ABOUT THE SPEAKER
Dave Isay - Story collector
Over thousands of archived and broadcast interviews, StoryCorps founder Dave Isay -- winner of the 2015 TED Prize -- has created an unprecedented document of the dreams and fears that touch us all.

Why you should listen

From the first interview he recorded, 2015 TED Prize winner and MacArthur Fellow Dave Isay knew he’d found his calling: preserving the stories of everyday Americans. Since then, Isay has amassed hundreds of thousands of recordings, most of previously unheard or ignored voices, all speaking in their own words. The archives of StoryCorps -- which Isay founded in 2003 -- are included at the Library of Congress’ American Folklife Center, and now constitute the largest single collection of recorded voices in history.

StoryCorps invites friends, loved ones and strangers to conduct 40-minute interviews at intimate recording booths in Atlanta, Chicago, San Francisco, and (until 2011) New York, as well as in mobile studios nationwide. Offering moving and surprising glimpses into the hearts of often marginalized and forgotten subjects, the interviews are a familiar feature of NPR’s Morning Edition and Storycorps.org.

At TED2015, Isay shared an audacious wish for StoryCorps: to open up the format from its signature booths with a StoryCorps app that allows anyone to add to this "digital archive of the collective wisdom of humanity." The vision: to broaden this idea, and begin to take it global.

 

More profile about the speaker
Dave Isay | Speaker | TED.com
TED2015

Dave Isay: Everyone around you has a story the world needs to hear

دەیڤ ئیسەی: هەموو کەسانی چواردەورت چیرۆکێکیان هەیە پێویستە جیهان گوێبیستی بێت

Filmed:
2,466,873 views

دەیڤ ئیسەی یەکەم کۆشکی ستۆری کۆرپسی لە تێرمیناڵی گەورەی ناوەندی نیو یۆرک کردەوە لە ساڵی ٢٠٠٣دا بە مەبەستی درووستکردنی شوێنێکی بێدەنگ کە کەسێک بتوانێت ڕێز لە کەسێک بنێت کە گرنگە بەلایانەوە بە گوێگرتن لە چیرۆکەکەیان. لەوکاتەوە، ستۆری کۆرپس پەرەی سەندووە بۆ گەورەترین کۆکراوەی دەنگی مرۆڤەکان کە تا ئێستا تۆمارکرابێت. ئاواتی خەڵاتی تێدی: گەشەدان بە ئەرشیڤی ئەلیکترۆنی ئەم داناییە کۆکراوەی مرۆڤایەتی. گوێبیستی تێڕوانینی بن بۆ بە جیهانیکردنی ستۆری کۆرپس -- و چۆن بتوانن ببن بە بەشێک لەوە بە چاوپێکەوتنی کەسێک بە ئەپی ستۆری کۆرپسەکە.
- Story collector
Over thousands of archived and broadcast interviews, StoryCorps founder Dave Isay -- winner of the 2015 TED Prize -- has created an unprecedented document of the dreams and fears that touch us all. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Tonight, I'm going to try to make the case
0
996
2077
ئەمشەو، دەمەوێت بۆتان بسەلمێنم
00:15
that inviting a loved one, a friend
or even a stranger
1
3073
4626
کە بانگێشتکردنی کەسێکی خۆشەویست، هاوڕێیەک
یان تەنانەت بێگانەیەکیش
00:19
to record a meaningful interview with you
2
7699
2431
بۆ تۆمارکرنی چاوپێکەوتنێکی واتابەخش لەگەڵت
00:22
just might turn out to be one of the most
important moments in that person's life,
3
10130
4406
لەوانەیە ببێت بە یەکێک لە گرنگترین
ساتەکان لە ژیانی ئەو کەسە و
00:26
and in yours.
4
14536
2945
لە ژیانی خۆشتدا.
00:29
When I was 22 years old,
I was lucky enough to find my calling
5
17481
3344
ئەوکاتەی ٢٢ ساڵ بووم،
خۆشبەخت بووم کە ساتی خۆم دۆزییەوە،
00:32
when I fell into making radio stories.
6
20825
2460
ئەوکاتەی خەریکی درووستکردنی
چیرۆکی سەر ڕادیۆ بووم.
00:35
At almost the exact same time,
7
23285
2434
ڕێک لە هەمان کاتدا،
00:37
I found out that my dad,
who I was very, very close to, was gay.
8
25719
4969
بۆم دەرکەوت باکم، کە زۆر زۆر
لێوەی نزیک بووم، هاوڕەگەزبازە.
00:42
I was taken completely by surprise.
9
30688
2302
تەواو سەرم سوڕمابوو لەو شتە.
00:44
We were a very tight-knit family,
10
32990
2508
خێزانێکی زۆر پتەو بووین و
00:47
and I was crushed.
11
35498
2391
ئەوە منی تێکشکاند.
00:49
At some point, in one
of our strained conversations,
12
37889
2345
لە خاڵێکی قورسترین گفتوگۆکانماندا،
00:52
my dad mentioned the Stonewall riots.
13
40234
2670
باوکم باسی ئاژاوەکانی ستۆنۆڵی دەکرد.
00:54
He told me that one night in 1969,
14
42904
3274
پێی وتم کە شەوێکیان ساڵی ١٩٦٩،
00:58
a group of young black
and Latino drag queens
15
46178
2705
کۆمەڵێک لە ڕەشپێستی گەنج و
خانمە بەرگ ڕەنگاوڕەنگە لاتینییەکان
01:00
fought back against the police
at a gay bar in Manhattan
16
48883
3646
بەرەنگاری پۆلیس بوونەوە لە باڕێکی
هاوڕەگەزبازەکان لە مانهاتن
01:04
called the Stonewall Inn,
17
52529
2020
کە ناوی میوانخانەی ستۆنۆڵ بوو، و
01:06
and how this sparked
the modern gay rights movement.
18
54549
3529
باسی کرد چۆن ئەمە پریشکی
داکۆکی مافەکانی هاوڕەگەزبازان بوو.
01:10
It was an amazing story,
and it piqued my interest.
19
58078
3339
چیرۆکێکی سەرسوڕهێنەر بوو، و
زۆر سەرنجی منی ڕاکێشا.
01:13
So I decided to pick up my tape
recorder and find out more.
20
61417
4211
بۆیە بڕیارمدا دەنگ تۆمارکەرەکەم
هەڵگرم و زیاتر بزانم.
01:17
With the help of a young archivist
named Michael Shirker,
21
65628
4176
بە یارمەتی بەرپرسیارێکی گەنجی
ئەرشیڤەکان بەناوی مایکڵ شیرکەر،
01:21
we tracked down all
of the people we could find
22
69804
2577
شوێن هەموو ئەو کەسانە کەوتین
کە توانیمان بیاندۆزینەوە
01:24
who had been at
the Stonewall Inn that night.
23
72381
3436
کە ئەو شەوە لە میوانخانەی ستۆنۆڵ بوون.
01:27
Recording these interviews,
24
75817
1997
بە تۆمارکردنی چاوپێکەوتنەکان،
01:29
I saw how the microphone
gave me the license
25
77814
2229
بینیم چۆن مایکرۆفۆنەکە مۆڵەتێکی یامێ
01:32
to go places I otherwise
never would have gone
26
80043
2736
بۆ چوون بۆ ئەو شوێنانەی وانەبوایە
قەت نەمدەتوانی بچم بۆی و
01:34
and talk to people I might not
otherwise ever have spoken to.
27
82779
4133
قسە لەگەڵ هەندێک کەس بکەم کە
وا نەبوایە قەت قسەم لەگەڵ نەدەکردن.
01:38
I had the privilege of getting to know
28
86912
1842
بەخت یاوەرم بوو کە توانیم
01:40
some of the most amazing,
fierce and courageous human beings
29
88754
3894
هەندێک لە سەرسوڕهێنەرترین، و
ئازاترین و بوێرترین مرۆڤەکان بناسم
01:44
I had ever met.
30
92648
2182
لە ژیانی خۆمدا.
01:46
It was the first time
the story of Stonewall
31
94830
2104
یەکەم جار بوو کە چیرۆکی ستۆنۆڵ
01:48
had been told to a national audience.
32
96934
2052
بۆ هەموو گوێگرە نەتەوەییەکان بگێڕدرێتەوە.
01:50
I dedicated the program to my dad,
33
98986
2253
پرۆگرامەکەم تەرخانکرد بۆ باوکم،
01:53
it changed my relationship with him,
and it changed my life.
34
101249
5466
پەیوەندییەکەمی گۆڕی لەگەڵیدا، و
ژیانی خۆشمی گۆڕی.
02:00
Over the next 15 years,
I made many more radio documentaries,
35
108181
3436
بەدرێژایی ١٥ ساڵی دواتر،
چەندین دیکۆمێنتاری ترم هەبوو لەسەر ڕادیۆ،
02:03
working to shine a light on people
who are rarely heard from in the media.
36
111617
4064
ڕووناکیم دەخستە سەر ئەو کەسانەی کە
بە دەگمەن لە ڕاگەیاندنەکانەوە گوێبیستیان دەبوون.
02:07
Over and over again,
37
115681
1579
دووبارە و دووبارە،
02:09
I'd see how this simple act
of being interviewed
38
117260
2600
بینیم چۆن ئەم کارە سادەیەی
چاوپێکەوتن لەگەڵکردنە
02:11
could mean so much to people,
39
119860
2160
زۆر شت دەگەیەنێت بۆ خەڵک،
02:14
particularly those who had been told
that their stories didn't matter.
40
122020
3691
بەتایبەتی ئەوانەی کە پێیان وتراوە
کە چیرۆکەکانیان گرنگی نییە.
02:17
I could literally see
people's back straighten
41
125711
2369
ڕێک دەمبینی چۆن پشتی کەسەکان
ڕێکدەبۆوە کاتێک
02:20
as they started to speak
into the microphone.
42
128080
2786
دەستیان دەکرد بە قسەکردن بۆ مایکرۆفۆنەکە.
02:22
In 1998, I made a documentary
about the last flophouse hotels
43
130866
4505
ساڵی ١٩٩٨، دیکۆمێنتارییەکم کرد
دەربارەی دوایین ئوتێلە کەم خزمەتگوزارییەکان
02:27
on the Bowery in Manhattan.
44
135371
2391
لە باوێری مانهاتن.
02:29
Guys stayed up in these
cheap hotels for decades.
45
137762
2670
هەندێکیان بۆ دەیان ساڵ لەم
ئوتێلە هەرزانانە دەمانەوە.
02:32
They lived in cubicles
the size of prison cells
46
140432
2392
لەناو شوێنی چوارگۆشەیی هێندەی
قەبارەی زیندانییەکدا دەژیان و
02:34
covered with chicken wire
47
142824
1300
بە تەلی شەشگۆشەیی داپۆشرابوون
02:36
so you couldn't jump
from one room into the next.
48
144124
2964
بۆ ئەوەی نەتوانی لە ژوورێکەوە
بازبەیتە ژوورەکەی دوواتر.
02:39
Later, I wrote a book on the men
with the photographer Harvey Wang.
49
147088
3979
دواتر، کتێبێکم نووسی لەسەر پیاوەکان
لەگەڵ هارڤی وانگی فۆتۆگرافەر.
02:43
I remember walking into a flophouse
with an early version of the book
50
151067
4424
بیرمە چوومە ناو ئوتێلەکەوە بە
بەرگێکی سەرەتای کتێبەکەوە و
02:47
and showing one of the guys his page.
51
155491
2588
پەڕەی یەکێک لەو کوڕانەم پیشانی خۆی یا.
02:50
He stood there staring at it in silence,
52
158079
2275
وەستا و بە بێدەنگی سەیری ئەکرد،
02:52
then he grabbed the book out of my hand
53
160354
2299
ئینجا کتێبەکەی لەدەستم سەند
02:54
and started running down
the long, narrow hallway
54
162653
3483
دەستیکرد بە ڕاکردن بە ڕاڕەوە
باریک و درێژەکەدا
02:58
holding it over his head
55
166136
1509
بەسەر سەرییەوە گرتبووی و
02:59
shouting, "I exist! I exist."
56
167645
4365
هاواری ئەکرد، "من هەم! من هەم."
03:04
(Applause)
57
172010
4853
(چەپڵەلێدان)
03:08
In many ways, "I exist" became
the clarion call for StoryCorps,
58
176863
3831
بە چەندین شێوە، "من هەم" بوو
بە بانگرتنی کەڕەنا بۆ ستۆری کۆرپس،
03:12
this crazy idea that I had
a dozen years ago.
59
180694
3576
ئەم بیرۆکە شێتانەیەی کە دوانزە
ساڵ لەمەوبەر هەمبوو.
03:16
The thought was to take
documentary work
60
184270
2229
بیرکردنەوەکە ئەوەبوو کاری
دیکۆمێنتاری وەرگرم و
03:18
and turn it on its head.
61
186499
1857
گۆڕانکاری بەسەرا بکەم.
03:20
Traditionally, broadcast documentary
62
188356
2254
پێشتر، پەخشکردنی دیکۆمێنتاری
03:22
has been about recording interviews
to create a work of art or entertainment
63
190610
4086
تۆمارکردنی چاوپێکەوتنەکان بووە بۆ
درووستکردنی کارێکی هونەری یان چێژپێدان
03:26
or education that is seen or heard
by a whole lot of people,
64
194696
4248
یان پەروەردەیی کە لەلایەن زۆر کەسەوە
ببینرێت یان ببیسترێت،
03:30
but I wanted to try something
65
198944
1381
بەڵام ویستم شتێک تاقیبکەمەوە
03:32
where the interview itself
was the purpose of this work,
66
200325
3148
کە چاوپێکەوتنەکە خۆی ئامانجی
ئەم کارە بێت، و
03:35
and see if we could give many,
many, many people the chance
67
203473
2972
ببینین ئەگەر بتوانین دەرفەت بەین
بە چەندین کەس کە
03:38
to be listened to in this way.
68
206445
2624
بەم شێوەیە گوێیان لێبگیرێت.
03:41
So in Grand Central Terminal 11 years ago,
69
209069
3050
کەواتە یانزە ساڵ لەمەوبەر
لە تێرمیناڵی گەورەی ناوەند،
03:44
we built a booth where anyone
can come to honor someone else
70
212119
4373
کۆشکێکمان درووست کرد کە هەرکەس
بیەوێت بتوانێت بێت ڕێز لە یەکێکی تر بنێت
03:48
by interviewing them about their life.
71
216492
3011
بە چاوپێکەوتن لەگەڵیان دەربارەی ژیانیان.
03:51
You come to this booth and you're met
by a facilitator who brings you inside.
72
219503
3831
یەیت بۆ ئەم کۆشکە و کارئاسانکەرێکی
لێئەبێت کە ئەتباتە ژوورەوە.
03:55
You sit across from, say, your grandfather
73
223334
2577
دائەنیشیت بەرامبەر، بۆ نموونە باپیرت
03:57
for close to an hour
and you listen and you talk.
74
225911
3042
بۆ نزیکەی کاتژمێرێک و
گوێئەگریت و قسە ئەکەیت.
04:00
Many people think of it as,
if this was to be our last conversation,
75
228953
3692
زۆر کەس ئاوا بیری لێئەکەنەوە،
ئەگەر ئەمە دوایین گفتوگۆمان بێت،
04:04
what would I want to ask of
and say to this person
76
232645
2995
ئەبێ بمەوێ پرسیاری چی بکەم و
چی بەم کەسە بڵێم
04:07
who means so much to me?
77
235640
2276
کە زۆر گرنگە بۆم؟
04:09
At the end of the session,
you walk away with a copy of the interview
78
237916
3287
لە کۆتایی چاوپێکەوتنەکەدا،
کۆپییەکی چاوپێکەوتنەکەت پێدەدرێت و
04:13
and another copy goes
to the American Folklife Center
79
241203
2658
کۆپییەکی تریشی دەچێت بۆ سەنتەری
ژیانی ناوخەڵکی ئەمریکا
04:15
at the Library of Congress
80
243861
2258
لە کتێبخانەی کۆنگرێس
04:18
so that your great-great-great-grandkids
can someday get to know your grandfather
81
246119
4056
مناڵی مناڵی مناڵی مناڵەکانت
ڕۆژێک بێت بتوانن باپیرت بناسن
04:22
through his voice and story.
82
250175
2193
لەڕێگەی دەنگ و چیرۆکەکەیەوە.
04:25
So we open this booth
in one of the busiest places in the world
83
253548
3157
ئەم کۆشکەمان لە یەکێک لە
قەرەباڵغترین شوێنەکانی جیهان کردەوە و
04:28
and invite people to have this
incredibly intimate conversation
84
256705
3483
خەڵک بانگێشت بکەن بۆ ئەوەی
ئەم گفتوگۆ لەیەکتر نزیکە سەرسوڕهێنەرە بکەن
04:32
with another human being.
85
260188
1231
لەگەڵ مرۆڤێکی تردا.
04:33
I had no idea if it would work,
but from the very beginning, it did.
86
261419
4806
لەو باوەڕەیا نەبووم کە سەر بگرێت،
بەڵام هەر لە سەرەتاوە سەری گرت.
04:38
People treated the experience
with incredible respect,
87
266225
2879
خەڵکەکە بەوپەڕی ڕێزەوە مامەڵەیان
لەگەڵ ئەزموونەکە دەکرد و
04:41
and amazing conversations happened inside.
88
269104
3367
گفتوگۆی سەرسوڕهێنەر لەژوورەوە ڕوویئەیا.
04:44
I want to play just one animated excerpt
89
272471
2531
ئەمەوێ ڕوونکردنەوەیەکی کارتۆنی لێبەم
04:47
from an interview recorded
at that original Grand Central Booth.
90
275002
3761
هی چاوپێکەوتنێکی تۆمارکراوی
کۆشکەکەی تێرمیناڵی گەورەی ناوەند.
04:50
This is 12-year-old Joshua Littman
interviewing his mother, Sarah.
91
278763
4528
ئەمە جۆشوا لیتمانی ١٢ ساڵە
چاوپێکەوتن لەگەڵ سارای دایکی دەکات.
04:55
Josh has Asperger's syndrome.
92
283291
2206
جۆش نەخۆشی ئەسپێرجەری هەیە.
04:57
As you may know, kids with Asperger's
are incredibly smart
93
285497
3065
وەک لەوانەیە بزانن، مناڵەکانی نەخۆشی
ئەسپێرجەریان هەیە زۆر زیرەکن
05:00
but have a tough time socially.
94
288562
2159
بەڵام لەڕووی کۆمەڵایەتییەوە
کێشەیان هەیە.
05:02
They usually have obsessions.
95
290721
1649
زۆرجار خوو بەشتەوە دەگرن.
05:04
In Josh's case, it's with animals,
96
292370
2206
بۆ جۆش، خوی بە ئاژەڵەوە گرتبوو،
05:06
so this is Josh talking with his mom Sarah
97
294576
2623
کەواتە ئەمە جۆشە کاتێک قسە
لەگەڵ سارای دایکی دەکات
05:09
at Grand Central nine years ago.
98
297199
3300
نۆ ساڵ لەمەوبەر لە تێرمیناڵی ناوەند.
05:12
(Video) Josh Littman:
From a scale of one to 10,
99
300499
2277
جۆش: لە پێوەری یەک بۆ دە،
05:14
do you think your life would be
different without animals?
100
302776
2982
پێتوایە ژیانت جیاوازی دەبوو
بێ بوونی ئاژەڵەکان؟
05:17
Sarah Littman: I think it would be
an eight without animals,
101
305758
2807
سارا: پێموابێت هەشت دەبێت
بەبێ بوونی ئاژەڵ
05:20
because they add so much pleasure to life.
102
308565
2134
چونکە خۆشییەکی زۆر بە ژیان دەبەخشن.
05:22
JL: How else do you think your life
would be different without them?
103
310699
3199
جۆش: پێتوایە ژیانت چ جیاوازییەکی
دەبوو بێ هەبوونی ئەوان؟
05:25
SL: I could do without things
like cockroaches and snakes.
104
313898
2719
سارا: بێ هەبوونی هەندێک گیانداری
وەک قالونچە و مار ئاسایی ئەبوو.
05:28
JL: Well, I'm okay with snakes
as long as they're not venomous
105
316617
2901
جۆش: کێشەم نییە بۆ مار ئەگەر
ژەهراوی نەبن
05:31
or constrict you or anything.
106
319518
1401
یان خۆیان لێنەپێچن.
05:32
SL: Yeah, I'm not a big snake person --
107
320919
1859
سارا: بەڵێ، منیش حەز بە ماری گەورە ناکەم --
05:34
JL: But cockroach is just
the insect we love to hate.
108
322778
2510
جۆش: بەڵام قالونچە مێروێکە کە
هەموو لەخۆوە ڕقمان لێیەتی.
05:37
SL: Yeah, it really is.
109
325288
1533
سارا: بەڵێ، بەڕاستی وایە.
05:38
JL: Have you ever thought
you couldn't cope with having a child?
110
326821
3134
جۆش: قەت بیرت لەوە کردۆتەوە
بەرگەی ئەوە نەگری مناڵێکت هەبێت؟
05:41
SL: I remember when you were a baby,
you had really bad colic,
111
329955
3390
سارا: بیرمە ئەوکاتەی مناڵ بوویت،
بای زۆر بە سکتا دەهات،
05:45
so you would just cry and cry.
112
333345
1603
بەردەوام دەگریایت.
05:46
JL: What's colic?
SL: It's when you get this stomach ache
113
334948
3157
جۆش: با بە سکدا هاتن چی؟
سارا: کاتێک سکت ئێشێت و
05:50
and all you do is scream
for, like, four hours.
114
338105
2485
بەردەوام دەگریت بۆ
نزیکی چوار کاتژمێر.
05:52
JL: Even louder than Amy does?
115
340590
1973
جۆش: تەنانەت بەرزتر لە ئەیمیش؟
05:54
SL: You were pretty loud,
but Amy's was more high-pitched.
116
342563
3344
سارا: دەنگت زۆر بەرز بوو،
بەڵام دەنگی ئەیمی زیکن تر بوو.
05:57
JL: I think it feels like everyone
seems to like Amy more,
117
345907
3204
جۆش: پێموابێت هەمووان زیاتر
ئەیمیان بەدڵە،
06:01
like she's the perfect little angel.
118
349111
2670
وەک ئەوەی فریشتەیەکی نموونەیی بێت.
06:03
SL: Well, I can understand
why you think that people like Amy more,
119
351781
3863
سارا: تێئەگەم بۆچی وا بیرئەکەیتەوە
خەڵک زیاتر ئەیمیان خۆش بوێت، و
06:07
and I'm not saying it's because
of your Asperger's syndrome,
120
355644
2839
من ناڵێم بەهۆی ئەوەوەیە کە تۆ
نەخۆشی ئەسپێرجەر هەیە،
06:10
but being friendly comes easily to Amy,
121
358483
3004
بەڵکو هی ئەوەیە ئەیمی
لای ئاسانترە ڕووخۆشتر بێت،
06:13
whereas I think for you
it's more difficult,
122
361487
2415
لەکاتێکدا بۆتۆ پێئەچێت قورس بێت،
06:15
but the people who take the time
to get to know you love you so much.
123
363902
4040
بەڵام ئەو کەسانەی کات تەرخان ئەکەن
بۆ ئەوەی بوناسن زۆریان خۆش ئەوێیت.
06:19
JL: Like Ben or Eric or Carlos?
SL: Yeah --
124
367942
2415
جۆش: وەک بێن یان ئیریک یان کارلۆس؟
سارا: بەڵێ --
06:22
JL: Like I have better quality friends
but less quantity? (Laughter)
125
370357
4481
جۆش: واتە هاوڕێکانم جۆرێتیان
باشترە و ژمارەیان کەمترە؟
06:26
SL: I wouldn't judge
the quality, but I think --
126
374838
2281
سارا: بڕیار لەسەر جۆرێتییەکە
نایەم بەڵام پێموایە --
06:29
JL: I mean, first it was like, Amy
loved Claudia, then she hated Claudia,
127
377119
3768
جۆش: مەبەستم ئەوەیە، ئاواهی بوو، ئەیمی
کڵاودیای خۆش ئەویست، ئینجا ڕقی لێبوو،
06:32
she loved Claudia, then she hated Claudia.
128
380887
2027
ئینجا کڵاودیای خۆشویستەوە،
ئینجا ڕقی لە کڵاودیا بۆوە.
06:34
SL: Part of that's a girl thing, honey.
129
382914
1888
سارا: بەشێکی ئەوە پەیوەندی
بە کچ بوونەوەیە ئازیزم.
06:36
The important thing for you
is that you have a few very good friends,
130
384802
3332
ئەوەی گرنگە بۆت ئەوەیە کە تۆ
چەند هاوڕێیەکی کەمی باشت هەیە، و
06:40
and really that's what you need in life.
131
388134
2026
بەڕاستی لە ژیانتدا ئەوەت ئەوێت.
06:42
JL: Did I turn out to be the son
you wanted when I was born?
132
390160
4249
جۆش: کە لەدایک بووم دەرچوو
ئەو کوڕە بم کە خۆت دەتویست؟
06:46
Did I meet your expectations?
133
394409
2902
لە ئاست چاوەڕوانی تۆدا بووم؟
06:49
SL: You've exceeded
my expectations, sweetie,
134
397311
2763
سارا: بەڕاستی لە سەروو
چاوەڕوانی منەوە بوویت ئازیزەکەم،
06:52
because, sure, you have these fantasies
of what your child's going to be like,
135
400074
4760
چونکە بێگومان، ئەم خەیاڵانەت هەبوو
بۆ ئەوەی مناڵەکەی خۆت چۆن ئەبێت،
06:56
but you have made me grow
so much as a parent, because you think --
136
404834
3893
بەڵام وەک دایکێک واتکرد زۆر
تێگەشتووتر بم، چونکە پێتوایە --
07:00
JL: Well, I was the one
who made you a parent.
137
408727
2161
جۆش: من بووم تۆم کرد بە دایک.
07:02
SL: You were the one who made me a parent.
That's a good point. (Laughter)
138
410888
3487
سارا: تۆ بوویت منت کرد بە دایک.
ئەوە خاڵە گرنگەکەیە.
07:06
But also because you think differently
139
414375
1824
بەڵام لەبەر ئەوەشە کە
جیاواز بیرئەکەیتەوە
07:08
from what they tell you
in the parenting books,
140
416199
2903
لەوەی کە پێتدەوترێتەوە لە کتێبەکانی
دایکایەتی و باوکایەتی،
07:11
I really had to learn to think
outside of the box with you,
141
419102
3460
بەڕاستی بۆتۆ ئەبوو فێری ئەوە بم
بەشێوەیەکی جیاواز بیربکەمەوە، و
07:14
and it's made me much more creative
as a parent and as a person,
142
422562
4806
وایکرد وەک دایکێک و وەک
کەسێک داهێنەرتر بم، و
07:19
and I'll always thank you for that.
143
427368
1668
هەمووکات سوپاس ئەکەم بۆ ئەوە.
07:21
JL: And that helped when Amy was born?
144
429036
1930
جۆش: ئەوەش سودی هەبوو بۆت
کە ئەیمی لەدایک بوو؟
07:22
SL: And that helped when Amy was born,
but you are so incredibly special to me
145
430966
4834
سارا: یارمەتیدەر بوو کە ئەیمی لەدایک بوو،
بەڵام تۆ زۆر تایبەتی بۆم و
07:27
and I'm so lucky to have you as my son.
146
435800
3363
خۆشبەختم کە تۆ کوڕمیت.
07:31
(Applause)
147
439163
6647
(چەپڵەلێدان)
07:38
David Isay: After this story
ran on public radio,
148
446980
2307
دەیڤد: دوای ئەوەی ئەم چیرۆکە
لە ڕادیۆی گشتی پەخشکرا،
07:41
Josh received hundreds of letters
149
449287
1764
جۆش سەدان نامەی پێگەشت
07:43
telling him what an amazing kid he was.
150
451051
2322
پێیان دەوت کە چەند کوڕێکی سەرسوڕهێنەرە.
07:45
His mom, Sarah, bound them
together in a book,
151
453373
2229
سارای دایکی هەمووی
کۆکردەوە و کردی بە کتێبێک، و
07:47
and when Josh got picked on at school,
they would read the letters together.
152
455602
4046
کە جۆش لە قوتابخانە هەراسان ئەکرا،
پێکەوە نامەکانیان دەخوێندەوە.
07:51
I just want to acknowledge
that two of my heroes
153
459648
2267
ئەمەوێ ئەوە بڵێم کە دوان
لە پاڵەوانەکانم
07:53
are here with us tonight.
154
461915
1303
ئەمشەو لێرەن لەگەڵمان.
07:55
Sarah Littman and her son Josh,
who is now an honors student in college.
155
463218
4801
سارا لیتمان و جۆشی کوڕی،
کە ئێستا خوێندکاری کۆلێژە.
08:00
(Applause)
156
468019
3790
(چەپڵەلێدان)
08:03
You know, a lot of people talk about
crying when they hear StoryCorps stories,
157
471809
3882
ئەزانن، زۆر کەس باسی گریان ئەکەن
کاتێک گوێیان لە چیرۆکەکانی ستۆری کۆرپ ئەبێت، و
08:07
and it's not because they're sad.
158
475691
1947
لەبەر ئەوە نییە کە دڵتەنگ بن.
08:09
Most of them aren't.
159
477638
1324
زۆربەیان وا نین.
08:10
I think it's because you're hearing
something authentic and pure
160
478962
3053
پێموابێت لەبەر ئەوەیە کە گوێت
لە شتێکی پاک و ڕەسەن دەبێت
08:14
at this moment,
when sometimes it's hard to tell
161
482015
2391
لەم ساتەدا، کاتێک
هەندێک جار قورس دەبێ بزانیت
08:16
what's real and what's an advertisement.
162
484406
2996
چی ڕاستییە و چیش ریکلامە.
08:19
It's kind of the anti-reality TV.
163
487402
2391
جۆرێکە لە تەلەفزیۆنی
دژە ڕاستی.
08:21
Nobody comes to StoryCorps to get rich.
164
489793
2113
کەس بۆ ئەوە چاوپێکەوتنەکە
ناکات تا دەوڵەمەند بێت.
08:23
Nobody comes to get famous.
165
491906
1881
کەس بۆ ئەوە نایکات بەناوبانگ بێت.
08:25
It's simply an act of generosity and love.
166
493787
3204
بە سادەیی کارێکی بەخشندەیی و خۆشەویستییە.
08:28
So many of these are just everyday people
167
496991
2252
بەشێکی زۆری ئەمانە خەڵکن
کە ڕۆژانە
08:31
talking about lives lived with kindness,
courage, decency and dignity,
168
499243
5132
باسی ژیانی خۆیان دەکەن کە بە
میهرەبانی، بوێری، ڕەسەنی و سەرەبرزییەوە
08:36
and when you hear that kind of story,
169
504375
1997
بردۆتە سەر و کاتێک گوێت
لەو جۆرە چیرۆکانە دەبێت،
08:38
it can sometimes feel
like you're walking on holy ground.
170
506372
4383
هەندێک جار وا هەست دەکەیت
لەسەر زەوییەکی پیرۆز بڕۆیت.
08:42
So this experiment
in Grand Central worked,
171
510755
2505
کەواتە ئەم تاقیکردنەوەیە لە
تێرمیناڵی ناوەند سەری گرت، و
08:45
and we expanded across the country.
172
513260
2390
فراوانمان کرد بۆ هەموو وڵات.
08:47
Today, more than 100,000 people
in all 50 states
173
515650
3213
ئەمڕۆ، زیاتر لە ١٠٠ هەزار کەس
لە هەر ٥٠ ویلایەتەکە
08:50
in thousands of cities
and towns across America
174
518863
2856
لە هەزارەها شار و شارۆچکەی
سەرانسەری ئەمریکادا
08:53
have recorded StoryCorps interviews.
175
521719
2345
چاوپێکەوتنەکانی ستۆری کۆرپیان تۆمارکردووە.
08:56
It's now the largest single collection
of human voices ever gathered.
176
524064
4923
ئێستا گەورەترین کۆکراوەی دەنگەکانی
مرۆڤە کە کۆکرابێتەوە.
09:00
(Applause)
177
528987
5828
(چەپڵەلێدان)
09:06
We've hired and trained
hundreds of facilitators
178
534815
2438
سەدان کارئاسانکەرمان بەکرێگرتووە و
ڕاهێنانمان پێکردوون
09:09
to help guide people
through the experience.
179
537253
2716
بۆ ئەوەی ڕێنمایی خەڵکەکە بکەن
بەو ئەزموونەیاندا.
09:11
Most serve a year or two with StoryCorps
180
539969
2415
زۆربەیان ساڵێک یان دووان
لە ستۆری کۆرپ کاردەکەن
09:14
traveling the country,
gathering the wisdom of humanity.
181
542384
3437
بە هەموو وڵاتدا گەشت دەکەن،
دانایی مرۆڤایەتی کۆدەکەنەوە.
09:17
They call it bearing witness,
182
545821
2159
ناوی دەنێن شایەتی بوون، و
09:19
and if you ask them,
183
547980
1405
ئەگەر لێیان بپرسیت،
09:21
all of the facilitators will tell you
that the most important thing
184
549385
3274
هەموو کارئاسانکەرەکان ئەوەت پێدەڵێن
کە گرنگترین شت
09:24
they've learned from being present
during these interviews
185
552659
2868
لە کاتی ئامادەکردنی ئەو جۆرە
چاوپێکەوتنانەدا فێری بووبێتن
09:27
is that people are basically good.
186
555527
3436
ئەوەیە کە خەڵک بەشێوەیەکی
بنچینەیی هەموو باشن.
09:30
And I think for the first years
of StoryCorps, you could argue
187
558963
2958
پێشموابێت لە ساڵی یەکەمی
ستۆری کۆرپدا، دەتتوانی بڵێیت
09:33
that there was some kind
of a selection bias happening,
188
561921
2636
کە جۆرە هەڵە لایەنگرتنێک لە
هەڵبژاردندا ڕوودەدات،
09:36
but after tens of thousands of interviews
with every kind of person
189
564557
3276
بەڵام دوای دەیان هەزار چاوپێکەوتن
لەگەڵ هەموو جۆرە کەسێکدا
09:39
in every part of the country --
190
567833
1649
لە هەموو بەشێکی وڵاتدا --
09:41
rich, poor, five years old to 105,
191
569482
3436
دەوڵەمەند، هەژار، پێنج ساڵ بۆ ١٠٥ ساڵ،
09:44
80 different languages,
across the political spectrum --
192
572918
3065
٨٠ زمانی جیاواز،
هەموو لایەنە سیاسییەکان --
09:49
you have to think that maybe these guys
are actually onto something.
193
577063
4214
لەوانەیە بیربکەیتەوە بڵێیت لەوانەیە
ئەم کەسانە بەنیازی شتێک بن.
09:53
I've also learned so much
from these interviews.
194
581277
3291
خۆشم لەم چاوپێکەوتنانەوە زۆر شت فێربووم.
09:56
I've learned about the poetry
and the wisdom and the grace
195
584568
3204
زۆر شت فێربووم دەربارەی وشە هۆنینەوە و
دانایی و نەرم و نیانییەی
09:59
that can be found in the words
of people all around us
196
587772
2740
کە لە قسەکانی خەڵکەکانی چواردەورماندا
بەدی دەکرێن
10:02
when we simply take the time to listen,
197
590512
3297
کاتێک کەمێک کات تەرخان
دەکەین بۆ گوێگرتن لێیان،
10:05
like this interview
198
593809
3233
وەک ئەم چاوپێکەوتنە
10:09
between a betting clerk in Brooklyn
named Danny Perasa
199
597042
3338
لە نێوان نوسەرێکی گرەوی بروکلین
بە ناوی دانی پێراسا
10:12
who brought his wife Annie to StoryCorps
to talk about his love for her.
200
600380
5062
کە ئانی هاوسەری هێنابوو بۆ ستۆری کۆرپس
بۆ ئەوەی باسی خۆشەویستەکەی بکات بۆی.
10:18
(Audio) Danny Perasa: You see,
the thing of it is,
201
606632
2342
دانی: ئەزانی چۆنە، ڕاستییەکەی،
10:20
I always feel guilty when I say
"I love you" to you.
202
608974
2476
هەموو جارێک هەست بە تاوان دەکەم
کاتێک بەتۆ دەڵێم "خۆشم ئەوێیت."
10:23
And I say it so often.
I say it to remind you
203
611450
2908
زۆریش ئەوە دەڵێم.
ئەیڵێم بۆ ئەوەی بیرتبێنمەوە
10:26
that as dumpy as I am,
it's coming from me.
204
614358
2856
کە چەندێک بێمێشک بم،
قسەکە هەر لەمنەوە یەت.
10:29
It's like hearing a beautiful song
from a busted old radio,
205
617214
3454
وەک ئەوە وایە گوێت لە گۆرانییەکی
خۆشبێت بە ڕادیۆیەکی کۆنەوە، و
10:32
and it's nice of you to keep
the radio around the house.
206
620668
2627
شتێکی خۆشیشە کە ئەتوانیت
ڕادیۆکە لە ماڵەکەیا بهێڵیتەوە.
10:35
Annie Perasa: If I don't have a note
on the kitchen table,
207
623295
2806
ئانی: ئەگەر نامەکە لەسەر
مێزی چێشتخانەکەمان نەبێت،
10:38
I think there's something wrong.
208
626101
1587
هەست ئەکەم کێشەیەک هەبێت.
10:39
You write a love letter
to me every morning.
209
627688
2054
هەموو بەیانییەک نامەی
خۆشەویستیم بۆ ئەنوسیت.
10:41
DP: Well, the only thing
that could possibly be wrong
210
629742
2529
دانی: تەنیا کێشە کە هەبێت
لەوانەیە ئەوە بێت کە
نەمتوانیبێت جافێک بدۆزمەوە.
10:44
is I couldn't find a silly pen.
211
632271
1533
ئانی: بۆ شازادەخاتوونەکەم.
10:45
AP: To my princess:
212
633804
1027
10:46
The weather outside today
is extremely rainy.
213
634831
2217
ئەمڕۆ کەشی دەرەوە زۆر باراناوییە.
10:49
I'll call you at 11:20 in the morning.
214
637048
1953
کاتژمێر ١١:٢٠ی بەیانی
تەلەفوون بۆ ئەکەم.
10:51
DP: It's a romantic weather report.
215
639001
1816
دانی: ڕاگەیاندنێکی ڕۆمانسی کەش و هەوایە.
10:52
AP: And I love you.
I love you. I love you.
216
640817
2750
ئانی: خۆشم ئەوێیت. خۆشم ئەوێیت.
خۆشم ئەوێیت.
10:55
DP: When a guy is happily married,
no matter what happens at work,
217
643567
3099
دانی: کاتێک کوڕ دڵخۆش دەبێت لە
هاوسەرگیرییەکەیا، لە کارەکەی هەرچییەک بێت،
10:58
no matter what happens
in the rest of the day,
218
646666
2157
هەرچییەک ڕووبدات لە بەشەکەی تری
ئەو ڕۆژەدا،
11:00
there's a shelter when you get home,
219
648823
1721
کە ئەچیتە ماڵەوە پەناگەیەک هەیە،
11:02
there's a knowledge knowing
that you can hug somebody
220
650544
2553
ئەزانیت کە ئەتوانیت
باوەش بە کەسێکدا بکەیت
11:05
without them throwing you downstairs
and saying, "Get your hands off me."
221
653097
3547
بێ ئەوەی لە پلیکانەکانەوە فڕێتباتە
خوارەوە و بڵێت، "دەست لابە."
11:08
Being married is like having
a color television set.
222
656644
2627
هاوسەرگیری کردن وەک ئەوە وایە
تەلەفزیۆنی ڕەنگاو ڕەنگ هەبێت.
11:11
You never want to go back
to black and white.
223
659271
2207
قەت ناتەوێت بگەڕێیتەوە سەر
تەلەفزیۆنی ڕەش و سپی.
11:13
(Laughter)
224
661478
3342
(پێکەنین)
11:16
DI: Danny was about five feet tall
225
664820
2136
دەیڤ: دانی باڵای نزیکی پێنج پێ بوو
11:18
with crossed eyes
and one single snaggletooth,
226
666956
3413
چاوەکانی خێل بوون و
دانێکی دەرپەڕیوی هەبوو،
11:22
but Danny Perasa had
more romance in his little pinky
227
670369
3692
بەڵام ئەو ڕۆمانسیەتەی کە دانی
پێراسا هەیبوو لە
11:26
than all of Hollywood's
leading men put together.
228
674061
3113
هی هەموو پیاوانی هۆلیود پێکەوە زیاتر بوو.
11:29
What else have I learned?
229
677174
1903
چی تر فێر بووم؟
11:31
I've learned about the almost
unimaginable capacity
230
679077
2902
زۆریش فێربوو دەربارەی توانا
لە ڕادەبەدەرە وێنانەکراوەکەی
11:33
for the human spirit to forgive.
231
681979
2183
ڕۆحی مرۆڤ بۆ لێبووردن.
11:36
I've learned about resilience
and I've learned about strength.
232
684162
3645
زۆر شت فێربووم دەربارەی خۆڕاگری و
زۆریش فێربووم دەربارەی بەهێزی.
11:39
Like an interview with Oshea Israel
and Mary Johnson.
233
687807
3343
وەک چاوپێکەوتنێک لەگەڵ ئۆشیا
ئیسرائیل و ماری جۆنسۆن.
11:43
When Oshea was a teenager,
he murdered Mary's only son,
234
691150
4551
ئەوکاتەی ئۆشیا هەرزەکار بووە،
تاقە کوڕی ماری کوشتووە،
11:47
Laramiun Byrd, in a gang fight.
235
695701
2485
لارامین بیرد، لە شەڕێکی باندێکدا.
11:50
A dozen years later, Mary went to prison
236
698186
2600
دوانزە ساڵ دواتر، ماری چوو
بۆ بەندیخانە
11:52
to meet Oshea and find out
who this person was
237
700786
2740
بۆ بینینی ئۆشیا و زانینی ئەوەی
ئەم کەسە کێیە
11:55
who had taken her son's life.
238
703526
2949
کە تاقە کوڕەکەی کوشتووە.
11:58
Slowly and remarkably,
they became friends,
239
706475
2786
بەهێواشی و زۆر بە بێوێنەیی،
بوون بە هاوڕێ، و
12:01
and when he was finally released
from the penitentiary,
240
709261
2694
کاتێکیش دواجار لە زیندان ئازاد کرا،
12:03
Oshea actually moved in next door to Mary.
241
711955
3366
ئۆشیا ماڵی چووە ماڵی
تەنیشت ماری.
12:07
This is just a short excerpt
of a conversation they had
242
715321
3205
ئەمە بەشێکی کورتی گفتوگۆکەی نێوانیانە
12:10
soon after Oshea was freed.
243
718526
2543
ماوەیەکی کەم دوای ئازادکردنی ئۆشیا.
12:14
(Video) Mary Johnson: My natural son
is no longer here.
244
722079
2972
ماری: کوڕەکەی خۆم چیتر لێرە نییە.
12:17
I didn't see him graduate,
and now you're going to college.
245
725051
3784
نەمبینی خوێندن تەواو بکات، و
تۆش ئێستا ئەچیت بۆ کۆلێژ.
12:20
I'll have the opportunity
to see you graduate.
246
728835
3297
دەرفەتی ئەوەم دەبێت ببینم
تۆ کۆلێژ تەواو بکەیت.
12:24
I didn't see him get married.
247
732132
2461
نەمبینی ئەو ژن بێنێت.
12:26
Hopefully one day, I'll be able
to experience that with you.
248
734593
3909
هیوادارم ڕۆژێک بێت، بتوانم
ئەزموونی ئەوە بکەم بۆ تۆ.
12:30
Oshea Israel: Just to hear you
say those things and to be
249
738502
2697
ئۆشیا: هەر بە گوێبیست بوونی
ئەم شتانەی تۆ ئەیڵێت و
12:33
in my life in the manner
in which you are is my motivation.
250
741199
3660
بوونت لە ژیانما بەم شێوەیە
پاڵنەرێکی بەهێزە بۆ من.
12:36
It motivates me to make sure
that I stay on the right path.
251
744859
4757
زیاتر پاڵنەرە بۆم هەتا دڵنیابمەوە
لەوەی لەسەر ڕێی ڕاست ئەمێنمەوە.
12:41
You still believe in me,
252
749616
1927
هێشتا باوەڕت بە منە، و
12:43
and the fact that you can do it
despite how much pain I caused you,
253
751543
3576
ڕاستی ئەوەی کە پێت دەکرێت
سەرەڕای ئەو ئازارەی تووشی تۆم کرد،
12:47
it's amazing.
254
755119
2090
زۆر سەرسوڕهێنەرە.
12:49
MJ: I know it's not an easy thing
to be able to share our story together,
255
757209
5897
ماری: ئەزانم شتێکی ئاسان نییە
بتوانین پێکەوە چیرۆکەکانمان بگێڕینەوە،
12:55
even with us sitting here
looking at each other right now.
256
763106
2763
تەنانەت کاتێکیش لێرە دانیشتووین
پێکەوە سەیری یەکتر ئەکەین.
12:57
I know it's not an easy thing,
so I admire that you can do this.
257
765869
5747
ئەزانم شتێکی ئاسان نییە،
بۆیە ڕێز لەوە دەگرم کە ئەمەت پێدەکرێت.
13:03
OI: I love you, lady.
MJ: I love you too, son.
258
771616
5050
ئۆشیا: خۆشم ئەوێیت خانمەکەم.
ماری: منیش خۆشم ئەوێیت کوڕم.
13:12
(Applause)
259
780156
6216
(چەپڵەلێدان)
13:18
DI: And I've been reminded countless times
of the courage and goodness of people,
260
786372
5154
دەیڤ: چەندین جاریش ئەوەم بەبیر هێنراوەتەوە
دەکرێت خەڵک چەند باش و بوێر بن، و
13:23
and how the arc of history
truly does bend towards justice.
261
791526
5062
چۆن مێژوو بەڕاستی
بەلای دادپەروەریدا دەچەمێتەوە.
13:28
Like the story of Alexis Martinez,
who was born Arthur Martinez
262
796588
4481
وەک چیرۆکەکەی ئالێکسیز مارتینێز،،
کە وەک ئارسەر مارتینێز لەدایک بوو
13:33
in the Harold Ickes projects in Chicago.
263
801069
2624
لە پرۆژەکانی هارۆڵد ئیکس لە چیکاگۆ.
13:35
In the interview, she talks
with her daughter Lesley
264
803693
2833
لە چاوپێکەوتنەکەدا، لەگەڵ
لێزلی کچیدا باسی
13:38
about joining a gang as a young man,
265
806526
2368
چوونە ناو باندێکەوە دەکات
وەک پیاوێکی گەنج، و
13:40
and later in life transitioning
into the woman she was always meant to be.
266
808894
4830
دواتر لە ژیانیدا گۆڕا بۆ ئەو
ژنەی کە دەبوو ژیانی پێ بەرێتە سەر.
13:45
This is Alexis and her daughter Lesley.
267
813724
2499
ئەمە ئالێکسیس و لێسلی کچێتی.
13:48
(Audio) Alexis Martinez: One of the most
difficult things for me was
268
816223
3259
ئالێکسیز: یەکێک لە قورسترین شتەکان بۆم
13:51
I was always afraid that
I wouldn't be allowed
269
819482
2926
هەمووکات ئەترسام لەوەی کە
ڕێگەم پێنەدرێت
13:54
to be in my granddaughters' lives,
270
822408
2879
لە ژیانی کچەزاکانمدا بم، و
13:57
and you blew that completely
out of the water,
271
825287
2298
ئێوەش بە تەواوەتی ئەو ترسەتان ڕەواندمەوە،
13:59
you and your husband.
272
827585
1324
تۆش و مێردەکەشت.
14:00
One of the fruits of that is,
in my relationship with my granddaughters,
273
828909
3460
یەکێک لە بەرەکانی ئەوە، لە
پەیوەندییەکەمدایە لەگەڵ کچەزاکانمدا،
14:04
they fight with each other sometimes
over whether I'm he or she.
274
832369
3577
هەندێک جار شەڕ ئەکەن لە نێوان خۆیاندا
کە ئایا من پیاوم یان ژنم.
14:07
Lesley Martinez: But they're free
to talk about it.
275
835946
2487
لێزلی: بەڵام ئازادن چۆن باسی ئەکەن.
14:10
AM: They're free to talk about it,
but that, to me, is a miracle.
276
838433
3056
ئالێکسیز: ئازادن چۆن باسی ئەکەن،
بەڵام ئەوە بۆ من، وەک موعجیزەیە.
14:13
LM: You don't have to apologize.
You don't have to tiptoe.
277
841489
3302
لێزلی: پێویست ناکا داوای لێبوردن بکەیت.
پێویست ناکات خۆت بەدوور بگریت.
14:16
We're not going to cut you off,
and that's something I've always
278
844791
4581
ئێمە قەت پەیوەندیت لەگەڵ ناپچڕێنین، و
ئەوە شتێکە کە من هەمووکات
14:21
wanted you to just know,
that you're loved.
279
849372
2965
ویستوومە باش بیزانیت،
کە تۆمان خۆش ئەوێت.
14:24
AM: You know, I live this every day now.
280
852337
2345
ئالێکسیز: ئەزانیت، ئێستا
هەموو ڕۆژێک لەمەیا ئەژیم.
14:26
I walk down the streets as a woman,
and I really am at peace with who I am.
281
854682
5124
وەک ژنێک بە شەقامەکاندا دەڕۆم، و
من بەڕاستی ئارامم بەوەی کێم.
14:31
I mean, I wish I had a softer voice maybe,
282
859806
2654
هیواداربووم دەنگێکی نەرمترم هەبێت،
14:34
but now I walk in love
and I try to live that way every day.
283
862460
5872
بەڵام ئێستا بە خۆشەویستییەوە دەڕۆم و
هەوڵدەدەم کە هەموو ڕۆژێک واهی بژیم.
14:43
DI: Now I walk in love.
284
871562
3344
دەیڤ: ئێستا بەخۆشەویستییەوە دەڕۆم.
14:46
I'm going to tell you
a secret about StoryCorps.
285
874906
2902
نهێنییەکتان پێدەڵێم لەسەر ستۆری کۆرپس.
14:49
It takes some courage
to have these conversations.
286
877808
3385
ئەنجامدانی ئەم گفتوگۆیانە
پێویستی بە هەندێک چاونەترسییە.
14:53
StoryCorps speaks to our mortality.
287
881193
2391
ستۆری کۆرپس قسە لەگەڵ
مردنماندا دەکات.
14:55
Participants know this recording
will be heard long after they're gone.
288
883584
4017
بەشداربووەکان دەزانن ئەم تۆمارە
ماوەیەکی زۆر دوای خۆشمان دەبیسترێت.
14:59
There's a hospice doctor named Ira Byock
289
887601
2684
پزیشکێکی نەخۆشەکانی لە کۆتایی
ژیانیاندان بەناوی ئایرا بایۆک
15:02
who has worked closely with us
on recording interviews
290
890285
2544
کە لەنزیکەوە کاری لەگەڵ کردووین
لە تۆمارکردنی چاوپێکەوتنەکان
15:04
with people who are dying.
291
892829
1457
لەگەڵ ئەوانەی لە سەرە مەرگدان.
15:06
He wrote a book called
"The Four Things That Matter Most"
292
894286
2765
کتێبێکی نوسیوە بە ناوی
"چوار شتەکەی گرنگترینن"
15:09
about the four things you want to say
to the most important people in your life
293
897051
3831
دەربارەی ئەو چوار شتەی دەتەوێت
بە گرنگترین کەسەکانی ژیانت بڵێیت
15:12
before they or you die:
294
900882
3042
پێش مردنیان یان پێش مردنت:
15:15
thank you, I love you,
295
903924
2531
زۆر سوپاس، خۆشم ئەوێن،
15:18
forgive me, I forgive you.
296
906455
3227
بمبورن، لێتان دەبورم.
15:21
They're just about the most powerful words
we can say to one another,
297
909682
3530
ئەوانە بەهێزترین وشەکانن کە بتوانین
بە یەکتری بڵێین و
15:25
and often that's what happens
in a StoryCorps booth.
298
913212
3506
زۆرجاریش ئەوە ڕووئەیات لە
کۆشکێکی ستۆری کۆرپسدا.
15:28
It's a chance to have a sense of closure
with someone you care about --
299
916718
3377
دەرفەتێکە کەمێک نزیک بوونەوەت
هەبێت لەگەڵ کەسێکدا کە گرنگی پێدەدەیت --
15:32
no regrets, nothing left unsaid.
300
920095
2822
بێ هەبوونی پەشیمانی، هیچ
شتێک نەمێنێت بە نەوتراوی.
15:34
And it's hard and it takes courage,
301
922917
3437
هەروەها قورسیشە و پێویستی بە بوێریشە،
15:38
but that's why we're alive, right?
302
926354
3225
بەڵام لەبەر ئەوەیە لە ژیانداین، وانییە؟
15:43
So, the TED Prize.
303
931299
2503
کەواتە، خەڵاتی تێد.
15:45
When I first heard from TED
and Chris a few months ago
304
933802
2977
کاتێک چەند مانگێک لەمەوبەر
لە تێد و کریسەوە گوێبیستی
15:48
about the possibility of the Prize,
I was completely floored.
305
936779
3836
ئەگەری هەبوونی خەڵاتێک بووم،
بە تەواوەتی سەرسام بووم.
15:52
They asked me to come up
with a very brief wish for humanity,
306
940615
3571
داوایان لێکردم کە بتوانم هیوایەکی
زۆر کورتم هەبێت بۆ مرۆڤایەتی،
15:56
no more than 50 words.
307
944186
1764
لە ٥٠ وشە زیاتر نەبێت.
15:57
So I thought about it,
I wrote my 50 words,
308
945950
2744
بۆیە بیرم لێکردەوە،
٥٠ وشەکەمم نوسی، و
16:00
and a few weeks later,
Chris called and said, "Go for it."
309
948694
4687
چەند هەفتەیەک دواتر،
کریس پەیوەندی کرد و وتی، "ئەوە بکە."
16:05
So here is my wish:
310
953381
2948
کەواتە ئەمە ئاواتەکەمە:
16:08
that you will help us
311
956329
2949
کە ئێوەش یارمەتیمان بەن
16:11
take everything we've learned
through StoryCorps
312
959278
2740
هەموو ئەو شتانەی لە ڕێگەی
ستۆری کۆرپسەوە فێری بووین
16:14
and bring it to the world
313
962018
2763
بیخەینە بەردەمی جیهان
16:16
so that anyone anywhere
can easily record a meaningful interview
314
964781
4017
بۆ ئەوەی هەرکەسێک لە هەر شوێنێک بێت
بتوانێت بە ئاسانی چاوپێکەوتنێکی واتابەخش تۆمارکات
16:20
with another human being
which will then be archived for history.
315
968798
4917
لەگەڵ مرۆڤێکی تردا کە دواتر
دەخرێتە ئەرشیڤەوە و بۆ مێژوو دەمێنێتەوە.
16:25
How are we going to do that? With this.
316
973715
4678
چۆن بتوانین ئەوە بکەین؟ بەمە.
16:30
We're fast moving into a future
where everyone in the world
317
978393
3678
بە خێرایی بەرەو داهاتوێک دەڕۆین
کە تیایدا هەمووان لە جیهاندا
16:34
will have access to one of these,
318
982071
2043
ئەمەیان بەردەست بێت، و
16:36
and it has powers I never
could have imagined 11 years ago
319
984114
3831
هێزێکی هەیە کە قەت ١١ ساڵ
لەمەوبەر لەو باوەڕەیا نەبووم هەیبێت
16:39
when I started StoryCorps.
320
987945
1950
کاتێک دەستم بە ستۆری کۆرپس کرد.
16:41
It has a microphone,
321
989895
1463
مایکرۆفۆنێکە،
16:43
it can tell you how to do things,
322
991358
2311
پێت دەڵێت چۆن شتەکان بکەیت، و
16:45
and it can send audio files.
323
993669
2531
دەتوانێت فایلی دەنگی بنێرێت.
16:48
Those are the key ingredients.
324
996200
2322
ئەوانە پێکهاتە سەرەکییەکانن.
16:50
So the first part of the wish
is already underway.
325
998522
3204
کەواتە یەکەم بەشی ئاواتەکە
بەدیهاتنەکەی بەڕێوەیە.
16:53
Over the past couple of months,
326
1001726
1579
بەدرێژایی دوو مانگی پێشوو،
16:55
the team at StoryCorps
has been working furiously
327
1003305
2995
تیمەکەی تۆری کۆرپس بێوچان کاریان کرد
16:58
to create an app that will bring
StoryCorps out of our booths
328
1006300
3460
بۆ درووستکردنی ئەپێکی مۆبایل کە بتوانێت
ستۆری کۆرپس لە کۆشکەکانمان بەرێتە دەرەوە
17:01
so that it can be experienced
by anyone, anywhere, anytime.
329
1009760
5433
بۆ ئەوەی هەر کەسێک، لە هەرکوێیەک و
لە هەرکاتێکا بێت بتوانێ ئەزموونیکات.
17:07
Remember, StoryCorps has always
been two people and a facilitator
330
1015193
3681
بیرتان بێت، ستۆری کۆرپس پێویستی بە
گفتوگۆی دووکەسە لەگەڵ کارئاسانکەرێک
17:10
helping them record their conversation,
which is preserved forever,
331
1018874
3965
کە یارمەتیدەربێت لە تۆمارکردنی گفتوگۆکەیان،
کە بۆ هەتا هەتایە دەمێنێتەوە،
17:14
but at this very moment,
332
1022839
2048
بەڵام لەم ساتەدا،
17:16
we're releasing a public beta version
of the StoryCorps app.
333
1024887
3646
وەشانێکی گشتی ئەپی
ستۆری کۆرپسەکە دەردەکەین.
17:20
The app is a digital facilitator
that walks you through
334
1028533
3187
ئەپەکە کارئاسانکەرێکی ئەلیکترۆنییە
کە دەتبات بە ناو
17:23
the StoryCorps interview process,
335
1031720
2385
پرۆسەی چاوپێکەوتنی ستۆری کۆرپس،
17:26
helps you pick questions,
336
1034105
1672
یارمەتیت دەدات پرسیار هەڵبژێریت، و
17:27
and gives you all the tips you need
337
1035777
2090
هەموو ڕێنماییە پێویستەکان دەیاتێ
17:29
to record a meaningful
StoryCorps interview,
338
1037867
2809
بۆ تۆمارکردنی چاوپێکەوتنی
واتابەخشی ستۆری کۆرپس، و
17:32
and then with one tap upload it
to our archive at the Library of Congress.
339
1040676
5521
بە یەک پەنجە پیانان بیخەیتە ناو
ئەرشیڤەکەمان لە کتێبخانەی کۆنگرێس.
17:38
That's the easy part, the technology.
340
1046197
3140
ئەوە بەشێکی ئاسانە، تەکنەلۆجیاکە.
17:41
The real challenge is up to you:
341
1049337
2378
ململانێ ڕاستەقینەکە بۆخۆتانە:
17:43
to take this tool and figure out
how we can use it
342
1051715
3198
ئەم ئامرازە بگرنە دەست و
بزانن چۆن بەکاریبێنین
17:46
all across America and around the world,
343
1054913
2965
لە سەرانسەری ئەمریکا و جیهانیشدا،
17:49
so that instead of recording
thousands of StoryCorps interviews a year,
344
1057878
3584
بۆ ئەوەی لەجیاتی تۆمارکردنی
هەزارەها چاوپێکەوتنی ستۆری کۆرپس لە ساڵێکدا،
17:53
we could potentially record
tens of thousands
345
1061462
2770
بتوانین دەیان هەزار
17:56
or hundreds of thousands
346
1064232
1956
یان سەدان هەزار
17:58
or maybe even more.
347
1066188
1997
یان تەنانەت زیاتریش تۆمار بکەین.
18:01
Imagine, for example,
a national homework assignment
348
1069355
3738
بیهێنەرە بەرچاوت، بۆ نموونە،
ئەرکێکی نەتەوەیی گشتی
18:05
where every high school student
studying U.S. history across the country
349
1073093
3994
مێژووەکەی کە هەر خوێندکارێکی دواناوەندی
ئەمریکا دەخوێنێت لە سەرانسەری جیهاندا
18:09
records an interview
with an elder over Thanksgiving,
350
1077087
2902
چاوپێکەوتنێک تۆمار بکات لەگەڵ
گەورەیەکدا لە جەژنی سوپاگوزاریدا،
18:11
so that in one single weekend
351
1079989
2903
بۆ ئەوەی لە یەک پشووی هەفتەدا
18:14
an entire generation of American lives
and experiences are captured.
352
1082892
5085
ئەزموون و ژیانی یەک نەوەی
تەواوی ئەمریکییەکان تۆمارکرێت.
18:19
(Applause)
353
1087977
5535
(چەپڵەلێدان)
18:27
Or imagine mothers on opposite
sides of a conflict somewhere in the world
354
1095812
3542
یان بیهێننە بەرچاوتان دایکەکان لە بەرە
بەرامبەرەکانی ململانێیەکدا لە شوێنێکی جیهاندا
18:31
sitting down not to talk
about that conflict
355
1099354
3622
دانیشن و هیچ باسی ئەو ململانێیانە نەکەن
18:34
but to find out who they are as people,
356
1102976
2197
بەڵام بزانن وەک مرۆڤ
چۆن کەسانێکن، و
18:37
and in doing so,
begin to build bonds of trust;
357
1105173
3955
لەو کارەشدا،
دەستکرێت بە بنیاتنانی پەیوەندی متمانە؛
18:41
or that someday it becomes
a tradition all over the world
358
1109128
2886
یان ئەوەتا ڕۆژێک بێت ببێت
بە نەریتێک لە سەرانسەری جیهاندا
18:44
that people are honored
with a StoryCorps interview
359
1112014
2508
کە خەڵک ڕێزیان لێبنرێت بە
چاوپێکەوتنێکی ستۆری کۆرپس
18:46
on their 75th birthday;
360
1114522
2243
لە ٧٥ەمین ساڵیادی لەدایکبوونیان؛
18:48
or that people in your community
361
1116765
2276
یان خەڵکی کۆمەڵگاکەت
18:51
go into retirement homes or hospitals
or homeless shelters or even prisons
362
1119041
5154
کە خانەنشین دەبن و دەچنە ماڵەوە یان
نەخۆشخانە یان خانەی بەساڵاچوان یان بەندیخانەکان
18:56
armed with this app to honor the people
least heard in our society
363
1124195
3530
ئەم ئەپەیان پێبێت بۆ ڕێزلێنان لە
خەڵکەکانی کەمترین بیستراون لە کۆمەڵگاکەماندا و
18:59
and ask them who they are,
what they've learned in life,
364
1127725
2986
لێیان بپرسرێت کە کێن،
لە ژیاندا چی فێربوون، و
19:02
and how they want to be remembered.
365
1130711
2461
ئەیانەوێ خەڵک چۆن
ئەوانیان بیربێت.
19:05
(Applause)
366
1133172
5535
(چەپڵەلێدان)
19:12
Ten years ago, I recorded
a StoryCorps interview with my dad
367
1140947
3277
دە ساڵ لەمەوبەر، چاوپێکەوتنێکی ستۆری کۆرسپم
تۆمارکرد لەگەڵ باوکی خۆمدا
19:16
who was a psychiatrist,
and became a well-known gay activist.
368
1144224
4795
کە پزیشکێکی دەروونییە، و بوو بە
چالاکەوانێکی ناسراوی هاوڕەگەزبازەکان.
19:21
This is the picture
of us at that interview.
369
1149019
3437
ئەمە وێنەکەی خۆمانە لەو چاوپێکەوتنەدا.
19:24
I never thought about that recording
until a couple of years ago,
370
1152456
3181
هەتا دوو ساڵ لەمەوبەریش
بیری ئەو تۆمارەم نەبوو،
19:27
when my dad, who seemed
to be in perfect health
371
1155637
2995
کاتێک باوکم، کە لەوە دەچوو
لە تەندروستییەکی باشدا بێت و
19:30
and was still seeing patients
40 hours a week,
372
1158632
2601
هەفتەی ٤٠ کاتژمێر نەخۆشی دەبینی،
19:33
was diagnosed with cancer.
373
1161233
2763
نەخۆشی شێرپەنجەی تێدا دەستنیشانکرا.
19:35
He passed away very suddenly
a few days later.
374
1163996
3390
چەند ڕۆژێک دواتر زۆر لەناکاو
کۆچی دوایی کرد.
19:39
It was June 28, 2012,
375
1167386
2275
٢٨ی حوزەیرانی ٢٠١٢ بوو،
19:41
the anniversary of the Stonewall riots.
376
1169661
4380
ساڵیادی خۆپیشاندانەکانی ستۆنۆڵ.
19:46
I listened to that interview
for the first time at three in the morning
377
1174041
3357
بۆ یەکەمجار گوێم لەو چاوپێکەوتنە گرت
لە کاتژمێر سێی بەیانی
19:49
on the day that he died.
378
1177398
1728
هەمان ڕۆژی مردنی.
19:51
I have a couple of young kids at home,
379
1179126
1997
دوو مناڵی بچووکم هەیە، و
19:53
and I knew that the only way
they were going to get to know this person
380
1181123
3459
ئەمزانی تەنیا ڕێگە بۆ ئەوەی بتوانن
لەڕێگەیەوە ئەم کەسە بناسن
19:56
who was such a towering figure in my life
would be through that session.
381
1184582
4846
کە کەسایەتییەکی زۆر کاریگەر بوو لە
ژیانمدا لە ڕێگەی ئەو چاوپێکەوتنەوەیە.
20:01
I thought I couldn't believe in StoryCorps
any more deeply than I did,
382
1189428
3745
لەو باوەڕەدا بووم کە قەت لەوە زیاتر
بە قوڵی باوەڕ بە گرنگی ستۆری کۆرپس ناکەم،
20:05
but it was at that moment
383
1193173
1788
بەڵام لەو ساتەدا بوو
20:06
that I fully and viscerally grasped
the importance of making these recordings.
384
1194961
4859
کە بە تەواوەتی و لە ناخیشەوە لە گرنگی
ئەم تۆمارانە تێگەشتم.
20:11
Every day, people come up to me
385
1199820
2093
هەموو ڕۆژێک، خەڵک دەهاتن بۆلام و
20:13
and say, "I wish I had interviewed
my father or my grandmother or my brother,
386
1201913
4161
دەیانوت، "خۆزگە چاوپێکەوتنم دەکرد
لەگەڵ باوکم یان نەنکم یان براکەم،
20:18
but I waited too long."
387
1206074
2268
بەڵام زیاد لە پێویست چاوەڕێمکرد."
20:20
Now, no one has to wait anymore.
388
1208342
2136
ئێستا، چیتر کەس پێویست ناکا بووەستێت.
20:22
At this moment,
389
1210478
1680
لەم ساتەدا،
20:24
when so much of how we communicate
is fleeting and inconsequential,
390
1212158
3542
لە کاتێکدا زۆرێک لە گفتوگۆ و پەیوەندییەکانمان
هەڕەمەکی و بێ ڕێکخستنە،
20:27
join us in creating this digital archive
391
1215700
2497
بەشداربن لەگەڵمان لە درووستکردنی
ئەم ئەرشیڤە ئەلیکترۆنیەی
20:30
of conversations that are
enduring and important.
392
1218197
4317
گفتوگۆکانی کە گرنگییەکی هەمیشەییان هەیە.
20:34
Help us create this gift to our children,
393
1222514
2830
یارمەتیمان بەن لە درووستکردنی
ئەم دیارییە بۆ نەوەکانمان،
20:37
this testament to who
we are as human beings.
394
1225344
3998
ئەم گەواهیدانە کە ئێمە
وەک مرۆڤ کەسانێکی چۆنین.
20:41
I hope you'll help us make
this wish come true.
395
1229342
3926
هیوادارم یارمەتیمان بەن
لە هێنانەدی ئەم ئاواتە.
20:45
Interview a family member, a friend
or even a stranger.
396
1233268
4511
چاوپێکەوتن لەگەڵ ئەندامێکی خێزان،
هاوڕێیەک یان بێگانەیەکیش بکە.
20:49
Together, we can create an archive
of the wisdom of humanity,
397
1237779
6290
پێکەوە، ئەتوانین ئەرشیڤی
دانایی مرۆڤایەتی درووستکەین، و
20:56
and maybe in doing so,
398
1244069
1634
لەوانەیە بەو کارە،
20:57
we'll learn to listen a little more
and shout a little less.
399
1245703
3962
فێری ئەوە ببین زیاتر گوێبگرین و
کەمێک کەمتر هاوار بکەین.
21:01
Maybe these conversations will remind us
what's really important.
400
1249665
4528
لەوانەیە ئەم گفتوگۆیانە بیرمان بهێننەوە
کە بەڕاستی چی گرنگە. و
21:06
And maybe, just maybe,
401
1254193
2763
لەوانەیە، لەوانەیە،
21:08
it will help us recognize
that simple truth
402
1256956
2786
یارمەتیمان بات لە زانینی
ئەو ڕاستیە سادەیەدا
21:11
that every life, every single life,
403
1259742
3947
کە هەموو ژیانێک، ژیانی
هەموو تاکێک،
21:15
matters equally and infinitely.
404
1263689
2935
وەک یەک یەکسان و گرنگە.
21:18
Thank you very much.
405
1266624
2131
زۆر سوپاس بۆ هەمووتان.
21:20
(Applause)
406
1268755
2150
(چەپڵەلێدان)
21:22
Thank you. Thank you.
407
1270905
4208
زۆر سوپاس. زۆر سوپاس.
21:27
(Applause)
408
1275113
2276
(چەپڵەلێدان)
21:29
Thank you.
409
1277389
2182
زۆر سوپاس.
21:31
(Applause)
410
1279571
5364
(چەپڵەلێدان)
Translated by Hiwa Foundation
Reviewed by Hiwa Foundation II

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dave Isay - Story collector
Over thousands of archived and broadcast interviews, StoryCorps founder Dave Isay -- winner of the 2015 TED Prize -- has created an unprecedented document of the dreams and fears that touch us all.

Why you should listen

From the first interview he recorded, 2015 TED Prize winner and MacArthur Fellow Dave Isay knew he’d found his calling: preserving the stories of everyday Americans. Since then, Isay has amassed hundreds of thousands of recordings, most of previously unheard or ignored voices, all speaking in their own words. The archives of StoryCorps -- which Isay founded in 2003 -- are included at the Library of Congress’ American Folklife Center, and now constitute the largest single collection of recorded voices in history.

StoryCorps invites friends, loved ones and strangers to conduct 40-minute interviews at intimate recording booths in Atlanta, Chicago, San Francisco, and (until 2011) New York, as well as in mobile studios nationwide. Offering moving and surprising glimpses into the hearts of often marginalized and forgotten subjects, the interviews are a familiar feature of NPR’s Morning Edition and Storycorps.org.

At TED2015, Isay shared an audacious wish for StoryCorps: to open up the format from its signature booths with a StoryCorps app that allows anyone to add to this "digital archive of the collective wisdom of humanity." The vision: to broaden this idea, and begin to take it global.

 

More profile about the speaker
Dave Isay | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee