TEDxRiodelaPlata
Dan Ariely: What makes us feel good about our work?
Dan Ariely: Điều gì khiến chúng ta hài lòng về công việc của chúng ta?
Filmed:
Readability: 3.3
6,508,994 views
Cái gì thôi thúc chúng ta làm việc? Trái ngược với suy nghĩ thông thường, nó không phải chỉ là tiền. Nhưng nó cũng không chính xác là niềm vui. Có vẻ như hầu hết chúng ta phát triển mạnh bằng cách liên tục tiến bộ và cảm giác có mục đích. Nhà kinh tế học hành vi Dan Arialy giới thiệu hai thử nghiệm mở tiết lộ những thái độ đầy bất ngờ và mang tính sắc thái hướng tới ý nghĩa trong công việc của chúng ta. (Quay tại TEDxRiodelaPlata.)
Dan Ariely - Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want to talk a little bit today
0
405
1703
Hôm nay tôi muốn nói một chút
00:14
about labor and work.
1
2108
3898
về vấn đề lao động và việc làm.
00:18
When we think about how people work,
2
6006
3164
Khi chúng ta nghĩ về việc con người làm việc như thế nào,
00:21
the naive intuition we have
3
9170
2469
trực giác ngây thơ mà chúng ta có
00:23
is that people are like rats in a maze --
4
11639
2166
đó là con người giống như những con chuột trong một mê cung--
00:25
that all people care about is money,
5
13805
2379
thứ mà tất cả mọi người quan tâm đến là tiền,
00:28
and the moment we give people money,
6
16184
1312
và giây phút chúng ta cho người khác tiền,
00:29
we can direct them to work one way,
7
17496
1822
chúng ta có thể chỉ cho họ làm việc theo cách này,
00:31
we can direct them to work another way.
8
19318
2104
chúng ta có thể chỉ cho họ làm việc theo cách khác.
00:33
This is why we give bonuses to bankers and pay in all kinds of ways.
9
21422
3301
Đây là lý do tại sao chúng ta thưởng cho các giám đốc ngân hàng và trả tiền cho tất cả các công việc đó.
00:36
And we really have this incredibly simplistic view
10
24723
3381
Và chúng ta thực sự có quan điểm vô cùng đơn giản này
00:40
of why people work and what the labor market looks like.
11
28104
4358
về việc tại sao con người làm việc và thị trường lao động trông như thế nào.
00:44
At the same time, if you think about it,
12
32462
2728
Ngay lúc này, nếu các bạn nghĩ về điều đó,
00:47
there's all kinds of strange behaviors in the world around us.
13
35190
3333
có tất cả các dạng hành vi kỳ lại trên thế giới xung quanh chúng ta.
00:50
Think about something like mountaineering and mountain climbing.
14
38523
3132
Hãy nghĩ về một việc gì đó như trèo núi và leo núi.
00:53
If you read books of people who climb mountains, difficult mountains,
15
41655
4536
Nếu bạn đọc sách về những người leo núi, những ngọn núi khó leo,
00:58
do you think that those books are full of moments of joy and happiness?
16
46191
4997
bạn có nghĩ rằng những quyển sách đó chan chứa những phút giây vui vẻ và hạnh phúc?
01:03
No, they are full of misery.
17
51188
2733
Không, chúng toàn là đau khổ.
01:05
In fact, it's all about frostbite and difficulty to walk
18
53921
3801
Thực tế, tất cả đều là vì sự tê cóng và khó khăn để cất bước
01:09
and difficulty of breathing --
19
57722
1684
và sự khó thở--
01:11
cold, challenging circumstances.
20
59406
2599
lạnh giá, những hoàn cảnh đầy thách thức.
01:14
And if people were just trying to be happy,
21
62005
2698
Và nếu con người chỉ cố gắng để hạnh phúc,
01:16
the moment they would get to the top,
22
64703
2000
giây phút mà họ leo lên đến đỉnh,
01:18
they would say, "This was a terrible mistake.
23
66703
1769
họ sẽ nói, "Đây là một sai lầm khủng khiếp.
01:20
I'll never do it again."
24
68472
1511
Tôi sẽ không bao giờ làm lại nữa."
01:21
(Laughter)
25
69983
1539
(Cười)
01:23
"Instead, let me sit on a beach somewhere drinking mojitos."
26
71522
3632
"Thay vào đó, hãy để tôi ngồi trên một bãi biển nào đó uống mojitos."
01:27
But instead, people go down,
27
75154
3260
Nhưng thay vào đó, người ta đi xuống,
01:30
and after they recover, they go up again.
28
78414
3024
và sau khi hồi phục, người ta lại leo lên tiếp.
01:33
And if you think about mountain climbing as an example,
29
81438
3412
Và nếu bạn nghĩ về việc leo núi như một ví dụ,
01:36
it suggests all kinds of things.
30
84850
2093
nó sẽ gợi ý cho bạn về tất cả những điều khác.
01:38
It suggests that we care about reaching the end, a peak.
31
86943
3961
Nó gợi ý rằng chúng ta quan tâm tới việc đạt đến đích, đển đỉnh cao.
01:42
It suggests that we care about the fight, about the challenge.
32
90904
3534
Nó gợi ý rằng chúng ta quan tâm tới sự đấu tranh, tới thách thức.
01:46
It suggests that there's all kinds of other things
33
94438
2049
Nó gợi ý rằng có tất cả các thứ khác
01:48
that motivate us to work or behave in all kinds of ways.
34
96487
5497
thúc đẩy chúng ta làm việc và hành xử bằng tất cả mọi cách.
01:53
And for me personally, I started thinking about this
35
101984
2837
Và đối với cá nhân tôi, tôi đã bắt đầu nghĩ về điều này
01:56
after a student came to visit me.
36
104821
2818
sau khi một sinh viên đến gặp tôi.
01:59
This was a student that was one of my students a few years earlier.
37
107639
3999
Đây là một trong số các sinh viên của tôi vài năm trước.
02:03
And he came one day back to campus.
38
111638
2184
Và một ngày cậu ta quay trở lại trường.
02:05
And he told me the following story:
39
113822
2249
Và cậu ta kể với tôi câu chuyện này:
02:08
He said that for more than two weeks, he was working on a PowerPoint presentation.
40
116071
5401
Cậu ta nói rằng cậu ta đã làm một bản thuyết trình Power Point trong hơn hai tuần.
02:13
He was working in a big bank.
41
121472
1769
Cậu ta đang làm việc cho một ngân hàng lớn.
02:15
This was in preparation for a merger and acquisition.
42
123241
3897
Bản thuyết trình để chuẩn bị cho một vụ mua bán và sáp nhập.
02:19
And he was working very hard on this presentation --
43
127138
2807
Và cậu ta đã mất nhiều công sức để làm bản thuyết trình này--
02:21
graphs, tables, information.
44
129945
2009
các đồ thị, bảng biểu, thông tin.
02:23
He stayed late at night every day.
45
131954
3067
Cậu ta thức khuya hàng đêm.
02:27
And the day before it was due,
46
135021
2453
Và ngày trước hạn chót,
02:29
he sent his PowerPoint presentation to his boss,
47
137474
3214
cậu ta gửi bản thuyết trình Power Point cho sếp cậu ta,
02:32
and his boss wrote him back and said,
48
140688
2655
và người sếp đã phản hồi và nói rằng,
02:35
"Nice presentation, but the merger is canceled."
49
143343
4910
"Bản thuyết trình tốt, nhưng phần sáp nhập bị hủy bỏ."
02:40
And the guy was deeply depressed.
50
148253
2090
Và anh chàng hoàn toàn chán nản.
02:42
Now at the moment when he was working,
51
150343
2430
Tại thời điểm cậu ta đang làm việc,
02:44
he was actually quite happy.
52
152773
1770
cậu ta thực sự khá hạnh phúc.
02:46
Every night he was enjoying his work,
53
154543
2279
Hàng đêm cậu ta tận hưởng công việc của mình,
02:48
he was staying late, he was perfecting this PowerPoint presentation.
54
156822
4650
cậu ta đi ngủ muộn, cậu ta muốn làm bản thuyết trình thật hoàn hảo.
02:53
But knowing that nobody would ever watch that made him quite depressed.
55
161472
5150
Nhưng biết rằng việc sẽ không ai có thể xem làm cho cậu ta chán nản.
02:58
So I started thinking about how do we experiment
56
166622
2705
Như vậy tôi bắt đầu nghĩ về việc làm thế nào để chúng ta thử nghiệm
03:01
with this idea of the fruits of our labor.
57
169327
3817
ý tưởng về thành quả lao động của chúng ta
03:05
And to start with, we created a little experiment
58
173144
4232
Và để bắt đầu, chúng tôi đã làm một thử nghiệm nhỏ
03:09
in which we gave people Legos, and we asked them to build with Legos.
59
177376
6028
trong đó chúng tôi đưa đồ chơi xếp hình Lego cho mọi người, và yêu cầu họ xếp chúng.
03:15
And for some people, we gave them Legos and we said,
60
183404
4202
Và với một số người khác, chúng tôi đưa họ Lego và chúng tôi hỏi họ,
03:19
"Hey, would you like to build this Bionicle for three dollars?
61
187606
4715
"Này, bạn có muốn lắp một mô hình Bionicle này để lấy 3 đô la không?
03:24
We'll pay you three dollars for it."
62
192321
2023
Chúng tôi sẽ trả cho bạn 3 đô la để làm nó."
03:26
And people said yes, and they built with these Legos.
63
194344
3248
Và những người đó đồng ý, và họ xếp hình Lego.
03:29
And when they finished, we took it, we put it under the table,
64
197592
3870
Và khi họ làm xong, chúng tôi lấy nó, chúng tôi cất nó ở dưới bàn,
03:33
and we said, "Would you like to build another one, this time for $2.70?"
65
201462
5025
và chúng tôi nói, "Bạn có muốn làm một cái khác với 2,70 đô la không?"
03:38
If they said yes, we gave them another one.
66
206487
1709
Nếu họ đồng ý, chúng tôi đưa cho họ một cái khác.
03:40
And when they finished, we asked them,
67
208196
1302
Và khi họ làm xong, chúng tôi hỏi họ,
03:41
"Do you want to build another one?" for $2.40, $2.10, and so on,
68
209498
4739
"Bạn có muốn làm một cái khác không?" để lấy, 2,40 đô, 2,10 đô, vân vân,
03:46
until at some point people said, "No more. It's not worth it for me."
69
214237
5448
cho tới khi một số người nói, "Không làm nữa. Nó không đáng giá với tôi."
03:51
This was what we called the meaningful condition.
70
219685
2837
Điều này là cái mà chúng tôi gọi là điều kiện có nghĩa.
03:54
People built one Bionicle after another.
71
222522
3141
Người ta xếp một mô hình Bionicle sau mỗi một cái khác.
03:57
After they finished every one of them, we put them under the table.
72
225663
3229
Sau khi họ làm xong mỗi cái, chúng tôi cho chúng xuống dưới bàn,
04:00
And we told them that at the end of the experiment,
73
228892
2372
Và chúng tôi nói với họ vào cuối buổi thử nghiệm rằng,
04:03
we will take all these Bionicles, we will disassemble them,
74
231264
3292
chúng tôi sẽ lấy tất cả các mô hình Bionicles, chúng tôi sẽ tháo tất cả chúng ra,
04:06
we will put them back in the boxes, and we will use it for the next participant.
75
234556
4657
chúng tôi sẽ cho chúng vào lại các hộp, và chúng tôi sẽ sử dụng chúng cho những người tham gia thử nghiệm tiếp theo.
04:11
There was another condition.
76
239213
1794
Có một điều kiện khác.
04:13
This other condition was inspired by David, my student.
77
241007
4649
Điều kiện này được lấy cảm hứng từ David, sinh viên của tôi.
04:17
And this other condition we called the Sisyphic condition.
78
245656
3378
Và điều kiện khác này chúng tôi gọi là điều kiện Sisyphic
04:21
And if you remember the story about Sisyphus,
79
249034
2441
Và nếu như bạn còn nhớ về câu chuyện Sisyphus,
04:23
Sisyphus was punished by the gods to push the same rock up a hill,
80
251475
5049
Sisyphus đã bị các vị thần trừng phạt phải đẩy đá lên trên ngọn đồi,
04:28
and when he almost got to the end,
81
256524
2015
và khi Sisyphus gần tới đích,
04:30
the rock would roll over, and he would have to start again.
82
258539
3058
tảng đá lăn tròn xuống, và Sisyphus phải bắt đầu lại từ đầu.
04:33
And you can think about this as the essence of doing futile work.
83
261597
5094
Và bạn có thể nghĩ về điều này như là bản chất của việc làm vô ích.
04:38
You can imagine that if he pushed the rock on different hills,
84
266691
2817
Bạn có thể tưởng tượng rằng nếu Sisyphus đẩy tảng đá trên những ngọn đồi khác,
04:41
at least he would have some sense of progress.
85
269508
2808
ít nhất ông ấy còn có được cảm giác tiến bộ.
04:44
Also, if you look at prison movies,
86
272316
2538
Cũng như vậy, nếu bạn xem một bộ phim về nhà tù,
04:46
sometimes the way that the guards torture the prisoners
87
274854
3353
có một cách mà thỉnh thoảng các lính canh tra tấn các tù nhân
04:50
is to get them to dig a hole
88
278207
2134
đó là yêu cầu họ đào một cái hố
04:52
and when the prisoner is finished, they ask him to fill the hole back up and then dig again.
89
280341
4466
và khi tù nhân làm xong, họ yêu cầu người tù đó lấp đầy cái hố lại và đào lại lần nữa.
04:56
There's something about this cyclical version
90
284807
2288
Có điều gì đó về phiên bản mang tính chu kỳ này
04:59
of doing something over and over and over
91
287095
2368
về việc làm một thứ lặp đi lặp lại
05:01
that seems to be particularly demotivating.
92
289463
2943
dường như đang tước bỏ đi động cơ làm việc một cách tỉ mỉ.
05:04
So in the second condition of this experiment, that's exactly what we did.
93
292406
3497
Vì thế điều kiện thứ hai của thử nghiệm này chính xác là những gì mà chúng tôi đã làm.
05:07
We asked people, "Would you like to build one Bionicle for three dollars?"
94
295903
5087
Chúng tôi đã hỏi mọi người, "Bạn có muốn lắp một mô hình Bionicle để lấy 3 đô la không?"
05:12
And if they said yes, they built it.
95
300990
1914
Và nếu họ nói có, họ lắp chúng.
05:14
Then we asked them, "Do you want to build another one for $2.70?"
96
302904
3487
Sau đó chúng tôi hỏi họ, "Bạn có muốn lắp một cái khác với $2,70 không?"
05:18
And if they said yes, we gave them a new one,
97
306391
3359
Và nếu họ đồng ý, chúng tôi đưa cho họ một cái mới,
05:21
and as they were building it,
98
309750
1965
và khi họ đang lắp ráp chúng,
05:23
we took apart the one that they just finished.
99
311715
2868
chúng tôi để mô hình mà họ vừa lắp xong sang một một bên.
05:26
And when they finished that,
100
314583
2628
Và khi họ làm xong,
05:29
we said, "Would you like to build another one, this time for 30 cents less?"
101
317211
3667
chúng tôi hỏi, "Bạn có muốn làm một cái khác, lần này ít hơn 30 xen không?"
05:32
And if they said yes, we gave them the one that they built and we broke.
102
320878
4033
Và nếu họ nói có, chúng tôi đưa cho họ mô hình họ đã lắp xong và chúng tôi đã tháo ra.
05:36
So this was an endless cycle
103
324911
2300
Vì vậy đây là một chu kỳ vô tận
05:39
of them building and us destroying in front of their eyes.
104
327211
4979
của việc họ lắp ráp và chúng tôi tháo dỡ ngay trước mắt họ.
05:44
Now what happens when you compare these two conditions?
105
332190
4153
Bây giờ điều gì sẽ xảy ra nếu các so sánh hai điều kiện này?
05:48
The first thing that happened
106
336343
1086
Điều kiện thứ nhất xảy ra
05:49
was that people built many more Bionicles -- they built 11 versus seven --
107
337429
3715
đó là người ta lắp nhiều mô hình Bionicles hơn-- họ đã lắp được 11 so với 7--
05:53
in the meaningful condition versus the Sisyphus condition.
108
341144
3652
trong tình huống ý nghĩa trái ngược với tình huống Sisyphus.
05:56
And by the way, we should point out that this was not a big meaning.
109
344796
3068
Và bằng cách này, chúng tôi có thể chỉ ra rằng điều này không có ý nghĩa lớn.
05:59
People were not curing cancer or building bridges.
110
347864
2414
Mọi người không phải chữa bệnh ung thư hay đang xây dựng cầu,
06:02
People were building Bionicles for a few cents.
111
350278
4105
Họ đang lắp ráp các mô hình Bionicle chỉ với vài cent.
06:06
And not only that, everybody knew that the Bionicles would be destroyed quite soon.
112
354383
5051
Và không chỉ có vậy, tất cả bọn họ đều biết rằng các mô hình Bionicle sẽ sớm bị tháo dỡ.
06:11
So there was not a real opportunity for big meaning.
113
359434
2894
Vì vậy không có cơ hội thật cho ý nghĩa lớn.
06:14
But even the small meaning made a difference.
114
362328
3885
Nhưng thậm chí ý nghĩa nhỏ nhất cũng tạo ra sự khác biệt.
06:18
Now we had another version of this experiment.
115
366213
2371
Bây giờ chúng tôi có một phiên bản thử nghiệm khác.
06:20
In this other version of the experiment,
116
368584
1539
Trong phiên bản thử nghiệm này,
06:22
we didn't put people in this situation,
117
370123
2337
chúng tôi không đặt họ vào trong tình huống,
06:24
we just described to them the situation, much as I am describing to you now,
118
372460
4419
chúng tôi chỉ miêu tả cho họ tình huống, nhiều như tôi đang miêu tả cho các bạn bây giờ,
06:28
and we asked them to predict what the result would be.
119
376879
3116
và chúng tôi hỏi họ đoán kết quả sẽ xảy ra như thế nào.
06:31
What happened?
120
379995
1096
Điều gì đã xảy ra?
06:33
People predicted the right direction but not the right magnitude.
121
381091
4051
Người ta đã đoán đúng hướng nhưng không đúng tầm quan trọng.
06:37
People who were just given the description of the experiment
122
385142
4056
Những người chỉ được miêu tả thí nghiệm
06:41
said that in the meaningful condition people would probably build one more Bionicle.
123
389198
4313
nói rằng trong điều kiện có ý nghĩa, người ta có thể làm thêm một mô hình Bionicle.
06:45
So people understand that meaning is important,
124
393511
2450
Vì thế họ hiểu ý nghĩa là quan trọng,
06:47
they just don't understand the magnitude of the importance,
125
395961
2763
họ chỉ không hiểu tính chất trọng đại của sự quan trọng,
06:50
the extent to which it's important.
126
398724
2154
mức độ mà nó là quan trọng.
06:52
There was one other piece of data we looked at.
127
400878
3084
Có một phần dữ liệu khác mà chúng tôi nghiên cứu.
06:55
If you think about it, there are some people who love Legos and some people who don't.
128
403962
4918
Nếu bạn nghĩ về điều này, có một số người yêu xếp hình Legos và một số người thì không.
07:00
And you would speculate that the people who love Legos
129
408880
2082
Và bạn sẽ suy đoán rằng những người yêu Legos
07:02
will build more Legos, even for less money,
130
410962
2582
sẽ lắp ráp nhiều mô hình Legos hơn, thậm chí với ít tiền hơn,
07:05
because after all, they get more internal joy from it.
131
413544
2934
vì trên hết, họ có thêm nhiều niềm vui cho chính bản thân bạn.
07:08
And the people who love Legos less will build less Legos
132
416478
3305
Và những người ít yêu thích Lego hơn sẽ lắp ráp ít hơn
07:11
because the enjoyment that they derive from it is lower.
133
419783
2944
bởi vì niềm yêu thích họ nhận được ít hơn.
07:14
And that's actually what we found in the meaningful condition.
134
422727
2834
Và đó thực sự là điều mà chúng tôi đã tìm thấy trong điều kiện có ý nghĩa.
07:17
There was a very nice correlation between love of Lego
135
425561
3037
Có một tương quan tốt đẹp giữa tình yêu với Lego
07:20
and the amount of Legos people built.
136
428598
2129
và khối lượng Lego mà mọi người lắp được.
07:22
What happened in the Sisyphic condition?
137
430727
2551
Điều gì đã xảy ra với điều kiện Sisyphic?
07:25
In that condition the correlation was zero.
138
433278
2905
Trong điều kiện tương quan là 0.
07:28
There was no relationship between the love of Lego and how much people built,
139
436183
4441
Không có mối liên hệ giữa tình yêu với Lego và số lượng bao nhiêu Lego mà mọi người lắp được,
07:32
which suggests to me that with this manipulation
140
440624
2921
điều này gợi ý cho tôi rằng cùng với thao tác
07:35
of breaking things in front of people's eyes,
141
443545
2366
tháo dỡ mọi thứ trước mắt mọi người,
07:37
we basically crushed any joy that they could get out of this activity.
142
445911
4669
về cơ bản chúng tôi đã phá vỡ niềm vui mà họ có được từ hoạt động này.
07:42
We basically eliminated it.
143
450580
2781
Về cơ bản chúng tôi đã loại trừ nó.
07:45
Soon after I finished running this experiment,
144
453361
3717
Ngay sau khi toi hoàn thành cuộc thử nghiệm này,
07:49
I went to talk to a big software company in Seattle.
145
457078
4064
tôi đã đến nói chuyện với một công ty phần mềm lớn ở Seattle.
07:53
I can't tell you who they were, but they were a big company in Seattle.
146
461142
3594
Tôi không thể nói với các bạn tên công ty đó, nhưng họ là một công ty lớn ở Seattle.
07:56
And this was a group within this software company that was put in a different building.
147
464736
4358
Và đây là một nhóm thuộc công ty phần mềm đó và được đặt ở một tòa nhà khác.
08:01
And they asked them to innovate and create the next big product for this company.
148
469094
5183
Và công ty yêu cầu nhóm này cải tiến và tạo ra sản phẩm lớn tiếp theo cho công ty.
08:06
And the week before I showed up,
149
474277
1866
Và vào tuần trước khi tôi xuất hiện,
08:08
the CEO of this big software company went to that group, 200 engineers,
150
476143
4067
Giám đốc điều hành của công ty phần mềm lớn này đến gặp nhóm đó, 200 kỹ sư,
08:12
and canceled the project.
151
480210
3101
và hủy dự án.
08:15
And I stood there in front of 200 of the most depressed people I've ever talked to.
152
483311
5155
Và tôi ở đó, đứng trước 200 con người thất vọng nhất mà tôi đã từng nói chuyện.
08:20
And I described to them some of these Lego experiments,
153
488466
3195
Và tôi đã miêu tả cho họ những thí nghiệm về Lego,
08:23
and they said they felt like they had just been through that experiment.
154
491661
4846
và họ nói rằng họ cảm thấy giống như họ vừa trải qua thí nghiệm đó.
08:28
And I asked them, I said,
155
496507
1622
Và tôi hỏi họ, tôi nói,
08:30
"How many of you now show up to work later than you used to?"
156
498129
3530
"Có bao nhiêu người trong số các bạn hôm nay đi làm muộn hơn bình thường?"
08:33
And everybody raised their hand.
157
501659
2204
Và tất cả họ giơ tay lên.
08:35
I said, "How many of you now go home earlier than you used to?"
158
503863
2981
Tôi nói, "Có bao nhiêu người trong số các bạn hôm nay về nhà sớm hơn thường lệ?"
08:38
And everybody raised their hand.
159
506844
1799
Và tất cả giơ tay lên.
08:40
I asked them, "How many of you now add not-so-kosher things to your expense reports?"
160
508643
5866
Tôi hỏi họ, "Có bao nhiêu người trong số các bạn bổ sung những thứ không chính đáng vào trong báo cáo chi tiêu?"
08:46
And they didn't really raise their hands,
161
514509
1752
Và họ đã không thực sự giơ tay lên,
08:48
but they took me out to dinner and showed me what they could do with expense reports.
162
516261
5624
nhưng họ đưa tôi đi ăn tôi và chỉ cho tôi điều mà họ có thể làm với báo cáo chi tiêu.
08:53
And then I asked them, I said,
163
521885
1699
Và sau đó tôi hỏi họ, tôi nói,
08:55
"What could the CEO have done to make you not as depressed?"
164
523584
4600
"Giám đốc điều hành có thể làm gì để các bạn không bị thất vọng?"
09:00
And they came up with all kinds of ideas.
165
528184
2364
Và họ đưa ra tất cả các loại ý tưởng.
09:02
They said the CEO could have asked them to present to the whole company
166
530548
3238
Họ nói rằng giám đốc điều hành nên yêu cầu họ báo cáo trước toàn bộ công ty
09:05
about their journey over the last two years and what they decided to do.
167
533786
3307
về hành trình hơn hai năm qua của họ và về điều mà họ đã quyết định làm.
09:09
He could have asked them to think about which aspect of their technology
168
537093
3865
Ông ấy nên yêu cầu họ nghĩ về việc những khía cạnh nào của công nghệ của họ
09:12
could fit with other parts of the organization.
169
540958
3546
có thể phù hợp với những phần khác của tổ chức.
09:16
He could have asked them to build some prototypes, some next-generation prototypes,
170
544504
3374
Ông ấy nên yêu cầu họ xây dựng một số mẫu thử nghiệm, một số mẫu thử nghiệm thế hệ tiếp theo,
09:19
and seen how they would work.
171
547878
1871
và nhìn thấy cách họ làm việc như thế nào.
09:21
But the thing is that any one of those
172
549749
1995
Nhưng có một điều là không có ý tưởng nào trong số này
09:23
would require some effort and motivation.
173
551744
2967
yêu cầu một số nỗ lực và động lực.
09:26
And I think the CEO basically did not understand the importance of meaning.
174
554711
4153
Và tôi nghĩ rằng vị giám đốc điều hành về cơ bản không hiểu được tầm quan trọng của ý nghĩa.
09:30
If the CEO, just like our participants,
175
558864
2264
Nếu vị giám đốc điều hành đó, chỉ cần giống như những người tham gia thử nghiệm của chúng tôi,
09:33
thought the essence of meaning is unimportant,
176
561128
3101
nghĩ rằng bản chất của ý nghĩa là không quan trọng,
09:36
then he [wouldn't] care.
177
564229
1357
nên ông ấy không quan tâm.
09:37
And he would tell them, "At the moment I directed you in this way,
178
565586
2965
Và ông ấy nói với họ rằng, "Khi đó tôi hướng các bạn theo cách này,
09:40
and now that I am directing you in this way,
179
568551
1602
và bây giờ tôi đang hướng các bạn theo cách này,
09:42
everything will be okay."
180
570153
1960
tất cả đều sẽ ổn."
09:44
But if you understood how important meaning is,
181
572113
2548
Nhưng nếu bạn hiểu ý nghĩa quan trọng như thế nào,
09:46
then you would figure out that it's actually important
182
574661
2417
thì bạn sẽ hiểu thật sự quan trọng như thế nào
09:49
to spend some time, energy and effort
183
577078
1883
khi sử dụng thời gian, năng lượng và nỗ lực
09:50
in getting people to care more about what they're doing.
184
578961
3435
để khiến người khác quan tâm hơn tới điều mà họ đang làm.
09:54
The next experiment was slightly different.
185
582396
2708
Cuộc thử nghiệm thứ hai hơi khác một chút.
09:57
We took a sheet of paper with random letters,
186
585104
2657
Chúng tôi lấy một tờ giấy với những chữ cái bất kỳ,
09:59
and we asked people to find pairs of letters that were identical next to each other.
187
587761
4471
và tôi yêu cầu họ tìm các cặp chứ cái giống với các chữ cái bên canh.
10:04
That was the task.
188
592232
1148
Đó là nhiệm vụ.
10:05
And people did the first sheet.
189
593380
1383
Và họ đã làm xong tờ thứ nhất.
10:06
And then we asked them if they wanted to do the next sheet for a little bit less money
190
594763
3060
Và sau đó chúng tôi hỏi họ có muốn làm tờ tiếp theo với ít tiền hơn không
10:09
and the next sheet for a little bit less money, and so on and so forth.
191
597823
2958
và tờ giấy tiếp theo cũng với ít tiền hơn, và cứ tiếp tục như vậy.
10:12
And we had three conditions.
192
600781
1883
Và chúng tôi có ba điều kiện.
10:14
In the first condition, people wrote their name on the sheet,
193
602664
3688
Trong điều kiện thứ nhất, họ viết tên họ trên tờ giấy,
10:18
found all the pairs of letters, gave it to the experimenter.
194
606352
3678
tìm xong các cặp từ, đưa lại cho người thử nghiệm.
10:22
The experimenter would look at it, scan it from top to bottom,
195
610030
3966
Người thử nghiệm xem qua từ trên xuống dưới,
10:25
say "uh huh" and put it on the pile next to them.
196
613996
4150
nói "Ừm" và đặt lên chồng giấy bên cạnh họ.
10:30
In the second condition, people did not write their name on it.
197
618146
3699
Trong điều kiện thứ hai, người tham gia không viết tên họ trên giấy.
10:33
The experimenter looked at it,
198
621845
2218
Người thử nghiệm nhìn thấy tờ giấy,
10:36
took the sheet of paper, did not look at it, did not scan it,
199
624063
3133
lấy giấy, không nhìn vào nó, không xem qua nó,
10:39
and simply put it on the pile of pages.
200
627196
3599
và chỉ đơn giản là đặt nó lên chồng giấy.
10:42
So you take a piece, you just put it on the side.
201
630795
2652
Như vậy bạn lấy tờ giấy, bạn chỉ đặt nó sang một bên.
10:45
And in the third condition,
202
633447
1146
Và trong điều kiện thứ ba,
10:46
the experimenter got the sheet of paper and directly put it into a shredder.
203
634593
8378
người thử nghiệm lấy tờ giấy và trực tiếp cho nó vào máy hủy giấy.
10:54
What happened in those three conditions?
204
642971
2817
Điều gì xảy ra trong cả ba điều kiện này?
10:57
In this plot I'm showing you at what pay rate people stopped.
205
645788
4432
Trong biểu đồ này, tôi sẽ cho các bạn thấy họ dừng lại ở những tỷ lệ nào.
11:02
So low numbers mean that people worked harder. They worked for much longer.
206
650220
4518
Như vậy những con số thấp hơn có nghĩa là mọi người làm chăm chỉ hơn. Họ đã làm việc lâu hơn nhiều.
11:06
In the acknowledged condition, people worked all the way down to 15 cents.
207
654738
4916
Trong điều kiện được công nhận, họ làm tất cả cho đến khi xuống đến tận 15 cent.
11:11
At 15 cents per page, they basically stopped these efforts.
208
659654
3744
Tại tỷ giá 15 cent / giấy, về cơ bản họ đã dừng lại những nỗ lực của họ.
11:15
In the shredder condition, it was twice as much -- 30 cents per sheet.
209
663398
4755
Trong điều kiện máy xén giấy, tỷ lệ lớn gấp đôi -- 30 cent / giấy.
11:20
And this is basically the result we had before.
210
668153
2173
Và về cơ bản đây là kết quả chúng tôi đã có trước đây.
11:22
You shred people's efforts, output,
211
670326
3478
Bạn xóa sạch những nỗ lực, thành quả của họ,
11:25
you get them not to be as happy with what they're doing.
212
673804
2499
bạn khiến họ không cảm thấy vui vẻ với điều mà họ đang làm nữa.
11:28
But I should point out, by the way,
213
676303
1535
Nhưng nhân tiện, tôi phải chỉ ra rằng,
11:29
that in the shredder condition, people could have cheated.
214
677838
2965
trong điều kiện máy xén giấy, họ có thể đã lừa dối.
11:32
They could have done not so good work,
215
680803
2181
Họ có thể đã không làm tốt công việc,
11:34
because they realized that people were just shredding it.
216
682984
2503
bởi vì họ nhận ra rằng người ta sẽ chỉ xé nhỏ nó ra.
11:37
So maybe the first sheet you would do good work,
217
685487
1867
Do đó có lẽ tờ giấy đầu tiên bạn sẽ làm tốt nhất,
11:39
but then you see nobody is really testing it,
218
687354
1919
nhưng sau đó bạn nhìn thấy không ai thực sự kiểm tra nó cả,
11:41
so you would do more and more and more.
219
689273
2195
nên bạn có thể làm nhiều hơn và nhiều hơn và nhiều hơn.
11:43
So in fact, in the shredder condition,
220
691468
1562
Vì vậy, thực tế là trong điều kiện có máy xén giấy,
11:45
people could have submitted more work and gotten more money
221
693030
2874
họ có thể đã bàn giao nhiều thành phẩm hơn và nhận nhiều tiền hơn
11:47
and put less effort into it.
222
695904
2419
và nỗ lực ít hơn.
11:50
But what about the ignored condition?
223
698323
2147
Nhưng trong điều kiện bị bỏ qua thì thế nào?
11:52
Would the ignored condition be more like the acknowledged or more like the shredder,
224
700470
3513
Liệu điều kiện bị bỏ qua sẽ giống điều kiện được ghi nhận hay điều kiện có máy xén giấy,
11:55
or somewhere in the middle?
225
703983
2019
hoặc là ở nơi nào đó ở giữa?
11:58
It turns out it was almost like the shredder.
226
706002
3356
Hóa ra nó gần giống với điều kiện máy xén giấy..
12:01
Now there's good news and bad news here.
227
709358
2807
Bây giờ thì có cả tin tốt và tin xấu ở đây.
12:04
The bad news is that ignoring the performance of people
228
712165
4635
Tin xấu là việc phớt lờ hiệu quả làm việc của người khác
12:08
is almost as bad as shredding their effort in front of their eyes.
229
716800
4500
cũng tồi tệ gần giống như xé vụn nỗ lực của họ ngay trước mắt họ.
12:13
Ignoring gets you a whole way out there.
230
721300
3750
Việc phớt lờ cho bạn cả một cách để ra khỏi đó.
12:17
The good news is that by simply looking at something that somebody has done,
231
725050
4400
Tin tốt là bằng việc nhìn một cách đơn giản vào một thứ gì đó mà người ta có,
12:21
scanning it and saying "uh huh,"
232
729450
2215
xem qua nó nói rằng "ừm,"
12:23
that seems to be quite sufficient
233
731665
1404
có vẻ hiệu quả hơn
12:25
to dramatically improve people's motivations.
234
733069
3243
để cải thiện một cách đáng kể động lực của họ.
12:28
So the good news is that adding motivation doesn't seem to be so difficult.
235
736312
5481
Như thế tin tốt là việc bổ sung động lực có vẻ không khó khăn lắm.
12:33
The bad news is that eliminating motivations
236
741793
2297
Tin xấu là việc loại trừ động lực
12:36
seems to be incredibly easy,
237
744090
1775
có vẻ lại vô cùng dễ dàng,
12:37
and if we don't think about it carefully, we might overdo it.
238
745865
3691
và nếu chúng ta nghĩ về nó một cách cẩn thận, chúng ta có thể vượt qua được.
12:41
So this is all in terms of negative motivation
239
749556
3485
Vì vậy tất cả là điều kiện của động lực tiêu cực
12:45
or eliminating negative motivation.
240
753041
2883
hoặc loại trừ động lực tiêu cực.
12:47
The next part I want to show you is something about the positive motivation.
241
755924
4490
Phần tiếp theo tôi muốn chỉ cho các bạn đó là một vài điều về động lực tích cực.
12:52
So there is a store in the U.S. called IKEA.
242
760414
4128
Có một cửa hàng ở Mỹ được gọi là IKEA.
12:56
And IKEA is a store with kind of okay furniture that takes a long time to assemble.
243
764542
6848
Và IKEA là một cửa hàng với nhiều loại đồ nội thất cần nhiều thời gian lắp ráp.
13:03
(Laughter)
244
771390
1950
(Cười)
13:05
And I don't know about you, but every time I assemble one of those,
245
773340
2840
và tôi không biết các bạn thế nào, nhưng tất cả những lần tôi lắp một trong những thứ đó,
13:08
it takes me much longer, it's much more effortful, it's much more confusing.
246
776180
4086
tôi mất rất nhiều thời gian, mất rất nhiều nỗ lực, nó khó hiểu hơn rất nhiều.
13:12
I put things in the wrong way.
247
780266
2920
Tôi lắp đặt sai các thứ.
13:15
I can't say enjoy those pieces.
248
783186
2604
Tôi không thể nói tôi vui vẻ với những miếng đồ đó.
13:17
I can't say I enjoy the process.
249
785790
3250
Tôi không thể nói rằng tôi thích thú với quá trình đó.
13:21
But when I finish it, I seem to like those IKEA pieces of furniture
250
789040
3863
Nhưng khi tôi làm xong, tôi có vẻ thích những miếng đồ nội thất IKEA
13:24
more than I like other ones.
251
792903
2371
nhiều hơn là những thứ khác.
13:27
And there's an old story about cake mixes.
252
795274
4372
Và có một câu chuyện cổ về việc trộn bánh.
13:31
So when they started cake mixes in the '40s,
253
799646
3028
Trong thập niên 40, khi họ bắt đầu trộn bánh,
13:34
they would take this powder and they would put it in a box,
254
802674
3815
họ sẽ lấy bột và họ sẽ đặt nó trong một cái hộp,
13:38
and they would ask housewives to basically pour it in, stir some water in it,
255
806489
4439
và họ hỏi các bà vợ của họ về việc đổ bột vào, quấy một chút nước vào,
13:42
mix it, put it in the oven, and -- voila! -- you had cake.
256
810928
4512
trộn lên, cho vào trong lò nướng, và -- thì đấy! -- bạn đã có bánh.
13:47
But it turns out they were very unpopular.
257
815440
2199
Nhưng hóa ra việc này rất không phổ biến.
13:49
People did not want them.
258
817639
1785
Người ta đã không còn muốn chúng.
13:51
And they thought about all kinds of reasons for that.
259
819424
2299
Và họ nghĩ về tất cả những dạng lý do cho điều đó.
13:53
Maybe the taste was not good.
260
821723
1433
Có lẽ là vị không ngon.
13:55
No, the taste was great.
261
823156
1500
Không, vị rất tuyệt.
13:56
What they figured out was that there was not enough effort involved.
262
824656
5024
Điều mà họ nhận ra đó là đã không có đủ nỗ lực.
14:01
It was so easy that nobody could serve cake to their guests
263
829680
3401
Rất dễ dàng để ai đó mang một cái bánh đến cho các vị khách
14:05
and say, "Here is my cake."
264
833081
2308
và nói rằng, "Đây là bánh của tôi."
14:07
No, no, no, it was somebody else's cake.
265
835389
1569
Không, không, không, đó là bánh của một ai đó.
14:08
It was as if you bought it in the store.
266
836958
2015
Như thể là bạn đã mua nó ở cửa hàng.
14:10
It didn't really feel like your own.
267
838973
2411
Nó không có cảm giác như là của bạn.
14:13
So what did they do?
268
841384
1659
Như vậy họ sẽ làm gì?
14:15
They took the eggs and the milk out of the powder.
269
843043
3667
Họ đã lấy trứng và sữa ra khỏi bột.
14:18
(Laughter)
270
846710
1353
(Cười)
14:20
Now you had to break the eggs and add them.
271
848063
3841
Bây giờ bạn phải đập trứng và thêm vào.
14:23
You had to measure the milk and add it, mixing it.
272
851904
2970
Bạn phải đo lượng sữa, cho sữa vào, trộn lên.
14:26
Now it was your cake. Now everything was fine.
273
854874
2815
Bây giờ nó là bánh của bạn. Bây giờ tất cả mọi thứ đều ổn.
14:29
(Applause)
274
857689
9586
(Vỗ tay)
14:39
Now I think a little bit like the IKEA effect,
275
867275
2768
Bây giờ tôi nghĩ hơi giống với nỗ lực IKEA,
14:42
by getting people to work harder,
276
870043
1966
bằng việc để người ta làm việc chăm chỉ,
14:44
they actually got them to love what they're doing to a higher degree.
277
872009
3753
họ thực sự đã khiến bản thân họ yêu thích điều mà họ đang làm ở một mức độ cao hơn.
14:47
So how do we look at this question experimentally?
278
875762
3022
Như thế thì làm thế nào để chúng tôi trả lời câu hỏi này bằng thực nghiệm?
14:50
We asked people to build some origami.
279
878784
2439
Chúng tôi yêu cầu mọi người xếp hình origami.
14:53
We gave them instructions on how to create origami,
280
881223
2853
Chúng tôi cho họ chỉ dẫn làm thế nào để tạo ra một hình origami,
14:56
and we gave them a sheet of paper.
281
884076
1686
và chúng tôi cho họ một tờ giấy.
14:57
And these were all novices, and they built something that was really quite ugly --
282
885762
4314
Và họ đều là những người mới làm, và họ gấp những hình thù thực sự khá xấu xí--
15:02
nothing like a frog or a crane.
283
890076
2667
không cái nào giống một con ếch hay một cái cần cẩu.
15:04
But then we told them, we said, "Look, this origami really belongs to us.
284
892743
3532
Nhưng sau đó chúng tôi nói chuyện với họ, chúng tôi nói, "Hãy xem này, hình origami này thực sự thuộc về chúng tôi.
15:08
You worked for us, but I'll tell you what, we'll sell it to you.
285
896275
2817
Bạn đã làm việc cho chúng tôi, nhưng tôi sẽ nói với bạn điều này, chúng tôi sẽ bán nó cho bạn.
15:11
How much do you want to pay for it?"
286
899092
2135
Bạn muốn chúng tôi trả cho bạn bao nhiêu tiền?"
15:13
And we measured how much they were willing to pay for it.
287
901227
2983
Và chúng tôi đánh giá việc họ sẵn sàng trả bao nhiêu tiền cho hình xếp đó.
15:16
And we had two types of people.
288
904210
1973
Và chúng tôi có hai dạng người.
15:18
We had the people who built it,
289
906183
1927
Chúng tôi có những người đã xếp hình,
15:20
and we had the people who did not build it and just looked at it as external observers.
290
908110
4914
và chúng tôi có những người không xếp hình và chỉ nhìn vào nó như một người quan sát bên ngoài.
15:25
And what we found was that the builders thought
291
913024
2404
Và điều chúng tôi tìm ra đó là những người xếp hình nghĩ rằng
15:27
that these were beautiful pieces of origami,
292
915428
3514
đó là những hình xếp origami đẹp,
15:30
and they were willing to pay for them five times more
293
918942
2539
và họ sẵn sàng trả giá cho chúng đắt gấp năm lần
15:33
than the people who just evaluated them externally.
294
921481
3158
những người chỉ đánh giá chúng bên ngoài.
15:36
Now you could say, if you were a builder,
295
924639
3025
Bây giờ bạn có thể nói rằng, nếu bạn là một người xếp hình,
15:39
do you think that, "Oh, I love this origami, but I know that nobody else would love it?"
296
927664
6439
bạn có nghĩ rằng, "Ồ, tôi yêu hình xếp origami này, nhưng tôi biết rằng sẽ chẳng có ai khác thích nó?"
15:46
Or do you think, "I love this origami, and everybody else will love it as well?"
297
934103
5694
Hay bạn có nghĩ rằng, "Tôi yêu hình origami này, và tất cả những người khác cũng sẽ thích nó?"
15:51
Which one of those two is correct?
298
939797
2469
Câu nào trong số hai câu trả lời này là đúng?
15:54
Turns out the builders not only loved the origami more,
299
942266
3157
Hóa ra những người xếp hình không chỉ yêu hình xếp origami nhiều hơn,
15:57
they thought that everybody would see the world in their view.
300
945423
3498
mà họ còn nghĩ rằng tất cả mọi người sẽ nhìn thấy thế giới theo quan điểm của họ.
16:00
They thought everybody else would love it more as well.
301
948921
3021
Họ nghĩ rằng tất cả mọi người cũng sẽ yêu thích nó.
16:03
In the next version we tried to do the IKEA effect.
302
951942
3052
Trong phiên bản thử nghiệm tiếp theo, chúng tôi đã thử với những hiệu ứng IKEA.
16:06
We tried to make it more difficult.
303
954994
1799
Chúng tôi cố gắng làm cho nó khó hơn.
16:08
So for some people we gave the same task.
304
956793
2910
Chúng tôi đưa cho một số người nhiệm vụ giống nhau.
16:11
For some people we made it harder by hiding the instructions.
305
959703
4022
Với một số chúng tôi làm cho khó hơn bằng việc giấu chỉ dẫn đi.
16:15
At the top of the sheet, we had little diagrams of how do you fold origami.
306
963725
4272
Và phía trên tờ giấy, chúng tôi có một vài bảng chỉ dẫn cách gấp origami.
16:19
For some people we just eliminated that.
307
967997
2746
Với một số người chúng tôi chỉ cần bỏ chỉ dẫn đó đi.
16:22
So now this was tougher. What happened?
308
970743
2959
Như thế bây giờ thật sự khó khăn. Điều gì đã xảy ra?
16:25
Well in an objective way, the origami now was uglier, it was more difficult.
309
973702
5907
Ồ, theo một cách khách quan, các hình origami bây giờ xấu hơn, khó làm hơn.
16:31
Now when we looked at the easy origami,
310
979609
2102
Bây giờ khi chúng tôi nhìn vào hình origami dễ,
16:33
we saw the same thing: Builders loved it more, evaluators loved it less.
311
981711
4392
chúng tôi thấy cùng một điều: người xếp hình thích nó nhiều hơn, người đánh giá thích nó ít hơn.
16:38
When you looked at the hard instructions,
312
986103
2161
Khi bạn nhìn vào những chỉ dẫn khó,
16:40
the effect was larger.
313
988264
2930
nỗ lực lớn hơn.
16:43
Why? Because now the builders loved it even more.
314
991194
5078
Tại sao? Bởi vì bây giờ người xếp hình thậm chí còn thích nó nhiều hơn.
16:48
They put all this extra effort into it.
315
996272
2654
Họ đặt tất cả nỗ lực vào nó.
16:50
And evaluators? They loved it even less.
316
998926
4098
Và người đánh giá? Họ thậm chí còn ít thích nó hơn.
16:55
Because in reality it was even uglier than the first version.
317
1003024
4405
Bởi vì thực tế là nó thậm chí còn xấu hơn bản thử nghiệm đầu.
16:59
Of course, this tells you something about how we evaluate things.
318
1007429
5097
tất nhiên, điều này cho các bạn biết một vài điều về cách chúng ta đánh giá mọi việc.
17:04
Now think about kids.
319
1012526
2205
Bây giờ hãy nghĩ về lũ trẻ.
17:06
Imagine I asked you, "How much would you sell your kids for?"
320
1014731
4414
Hãy tưởng tượng rằng tôi hỏi bạn, "Bạn sẽ bán các con của bạn với giá bao nhiêu?"
17:11
Your memories and associations and so on.
321
1019145
2635
Các kỷ niệm của bạn và các tổ chức và vân vân.
17:13
Most people would say for a lot, a lot of money --
322
1021780
3423
Hầu hết mọi người nói rất, rất nhiều tiền --
17:17
on good days.
323
1025203
1836
vào những ngày tốt.
17:19
(Laughter)
324
1027039
1264
(Cười)
17:20
But imagine this was slightly different.
325
1028303
1768
Nhưng hãy tưởng tượng điều này hơi khác một chút.
17:22
Imagine if you did not have your kids,
326
1030071
1579
Hãy tưởng tượng nếu bạn không có con,
17:23
and one day you went to the park and you met some kids,
327
1031650
3334
và một ngày bạn đi đến công viên và gặp một vài đứa trẻ,
17:26
and they were just like your kids.
328
1034984
1237
và chúng trông như các con của bạn vậy.
17:28
And you played with them for a few hours.
329
1036221
1721
Và bạn chơi với chúng khoảng vài tiếng.
17:29
And when you were about to leave, the parents said,
330
1037942
2220
Và khi bạn chuẩn bị đi, cha mẹ chúng nói,
17:32
"Hey, by the way, just before you leave, if you're interested, they're for sale."
331
1040162
4130
Này, nhân đây, chỉ trước khi anh đi, nếu anh thích, anh có thể mua chúng."
17:36
(Laughter)
332
1044292
2273
(Cười)
17:38
How much would you pay for them now?
333
1046565
2859
Bây giờ bạn muốn trả bao nhiêu tiền để mua chúng?
17:41
Most people say not that much.
334
1049424
2500
Hầu hết mọi người nói không nhiều lắm.
17:43
And this is because our kids are so valuable,
335
1051924
4819
Và đây là bởi vì các con của chúng ta rất có giá trị,
17:48
not just because of who they are,
336
1056743
2065
không chỉ bởi vì chúng là ai,
17:50
but because of us, because they are so connected to us
337
1058808
3908
nhưng bởi vì chúng ta, bởi vì chúng kết nối với chúng ta
17:54
and because of the time and connection.
338
1062716
2268
và bởi vì thời gian và sự kết nối.
17:56
And by the way, if you think that IKEA instructions are not good,
339
1064984
3258
Và nhân đây, nếu bạn nghĩ rằng các chỉ dẫn IKEA không tốt,
18:00
think about the instructions that come with kids.
340
1068242
1919
hãy nghĩ về các chỉ dẫn đi kèm với trẻ con.
18:02
Those are really tough.
341
1070161
1237
Điều này thực sự khó khăn.
18:03
(Laughter)
342
1071398
1074
(Cười)
18:04
By the way, these are my kids, which, of course, are wonderful and so on.
343
1072472
4480
Nhân tiện, đây là các con tôi, tất nhiên, rất tuyệt vời và vân vân.
18:08
Which comes to tell you one more thing,
344
1076952
1948
Chúng mang tới cho các bạn một điều nữa,
18:10
which is, much like our builders,
345
1078900
2316
đó là, giống như những người xếp hình của chúng tôi,
18:13
when they look at the creature of their creation,
346
1081216
3745
khi họ nhìn vào sinh vật mà họ sáng tạo ra,
18:16
we don't see that other people don't see things our way.
347
1084961
4741
chúng ta không thấy được rằng những người khác không nhìn theo cách của chúng ta.
18:21
Let me say one last comment.
348
1089702
3131
Hãy để tôi nói thêm một điều cuối cùng.
18:24
If you think about Adam Smith versus Karl Marx,
349
1092833
3397
Nếu bạn nghĩ về Adam Smith với Karl Marx,
18:28
Adam Smith had the very important notion of efficiency.
350
1096230
4116
Adam Smith có các khái niệm rất quan trọng của tính hiệu quả.
18:32
He gave an example of a pin factory.
351
1100346
2834
Ông ấy đã đưa ra ví dụ về một nhà máy sản xuất đinh ghim.
18:35
He said pins have 12 different steps,
352
1103180
3265
Ông ấy nói rằng đinh ghim cần 12 bước sản xuất khác nhau,
18:38
and if one person does all 12 steps, production is very low.
353
1106445
4117
và nếu một người làm cả 12 bước, năng suất sẽ rất thấp.
18:42
But if you get one person to do step one
354
1110562
2500
Nhưng nếu bạn để một người làm bước một
18:45
and one person to do step two and step three and so on,
355
1113062
2403
và một người làm bước hai, bước ba và cứ thế,
18:47
production can increase tremendously.
356
1115465
2798
năng suất sẽ tăng lên rất nhiều.
18:50
And indeed, this is a great example and the reason for the Industrial Revolution and efficiency.
357
1118263
5534
Và quả thật, đây là một ví dụ tuyệt vời và là lý luận của cuộc Cách mạng Công nghiệp và tính hiệu quả.
18:55
Karl Marx, on the other hand,
358
1123797
2083
Mặt khác, Karl Marx,
18:57
said that the alienation of labor is incredibly important
359
1125880
3301
nói rằng việc chuyển nhượng lao động là vô cùng quan trọng
19:01
in how people think about the connection to what they are doing.
360
1129181
3604
trong việc mọi người nghĩ thế nào về mối quan hệ với việc mà họ đang làm.
19:04
And if you make all 12 steps, you care about the pin.
361
1132785
3294
Và nếu bạn làm cả 12 bước, bạn quan tâm đến cái đinh ghim hơn.
19:08
But if you make one step every time, maybe you don't care as much.
362
1136079
3824
Nhưng nếu bạn chỉ làm một bước mọi lúc, có lẽ bạn không quan tâm nhiều.
19:11
And I think that in the Industrial Revolution,
363
1139903
2883
Và tôi nghĩ rằng trong cuộc Cách mạng Công nghiệp,
19:14
Adam Smith was more correct than Karl Marx,
364
1142786
3344
Adam Smith chính xác hơn Karl Marx,
19:18
but the reality is that we've switched
365
1146130
2817
nhưng sự thật là chúng ta đã xoay chuyển
19:20
and now we're in the knowledge economy.
366
1148947
2366
và bây giờ chúng ta đang ở trong nền công nghiệp tri thức.
19:23
And you can ask yourself, what happens in a knowledge economy?
367
1151313
2733
Và bạn có thể tự hỏi bản thân, điều gì xảy ra trong nền công nghiệp tri thức?
19:26
Is efficiency still more important than meaning?
368
1154046
3418
Liệu tính hiệu quả vẫn còn quan trọng hơn ý nghĩa không?
19:29
I think the answer is no.
369
1157464
1582
Tôi nghĩ câu trả lời là không.
19:31
I think that as we move to situations
370
1159046
2167
Tôi nghĩ rằng khi chúng ta chuyển đến các tình huống
19:33
in which people have to decide on their own
371
1161213
2983
người ta phải tự quyết định
19:36
about how much effort, attention, caring, how connected they feel to it,
372
1164196
3788
về việc nỗ lực, chú ý, quan tâm như thế nào, họ cảm thấy kết nối như thế nào,
19:39
are they thinking about labor on the way to work and in the shower and so on,
373
1167984
4050
họ có đang nghĩ về lao động trên đường đi làm hay khi đang tắm và vân vân không,
19:44
all of a sudden Marx has more things to say to us.
374
1172034
4459
hoàn toàn bất ngờ Marx có nhiều điều để nói với chúng ta hơn.
19:48
So when we think about labor, we usually think about motivation and payment as the same thing,
375
1176493
4937
Vì vậy khi chúng ta nghĩ về lao động, chúng ta thường nghĩ về động lực và thù lao như những thứ giống nhau,
19:53
but the reality is that we should probably add all kinds of things to it --
376
1181430
3758
nhưng sự thật là chúng ta có lẽ nên thêm tất cả những điều khác vào--
19:57
meaning, creation, challenges, ownership, identity, pride, etc.
377
1185188
4355
ý nghĩa, sự sáng tạo, thách thức, sở hữu, bản sắc, lòng tự trọng, v.v.
20:01
And the good news is that if we added all of those components and thought about them,
378
1189543
4307
Và tin tốt là nếu chúng ta cho tất cả các nhân tố này vào một, và nghĩ về chúng,
20:05
how do we create our own meaning, pride, motivation,
379
1193850
3398
chúng ta tạo ra ý nghĩa, lòng tự trọng và động lực của chúng ta như thế nào,
20:09
and how do we do it in our workplace and for the employees,
380
1197248
3433
và làm thế nào để chúng ta làm việc đó tại nơi làm việc và cho các nhân viên của chúng ta.
20:12
I think we could get people to both be more productive and happier.
381
1200681
3823
Tôi nghĩ chúng ta nên để mọi người hữu ích hơn và hạnh phúc hơn.
20:16
Thank you very much.
382
1204504
1680
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
20:18
(Applause)
383
1206184
1800
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Ariely - Behavioral economistThe dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why.
Why you should listen
Dan Ariely is a professor of psychology and behavioral economics at Duke University and a founding member of the Center for Advanced Hindsight. He is the author of the bestsellers Predictably Irrational, The Upside of Irrationality, and The Honest Truth About Dishonesty -- as well as the TED Book Payoff: The Hidden Logic that Shapes Our Motivations.
Through his research and his (often amusing and unorthodox) experiments, he questions the forces that influence human behavior and the irrational ways in which we often all behave.
Dan Ariely | Speaker | TED.com