TED2015
eL Seed: Street art with a message of hope and peace
ئیڵ سەید: هونەری سەر شەقام بە پەیامی هیوا و ئاشتییەوە
Filmed:
Readability: 4.2
1,581,298 views
لە فەڕەنسا لە خێزانێکی تونسی لەدایک بووە، ئیل سەید خۆشحاڵە بە یاریکردن بە که‌لتور و شوناس و زمانی جۆراو جۆره‌وە. هونەرەکەشی کە نوسینی هۆنراوەی عەرەبییە بە ستایل و هونەری گراڤیتی. لەم قسە ئارام و پڕ چێژەدا، هونەرمەند و هاوڕێی تێد باسی کرۆکی تەماعەکانی دەکات: کە بریتیە لە دروستکردنی هونەرێک، هێندە جوانبێت پێویستی بە وەرگێڕان نەبێت.
eL Seed - Artist
French-Tunisian artist eL Seed blends the historic art of Arabic calligraphy with graffti to portray messages of beauty, poetry and peace across all continents. Full bio
French-Tunisian artist eL Seed blends the historic art of Arabic calligraphy with graffti to portray messages of beauty, poetry and peace across all continents. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In 2012, when I painted
the minaret of Jara Mosque
the minaret of Jara Mosque
0
758
4243
ساڵی ٢٠١٢، کاتێک منارەی
.مزگەوتی (جارا)م ڕەنگ کرد
.مزگەوتی (جارا)م ڕەنگ کرد
00:17
in my hometown of Gabés,
in the south of Tunisia,
in the south of Tunisia,
1
5025
2931
لە شارەکەم گابێس
.لە باشوری تونس
.لە باشوری تونس
00:19
I never thought that graffiti would bring
so much attention to a city.
so much attention to a city.
2
7980
5267
هەرگیز پێموانەبوو گراڤیتی هێندە
.سەرنجی ئەو شارە ڕابکێشێت
.سەرنجی ئەو شارە ڕابکێشێت
00:25
At the beginning, I was just looking
for a wall in my hometown,
for a wall in my hometown,
3
13271
3926
.سەرەتا، بۆ دیوارێک دەگەڕام لە شاره‌كەمدا
00:29
and it happened that the minaret
was built in '94.
was built in '94.
4
17221
3230
منارەیەکم دۆزییەوە
.ساڵی ٩٤' دروست کرابوو
.ساڵی ٩٤' دروست کرابوو
00:33
And for 18 years, those 57 meters
of concrete stayed grey.
of concrete stayed grey.
5
21102
4617
١٨ ساڵ، ئەو کۆنکرێتە ٥٧ مەترە
.هێشتا ڕەنگ نەکرا بوو
.هێشتا ڕەنگ نەکرا بوو
00:38
When I met the imam for the first time,
and I told him what I wanted to do,
and I told him what I wanted to do,
6
26617
3601
کاتێک بۆ یەکەم جار ئیمامەکەم بینی
،و پێمگوت کە دەمەوێت چی بکەم
،و پێمگوت کە دەمەوێت چی بکەم
00:42
he was like, "Thank God you finally came,"
7
30242
2444
".گوتی، "سوپاس بۆخودا، دواجار هاتیت
00:44
and he told me that for years
he was waiting for somebody
he was waiting for somebody
8
32710
2807
پێی گوتم چەندین ساڵە چاوەڕێی
کەسێکە بێت و
کەسێکە بێت و
00:47
to do something on it.
9
35541
1293
.شتێکی لەسەر بکێشێت
00:49
The most amazing thing about this imam
is that he didn't ask me anything --
is that he didn't ask me anything --
10
37422
4086
جوانترین شتی ئەم ئیمامە ئەوە بوو
،داوای هیچ شتێکی لێ نەکردم
،داوای هیچ شتێکی لێ نەکردم
00:53
neither a sketch,
or what I was going to write.
or what I was going to write.
11
41532
3410
.نە سکێچ، نە نوسینێک
00:57
In every work that I create,
I write messages
I write messages
12
45959
2873
لە هەر کارێکدا کە دەیکەم
پەیامێک دەنوسم
پەیامێک دەنوسم
01:00
with my style of calligraffiti --
a mix of calligraphy and graffiti.
a mix of calligraphy and graffiti.
13
48856
4123
بە ستایلی خەتخۆشی خۆم
،تێکەڵەیەک لە خەتخۆشی و گراڤیتی
،تێکەڵەیەک لە خەتخۆشی و گراڤیتی
01:05
I use quotes or poetry.
14
53622
1872
وتە یاخود هۆنراوە
.بەکاردێنم
.بەکاردێنم
01:08
For the minaret, I thought that
the most relevant message
the most relevant message
15
56153
2707
بۆ منارەکە، بیرم کردەوە
گونجاوترین پەیام
گونجاوترین پەیام
01:10
to be put on a mosque
should come from the Quran,
should come from the Quran,
16
58884
2616
،بۆ سەر مزگەتەکە
.دەبێت لە قورئانەوە بێت
.دەبێت لە قورئانەوە بێت
01:13
so I picked this verse:
17
61524
1611
:بۆیە ئەم ئایەتەم هەڵبژارد
01:15
"Oh humankind, we have created you
from a male and a female,
from a male and a female,
18
63159
3240
خەڵکینە، ئێمە ئێوەمان لە"
،نێر و مێ دروست کردووە
،نێر و مێ دروست کردووە
01:18
and made you people and tribe,
so you may know each other."
so you may know each other."
19
66423
3415
کردومانن بە خێڵ و کۆمەڵە
".تا یەکتر بناسن
".تا یەکتر بناسن
01:21
It was a universal call for peace,
tolerance, and acceptance
tolerance, and acceptance
20
69862
3317
بانگەشەیەکی گەردونی بوو بۆ
.ئاشتی، لێبوردەیی، یەکدی قوبوڵکردن
.ئاشتی، لێبوردەیی، یەکدی قوبوڵکردن
01:25
coming from the side that we don't usually
portray in a good way in the media.
portray in a good way in the media.
21
73203
3969
کە بەم جۆرە باشە لە میدیاکانەوە
.پیشان نادرێت
.پیشان نادرێت
01:29
I was amazed to see how the local
community reacted to the painting,
community reacted to the painting,
22
77661
3768
سەرسام بووم کاتێک کاردانەوەی
.خەڵکی ناوچەکەم بینی بۆ وێنەکە
.خەڵکی ناوچەکەم بینی بۆ وێنەکە
01:33
and how it made them proud to see
the minaret getting so much attention
the minaret getting so much attention
23
81453
4307
زۆر شانازییان بەوەوە دەکرد کە بینییان
منارەکەیان، سەرەنجێکی
منارەکەیان، سەرەنجێکی
01:37
from international press
all around the world.
all around the world.
24
85784
2705
.زۆری میدیا جیهانییەکانی ڕاکێشاووە
01:41
For the imam, it was not
just the painting;
just the painting;
25
89346
2168
،بۆ ئیمامەکە، ئەوە تەنها وێنەیەک نەبوو
01:43
it was really deeper than that.
26
91538
1865
.زۆر لەوە قوڵتر بوو
01:45
He hoped that this minaret would become
a monument for the city,
a monument for the city,
27
93427
3437
بەهیوا بوو ئەو منارەیە ببێت بە
،مۆنیومێنتێک بۆ شارەکە
،مۆنیومێنتێک بۆ شارەکە
01:48
and attract people
to this forgotten place of Tunisia.
to this forgotten place of Tunisia.
28
96888
2871
تا سەرەنجی هەموو ناوچە
.لەبیرکراوەکانی تونس ڕابکێشێت
.لەبیرکراوەکانی تونس ڕابکێشێت
01:52
The universality of the message,
29
100759
2150
،جیهانییەتی پەیامەکە
01:54
the political context
of Tunisia at this time,
of Tunisia at this time,
30
102933
2246
دۆخی سیاسی ئێستای تونس و
01:57
and the fact that I was writing
Quran in a graffiti way
Quran in a graffiti way
31
105203
3484
وه ئەو ڕاستییەی کە من قورئان دەنوسمەوە
بە ستایلی گراڤیتی
بە ستایلی گراڤیتی
02:00
were not insignificant.
32
108711
1642
.شتی بچووک و کەم نەبوون
02:02
It reunited the community.
33
110377
2054
جارێکی دی کۆمەڵگەی
.کۆکردەوە
.کۆکردەوە
02:05
Bringing people, future generations,
34
113559
3014
،کۆکردنەوەی خەڵک و نەوەی داهاتووە
02:08
together through Arabic calligraphy
35
116573
3000
بەیەکەوە لە ڕیگەی کارێکی
خەتخۆشی عەرەبییەوە
خەتخۆشی عەرەبییەوە
02:11
is what I do.
36
119573
1485
.کارێكه من دەیكه‌م
02:13
Writing messages is
the essence of my artwork.
the essence of my artwork.
37
121082
3005
.نوسینی پەیام، ڕوحی کارە هونەریەکانمە
02:16
What is funny, actually, is that
even Arabic-speaking people
even Arabic-speaking people
38
124896
3151
ئەوەی کە زۆر خۆشە، ئەوەیە
تەنانەت خەڵکی عەرەبیش
تەنانەت خەڵکی عەرەبیش
02:20
really need to focus a lot
to decipher what I'm writing.
to decipher what I'm writing.
39
128071
3835
دەبێت زۆر ورببنەوە
.تا بزانن چیم نوسیوە
.تا بزانن چیم نوسیوە
02:24
You don't need to know
the meaning to feel the piece.
the meaning to feel the piece.
40
132668
2937
پێویست ناکات لە ماناکەی بگەیت
.بۆ ئەوەی هەست بە وێنه‌كه بکەیت
.بۆ ئەوەی هەست بە وێنه‌كه بکەیت
02:28
I think that Arabic script touches
your soul before it reaches your eyes.
your soul before it reaches your eyes.
41
136012
3721
پێموایە خەتی عەرەبی پێش ئەوەی
.بگاتە چاوت، کار لە ڕوحت دەکات
.بگاتە چاوت، کار لە ڕوحت دەکات
02:31
There is a beauty in it
that you don't need to translate.
that you don't need to translate.
42
139757
3070
.جوانییەکی تێدایە پێوسیت بە وەرگێڕان ناکات
02:35
Arabic script speaks to anyone, I believe;
43
143628
2278
پێموایە خەتی عەرەبی قسە
،بۆ هەموو کەس دەکات
،بۆ هەموو کەس دەکات
02:37
to you, to you, to you, to anybody,
44
145930
3517
.بۆ تۆ، بۆ تۆش، بۆ هەموو کەس
02:41
and then when you get the meaning,
45
149471
1960
،دواتر کاتێک لە ماناکەی تێگەیشتیت
02:43
you feel connected to it.
46
151431
2004
هەست دەکەیت
.پێوەی کۆنێکت بویت
.پێوەی کۆنێکت بویت
02:45
I always make sure to write messages
47
153435
2347
هەمیشە جەخت لەوە دەکەمەوە پەیامێک بنوسم
02:47
that are relevant to the place
where I'm painting,
where I'm painting,
48
155806
2371
پەیوەستبێت بەو شوێنەوە
.تابلۆکەی لێ دەکێشم
.تابلۆکەی لێ دەکێشم
02:50
but messages that have
a universal dimension,
a universal dimension,
49
158201
3081
بەڵام ئەو پەیامانەی
،کە ڕەهەندێکی گەردوونیان هەیە
،کە ڕەهەندێکی گەردوونیان هەیە
02:53
so anybody around the world
can connect to it.
can connect to it.
50
161306
2742
تا هەموو کەس بگرێتەوە
.لە هەموو جیهاندا
.لە هەموو جیهاندا
02:56
I was born and raised in France, in Paris,
51
164699
2327
.لە پاریس لەدایک بووم و گەورە بووم
02:59
and I started learning how to write
and read Arabic when I was 18.
and read Arabic when I was 18.
52
167050
3945
فێری نوسین و خوێندنەوەی
.عه‌رەبی بووم کاتێک ١٨ ساڵ بووم
.عه‌رەبی بووم کاتێک ١٨ ساڵ بووم
03:03
Today I only write messages in Arabic.
53
171560
3500
.ئیستا تەنها پەیام بە عەرەبی دەنوسم
03:07
One of the reasons
this is so important to me,
this is so important to me,
54
175084
3197
،یەکێک لەو هۆکارانەی کە زۆر گرنگن بۆم
03:10
is because of all the reaction that
I've experienced all around the world.
I've experienced all around the world.
55
178305
3816
ئەو هەموو کاردانەوانەن کە لە هەموو
.دونیادا ئەزموونم کردوون
.دونیادا ئەزموونم کردوون
03:15
In Rio de Janeiro, I translated
this Portuguese poem
this Portuguese poem
56
183700
3906
لە ڕیۆ دێ جێنیرۆ، هۆنراوەیەکی
،پورتوگالیم وەرگێڕا
،پورتوگالیم وەرگێڕا
03:19
from Gabriela Tôrres Barbosa,
57
187630
1912
هی گابرێلا تۆرێس باربۆسا بوو
03:21
who was giving an homage
to the poor people of the favela,
to the poor people of the favela,
58
189566
3380
کە ستایشی هەژارانی گەڕەکە
.هەژارنشینەکان دەکات
.هەژارنشینەکان دەکات
03:24
and then I painted it on the rooftop.
59
192970
1968
.دواتر لەسەر سەربانێک نەخشاندم
03:27
The local community were really
intrigued by what I was doing,
intrigued by what I was doing,
60
195367
2913
دواتر خەڵکی ناوچەکە زۆر
تەماشای کارەکەمیان دەکرد
تەماشای کارەکەمیان دەکرد
03:30
but as soon as I gave them
the meaning of the calligraphy,
the meaning of the calligraphy,
61
198304
3593
بەڵام کاتێک مانای وێنە
،نەخشێنراوەکەم پێ گوتن
،نەخشێنراوەکەم پێ گوتن
03:33
they thanked me, as they felt
connected to the piece.
connected to the piece.
62
201921
2929
سوپاسیان کردم، چونکە هەستیان
.کرد بەشێکن لە ئیشەکە
.کرد بەشێکن لە ئیشەکە
03:38
In South Africa, in Cape Town,
63
206723
1990
لە باشوری ئەفریقا
،له شاری كه‌یپ تاون
،له شاری كه‌یپ تاون
03:40
the local community of Philippi
64
208737
3049
،خەڵکی فیلیپی
03:43
offered me the only
concrete wall of the slum.
concrete wall of the slum.
65
211810
3047
تەنها دیواری کۆنکرێتی
.گەڕەکە هەژارەکەیان داپێم
.گەڕەکە هەژارەکەیان داپێم
03:46
It was a school, and I wrote on it
66
214881
2373
قوتابخانە بوو
03:49
a quote from Nelson Mandela,
67
217278
1468
دێڕێکی ماندێلام
،لێ نوسی
،لێ نوسی
03:50
saying, "[in Arabic],"
68
218770
2663
("دەیگوت، ("قسەکردن بە عەرەبی
03:53
which means, "It seems
impossible until it's done."
impossible until it's done."
69
221457
2683
واتە، "لە مەحاڵ دەچێت
".تا جێبەجێ دەکرێت
".تا جێبەجێ دەکرێت
03:56
Then this guy came to me and said,
"Man, why you don't write in English?"
"Man, why you don't write in English?"
70
224489
3585
دواتر پیاوێک هات پێیگوتم
"هێی بۆچی بە ئینگلیزی نانوسیت؟"
"هێی بۆچی بە ئینگلیزی نانوسیت؟"
04:00
and I replied to him, "I would consider
your concern legit if you asked me
your concern legit if you asked me
71
228098
4095
لە وەڵامدا گوتم، "داواکارییەکەتم بە ڕەوا
دەزانی گەر بتپرسیایە
دەزانی گەر بتپرسیایە
04:04
why I didn't write in Zulu."
72
232217
1584
".بۆچی بە زولو نانوسم
04:06
In Paris, once, there was this event,
73
234912
2144
جارێکیان لە پاریس
،چالاکییەک هەبوو
،چالاکییەک هەبوو
04:09
and someone gave his wall to be painted.
74
237080
3906
.کەسێک دیوارێکی دامێ تا ڕەنگی بکەم
04:14
And when he saw I was painting in Arabic,
75
242016
2357
،کاتێک بینی بە عەرەبی دەنوسم
04:16
he got so mad -- actually, hysterical --
and he asked for the wall to be erased.
and he asked for the wall to be erased.
76
244397
4024
.زۆر توڕەبوو و داوای کرد نوسینەکە بسڕمەوە
04:20
I was mad and disappointed.
77
248445
1967
منیش توڕە و
.بێ هیوا بووم
.بێ هیوا بووم
04:22
But a week later, the organizer
of the event asked me to come back,
of the event asked me to come back,
78
250436
3877
دوای هەفتەیەک، بەڕێوەبەری چالاکییەکە
،داوای لێکردم بگەڕێمەوە
،داوای لێکردم بگەڕێمەوە
04:26
and he told me that there was a wall
right in front of this guy's house.
right in front of this guy's house.
79
254337
3718
پێیگوتم کە دیواریک هەیە
.لەبەردەم ماڵی ئەم کەسەدا
.لەبەردەم ماڵی ئەم کەسەدا
04:30
So, this guy --
80
258079
1152
--ئەو کەسەش
04:31
(Laughter)
81
259255
2219
(پێکەنین)
04:33
like, was forced to see it every day.
82
261498
2025
.ناچاربوو هەموو ڕۆژێک بیبینێت
04:35
At the beginning, I was going
to write, "[In Arabic],"
to write, "[In Arabic],"
83
263547
2984
سەرەتا بیرم کردەوە بنوسم
"[قسەکردن بە عەرەبی]"
"[قسەکردن بە عەرەبی]"
04:38
which means, "In your face," but --
84
266555
1991
واتا، "لەسەر
"ڕوخسارت
"ڕوخسارت
04:40
(Laughter)
85
268570
2343
(پێکەنین)
04:42
I decided to be smarter
and I wrote, "[In Arabic],"
and I wrote, "[In Arabic],"
86
270937
3659
دواتر بڕیارمدا ژیرتر بم و نوسیم
"[قسەکردن بە عەرەبی]"
"[قسەکردن بە عەرەبی]"
04:46
which means, "Open your heart."
87
274620
1634
".واتا، "دڵت بکەرەوە
04:49
I'm really proud of my culture,
88
277095
3076
،زۆر شانازی بە کلتورەکەمەوە دەکەم
04:52
and I'm trying to be an ambassador
of it through my artwork.
of it through my artwork.
89
280195
5515
دەشمەوێت ببم بە باڵوێزی کلتورەکەم
.لەڕێگەی کارەکانمەوە
.لەڕێگەی کارەکانمەوە
04:57
And I hope that I can break
the stereotypes we all know,
the stereotypes we all know,
90
285734
4936
بەهیواشم بتوانم ئەو کڵێشەیە تێکبشکێنم
،کە هەموومان پێی ئاشناین
،کە هەموومان پێی ئاشناین
05:02
with the beauty of Arabic script.
91
290694
1774
.لە ڕیگەی جوانییەکانی خەتی عەرەبییەوە
05:05
Today, I don't write the translation
of the message anymore on the wall.
of the message anymore on the wall.
92
293207
5448
ئێستا چیتر وەرگێڕانی ئەو
،پەیامانە لەسەر دیوارەکان نانوسم
،پەیامانە لەسەر دیوارەکان نانوسم
05:11
I don't want the poetry
of the calligraphy to be broken,
of the calligraphy to be broken,
93
299148
3677
نامەوێت شعرییەتی خەتەکان تێکبشکێن
05:14
as it's art and you can appreciate it
without knowing the meaning,
without knowing the meaning,
94
302849
3181
لە ڕێگەی هونەرەوە دەتوانیت
،پەی پێ ببەیت بێ ئەوەی لێ تێبگەیت
،پەی پێ ببەیت بێ ئەوەی لێ تێبگەیت
05:18
as you can enjoy any music
from other countries.
from other countries.
95
306054
3036
وەک چۆن دەتوانیت چێژ
.لە مۆسیقای هەموو وڵاتان وەربگریت
.لە مۆسیقای هەموو وڵاتان وەربگریت
05:21
Some people see that
as a rejection or a closed door,
as a rejection or a closed door,
96
309630
3775
هەندێک کەس پێیان وایە
،ئەمە ڕەتکردنەوە و داخراوییە
،ئەمە ڕەتکردنەوە و داخراوییە
05:25
but for me, it's more an invitation --
97
313429
2469
--بەڵام بۆ من، ئەوە بانگەشەیەکە
05:27
to my language,
to my culture, and to my art.
to my culture, and to my art.
98
315922
3279
بۆ زمانەکەم، بۆ کلتورەکەم
.بۆ هونەرەکەم
.بۆ هونەرەکەم
05:31
Thank you.
99
319225
1158
.سوپاس
05:32
(Applause)
100
320407
2852
(چەپڵە لێدان)
ABOUT THE SPEAKER
eL Seed - ArtistFrench-Tunisian artist eL Seed blends the historic art of Arabic calligraphy with graffti to portray messages of beauty, poetry and peace across all continents.
Why you should listen
Born in Paris to Tunisian parents, eL Seed travels the world, making art in Paris, New York, Jeddah, Melbourne, Gabes, Doha and beyond. His goal: to create dialogue and promote tolerance as well as change global perceptions of what Arabic means. In 2012, for instance, he painted a message of unity on a 47-meter-high minaret on the Jara mosque in Gabes, Tunisia. This piece and others can be found in his book, Lost Walls: Graffiti Road Trip through Tunisia
Most recently he created a sprawling mural in the Manshiyat Naser neighborhood of Cairo that spans 50 buildings and can only be viewed from a local mountaintop. Intending to honor the historic garbage collectors of the Manshiyat Naser neighborhood, the piece reads, "Anyone who wants to see the sunlight clearly needs to wipe his eye first."
eL Seed | Speaker | TED.com