TED2015
Suki Kim: This is what it's like to go undercover in North Korea
Suki Kim: Jak to jest uczyć w Korei Północnej
Filmed:
Readability: 3.9
4,696,959 views
Przez sześć miesięcy Suki Kim pracowała jako nauczycielka angielskiego w elitarnej szkole dla przyszłych liderów Korei Północnej - pisząc w tym samym czasie książkę o jednym z najbardziej represyjnych reżimów na świecie. Podczas gdy pomagała uczniom zmagać się z pojęciami takimi jak "prawda" czy "krytyczne myślenie", zaczęła się zastanawiać - czy nauczenie ich poszukiwania prawdy nie wystawia ich na niebezpieczeństwo?
(Ta prelekcja była częścią sesji na TED2015 stworzonej gościnnie przez Pop-Up Magazine: popupmagazine.com lub @popupmag na Twitterze).
Suki Kim - Writer
Suki Kim's investigation, "Without You, There Is No Us: My Time with the Sons of North Korea's Elite," chronicles her six months undercover in Pyongyang during Kim Jong-Il's final six months. She worked as a teacher and a missionary in a university for future leaders -- all while writing her book. Full bio
Suki Kim's investigation, "Without You, There Is No Us: My Time with the Sons of North Korea's Elite," chronicles her six months undercover in Pyongyang during Kim Jong-Il's final six months. She worked as a teacher and a missionary in a university for future leaders -- all while writing her book. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In 2011, during the final six months
of Kim Jong-Il's life,
of Kim Jong-Il's life,
0
555
5664
W 2011 roku, podczas ostatnich
sześciu miesięcy życia Kim Dzong Ila,
sześciu miesięcy życia Kim Dzong Ila,
00:19
I lived undercover in North Korea.
1
7029
3170
mieszkałam incognito w Korei Północnej.
00:23
I was born and raised
in South Korea, their enemy.
in South Korea, their enemy.
2
11791
3468
Urodziłam się i wychowałam
u wrogów, w Korei Południowej.
u wrogów, w Korei Południowej.
00:28
I live in America, their other enemy.
3
16035
2716
Żyję u innego wroga, w Ameryce.
00:32
Since 2002, I had visited
North Korea a few times.
North Korea a few times.
4
20369
3698
Od 2002 roku odwiedziłam
Koreę Północną kilka razy.
Koreę Północną kilka razy.
00:36
And I had come to realize
that to write about it with any meaning,
that to write about it with any meaning,
5
24942
4843
Zdałam sobie sprawę,
że aby opisać pełnię sytuacji,
że aby opisać pełnię sytuacji,
00:42
or to understand the place
beyond the regime's propaganda,
beyond the regime's propaganda,
6
30339
4278
zrozumieć podstawy
stojące za propagandą reżimu,
stojące za propagandą reżimu,
00:47
the only option was total immersion.
7
35411
3941
jedyną opcją jest całkowite zanurzenie.
00:54
So I posed as a teacher and a missionary
8
42109
4251
Udawałam nauczycielkę i misjonarkę
00:58
at an all-male university in Pyongyang.
9
46360
3788
na męskiej uczelni w Pjongjangu.
01:06
The Pyongyang University
of Science and Technology
of Science and Technology
10
54239
3762
Pjongjański Uniwersytet Naukowo-Techniczy
01:10
was founded by Evangelical Christians
who cooperate with the regime
who cooperate with the regime
11
58001
5933
założonym przez ewangelików,
którzy współpracowali z reżimem,
którzy współpracowali z reżimem,
01:15
to educate the sons
of the North Korean elite,
of the North Korean elite,
12
63958
4470
aby edukować synów elity Korei Północnej
01:21
without proselytizing,
which is a capital crime there.
which is a capital crime there.
13
69212
3888
bez nawracania - za co grozi śmierć.
01:27
The students were 270 young men,
expected to be the future leaders
expected to be the future leaders
14
75196
6701
Studentami było 270 młodych mężczyzn,
którzy mieli w przyszłości zostać liderami
którzy mieli w przyszłości zostać liderami
01:33
of the most isolated and brutal
dictatorship in existence.
dictatorship in existence.
15
81921
5043
najbardziej odizolowanej
i brutalnej dyktatury na świecie.
i brutalnej dyktatury na świecie.
01:40
When I arrived, they became my students.
16
88689
4262
Kiedy tam przyjechałam,
stali się moimi uczniami.
stali się moimi uczniami.
01:47
2011 was a special year,
17
95336
2282
2011 rok był ważny,
01:49
marking the 100th anniversary of the birth
of North Korea's original Great Leader,
of North Korea's original Great Leader,
18
97642
6241
setna rocznica urodzin
pierwszego północnokoreańskiego Wodza,
pierwszego północnokoreańskiego Wodza,
01:55
Kim Il-Sung.
19
103908
1458
Kim Ir Sena.
01:57
To celebrate the occasion, the regime
shut down all universities,
shut down all universities,
20
105869
5492
Aby świętować tę rocznicę,
reżim zamknął wszystkie uniwersytety
reżim zamknął wszystkie uniwersytety
02:03
and sent students off to the fields
21
111385
2810
i rozesłał uczniów do pracy w polu,
02:06
to build the DPRK's much-heralded ideal
22
114220
4133
żeby stworzyć zapowiadany ideał Korei
02:10
as the world's most powerful
and prosperous nation.
and prosperous nation.
23
118378
3641
jako jednego z najbogatszych
i najpotężniejszych narodów świata.
i najpotężniejszych narodów świata.
02:16
My students were the only ones
spared from that fate.
spared from that fate.
24
124958
2897
Tylko moich studentów oszczędzono.
02:21
North Korea is a gulag posing as a nation.
25
129502
3663
Korea Północna to gułag udający naród.
02:26
Everything there
is about the Great Leader.
is about the Great Leader.
26
134038
2432
Wszystko ma tam związek z Wielkim Wodzem.
02:28
Every book, every newspaper article,
every song, every TV program --
every song, every TV program --
27
136494
5310
Każda książka, artykuł w gazecie,
piosenka i program telewizyjny
piosenka i program telewizyjny
02:33
there is just one subject.
28
141828
1652
mają właściwie jeden temat.
02:35
The flowers are named after him,
29
143970
1941
Jego imieniem nazywa się kwiaty,
02:37
the mountains are carved with his slogans.
30
145935
2872
w górach rzeźbi jego slogany.
02:40
Every citizen wears the badge
of the Great Leader at all times.
of the Great Leader at all times.
31
148831
4357
Każdy obywatel cały czas
nosi odznakę Wielkiego Wodza.
nosi odznakę Wielkiego Wodza.
02:45
Even their calendar system begins
with the birth of Kim Il-Sung.
with the birth of Kim Il-Sung.
32
153861
4182
Nawet kalendarz zaczyna się
urodzinami Kim Ir Sena.
urodzinami Kim Ir Sena.
02:51
The school was a heavily guarded
prison, posing as a campus.
prison, posing as a campus.
33
159521
4738
Szkoła była silnie strzeżonym
więzieniem udającym kampus.
więzieniem udającym kampus.
02:56
Teachers could only leave on group outings
accompanied by an official minder.
accompanied by an official minder.
34
164751
5622
Nauczyciele mogli wychodzić tylko
na wycieczki z oficjalnym opiekunem.
na wycieczki z oficjalnym opiekunem.
03:03
Even then, our trips were limited
to sanctioned national monuments
to sanctioned national monuments
35
171960
5373
Mimo tego nasze wycieczki ograniczano
do ustalonych narodowych zabytków,
do ustalonych narodowych zabytków,
03:09
celebrating the Great Leader.
36
177357
1807
sławiących Wielkiego Wodza.
03:12
The students were not allowed
to leave the campus,
to leave the campus,
37
180405
3845
Uczniowie nie mogli opuszczać kampusu
03:16
or communicate with their parents.
38
184274
2638
ani kontaktować się z rodzicami.
03:20
Their days were meticulously mapped out,
and any free time they had
and any free time they had
39
188761
4125
Ich dni były całkowicie zaplanowane,
a każda wolna chwila poświęcana
czczeniu Wielkiego Wodza.
czczeniu Wielkiego Wodza.
03:24
was devoted to honoring
their Great Leader.
their Great Leader.
40
192911
3391
03:29
Lesson plans had to meet the approval
of North Korean staff,
of North Korean staff,
41
197421
5007
Plan lekcji musiał zostać zatwierdzony
przez północnokoreańską kadrę,
przez północnokoreańską kadrę,
03:34
every class was recorded and reported on,
every room was bugged,
every room was bugged,
42
202452
4205
każda lekcja była nagrywana i opisywana,
każdy pokój był na podsłuchu,
każdy pokój był na podsłuchu,
03:38
and every conversation, overheard.
43
206681
2698
każda rozmowa monitorowana.
03:42
Every blank space was covered with the
portraits of Kim Il-Sung and Kim Jong-Il,
portraits of Kim Il-Sung and Kim Jong-Il,
44
210743
5670
Każdą wolną przestrzeń zajmowały
portrety Kim Ir Sena i Kim Dzong Ila,
portrety Kim Ir Sena i Kim Dzong Ila,
03:48
like everywhere else in North Korea.
45
216413
2635
jak wszędzie w Korei Północnej.
03:53
We were never allowed
to discuss the outside world.
to discuss the outside world.
46
221092
2853
Nigdy nie pozwalano nam
rozmawiać o świecie zewnętrznym.
rozmawiać o świecie zewnętrznym.
03:55
As students of science and technology,
many of them were computer majors
many of them were computer majors
47
223969
5010
Jako studenci nauki i techniki,
znali się na komputerach,
znali się na komputerach,
04:01
but they did not know
the existence of the Internet.
the existence of the Internet.
48
229003
2609
ale nie wiedzieli o istnieniu internetu.
04:04
They had never heard
of Mark Zuckerberg or Steve Jobs.
of Mark Zuckerberg or Steve Jobs.
49
232555
3858
Mark Zuckerberg, Steve Jobs, .
Facebook, Twitter -
Facebook, Twitter -
04:09
Facebook, Twitter -- none of those things
would have meant a thing.
would have meant a thing.
50
237525
4008
te słowa nic nie znaczyły.
04:14
And I could not tell them.
51
242605
2443
Nie mogłam im tego wytłumaczyć.
04:18
I went there looking for truth.
52
246861
2350
Pojechałam tam szukając prawdy.
04:22
But where do you even start
when an entire nation's ideology,
when an entire nation's ideology,
53
250135
3646
Ale od czego zacząć,
kiedy cała narodowa ideologia,
kiedy cała narodowa ideologia,
04:25
my students' day-to-day realities,
54
253805
1993
codzienne realia moich studentów,
04:27
and even my own position
at the universities,
at the universities,
55
255823
3951
a nawet moja pozycja na uniwersytecie
04:31
were all built on lies?
56
259798
2851
została zbudowana na kłamstwach?
04:37
I started with a game.
57
265930
1150
Zaczęłam lekcje grą.
04:39
We played "Truth and Lie."
58
267976
1606
Zagraliśmy w "prawdę i fałsz".
04:42
A volunteer would write a sentence
on the chalkboard,
on the chalkboard,
59
270689
2643
Ochotnik pisał zdanie na tablicy,
04:45
and the other students had to guess
60
273356
2751
a inni musieli zgadnąć,
04:48
whether it was a truth or a lie.
61
276131
3003
czy jest to prawda, czy nie.
04:51
Once a student wrote, "I visited
China last year on vacation,"
China last year on vacation,"
62
279158
4203
Jeden z nich napisał: "W zeszłym roku
pojechałem na wakacje do Chin"
pojechałem na wakacje do Chin"
04:55
and everyone shouted, "Lie!"
63
283385
2608
i wszyscy krzyczeli "Fałsz!".
04:59
They all knew this wasn't possible.
64
287025
2268
Wiedzieli, że to niemożliwe.
05:01
Virtually no North Korean is allowed
to leave the country.
to leave the country.
65
289317
3956
Praktycznie żaden obywatel
nie ma prawa opuszczać kraju.
nie ma prawa opuszczać kraju.
05:05
Even traveling within their own country
requires a travel pass.
requires a travel pass.
66
293297
4321
Nawet podróże po kraju
wymagają pozwolenia.
wymagają pozwolenia.
05:12
I had hoped that this game would reveal
some truth about my students,
some truth about my students,
67
300569
5277
Miałam nadzieję, że ta gra odkryje
trochę prawdy o moich studentach,
trochę prawdy o moich studentach,
05:17
because they lie so often and so easily,
68
305870
3063
bo kłamali tak łatwo i często
05:20
whether about the mythical
accomplishments of their Great Leader,
accomplishments of their Great Leader,
69
308957
4413
niezależnie od tego, czy chodziło
o dokonania Wielkiego Wodza,
o dokonania Wielkiego Wodza,
05:25
or the strange claim that they cloned
a rabbit as fifth graders.
a rabbit as fifth graders.
70
313394
4038
czy o dziwne stwierdzenia w rodzaju
"W piątej klasie sklonowałem królika".
"W piątej klasie sklonowałem królika".
05:31
The difference between truth and lies
seemed at times hazy to them.
seemed at times hazy to them.
71
319482
4917
Różnica między prawdą i kłamstwem
wydawała się dla nich zatarta.
wydawała się dla nich zatarta.
05:36
It took me a while to understand
the different types of lies;
the different types of lies;
72
324423
4091
Chwilę potrwało, zanim zrozumiałam
różne typy kłamstwa:
różne typy kłamstwa:
05:40
they lie to shield their system
from the world,
from the world,
73
328538
2976
kłamią, żeby chronić
swój system przed światem,
swój system przed światem,
05:43
or they were taught lies,
and were just regurgitating them.
and were just regurgitating them.
74
331538
3855
albo nauczono ich kłamstw
i po prostu je powtarzają.
i po prostu je powtarzają.
05:47
Or, at moments, they lied out of habit.
75
335417
2618
Czasami kłamali z przyzwyczajenia.
05:52
But if all they have ever known were lies,
76
340314
4111
Ale skoro wszystko, co znali, to kłamstwa,
05:56
how could we expect them to be otherwise?
77
344449
2500
to czego można oczekiwać?
06:01
Next, I tried to teach them essay writing.
78
349330
2559
Próbowałam uczyć ich pisania wypracowań.
06:04
But that turned out to be
nearly impossible.
nearly impossible.
79
352408
2241
Okazało się to praktycznie niemożliwe.
06:07
Essays are about coming up with
one's own thesis,
one's own thesis,
80
355225
3819
W tekstach trzeba zawrzeć własną tezę,
06:11
and making an evidence-based
argument to prove it.
argument to prove it.
81
359412
3561
zebrać badania i dowody.
06:16
These students, however, were
simply told what to think,
simply told what to think,
82
364044
3917
Ale im po prostu mówiono, co mają myśleć,
06:19
and they obeyed.
83
367985
1150
i tego przestrzegali.
06:21
In their world, critical thinking
was not allowed.
was not allowed.
84
369800
3363
W ich świecie krytyczne
myślenie było zabronione.
myślenie było zabronione.
06:26
I also gave them the weekly assignment
of writing a personal letter,
of writing a personal letter,
85
374880
4631
Kazałam im raz na tydzień
pisać nieformalne listy
pisać nieformalne listy
06:31
to anybody.
86
379535
1150
do kogokolwiek.
06:33
It took a long time, but eventually
some of them began to write
some of them began to write
87
381310
4174
Zajęło to dużo czasu, ale w końcu
niektórzy zaczęli pisać
niektórzy zaczęli pisać
06:37
to their mothers, their friends,
their girlfriends.
their girlfriends.
88
385509
3674
do swoich matek, przyjaciół, dziewczyn.
06:42
Although those were just homework,
89
390479
2992
Chociaż była to prosta praca domowa,
06:45
and would never reach
their intended recipients,
their intended recipients,
90
393496
3555
której wybrani adresaci
nigdy nie otrzymają,
nigdy nie otrzymają,
06:49
my students slowly began to reveal
their true feelings in them.
their true feelings in them.
91
397076
4069
moi uczniowie powoli zaczęli
ukazywać w nich swoje prawdziwe uczucia.
ukazywać w nich swoje prawdziwe uczucia.
06:54
They wrote that they were fed
up with the sameness of everything.
up with the sameness of everything.
92
402376
4146
Pisali, iż mieli dość tego,
że wszystko jest identyczne.
że wszystko jest identyczne.
06:59
They were worried about their future.
93
407435
1944
Bali się o swoją przyszłość.
07:01
In those letters, they rarely ever
mentioned their Great Leader.
mentioned their Great Leader.
94
409787
4924
W listach rzadko wspominali o Wodzu.
07:10
I was spending all of my time
with these young men.
with these young men.
95
418806
3016
Byłam z tymi młodymi ludźmi cały czas.
07:14
We all ate meals together,
played basketball together.
played basketball together.
96
422558
4486
Jedliśmy razem posiłki,
razem graliśmy w koszykówkę.
razem graliśmy w koszykówkę.
07:19
I often called them gentlemen,
which made them giggle.
which made them giggle.
97
427679
4405
Chichotali, kiedy nazywałam ich panami.
07:24
They blushed at the mention of girls.
98
432858
1963
Rumienili się na wspomnienie dziewczyn.
07:28
And I came to adore them.
99
436332
1968
Powoli zaczęłam ich uwielbiać.
07:30
And watching them open up
even in the tiniest of ways,
even in the tiniest of ways,
100
438703
3637
Kiedy otwierali się, choć odrobinę,
07:34
was deeply moving.
101
442364
2070
byłam głęboko poruszona.
07:37
But something also felt wrong.
102
445967
1914
Ale czasem miałam wyrzuty sumienia.
07:40
During those months
of living in their world,
of living in their world,
103
448973
2849
Przez kilka miesięcy życia w ich świecie
07:43
I often wondered if the truth would,
in fact, improve their lives.
in fact, improve their lives.
104
451846
4819
zastanawiałam się, czy prawda
rzeczywiście poprawiłaby im życie.
rzeczywiście poprawiłaby im życie.
07:51
I wanted so much to tell them the truth,
105
459759
3091
Bardzo chciałam powiedzieć im prawdę
07:54
of their country and of the outside world,
106
462874
3420
o ich kraju i świecie zewnętrznym,
07:58
where Arab youth were turning
their rotten regime inside out,
their rotten regime inside out,
107
466318
3991
gdzie arabska młodzież
obaliła zgniły system,
obaliła zgniły system,
08:02
using the power of social media,
108
470333
1795
używając mediów społecznościowych,
08:04
where everyone except them was
connected through the world wide web,
connected through the world wide web,
109
472152
4698
gdzie wszystkich prócz nich łączyła
światowa sieć WWW,
światowa sieć WWW,
08:08
which wasn't worldwide after all.
110
476874
2841
która nie była tak naprawdę światowa.
08:13
But for them, the truth was dangerous.
111
481489
3511
Dla nich prawda była niebezpieczna.
08:18
By encouraging them to run after it,
I was putting them at risk --
I was putting them at risk --
112
486955
4899
Przez zachęcanie do takich działań
narażałam ich na ryzyko,
narażałam ich na ryzyko,
08:23
of persecution,
113
491878
2357
albo prześladowań
08:26
of heartbreak.
114
494259
1351
albo rozczarowań.
08:30
When you're not allowed to express
anything in the open,
anything in the open,
115
498755
2658
Kiedy nie wolno czegoś otwarcie wyrazić,
08:33
you become good at reading
what is unspoken.
what is unspoken.
116
501437
2881
uczysz się czytać między wierszami.
08:37
In one of their personal letters to me,
a student wrote that he understood
a student wrote that he understood
117
505736
5024
W jednym z listów do mnie
student napisał, że rozumie,
student napisał, że rozumie,
08:42
why I always called them gentlemen.
118
510784
2842
dlaczego zawsze nazywam ich panami.
08:46
It was because I was wishing them
to be gentle in life, he said.
to be gentle in life, he said.
119
514630
4803
Że robię tak, bo chcę,
żeby byli szlachetni w życiu.
żeby byli szlachetni w życiu.
08:54
On my last day in December of 2011,
120
522767
2777
Mojego ostatniego dnia,
w grudniu 2011 roku,
w grudniu 2011 roku,
08:57
the day Kim Jong-Il's death was announced,
121
525568
2750
ogłoszono śmierć Kim Dzong Ila.
09:00
their world shattered.
122
528342
1648
Ich świat się zawalił.
09:04
I had to leave without a proper goodbye.
123
532798
2582
Musiałam ich opuścić bez pożegnania.
09:08
But I think they knew
how sad I was for them.
how sad I was for them.
124
536667
2538
Myślę jednak, że wiedzieli,
jak bardzo było mi smutno.
jak bardzo było mi smutno.
09:12
Once, toward the end of my stay,
a student said to me,
a student said to me,
125
540340
3905
Pod koniec mojego pobytu
student powiedział mi:
student powiedział mi:
09:16
"Professor, we never think of you
as being different from us.
as being different from us.
126
544269
5474
"Pani profesor, nie myślimy o pani
jak o kimś innym niż my.
jak o kimś innym niż my.
09:21
Our circumstances are different,
but you're the same as us.
but you're the same as us.
127
549767
6107
Nasze pochodzenie jest różne,
ale jest pani taka sama jak my.
ale jest pani taka sama jak my.
09:27
We want you to know that we truly
think of you as being the same."
think of you as being the same."
128
555898
4118
Chcemy, żeby pani wiedziała,
że uważamy panią za taką, jak my".
że uważamy panią za taką, jak my".
09:37
Today, if I could respond
to my students with a letter of my own,
to my students with a letter of my own,
129
565999
3807
Jeśli dzisiaj mogłabym
odpowiedzieć im własnymi słowami,
odpowiedzieć im własnymi słowami,
09:41
which is of course impossible,
130
569830
2476
co jest oczywiście niemożliwe,
09:44
I would tell them this:
131
572330
1599
powiedziałabym:
09:49
"My dear gentlemen,
132
577876
2649
"Moi drodzy panowie,
09:52
It's been a bit over three years
since I last saw you.
since I last saw you.
133
580550
2974
minęły już trzy lata,
odkąd widziałam was ostatni raz.
odkąd widziałam was ostatni raz.
09:55
And now, you must be 22 --
maybe even as old as 23.
maybe even as old as 23.
134
583549
4246
Dzisiaj musicie mieć 22,
może nawet 23 lata.
może nawet 23 lata.
10:00
At our final class, I asked you
if there was anything you wanted.
if there was anything you wanted.
135
588565
3600
Na ostatniej lekcji zapytałam was,
czy jest coś, czego byście chcieli.
czy jest coś, czego byście chcieli.
10:05
The only wish you expressed,
the only thing you ever asked of me
the only thing you ever asked of me
136
593822
3419
Jedynym życzeniem, które wyraziliście,
rzeczą, o którą poprosiliście
rzeczą, o którą poprosiliście
10:09
in all those months we spent together,
137
597265
3418
podczas tylu spędzonych razem miesięcy
10:12
was for me to speak to you in Korean.
138
600707
1926
było, żebym mówiła do was po koreańsku.
10:15
Just once.
139
603160
1150
Tylko raz.
10:17
I was there to teach you English;
140
605084
2476
Miałam uczyć was angielskiego,
10:19
you knew it wasn't allowed.
141
607584
1517
wiedzieliście, że mi nie wolno.
10:22
But I understood then, you wanted
to share that bond of our mother tongue.
to share that bond of our mother tongue.
142
610144
5731
Zrozumiałam, że chcieliście podzielić się
więzią naszego ojczystego języka.
więzią naszego ojczystego języka.
10:30
I called you my gentlemen,
143
618052
3230
Nazywałam was panami,
10:33
but I don't know if being gentle
in Kim Jong-Un's merciless North Korea
in Kim Jong-Un's merciless North Korea
144
621306
4421
ale nie wiem, czy szlachetny charakter
w bezlitosnej Korei Kim Dzong Una
w bezlitosnej Korei Kim Dzong Una
10:37
is a good thing.
145
625751
1182
to dobra rzecz.
10:39
I don't want you to lead a revolution --
146
627717
2327
Nie chcę, żebyście zaczęli rewolucję,
10:42
let some other young person do it.
147
630068
2004
zostawcie to innym młodym ludziom.
10:45
The rest of the world might casually
encourage or even expect
encourage or even expect
148
633035
3546
Reszta świata może zachęcać,
a nawet oczekiwać
a nawet oczekiwać
10:48
some sort of North Korean Spring,
149
636605
2350
czegoś na kształt
północnokoreańskiej wiosny,
północnokoreańskiej wiosny,
10:50
but I don't want you to do anything risky,
150
638979
2522
ale nie chcę, żebyście ryzykowali,
10:53
because I know in your world,
someone is always watching.
someone is always watching.
151
641525
3844
bo wiem, że w waszym świecie
cały czas ktoś patrzy.
cały czas ktoś patrzy.
10:59
I don't want to imagine
what might happen to you.
what might happen to you.
152
647027
2484
Nie chcę sobie wyobrażać,
co by się z wami stało.
co by się z wami stało.
11:02
If my attempts to reach you have
inspired something new in you,
inspired something new in you,
153
650225
4942
Jeśli moje próby dotarcia do was
zainspirowały do czegoś nowego,
zainspirowały do czegoś nowego,
11:07
I would rather you forget me.
154
655191
1550
lepiej o mnie zapomnijcie.
11:09
Become soldiers of your Great Leader,
and live long, safe lives.
and live long, safe lives.
155
657646
4339
Stańcie się żołnierzami Wielkiego Wodza,
żyjcie długo i bezpiecznie.
żyjcie długo i bezpiecznie.
11:16
You once asked me if I thought
your city of Pyongyang was beautiful,
your city of Pyongyang was beautiful,
156
664361
4699
Pewnego dnia zapytaliście mnie,
czy uważam, że Pjongjang jest piękny
czy uważam, że Pjongjang jest piękny
11:21
and I could not answer truthfully then.
157
669084
2692
i nie mogłam odpowiedzieć
zgodnie z prawdą.
zgodnie z prawdą.
11:25
But I know why you asked.
158
673609
1381
Wiedziałam, czemu pytacie.
11:27
I know that it was important for you
to hear that I, your teacher,
to hear that I, your teacher,
159
675493
4531
Wiedziałam, że chcieliście usłyszeć,
że ja - wasza nauczycielka,
że ja - wasza nauczycielka,
11:32
the one who has seen the world
that you are forbidden from,
that you are forbidden from,
160
680048
3861
która widziała świat dla was zakazany,
11:35
declare your city as the most beautiful.
161
683933
3327
uznałam wasze miasto za najpiękniejsze.
11:41
I know hearing that would make
your lives there a bit more bearable,
your lives there a bit more bearable,
162
689793
5155
Może to by wam przyniosło ulgę,
11:46
but no, I don't find
your capital beautiful.
your capital beautiful.
163
694972
3367
ale nie uważam waszej stolicy za piękną.
11:50
Not because it's monotone and concrete,
164
698900
2629
Nie dlatego, że jest monotonna i betonowa,
11:53
but because of what it symbolizes:
165
701553
1863
ale z powodu tego, co symbolizuje:
11:55
a monster that feeds off
the rest of the country,
the rest of the country,
166
703440
4833
potwora wyżerającego resztę państwa,
12:00
where citizens are soldiers and slaves.
167
708297
2873
w którym obywatele
to żołnierze i niewolnicy.
to żołnierze i niewolnicy.
12:05
All I see there is darkness.
168
713734
1608
Widzę tam tylko ciemność.
12:09
But it's your home, so I cannot hate it.
169
717932
2448
Ale to wasz dom,
nie możecie go nienawidzić.
nie możecie go nienawidzić.
12:13
And I hope instead that you,
my lovely young gentlemen,
my lovely young gentlemen,
170
721623
5037
Mam nadzieję, że w zamiast tego,
moi kochani, młodzi panowie
moi kochani, młodzi panowie
12:18
will one day help make it beautiful.
171
726684
2494
pewnego dnia pomożecie go upiększyć.
12:22
Thank you.
172
730970
1188
Dziękuję.
12:24
(Applause)
173
732183
5165
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Suki Kim - WriterSuki Kim's investigation, "Without You, There Is No Us: My Time with the Sons of North Korea's Elite," chronicles her six months undercover in Pyongyang during Kim Jong-Il's final six months. She worked as a teacher and a missionary in a university for future leaders -- all while writing her book.
Why you should listen
Suki Kim is the only writer to ever go undercover into North Korea to write a book from the inside. Since 2002, South Korean-born Kim travelled to North Korea, witnessing both Kim Jong-Il's 60th birthday celebration and his death at age 69 in 2011.
Her work sheds a new light on the understanding of the North Korean society by delving into its day-to-day life and provides unprecedented insights into the psychology of its ruling class, about whom the world knows very little.
Kim's novel, The Interpreter, was a finalist for a PEN Hemingway Prize, and her nonfiction has appeared in The New York Times, Harper's and The New York Review of Books. She is the author of the investigation Without You, There Is No Us: My Time with the Sons of North Korea's Elite.
Suki Kim | Speaker | TED.com