TED2010
Michael Sandel: The lost art of democratic debate
Michael Sandel: Yitirdiğimiz demokratik tartışma sanatı.
Filmed:
Readability: 4.2
1,412,912 views
Demokrasi, uygar tartışma ortamından beslenir ki, bunu unuttuğumuz için utanmalıyız, diyor Michael Sandel. TED'cilerle birlikte, eğlenceli ve zihinaçıcı bir tartışma başlatan Sandel, son dönemde yüksek mahkemede görülen bir davayı gündeme taşıyor. Sonucu, adalet kavramının canalıcı bir bileşenini ortaya koyan golf federasyonu ile engelli golfçü Casey Martin arasındaki mahkemeyi ele alıyor.
Michael Sandel - Political philosopher
Michael Sandel teaches political philosophy at Harvard, exploring some of the most hotly contested moral and political issues of our time. Full bio
Michael Sandel teaches political philosophy at Harvard, exploring some of the most hotly contested moral and political issues of our time. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
One thing the world needs,
0
2000
2000
Hem dünyanın
00:19
one thing this country desperately needs
1
4000
2000
hem de ülkemizin,
00:21
is a better way
2
6000
2000
politik tartışmaların daha
00:23
of conducting our political debates.
3
8000
2000
iyi yönetilmesine ihtiyacı var.
00:25
We need to rediscover
4
10000
2000
Yitirdiğimiz demokratik
00:27
the lost art of democratic argument.
5
12000
3000
tartışma sanatını geri kazanmalıyız.
00:30
(Applause)
6
15000
6000
(Alkışlar)
00:36
If you think about the arguments we have,
7
21000
3000
Televizyonda şahit olduklarımız
00:39
most of the time it's shouting matches
8
24000
2000
bağrış çığrış içinde bir laf yarışı,
00:41
on cable television,
9
26000
2000
Meclis'te izlediğimiz tartışmalar,
00:43
ideological food fights on the floor of Congress.
10
28000
3000
siyasi bir ekmek kavgası gibi.
00:48
I have a suggestion.
11
33000
2000
Bir önerim var.
00:50
Look at all the arguments we have these days
12
35000
3000
Sağlık sistemi üzerine,
00:53
over health care,
13
38000
2000
borsanın verdiği ikramiyeler ve mali yardımlar üzerine,
00:55
over bonuses and bailouts on Wall Street,
14
40000
3000
zenginle yoksul arasındaki fark üzerine,
00:58
over the gap between rich and poor,
15
43000
3000
pozitif ayrımcılık ve eşcinsel evlilikleri üzerine,
01:01
over affirmative action and same-sex marriage.
16
46000
3000
son zamanda süren tartışmalara bir bakalım.
01:04
Lying just beneath the surface
17
49000
2000
Her iki tarafı da hırslandıran
01:06
of those arguments,
18
51000
3000
bu tartışmaların ardında,
01:09
with passions raging on all sides,
19
54000
3000
büyük sorular yatıyor:
01:12
are big questions
20
57000
3000
ahlak felsefesine,
01:15
of moral philosophy,
21
60000
2000
adalet anlayışına ilişkin
01:17
big questions of justice.
22
62000
2000
büyük sorular.
01:19
But we too rarely
23
64000
2000
Ne var ki, pek nadiren
01:21
articulate and defend
24
66000
3000
bu soruları vurguluyor ve
01:24
and argue about
25
69000
2000
siyasetimizin bu büyük
01:26
those big moral questions in our politics.
26
71000
3000
ahlaki sorunları üzerinde duruyoruz.
01:29
So what I would like to do today
27
74000
3000
Bugün burada,
01:32
is have something of a discussion.
28
77000
2000
bir tartışma açmak istiyorum.
01:34
First, let me take
29
79000
2000
Öncelikle,
01:36
a famous philosopher
30
81000
2000
ünlü bir filozofun
01:38
who wrote about those questions
31
83000
2000
bu konular üzerine,
01:40
of justice and morality,
32
85000
2000
adalet ve ahlak hakkında yazdıklarına ilişkin
01:42
give you a very short lecture
33
87000
2000
kısa bir ders vermek isterim.
01:44
on Aristotle of ancient Athens,
34
89000
3000
Sonra Atina'lı Aristo'nun
01:47
Aristotle's theory of justice,
35
92000
2000
adalet kuramından hareketle
01:49
and then have a discussion here
36
94000
3000
bir tartışma yapalım ve
01:52
to see whether Aristotle's ideas
37
97000
2000
Aristo'nun fikirlerinin,
01:54
actually inform
38
99000
2000
üzerinde düşündüğümüz
01:56
the way we think and argue
39
101000
2000
ve tartıştığımız güncel sorunlara
01:58
about questions today.
40
103000
3000
bir cevap verip vermediğine bakalım.
02:01
So, are you ready for the lecture?
41
106000
3000
Derse hazır mısınız?
02:05
According to Aristotle,
42
110000
2000
Aristo'ya göre
02:07
justice means giving people what they deserve.
43
112000
3000
adalet, insanlara hak ettiğini vermektir.
02:13
That's it; that's the lecture.
44
118000
2000
Bitti. Ders bu kadardı.
02:15
(Laughter)
45
120000
3000
(Kahkahalar)
02:18
Now, you may say, well, that's obvious enough.
46
123000
2000
Şimdi, "eh, gayet açık" diyebilirsiniz.
02:20
The real questions begin
47
125000
2000
Ancak asıl sorun
02:22
when it comes to arguing about
48
127000
2000
kimin neyi
02:24
who deserves what and why.
49
129000
3000
neden hak ettiğinde yatıyor.
02:28
Take the example of flutes.
50
133000
2000
Mesela elimizde dağıtacağımız
02:30
Suppose we're distributing flutes.
51
135000
3000
birkaç flüt var, diyelim.
02:33
Who should get the best ones?
52
138000
2000
En iyi flütleri kimlere vermeli?
02:35
Let's see what people --
53
140000
2000
Ne dersiniz?
02:37
What would you say?
54
142000
2000
Söyleyin,
02:39
Who should get the best flute?
55
144000
2000
En iyi flüt kimin olmalı?
02:41
You can just call it out.
56
146000
2000
Atın bir şeyler.
02:43
(Audience: Random.)
57
148000
2000
(Dinleyici: Rastgele verelim)
02:45
Michael Sandel: At random. You would do it by lottery.
58
150000
2000
Michael Sandel: Rastgele. Yani piyango usulüyle
02:47
Or by the first person to rush into the hall to get them.
59
152000
3000
ya da koşup odaya ilk giren kimse ona...
02:51
Who else?
60
156000
2000
Başka?
02:53
(Audience: The best flute players.)
61
158000
2000
(Dinleyici: En iyi flüt çalana verelim.)
02:55
MS: The best flute players. (Audience: The worst flute players.)
62
160000
2000
MS: En iyi çalana. (Dinleyici: en kötü çalana.)
02:57
MS: The worst flute players.
63
162000
3000
MS: En kötü çalana.
03:00
How many say the best flute players?
64
165000
2000
Kaç kişi en iyi çalana diyor?
03:04
Why?
65
169000
2000
Neden?
03:07
Actually, that was Aristotle's answer too.
66
172000
3000
Aslında Aristo da sizin gibi düşünmüş.
03:10
(Laughter)
67
175000
2000
(Kahkahalar)
03:12
But here's a harder question.
68
177000
2000
Şimdi daha zor bir soru:
03:14
Why do you think,
69
179000
2000
En iyi çalana verelim diyenler
03:16
those of you who voted this way,
70
181000
2000
neden en iyi flütün
03:18
that the best flutes should go to the best flute players?
71
183000
3000
en iyi çalana gitmesi gerektiğini düşündünüz?
03:21
Peter: The greatest benefit to all.
72
186000
2000
Peter: İyilik herkese yarar.
03:23
MS: The greatest benefit to all.
73
188000
2000
MS: İyilik herkese yarar.
03:25
We'll hear better music
74
190000
2000
En iyi çalana en iyi flütü verirsek,
03:27
if the best flutes should go to the best flute players.
75
192000
3000
daha güzel bir müzik dinleriz.
03:30
That's Peter? (Audience: Peter.)
76
195000
2000
Peter miydi? (Dinleyici: Evet, Peter.)
03:32
MS: All right.
77
197000
2000
MS: Tamam.
03:35
Well, it's a good reason.
78
200000
2000
İyi bir gerekçe.
03:37
We'll all be better off if good music is played
79
202000
2000
Berbat bir müzik dinlemektense
03:39
rather than terrible music.
80
204000
3000
iyisi, hepimizin işine gelir.
03:43
But Peter,
81
208000
2000
ama Peter,
03:45
Aristotle doesn't agree with you that that's the reason.
82
210000
3000
Aristo'nun gerekçesi sizinkinden farklı.
03:48
That's all right.
83
213000
2000
Olsun.
03:50
Aristotle had a different reason
84
215000
2000
Aristo'nun, en iyi flüt, en iyi flüt çalana verilmeli
03:52
for saying the best flutes should go to the best flute players.
85
217000
3000
derkenki gerekçesi başkaydı.
03:55
He said,
86
220000
2000
Ona göre,
03:57
that's what flutes are for --
87
222000
2000
flüt bunun için vardı,
03:59
to be played well.
88
224000
3000
iyi çalınmak için.
04:02
He says that to reason about
89
227000
2000
Böyle diyerek basit bir paylaştırmanın
04:04
just distribution of a thing,
90
229000
3000
bile nedenini, gerekçesini
04:07
we have to reason about,
91
232000
3000
tartışmamız gerektiğini
04:10
and sometimes argue about,
92
235000
2000
ortaya koyuyor.
04:12
the purpose of the thing,
93
237000
2000
Herhangi eylemimizin,
04:14
or the social activity --
94
239000
2000
mesela örneğimizde olduğu gibi bir müzik dinletisinin bile
04:16
in this case, musical performance.
95
241000
2000
amacını tartışmamız gerekir.
04:18
And the point, the essential nature,
96
243000
2000
Bu örnekte bir müzik dinletisinin,
04:20
of musical performance
97
245000
2000
meselenin özü gereği
04:22
is to produce excellent music.
98
247000
2000
muhteşem bir müzik sunması gerekir.
04:24
It'll be a happy byproduct
99
249000
2000
Herkesin hoşuna gitmesi ise
04:26
that we'll all benefit.
100
251000
3000
sadece bu sürecin bir yan faydası.
04:30
But when we think about justice,
101
255000
3000
Aristo'ya göre adalet hususunda
04:33
Aristotle says,
102
258000
2000
asıl sorgulamamız gereken,
04:35
what we really need to think about
103
260000
2000
eylemin tabii özü ile
04:37
is the essential nature of the activity in question
104
262000
3000
hürmet etmeye,
04:41
and the qualities that are worth
105
266000
3000
hayran olmaya,
04:44
honoring and admiring and recognizing.
106
269000
3000
takdire değer nitelikleridir.
04:47
One of the reasons
107
272000
2000
En iyi flütü, onu en iyi çalana
04:49
that the best flute players should get the best flutes
108
274000
2000
vermekteki amaç
04:51
is that musical performance
109
276000
2000
sadece iyi bir müzik göstersinin
04:53
is not only to make the rest of us happy,
110
278000
2000
bizi mutlu edecek olması değil,
04:55
but to honor
111
280000
2000
böylece büyük müzisyenlerin hak ettiği
04:57
and recognize
112
282000
2000
saygıyı,
04:59
the excellence
113
284000
2000
takdiri ve hayranlığı
05:01
of the best musicians.
114
286000
2000
kazanacak olmasıdır.
05:03
Now, flutes may seem ... the distribution of flutes
115
288000
3000
Belki flüt konusu... flüt dağıtımı konusu
05:06
may seem a trivial case.
116
291000
3000
sizlere önemsiz gelmiştir.
05:09
Let's take a contemporary example
117
294000
2000
O halde güncel bir adli
05:11
of the dispute about justice.
118
296000
3000
ihtilafı ele alalım.
05:14
It had to do with golf.
119
299000
2000
Golf ile ilgili.
05:16
Casey Martin -- a few years ago,
120
301000
2000
Casey Martin, birkaç yıl önce
05:18
Casey Martin --
121
303000
2000
Casey Martin...
05:20
did any of you hear about him?
122
305000
2000
adını duydunuz mu?
05:22
He was a very good golfer,
123
307000
2000
Kendisi çok iyi bir golf oyuncusu
05:24
but he had a disability.
124
309000
2000
olmakla beraber, bir engelli.
05:26
He had a bad leg, a circulatory problem,
125
311000
3000
Bir bacağında, çok ızdırap veren ve
05:29
that made it very painful
126
314000
2000
sahayı yürüyerek katetmesine mani olan
05:31
for him to walk the course.
127
316000
3000
bir dolaşım problemi var.
05:34
In fact, it carried risk of injury.
128
319000
3000
Sakat kalma riski taşıyor.
05:38
He asked the PGA,
129
323000
2000
PGA'ya başvurup
05:40
the Professional Golfers' Association,
130
325000
2000
PGA, profesyonel golf federasyonu,
05:42
for permission to use a golf cart
131
327000
3000
turnuvalarda saha içinde
05:45
in the PGA tournaments.
132
330000
2000
özel golf arabası ile dolaşma izni istedi.
05:47
They said, "No.
133
332000
2000
"Hayır" dediler.
05:49
Now that would give you an unfair advantage."
134
334000
2000
"Bu, haksız rekabete yol açar."
05:51
He sued,
135
336000
2000
O da mahkemeye gitti
05:53
and his case went all the way
136
338000
2000
ve davası yüksek mahkemeye kadar çıktı.
05:55
to the Supreme Court, believe it or not,
137
340000
2000
İster inanın ister inanmayın,
05:57
the case over the golf cart,
138
342000
3000
dava bir golf arabası üzerine.
06:00
because the law says
139
345000
2000
Ama kanuna göre
06:02
that the disabled
140
347000
2000
engellilere sağlanacak
06:04
must be accommodated,
141
349000
3000
uyum - yardım araçlarının
06:07
provided the accommodation does not
142
352000
3000
aktivitenin özüne
06:10
change the essential nature
143
355000
3000
aykırı düşmesi
06:13
of the activity.
144
358000
2000
söz konusu olamaz.
06:15
He says, "I'm a great golfer.
145
360000
2000
Martin diyor ki, "Ben çok iyi bir golfçüyüm.
06:17
I want to compete.
146
362000
2000
Müsabakalara katılmak istiyorum.
06:19
But I need a golf cart
147
364000
2000
Ancak bir delikten diğerine gidebilmek için
06:21
to get from one hole to the next."
148
366000
2000
golf arabasına ihtiyacım var."
06:23
Suppose you were
149
368000
2000
Kendinizi Yüksek Mahkemenin
06:25
on the Supreme Court.
150
370000
2000
yerine koyun.
06:27
Suppose you were deciding
151
372000
2000
Bu davada adalet dağıtma
06:29
the justice of this case.
152
374000
3000
yetkisi sizde olsun, diyelim.
06:32
How many here would say
153
377000
2000
Kaçınız Casey Martin'in
06:34
that Casey Martin does have a right to use a golf cart?
154
379000
3000
golf arabası talebini haklı bulurdu?
06:37
And how many say, no, he doesn't?
155
382000
3000
Kaçınız haksız?
06:41
All right, let's take a poll, show of hands.
156
386000
2000
Haydi bir yoklama yapalım, ellerinizi kaldırın.
06:43
How many would rule in favor of Casey Martin?
157
388000
2000
Kaçınız Casey Martin lehine hüküm verirdi?
06:47
And how many would not? How many would say he doesn't?
158
392000
3000
Ve kimler aleyhine? Kaçınız, haklı değil derdiniz?
06:50
All right, we have a good division of opinion here.
159
395000
3000
Oldu, aranızda net bir görüş ayrılığı ortaya çıktı.
06:54
Someone who would not
160
399000
2000
Casey Martin aleyhine
06:56
grant Casey Martin the right to a golf cart,
161
401000
2000
hükmedeceğini söyleyenlerden biri,
06:58
what would be your reason?
162
403000
2000
nedenini açıklar mı acaba?
07:00
Raise your hand, and we'll try to get you a microphone.
163
405000
2000
Elinizi kaldırın, mikrofonu size ulaştıracağız.
07:02
What would be your reason?
164
407000
2000
Gerekçeniz ne olurdu?
07:05
(Audience: It'd be an unfair advantage.)
165
410000
2000
(Dinleyici: Haksız avantaj sağlamış olacaktı.)
07:07
MS: It would be an unfair advantage
166
412000
3000
MS: Haksız avantaj sağlamış olacaktı,
07:10
if he gets to ride in a golf cart.
167
415000
2000
eğer arabası olsaydı.
07:12
All right, those of you,
168
417000
2000
Tamam, aranızdan
07:14
I imagine most of you who would not give him the golf cart
169
419000
3000
çoğunun haksız rekabet kaygısıyla
07:17
worry about an unfair advantage.
170
422000
2000
arabayı vermeyeceğini tahmin edebiliyorum.
07:19
What about those of you who say
171
424000
2000
Peki, verilmeli diyenler
07:21
he should be given a golf cart?
172
426000
2000
neden bu yönde oy kullandı?
07:23
How would you answer the objection?
173
428000
2000
İtiraza ne karşılık verirdiniz?
07:25
Yes, all right.
174
430000
2000
Evet, tamam.
07:27
Audience: The cart's not part of the game.
175
432000
3000
Dinleyici: Araba maçın bir parçası değil.
07:30
MS: What's your name? (Audience: Charlie.)
176
435000
3000
MS: Adınız nedir? (Dinleyici: Charlie.)
07:33
MS: Charlie says --
177
438000
3000
MS: Charlie diyor ki,
07:36
We'll get Charlie a microphone in case someone wants to reply.
178
441000
2000
Charlie'ye bir mikrofon verelim, belki ona bir yanıt vermek isteyen olur.
07:38
Tell us, Charlie,
179
443000
2000
Söyle Charlie,
07:40
why would you say he should be able to use a golf cart?
180
445000
3000
neden golf arabası kullanabilmesi gerek diyorsun?
07:43
Charlie: The cart's not part of the game.
181
448000
3000
Charlie: Çünkü araba maçın bir parçası değil.
07:47
MS: But what about walking from hole to hole?
182
452000
3000
MS: Bir delikten diğerine yürümek?
07:50
Charlie: It doesn't matter; it's not part of the game.
183
455000
3000
Charlie: Fark etmez. Maçın bir unsuru değil.
07:53
MS: Walking the course is not part of the game of golf?
184
458000
3000
MS: Saha içinde yürümek maçın bir unsuru değil mi?
07:57
Charlie: Not in my book, it isn't.
185
462000
2000
Charlie: Benim kitabıma göre değil.
07:59
MS: All right. Stay there, Charlie.
186
464000
2000
MS: Tamam. Orada kal Charlie.
08:01
(Laughter)
187
466000
2000
(Kahkahalar)
08:03
Who has an answer for Charlie?
188
468000
3000
Kimin Charlie'ye verecek bir cevabı var?
08:06
All right, who has an answer for Charlie?
189
471000
2000
Tamam, kim Charlie'ye cevap vermek ister?
08:08
What would you say?
190
473000
2000
Ne derdiniz?
08:10
Audience: The endurance element is a very important part of the game,
191
475000
3000
Dinleyici: Bir delikten diğerine yürümek yani dayanıklılık,
08:13
walking all those holes.
192
478000
2000
maçın çok önemli bir unsuru.
08:15
MS: Walking all those holes?
193
480000
2000
MS: Tüm delikleri yürüyerek dolaşmak mı?
08:17
That's part of the game of golf? (Audience: Absolutely.)
194
482000
3000
Bu golf oyununun bir parçası mı? (Dinleyci: Elbette.)
08:20
MS: What's your name? (Audience: Warren.)
195
485000
2000
MS: Adınız nedir? (Dinleyici: Warren.)
08:22
MS: Warren.
196
487000
2000
MS: Warren.
08:25
Charlie, what do you say to Warren?
197
490000
2000
Charlie, Warren'e ne diyorsun?
08:29
Charley: I'll stick to my original thesis.
198
494000
2000
Charlie: Başta söylediğimin aynını.
08:31
(Laughter)
199
496000
6000
(Kahkahalar)
08:37
MS: Warren, are you a golfer?
200
502000
2000
MS: Warren, golf oynar mısın?
08:39
Warren: I am not a golfer.
201
504000
2000
Warren: Hayır, golfçü değilim.
08:41
Charley: And I am. (MS: Okay.)
202
506000
2000
Cherlie: ben oynuyorum ama. (MS: Tamam.)
08:43
(Laughter)
203
508000
2000
(Kahkahalar)
08:45
(Applause)
204
510000
4000
(Alkışlar)
08:49
You know,
205
514000
2000
Malum,
08:51
it's interesting.
206
516000
2000
enteresan bir konu.
08:55
In the case, in the lower court,
207
520000
2000
Bu davada bir alt mahkeme
08:57
they brought in golfing greats
208
522000
3000
ünlü golfçülerin tanıklığına
09:00
to testify on this very issue.
209
525000
3000
başvurdu.
09:04
Is walking the course essential to the game?
210
529000
3000
Yürüme, oyunun özüne dahil miydi?
09:07
And they brought in Jack Nicklaus and Arnold Palmer.
211
532000
3000
Mahkeme Jack Nicklaus ile Arnold Palmer'i dinledi.
09:10
And what do you suppose they all said?
212
535000
2000
Sizce ne dediler?
09:12
Yes. They agreed with Warren.
213
537000
3000
Evet. Warren ile aynı şeyi.
09:15
They said, yes, walking the course
214
540000
2000
Evet dediler, saha içinde yürümek
09:17
is strenuous physical exercise.
215
542000
2000
epey gayret gerektiren bir iştir.
09:19
The fatigue factor is an important part of golf.
216
544000
3000
Yorgunluk, golf oyununda önemli bir etkendir.
09:22
And so it would change
217
547000
2000
Dolayısıyla onun golf arabasıyla dolaşması
09:24
the fundamental nature of the game
218
549000
3000
oyunun temel doğasına
09:27
to give him the golf cart.
219
552000
2000
etki edecektir.
09:29
Now, notice,
220
554000
2000
Şimdi dikkat.
09:31
something interesting --
221
556000
2000
ilginç bir şey geliyor:
09:33
Well, I should tell you about the Supreme Court first.
222
558000
2000
Ama önce size Yüksek Mahkemeden bahsetmem lazım.
09:35
The Supreme Court
223
560000
2000
Yüksek Mahkeme
09:37
decided.
224
562000
2000
karar verdi.
09:39
What do you suppose they said?
225
564000
3000
Sizce ne dedi?
09:42
They said yes,
226
567000
2000
Evet dedi. Casey Martin'e
09:44
that Casey Martin must be provided a golf cart.
227
569000
3000
golf arabası verilmelidir.
09:47
Seven to two, they ruled.
228
572000
2000
Yediye karşı iki oyla karar verdiler.
09:50
What was interesting about their ruling
229
575000
3000
Kararın ve hak, adalet üzerine
09:54
and about the discussion we've just had
230
579000
3000
yaptığımız tartışmanın ilginç yanı,
09:58
is that the discussion about
231
583000
2000
golfün özünün
10:00
the right, the justice, of the matter
232
585000
2000
ne olduğuna,
10:02
depended on
233
587000
2000
meselenin buna
10:04
figuring out what is
234
589000
3000
uyup uymamasına
10:07
the essential nature of golf.
235
592000
3000
bağlı olmasıydı.
10:10
And the Supreme Court justices
236
595000
2000
Yüksek mahkeme bu
10:12
wrestled with that question.
237
597000
2000
hususla boğuştu.
10:14
And Justice Stevens, writing for the majority,
238
599000
2000
Çoğunluğu temsilen Yargıç Stevens,
10:16
said he had read all about the history of golf,
239
601000
3000
bütün golf tarihini okuduğunu,
10:21
and the essential point of the game
240
606000
3000
oyunun özünün çok küçük bir topu
10:24
is to get very small ball from one place
241
609000
2000
mümkün olan en az hamleyle
10:26
into a hole
242
611000
2000
bir yerden bir deliğe
10:28
in as few strokes as possible,
243
613000
3000
göndermek olduğunu ve yürümenin oyunun özüyle değil,
10:31
and that walking was not essential, but incidental.
244
616000
2000
işleyişiyle ilgili olduğunu söyledi.
10:33
Now, there were two dissenters,
245
618000
2000
İki muhalif oydan
10:35
one of whom was Justice Scalia.
246
620000
3000
birini veren Yargıç Scalia idi.
10:40
He wouldn't have granted the cart,
247
625000
3000
Araba verilmesine karşı çıkarkenki
10:43
and he had a very interesting dissent.
248
628000
2000
gerekçesi çok ilginçti.
10:45
It's interesting because
249
630000
2000
Çünkü, çoğunluğun kararına .
10:47
he rejected the Aristotelian premise
250
632000
3000
etki eden Aristo önermesine
10:50
underlying the majority's opinion.
251
635000
2000
karşı çıkıyordu.
10:52
He said it's not possible
252
637000
3000
Golf gibi bir oyunun
10:55
to determine the essential nature
253
640000
3000
özünün ne olduğunu
10:58
of a game like golf.
254
643000
2000
bulmak, imkansızdır dedi.
11:00
Here's how he put it.
255
645000
2000
ve işte şöyle gerekçelendirdi:
11:02
"To say that something is essential
256
647000
2000
"Bir şeyin temel unsur olduğunu söylemek,
11:04
is ordinarily to say that it is necessary
257
649000
2000
basitçe herhangi bir amaca ulaşmayı başarmanın
11:06
to the achievement of a certain object.
258
651000
3000
gerekli olduğunu söyemektir.
11:09
But since it is the very nature of a game
259
654000
2000
Ancak herhangi bir oyunun
11:11
to have no object except amusement,
260
656000
3000
eğlenceden başka amacı olmadığı ortadayken ki,
11:15
(Laughter)
261
660000
4000
(Kahkahalar)
11:19
that is, what distinguishes games
262
664000
2000
üretime dönük aktivite ile oyunu birbirinden ayıran yegane unsur budur,
11:21
from productive activity,
263
666000
2000
herhangi bir oyunun
11:23
(Laughter)
264
668000
3000
(Kahkahalar)
11:26
it is quite impossible to say
265
671000
2000
ihtiyari kurallarının
11:28
that any of a game's arbitrary rules
266
673000
3000
temel, öz oluşturduğunu savunmak
11:31
is essential."
267
676000
2000
mümkün değildir."
11:33
So there you have Justice Scalia
268
678000
2000
İşte Yargıç Scalia'nın
11:35
taking on the Aristotelian premise
269
680000
3000
genel kanaati etkileyen
11:38
of the majority's opinion.
270
683000
3000
Aristo önermesini ele alış şekli.
11:41
Justice Scalia's opinion
271
686000
3000
Yargıç Scalia'nın görüşü
11:44
is questionable
272
689000
2000
iki nedenle
11:46
for two reasons.
273
691000
2000
tartışmaya açık.
11:48
First, no real sports fan would talk that way.
274
693000
3000
Öncelikle hiçbir sporsever böyle şeyler söylemez.
11:51
(Laughter)
275
696000
2000
(Kahkahalar)
11:53
If we had thought that the rules
276
698000
2000
İlgilendiğimiz herhangi bir spor dalının
11:55
of the sports we care about
277
700000
2000
kurallarının takdire şayan değerlerin
11:57
are merely arbitrary,
278
702000
2000
ve yeteneklerin
11:59
rather than designed to call forth
279
704000
3000
ortaya çıkmasını sağladıklarını değil de,
12:02
the virtues and the excellences
280
707000
3000
azıcık keyfi olduğunu düşünseydik,
12:05
that we think are worthy of admiring,
281
710000
2000
hiçbir müsabakanın
12:07
we wouldn't care about the outcome of the game.
282
712000
3000
sonucuna aldırmazdık.
12:10
It's also objectionable
283
715000
3000
Bu yaklaşıma bir de
12:13
on a second ground.
284
718000
2000
şu açıdan karşı çıkılabilir.
12:15
On the face of it,
285
720000
2000
Yüzeysel bir bakışla bu tartışma
12:17
it seemed to be -- this debate about the golf cart --
286
722000
3000
--bu golf arabası tartışması--
12:20
an argument about fairness,
287
725000
3000
adaletin,
12:23
what's an unfair advantage.
288
728000
3000
haksız rekabetin sorgulandığı bir münazara gibi görünmektedir.
12:27
But if fairness were the only thing at stake,
289
732000
3000
Ama mesele sadece adalet olsaydı,
12:30
there would have been an easy and obvious solution.
290
735000
3000
net ve basit bir çözüm bulmak kolaydı.
12:33
What would it be? (Audience: Let everyone use the cart.)
291
738000
2000
Ne olurdu bu çözüm? (Dinleyiciler: Herkese golf arabası verilsin.)
12:35
Let everyone ride in a golf cart
292
740000
3000
İsteyen herkese
12:38
if they want to.
293
743000
2000
golf arabası verilsin.
12:40
Then the fairness objection goes away.
294
745000
3000
Böylece adil olma uğraşı son bulur.
12:43
But letting everyone ride in a cart
295
748000
3000
Ama korkarım,
12:46
would have been, I suspect,
296
751000
2000
herkese golf arabası vermek,
12:48
more anathema
297
753000
2000
Casey Martin'e
12:50
to the golfing greats
298
755000
2000
bir ayrıcalık tanımaktan ziyade,
12:52
and to the PGA,
299
757000
2000
büyük golfçüleri ve PGA'yı
12:54
even than making an exception for Casey Martin.
300
759000
2000
aforoz etmek olacaktır.
12:56
Why?
301
761000
2000
Neden?
12:58
Because what was at stake
302
763000
2000
çünkü bu golf arabası ihtilafı
13:00
in the dispute over the golf cart
303
765000
3000
yalnız golfün özünü
13:03
was not only the essential nature of golf,
304
768000
3000
tehdit etmekle kalmıyor,
13:06
but, relatedly, the question:
305
771000
3000
aynı zamanda ona ilişkin
13:09
What abilities
306
774000
3000
hangi becerilerin,
13:12
are worthy
307
777000
2000
hangi atletik kabiliyetlerin
13:14
of honor and recognition
308
779000
2000
değerli ve takdire şayan olduğu
13:16
as athletic talents?
309
781000
3000
hususunu da tartışmaya açıyor.
13:19
Let me put the point
310
784000
2000
Olabildiğince nazik
13:21
as delicately as possible:
311
786000
3000
ele alayım, meseleyi:
13:24
Golfers are a little sensitive
312
789000
2000
Golfçüler, bu oyunun atletik statüsü
13:26
about the athletic status of their game.
313
791000
3000
konusunda bir parça hassastır.
13:29
(Laughter)
314
794000
5000
(Kahkahalar)
13:35
After all, there's no running or jumping,
315
800000
3000
Neticede koşma yok, atlama yok
13:38
and the ball stands still.
316
803000
3000
üstelik top da öylece duruyor.
13:41
(Laughter)
317
806000
3000
(Kahkahalar)
13:44
So if golfing is the kind of game
318
809000
3000
O halde golf, arabayla gezerken bile
13:47
that can be played while riding around in a golf cart,
319
812000
3000
oyanabilecek bir oyun.
13:50
it would be hard to confer
320
815000
3000
Bu durumda .
13:53
on the golfing greats
321
818000
2000
büyük golfçülere,
13:55
the status that we confer,
322
820000
2000
gerçekten büyük sporculara
13:57
the honor and recognition
323
822000
2000
atfettiğimiz saygı ve
13:59
that goes to truly great athletes.
324
824000
3000
takdiri atfetmek zorlaşacak.
14:03
That illustrates
325
828000
3000
Golf ve flüt tartışmaları,
14:06
that with golf,
326
831000
3000
adaletin neyi gerektirdiği problemini
14:09
as with flutes,
327
834000
2000
"mevzubahis aktivitenin
14:11
it's hard to decide the question
328
836000
3000
özü nedir ve
14:14
of what justice requires,
329
839000
3000
bu aktiviteye ilişkin
14:17
without grappling with the question,
330
842000
2000
hangi yüksek nitelikler
14:19
"What is the essential nature
331
844000
2000
saygıyı ve
14:21
of the activity in question,
332
846000
2000
takdiri hak ediyor?"
14:23
and what qualities,
333
848000
3000
sorusunu yanıtlamadan
14:26
what excellences
334
851000
2000
çözmenin
14:28
connected with that activity,
335
853000
2000
mümkün olmadığını
14:30
are worthy of honor and recognition?"
336
855000
3000
gösteriyor.
14:34
Let's take a final example
337
859000
2000
Güncel siyasi tartışmalarda gelecek vaadeden
14:36
that's prominent in contemporary political debate:
338
861000
3000
bir başka örnek,
14:39
same-sex marriage.
339
864000
2000
eşcinsel evliliği.
14:43
There are those who favor state recognition
340
868000
3000
Devletin sadece geleneksel
14:46
only of traditional marriage
341
871000
2000
kadın - erkek evliliğini tescil etmesi
14:48
between one man and one woman,
342
873000
3000
gerektiğini savunanalar da var,
14:51
and there are those who favor state recognition
343
876000
2000
eşcinsel evliliğini
14:53
of same-sex marriage.
344
878000
2000
tescil etmesi gerektiğini savunanlar da.
14:55
How many here
345
880000
2000
Kaçınız ilk gruptakileri
14:57
favor the first policy:
346
882000
2000
destekliyor?
14:59
the state should recognize traditional marriage only?
347
884000
3000
yani sadece geleneksel evliliğin resmi sayılmasını?
15:04
And how many favor the second, same-sex marriage?
348
889000
3000
Kaçınız eşcinsellerin de resmi nikahla evlenmesinden yana?
15:08
Now, put it this way:
349
893000
3000
Şu açıdan bakalım:
15:11
What ways of thinking
350
896000
2000
ahlak ve adalet hakkındaki
15:13
about justice and morality
351
898000
2000
düşünüş biçimimizin altında
15:15
underlie the arguments we have
352
900000
2000
evlilikle ilgili
15:17
over marriage?
353
902000
2000
tartışmalar yatıyor.
15:19
The opponents of same-sex marriage say
354
904000
3000
Eşcinsel evliliğe karşı çıkanlar
15:22
that the purpose of marriage,
355
907000
2000
evliliğin temel amacının nesli devam ettirmek olduğunu,
15:24
fundamentally, is procreation,
356
909000
2000
esasen bunun teşvike,
15:26
and that's what's worthy of honoring
357
911000
2000
takdire ve saygıya layık ve
15:28
and recognizing and encouraging.
358
913000
3000
korumaya değer olduğunu söylüyor.
15:31
And the defenders of same-sex marriage say no,
359
916000
3000
Eşcinsel evliliği savunanlar ise
15:34
procreation is not the only purpose of marriage;
360
919000
3000
üremenin evliliğin tek amacı olmadığını dile getiriyor.
15:38
what about a lifelong, mutual, loving commitment?
361
923000
3000
Hani ömür boyu sürecek karşılıklı sevgi ve bağlılık?
15:41
That's really what marriage is about.
362
926000
3000
Evlilik asıl bu bağlılık demek.
15:45
So with flutes, with golf carts,
363
930000
3000
Demek ki, flütten golf arabasına,
15:48
and even with a fiercely contested question
364
933000
3000
oradan eşcinsel evliliği gibi
15:51
like same-sex marriage,
365
936000
3000
hararetli tartışmalara konu olan her şeyde
15:54
Aristotle has a point.
366
939000
3000
Aristo'nun dediği geçerli.
15:57
Very hard to argue about justice
367
942000
2000
Toplumsal kurum ve kabullerin
15:59
without first arguing
368
944000
3000
amacını,
16:02
about the purpose of social institutions
369
947000
3000
hangi vasıfların
16:05
and about what qualities are worthy
370
950000
2000
saygıya ve takdire şayan olduğunu tartışmadan,
16:07
of honor and recognition.
371
952000
3000
adalet üzerine tartışmak pek kolay değil.
16:10
So let's step back from these cases
372
955000
3000
Öyleyse örnek vakalardan
16:13
and see how they shed light
373
958000
3000
bir adım geri çekilip,
16:16
on the way we might improve, elevate,
374
961000
3000
bunların ışık tuttuğu asıl hedefe,
16:19
the terms of political discourse
375
964000
3000
hem ABD'de hem dünyada
16:22
in the United States,
376
967000
2000
siyasi tartışma ölçütlerini nasıl geliştirebileceğimize,
16:24
and for that matter, around the world.
377
969000
3000
yükselteceğimize bakmalıyız.
16:27
There is a tendency to think
378
972000
2000
Siyasetteki
16:29
that if we engage too directly
379
974000
3000
ahlaki problemlere
16:32
with moral questions in politics,
380
977000
2000
çok doğrudan dalmanın,
16:34
that's a recipe for disagreement,
381
979000
2000
görüş ayrılıklarına,
16:36
and for that matter, a recipe for
382
981000
2000
hoşgörüsüzlüğe ve çatışmaya
16:38
intolerance and coercion.
383
983000
2000
çanak tuttuğunu düşünmek, yaygın bir eğilim.
16:40
So better to shy away from,
384
985000
2000
Öyleyse,
16:42
to ignore,
385
987000
2000
insanların uygar dünyaya taşıdığı
16:44
the moral and the religious convictions
386
989000
2000
ahlaki kanaat ve
16:46
that people bring to civic life.
387
991000
2000
dini inanışları tartışmaktan kaçınmalıyız.
16:48
It seems to me that our discussion
388
993000
3000
Bence yaptığımız tartışma
16:51
reflects the opposite,
389
996000
2000
tam tersini gösterdi.
16:53
that a better way
390
998000
3000
En derin ahlaki kabullerin
16:56
to mutual respect
391
1001000
2000
siyasi tartışmanın dışında
16:58
is to engage directly
392
1003000
2000
bırakılmasındansa,
17:00
with the moral convictions
393
1005000
2000
yurttaşların bunları
17:02
citizens bring to public life,
394
1007000
3000
gündelik hayata
17:05
rather than to require
395
1010000
2000
taşımasının,
17:07
that people leave their deepest moral convictions
396
1012000
3000
karşılıklı saygının
17:10
outside politics
397
1015000
2000
daha iyi bir yöntemi
17:12
before they enter.
398
1017000
2000
olduğunu gördük.
17:14
That, it seems to me, is a way
399
1019000
2000
İşte bu,
17:16
to begin to restore
400
1021000
2000
bence demokratik tartışma sanatının
17:18
the art of democratic argument.
401
1023000
2000
yeniden inşasına gidecek yoldur.
17:20
Thank you very much.
402
1025000
2000
Çok teşekkür ederim.
17:22
(Applause)
403
1027000
3000
(Alkışlar)
17:25
Thank you.
404
1030000
2000
teşekkür ederim.
17:27
(Applause)
405
1032000
3000
(Alkışlar)
17:30
Thank you.
406
1035000
2000
teşekkür ederim.
17:32
(Applause)
407
1037000
2000
(Alkışlar)
17:34
Thank you very much.
408
1039000
2000
Çok teşekkür ederim.
17:36
Thanks. Thank you.
409
1041000
2000
Sağ olun. Teşekkürler.
17:39
Chris.
410
1044000
2000
Chris.
17:41
Thanks, Chris.
411
1046000
2000
Sağ ol Chris.
17:44
Chris Anderson: From flutes to golf courses
412
1049000
2000
Chris Anderson: Flütten golf sahasına
17:46
to same-sex marriage --
413
1051000
2000
ve eşcinsel evliliğe.
17:48
that was a genius link.
414
1053000
2000
Dahice bir bağlantı kurdun.
17:50
Now look, you're a pioneer of open education.
415
1055000
3000
Sen de açık öğretimin öncülerinden birisin.
17:53
Your lecture series was one of the first to do it big.
416
1058000
2000
Verdiğin bu ders, gelecekteki büyük derslerin ilki.
17:55
What's your vision for the next phase of this?
417
1060000
3000
Bundan sonraki aşama hakkında neler düşünüyorsun?
17:58
MS: Well, I think that it is possible.
418
1063000
3000
MS: Şey, sanırım şunu yapabiliriz.
18:01
In the classroom, we have arguments
419
1066000
3000
Sınıf içinde, öğrencilerin
18:04
on some of the most fiercely held
420
1069000
3000
hararetle tartıştığı
18:07
moral convictions that students have
421
1072000
2000
büyük toplumsal sorunlar
18:09
about big public questions.
422
1074000
2000
üzerine münazaralar yapılır.
18:11
And I think we can do that in public life more generally.
423
1076000
3000
Bence bunun genel bir örneğini toplumsal yaşamda yapabiliriz.
18:14
And so my real dream would be
424
1079000
2000
Aslında en büyük hayalim
18:16
to take the public television series
425
1081000
2000
verdiğim derslerin, herkesin internetten
18:18
that we've created of the course --
426
1083000
2000
bedava ulaşabileceği bir televizyon dizisi türevini gerçekleştirmek
18:20
it's available now, online,
427
1085000
2000
ve bu sayede
18:22
free for everyone anywhere in the world --
428
1087000
2000
dünyanın her yerindeki,
18:24
and to see whether we can partner with institutions,
429
1089000
3000
Çin'deki Hindistan'daki
18:27
at universities in China, in India,
430
1092000
2000
Afrika'daki kuruluşlarla temas kurup,
18:29
in Africa, around the world,
431
1094000
2000
toplum eğitimini destekleyerek,
18:31
to try to promote
432
1096000
3000
daha zengin bir
18:34
civic education
433
1099000
2000
demokratik tartışma ortamı
18:36
and also a richer kind
434
1101000
2000
yaratabilmek için ortaklaşa
18:38
of democratic debate.
435
1103000
2000
neler yapabileceğimizi görmek.
18:41
CA: So you picture, at some point,
436
1106000
2000
CA: Yani bir anlamda
18:43
live, in real time,
437
1108000
2000
buradakinin canlı versiyonunu
18:45
you could have this kind of conversation, inviting questions,
438
1110000
3000
Çin'den ve Hindistan'dan insanların canlı bağlantıyla katılıp,
18:48
but with people from China and India joining in?
439
1113000
3000
sorular yöneltebileceği bir tartışma ortamını hayal ediyorsun?
18:51
MS: Right. We did a little bit of it here
440
1116000
2000
MS: Doğru. Bir örneğini burada,
18:53
with 1,500 people in Long Beach,
441
1118000
2000
Long Beach'te 1.500 kişiyle yaptık,
18:55
and we do it in a classroom at Harvard
442
1120000
3000
Harvard'da da sınıf içinde
18:58
with about 1,000 students.
443
1123000
2000
1.000 kişiyle yapıyoruz.
19:00
Wouldn't it be interesting
444
1125000
2000
Düşünsene,
19:02
to take this way
445
1127000
3000
öğrencilerin Pekin'den,
19:05
of thinking and arguing,
446
1130000
2000
Bombay'dan, Massachussetts'teki
19:07
engaging seriously with big moral questions,
447
1132000
3000
Cambridge'den
19:10
exploring cultural differences
448
1135000
2000
canlı internet bağlantısıyla katılacağı,
19:12
and connect through a live video hookup,
449
1137000
3000
kültürel farklılıkları tadacağımız
19:16
students in Beijing and Mumbai
450
1141000
2000
global bir
19:18
and in Cambridge, Massachusetts
451
1143000
2000
sınıf yaratmak
19:20
and create a global classroom.
452
1145000
2000
ilginç olmaz mıydı?
19:22
That's what I would love to do.
453
1147000
2000
Yapmayı sevdiğim şey işte bu.
19:24
(Applause)
454
1149000
4000
(Alkışlar)
19:28
CA: So, I would imagine
455
1153000
2000
CA: Pek çok kişinin bu çabanı seve seve
19:30
that there are a lot of people who would love to join you in that endeavor.
456
1155000
3000
destekleyeceğini düşünüyorum.
19:33
Michael Sandel. Thank you so much. (MS: Thanks so much.)
457
1158000
2000
Michael Sandel. Çok teşekkür ederiz. (MS: Çok teşekkürler.)
ABOUT THE SPEAKER
Michael Sandel - Political philosopherMichael Sandel teaches political philosophy at Harvard, exploring some of the most hotly contested moral and political issues of our time.
Why you should listen
Michael Sandel is one of the best known American public intellectuals. The London Observer calls him "one of the most popular teachers in the world" and indeed his lectures at Harvard draw thousands of students eager to discuss big questions of modern political life: bioethics, torture, rights versus responsibilities, the value we put on things. Sandel's class is a primer on thinking through the hard choices we face as citizens. The course has been turned into a public TV series with companion website and book: Justice: What’s the Right Thing to Do? In his newest book, What Money Can't Buy, he challenges the idea that markets are morally neutral.
"To understand the importance of his purpose," a Guardian reviewer wrote of the book, "you first have to grasp the full extent of the triumph achieved by market thinking in economics, and the extent to which that thinking has spread to other domains. This school sees economics as a discipline that has nothing to do with morality, and is instead the study of incentives, considered in an ethical vacuum. Sandel's book is, in its calm way, an all-out assault on that idea, and on the influential doctrine that the economic approach to "utility maximisation" explains all human behaviour."
Read more about his thinking on markets and morality: "Lunch with Michael Sandel" on FT.com >>
Michael Sandel | Speaker | TED.com