters or even prisons
σε νοσοκομεία, σε κέντρα αστέγων
least heard in our society
που ακούγονται σπανίως,
what they've learned in life,
και τι έμαθαν στη ζωή τους
μια συνέντευξη με τον πατέρα μου
a StoryCorps interview with my dad
γνωστός ακτιβιστής για τους γκέι.
and became a well-known gay activist.
από εκείνη τη συνέντευξη.
of us at that interview.
μέχρι πριν από μερικά χρόνια,
until a couple of years ago,
να είναι εξαιρετικά υγιής,
to be in perfect health
40 ώρες την εβδομάδα,
40 hours a week,
μετά από μερικές μέρες.
a few days later.
στο Στόουνγουολ.
for the first time at three in the morning
την ημέρα που πέθανε.
για να γνωρίσουν αυτόν τον άνθρωπο,
they were going to get to know this person
φυσιογνωμία στη ζωή μου,
would be through that session.
περισσότερο στο Στόρικορπς
any more deeply than I did,
που αντιλήφθηκα πλήρως μέσα μου
the importance of making these recordings.
και μου λένε,
my father or my grandmother or my brother,
από τον πατέρα μου,
αλλά πλέον είναι αργά».
να περιμένει πια.
is fleeting and inconsequential,
αυτό το ηλεκτρονικό αρχείο συζητήσεων,
enduring and important.
αυτό το δώρο για τα παιδιά μας,
του τι είμαστε ως άνθρωποι.
we are as human beings.
this wish come true.
να πραγματοποιήσουμε αυτή την επιθυμία.
από μέλη της οικογένειάς σας,
or even a stranger.
ή ακόμη και από κάποιον ξένο.
of the wisdom of humanity,
ένα αρχείο της σοφίας της ανθρωπότητας,
να ακούμε περισσότερο
and shout a little less.
θα μας υπενθυμίσουν τι είναι σημαντικό.
what's really important.
να αναγνωρίσουμε την απλή αλήθεια,
that simple truth
κάθε ζωή ξεχωριστά,
όπως κάθε άλλη.
ABOUT THE SPEAKER
Dave Isay - Story collectorOver thousands of archived and broadcast interviews, StoryCorps founder Dave Isay -- winner of the 2015 TED Prize -- has created an unprecedented document of the dreams and fears that touch us all.
Why you should listen
From the first interview he recorded, 2015 TED Prize winner and MacArthur Fellow Dave Isay knew he’d found his calling: preserving the stories of everyday Americans. Since then, Isay has amassed hundreds of thousands of recordings, most of previously unheard or ignored voices, all speaking in their own words. The archives of StoryCorps -- which Isay founded in 2003 -- are included at the Library of Congress’ American Folklife Center, and now constitute the largest single collection of recorded voices in history.
StoryCorps invites friends, loved ones and strangers to conduct 40-minute interviews at intimate recording booths in Atlanta, Chicago, San Francisco, and (until 2011) New York, as well as in mobile studios nationwide. Offering moving and surprising glimpses into the hearts of often marginalized and forgotten subjects, the interviews are a familiar feature of NPR’s Morning Edition and Storycorps.org.
At TED2015, Isay shared an audacious wish for StoryCorps: to open up the format from its signature booths with a StoryCorps app that allows anyone to add to this "digital archive of the collective wisdom of humanity." The vision: to broaden this idea, and begin to take it global.
Dave Isay | Speaker | TED.com