ABOUT THE SPEAKER
Dean Ornish - Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes.

Why you should listen

Dr. Dean Ornish wants you to live longer, and have more fun while you're at it. He's one of the leading voices in the medical community promoting a balanced, holistic approach to health, and proving that it works. The author of Eat More, Weigh Less and several other best-selling books, Ornish is best known for his lifestyle-based approach to fighting heart disease.

His research at the Preventive Medicine Research Institute (the nonprofit he founded) clinically demonstrated that cardiovascular illnesses -- and, most recently prostate cancer -- can be treated and even reversed through diet and exercise. These findings (once thought to be physiologically implausible) have been widely chronicled in the US media, including Newsweek, for which Ornish writes a column. The fifty-something physician, who's received many honors and awards, was chosen by LIFE Magazine as one of the most influential members of his generation. Among his many pursuits, Ornish is now working with food corporations to help stop America's obesity pandemic from spreading around the globe.

More profile about the speaker
Dean Ornish | Speaker | TED.com
TED2006

Dean Ornish: The killer American diet that's sweeping the planet

Dean Ornish: ကမ္ဘာကို အပြောင်ရှင်းနေတဲ့ လူသတ်သမာ အမေရိကန် အစားအသောက်။

Filmed:
2,673,937 views

ခုခံအားကျဆင်းရောဂါ၊ကင်ဆာရောဂါနဲ့ ကြက်ငှက်တုတ်ကွေးတွေအပေါ် ဝမ်းနည်းဖျစ်ညှစ်နေတဲ့ သင့်ရဲ့လက်တွေကိုရပ်လိုက်ပါတော့။ နှလုံးနဲ့ သွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါတွေက ကျန်တာတွေပေါင်းလိုက်တာထက် လူတွေကိုပိုပြီးသေစေပါတယ်၊ အများအားဖြင့်တော့ ဒါက ကာကွယ်တားဆီးလို့ရပါတယ်။ Dr. Dean Ornish ကနေပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စားသောက်တဲ့အကျင့်တွေကို ပြောင်းလဲခြင်းဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသက်တွေကို ဘယ်လိုကယ်တင်လိမ့်မလဲဆိုတာကို ရှင်းလင်းပြထားပါတယ်။
- Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
With all the legitimate concerns
about AIDS and avian flu --
0
0
2976
AIDS နဲ့ ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးတို့နဲ့
ပတ်သက်ပြီး တရားဝင်ပူပန်မှုတွေ၊
00:28
and we'll hear about that from the
1
3000
1976
နဲ့ ဒီနေ့နှောင်းပိုင်းမှာ အရမ်းတော်တဲ့
00:30
brilliant Dr. Brilliant later today --
2
5000
1976
Dr. Brillant ဆီကကြားရမှာနဲ့အတူ
00:32
I want to talk about the other
pandemic, which is
3
7000
2334
အခြား တစ်ကမ္ဘာလုံးဖြစ်နေတဲ့ နှလုံးသွေးကြော
00:34
cardiovascular disease,
diabetes, hypertension --
4
9358
2618
ဆီးချို၊ သွေးတိုးရောဂါတွေအကြောင်း
ပြောချင်ပါတယ်။
00:37
all of which are completely
preventable for at
5
12000
2976
ဒါတွေအားလုံးဟာ အနည်းဆုံး ၉၅% လူတွေအတွက်
00:40
least 95 percent of people
6
15000
1976
အစားအသောက်၊ အနေအထိုင် ပြောင်းလိုက်ရုံနဲ့
00:42
just by changing diet and lifestyle.
7
17000
976
လုံးဝကာကွယ်နိုင်တယ်
00:43
And what's happening is that there's a
8
18000
976
ပြီးတော့ ဖြစ်နေတာက
00:44
globalization of illness
occurring, that people
9
19000
2239
တစ်ကမ္ဘလုံး မကျန်းမာခြင်း၊ ဖြစ်ပွားနေပြီး
လူတွေဟာ
00:46
are starting to eat like us,
and live like us, and
10
21263
2713
ကျွန်တော်တို့လိုစား၊ ကျွှန်တော်တို့လိုနေ၊
00:49
die like us. And
in one generation, for example,
11
24000
2976
ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့လို သေတာ
ဖြစ်နေတယ်။ ဥပမာ မျိုးဆက် တစ်ခုမှာ
00:52
Asia's gone from having
one of the lowest rates of
12
27000
1976
အာရှဟာ နှလုံးရောဂါ၊
အဝလွန်တာနဲ့ဆီးချို
00:54
heart disease and obesity
and diabetes to one
13
29000
2143
ဖြစ်တာ အနိမ့်ဆုံးနှုန်းကနေ
အမြင့်ဆုံးဖြစ်သွား ပါပြီ။
00:56
of the highest. And in Africa,
cardiovascular disease
14
31167
2809
ပြီးတော့အာဖရိကမှာ
နှလုံးသွေးကြော ရောဂါဟာ
00:59
equals the HIV and AIDS deaths
15
34000
2976
နိုင်ငံအများစုမှာ HIV နဲ့ AIDS
01:02
in most countries.
16
37000
976
သေဆုံးတာနဲ့တူညီနေတယ်
01:03
So there's a critical
window of opportunity we
17
38000
1976
ဒီတော့ တကယ့်ကို သန်းချီတဲ့
လူတွေရဲ့အသက်ကို
01:05
have to make an important
difference that can
18
40000
1976
သက်ရောက်နိုင်တဲ့
ပြောင်းလဲချက် တစ်ခုလုပ်ဖို့
01:07
affect the lives of literally
millions of people,
19
42000
1976
အရေးပါတဲ့အခွင့်အလမ်း
တံခါး တစ်ချပ်ရှိပြီး၊
01:09
and practice preventive
medicine on a global
20
44000
2096
တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့
ကာကွယ်ရေးဆေးပညာ
01:11
scale.
21
46120
856
ပြုကျင့်ဖို့ပါ။
01:12
Heart and blood vessel
diseases still kill more
22
47000
2191
နှလုံးနဲ့သွေးကြော ရောဂါတွေက
ကျန်တဲ့ရောဂါတွေ
01:14
people -- not only in this
country, but also
23
49215
2096
ပေါင်းထားထက် ဒီတိုင်းပြည်မှာသာမက
01:16
worldwide -- than everything
else combined, and yet
24
51335
2641
တကမ္ဘာလုံးမှာပါ
လူတွေကို ပိုသေစေနေတုန်းပါ၊
01:19
it's completely preventable
for almost everybody.
25
54000
2334
ဒါဟာ လူတိုင်းနီးပါးအတွက်
လုံးဝကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
01:22
It's not only preventable; it's actually
26
57000
1976
ကာကွယ်လို့ရရုံမက၊ တကယ့်ကိုပဲ
01:24
reversible. And for the last
almost 29 years,
27
59000
2143
နောက်ပြန်လှည့်လို့ရတယ်၊
လွန်ခဲ့တဲ့၂၉နစ်နီးနီး
01:26
we've been able to show
that by simply changing
28
61167
2239
ပြနိုင်ခဲ့တာက အစားအသောက်နဲ့
အနေအထိုင်ပြောင်းလဲရုံ
01:28
diet and lifestyle, using
these very high-tech,
29
63430
2546
ဒီအဆင့်မြင့်၊ စျေးကြီးတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ်
စီမံချက်တွေ
01:31
expensive, state-of-the-art
measures to prove how
30
66000
2334
သုံးခြင်းနဲ့ ရိုးစင်းတဲ့၊ နည်းပညာနိမ့်ပြီး
01:33
powerful these very simple
and low-tech and low-cost
31
68358
2618
ကုန်ကျစရိတ် နည်းတာတွေ
စွက်ဖက်တာဟာ ဘယ်လိုအစွမ်းထက်တယ်
01:36
interventions can be like -- quantitative
32
71000
1976
ဆိုတာ သက်သေပြဖို့ပါ၊ ရေတွက်တဲ့ သွေး​ကြော
01:38
arteriography,
before and after a year, and
33
73000
2048
မျဉ်းလို၊ တစ်နှစ်မတိုင်ခင်နဲ့တိုင်ပြီး
01:40
cardiac PET scans.
34
75072
904
PET စကင်တွေမှာပေါ့
01:41
We showed a few months
ago -- we published the
35
76000
1976
လအနည်းငယ်က ပြခဲ့တဲ့၊ ထုတ်ဝေလိုက်တဲ့
01:43
first study showing you
can actually stop or
36
78000
2096
ပထမလေ့လာချက်မှာ ပြတာက
အစားအသောက်နဲ့ နေထိုင်ပုံ
01:45
reverse the progression
of prostate cancer by
37
80120
2143
ပြောင်းရုံနဲ့ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာကို ရပ်နိုင်၊
01:47
making changes in diet
and lifestyle, and 70 percent
38
82287
2689
နောက်ဆုတ်နိုင်ပြီး အသားပိုတိုးမှု
၇၀%လျော့တာ
01:50
regression in the tumor
growth, or inhibition of
39
85000
3976
ဒါမှမဟုတ် အသားပိုတိုးမှုမှု နှေးစေပြီး
01:54
the tumor growth, compared
to only nine percent in the
40
89000
1976
ယှဉ်လိုက်ရင် ကန့်သတ်အုပ်စုမှာ ကျတော့
01:56
control group.
41
91000
976
၉% ပဲရှိပါတယ်။
01:57
And in the MRI and MR
spectroscopy here, the
42
92000
2096
ပြီးဆော့ ဒီက MRI နဲ့ MR ရောင်စဉ်မှာက
01:59
prostate tumor activity
is shown in red -- you can
43
94120
1976
ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ လုပ်ဆောင်မှုကို
အနီရောင်ပြ
02:01
see it diminishing after a year.
44
96120
1856
ထားပြီး ၁နှစ်အကြာမှာ လျော့နေတာ
မြင်ရတယ်။
02:03
Now there is an epidemic
of obesity: two-thirds of
45
98000
2976
အခုအဝလွန်ရောဂါ ကူးစက်မှုရှိတယ်၊
လူကြီး ၃ ပုံ ၂ ပုံနဲ့ကလေး
02:06
adults and 15 percent of kids.
What's really concerning
46
101000
2976
၁၅% ပါ၊ စိတ်ပူနေမိတာက
02:09
to me is that diabetes has
increased 70 percent in the
47
104000
2976
လွန်ခဲ့တဲ့၁၀နှစ်အတွင်းမှာ ဆီးချိုရောဂါက
ရ၀% တိုးပွားခဲ့ပြီး
02:12
past 10 years, and this may be the first
48
107000
1976
ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ ကလေးတွေ
02:14
generation in which our kids
live a shorter life
49
109000
1976
ကျွန်တော်တို့ထက် ပိုပြီးအသက်
02:16
span than we do. That's pitiful, and it's
50
111000
1976
တိုတိုနေရတဲ့ ပထမဆုံးမျိုးဆက်ပါ။
သနားစရာပါ၊
02:18
preventable.
51
113000
976
ဒါ ကာကွယ်လို့ရပါတယ်။
02:19
Now these are not election
returns, these are the
52
114000
2976
အခု ဒါတွေဟာ ရွေးကောက်ပွဲရ
လာဒ်တွေ မဟုတ်ဘူး၊လူတွေပါ၊
02:22
people -- the number
of the people who are obese
53
117000
2286
ပြည်နယ်အလိုက် ၈၅၊ ၈၆၊ ၈၇ ခု လောက်ကစပြီး
02:24
by state, beginning in '85,
'86, '87 -- these are
54
119310
3666
အဝလွန်တဲ့လူ အရေအတွက်ပါ၊ ဒါတွေဟာ
02:28
from the CDC website --
'88, '89, '90, '91 -- you
55
123000
3976
CDC ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကဖြစ်ပြီး၊
၈၈၊ ၈၉။ ၉၀။ ၉၁ မှာပါ၊ အမျိုးအစားသစ် တစ်ခုကို
02:32
get a new category --
'92, '93, '94, '95, '96,
56
127000
3976
၉၂၊ ၉၃၊ ၉၄၊ ၉၅၊ ၉၆၊
၉၇၊ ၉၈၊ ၉၉၊ ၂၀၀၀၊ ၂၀၀၁
02:36
'97, '98, '99, 2000, 2001
-- it gets worse. We're
57
131000
4976
မှာတွေရပါတယ်။
ဒါကပိုဆိုးလာတယ်၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ
02:41
kind of devolving. (Laughter)
58
136000
1381
ကျဆင်းသလိုပါလား။
(ရယ်သံများ)
02:46
Now what can we do about this?
Well, you know, the
59
141000
2976
ကဲ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘာလုပ်လို့ရလဲ။
ကောင်းပြီ၊ သိတယ်နော်၊ တွေ့ထားတာက
02:49
diet that we've found
that can reverse heart
60
144000
976
နှလုံးနဲ့ကင်ဆာကို
02:50
disease and cancer is an Asian diet.
61
145000
1976
ပြောင်းပြန် လုပ်ပေးနိုင်တာက
အာရှအစားအစာပါ။
02:52
But the people in Asia
are starting to eat like we
62
147000
1976
ဒါပေမဲ့ အာရှသားဟာ ကိုယ်တွေလိုစားနေ
02:54
are, which is why they're
starting to get sick
63
149000
976
ပြီး ဒါကြောင့်ကိုယ်တွေလို
02:55
like we are.
64
150000
976
ဖျားနေတာပေါ့။
02:56
So I've been working
with a lot of the big food
65
151000
1976
ဒါနဲ့ အစားအသောက် ကုမ္ပဏီကြီးတွေနဲ့
02:58
companies. They can make
it fun and sexy and hip
66
153000
1976
တွဲလုပ်နေပြီး၊ သူတို့က ပိုကျန်းမာစေတာကို
03:00
and crunchy and convenient
to eat healthier foods,
67
155000
2381
ပျော်စေ၊ စွဲမက်စေ၊ ခေတ်မှီအဆင်ပြေ
အောင်လုပ်ပါတယ်။
03:02
like -- I chair the advisory
boards to McDonald's,
68
157405
2571
ကျွန်တော် အကြံပေးအဖြစ်ထိုင်တဲ့
McDonalds နဲ့ PepsiCo ၊
03:05
and PepsiCo, and ConAgra,
and Safeway, and soon
69
160000
1976
ConAgra နဲ့ Safeway လို မကြာခင်
03:07
Del Monte, and they're
finding that it's good
70
162000
2143
Del Monte ပေါ့၊ ဒါဟာ လုပ်ငန်းကောင်းလို့
03:09
business.
71
164167
809
သူတို့ထင်ကြတယ်။
03:10
The salads that you see
at McDonald's came from
72
165000
976
MacDonald မှာမြင်ရတဲ့ အသုတ်ဟာ
03:11
the work -- they're going
to have an Asian salad. At
73
166000
1976
အလုပ်ရဲ့အကျိုးပါ၊ အာရှအသုတ်ကို
စားတော့မှာ
03:13
Pepsi, two-thirds
of their revenue growth came
74
168000
1976
Pepsi မှာဝင်ငွေတိုးမှု ၃ ပုံ ၂ ပုံဟာ
ပိုကောင်းတဲ့
03:15
from their better foods.
75
170000
976
အစားအစာတွေရတာပါ။
03:16
And so if we can do that,
then we can free up
76
171000
2143
ဒီလိုလုပ်ကြရင် AIDS HIV
ငှက်ဖျားရောဂါတွေ
03:18
resources for buying drugs
that you really do need
77
173167
2809
ကုသဖို့နဲ့ ကြက်ငှက်တုပ်ကွေးကို ကာကွယ်ဖို့
03:21
for treating AIDS and HIV
and malaria and for
78
176000
2976
တကယ်လိုအပ်တဲ့ဆေးဝါး
တွေဝယ်ဖို့ ရင်းမြစ်တွေကို
03:24
preventing avian flu. Thank you.
79
179000
1524
လွတ်လာလို့ သုံးခွင့်ရတာပေါ့ဗျာ၊ ကျေးဇူးပါ။
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dean Ornish - Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes.

Why you should listen

Dr. Dean Ornish wants you to live longer, and have more fun while you're at it. He's one of the leading voices in the medical community promoting a balanced, holistic approach to health, and proving that it works. The author of Eat More, Weigh Less and several other best-selling books, Ornish is best known for his lifestyle-based approach to fighting heart disease.

His research at the Preventive Medicine Research Institute (the nonprofit he founded) clinically demonstrated that cardiovascular illnesses -- and, most recently prostate cancer -- can be treated and even reversed through diet and exercise. These findings (once thought to be physiologically implausible) have been widely chronicled in the US media, including Newsweek, for which Ornish writes a column. The fifty-something physician, who's received many honors and awards, was chosen by LIFE Magazine as one of the most influential members of his generation. Among his many pursuits, Ornish is now working with food corporations to help stop America's obesity pandemic from spreading around the globe.

More profile about the speaker
Dean Ornish | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee