TEDGlobal 2013
Peter Doolittle: How your "working memory" makes sense of the world
Peter Doolittle: Çfarë kuptimi ka për botën " kujtesa e punës"
Filmed:
Readability: 3.4
2,344,275 views
" Jeta vjen drejt nesh me hapa të shpejtë, dhe ajo që duhet të bëjmë është të kapim rrjedhën amorfe të eksperiencës, dhe të nxjerrim prej saj kuptimin". Në këtë bisedë të këndshme dhe informuese, psikologu edukativ Peter Doolitle jep detaje të rëndësisë -si dhe kufizimet - e kujtesës suaj të punës, të asaj pjese të trurit e cila lejon që të marrim kuptimin e asaj çka ndodh rreth nesh.
Peter Doolittle - Educational psychology professor
Peter Doolittle is striving to understand the processes of human learning. Full bio
Peter Doolittle is striving to understand the processes of human learning. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So yesterday, I was out in the street
0
231
2380
Dje, gjendesha në rrugë
00:14
in front of this building,
1
2611
2676
përballë kësaj ndërtese,
00:17
and I was walking down the sidewalk,
2
5287
3036
po ecja përgjatë rrugës,
00:20
and I had company, several of us,
3
8323
1860
dhe isha i shoqëruar, ishim disa vetë,
00:22
and we were all abiding by the rules
4
10183
1498
dhe të gjithë po u përmbaheshim rregullave,
00:23
of walking down sidewalks.
5
11681
2387
për të ecur në rrugë.
00:26
We're not talking each other. We're facing forward.
6
14068
2442
Nuk po flisnim me njëri tjetrin. Thjesht po ecnim drejt.
00:28
We're moving.
7
16510
1423
Ishim në lëvizje.
00:29
When the person in front of me slows down.
8
17933
3263
Papritur, dikush para meje uli shpjetesinë.
00:33
And so I'm watching him, and he slows down,
9
21196
1990
Pra po e shikoj, dhe ai ul shpejtësinë,
00:35
and finally he stops.
10
23186
1597
dhe më në fund ndalon.
00:36
Well, that wasn't fast enough for me,
11
24783
2085
Gjithësesi, unë s'mund të prisja për të,
00:38
so I put on my turn signal, and I walked around him,
12
26868
3679
prandaj ndeza sinjalin, dhe dola anash tij,
00:42
and as I walked, I looked to see what he was doing,
13
30547
2733
dhe ndërsa e parakalova, pashë se çfarë po bënte,
00:45
and he was doing this.
14
33280
2563
dhe ai po bënte pikërisht këtë.
00:47
He was texting,
15
35848
1944
Po shkruante mesazh,
00:49
and he couldn't text and walk at the same time.
16
37792
2022
dhe s'mund të ecte dhe të shkruante njëkohësisht.
00:51
Now we could approach this
17
39814
1809
Kjo gjë mund të përqaset,
00:53
from a working memory perspective
18
41623
1892
e parë nga këndvështrimi i kujtesës së punës,
00:55
or from a multitasking perspective.
19
43515
1985
ose nga një perspektivë shumë funksionale.
00:57
We're going to do working memory today.
20
45500
2529
Sot do të flasim për kujtesën e punës.
01:00
Now, working memory
21
48029
2140
Kujtesa e punës,
01:02
is that part of our consciousness that we are
22
50169
3148
është ajo e pjesë e nënvetëdijes sonë për të cilën
01:05
aware of at any given time of day.
23
53317
2454
jemi të ndërgjegjshëm në çdo moment të ditës.
01:07
You're going it right now.
24
55771
1642
Do ta demonstrojmë tani.
01:09
It's not something we can turn off.
25
57413
1654
Ajo nuk është diçka që mund t'a fikësh.
01:11
If you turn it off, that's called a coma, okay?
26
59067
3451
Nëse e fik, kjo quhet koma, apo jo?
01:14
So right now, you're doing just fine.
27
62518
3103
Deri tani, po ia dilni shumë mirë.
01:17
Now working memory has four basic components.
28
65621
2356
Kujtesa e punës ka katër komponentë kryesorë.
01:19
It allows us to store some immediate experiences
29
67977
2597
Ajo na lejon që të depozitojmë disa nga përvojat e drejtpërdrejta
01:22
and a little bit of knowledge.
30
70574
1616
dhe pak njohuri.
01:24
It allows us to reach back
into our long-term memory
into our long-term memory
31
72190
3369
Na lejon hyrjen në kujtesën afatgjatë
01:27
and pull some of that in as we need it,
32
75559
1850
dhe të marrim prej andej informacionin e nevojshëm,
01:29
mixes it, processes it
33
77409
2200
ta përziejmë dhe ta përpunojmë atë
01:31
in light of whatever our current goal is.
34
79609
2294
në varësi të nevojave dhe qëllimeve tona.
01:33
Now the current goal isn't something like,
35
81903
1514
Qëllimi ynë nuk mund të jetë diçka e ngjashme me
01:35
I want to be president or the best surfer in the world.
36
83417
2282
dëshirën për t'u bërë president apo serferi më i mirë në botë.
01:37
It's more mundane. I'd like that cookie,
37
85699
2803
Është diçka më njerëzore dhe normale.
Unë e dua këtë biskotë,
Unë e dua këtë biskotë,
01:40
or I need to figure out how to get into my hotel room.
38
88502
2602
apo duhet të gjej rrugën për te hoteli im.
01:43
Now working memory capacity
39
91104
2180
Kapaciteti i kujtesës së punës
01:45
is our ability to leverage that,
40
93284
2606
është aftësia jonë për të ndikuar një gjë të tillë,
01:47
our ability to take what we know
41
95890
2795
aftësia jonë që të përdorim njohurinë,
01:50
and what we can hang onto
42
98685
1276
si të kapemi pas saj
01:51
and leverage it in ways that allow us to satisfy
43
99961
3599
dhe t'a përdorim në mënyrë të kënaqshme
01:55
our current goal.
44
103560
1750
për plotësimin e qëllimeve aktuale.
01:57
Now working memory capacity
45
105310
1784
Kujtesa e punës,
01:59
has a fairly long history,
46
107094
2053
ka një histori paksa të gjatë,
02:01
and it's associated with a lot of positive effects.
47
109147
2199
dhe shoqërohet nga shumë efekte pozitive.
02:03
People with high working memory capacity
48
111346
2388
Njerëzit që kanë kujtesë pune shumë të mirë pune
02:05
tend to be good storytellers.
49
113734
2244
priren të jenë tregimtarë të mirë.
02:07
They tend to solve and do well
on standardized tests,
on standardized tests,
50
115978
3977
Ata kanë tendencën të zgjidhin dhe të dalin
mirë ne testime të standartizuara,
mirë ne testime të standartizuara,
02:11
however important that is.
51
119955
2345
sado të rëndësishme qofshin ato.
02:14
They're able to have high levels of writing ability.
52
122300
3783
Ata janë shumë të aftë në të shkruar.
02:18
They're also able to reason at high levels.
53
126083
2874
Ata janë gjithashtu shumë të aftë për të arsyetuar.
02:20
So what we're going to do here
is play a little bit with some of that.
is play a little bit with some of that.
54
128957
2918
Pra, ajo që do të bëjmë këtu sot është
një lojë e vogël me kujtesën e punës.
një lojë e vogël me kujtesën e punës.
02:23
So I'm going to ask you to perform a couple tasks,
55
131875
2550
Do t'ju kërkoj të bëni disa ushtrime,
02:26
and we're going to take your
working memory out for a ride.
working memory out for a ride.
56
134425
3079
dhe do ta përdorim pak kujtesën tuaj të punës.
02:29
You up for that? Okay.
57
137504
2597
Jeni gati për këtë? Dakord.
02:32
I'm going to give you five words,
58
140101
2198
Do t'ju jap pesë fjalë,
02:34
and I just want you to hang on to them.
59
142299
1793
dhe dua që t'i mbani mend ato.
02:36
Don't write them down. Just hang on to them.
60
144092
1868
Mos i shkruani. Thjesht mbajini mend ato.
02:37
Five words.
61
145960
1412
Pesë fjalë.
02:39
While you're hanging on to them,
I'm going to ask you to answer three questions.
I'm going to ask you to answer three questions.
62
147372
3203
Ndërsa ju i mbani mend këto fjalë,
unë do ju kërkoj t'i përgjigjeni tre pyetjeve.
unë do ju kërkoj t'i përgjigjeni tre pyetjeve.
02:42
I want to see what happens with those words.
63
150575
1905
Dua të shoh çdo të ndodhë me këto fjalë.
02:44
So here's the words:
64
152480
1847
Fjalët janë këto:
02:46
tree,
65
154327
3288
pemë,
02:49
highway,
66
157615
2935
autostradë,
02:52
mirror,
67
160550
2378
pasqyrë,
02:54
Saturn
68
162928
2132
Saturn
02:57
and electrode.
69
165060
2419
dhe elektrodë.
02:59
So far so good?
70
167479
1584
Dakord deri tani?
03:01
Okay. What I want you to do
71
169063
1854
Dakord. Ajo që dua të bëni
03:02
is I want you to tell me what the answer is
72
170917
3347
është të më thoni përgjigjen
03:06
to 23 times eight.
73
174264
2322
se sa bëjnë 23 shumëzim për 8.
03:08
Just shout it out.
74
176586
2714
Thjesht thuajeni.
03:12
(Mumbling) (Laughter)
75
180766
3702
(Belbëzime) ( Të qeshura)
03:16
In fact it's -- (Mumbling) -- exactly. (Laughter)
76
184468
2421
Në fakt...(Belbëzime)...saktësisht. (Të qeshura)
03:18
All right. I want you to take out your left hand
77
186889
3227
Dakord. Dua që të ngrini dorën e majtë
03:22
and I want you to go, "One, two, three, four, five,
78
190116
2680
dhe të filloni të numëroni " Një, dy, tre, katër, pesë,
03:24
six, seven, eight, nine, 10."
79
192796
2203
gjashtë, shtatë, tetë, nëntë, 10".
03:26
It's a neurological test,
just in case you were wondering.
just in case you were wondering.
80
194999
2696
Nëse jeni kuriozë të dini,
ky është një testim neurologjik.
ky është një testim neurologjik.
03:29
All right, now what I want you to do
81
197695
1865
Dakord, ajo që unë kërkoj prej jush
03:31
is to recite the last five letters
82
199560
2225
është të thoni pesë gërmat e fundit
03:33
of the English alphabet backwards.
83
201785
2869
të alfabetit anglez mbrapsht.
03:38
You should have started with Z.
84
206637
1902
Ju duhet të fillonit me shkronjën Z.
03:40
(Laughter)
85
208539
3291
(Të qeshura)
03:43
All right. How many people here are still pretty sure
86
211830
2087
Dakord. Sa prej jush janë akoma të sigurt
03:45
you've got all five words?
87
213917
2451
se i thanë të pesta gërmat?
03:48
Okay. Typically we end up with about less than half,
88
216368
3181
Mirë. Zakonisht, përfundojmë të themi më pak se gjysmat,
03:51
right, which is normal. There will be a range.
89
219549
2075
apo jo, dhe kjo është mëse normale. Ka një rreze të arritjes.
03:53
Some people can hang on to five.
90
221624
1556
Disa njerëz mund t'i thonë të pesta.
03:55
Some people can hang on to 10.
91
223180
1284
Disa mund të thonë deri në dhjetë.
03:56
Some will be down to two or three.
92
224464
2305
Disa munden të thonë vetëm dy ose tre.
03:58
What we know is this is really important
to the way we function, right?
to the way we function, right?
93
226769
3404
Ajo që ne dimë me siguri, është se kjo është shumë e rëndësishme për mënyrën se si funksionojmë, apo jo?
04:02
And it's going to be really important here at TED
94
230173
1948
Dhe do të jetë me shumë rëndësi këtu në TED
04:04
because you're going to be exposed
to so many different ideas.
to so many different ideas.
95
232121
3036
sepse do të ekspozoheni në ide të ndryshme
dhe të larmishme.
dhe të larmishme.
04:07
Now the problem that we have
96
235157
2207
Problemi që ne kemi
04:09
is that life comes at us,
97
237364
1712
është se jeta vjen drejt nesh,
04:11
and it comes at us very quickly,
98
239076
2117
me hapa shumë të shpejtë,
04:13
and what we need to do is to take that amorphous
99
241193
3913
dhe e kemi të nevojshme që ta marrim
04:17
flow of experience and somehow
100
245106
1778
këtë rrjedhë eksperiencash amorfe dhe
në një farë mënyre
në një farë mënyre
04:18
extract meaning from it
101
246884
1507
të nxjerrim kuptimin prej saj
04:20
with a working memory
102
248391
1299
me anë të kujtesës së punës
04:21
that's about the size of a pea.
103
249690
2269
e cila ka përmasat e një kokërr bizeleje.
04:23
Now don't get me wrong,
working memory is awesome.
working memory is awesome.
104
251959
2547
Ju lutem mos më keqkuptoni,
kujtesa e punës është e mrekullueshme.
kujtesa e punës është e mrekullueshme.
04:26
Working memory allows us
105
254506
2115
Kujtesa e punës na lejon
04:28
to investigate our current experience
106
256621
2372
të ekzaminojme eksperiencat aktuale
04:30
as we move forward.
107
258993
1495
ndërkohë që ecim përpara.
04:32
It allows us to make sense of the world around us.
108
260488
3168
Ajo na lejon që të marrim kuptimin
rreth botës që na rrethon.
rreth botës që na rrethon.
04:35
But it does have certain limits.
109
263656
1919
Por ajo ka disa kufij të caktuar.
04:37
Now working memory is great
for allowing us to communicate.
for allowing us to communicate.
110
265575
3843
Kujtesa e punës është madhështore
sepse na lejon të komunikojmë.
sepse na lejon të komunikojmë.
04:41
We can have a conversation,
111
269418
1472
Ne mund të kemi një bisedë,
04:42
and I can build a narrative around that
112
270890
2687
dhe unë mund të ndërtoj një histori rreth saj
04:45
so I know where we've been and where we're going
113
273577
1730
kështu që mund të di ku kemi qënë dhe ku po vemi
04:47
and how to contribute to this conversation.
114
275307
2088
dhe si të kontribuoj në këtë bisedë.
04:49
It allows us to problem-solve, critical think.
115
277395
2237
Ajo na lejon të zgjidhim problemet dhe
të mendojmë në mënyrë kritike.
të mendojmë në mënyrë kritike.
04:51
We can be in the middle of a meeting,
116
279632
1804
Mund të jemi në mes të një mbledhje,
04:53
listen to somebody's presentation, evaluate it,
117
281436
2503
duke dëgjuar prezantimin e dikujt, duke e vlerësuar atë,
04:55
decide whether or not we like it,
118
283939
1642
dhe vendosim nëse na pëlqen apo jo,
04:57
ask follow-up questions.
119
285581
1258
si dhe ndërtojmë pyetje që pasojnë prezantimin.
04:58
All of that occurs within working memory.
120
286839
3370
Gjithë ky proçes ndodh në kujtesën tonë të punës.
05:02
It also allows us to go to the store
121
290209
1847
Ajo na lejon gjithashtu të shkojmë në dyqan,
05:04
and allows us to get milk and eggs and cheese
122
292056
3654
të blejmë qumësht, vezë, djathë
05:07
when what we're really looking for
123
295710
1771
kur ajo çka ne kërkojmë me të vertetë
05:09
is Red Bull and bacon. (Laughter)
124
297481
2837
është birrë Red Bull dhe proshutë. ( Të qeshura)
05:12
Gotta make sure we're getting what we're looking for.
125
300318
2722
Duhet të sigurohemi që të marrim atë të cilën kërkojmë.
05:15
Now, a central issue with working memory
126
303040
3337
Tani, një çështje me rëndësi mbi kujtesën e punës
05:18
is that it's limited.
127
306377
1397
është se ajo është e kufizuar.
05:19
It's limited in capacity, limited in duration,
128
307774
2196
Ka kufizime në kapacitet, kufizime në kohëzgjatje,
05:21
limited in focus.
129
309970
1610
kufizime në përqëndrim.
05:23
We tend to remember about four things.
130
311580
2735
Ne kemi tendencën të kujtojmë rreth katër gjëra.
05:26
Okay? It used to be seven,
131
314315
1897
Dakord? Kanë qenë shtatë,
05:28
but with functional MRIs, apparently it's four,
132
316212
2024
por nëse merret parasysh funksioni i
Rezonancës Magnetike të Imazhit, duket se janë katër,
Rezonancës Magnetike të Imazhit, duket se janë katër,
05:30
and we were overachieving.
133
318236
2543
dhe ne po e tejkalonim atë.
05:32
Now we can remember those four things
134
320779
1973
Ne mund të mbajmë mend ato katër gjëra
05:34
for about 10 to 20 seconds
135
322752
1863
për rreth 10 ose 20 sekonda
05:36
unless we do something with it,
136
324615
1727
nëse nuk bëjmë diçka tjetër ndërkohë,
05:38
unless we process it,
unless we apply it to something,
unless we apply it to something,
137
326342
2513
derisa e proçesojmë informacionin,
derisa e aplikojmë atë diku,
derisa e aplikojmë atë diku,
05:40
unless we talk to somebody about it.
138
328855
3645
deri në momentin që ja përcjellim atë dikujt.
05:44
When we think about working memory,
139
332500
3242
Kur mendojmë mbi kujtesën e punës,
05:47
we have to realize that this limited capacity
140
335742
3304
ne duhet të kuptojmë se ky kapacitet i kufizuar
05:51
has lots of different impacts on us.
141
339046
2495
ka ndikime të ndryshme mbi ne.
05:53
Have you ever walked from one room to another
142
341541
3025
Ju ka ndodhur ndonjëherë të shkoni
nga një dhomë në tjetrën
nga një dhomë në tjetrën
05:56
and then forgotten why you're there?
143
344566
3011
dhe të keni harruar përse ndodheshit atje?
05:59
You do know the solution to that, right?
144
347577
2169
E dini se cila është zgjidhja e kësaj situate, apo jo?
06:01
You go back to that original room. (Laughter)
145
349746
2346
Ju ktheheni prapa te dhoma fillestare. (Të qeshura)
06:04
Have you ever forgotten your keys?
146
352092
3937
I keni harruar ndonjëherë çelësat?
06:08
You ever forgotten your car?
147
356029
2529
Keni harruar ndonjëherë makinën tuaj?
06:10
You ever forgotten your kids?
148
358558
2971
Keni harruar ndonjëherë fëmijët tuaj?
06:13
Have you ever been involved in a conversation,
149
361529
2189
Jeni përfshirë ndonjëherë në një bisedë,
06:15
and you realize that the conversation to your left
150
363718
1944
dhe papritur kuptoni se biseda në të djathtën tuaj
06:17
is actually more interesting? (Laughter)
151
365662
2834
është në fakt më interesante?
06:20
So you're nodding and you're smiling,
152
368496
1624
Pra po pohoni me kokë dhe po buzëqeshni,
06:22
but you're really paying attention
to this one over here,
to this one over here,
153
370120
2388
por po i kushtoni shumë vëmendje asaj që po them unë,
06:24
until you hear that last word go up,
154
372508
2300
derisa dëgjoni zërin që ngrihet në fjalën e fundit,
06:26
and you realize,
155
374808
1660
dhe e kuptoni,
06:28
you've been asked a question. (Laughter)
156
376468
2954
se ju është drejtuar një pyetje. (Të qeshura)
06:31
And you're really hoping the answer is no,
157
379422
1947
Ju shpresoni që përgjigjja të jetë "jo",
06:33
because that's what you're about to say.
158
381369
3219
sepse atë keni në mendje të thoni.
06:36
All of that talks about working memory,
159
384588
2476
Gjithë kjo flet për kujtesën e punës,
06:39
what we can do and what we can't do.
160
387064
2258
se çfarë mund të bëjmë dhe çfarë jo.
06:41
We need to realize that working memory
161
389322
1537
Ne duhet të kuptojmë se kujtesa e punës
06:42
has a limited capacity,
162
390859
1399
ka një kapacitet të kufizuar,
06:44
and that working memory capacity itself
is how we negotiate that.
is how we negotiate that.
163
392258
3519
dhe ky kapacitet varet se si e trajtojmë atë.
06:47
We negotiate that through strategies.
164
395777
2171
Ne përdorim strategji të ndryshme.
06:49
So what I want to do is talk a little bit
about a couple of strategies here,
about a couple of strategies here,
165
397948
2321
Kështu që, ajo që unë dua të bëj është
të flasim pak këtu për strategjitë,
të flasim pak këtu për strategjitë,
06:52
and these will be really important
166
400269
1275
dhe kjo do të jetë shumë e rëndësishme
06:53
because you are now in an
information target-rich environment
information target-rich environment
167
401544
3755
sepse tashmë ndodheni në një ambient
të pasur me informacion
të pasur me informacion
06:57
for the next several days.
168
405299
2120
dhe do të vazhdojë të jetë kështu për disa ditë.
06:59
Now the first part of this that we need to think about
169
407419
2904
Gjëja e parë është ajo për të cilën duhet të mendojmë
07:02
and we need to process our existence, our life,
170
410323
2767
të përpunojmë ekzistencën tonë, jetën tonë,
07:05
immediately and repeatedly.
171
413090
1715
menjëherë dhe në mënyrë të përsëritshme.
07:06
We need to process what's going on
172
414805
2441
Është e nevojshme të analizojmë atë që ndodh
07:09
the moment it happens, not 10 minutes later,
173
417246
2914
në momentin kur ndodh, jo 10 minuta më vonë,
07:12
not a week later, at the moment.
174
420160
2269
jo një javë më pas, por në moment.
07:14
So we need to think about, well,
do I agree with him?
do I agree with him?
175
422429
3733
Pra, duhet të mendojmë mirë,
nëse jemi dakord me atë?
nëse jemi dakord me atë?
07:18
What's missing? What would I like to know?
176
426162
2780
Çfarë mungon? Çfarë dua të di?
07:20
Do I agree with the assumptions?
177
428942
2222
Jam dakord me supozimet?
07:23
How can I apply this in my life?
178
431164
1810
Si mund ta aplikoj një gjë të tillë në jetën time?
07:24
It's a way of processing what's going on
179
432974
1980
Është një mënyrë e proçesimit të asaj që ndodh,
07:26
so that we can use it later.
180
434954
1767
në mënyrë që t'a përdorim më vonë.
07:28
Now we also need to repeat it. We need to practice.
181
436721
2960
Kemi gjithashtu nevojën për ta përsëritur.
Kemi nevojë ta praktikojmë.
Kemi nevojë ta praktikojmë.
07:31
So we need to think about it here.
182
439681
2412
Pra duhet të mendojmë rreth saj.
07:34
In between, we want to talk to people about it.
183
442093
2795
Ndërkohë që, duam të flasim për të me njerëz të tjerë.
07:36
We're going to write it down,
and when you get home,
and when you get home,
184
444888
2223
Ne do mbajmë shënime për këtë,
dhe kur të shkoni në shtëpi,
dhe kur të shkoni në shtëpi,
07:39
pull out those notes and think about them
185
447111
1960
nxirrni shënimet tuaja dhe mendoni rreth tyre
07:41
and end up practicing over time.
186
449071
2389
dhe praktikojini ato ndërkohë.
07:43
Practice for some reason
became a very negative thing.
became a very negative thing.
187
451460
2551
Për disa arsye, praktika ka marrë një ngjyrim negativ.
07:46
It's very positive.
188
454011
1452
Është shumë pozitive.
07:47
The next thing is, we need to think elaboratively
189
455463
3050
Hapi tjetër është se duhet të mendojmë
në mënyrë të detajuar
në mënyrë të detajuar
07:50
and we need to think illustratively.
190
458513
2340
si dhe duhet të mendojmë me anë të shembujve.
07:52
Oftentimes, we think that we have to relate
new knowledge to prior knowledge.
new knowledge to prior knowledge.
191
460853
3454
Shpeshherë, ne mendojmë se duhet të lidhim
informacionin e ri me atë të mëparshmin.
informacionin e ri me atë të mëparshmin.
07:56
What we want to do is spin that around.
192
464307
1930
Ajo që ne duam të bëjmë është të rrotullohemi rreth tij.
07:58
We want to take all of our existence
193
466237
1757
Ne duam që gjithë qënien tonë
07:59
and wrap it around that new knowledge
194
467994
1753
ta mbështjellim rreth informacionit të ri
08:01
and make all of these connections
and it becomes more meaningful.
and it becomes more meaningful.
195
469747
3448
të realizojmë gjithë lidhjet e mundshme
kështu që ai bëhet më kuptimplotë.
kështu që ai bëhet më kuptimplotë.
08:05
We also want to use imagery.
We are built for images.
We are built for images.
196
473195
3794
Ne duam gjithashtu të përdorim pamjen vizive.
Ne jemi të ndërtuar për imazhet.
Ne jemi të ndërtuar për imazhet.
08:08
We need to take advantage of that.
197
476989
1858
Le të përfitojmë pak nga kjo gjë.
08:10
Think about things in images,
198
478847
1510
Mendojini gjërat si imazhe,
08:12
write things down that way.
199
480357
2349
shkruajini në fletë si të tilla.
08:14
If you read a book, pull things up.
200
482706
1562
Nëse lexoni një libër, ndërtoni skenën e tij.
08:16
I just got through reading "The Great Gatsby,"
201
484268
2053
Sapo mbarova së lexuari librin " Gatsby i Madhërishëm".
08:18
and I have a perfect idea of what he looks like
202
486321
3099
dhe kam një imazh perfekt se si ngjante personazhi,
08:21
in my head, so my own version.
203
489420
2998
i ngulitur në mendjen time, sipas versionit tim.
08:24
The last one is organization and support.
204
492418
2003
Hapi i fundit është organizim dhe mbështetje.
08:26
We are meaning-making machines. It's what we do.
205
494421
2569
Ne jemi makineri që bazohemi në kuptimin e gjërave.
Kjo është ajo që bëjmë.
Kjo është ajo që bëjmë.
08:28
We try to make meaning out of
everything that happens to us.
everything that happens to us.
206
496990
3141
Ne mundohemi të nxjerrim kuptimin e çdo gjëje që na ndodh.
08:32
Organization helps, so we need to structure
207
500131
2290
Organizimi ndihmon, prandaj na duhet të ndërtojmë
08:34
what we're doing in ways that make sense.
208
502421
1579
atë që do bëjmë, në mënyrë që të ketë kuptim.
08:36
If we are providing knowledge and experience,
209
504000
2586
Nëse ne po japim njohuri dhe eksperiencë,
08:38
we need to structure that.
210
506586
1485
duhet ta strukturojmë atë.
08:40
And the last one is support.
211
508071
2499
E fundit fare është mbështetja.
08:42
We all started as novices.
212
510570
1722
Ne të gjithë fillojmë jetën si fillestarë.
08:44
Everything we do is an
approximation of sophistication.
approximation of sophistication.
213
512292
3041
Çdo gjë që bëjmë është një përafërsi e sofistikimit.
08:47
We should expect it to change over time.
We have to support that.
We have to support that.
214
515333
2937
Duhet të presim nga vetja që ta ndryshojmë
me kalimin e kohës. Ne duhet ta mbështesim atë.
me kalimin e kohës. Ne duhet ta mbështesim atë.
08:50
The support may come in asking people questions,
215
518270
2656
Mbështetja sigurohet duke u drejtuar pyetje njerëzve,
08:52
giving them a sheet of paper that has
an organizational chart on it
an organizational chart on it
216
520926
3498
duke u dhënë një copë letër ku gjenden grafikë organizues
08:56
or has some guiding images,
217
524429
2548
apo disa imazhe drejtues,
08:58
but we need to support it.
218
526977
1900
por duhet ta mbështesim.
09:00
Now, the final piece of this, the take-home message
219
528877
5291
Tani, pjesa përfundimtare, mesazhi që ju duhet të merrni me vete
09:06
from a working memory capacity standpoint is this:
220
534168
2926
përsa i përket kapacitetit të kujtesës së punës është:
09:09
what we process, we learn.
221
537094
2931
ne mësojmë atë që përpunojmë.
09:12
If we're not processing life, we're not living it.
222
540025
4801
Nëse nuk e përpunojmë jetën, atëherë nuk po e jetojmë atë.
09:16
Live life. Thank you.
223
544826
1892
Jetoni jetën. Faleminderit.
09:18
(Applause)
224
546718
4185
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Peter Doolittle - Educational psychology professorPeter Doolittle is striving to understand the processes of human learning.
Why you should listen
Peter Doolittle is a professor of educational psychology in the School of Education at Virginia Tech, where he is also the executive director of the Center for Instructional Development and Educational Research. He teaches classes such as Cognition and Instruction, Constructivism and Education, Multimedia Cognition and College Teaching, but his research mainly focuses on learning in multimedia environments and the role of "working memory."
Doolittle has taught educational psychology around the world. He is the executive editor of the International Journal of Teaching and Learning in Higher Education and the co-executive editor of the International Journal of ePortfolio.
Peter Doolittle | Speaker | TED.com