ABOUT THE SPEAKER
Dame Ellen MacArthur - Circular economy advocate
After setting a record for sailing around the world, Dame Ellen MacArthur has turned her attention toward creating a more "circular" economy -- where resources and power recirculate and regenerate.

Why you should listen

It's a tradition among British citizens: If you circumnavigate the globe by sail, you'll earn royal honors. Ellen MacArthur was made a dame in 2005 after the fastest solo sail around the world. But when you sail alone around the world, things come into focus. Dame Ellen, at the top of her sailing career, had become acutely aware of the finite nature of the resources our linear economy relies on.

In 2010, she launched the Ellen MacArthur Foundation, which works with education and business to accelerate the transition to a regenerative circular economy. She also runs the Ellen MacArthur Cancer Trust, using sailing to build confidence for kids following cancer treatment.

More profile about the speaker
Dame Ellen MacArthur | Speaker | TED.com
TED2015

Dame Ellen MacArthur: The surprising thing I learned sailing solo around the world

Dama Ellen MacArthur: Zaskakująca rzecz, której się dowiedziałam, żeglując samotnie dookoła świata.

Filmed:
2,007,003 views

Czego można się nauczyć żeglując samotnie dookoła świata? Kiedy żeglarka Ellen MacArthur okrążała Ziemię, wraz ze wszystkim, czego potrzebowała na pokładzie, zyskała nowe spojrzenie na mechanizmy rządzące światem. To świat następujących po sobie cykli w środowisku skończonych zasobów, gdzie decyzje, jakie podejmujemy dzisiaj, mają wpływ na to, co zostanie na jutro. Ellen MacArthur proponuje zupełnie nowy sposób widzenia światowej gospodarki: nie jako liniową, lecz cyrkulacyjną, gdzie wszystko wraca po zakończeniu do początku.
- Circular economy advocate
After setting a record for sailing around the world, Dame Ellen MacArthur has turned her attention toward creating a more "circular" economy -- where resources and power recirculate and regenerate. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
When you're a childdziecko,
0
597
1881
Kiedy jesteś dzieckiem,
00:14
anything and everything is possiblemożliwy.
1
2478
3599
nic i wszystko jest możliwe.
00:18
The challengewyzwanie, so oftenczęsto,
is hangingwiszące on to that as we growrosnąć up.
2
6147
4039
Wyzwaniem, tak często,
jest trzymanie się celu kiedy dorastamy.
00:22
And as a four-year-oldczterolatek,
3
10596
1585
Jako czterolatka,
00:24
I had the opportunityokazja
to sailżagiel for the first time.
4
12181
2660
pierwszy raz w życiu żeglowałam.
00:27
I will never forgetzapomnieć
the excitementpodniecenie as we closedZamknięte the coastWybrzeże.
5
15671
4207
Nigdy nie zapomnę podniecenia
gdy zmierzaliśmy do wybrzeża.
00:31
I will never forgetzapomnieć
6
19878
1765
Nigdy nie zapomnę
00:33
the feelinguczucie of adventureprzygoda
as I climbedwspiął się on boardtablica the boatłódź
7
21643
2995
poczucia przygody,
kiedy wspinałam się na pokład
00:36
and staredpatrzył into her tinymalutki cabinkabina
for the first time.
8
24638
3642
i po raz pierwszy
zajrzałam do malutkiej kajuty.
00:40
But the mostwiększość amazingniesamowity feelinguczucie
was the feelinguczucie of freedomwolność,
9
28280
3208
Jednak najwspanialszym uczuciem
było uczucie wolności,
00:43
the feelinguczucie that I feltczułem
when we hoistedpodniesiona her sailsżagle.
10
31488
3738
uczucie, gdy wciągaliśmy żagle.
00:47
As a four-year-oldczterolatek childdziecko,
11
35226
2374
Dla czterolatki
00:49
it was the greatestnajwiększy sensesens of freedomwolność
that I could ever imaginewyobrażać sobie.
12
37600
3849
było to najlepsze poczucie wolności,
jakie tylko mogłam sobie wyobrazić.
00:53
I madezrobiony my mindumysł up there and then
that one day, somehowjakoś,
13
41449
3343
Tego dnia postanowiłam, że kiedyś
00:56
I was going to sailżagiel around the worldświat.
14
44792
3058
opłynę świata dookoła.
01:00
So I did what I could in my life
to get closerbliższy to that dreamśnić.
15
48530
3830
Zrobiłam wszystko, co mogłam,
aby spełnić to marzenie.
01:04
AgeWiek 10, it was savingoszczędność my schoolszkoła
dinnerobiad moneypieniądze changezmiana.
16
52360
3066
W wieku 10 lat oszczędzałam
resztę ze szkolnego obiadu.
01:07
EveryKażdy singlepojedynczy day for eightosiem yearslat,
I had mashedpuree potatoziemniak and bakedpieczony beansfasola,
17
55426
3918
Codziennie, przez 8 lat,
jadłam pure ziemniaczane z fasolą,
01:11
whichktóry costkoszt 4p eachkażdy, and gravysos was freewolny.
18
59344
2653
po 4 pensy od porcji, sos był za darmo.
01:13
EveryKażdy day I would pilestos up the changezmiana
on the topTop of my moneypieniądze boxpudełko,
19
61997
3017
Każdego dnia odkładałam
resztę na wierzch skarbonki.
01:17
and when that pilestos reachedosiągnięty a poundfunt,
I would dropupuszczać it in
20
65014
2590
I kiedy uzbierałam funta,
wrzucałam do skarbonki
01:19
and crosskrzyż off one of the 100 squareskwadraty
I'd drawnpociągnięty on a piecekawałek of paperpapier.
21
67604
4563
i wykreślałam jedną ze 100 kratek
narysowanych na kartce.
01:24
FinallyWreszcie, I boughtkupiony a tinymalutki dinghyponton.
22
72167
3251
W końcu kupiłam małą łódkę.
01:27
I spentwydany hoursgodziny sittingposiedzenie on it in the gardenogród
dreamingśnić of my goalcel.
23
75418
3963
Siedziałam w niej godzinami w ogrodzie,
marząc o moim celu.
01:31
I readczytać everykażdy bookksiążka I could on sailingŻeglarstwo,
24
79381
3119
Przeczytałam wszystko, co mogłam
znaleźć, o żeglarstwie,
01:34
and then eventuallyostatecznie,
havingmający been told by my schoolszkoła
25
82500
2995
a kiedy powiedziano mi w szkole,
01:37
I wasn'tnie było cleversprytny enoughdość to be a vetkształcenia i szkolenia zawodowego,
26
85495
2276
że nie nadaję się na weterynarza,
01:39
left schoolszkoła agewiek 17 to beginzaczynać
my apprenticeshipstaż in sailingŻeglarstwo.
27
87771
4683
w wieku 17 lat rzuciłam szkołę,
aby uczyć się żeglarstwa.
01:44
So imaginewyobrażać sobie how it feltczułem
just fourcztery yearslat laterpóźniej
28
92739
4091
Wyobraźcie sobie, co czułam,
tylko 4 lata później,
01:48
to be sittingposiedzenie in a boardroomSala konferencyjna
29
96830
1676
siedząc w sali konferencyjnej
01:50
in frontz przodu of someonektoś who I knewwiedziałem
could make that dreamśnić come trueprawdziwe.
30
98506
4009
naprzeciwko kogoś,
kto mógł spełnić moje marzenie.
01:54
I feltczułem like my life
dependedzalezalo on that momentza chwilę,
31
102895
3108
Czułam, jakby moje życie
zależało od tej chwili
01:58
and incrediblyniewiarygodnie, he said yes.
32
106003
2641
i niespodziewanie, ten ktoś się zgodził.
02:00
And I could barelyledwo containzawierać my excitementpodniecenie
as I satsob in that first designprojekt meetingspotkanie
33
108644
4110
Ledwo mogłam pomieścić emocje
podczas pierwszego spotkania projektowego
02:04
designingprojektowanie a boatłódź
on whichktóry I was going to sailżagiel
34
112754
2810
projektując łódź
którą miałam popłynąć sama,
02:07
soloSolo nonstopnon-stop around the worldświat.
35
115564
2879
bez przerw, dookoła świata.
02:10
From that first meetingspotkanie
to the finishkoniec linelinia of the racewyścigi,
36
118443
2856
Od tego pierwszego spotkania,
aż do końca wyścigu,
02:13
it was everything I'd ever imaginedwyobrażałem sobie.
37
121299
2298
stało się wszystko, o czym
kiedykolwiek marzyłam.
02:15
Just like in my dreamsmarzenia, there were
amazingniesamowity partsCzęści and toughtwardy partsCzęści.
38
123597
3901
Tak jak w moich snach,
było niesamowicie i było trudno.
02:19
We missedbrakowało an iceberggóra lodowa by 20 feetstopy.
39
127498
2160
Minęłam górę lodową o 6 m.
02:21
NineDziewięć timesczasy, I climbedwspiął się to the topTop
of her 90-foot-stopa mastmaszt.
40
129658
3273
9 razy wspinałam się na
27 metrowy maszt.
02:24
We were blownnadęty on our sidebok
in the SouthernPołudniowej OceanOcean.
41
132931
2369
Na Oceanie Antarktycznym
wiatr przewrócił łódkę.
02:27
But the sunsetszachody słońca, the wildlifedzikich zwierząt,
and the remotenessoddalenie
42
135300
2972
Ale zachody słońca,
przyroda i odosobnienie
02:30
were absolutelyabsolutnie breathtakingzapierający dech w piersiach.
43
138272
3325
zapierały dech w piersiach.
02:33
After threetrzy monthsmiesiące at seamorze, agewiek just 24,
44
141857
2647
Po 3 miesiącach na morzu, w wieku 24 lat,
02:36
I finishedskończone in seconddruga positionpozycja.
45
144504
2295
ukończyłam regaty na drugim miejscu.
02:39
I'd lovedkochany it, so much so
that withinw ciągu sixsześć monthsmiesiące
46
147359
3391
Pokochałam to tak bardzo,
że w ciągu kolejnych 6 miesięcy
02:42
I decidedzdecydowany to go around the worldświat again,
but this time not in a racewyścigi:
47
150750
4576
zdecydowałam opłynąć świat jeszcze raz,
tym razem nie w regatach.
02:47
to try to be the fastestnajszybszy personosoba ever
to sailżagiel soloSolo nonstopnon-stop around the worldświat.
48
155326
4888
Chciałam być najszybszą osobą,
która opłynęła świat solo bez przerwy.
02:52
Now for this, I neededpotrzebne a differentróżne craftrzemiosło:
49
160789
2861
Do tego potrzebowałam innego jachtu:
02:55
biggerwiększy, widerszerszy, fasterszybciej, more powerfulpotężny.
50
163650
3594
większego, szerszego,
szybszego i mocniejszego.
02:59
Just to give that boatłódź some scaleskala,
I could climbwspinać się insidewewnątrz her mastmaszt
51
167244
3715
Żeby pokazać skalę tego jachtu:
Można się wspiąć wewnątrz masztu
03:02
all the way to the topTop.
52
170959
1904
aż po sam czubek.
03:04
Seventy-fiveSiedemdziesiąt pięć footstopa long, 60 footstopa wideszeroki.
53
172863
3110
23 metry długi, 18 metrów szeroki.
03:08
I affectionatelyczule callednazywa her MobyMoby.
54
176253
2119
Pieszczotliwie nazwałam go Moby
03:10
She was a multihullwielokadłubowy.
55
178552
1579
To był trimaran.
03:12
When we builtwybudowany her, no one had ever
madezrobiony it soloSolo nonstopnon-stop
56
180311
3581
Kiedy go budowaliśmy, nikt jeszcze
nie dał rady opłynąć świata solo,
03:15
around the worldświat in one,
thoughchociaż manywiele had triedwypróbowany,
57
183892
2299
bez przerwy, w czymś takim,
choć wielu próbowało.
03:18
but whilstpodczas gdy we builtwybudowany her, a FrenchmanFrancuz
tookwziął a boatłódź 25 percentprocent biggerwiększy than her
58
186191
4872
Ale kiedy budowaliśmy jacht, pewien
Francuz wziął trimaran 25% większy
03:23
and not only did he make it,
but he tookwziął the recordrekord from 93 daysdni
59
191063
3789
i nie tylko dał radę,
ale jeszcze pobił rekord z 93 dni
03:26
right down to 72.
60
194852
2496
do 72.
03:29
The barbar was now much, much higherwyższy.
61
197568
2587
Poprzeczka znalazła się znacznie wyżej.
03:32
And these boatsłodzie were excitingekscytujący to sailżagiel.
62
200155
1950
Takie łodzie są niesamowite w żegludze.
03:34
This was a trainingtrening sailżagiel
off the FrenchFrancuski coastWybrzeże.
63
202105
3367
To była łódź szkoleniowa
z francuskiego wybrzeża.
03:37
This I know well because I was one
of the fivepięć crewzałoga membersczłonków on boardtablica.
64
205472
3715
Dobrze ją znałam, byłam
jedną z pięcioosobowej załogi.
03:41
FivePięć secondstowary drugiej jakości is all it tookwziął
from everything beingistota fine
65
209187
4351
5 sekund wystarczało,
żeby z pełnej kontroli
03:45
to our worldświat going blackczarny
as the windowsWindows were thrustnacisk underwaterPodwodny,
66
213538
3079
znaleźć się w ciemności
z oknami pod wodą,
03:48
and that fivepięć secondstowary drugiej jakości goesidzie quicklyszybko.
67
216617
2159
pięć sekund mija szybko.
03:50
Just see how fardaleko belowponiżej
those guys the seamorze is.
68
218776
2903
Zobaczcie, jak daleko od
tych ludzi jest morze.
03:53
ImagineWyobraź sobie that alonesam
in the SouthernPołudniowej OceanOcean
69
221679
4113
Wyobraźcie sobie że jesteście sami
na Oceanie Arktycznym.
03:57
plungedpogrążony into icylodowe waterwoda,
thousandstysiące of milesmile away from landwylądować.
70
225792
4158
Zanurzeni w lodowatej wodzie,
tysiące kilometrów od lądu.
04:03
It was ChristmasBoże Narodzenie Day.
71
231270
2290
To było Boże Narodzenie.
04:05
I was forgingKucie into the SouthernPołudniowej OceanOcean
underneathpod spodem AustraliaAustralia.
72
233560
3373
Wbijałam się w Ocean Antarktyczny
poniżej Australii.
04:08
The conditionswarunki were horrendousprzerażający.
73
236933
2617
Warunki były straszne.
04:11
I was approachingzbliża się a partczęść in the oceanocean
74
239550
1981
Zbliżałam się do miejsca
04:13
whichktóry was 2,000 milesmile away
from the nearestnajbliższy townmiasto.
75
241531
3901
ponad 3000 km od
najbliższego miasta.
04:17
The nearestnajbliższy landwylądować was AntarcticaAntarktyda,
and the nearestnajbliższy people
76
245432
2879
Najbliższym lądem była Antarktyka,
a najbliżsi ludzie
04:20
would be those manningzałogi
the EuropeanEuropejski SpaceMiejsca StationStacja abovepowyżej me.
77
248311
2869
to nade mną, obsada
Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
04:23
(LaughterŚmiech)
78
251180
1380
(śmiech)
04:24
You really are in the middleśrodkowy of nowherenigdzie.
79
252560
2809
To naprawdę środek niczego.
04:27
If you need help,
80
255369
1811
Jeśli potrzebujesz pomocy
04:29
and you're still aliveżywy,
81
257180
1556
i nadal żyjesz,
04:30
it takes fourcztery daysdni
for a shipstatek to get to you
82
258736
2995
potrzeba 4 dni,
żeby dotarł statek
04:33
and then fourcztery daysdni for that shipstatek
to get you back to portPort.
83
261731
3414
i kolejne 4 dni,
żeby zabrał Cię do portu.
04:37
No helicopterśmigłowiec can reachdosięgnąć you out there,
84
265145
2321
Za daleko na helikopter,
04:39
and no planesamolot can landwylądować.
85
267466
1844
a samolot nie ma jak wylądować.
04:41
We are forgingKucie aheadprzed siebie of a hugeolbrzymi stormburza.
86
269310
3274
Zbliżałam się do gigantycznego sztormu,
04:44
WithinW ramach it, there was 80 knotswęzłów of windwiatr,
87
272944
2426
z wiatrem wiejącym z prędkością 80 węzłów,
04:47
whichktóry was fardaleko too much windwiatr
for the boatłódź and I to copesprostać with.
88
275370
2926
zbyt silnym dla łodzi i dla mnie.
04:50
The wavesfale were alreadyjuż 40 to 50 feetstopy highwysoki,
89
278296
3041
Fale sięgały już 12 - 15 metrów,
04:53
and the sprayrozpylać from the breakingłamanie crestsherbów
90
281337
2090
a piana zdmuchiwana z grzbietów
04:55
was blownnadęty horizontallypoziomo
like snowśnieg in a blizzardBlizzard.
91
283427
3065
pędziła poziomo,
jak śnieg w zadymce.
04:58
If we didn't sailżagiel fastszybki enoughdość,
we'dpoślubić be engulfedpochłonięty by that stormburza,
92
286492
3878
Jeśli nie popłynęłabym dość szybko,
wkrótce zostałabym pochłonięta,
05:02
and eitherzarówno capsizedsiedzieliście or smashedrozbity to piecessztuk.
93
290370
3157
i albo przewrócona,
albo roztrzaskana na kawałki.
05:05
We were quitecałkiem literallydosłownie
hangingwiszące on for our liveszyje
94
293527
2787
Dosłownie walczyłam
o swoje życie,
05:08
and doing so on a knifenóż edgekrawędź.
95
296314
3204
wiszące na włosku.
05:11
The speedprędkość I so desperatelybeznadziejnie neededpotrzebne
broughtprzyniósł with it dangerniebezpieczeństwo.
96
299518
3833
Prędkość, której tak desperacko
potrzebowałam, była też groźna.
05:15
We all know what it's like drivingnapędowy a carsamochód
20 milesmile an hourgodzina, 30, 40.
97
303351
4224
Wszyscy wiemy jak jest prowadzić auto
30 km/h, 40, 50,
05:19
It's not too stressfulstresujący.
We can concentratekoncentrować.
98
307575
2879
To nie jest trudne,
łatwo się skoncentrować.
05:22
We can turnskręcać on the radioradio.
99
310454
1788
Radio może być głośno.
05:24
Take that 50, 60, 70, accelerateprzyśpieszyć throughprzez
to 80, 90, 100 milesmile an hourgodzina.
100
312242
4458
Ale zwiększ prędkość do 80, 100, 120,
i dalej, do 140, 160 km/h
05:28
Now you have whitebiały knuckleskostki
and you're grippingtrzymający w napięciu the steeringsterowniczy wheelkoło.
101
316700
3274
a dłonie zacisną się tak mocno,
że kostki zbieleją.
05:31
Now take that carsamochód off roadDroga at night
102
319974
2563
Zjedź z drogi w nocy z taką prędkością,
05:34
and removeusunąć the windscreenszyby przedniej wipersWycieraczki,
the windscreenszyby przedniej,
103
322537
2336
usuń wycieraczki
i przednią szybę,
05:36
the headlightsReflektory and the brakeshamulce.
104
324873
1625
zgaś światła i wymontuj hamulce.
05:38
That's what it's like
in the SouthernPołudniowej OceanOcean.
105
326498
2206
To żeglarstwo na Oceanie
Antarktycznym.
05:40
(LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)
106
328704
3488
(śmiech) (aplauz)
Łatwo sobie wyobrazić,
05:45
You could imaginewyobrażać sobie
107
333172
869
05:46
it would be quitecałkiem difficulttrudny
to sleepsen in that situationsytuacja,
108
334041
2790
że ciężko spać w takich warunkach,
05:48
even as a passengerpasażer.
109
336831
1680
nawet jako pasażer.
05:50
But you're not a passengerpasażer.
110
338781
1525
A co kiedy nie jesteś pasażerem?
05:52
You're alonesam on a boatłódź
you can barelyledwo standstoisko up in,
111
340306
2399
Sam na jachcie, ledwo
utrzymujesz się na nogach,
05:54
and you have to make
everykażdy singlepojedynczy decisiondecyzja on boardtablica.
112
342705
2508
i musisz podejmować wszystkie decyzje?
05:57
I was absolutelyabsolutnie exhaustedwyczerpany,
physicallyfizycznie and mentallypsychicznie.
113
345213
3274
Byłam całkowicie wyczerpana,
fizycznie i psychicznie.
06:00
EightOsiem sailżagiel changeszmiany in 12 hoursgodziny.
114
348487
2113
8 zmian żagli w 12 godzin.
06:02
The mainsailgłówny żagiel weighedważył
threetrzy timesczasy my bodyciało weightwaga,
115
350600
2530
Grot wążył 3 razy więcej ode mnie,
06:05
and after eachkażdy changezmiana,
116
353130
1697
i po każdej zmianie
06:06
I would collapsezawalić się on the floorpiętro
soakednasączone with sweatpot
117
354827
2297
przewracałam się na pokład,
mokra od potu
06:09
with this freezingzamrożenie SouthernPołudniowej OceanOcean airpowietrze
burningpalenie the back of my throatgardło.
118
357124
4597
z tym lodowatym powietrzem arktycznym
palącym mnie w gardło.
06:13
But out there, those lowestnajniższy of the lowsupadki
119
361721
2555
Ale tam, najgłębszy niż
06:16
are so oftenczęsto contrastedskontrastowane
with the highestnajwyższy of the highswysokie tony.
120
364276
3320
kontrastował tak często
z najwyższym wyżem.
06:19
A fewkilka daysdni laterpóźniej, we cameoprawa ołowiana witrażu out
of the back of the lowNiska.
121
367596
4063
Kilka dni później wydostałam się
z tyłu niżu atmosferycznego
06:23
AgainstPrzeciwko all oddsszansa, we'dpoślubić been ablezdolny
to drivenapęd aheadprzed siebie of the recordrekord
122
371659
3738
i wbrew przeciwnościom byłam
w stanie płynąć dalej po rekord
06:27
withinw ciągu that depressiondepresja.
123
375397
2067
korzystając z niżu za sobą.
06:29
The skyniebo clearedwyczyszczone, the raindeszcz stoppedzatrzymany,
124
377464
2786
Niebo się oczyściło,
deszcz przestał padać.
06:32
and our heartbeatbicie serca, the monstrouspotworne
seasmorza around us were transformedprzekształcone
125
380250
4319
i nasze emocjonujące, potworne
morza wokół przekształciły się
06:36
into the mostwiększość beautifulpiękny moonlitKsiężycowa mountainsgóry.
126
384569
3599
w najpiękniejsze, zalane księżycem, góry.
06:40
It's hardciężko to explainwyjaśniać, but you enterwchodzić
a differentróżne modetryb when you headgłowa out there.
127
388168
4597
Trudno wytłumaczyć,
ten inny stan umysłu na morzu.
06:44
Your boatłódź is your entireCały worldświat,
128
392765
1985
Łódź jest całym światem
06:46
and what you take with you
when you leavepozostawiać is all you have.
129
394750
2845
I to co zostało zabrane na pokład,
jest wszystkim co masz.
06:49
If I said to you all now,
"Go off into VancouverVancouver
130
397595
3017
Gdybym poprosiła Was,
żebyście pojechali do Vancouver
06:52
and find everything you will need for
your survivalprzetrwanie for the nextNastępny threetrzy monthsmiesiące,"
131
400612
3736
i przygotowali wszystko co będzie
potrzebne na kolejne 3 miesiące,
06:56
that's quitecałkiem a taskzadanie.
132
404348
1768
to niemałe zadanie.
06:58
That's foodjedzenie, fuelpaliwo, clothesubranie,
133
406116
2438
Jedzenie, paliwo, ubrania
07:00
even toilettoaleta rollrolka and toothpastePasta do zębów.
134
408554
2415
nawet papier toaletowy i pasta do zębów.
07:02
That's what we do,
135
410969
1463
To jest to co robimy,
07:04
and when we leavepozostawiać we managezarządzanie it
136
412432
1904
Przed wyruszeniem właśnie planujemy,
07:06
down to the last dropupuszczać of dieseldiesel
and the last packetPakiet of foodjedzenie.
137
414336
3664
do ostatniej kropli paliwa
i ostatniej puszki z jedzeniem.
07:10
No experiencedoświadczenie in my life
138
418000
1833
Żadne inne doświadczenie
07:11
could have givendany me a better understandingzrozumienie
of the definitiondefinicja of the wordsłowo "finiteskończone."
139
419833
3907
nie mogłoby mi pomóc bardziej
zrozumieć znaczenie słowa "skończone".
Wszystko, co bierzemy,
jest wszystkim co mamy.
07:15
What we have out there is all we have.
140
423740
2112
07:17
There is no more.
141
425852
1719
Nie ma nic więcej.
07:19
And never in my life had I ever
translatedprzetłumaczony that definitiondefinicja of finiteskończone
142
427571
3320
Nigdy w życiu nie poczułam
znaczenia "skończone",
07:22
that I'd feltczułem on boardtablica
to anything outsidena zewnątrz of sailingŻeglarstwo
143
430891
3320
które znałam z pokładu,
poza żeglarstwem,
07:26
untilaż do I steppedkrok po kroku off the boatłódź at
the finishkoniec linelinia havingmający brokenzłamany that recordrekord.
144
434211
4598
dopóki nie zeszłam z łodzi na końcu
tego rejsu, po pobiciu rekordu.
07:30
(ApplauseAplauz)
145
438809
3146
(aplauz)
07:36
SuddenlyNagle I connectedpołączony the dotskropki.
146
444265
2670
Nagle połączyłam kropki.
07:38
Our globalświatowy economygospodarka is no differentróżne.
147
446935
2229
Nasza światowa gospodarka
niczym się nie różni.
07:41
It's entirelycałkowicie dependentzależny
on finiteskończone materialsmateriały
148
449774
2502
Całkowicie zależy od
skończonej ilości materiałów,
07:44
we only have oncepewnego razu
in the historyhistoria of humanityludzkość.
149
452276
2588
do wykorzystania raz
w całej historii ludzkości.
07:46
And it was a bitkawałek like seeingwidzenie something
you weren'tnie były expectingprzy nadziei underpod a stonekamień
150
454864
3774
To trochę jak ujrzeć coś
niespodziewanego pod kamieniem,
07:50
and havingmający two choiceswybory:
151
458638
1509
są dwie możliwości:
07:52
I eitherzarówno put that stonekamień to one sidebok
152
460147
2554
albo odłożyć kamień na bok
07:54
and learnuczyć się more about it,
or I put that stonekamień back
153
462701
3413
i poznać to coś, albo
odłożyć kamień na miejsce,
07:58
and I carrynieść on with my dreamśnić jobpraca
of sailingŻeglarstwo around the worldświat.
154
466114
3762
i dalej wykonywać swoją pracę
marzeń, żeglując dookoła świata.
08:02
I chosewybrał the first.
155
470526
1602
Wybrałam to pierwsze.
08:04
I put it to one sidebok and I beganrozpoczął się
a newNowy journeypodróż of learninguczenie się,
156
472128
3483
Odłożyłam kamień na bok i rozpoczęłam
nową wyprawę badawczą,
08:07
speakingmówienie to chiefszef executiveskierownictwo,
expertseksperci, scientistsnaukowcy, economistsekonomiści
157
475611
3506
rozmawiałam z prezesami,
ekspertami, naukowcami, ekonomistami
08:11
to try to understandzrozumieć just how
our globalświatowy economygospodarka worksPrace.
158
479117
3622
żeby zrozumieć, jak
działa światowa gospodarka.
08:14
And my curiosityciekawość tookwziął me
to some extraordinaryniezwykły placesmiejsca.
159
482739
3692
Moja ciekawość zaprowadziła
mnie w niezwykłe miejsca.
08:18
This photozdjęcie was takenwzięty in the burnerPalnik
of a coal-firedopalanych węglem powermoc stationstacja.
160
486431
3552
Ta fotografia została zrobiona
w kotle w elektrowni węglowej.
08:23
I was fascinatedzafascynowany by coalwęgiel,
fundamentalfundamentalny to our globalświatowy energyenergia needswymagania,
161
491183
3134
Byłam urzeczona węglem, podstawą
naszych potrzeb energetycznych,
08:26
but alsorównież very closeblisko to my familyrodzina.
162
494317
2957
ale także bardzo bliskim mojej rodzinie.
08:29
My great-grandfatherpradziadek was a coalwęgiel minerGórnik,
163
497274
2006
Mój pradziadek był górnikiem,
08:31
and he spentwydany 50 yearslat
of his life undergroundpod ziemią.
164
499280
3320
spędził 50 lat życia pod ziemia.
08:35
This is a photozdjęcie of him,
and when you see that photozdjęcie,
165
503520
2795
To jest jego zdjęcie,
i kiedy je oglądamy,
08:38
you see someonektoś from anotherinne eraera.
166
506315
2165
widać kogoś z innej epoki.
08:40
No one wearsnosi trousersspodnie
with a waistbandw pasie quitecałkiem that highwysoki
167
508800
3018
Nikt już w tym wieku dziś
nie nosi spodni
08:43
in this day and agewiek. (LaughterŚmiech)
168
511818
2485
z paskiem tak wysoko. (Śmiech)
08:46
But yetjeszcze, that's me
with my great-grandfatherpradziadek,
169
514303
2670
A tu ja, z moim
pradziadkiem,
przy okazji, to nie są
jego prawdziwe uszy.
08:48
and by the way, they are not
his realreal earsuszy. (LaughterŚmiech)
170
516973
4133
Byliśmy blisko. Na jego kolanach
słuchałam jego górniczych opowieści.
08:53
We were closeblisko. I rememberZapamiętaj sittingposiedzenie on
his kneekolano listeningsłuchający to his mininggórnictwo storieshistorie.
171
521106
4458
Pamiętam, jak opowiadał
o podziemnej wspólnocie,
08:57
He talkedrozmawialiśmy of the camaraderiekoleżeństwa undergroundpod ziemią,
172
525564
2252
i kiedy chowali okruszki z kanapek
08:59
and the factfakt that the minersgórników used to savezapisać
the crustsstrupy of theirich sandwichesKanapki
173
527816
3437
dla kucyków pracujących pod ziemią
09:03
to give to the ponieskucyki
they workedpracował with undergroundpod ziemią.
174
531253
3088
09:06
It was like it was yesterdaywczoraj.
175
534341
2391
To było jak wczoraj.
Podczas mojej wyprawy badawczej
09:08
And on my journeypodróż of learninguczenie się,
176
536732
1788
odwiedziłam stronę
Światowej Organizacji Węgla,
09:10
I wentposzedł to the WorldŚwiat
CoalWęgla AssociationStowarzyszenie websitestronie internetowej,
177
538520
2322
a tam, gdzieś na środku
strony, było napisane:
09:12
and there in the middleśrodkowy
of the homepagestrona domowa, it said,
178
540842
2322
"Zostało nam węgla na 118 lat"
09:15
"We have about 118 yearslat of coalwęgiel left."
179
543164
3158
Pomyślałam, to nie zdarzy się
za mojego życia,
09:18
And I thought to myselfsiebie, well,
that's well outsidena zewnątrz my lifetimeżycie,
180
546322
3134
i to o wiele więcej
niż ropy naftowej.
09:21
and a much greaterwiększy figurepostać
than the predictionsprognozy for oilolej.
181
549456
2879
Zrobiłam rachunek i zdałam
sobie sprawę, ze mój pradziadek
09:24
But I did the mathmatematyka, and I realizedrealizowany
that my great-grandfatherpradziadek
182
552335
3065
urodził się dokładnie
118 lat wcześniej.
09:27
had been bornurodzony exactlydokładnie 118 yearslat
before that yearrok,
183
555400
4574
a ja siedziałam mu
na kolanach do 11 roku życia,
09:31
and I satsob on his kneekolano
untilaż do I was 11 yearslat oldstary,
184
559974
2763
I zdałam sobie sprawę, że to jest nic
09:34
and I realizedrealizowany it's nothing
185
562737
1904
ani w czasie, ani w historii.
09:36
in time, norani in historyhistoria.
186
564641
2322
Podjęłam decyzję,
wcześniej niewyobrażalną,
09:38
And it madezrobiony me make a decisiondecyzja
I never thought I would make:
187
566963
3158
zostawiam samotne żeglarstwo,
09:42
to leavepozostawiać the sportsport
of soloSolo sailingŻeglarstwo behindza me
188
570121
2345
09:44
and focusskupiać on the greatestnajwiększy challengewyzwanie
I'd ever come acrossprzez:
189
572466
3065
i skupiam się na największym
wyzwaniu, jakie spotkałam:
przyszłość naszej światowej gospodarki.
09:47
the futureprzyszłość of our globalświatowy economygospodarka.
190
575531
2330
Szybko zdałam sobie sprawę,
że nie chodzi tylko o energię.
09:49
And I quicklyszybko realizedrealizowany it wasn'tnie było
just about energyenergia.
191
577861
2709
ale też surowce.
09:52
It was alsorównież materialsmateriały.
192
580570
2043
W 2008 trafiłam na naukową rozprawę,
09:54
In 2008, I pickeddoborowy up a scientificnaukowy studybadanie
193
582613
2159
na jaki czas mamy zasoby
09:56
looking at how manywiele yearslat we have
194
584772
2044
do wydobycia z Ziemi:
09:58
of valuablecenny materialsmateriały
to extractwyciąg from the groundziemia:
195
586816
2716
10:01
coppermiedź, 61; tinCyna, zinccynk, 40; silversrebro, 29.
196
589532
4389
miedź, 61 lat; cyna
i cynk, 40; srebro 29.
Te szacunki nie są dokładne,
ale wiemy, że zasoby są skończone.
10:05
These figuresfigury couldn'tnie mógł be exactdokładny,
but we knewwiedziałem those materialsmateriały were finiteskończone.
197
593921
4016
Możemy je wydobyć tylko raz.
10:09
We only have them oncepewnego razu.
198
597937
1737
Do tego, tempo zużycia
zasobów gwałtownie rośnie,
10:11
And yetjeszcze, our speedprędkość that we'vemamy used
these materialsmateriały has increasedzwiększony rapidlyszybko,
199
599674
3534
wykładniczo.
10:15
exponentiallywykładniczo.
200
603208
1742
Przy rosnącej liczbie ludzi,
posiadającą coraz więcej,
10:16
With more people in the worldświat
with more stuffrzeczy,
201
604950
2856
byliśmy świadkami,
jak 100 lat spadku cen
10:19
we'vemamy effectivelyfaktycznie seenwidziany
100 yearslat of pricecena declinesspadki
202
607806
2774
tych podstawowych towarów,
cofnęło się w tylko 10 lat.
10:22
in those basicpodstawowy commoditiestowary
erasedwymazany in just 10 yearslat.
203
610580
2845
To ma wpływ na nas wszystkich.
10:25
And this affectsma wpływ all of us.
204
613425
1787
Spowodowało duże zmiany w cenach,
10:27
It's broughtprzyniósł hugeolbrzymi volatilityzmienność in pricesceny,
205
615212
2020
10:29
so much so that in 2011,
206
617232
2849
tak bardzo, że w 2011
przeciętny producent aut w Europie
10:32
your averageśredni EuropeanEuropejski carsamochód manufacturerproducent
207
620081
2538
obserwował skok cen na surowce
10:34
saw a rawsurowy materialmateriał pricecena increasezwiększać
208
622619
2554
o 500 milionów EUR,
10:37
of 500 millionmilion EurosEuro,
209
625173
2206
co wymazało połowę
jego zysków operacyjnych,
10:39
wipingwycieranie away halfpół theirich operatingoperacyjny profitszyski
210
627379
2322
przez coś, na co
nie miał żadnego wpływu.
10:41
throughprzez something they have
absolutelyabsolutnie no controlkontrola over.
211
629701
3559
Im więcej wiedziałam, tym bardziej
zmieniałam swoje życie.
10:45
And the more I learnednauczyli, the more
I startedRozpoczęty to changezmiana my ownwłasny life.
212
633260
3130
Mniej podróżowałam,
mniej robiłam, mniej używałam.
10:48
I startedRozpoczęty travelingpodróżny lessmniej,
doing lessmniej, usingza pomocą lessmniej.
213
636560
2289
10:50
It feltczułem like actuallytak właściwie doing lessmniej
was what we had to do.
214
638849
3541
Miałam wrażenie, że robiłam
mniej niż powinnam.
Ale coś nie dawało mi spokoju.
10:54
But it satsob uneasyniełatwe with me.
215
642390
2350
Coś nie było w porządku.
10:56
It didn't feel right.
216
644740
1122
Czułam, że tylko kupuję czas.
10:57
It feltczułem like we were
buyingkupowanie ourselvesmy sami time.
217
645862
2496
11:00
We were ekingeking things out a bitkawałek longerdłużej.
218
648358
1892
Tylko odwlekam koniec.
11:02
Even if everybodywszyscy changedzmienione,
it wouldn'tnie solverozwiązać the problemproblem.
219
650250
3227
Nawet, jeśli wszyscy się zmienili,
problem nie zostałby rozwiązany.
11:05
It wouldn'tnie fixnaprawić the systemsystem.
220
653477
2044
System nie zostałby naprawiony.
To było kluczowe dla zmiany,
ale to co mnie zafascynowało,
11:07
It was vitalistotny in the transitionprzejście,
but what fascinatedzafascynowany me was,
221
655521
3041
to pytanie, na co to była zmiana?
Co by zadziałało?
11:10
in the transitionprzejście to what?
What could actuallytak właściwie work?
222
658562
4389
11:14
It struckpowalony me that the systemsystem itselfsamo,
the frameworkstruktura withinw ciągu whichktóry we liverelacja na żywo,
223
662951
4295
Uderzyło mnie, że sam system,
struktura w której żyjemy,
11:19
is fundamentallyzasadniczo flawedskaza,
224
667246
2299
jest z gruntu wadliwa.
11:21
and I realizedrealizowany ultimatelyostatecznie
225
669545
3259
i w końcu dotarło do mnie,
że nasz system operacyjny,
sposób, w jaki działa gospodarka,
11:24
that our operatingoperacyjny systemsystem,
the way our economygospodarka functionsFunkcje,
226
672804
3033
w jaki została zbudowana,
to jest właśnie system.
11:27
the way our economy'sgospodarki been builtwybudowany,
is a systemsystem in itselfsamo.
227
675837
3483
Na morzu musiałam
rozumieć złożone systemy.
11:31
At seamorze, I had to understandzrozumieć
complexzłożony systemssystemy.
228
679320
2902
Musiałam zdobyć
wiele informacji,
11:34
I had to take multiplewielokrotność inputswejścia,
229
682222
1878
przerobić je,
11:36
I had to processproces them,
230
684100
1512
i zrozumieć zasady, by wygrać.
11:37
and I had to understandzrozumieć the systemsystem to winzdobyć.
231
685612
2888
Musiałam zrozumieć sens.
Kiedy patrzę na gospodarkę,
też widzę taki system.
11:40
I had to make sensesens of it.
232
688500
1733
11:42
And as I lookedspojrzał at our globalświatowy economygospodarka,
I realizedrealizowany it too is that systemsystem,
233
690233
4063
To układ, który nie może
efektywnie działać dłużej.
11:46
but it's a systemsystem that effectivelyfaktycznie
can't runbiegać in the long termsemestr.
234
694296
4412
Zdałam sobie sprawę, że przez 150 lat
tylko poprawiamy
11:50
And I realizedrealizowany we'vemamy been perfectingdoskonalenie
what's effectivelyfaktycznie a linearliniowy economygospodarka
235
698708
3761
liniową gospodarkę,
system, gdzie materiały
są wydobywane z ziemi,
11:54
for 150 yearslat,
236
702469
1870
11:56
where we take a materialmateriał
out of the groundziemia,
237
704339
2031
wykorzystujemy je,
a potem
11:58
we make something out of it,
and then ultimatelyostatecznie
238
706370
2508
wyrzucamy je na śmietnik.
Część przetwarzamy
12:00
that productprodukt getsdostaje thrownrzucony away,
and yes, we do recyclerecykling some of it,
239
708878
3274
ale to raczej próba
zrobienia z tym coś na koniec,
12:04
but more an attemptpróba to get out
what we can at the endkoniec,
240
712152
2995
a nie plan.
Taka gospodarka z założenia
nie może być długodystansowa,
12:07
not by designprojekt.
241
715147
2206
12:09
It's an economygospodarka that fundamentallyzasadniczo
can't runbiegać in the long termsemestr,
242
717353
3204
skoro wiemy,
że surowce są skończone,
12:12
and if we know that we
have finiteskończone materialsmateriały,
243
720557
3033
po co budujemy gospodarkę,
która tak korzysta z materiałów,
12:15
why would we buildbudować an economygospodarka
that would effectivelyfaktycznie use things up,
244
723590
3329
że powstają śmieci?
12:18
that would createStwórz wastemarnotrawstwo?
245
726919
1858
Życie istnieje
miliardy lat
12:20
Life itselfsamo has existedistniały
for billionsmiliardy of yearslat
246
728777
2925
i ciągle się przystosowywało,
żeby najlepiej używać surowce.
12:23
and has continuallynieustannie adaptedprzystosowany
to use materialsmateriały effectivelyfaktycznie.
247
731702
3622
To skomplikowany system,
lecz nic się w nim nie marnuje.
12:27
It's a complexzłożony systemsystem,
but withinw ciągu it, there is no wastemarnotrawstwo.
248
735324
3321
Wszystko się metabolizuje.
12:30
Everything is metabolizedmetabolizowany.
249
738645
2229
To nie gospodarka liniowa,
ale cyrkulacyjna.
12:33
It's not a linearliniowy economygospodarka
at all, but circularokólnik.
250
741244
3539
Poczułam się jak dziecko w ogrodzie.
12:37
And I feltczułem like the childdziecko in the gardenogród.
251
745934
2997
Pierwszy raz, podczas mojej podróży,
zobaczyłam dokąd zmierzamy.
12:40
For the first time on this newNowy journeypodróż,
I could see exactlydokładnie where we were headedgłowiasty.
252
748931
4667
Jeśli dalibyśmy radę stworzyć gospodarkę,
która zamiast zużywać, używa,
12:45
If we could buildbudować an economygospodarka that would
use things ratherraczej than use them up,
253
753598
3784
moglibyśmy stworzyć gospodarkę,
która działałaby długodystansowo.
12:49
we could buildbudować a futureprzyszłość that really
could work in the long termsemestr.
254
757382
3228
Podekscytowało mnie to.
12:52
I was excitedpodekscytowany.
255
760610
1904
To było coś co warto wypracować.
Wiedzieliśmy dokąd zmierzamy.
Tylko musimy wymyślić w jaki sposób,
12:54
This was something to work towardsw kierunku.
256
762514
2159
12:56
We knewwiedziałem exactlydokładnie where we were headedgłowiasty.
We just had to work out how to get there,
257
764673
3777
i to właśnie było myślą,
która przyświecała przy założeniu
Fundacji Ellen MacArthur we wrześniu 2010.
13:00
and it was exactlydokładnie with this in mindumysł
258
768450
1930
13:02
that we createdstworzony the EllenEllen MacArthurMacArthur
FoundationFundacja in SeptemberWrześnia 2010.
259
770380
3715
Wiele szkół naukowych miało na nas wpływ
i nawiązywało do tego pomysłu:
13:07
ManyWiele schoolsszkoły of thought fedkarmiony our thinkingmyślący
and pointedspiczasty to this modelModel:
260
775485
3863
Symbioza przemysłowa, wydajna gospodarka,
ekonomia dzielenia się, bionika,
13:11
industrialprzemysłowy symbiosisSymbioza, performancewydajność economygospodarka,
sharingdzielenie się economygospodarka, biomimicrybiomimikra,
261
779348
4620
i, oczywiście, cradle-to-cradle®.
13:15
and of coursekurs, cradle-to-cradleCradle to cradle designprojekt.
262
783968
2756
Surowce byłby określone jako
albo techniczne, albo biologiczne,
13:18
MaterialsMateriały would be definedokreślone
as eitherzarówno technicaltechniczny or biologicalbiologiczny,
263
786894
3685
nie byłoby żadnych zaplanowanych odpadków,
13:22
wastemarnotrawstwo would be designedzaprojektowany out entirelycałkowicie,
264
790579
3021
i stworzylibyśmy system,
który mógłby działać
13:25
and we would have a systemsystem
that could functionfunkcjonować
265
793600
2512
długoterminowo.
13:28
absolutelyabsolutnie in the long termsemestr.
266
796112
2182
Jak by to mogło wyglądać?
13:30
So what could this economygospodarka look like?
267
798294
2067
Może zamiast kupna żarówek,
płacilibyśmy za oświetlenie,
a producenci
odzyskiwaliby surowce
13:33
Maybe we wouldn'tnie buykupować lightlekki fittingsOkucia,
but we'dpoślubić payzapłacić for the serviceusługa of lightlekki,
268
801151
3938
i, z czasem, wymienialiby sprzęt
na lepszy i wydajniejszy.
13:37
and the manufacturersproducenci
would recoverwyzdrowieć the materialsmateriały
269
805089
2443
13:39
and changezmiana the lightlekki fittingsOkucia
when we had more efficientwydajny productsprodukty.
270
807532
3161
Co, jeśli opakowania były tak dobre,
że rozpuszczały by się w wodzie
13:42
What if packagingopakowanie was so nontoxicnietoksyczny
it could dissolverozwiązać in waterwoda
271
810693
3297
i moglibyśmy je wypić?
Nigdy nie stałyby się odpadkami.
13:45
and we could ultimatelyostatecznie drinkdrink it?
It would never becomestają się wastemarnotrawstwo.
272
813990
3112
Co, jeśli maszyny mogłyby
być przebudowane,
13:49
What if enginessilniki were re-manufacturableponownie manufacturable,
273
817102
2113
i moglibysmy odzyskać
wszystkie surowce
13:51
and we could recoverwyzdrowieć
the componentskładnik materialsmateriały
274
819215
2275
zmniejszając zapotrzebowanie na energię.
Co, jeśli można by rozmontować
układy scalone i ponownie użyć,
13:53
and significantlyznacząco reducezmniejszyć energyenergia demandżądanie.
275
821490
2230
13:55
What if we could recoverwyzdrowieć componentsskładniki
from circuitobwód boardsdeski, reutilizereutilize them,
276
823720
3440
a potem odzyskać z nich
wszystkie surowce
13:59
and then fundamentallyzasadniczo recoverwyzdrowieć
the materialsmateriały withinw ciągu them
277
827160
2663
w kolejnym etapie?
Co by było, gdybyśmy
zbierali ścieki?
14:01
throughprzez a seconddruga stageetap?
278
829823
1402
Co, jeślibyśmy przerobili je
na nawozy, ciepło i prąd,
14:03
What if we could collectzebrać
foodjedzenie wastemarnotrawstwo, humanczłowiek wastemarnotrawstwo?
279
831225
2292
14:05
What if we could turnskręcać that
into fertilizernawóz, heatciepło, energyenergia,
280
833517
3181
by w końcu połączyć obieg
składników odżywczych
14:08
ultimatelyostatecznie reconnectingponowne łączenie nutrientsskładniki odżywcze systemssystemy
281
836698
2996
i odbudować naturalne zasoby?
14:11
and rebuildingprzebudowa naturalnaturalny capitalkapitał?
282
839694
3111
A auta? To co potrzebujemy,
to możliwość przemieszczania.
14:14
And carssamochody -- what we want
is to moveruszaj się around.
283
842805
2902
Nie potrzebujemy posiadać
surowców w autach.
14:17
We don't need to ownwłasny
the materialsmateriały withinw ciągu them.
284
845707
2643
Czy samochody mogą też być usługą
i, w przyszłości, dawać tylko
możliwość przenoszenia się?
14:20
Could carssamochody becomestają się a serviceusługa
285
848350
1639
14:21
and providezapewniać us with
mobilityruchliwość in the futureprzyszłość?
286
849989
2554
To wszystko brzmi niesamowicie,
ale to nie mrzonki, to już się dzieje,
14:25
All of this soundsDźwięki amazingniesamowity, but these
aren'tnie są just ideaspomysły, they're realreal todaydzisiaj,
287
853033
4197
to główne założenia
gospodarki cyrkulacyjnej.
14:29
and these liekłamstwo at the forefrontForefront
of the circularokólnik economygospodarka.
288
857230
2720
Pozostaje to rozszerzyć
i zwiększyć skalę.
14:31
What lieskłamstwa before us is to expandrozszerzać them
and scaleskala them up.
289
859950
4504
Jak przeszlibyście z gospodarki
liniowej na cyrkulacyjną?
14:36
So how would you shiftprzesunięcie
from linearliniowy to circularokólnik?
290
864454
2975
My w Fundacji pomyśleliśmy,
że może chcielibyście współpracować
14:39
Well, the teamzespół and I at the foundationfundacja
thought you mightmoc want to work
291
867899
3296
z najlepszymi uniwersytetami na świecie,
14:43
with the topTop universitiesuniwersytety in the worldświat,
292
871195
1874
z wiodącymi firmami na świecie,
14:45
with leadingprowadzący businessesbiznes withinw ciągu the worldświat,
293
873069
2020
z największymi na świecie
organizacjami
i z rządami.
14:47
with the biggestnajwiększy conveningzwołania
platformsplatformy in the worldświat,
294
875089
2348
Pomyśleliśmy, że chcielibyście
współpracować z najlepszymi analitykami
14:49
and with governmentsrządy.
295
877437
1002
14:50
We thought you mightmoc want
to work with the bestNajlepiej analystsAnalitycy
296
878439
2620
i zapytać
"Czy taka gospodarka może
oddzielić wzrost od zasobów?
14:53
and askzapytać them the questionpytanie,
297
881059
1254
14:54
"Can the circularokólnik economygospodarka decoupleoddzielenie
growthwzrost from resourceratunek constraintsograniczenia?
298
882313
3201
Czy gospodarka cyrkulacyjna może
odbudować naturalne zasoby?
14:57
Is the circularokólnik economygospodarka ablezdolny
to rebuildodbudować naturalnaturalny capitalkapitał?
299
885514
3622
Czy gospodarka cyrkulacyjna może
zastąpić chemiczne nawozy?"
15:01
Could the circularokólnik economygospodarka
replacezastąpić currentobecny chemicalchemiczny fertilizernawóz use?"
300
889136
3645
Tak, oddzielenie jest możliwe,
15:04
Yes was the answerodpowiedź to the decouplingoddzielenie płatności od produkcji,
301
892781
2346
i tak, możemy zastąpić
dzisiejsze zużycie nawozów
15:07
but alsorównież yes, we could replacezastąpić
currentobecny fertilizernawóz use
302
895127
3018
o oszałamiające 2.7 raza.
15:10
by a staggeringzdumiewające 2.7 timesczasy.
303
898145
3785
Ale to, co mnie najbardziej uwiodło
w gospodarce cyrkulacyjnej,
15:14
But what inspirednatchniony me mostwiększość
about the circularokólnik economygospodarka
304
902690
2560
to możliwość inspirowania młodych ludzi.
15:17
was its abilityzdolność to inspireinspirować youngmłody people.
305
905250
2989
Młodzi ludzie, patrzący na gospodarkę
w ten nowy sposób,
15:20
When youngmłody people see the economygospodarka
throughprzez a circularokólnik lensobiektyw,
306
908779
3135
widzą nowe możliwości
w takim świecie.
15:23
they see brandMarka newNowy opportunitiesmożliwości
on exactlydokładnie the samepodobnie horizonhoryzont.
307
911914
4536
Mogą użyć swojej wiedzy
i kreatywności
15:28
They can use theirich creativitykreatywność
and knowledgewiedza, umiejętności
308
916488
2605
żeby przebudować cały system,
15:31
to rebuildodbudować the entireCały systemsystem,
309
919093
2387
I to jest do zrobienia już teraz,
15:33
and it's there for the takingnabierający right now,
310
921480
2113
im szybciej to zrobimy, tym lepiej.
15:35
and the fasterszybciej we do this, the better.
311
923593
2456
Czy możemy to osiągnąć za ich życia?
15:38
So could we achieveosiągać this
in theirich lifetimesokresy istnienia?
312
926049
3070
Czy to możliwe?
Wierzę, że tak.
15:41
Is it actuallytak właściwie possiblemożliwy?
313
929119
2136
Kiedy spojrzycie na życie mojego
pradziadka, wszystko jest możliwe
15:43
I believe yes.
314
931255
1510
15:45
When you look at the lifetimeżycie of
my great-grandfatherpradziadek, anything'snic w possiblemożliwy.
315
933105
3839
Kiedy się urodził, na świecie
było tylko 25 samochodów;
15:49
When he was bornurodzony, there were only
25 carssamochody in the worldświat;
316
937574
3736
dopiero zostały wynalezione.
15:53
they had only just been inventedzmyślony.
317
941310
2430
Kiedy miał 14 lat,
po raz pierwszy polecieliśmy.
15:55
When he was 14, we flewlatał
for the first time in historyhistoria.
318
943740
3931
Teraz jest 100 tys. lotów
15:59
Now there are 100,000 charterCzarter flightsloty
319
947671
2489
każdego dnia.
16:02
everykażdy singlepojedynczy day.
320
950160
1946
Kiedy miał 45 lat, stworzyliśmy
pierwszy komputer.
16:04
When he was 45, we builtwybudowany
the first computerkomputer.
321
952106
3994
Wielu mówiło, że to się nie przyjmie,
ale się udało, i już 20 lat później
16:08
ManyWiele said it wouldn'tnie catchłapać on,
but it did, and just 20 yearslat laterpóźniej
322
956100
3157
zmieniliśmy go w mikrochip,
16:11
we turnedobrócony it into a microchipukł.
323
959257
2021
jakich jest tysiące
teraz w tej sali.
16:13
of whichktóry there will be thousandstysiące
in this roompokój here todaydzisiaj.
324
961278
4202
10 lat przed jego śmiercią
powstał pierwszy telefon komórkowy.
Nie był jeszcze bardzo mobilny,
trzeba przyznać,
16:17
TenDziesięć yearslat before he diedzmarły,
we builtwybudowany the first mobilemobilny phonetelefon.
325
965480
2879
ale teraz już taki jest.
16:20
It wasn'tnie było that mobilemobilny, to be fairtargi,
326
968359
1974
A kiedy pradziadek opuszczał Ziemię,
pojawił się Internet.
16:22
but now it really is,
327
970333
1974
16:24
and as my great-grandfatherpradziadek
left this EarthZiemia, the InternetInternet arrivedprzybył.
328
972307
3970
Teraz możemy wszystko,
16:28
Now we can do anything,
329
976277
2113
a co ważniejsze,
16:30
but more importantlyco ważne,
330
978390
1280
mamy plan.
16:31
now we have a planplan.
331
979670
2315
Dziękuję.
16:33
Thank you.
332
981985
2005
16:36
(ApplauseAplauz)
333
984640
8641
(aplauz)
Translated by Agata Szczytnicka
Reviewed by Kasia Biel

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dame Ellen MacArthur - Circular economy advocate
After setting a record for sailing around the world, Dame Ellen MacArthur has turned her attention toward creating a more "circular" economy -- where resources and power recirculate and regenerate.

Why you should listen

It's a tradition among British citizens: If you circumnavigate the globe by sail, you'll earn royal honors. Ellen MacArthur was made a dame in 2005 after the fastest solo sail around the world. But when you sail alone around the world, things come into focus. Dame Ellen, at the top of her sailing career, had become acutely aware of the finite nature of the resources our linear economy relies on.

In 2010, she launched the Ellen MacArthur Foundation, which works with education and business to accelerate the transition to a regenerative circular economy. She also runs the Ellen MacArthur Cancer Trust, using sailing to build confidence for kids following cancer treatment.

More profile about the speaker
Dame Ellen MacArthur | Speaker | TED.com