TED2010
Michael Sandel: The lost art of democratic debate
მაიკლ სენდელი: დემოკრატიული დებატების დაკარგული ხელოვნება
Filmed:
Readability: 4.2
1,412,912 views
დემოკრატია ყვავის სამოქალაქო დებატების პირობებში, ამბობს მაიკლ სენდელი, მაგრამ ჩვენდა სამარცხვინოდ პრაქტიკაში ამის ნაკლებობაა. მაიკლი უძღვება სახალისო განხილვას, სადაც TEDსტერებთან ერთად მსჯელობს უზენაეს სასამართლოში ახლახან მომხდარ საქმეზე (პროფესიონალ გოლფერთა ასოციაცია(PGA) მარტინის წინააღმდეგ), რომლის შედეგიც ავლენს სამართლიანობის მნიშვნელოვან ინგრედიენტს.
Michael Sandel - Political philosopher
Michael Sandel teaches political philosophy at Harvard, exploring some of the most hotly contested moral and political issues of our time. Full bio
Michael Sandel teaches political philosophy at Harvard, exploring some of the most hotly contested moral and political issues of our time. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
One thing the world needs,
0
2000
2000
ერთი რამ, რაც მსოფლიოს სჭირდება,
00:19
one thing this country desperately needs
1
4000
2000
ერთი რამ, რაც ამ ქვეყანას ძალიან სჭირდება,
00:21
is a better way
2
6000
2000
არის პოლიტიკური დებატების გამართვის
00:23
of conducting our political debates.
3
8000
2000
უკეთესი გზა.
00:25
We need to rediscover
4
10000
2000
ჩვენ გვჭირდება თავიდან აღმოვაჩინოთ
00:27
the lost art of democratic argument.
5
12000
3000
დემოკრატიული კამათის დაკარგული ხელოვნება.
00:30
(Applause)
6
15000
6000
(აპლოდისმენტები)
00:36
If you think about the arguments we have,
7
21000
3000
თუ გაიხსენებთ რა სახის დებატები გვაქვს,
00:39
most of the time it's shouting matches
8
24000
2000
უმეტეს შემთხვევაში ესაა
შეჯიბრი ყვირილში
00:41
on cable television,
9
26000
2000
საკაბელო ტელევიზიით,
00:43
ideological food fights on the floor of Congress.
10
28000
3000
იდეოლოგიური ტალახის სროლა
კონგრესის შენობაში.
კონგრესის შენობაში.
00:48
I have a suggestion.
11
33000
2000
მე მაქვს შემოთავაზება.
00:50
Look at all the arguments we have these days
12
35000
3000
დააკვირდით ყველა კამათს,
რაც ჩვენ გვაქვს ამჟამად
რაც ჩვენ გვაქვს ამჟამად
00:53
over health care,
13
38000
2000
ჯანდაცვაზე,
ვოლ სტრიტის(მსხვილი ფინანსური ფირმები)
მიმართ ბონუსებსა და დოტაციებზე
მიმართ ბონუსებსა და დოტაციებზე
00:55
over bonuses and bailouts on Wall Street,
14
40000
3000
00:58
over the gap between rich and poor,
15
43000
3000
ღარიბსა და მდიდარს შორის ნაპრალზე,
01:01
over affirmative action and same-sex marriage.
16
46000
3000
პოზიტიურ დისკრიმინაციაზე და
ერთსქესიან ქორწინებაზე.
ერთსქესიან ქორწინებაზე.
01:04
Lying just beneath the surface
17
49000
2000
ამ ცხარე ვნებებიან,
01:06
of those arguments,
18
51000
3000
საკამათო თემებისგან შემდგარ
ზედაპირთან ძალიან ახლოს,
ზედაპირთან ძალიან ახლოს,
01:09
with passions raging on all sides,
19
54000
3000
მდებარეობს მორალური ფილოსოფიის
01:12
are big questions
20
57000
3000
მნიშვნელოვანი საკითხები.
01:15
of moral philosophy,
21
60000
2000
მნიშვნელოვანი საკითხები სამართლის შესახებ,
01:17
big questions of justice.
22
62000
2000
01:19
But we too rarely
23
64000
2000
მაგრამ ჩვენ ზემდეტად იშვიათად
01:21
articulate and defend
24
66000
3000
გამოვხატავთ, ვიცავთ
01:24
and argue about
25
69000
2000
და ვკამათობთ
01:26
those big moral questions in our politics.
26
71000
3000
ამ მნიშვნელოვან მორალურ საკითხებზე
ჩვენს პოლიტიკაში.
ჩვენს პოლიტიკაში.
01:29
So what I would like to do today
27
74000
3000
დღეს რაც მსურს გავაკეთო,
01:32
is have something of a discussion.
28
77000
2000
არის დისკუსიისმაგვარი რამ.
01:34
First, let me take
29
79000
2000
ჯერ, ნება მომეცით ვახსენო
01:36
a famous philosopher
30
81000
2000
ცნობილი ფილოსოფოსი,
01:38
who wrote about those questions
31
83000
2000
რომელმაც დაწერა სამართლისა
01:40
of justice and morality,
32
85000
2000
და მორალის ამ საკითხებზე.
01:42
give you a very short lecture
33
87000
2000
მოგაწვდით ძალიან მოკლე ლექციას
01:44
on Aristotle of ancient Athens,
34
89000
3000
ანტიკური ათენის არისტოტელეზე,
01:47
Aristotle's theory of justice,
35
92000
2000
არისტოტელეს სამართლის თეორიაზე,
01:49
and then have a discussion here
36
94000
3000
რის შემდეგადაც გავმართოთ დისკუსია,
რომ დავინახოთ,
რომ დავინახოთ,
01:52
to see whether Aristotle's ideas
37
97000
2000
გვაძლევს თუ არა არისტოტელეს იდეები
01:54
actually inform
38
99000
2000
რეალურად ინფორმაციას იმ წესზე,
01:56
the way we think and argue
39
101000
2000
რის მიხედვითაც
ჩვენ ვფიქრობთ და ვკამათობთ
ჩვენ ვფიქრობთ და ვკამათობთ
01:58
about questions today.
40
103000
3000
დღესდღეობით სხვადასხვა საკითხზე.
02:01
So, are you ready for the lecture?
41
106000
3000
მოკლედ, მზად ხართ ლექციისთვის?
02:05
According to Aristotle,
42
110000
2000
არისტოტელეს თანახმად,
02:07
justice means giving people what they deserve.
43
112000
3000
სამართალი ნიშნავს მივცეთ ხალხს ის,
რასაც იმსახურებენ.
რასაც იმსახურებენ.
02:13
That's it; that's the lecture.
44
118000
2000
სულ ეს არის.
სულ ეს არის ჩვენი ლექცია.
სულ ეს არის ჩვენი ლექცია.
02:15
(Laughter)
45
120000
3000
(სიცილი)
02:18
Now, you may say, well, that's obvious enough.
46
123000
2000
შეიძლება თქვათ,რომ
ეს საკმარისად ნათელია.
ეს საკმარისად ნათელია.
02:20
The real questions begin
47
125000
2000
ნამდვილი სირთულე იწყება მაშინ,
02:22
when it comes to arguing about
48
127000
2000
როცა უნდა ვიმსჯელოთ
02:24
who deserves what and why.
49
129000
3000
ვინ იმსახურებს, რას და რატომ.
02:28
Take the example of flutes.
50
133000
2000
ავიღოთ ფლეიტის მაგალითი.
02:30
Suppose we're distributing flutes.
51
135000
3000
წარმოიდგინეთ ჩვენ ვანაწილებთ
ფლეიტებს.
ფლეიტებს.
02:33
Who should get the best ones?
52
138000
2000
ვინ უნდა მიიღოს საუკეთესო ფლეიტა?
02:35
Let's see what people --
53
140000
2000
მოდი ვნახოთ რას ფიქრობენ ადამიანები...
02:37
What would you say?
54
142000
2000
თქვენ რას იტყოდით?
02:39
Who should get the best flute?
55
144000
2000
ვინ უნდა მიიღოს საუკეთესო ფლეიტა?
02:41
You can just call it out.
56
146000
2000
შეგიძლიათ წამოიძახოთ.
02:43
(Audience: Random.)
57
148000
2000
(აუდიტორია: შემთხვევითობით.)
02:45
Michael Sandel: At random. You would do it by lottery.
58
150000
2000
მს: თქვენ ლატარიის პრინციპით იზამდით,
02:47
Or by the first person to rush into the hall to get them.
59
152000
3000
თუ იმის მიხედვით თუ ვინ დაასწრებს.
02:51
Who else?
60
156000
2000
სხვა ვარიანტები?
(აუდიტორია:ფლეიტის საუკეთესო შემსრულებელი)
02:53
(Audience: The best flute players.)
61
158000
2000
მს: საუკეთესო. ( აუდიტორია: ფლეიტის
ყველაზე ცუდი შემსრულებლები.)
ყველაზე ცუდი შემსრულებლები.)
02:55
MS: The best flute players. (Audience: The worst flute players.)
62
160000
2000
02:57
MS: The worst flute players.
63
162000
3000
მს: ფლეიტის ყველაზე ცუდი შემსრულებლები.
03:00
How many say the best flute players?
64
165000
2000
რამდენი ფიქრობთ,
რომ ფლეიტის საუკეთესო შემსრულებლები;
რატომ?
რატომ?
03:04
Why?
65
169000
2000
ფაქტიურად ეს იყო არისტოტელეს პასუხიც.
03:07
Actually, that was Aristotle's answer too.
66
172000
3000
03:10
(Laughter)
67
175000
2000
(სიცილი)
03:12
But here's a harder question.
68
177000
2000
მაგრამ არსებობს უფრო რთული შეკითხვა.
03:14
Why do you think,
69
179000
2000
რატომ ფიქრობთ,
03:16
those of you who voted this way,
70
181000
2000
თქვენ, ვინც ასეთი არჩევანი გააკეთეთ,
03:18
that the best flutes should go to the best flute players?
71
183000
3000
რომ საუკეთესო ფლეიტები უნდა შეხვდეს
საუკეთესო შემსრულებლებს?
საუკეთესო შემსრულებლებს?
03:21
Peter: The greatest benefit to all.
72
186000
2000
პიტერი: უდიდესი სარგებელი ყველას.
03:23
MS: The greatest benefit to all.
73
188000
2000
მს: უდიდესი სარგებელი ყველას.
03:25
We'll hear better music
74
190000
2000
ჩვენ მოვისმენთ უკეთეს მუსიკას,
03:27
if the best flutes should go to the best flute players.
75
192000
3000
თუ საუკეთესო ფლეიტები შეხვდებათ
საუკეთესო შემსრულებლებს.
საუკეთესო შემსრულებლებს.
03:30
That's Peter? (Audience: Peter.)
76
195000
2000
ეს პიტერია? (აუდიტორია: პიტერი.)
03:32
MS: All right.
77
197000
2000
მს: კარგით.
03:35
Well, it's a good reason.
78
200000
2000
ეს კარგი მიზეზია.
03:37
We'll all be better off if good music is played
79
202000
2000
ჩვენ ყველანი უკეთ ვიქნებით,
03:39
rather than terrible music.
80
204000
3000
თუ დაიკვრება კარგი მუსიკა ცუდის მაგივრად.
03:43
But Peter,
81
208000
2000
მაგრამ პიტერ,
03:45
Aristotle doesn't agree with you that that's the reason.
82
210000
3000
არისტოტელე არ ეთანხმება იმ მიზეზს,
რაც თქვენ მოიყვანეთ.
რაც თქვენ მოიყვანეთ.
03:48
That's all right.
83
213000
2000
არა უშავს.
03:50
Aristotle had a different reason
84
215000
2000
არისტოტელეს ჰქონდა განსხვავებული მიზეზი
03:52
for saying the best flutes should go to the best flute players.
85
217000
3000
თუ რატომ უნდა შეხვდეს საუკეთესო ფლეიტები
საუკეთესო შემსრულებლებს
03:55
He said,
86
220000
2000
მან თქვა, რომ
სწორედ ამისთვის არსებობს ფლეიტები,
სწორედ ამისთვის არსებობს ფლეიტები,
03:57
that's what flutes are for --
87
222000
2000
03:59
to be played well.
88
224000
3000
რომ მათზე კარგად დაუკრან.
04:02
He says that to reason about
89
227000
2000
მან თქვა,
04:04
just distribution of a thing,
90
229000
3000
რომ რამის განაწილებაზე მსჯელობისთვის,
04:07
we have to reason about,
91
232000
3000
ჩვენ უნდა ვიმსჯელოთ
04:10
and sometimes argue about,
92
235000
2000
და ხანდახან ვიკამათოთ,
04:12
the purpose of the thing,
93
237000
2000
მის დანიშნულებაზე;
04:14
or the social activity --
94
239000
2000
ან სოციალურ აქტივობაზე,
04:16
in this case, musical performance.
95
241000
2000
ამ შემთხვევაში მუსიკალურ შესრულებაზე.
04:18
And the point, the essential nature,
96
243000
2000
დედაარსი, არსებითი ბუნება
04:20
of musical performance
97
245000
2000
მუსიკალური შესრულებისა,
04:22
is to produce excellent music.
98
247000
2000
არის შესანიშნავი მუსიკის შექმნა.
04:24
It'll be a happy byproduct
99
249000
2000
ჩვენი ყველას მიერ ამით მიღებული
სიამოვნება,
სიამოვნება,
04:26
that we'll all benefit.
100
251000
3000
მხოლოდ ამის თანმდევი ბედნიერებაა.
04:30
But when we think about justice,
101
255000
3000
მაგრამ როცა ჩვენ ვფიქრობთ სამართლიანობაზე,
04:33
Aristotle says,
102
258000
2000
არისტოტელე ამბობს,
04:35
what we really need to think about
103
260000
2000
რაზეც ნამდვილად გვჭირდება დაფიქრება,
04:37
is the essential nature of the activity in question
104
262000
3000
არის აქტივობის არსებითი ბუნება,
04:41
and the qualities that are worth
105
266000
3000
და უნარები, რომლებიც იმსახურებს
04:44
honoring and admiring and recognizing.
106
269000
3000
პატივისცემას, აღტაცებასა და აღიარებას.
04:47
One of the reasons
107
272000
2000
ერთ–ერთი მიზეზი,
თუ რატომ უნდა შეხვდეს
თუ რატომ უნდა შეხვდეს
04:49
that the best flute players should get the best flutes
108
274000
2000
საუკეთესო ფლეიტები
საუკეთესო შემსრულებლებს,
საუკეთესო შემსრულებლებს,
04:51
is that musical performance
109
276000
2000
არის არა მხოლოდ ის,
04:53
is not only to make the rest of us happy,
110
278000
2000
რომ შესრულება მსმენელებს გვაბედნიერებს,
04:55
but to honor
111
280000
2000
არამედ ისიც,
04:57
and recognize
112
282000
2000
რომ დავაფასოთ
04:59
the excellence
113
284000
2000
და ვაღიაროთ
05:01
of the best musicians.
114
286000
2000
საუკეთესო მუსიკოსების ოსტატობა.
05:03
Now, flutes may seem ... the distribution of flutes
115
288000
3000
ფლეიტების განაწილების მაგალითი
05:06
may seem a trivial case.
116
291000
3000
შეიძლება ტრივიალური ჩანს.
05:09
Let's take a contemporary example
117
294000
2000
მოდი განვიხილოთ თანამედროვე მაგალითი
05:11
of the dispute about justice.
118
296000
3000
სამართლიანობაზე დავის შესახებ.
05:14
It had to do with golf.
119
299000
2000
ეს არის გოლფთან დაკავშირებული.
05:16
Casey Martin -- a few years ago,
120
301000
2000
ქეისი მარტინი... რამოდენიმე წლის წინ,
05:18
Casey Martin --
121
303000
2000
ქეისი მარტინი...
05:20
did any of you hear about him?
122
305000
2000
გსმენიათ რომელიმეს მის შესახებ?
05:22
He was a very good golfer,
123
307000
2000
ის ძალიან კარგი გოლფის მოთამაშე იყო,
05:24
but he had a disability.
124
309000
2000
მაგრამ შეზღუდული ფიზიკური შესაძლებლობებით.
05:26
He had a bad leg, a circulatory problem,
125
311000
3000
მას ჰქონდა სისხლის მიმოქცევის
პრობლემა ფეხზე
პრობლემა ფეხზე
05:29
that made it very painful
126
314000
2000
და ამის გამო მისთვის მტკივნეული იყო
05:31
for him to walk the course.
127
316000
3000
ფეხით სიარული გოლფის მოედანზე.
05:34
In fact, it carried risk of injury.
128
319000
3000
უფრო მეტიც,
ეს იყო ტრავმის რისკის შემცველი.
ეს იყო ტრავმის რისკის შემცველი.
05:38
He asked the PGA,
129
323000
2000
მან სთხოვა PGA-ს,
05:40
the Professional Golfers' Association,
130
325000
2000
პროფესიონალ გოლფერთა ასოციაციას,
05:42
for permission to use a golf cart
131
327000
3000
რომ გამოეყენებინა გოლფის ოთხთვალა
05:45
in the PGA tournaments.
132
330000
2000
PGA-ს ტურნირებში.
05:47
They said, "No.
133
332000
2000
მათ თქვეს, "არა.
05:49
Now that would give you an unfair advantage."
134
334000
2000
ეს მოგცემთ არასამართლიან უპირატესობას."
05:51
He sued,
135
336000
2000
სპორტსმენმა უჩივლა
05:53
and his case went all the way
136
338000
2000
და მისი შემთხვევის განხილვამ,
05:55
to the Supreme Court, believe it or not,
137
340000
2000
მიაღწია უზენაეს სასამართლომდე,
05:57
the case over the golf cart,
138
342000
3000
გინდ დაიჯერეთ, გინდ - არა,
ეს იყო გოლფის ოთხთვალას საქმე,
ეს იყო გოლფის ოთხთვალას საქმე,
06:00
because the law says
139
345000
2000
რადგან კანონი ამბობს,
06:02
that the disabled
140
347000
2000
რომ უნარშეზღუდული
06:04
must be accommodated,
141
349000
3000
უნდა იყოს ხელშეწყობილი,
06:07
provided the accommodation does not
142
352000
3000
იმ პირობით, რომ ეს ხელშეწყობა
06:10
change the essential nature
143
355000
3000
არ ცვლის აქტივობის
06:13
of the activity.
144
358000
2000
არსებით ხასიათს.
06:15
He says, "I'm a great golfer.
145
360000
2000
ის ამბობს, "მე ვარ კარგი გოლფის მოთამაშე.
06:17
I want to compete.
146
362000
2000
მინდა კონკურენციაში ჩაბმა,
06:19
But I need a golf cart
147
364000
2000
მაგრამ მჭირდება ოთხთვალა,
06:21
to get from one hole to the next."
148
366000
2000
რომ ერთი ფოსოდან მეორემდე მივიდე."
06:23
Suppose you were
149
368000
2000
წარმოიდგინეთ, თქვენ იმყოფებით
06:25
on the Supreme Court.
150
370000
2000
უზენაეს სასამართლოში.
06:27
Suppose you were deciding
151
372000
2000
წარმოიდგინეთ თქვენ წყვეტთ
06:29
the justice of this case.
152
374000
3000
ამ შემთხვევის სამართლიანობას.
06:32
How many here would say
153
377000
2000
რამდენი თქვენგანი იტყვით,
06:34
that Casey Martin does have a right to use a golf cart?
154
379000
3000
რომ ქეისი მარტინს აქვს
ოთხთვალას გამოყენების უფლება?
ოთხთვალას გამოყენების უფლება?
06:37
And how many say, no, he doesn't?
155
382000
3000
და რამდენი თქვენგანი,
რომ არა, არ აქვს?
რომ არა, არ აქვს?
06:41
All right, let's take a poll, show of hands.
156
386000
2000
მოდით ჩავატაროთ გამოკითხვა ხელების აწევით.
06:43
How many would rule in favor of Casey Martin?
157
388000
2000
რამდენი თქვენგანი
მიემხრობოდით ქ.მ.–ს?
მიემხრობოდით ქ.მ.–ს?
06:47
And how many would not? How many would say he doesn't?
158
392000
3000
და რამდენი არა?
06:50
All right, we have a good division of opinion here.
159
395000
3000
კარგით, აზრები საკმაოდ დაიყო.
06:54
Someone who would not
160
399000
2000
ის, ვინც არ დაუჭერდა მხარს
06:56
grant Casey Martin the right to a golf cart,
161
401000
2000
ქეისი მარტინის უფლებას გოლფის ოთხთვალაზე,
06:58
what would be your reason?
162
403000
2000
რა იქნებოდა თქვენი არგუმენტი?
07:00
Raise your hand, and we'll try to get you a microphone.
163
405000
2000
აიწიეთ ხელი, შევეცდებით
მოგაწოდოთ მიკროფონი
მოგაწოდოთ მიკროფონი
07:02
What would be your reason?
164
407000
2000
რა იქნებოდა თქვენი არგუმენტი?
07:05
(Audience: It'd be an unfair advantage.)
165
410000
2000
(აუდიტორია: არასამართლიანი უპირატესობა.)
07:07
MS: It would be an unfair advantage
166
412000
3000
მს: ეს იქნებოდა არასამართლიანი უპირატესობა
07:10
if he gets to ride in a golf cart.
167
415000
2000
თუ სპორტსმენი გამოიყენებს ოთხთვალას.
07:12
All right, those of you,
168
417000
2000
კარგით, თქვენ,
07:14
I imagine most of you who would not give him the golf cart
169
419000
3000
ვფიქრობ უმეტესობა, ვინც არ მისცემდით
მას ოთხთვალას,
მას ოთხთვალას,
07:17
worry about an unfair advantage.
170
422000
2000
ასე
არასამართლიანი უპირატესობის გამო ფიქრობთ.
არასამართლიანი უპირატესობის გამო ფიქრობთ.
07:19
What about those of you who say
171
424000
2000
რას იტყვით თქვენ, ვინც ფიქრობთ,
07:21
he should be given a golf cart?
172
426000
2000
რომ მას უნდა მიეცეს ოთხთვალა?
07:23
How would you answer the objection?
173
428000
2000
როგორ უპასუხებდით ამ წინააღმდეგობას?
07:25
Yes, all right.
174
430000
2000
დიახ, კარგით.
07:27
Audience: The cart's not part of the game.
175
432000
3000
აუდიტორია: ოთხთვალა არ არის თამაშის ნაწილი
07:30
MS: What's your name? (Audience: Charlie.)
176
435000
3000
მს: რა გქვიათ? (აუდიტორია: ჩარლი)
07:33
MS: Charlie says --
177
438000
3000
მს: ჩარლი ამბობს...
ჩვენ მივცემთ ჩარლის მიკროფონს,
ჩვენ მივცემთ ჩარლის მიკროფონს,
07:36
We'll get Charlie a microphone in case someone wants to reply.
178
441000
2000
თუ ვინმეს სურს პასუხის გაცემა.
07:38
Tell us, Charlie,
179
443000
2000
გვითხარით ჩარლი,
07:40
why would you say he should be able to use a golf cart?
180
445000
3000
რატომ ფიქრობთ, რომ მას უნდა შეეძლოს
ოთხთვალას გამოყენება?
ოთხთვალას გამოყენება?
07:43
Charlie: The cart's not part of the game.
181
448000
3000
ჩარლი: ოთხთვალა არ არის თამაშის ნაწილი.
07:47
MS: But what about walking from hole to hole?
182
452000
3000
მს: მაგრამ რას იტყვით
ფოსოდან ფოსომდე სიარულზე?
ფოსოდან ფოსომდე სიარულზე?
07:50
Charlie: It doesn't matter; it's not part of the game.
183
455000
3000
ჩარლი: ამას მნიშვნელობა არა აქვს;
ის არ არის თამაშის ნაწილი.
ის არ არის თამაშის ნაწილი.
07:53
MS: Walking the course is not part of the game of golf?
184
458000
3000
მს: სიარული არ არის გოლფის თამაშის ნაწილი?
07:57
Charlie: Not in my book, it isn't.
185
462000
2000
ჩარლი: ჩემი აზრით ასეა.
07:59
MS: All right. Stay there, Charlie.
186
464000
2000
მს: კარგით; დარჩით ჩვენთან ჩარლი.
08:01
(Laughter)
187
466000
2000
(სიცილი)
08:03
Who has an answer for Charlie?
188
468000
3000
ვის აქვს პასუხი ჩარლისთვის?
08:06
All right, who has an answer for Charlie?
189
471000
2000
კარგით, ვის აქვს პასუხი ჩარლისთვის?
08:08
What would you say?
190
473000
2000
რას იტყვით?
08:10
Audience: The endurance element is a very important part of the game,
191
475000
3000
აუდიტორია: გამძლეობის ფაქტორი
ძალიან მნიშვნელოვანია თამაშში.
ძალიან მნიშვნელოვანია თამაშში.
08:13
walking all those holes.
192
478000
2000
ყველა ფოსოს ფეხით მოვლა.
08:15
MS: Walking all those holes?
193
480000
2000
მს: ყველა ფოსოს ფეხით მოვლა?
08:17
That's part of the game of golf? (Audience: Absolutely.)
194
482000
3000
ეს გოლფის თამაშის ნაწილია?
(აუდიტორია: რა თქმა უნდა.)
(აუდიტორია: რა თქმა უნდა.)
08:20
MS: What's your name? (Audience: Warren.)
195
485000
2000
მს: რა გქვიათ? (აუდიტორია: ვორენი.)
08:22
MS: Warren.
196
487000
2000
მს: ვორენი.
08:25
Charlie, what do you say to Warren?
197
490000
2000
ჩარლი, რას ეტყვით ვორენს?
08:29
Charley: I'll stick to my original thesis.
198
494000
2000
ჩარლი: მე მივაწვები თავდაპირველ მოსაზრებას
08:31
(Laughter)
199
496000
6000
(სიცილი)
08:37
MS: Warren, are you a golfer?
200
502000
2000
მს: ვორენ, თქვენ გოლფის მოთამაშე ხართ?
08:39
Warren: I am not a golfer.
201
504000
2000
ვორენი: არ ვარ გოლფის მოთამაშე.
08:41
Charley: And I am. (MS: Okay.)
202
506000
2000
ჩარლი: და მე კი ვარ. (მს: კაი)
08:43
(Laughter)
203
508000
2000
(სიცილი)
08:45
(Applause)
204
510000
4000
(აპლოდისმენტები)
08:49
You know,
205
514000
2000
იცით,
08:51
it's interesting.
206
516000
2000
საინტერესოა...
08:55
In the case, in the lower court,
207
520000
2000
ზემოთ ხსენებულ შემთხვევაში,
08:57
they brought in golfing greats
208
522000
3000
ქვედა ინსტანციის სასამართლომ,
მოიწვია წარმატებული გოლფერები,
მოიწვია წარმატებული გოლფერები,
09:00
to testify on this very issue.
209
525000
3000
რომ გაეგოთ მათი შეხედულება ამ საკითხზე.
09:04
Is walking the course essential to the game?
210
529000
3000
არის სიარული თამაშის
მნიშვნელოვანი შემადგენელი ნაწილი?
მნიშვნელოვანი შემადგენელი ნაწილი?
09:07
And they brought in Jack Nicklaus and Arnold Palmer.
211
532000
3000
სასამართლომ მოიწვია ჯეკ ნიკლაუსი და
არნოლდ პალმერი.
არნოლდ პალმერი.
09:10
And what do you suppose they all said?
212
535000
2000
და რას ფიქრობთ, რა თქვეს მათ?
09:12
Yes. They agreed with Warren.
213
537000
3000
დიახ. ისინი დაეთანხმნენ ვორენს.
09:15
They said, yes, walking the course
214
540000
2000
მათ თქვეს, დიახ, გოლფის მინდორში სიარული
09:17
is strenuous physical exercise.
215
542000
2000
არის საძნელო ფიზიკური აქტივობა.
09:19
The fatigue factor is an important part of golf.
216
544000
3000
დაღლის ფაქტორი არის
მნიშვნელოვანი ნაწილი გოლფისა;
მნიშვნელოვანი ნაწილი გოლფისა;
09:22
And so it would change
217
547000
2000
შესაბამისად,
09:24
the fundamental nature of the game
218
549000
3000
თამაშის ფუნდამენტურ ბუნებას შეცვლის
09:27
to give him the golf cart.
219
552000
2000
მისთვის ოთხთვალას მიცემა.
09:29
Now, notice,
220
554000
2000
ახლა ყურადღება მიაქციეთ.
09:31
something interesting --
221
556000
2000
რაღაც საინტერესოა...
09:33
Well, I should tell you about the Supreme Court first.
222
558000
2000
პირველად უზენაეს
სასამართლოზე გეტყვით.
სასამართლოზე გეტყვით.
09:35
The Supreme Court
223
560000
2000
უზენაესმა სასამართლომ
09:37
decided.
224
562000
2000
გადაწყვიტა.
09:39
What do you suppose they said?
225
564000
3000
რას ფიქრობთ რა თქვეს მათ?
09:42
They said yes,
226
567000
2000
მათ თქვეს დიახ,
09:44
that Casey Martin must be provided a golf cart.
227
569000
3000
რომ ქეისი მარტინს უნდა მიეცეს ოთხთვალა.
09:47
Seven to two, they ruled.
228
572000
2000
შვიდი ორის წინააღმდეგ.
09:50
What was interesting about their ruling
229
575000
3000
საინტერესო რაც იყო მათ კენჭისყრაში
09:54
and about the discussion we've just had
230
579000
3000
და იმ დისკუსიაში, რომელიც ჩვენ გავმართეთ
09:58
is that the discussion about
231
583000
2000
არის ის, რომ დებატები
10:00
the right, the justice, of the matter
232
585000
2000
უფლების, სამართლიანობის შესახებ
10:02
depended on
233
587000
2000
დამოკიდებული იყო
10:04
figuring out what is
234
589000
3000
გოლფის არსებითი ბუნების გარკვევაზე.
10:07
the essential nature of golf.
235
592000
3000
გოლფის არსებითი ბუნების გარკვევაზე.
10:10
And the Supreme Court justices
236
595000
2000
და უზენაესი სასამართლოს წევრებმა
10:12
wrestled with that question.
237
597000
2000
ბევრი "იჭიდავეს" ამ საკითხზე.
10:14
And Justice Stevens, writing for the majority,
238
599000
2000
მოსამართლე სტივენსმა უმრავლესობიდან თქვა,
10:16
said he had read all about the history of golf,
239
601000
3000
რომ მან წაიკითხვა ყველაფერი
გოლფის ისტორიის შესახებ
გოლფის ისტორიის შესახებ
10:21
and the essential point of the game
240
606000
3000
და თამაშის არსებითი ბუნება
10:24
is to get very small ball from one place
241
609000
2000
არის ის, რომ მოათავსო ძალიან პატარა ბურთი
10:26
into a hole
242
611000
2000
გარკვეული ადგილიდან ფოსოში,
10:28
in as few strokes as possible,
243
613000
3000
რაც შეიძლება მცირე რაოდენობის დარტყმებით,
10:31
and that walking was not essential, but incidental.
244
616000
2000
და სიარული არ წარმოადგენს ძირითად ნაწილს.
10:33
Now, there were two dissenters,
245
618000
2000
იქ იყო
ორი მოწინააღმდეგე.
ორი მოწინააღმდეგე.
10:35
one of whom was Justice Scalia.
246
620000
3000
ერთი მოსამართლე სკალია,
10:40
He wouldn't have granted the cart,
247
625000
3000
რომელმაც მხარი არ დაუჭირა
ოთხთვალას გამოყენებას
ოთხთვალას გამოყენებას
10:43
and he had a very interesting dissent.
248
628000
2000
და მას ქონდა საინტერესო
განსხვავებული აზრი.
განსხვავებული აზრი.
10:45
It's interesting because
249
630000
2000
ის საინტერესოა,
10:47
he rejected the Aristotelian premise
250
632000
3000
რადგან მან უარყო არისტოტელური წინაპირობა,
10:50
underlying the majority's opinion.
251
635000
2000
რომელიც საფუძვლად ედო
უმრავლესობის შეხედულებას.
უმრავლესობის შეხედულებას.
10:52
He said it's not possible
252
637000
3000
მან თქვა, რომ შეუძლებელია განსაზღვრო
10:55
to determine the essential nature
253
640000
3000
გოლფის მსგავსი თამაშის
10:58
of a game like golf.
254
643000
2000
არსებითი ბუნება.
11:00
Here's how he put it.
255
645000
2000
აი როგორ თქვა მან:
11:02
"To say that something is essential
256
647000
2000
"რომ მიიჩნიო რაღაც არსებითად
11:04
is ordinarily to say that it is necessary
257
649000
2000
უნდა თქვა, რომ ის საჭიროა
11:06
to the achievement of a certain object.
258
651000
3000
გარკვეული მიზნის მისაღწევად.
11:09
But since it is the very nature of a game
259
654000
2000
მაგრამ იმდენად რამდენადაც თამაშის ბუნებას
11:11
to have no object except amusement,
260
656000
3000
არ გააჩნია სხვა მიზანი გარდა გართობისა,
11:15
(Laughter)
261
660000
4000
(სიცილი)
11:19
that is, what distinguishes games
262
664000
2000
ეს არის ის, რაც განასხვავებს თამაშს
11:21
from productive activity,
263
666000
2000
პროდუქტიული აქტივობისგან,
11:23
(Laughter)
264
668000
3000
(სიცილი)
11:26
it is quite impossible to say
265
671000
2000
ამიტომ, თითქმის შეუძლებელია ვთქვათ,
11:28
that any of a game's arbitrary rules
266
673000
3000
რომ ნებისმიერი თამაშის თვითნებური წესები
11:31
is essential."
267
676000
2000
არის არსებითი."
11:33
So there you have Justice Scalia
268
678000
2000
ერთ მხარეს მოსამართლე სკალია,
11:35
taking on the Aristotelian premise
269
680000
3000
რომელიც ეწინააღმდეგება
უმრავლესობის შეხედულებას
უმრავლესობის შეხედულებას
11:38
of the majority's opinion.
270
683000
3000
11:41
Justice Scalia's opinion
271
686000
3000
არისტოტელური წინაპირობის შესახებ.
11:44
is questionable
272
689000
2000
მოსამართლე სკალიას მოსაზრება საეჭვოა
11:46
for two reasons.
273
691000
2000
ორი მიზეზის გამო.
11:48
First, no real sports fan would talk that way.
274
693000
3000
პირველი, არც ერთი სპორტის ქომაგი
ამ სტილში არ ილაპარაკებს.
ამ სტილში არ ილაპარაკებს.
11:51
(Laughter)
275
696000
2000
(სიცილი)
11:53
If we had thought that the rules
276
698000
2000
რომ გვეფიქრა
11:55
of the sports we care about
277
700000
2000
იმ სპორტის წესები, რომელიც გვაინტერესებს
11:57
are merely arbitrary,
278
702000
2000
არის უბრალოდ თვითნებური,
11:59
rather than designed to call forth
279
704000
3000
ვიდრე ისე მოწყობილი, რომ გამოამჟღავნოს
12:02
the virtues and the excellences
280
707000
3000
ის ღირსებები და ოსტატობა,
12:05
that we think are worthy of admiring,
281
710000
2000
რომელიც ჩვენი აზრით იმსახურებს აღტაცებას,
12:07
we wouldn't care about the outcome of the game.
282
712000
3000
ჩვენ აღარ დავინტერესდებოდით
თამაშის შედეგით.
თამაშის შედეგით.
12:10
It's also objectionable
283
715000
3000
ის ასევე საკამათოა
12:13
on a second ground.
284
718000
2000
მეორე მიზეზის გამო.
12:15
On the face of it,
285
720000
2000
ისე ჩანდა,
12:17
it seemed to be -- this debate about the golf cart --
286
722000
3000
თითქოს დებატები გოლფის ოთხთვალაზე,
12:20
an argument about fairness,
287
725000
3000
ეს არის კამათი სამართლიანობაზე,
12:23
what's an unfair advantage.
288
728000
3000
და არასამართლიან უპირატესობაზე;
12:27
But if fairness were the only thing at stake,
289
732000
3000
მაგრამ მხოლოდ სამართლიანობა რომ იყოს
რისკის ქვეშ,
რისკის ქვეშ,
12:30
there would have been an easy and obvious solution.
290
735000
3000
ამ საკითხს უფრო ადვილი
და ნათელი გადაწყვეტა ექნებოდა.
და ნათელი გადაწყვეტა ექნებოდა.
12:33
What would it be? (Audience: Let everyone use the cart.)
291
738000
2000
რა იქნებოდა? [აუდიტ.: ნება მივცეთ ყველას,
12:35
Let everyone ride in a golf cart
292
740000
3000
გამოიყენოს ოთხთვალა.]
ნება მივცეთ ყველას,
იმოძრაოს ოთხთვალათი.
იმოძრაოს ოთხთვალათი.
12:38
if they want to.
293
743000
2000
თუ მათ ეს სურთ.
ამით სამართლიანობაზე
კამათი შეწყდება.
კამათი შეწყდება.
12:40
Then the fairness objection goes away.
294
745000
3000
12:43
But letting everyone ride in a cart
295
748000
3000
მაგრამ ყველასთვის ოთხთვალას
გამოყენების უფლების მიცემა,
გამოყენების უფლების მიცემა,
12:46
would have been, I suspect,
296
751000
2000
იქნებოდა, ჩემი აზრით,
12:48
more anathema
297
753000
2000
კიდევ უფრო უსიამოვნო
12:50
to the golfing greats
298
755000
2000
საუკეთესო გოლფერებისთვის
და PGA–სთვის,
და PGA–სთვის,
12:52
and to the PGA,
299
757000
2000
ვიდრე ქეისი მარტინისთვის
12:54
even than making an exception for Casey Martin.
300
759000
2000
გამონაკლისისის დაშვება.
12:56
Why?
301
761000
2000
რატომ?
12:58
Because what was at stake
302
763000
2000
რადგან რაც იყო რისკის ქვეშ
13:00
in the dispute over the golf cart
303
765000
3000
გოლფის ოთხთვალაზე კამათის დროს,
13:03
was not only the essential nature of golf,
304
768000
3000
ეს იყო არა მარტო გოლფის არსებითი ბუნება,
13:06
but, relatedly, the question:
305
771000
3000
არამედ საკითხი იმაზე,
13:09
What abilities
306
774000
3000
თუ რა უნარები იმსახურებს
13:12
are worthy
307
777000
2000
პატივისცემასა და აღიარებას,
13:14
of honor and recognition
308
779000
2000
13:16
as athletic talents?
309
781000
3000
როგორც ათლეტური ნიჭი?
13:19
Let me put the point
310
784000
2000
ნება მიბოძეთ,
13:21
as delicately as possible:
311
786000
3000
რაც შეიძლება დელიკატურად ჩამოვაყალიბო:
13:24
Golfers are a little sensitive
312
789000
2000
გოლფერები ცოტა არ იყოს სენსიტიურები არიან
13:26
about the athletic status of their game.
313
791000
3000
საკუთარი თამაშის
ათლეტური სტატუსის შესახებ.
ათლეტური სტატუსის შესახებ.
13:29
(Laughter)
314
794000
5000
(სიცილი)
13:35
After all, there's no running or jumping,
315
800000
3000
ბოლოსდაბოლოს გოლფში არ არის სირბილი, ხტომა
13:38
and the ball stands still.
316
803000
3000
და ბურთი უმოძრაოდ დევს.
13:41
(Laughter)
317
806000
3000
(სიცილი)
13:44
So if golfing is the kind of game
318
809000
3000
ამიტომ, გოლფი რომ იყოს ისეთი სახის თამაში,
13:47
that can be played while riding around in a golf cart,
319
812000
3000
რომელიც შეიძლება ითამაშო
ოთხთვალას გამოყენებით,
ოთხთვალას გამოყენებით,
13:50
it would be hard to confer
320
815000
3000
რთული იქნებოდა გვესაუბრა
13:53
on the golfing greats
321
818000
2000
გოლფის საუკეთესო მოთამაშეების
13:55
the status that we confer,
322
820000
2000
იმ სტატუსზე, რომელსაც მათ ვანიჭებთ.
13:57
the honor and recognition
323
822000
2000
ასევე პატივსა და აღიარებაზე,
13:59
that goes to truly great athletes.
324
824000
3000
რომელიც ეძლევათ
ნამდვილად საუკეთესო ათლეტებს.
ნამდვილად საუკეთესო ათლეტებს.
14:03
That illustrates
325
828000
3000
ეს ცხადყოფს,
14:06
that with golf,
326
831000
3000
რომ გოლფის,
14:09
as with flutes,
327
834000
2000
ისევე როგორ ფლეიტების შემთხვევაში,
14:11
it's hard to decide the question
328
836000
3000
რთულია გადაწყვიტო
14:14
of what justice requires,
329
839000
3000
რას მოითხოვს სამართლიანობა,
14:17
without grappling with the question,
330
842000
2000
თუ არ ჩავუღრმავდებით შეკითხვას,
14:19
"What is the essential nature
331
844000
2000
"რა არის ზემოხსენებული აქტივობების
14:21
of the activity in question,
332
846000
2000
არსებითი ბუნება;
14:23
and what qualities,
333
848000
3000
და ამ აქტივობასთან დაკავშრებული,
14:26
what excellences
334
851000
2000
რა ნიშან–თვისებები,
14:28
connected with that activity,
335
853000
2000
რა ოსტატობები,
14:30
are worthy of honor and recognition?"
336
855000
3000
იმსახურებს პატივსა და აღიარებას? "
14:34
Let's take a final example
337
859000
2000
მოდით განვიხილოთ ბოლო მაგალითი,
14:36
that's prominent in contemporary political debate:
338
861000
3000
რომელიც ცნობილია თანამედროვე
პოლიტიკურ დებატებში:
პოლიტიკურ დებატებში:
14:39
same-sex marriage.
339
864000
2000
ერთსქესიანთა ქორწინება.
14:43
There are those who favor state recognition
340
868000
3000
ზოგიერთი მხარს უჭერს
მხოლოდ ტრადიციული ქორწინების
მხოლოდ ტრადიციული ქორწინების
14:46
only of traditional marriage
341
871000
2000
სახელმწიფოს დონეზე აღიარებას,
14:48
between one man and one woman,
342
873000
3000
რომელიც შედგება
ერთ კაცსა და ერთ ქალს შორის;
ერთ კაცსა და ერთ ქალს შორის;
14:51
and there are those who favor state recognition
343
876000
2000
და არიან ადამიანები, რომლებიც მხარს უჭერენ
14:53
of same-sex marriage.
344
878000
2000
ერთსქესიანთა ქორწინებას.
14:55
How many here
345
880000
2000
რამდენი თქვენგანი ემხრობით
14:57
favor the first policy:
346
882000
2000
პირველ პოლიტიკას,
14:59
the state should recognize traditional marriage only?
347
884000
3000
რომ სახელმწიფომ უნდა აღიაროს მხოლოდ
ტრადიციული ქორწინება?
ტრადიციული ქორწინება?
15:04
And how many favor the second, same-sex marriage?
348
889000
3000
და რამდენი მეორეს?
15:08
Now, put it this way:
349
893000
3000
მოდით დავფიქრდეთ შემდეგნაირად:
15:11
What ways of thinking
350
896000
2000
სამართალსა და მორალზე
15:13
about justice and morality
351
898000
2000
რა ტიპის აზროვნება უდევს საფუძვლად,
15:15
underlie the arguments we have
352
900000
2000
ქორწინებაზე გამართულ დისკუსიებს?
15:17
over marriage?
353
902000
2000
ქორწინებაზე გამართულ დისკუსიებს?
15:19
The opponents of same-sex marriage say
354
904000
3000
ერთსქესიანი ქორწინების
მოწინააღმდეგეები ამბობენ,
მოწინააღმდეგეები ამბობენ,
15:22
that the purpose of marriage,
355
907000
2000
რომ ქორწინების მთავარი მიზანი
15:24
fundamentally, is procreation,
356
909000
2000
არის გამრავლება,
15:26
and that's what's worthy of honoring
357
911000
2000
და ეს არის ის, რაც იმსახურებს პატივისცემას
15:28
and recognizing and encouraging.
358
913000
3000
და აღიარებას და წახალისებას.
15:31
And the defenders of same-sex marriage say no,
359
916000
3000
ერთსქესიანი ქორწინების დამცველები
ამბობენ არა,
ამბობენ არა,
15:34
procreation is not the only purpose of marriage;
360
919000
3000
გამრავლება არ არის
ქორწინების ერთადერთი მიზანი;
ქორწინების ერთადერთი მიზანი;
რა ადგილი უკავია სამუდამო, ორმხრივ,
სიყვარულით გამსჭვალულ ვალდებულებას?
სიყვარულით გამსჭვალულ ვალდებულებას?
15:38
what about a lifelong, mutual, loving commitment?
361
923000
3000
15:41
That's really what marriage is about.
362
926000
3000
ქორწინებას სწორედ ეს დატვირთვა აქვს.
15:45
So with flutes, with golf carts,
363
930000
3000
მოკლედ, ფლეიტებთან, ოთხთვალებთან
15:48
and even with a fiercely contested question
364
933000
3000
და ასევე ისეთ მწვავედ განხილულ საკითხთან,
15:51
like same-sex marriage,
365
936000
3000
როგორიცაა ერთსქესიანი ქორწინება,
15:54
Aristotle has a point.
366
939000
3000
არისტოტელეს პოზიცია აზრიანია.
15:57
Very hard to argue about justice
367
942000
2000
ძალიან რთულია იკამათო სამართალზე,
15:59
without first arguing
368
944000
3000
ჯერ სოციალური ინსტიტუტების მიზნის
16:02
about the purpose of social institutions
369
947000
3000
განხილვის გარეშე;
16:05
and about what qualities are worthy
370
950000
2000
და იმის განხილვის გარეშე,
16:07
of honor and recognition.
371
952000
3000
თუ რა თვისებები იმსახურებს
პატივისცემასა და აღიარებას.
პატივისცემასა და აღიარებას.
16:10
So let's step back from these cases
372
955000
3000
მოდით, ვდისტანცირდეთ
ამ შემთხვევებისგან
ამ შემთხვევებისგან
16:13
and see how they shed light
373
958000
3000
და ვნახოთ
თუ როგორ მოჰფენენ ისინი ნათელს იმას,
თუ როგორ მოჰფენენ ისინი ნათელს იმას,
16:16
on the way we might improve, elevate,
374
961000
3000
თუ როგორ შეგვიძლია
გავაუმჯობესოთ, დავხვეწოთ
გავაუმჯობესოთ, დავხვეწოთ
16:19
the terms of political discourse
375
964000
3000
პოლიტიკური დებატების პირობები
16:22
in the United States,
376
967000
2000
შეერთებულ შტატებში
16:24
and for that matter, around the world.
377
969000
3000
და მსოფლიოს გარშემო.
16:27
There is a tendency to think
378
972000
2000
არსებობს წარმოდგენა,
16:29
that if we engage too directly
379
974000
3000
რომ თუ ჩვენ ზედმეტი პირდაპირობით
დავკავდებით
დავკავდებით
16:32
with moral questions in politics,
380
977000
2000
მორალური საკითხებით პოლიტიკური დებატისას,
16:34
that's a recipe for disagreement,
381
979000
2000
ეს უთანხმოებისთვის იქნება განწირული
16:36
and for that matter, a recipe for
382
981000
2000
და შესაბამისად მიგვიყვანს
16:38
intolerance and coercion.
383
983000
2000
შეუწყნარებლობისა და ძალადობისკენ.
16:40
So better to shy away from,
384
985000
2000
ანუ უკეთესია გავეცალოთ,
16:42
to ignore,
385
987000
2000
იგნორირება გავუკეთოთ
16:44
the moral and the religious convictions
386
989000
2000
მორალურ და რელიგიურ რწმენებს,
16:46
that people bring to civic life.
387
991000
2000
რომელიც ხალხს შემოაქვს
სამოქალაქო ცხოვრებაში.
სამოქალაქო ცხოვრებაში.
16:48
It seems to me that our discussion
388
993000
3000
ვფიქრობ, ჩვენი ეს დისკუსია
16:51
reflects the opposite,
389
996000
2000
საპირისპიროს აჩვენებს,
16:53
that a better way
390
998000
3000
რომ უკეთესი გზა
16:56
to mutual respect
391
1001000
2000
ორმხრივი პატივისცემისკენ,
16:58
is to engage directly
392
1003000
2000
არის იმ მორალური რწმენების
17:00
with the moral convictions
393
1005000
2000
პირდაპირი ჩართვა,
17:02
citizens bring to public life,
394
1007000
3000
რომლებიც მოქალაქეებს შემოაქვთ
საზოგადოებრივ ცხოვრებაში,
საზოგადოებრივ ცხოვრებაში,
17:05
rather than to require
395
1010000
2000
ვიდრე იმის მოთხოვნა,
17:07
that people leave their deepest moral convictions
396
1012000
3000
რომ ადამიანებმა პოლიტიკის გარეთ დატოვონ
17:10
outside politics
397
1015000
2000
საკუთარი ღრმა მორალური
რწმენა-წარმოდგენები,
რწმენა-წარმოდგენები,
17:12
before they enter.
398
1017000
2000
სანამ ისინი თავად ჩაერთვებიან საქმეში.
17:14
That, it seems to me, is a way
399
1019000
2000
ვფიქრობ, ეს არის გზა იმისკენ,
17:16
to begin to restore
400
1021000
2000
რომ დავიწყოთ,
17:18
the art of democratic argument.
401
1023000
2000
დემოკრატიული დებატების ხელოვნების აღდგენა.
17:20
Thank you very much.
402
1025000
2000
ძალიან დიდი მადლობა.
17:22
(Applause)
403
1027000
3000
(აპლოდისმენტები)
17:25
Thank you.
404
1030000
2000
მადლობა.
17:27
(Applause)
405
1032000
3000
(აპლოდისმენტები)
17:30
Thank you.
406
1035000
2000
მადლობა.
17:32
(Applause)
407
1037000
2000
(აპლოდისმენტები)
17:34
Thank you very much.
408
1039000
2000
ძალიან დიდი მადლობა.
17:36
Thanks. Thank you.
409
1041000
2000
გმადლობთ. მადლობა.
17:39
Chris.
410
1044000
2000
კრის.
17:41
Thanks, Chris.
411
1046000
2000
მადლობა კრის.
17:44
Chris Anderson: From flutes to golf courses
412
1049000
2000
კრის ანდერსონი: ფლეიტებიდან გოლფამდე
17:46
to same-sex marriage --
413
1051000
2000
ერთსქესიანთა ქორწინებამდე...
17:48
that was a genius link.
414
1053000
2000
ეს იყო გენიალური დაკავშირება.
17:50
Now look, you're a pioneer of open education.
415
1055000
3000
თქვენ ხართ პიონერი ღია განათლებაში.
17:53
Your lecture series was one of the first to do it big.
416
1058000
2000
და თქვენმა ლექციებმა გახადეს ის უფრო დიდი.
17:55
What's your vision for the next phase of this?
417
1060000
3000
როგორ ხედავთ განვითარების შემდეგ ფაზას?
17:58
MS: Well, I think that it is possible.
418
1063000
3000
მს: მე ვფიქრობ ეს შესაძლებელია;
18:01
In the classroom, we have arguments
419
1066000
3000
კლასში ჩვენ გვაქვს კამათი
18:04
on some of the most fiercely held
420
1069000
3000
რამოდენიმე მწვავედ განხილულ
18:07
moral convictions that students have
421
1072000
2000
მორალურ რწმენაზე,
რომელიც სტუდენტებს აქვთ
18:09
about big public questions.
422
1074000
2000
სერიოზულ საზოგადოებრივ საკითხებზე
18:11
And I think we can do that in public life more generally.
423
1076000
3000
და ვფიქრობ, შეგვიძლია იგივე გავაკეთოთ
საჯარო საზოგადოებრივ ცხოვრებაშიც.
18:14
And so my real dream would be
424
1079000
2000
ჩემი ოცნება იქნებოდა,
18:16
to take the public television series
425
1081000
2000
რომ ავიღოთ საჯარო
სატელევიზიო სერიები,
სატელევიზიო სერიები,
18:18
that we've created of the course --
426
1083000
2000
რომელიც ჩვენ შევქმენით...
18:20
it's available now, online,
427
1085000
2000
ის ამჟამად ხელმისაწვდომია ონლაინ რეჟიმში,
18:22
free for everyone anywhere in the world --
428
1087000
2000
უფასოდ ყველასთვის, მსოფლიოს ნებისმიერ ადგილას...
18:24
and to see whether we can partner with institutions,
429
1089000
3000
და ვსინჯოთ თუ შევძლებთ პარტნიორობის
ჩამოყალიბებას ინსტიტუტებთან,
ჩამოყალიბებას ინსტიტუტებთან,
18:27
at universities in China, in India,
430
1092000
2000
უნივერსიტეტებთან ჩინეთში, ინდოეთში,
18:29
in Africa, around the world,
431
1094000
2000
აფრიკაში, მსოფლიოს გარშემო,
18:31
to try to promote
432
1096000
3000
რომ ვცადოთ და ხელი შევუწყოთ
სამოქალაქო განათლებას
სამოქალაქო განათლებას
18:34
civic education
433
1099000
2000
18:36
and also a richer kind
434
1101000
2000
და უფრო მდიდარ
დემოკრატიულ დებატებს.
დემოკრატიულ დებატებს.
18:38
of democratic debate.
435
1103000
2000
18:41
CA: So you picture, at some point,
436
1106000
2000
კა: თქვენი წარმოდგენით, ეს უნდა იყოს
18:43
live, in real time,
437
1108000
2000
ლაივში, რეალურ დროში,
18:45
you could have this kind of conversation, inviting questions,
438
1110000
3000
სადაც შესაძლებელი იქნება მსგავსი საუბრები,
შეკითხვები,
შეკითხვები,
18:48
but with people from China and India joining in?
439
1113000
3000
სადაც ჩაერთვებიან ადამიანები
ჩინეთიდან, ინდოეთიდან?
ჩინეთიდან, ინდოეთიდან?
18:51
MS: Right. We did a little bit of it here
440
1116000
2000
მს: სწორია. ჩვენ აქ უკვე გავაკეთეთ მსგავსი რამ
18:53
with 1,500 people in Long Beach,
441
1118000
2000
1500 ადამიანის მონაწილებოთ Long Beach–ზე
18:55
and we do it in a classroom at Harvard
442
1120000
3000
და ასევე ჰარვარდის საკლასო ოთახში
18:58
with about 1,000 students.
443
1123000
2000
დაახლოებით 1000 სტუდენტის მონაწილეობით.
19:00
Wouldn't it be interesting
444
1125000
2000
განა საინტერესო არ იქნება
19:02
to take this way
445
1127000
3000
ავიღოთ მსგავსი აზროვნება
19:05
of thinking and arguing,
446
1130000
2000
და კამათის სტილი,
19:07
engaging seriously with big moral questions,
447
1132000
3000
ჩავერთოთ მორალური საკიხების განხილვაში,
19:10
exploring cultural differences
448
1135000
2000
გამოვიკვლიოთ კულტურული განსხვავებები
19:12
and connect through a live video hookup,
449
1137000
3000
და ჩავერთოთ პირდაპირ ვიდეო ურთიერთობაში,
19:16
students in Beijing and Mumbai
450
1141000
2000
სადაც სტუდენტები პეკინიდან და მუმბაიდან,
19:18
and in Cambridge, Massachusetts
451
1143000
2000
კემბრიჯიდან, მასაჩუსეტსიდან
19:20
and create a global classroom.
452
1145000
2000
ქმნიან გლობალურ კლასებს.
19:22
That's what I would love to do.
453
1147000
2000
ეს არის ის, რისი გაკეთებაც მსურს.
19:24
(Applause)
454
1149000
4000
(აპლოდისმენტები)
19:28
CA: So, I would imagine
455
1153000
2000
კა: მოკლედ, მე მგონია
რომ ბევრი ადამიანი იქნება,
ვინც სიამოვნებით
ვინც სიამოვნებით
19:30
that there are a lot of people who would love to join you in that endeavor.
456
1155000
3000
შემოგიერთდებათ ამ ძალისხმევაში.
19:33
Michael Sandel. Thank you so much. (MS: Thanks so much.)
457
1158000
2000
მაიკლ სენდელი. დიდი მადლობა
(მს: დიდი მადლობა.)
(მს: დიდი მადლობა.)
ABOUT THE SPEAKER
Michael Sandel - Political philosopherMichael Sandel teaches political philosophy at Harvard, exploring some of the most hotly contested moral and political issues of our time.
Why you should listen
Michael Sandel is one of the best known American public intellectuals. The London Observer calls him "one of the most popular teachers in the world" and indeed his lectures at Harvard draw thousands of students eager to discuss big questions of modern political life: bioethics, torture, rights versus responsibilities, the value we put on things. Sandel's class is a primer on thinking through the hard choices we face as citizens. The course has been turned into a public TV series with companion website and book: Justice: What’s the Right Thing to Do? In his newest book, What Money Can't Buy, he challenges the idea that markets are morally neutral.
"To understand the importance of his purpose," a Guardian reviewer wrote of the book, "you first have to grasp the full extent of the triumph achieved by market thinking in economics, and the extent to which that thinking has spread to other domains. This school sees economics as a discipline that has nothing to do with morality, and is instead the study of incentives, considered in an ethical vacuum. Sandel's book is, in its calm way, an all-out assault on that idea, and on the influential doctrine that the economic approach to "utility maximisation" explains all human behaviour."
Read more about his thinking on markets and morality: "Lunch with Michael Sandel" on FT.com >>
Michael Sandel | Speaker | TED.com