TED2015
Patience Mthunzi: Could we cure HIV with lasers?
Patience Mthunzi: Chúng ta có thể chữa trị HIV bằng tia laser?
Filmed:
Readability: 5.2
1,278,466 views
Uống thuốc để thấm thuốc là một cách nhanh, không đau nhưng thường không hoàn toàn hiện quả để chữa bệnh. Một cách tiềm năng hơn? Tia laser. Trong buổi nói chuyện đầy nhiệt huyết này, TED Fellow Patience Mthuzi giải thích ý tưởng của cô dùng tia laser để đưa thuốc trực tiếp vào tế bào nhiễm HIV. Dù là mới những ngày đầu, nhưng đó có phải là một cách chữa trị phía chân trời?
Patience Mthunzi - Laser scientist
Patience Mthunzi wants to use lasers to deliver medicines more effectively. Full bio
Patience Mthunzi wants to use lasers to deliver medicines more effectively. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
What do you do when you have a headache?
0
793
2310
Bạn làm gì khi bị đau đầu?
00:15
You swallow an aspirin.
1
3832
1662
Bạn nuốt một viên aspirin
00:18
But for this pill to get
to your head, where the pain is,
to your head, where the pain is,
2
6247
4323
Nhưng để viên thuốc này đến đầu của bạn,
cái nơi bị đau ấy,
cái nơi bị đau ấy,
00:22
it goes through your stomach, intestines
and various other organs first.
and various other organs first.
3
10594
5377
nó phải đi qua bao tử, ruột và
nhiều cơ quan khác trong người bạn trước.
nhiều cơ quan khác trong người bạn trước.
00:28
Swallowing pills is the most effective
and painless way of delivering
and painless way of delivering
4
16947
5122
Uống thuốc là cách hiệu quả nhất
mà không đau đớn, để đưa
mà không đau đớn, để đưa
00:34
any medication in the body.
5
22093
2002
bất kỳ loại thuốc nào vào cơ thể.
00:37
The downside, though, is that swallowing
any medication leads to its dilution.
any medication leads to its dilution.
6
25452
4976
Dù vậy, nhược điểm là, uống thuốc luôn
đi đôi với việc pha loãng nó.
đi đôi với việc pha loãng nó.
00:43
And this is a big problem,
particularly in HIV patients.
particularly in HIV patients.
7
31134
5625
Và đây quả là một vấn đề lớn,
đặc biệt với bệnh nhân HIV.
đặc biệt với bệnh nhân HIV.
00:48
When they take their anti-HIV drugs,
8
36783
3153
Khi họ uống thuốc chữa trị HIV,
00:51
these drugs are good for lowering
the virus in the blood,
the virus in the blood,
9
39960
4066
những thuốc này giúp diệt bớt
vi-rút trong máu,
vi-rút trong máu,
00:56
and increasing the CD4 cell counts.
10
44050
2219
và tăng lượng tế bào CD4.
00:58
But they are also notorious
for their adverse side effects,
for their adverse side effects,
11
46618
4365
Nhưng thuốc rõ ràng cũng có
những phản ứng phụ bất lợi,
những phản ứng phụ bất lợi,
01:03
but mostly bad, because they get diluted
by the time they get to the blood,
by the time they get to the blood,
12
51007
5493
hầu như là xấu, bởi vì thuốc đã loãng đi
lúc nó đến được máu,
lúc nó đến được máu,
01:08
and worse, by the time
they get to the sites
they get to the sites
13
56524
2877
và tệ hơn nữa, lúc nó đến được những chổ
01:11
where it matters most:
within the HIV viral reservoirs.
within the HIV viral reservoirs.
14
59425
5462
nơi đó cần nhất:
trong những ổ chứa vi-rút HIV
trong những ổ chứa vi-rút HIV
01:17
These areas in the body --
such as the lymph nodes,
such as the lymph nodes,
15
65751
4523
Những vùng trong cơ thể-
như là bạch cầu,
như là bạch cầu,
01:22
the nervous system,
as well as the lungs --
as well as the lungs --
16
70298
2885
hệ thần kinh, cũng như phổi -
01:25
where the virus is sleeping,
17
73207
2504
nơi vi-rút đang yên ngủ.
01:27
and will not readily
get delivered in the blood
get delivered in the blood
18
75735
3208
chuẩn bị để tràn vào máu
01:30
of patients that are under
consistent anti-HIV drugs therapy.
consistent anti-HIV drugs therapy.
19
78967
5027
của những bệnh nhân đang trong
quá trình điều trị HIV bằng thuốc.
quá trình điều trị HIV bằng thuốc.
01:36
However, upon discontinuation of therapy,
20
84502
3686
Tuy nhiên, khi ngừng điều trị,
01:40
the virus can awake
and infect new cells in the blood.
and infect new cells in the blood.
21
88212
3657
vi-rút có thể thức dậy và lây nhiễm sang
những tế bào mới trong máu.
những tế bào mới trong máu.
01:44
Now, all this is a big problem in treating
HIV with the current drug treatment,
HIV with the current drug treatment,
22
92728
6585
Hiện nay, đây là vấn đề lớn trong
việc điều trị HIV bằng thuốc,
việc điều trị HIV bằng thuốc,
01:51
which is a life-long treatment
that must be swallowed by patients.
that must be swallowed by patients.
23
99337
4034
khi bệnh nhân phải uống thuốc cả đời.
01:55
One day, I sat and thought,
24
103395
2371
Một ngày nọ, tôi ngồi và chợt nghĩ,
01:57
"Can we deliver anti-HIV directly
within its reservoir sites,
within its reservoir sites,
25
105790
5737
"Liệu chúng ta có thể đưa thuốc chống HIV
trực tiếp vào những ổ bệnh,
trực tiếp vào những ổ bệnh,
02:03
without the risk of drug dilution?"
26
111551
2577
mà không cần phải pha loãng thuốc không?"
02:06
As a laser scientist,
the answer was just before my eyes:
the answer was just before my eyes:
27
114525
4593
Là một nhà khoa học về laser,
câu trả lời đã nằm ngay trước mắt:
câu trả lời đã nằm ngay trước mắt:
02:11
Lasers, of course.
28
119142
1810
Lasers, dĩ nhiên rồi.
02:12
If they can be used for dentistry,
29
120976
2864
Nếu laser có thể dùng cho nha khoa,
02:15
for diabetic wound-healing and surgery,
30
123864
2851
cho liền vết thương và phẩu thuật
bệnh tiểu đường
bệnh tiểu đường
02:18
they can be used for anything imaginable,
31
126739
2705
laser có thể dùng cho bất cứ lĩnh vực gì
02:21
including transporting drugs into cells.
32
129468
3264
cả việc là đưa thuốc vào trong tế bào.
02:25
As a matter of fact,
we are currently using laser pulses
we are currently using laser pulses
33
133403
5230
Thật ra thì, chúng tôi đang dùng tia laser
02:30
to poke or drill extremely tiny holes,
34
138657
3629
để chọc hay khoan những lỗ cực kỳ nhỏ,
02:34
which open and close almost
immediately in HIV-infected cells,
immediately in HIV-infected cells,
35
142310
4912
có thể mở và đóng gần như ngay tức khắc
trong những tế nào bị nhiễm HIV,
trong những tế nào bị nhiễm HIV,
02:39
in order to deliver drugs within them.
36
147246
2270
để đưa thuốc vào đó.
02:42
"How is that possible?" you may ask.
37
150380
2088
"Làm cách nào có thể?" bạn có thể hỏi.
02:45
Well, we shine a very powerful
but super-tiny laser beam
but super-tiny laser beam
38
153119
6333
Vâng, chúng tôi chiếu một tia laser
cực mỏng
cực mỏng
02:51
onto the membrane of HIV-infected cells
39
159476
3804
lên màng của tế bào nhiễm HIV
02:55
while these cells are immersed
in liquid containing the drug.
in liquid containing the drug.
40
163304
4051
khi những tế bào này đang
ngập trong chất lỏng chứa thuốc.
ngập trong chất lỏng chứa thuốc.
03:00
The laser pierces the cell,
while the cell swallows the drug
while the cell swallows the drug
41
168395
4858
Tia laser sẽ đâm thủng tế bào,
khi tế bào đang ngấm thuốc
khi tế bào đang ngấm thuốc
03:05
in a matter of microseconds.
42
173277
1838
chỉ trong vài phần triệu giây.
03:07
Before you even know it,
43
175446
1572
Trước khi bạn nhận ra nó,
03:09
the induced hole
becomes immediately repaired.
becomes immediately repaired.
44
177042
3024
lỗ bị khoan đã được sửa ngay lập tức.
03:13
Now, we are currently testing
this technology in test tubes
this technology in test tubes
45
181246
4420
Chúng tôi đang thử nghiệm công nghệ này
trong ống nghiệm
trong ống nghiệm
03:17
or in Petri dishes,
46
185690
1507
hay trong dĩa Petri,
03:19
but the goal is to get
this technology in the human body,
this technology in the human body,
47
187221
4336
nhưng mục tiêu là đưa công nghệ này
vào trong cơ thể người
vào trong cơ thể người
03:23
apply it in the human body.
48
191581
1658
ứng dụng nó lên cơ thể người.
03:25
"How is that possible?" you may ask.
49
193928
1883
Bạn sẽ thắc mắc, "Sao có thể làm được?"
03:28
Well, the answer is:
through a three-headed device.
through a three-headed device.
50
196422
4180
Câu trả lời là: qua một thiết bị ba đầu.
03:33
Using the first head, which is our laser,
51
201506
2922
Dùng đầu đầu tiên, đó là tia laser,
03:36
we will make an incision
in the site of infection.
in the site of infection.
52
204452
3157
chúng ta sẽ mổ chổ bị nhiễm bệnh.
03:40
Using the second head, which is a camera,
53
208498
2628
Dùng đầu thứ hai, đó là máy quay phim,
03:43
we meander to the site of infection.
54
211150
2227
chúng ta luồn lách quanh chổ
bị nhiễm bệnh.
bị nhiễm bệnh.
03:45
Finally, using a third head,
which is a drug-spreading sprinkler,
which is a drug-spreading sprinkler,
55
213813
4767
Cuối cùng, dùng đầu thứ ba,
đó là một vòi phun thuốc,
đó là một vòi phun thuốc,
03:50
we deliver the drugs directly
at the site of infection,
at the site of infection,
56
218604
3007
chúng ta đưa thuốc trực tiếp
vào chổ bị nhiễm bệnh,
vào chổ bị nhiễm bệnh,
03:53
while the laser is again used
to poke those cells open.
to poke those cells open.
57
221635
4101
trong khi tia laser một lần nữa
được dùng để mở những tế bào này.
được dùng để mở những tế bào này.
03:58
Well, this might not seem
like much right now.
like much right now.
58
226815
3230
Vâng, điều này dường như chưa thể
có ngay bây giờ.
có ngay bây giờ.
04:02
But one day, if successful,
this technology can lead
this technology can lead
59
230680
5063
Nhưng một ngày, nếu thành công,
thiết bị này có thể giúp
thiết bị này có thể giúp
04:07
to complete eradication
of HIV in the body.
of HIV in the body.
60
235767
3229
tiêu huỷ hoàn toàn HIV
trong cơ thể người.
trong cơ thể người.
04:11
Yes. A cure for HIV.
61
239401
2365
Vâng, chữa khỏi HIV.
04:14
This is every HIV researcher's dream --
62
242147
2914
Đây là một giấc mơ của
những nhà nghiên cứu HIV
những nhà nghiên cứu HIV
04:17
in our case, a cure lead by lasers.
63
245085
3527
và trong trường hợp này,
một sự chữa trị bằng tia laser
một sự chữa trị bằng tia laser
04:20
Thank you.
64
248636
1153
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
04:21
(Applause)
65
249813
1935
ABOUT THE SPEAKER
Patience Mthunzi - Laser scientistPatience Mthunzi wants to use lasers to deliver medicines more effectively.
Why you should listen
Patience Mthunzi is a research group leader at the Council for Scientific and Industrial Research in Pretoria, South Africa. There, she uses laser "tweezers" to try and separate diseased cells from healthy ones. She's also developed a way to use laser pulses to target drug delivery into cells.
Born in Soweto, Patience got her PhD in physics from the University of St. Andrews in Scotland. In 2012, she was named one of 20 Youngest Power Women in Africa by Forbes magazine; that same year she was given the Order of Mapungubwe for her contribution in the field of biophotonics. She's also a TED Fellow.
Patience Mthunzi | Speaker | TED.com