TED2015
eL Seed: Street art with a message of hope and peace
эЛ Сийд: Итгэл найдвар, энх тайвныг түгээдэг гудамжны уран бүтээлч
Filmed:
Readability: 4.2
1,581,298 views
Франц улсад амьдарч байсан Тунисаас гаралтай гэр бүлд төрсөн эЛ Сийд олон өөр хэл, соёл, хэв маягтай ойр өссөндөө баяртай байдаг. Энэ сэтгэлээ Араб утга зохиолыг гудамжны урлаг, граффититай хослуулсан бүтээлүүдээрээ түлхүү илэрхийлдэг. Энэхүү даруу атлаа хүчтэй илтгэлд уран бүтээлч, TED Fellow-нхаа хувьд эЛ Сийд өөрийн гол зорилтыг танилцуулж байна: хэл дамнан нэвтрэлцэхүйц гайхалтай урлагийг бүтээх.
eL Seed - Artist
French-Tunisian artist eL Seed blends the historic art of Arabic calligraphy with graffti to portray messages of beauty, poetry and peace across all continents. Full bio
French-Tunisian artist eL Seed blends the historic art of Arabic calligraphy with graffti to portray messages of beauty, poetry and peace across all continents. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In 2012, when I painted
the minaret of Jara Mosque
the minaret of Jara Mosque
0
758
4243
2012 онд өөрийн төрсөн нутаг болох
өмнө Тунисын Габес хот дахь
өмнө Тунисын Габес хот дахь
00:17
in my hometown of Gabés,
in the south of Tunisia,
in the south of Tunisia,
1
5025
2931
"Жара" Исламын сүмийн цамхагийн
ханыг будахад,
ханыг будахад,
би тэрхүү графити хотод минь
тийм анхаарал авчирах юм гэж бодоогүй.
тийм анхаарал авчирах юм гэж бодоогүй.
00:19
I never thought that graffiti would bring
so much attention to a city.
so much attention to a city.
2
7980
5267
Анх хотдоо энгийн л
хана хайж байхдаа
хана хайж байхдаа
00:25
At the beginning, I was just looking
for a wall in my hometown,
for a wall in my hometown,
3
13271
3926
энэхүү цамхаг 1994 онд баригдсныг
мэдсэн юм.
мэдсэн юм.
00:29
and it happened that the minaret
was built in '94.
was built in '94.
4
17221
3230
00:33
And for 18 years, those 57 meters
of concrete stayed grey.
of concrete stayed grey.
5
21102
4617
Түүнээс хойш 18-н жил
тэрхүү 57 метр бетонон хана
саарал хэвээр байв.
саарал хэвээр байв.
00:38
When I met the imam for the first time,
and I told him what I wanted to do,
and I told him what I wanted to do,
6
26617
3601
Би анх шашны тэргүүлэгчтэй уулзахдаа,
түүнд юу хиймээр буйгаа хэлсэн.
түүнд юу хиймээр буйгаа хэлсэн.
Хариуд нь тэр "Бурхандаа
баярлалаа, ашгүй чи ирлээ" гэв.
баярлалаа, ашгүй чи ирлээ" гэв.
00:42
he was like, "Thank God you finally came,"
7
30242
2444
00:44
and he told me that for years
he was waiting for somebody
he was waiting for somebody
8
32710
2807
Тэрээр олон жилийн турш хэн нэгнийг
энэ ханан дээр
энэ ханан дээр
ямар нэгэн зүйл тууривахыг
хүлээж байснаа хэлсэн юм.
хүлээж байснаа хэлсэн юм.
00:47
to do something on it.
9
35541
1293
00:49
The most amazing thing about this imam
is that he didn't ask me anything --
is that he didn't ask me anything --
10
37422
4086
Хамгийн гайхалтай зүйл нь тэр надаас
юу ч харуулахыг хүссэнгүй.
юу ч харуулахыг хүссэнгүй.
Хар зураг ч юм уу, юу хийх гэж
байгааг минь ч асуусангүй.
байгааг минь ч асуусангүй.
00:53
neither a sketch,
or what I was going to write.
or what I was going to write.
11
41532
3410
00:57
In every work that I create,
I write messages
I write messages
12
45959
2873
Өөрийн бүхий л калиграфити бүтээлдээ
буюу графити, калиграфийн
буюу графити, калиграфийн
01:00
with my style of calligraffiti --
a mix of calligraphy and graffiti.
a mix of calligraphy and graffiti.
13
48856
4123
нийлмэлээр хэлбэрээр би
ямар нэг санааг илэрхийлдэг.
ямар нэг санааг илэрхийлдэг.
01:05
I use quotes or poetry.
14
53622
1872
Би ишлэл үгс болон
утга зохиол ашигладаг.
утга зохиол ашигладаг.
Цамхагийн хувьд хамгийн зохимжтой
илэрхийлэл санаа маань
илэрхийлэл санаа маань
01:08
For the minaret, I thought that
the most relevant message
the most relevant message
15
56153
2707
Коран судраас гарсан байх хэрэгтэй
гэж бодсон тул
гэж бодсон тул
01:10
to be put on a mosque
should come from the Quran,
should come from the Quran,
16
58884
2616
энэ бадгийг сонгож авав:
01:13
so I picked this verse:
17
61524
1611
01:15
"Oh humankind, we have created you
from a male and a female,
from a male and a female,
18
63159
3240
"Ай, хүн төрөлхтөн минь,
бид та нарыг
бид та нарыг
эрэгтэй хүн, эмэгтэй хүнээс
бүтээж,
бүтээж,
01:18
and made you people and tribe,
so you may know each other."
so you may know each other."
19
66423
3415
та нар бие биесээ мэдээсэй гээд,
овог, бүлгүүд болгосон."
овог, бүлгүүд болгосон."
Энэ бол энх тайван, хүлцэнгүй байдал мөн
харилцан ойлголцлын төлөөх
харилцан ойлголцлын төлөөх
01:21
It was a universal call for peace,
tolerance, and acceptance
tolerance, and acceptance
20
69862
3317
тэр бүр хэвлэлд эерэгээс дүрслэгддэггүй
талаас ирсэн
талаас ирсэн
01:25
coming from the side that we don't usually
portray in a good way in the media.
portray in a good way in the media.
21
73203
3969
бүхий л ертөнцөд хандсан
илтгээлт байлаа.
илтгээлт байлаа.
01:29
I was amazed to see how the local
community reacted to the painting,
community reacted to the painting,
22
77661
3768
Би нутгийн хүмүүсийн
зургийг минь хэрхэн хүлээж авч буйг,
зургийг минь хэрхэн хүлээж авч буйг,
мөн энэ цамхаг дэлхийн булан бүрийн,
олон улсын хэвлэлийн анхааралд орж,
олон улсын хэвлэлийн анхааралд орж,
01:33
and how it made them proud to see
the minaret getting so much attention
the minaret getting so much attention
23
81453
4307
үүгээр нутгийнхан бахархаж буйг
харах гайхалтай байсан.
харах гайхалтай байсан.
01:37
from international press
all around the world.
all around the world.
24
85784
2705
Шашны тэргүүлэгчийн хувьд
энэ бол зүгээр нэг зураг байгаагүй.
энэ бол зүгээр нэг зураг байгаагүй.
01:41
For the imam, it was not
just the painting;
just the painting;
25
89346
2168
01:43
it was really deeper than that.
26
91538
1865
Түүнээсээ илүү гүн гүнзгий
зүйл байлаа.
зүйл байлаа.
01:45
He hoped that this minaret would become
a monument for the city,
a monument for the city,
27
93427
3437
Тэрээр энэ цамхаг хотод бас нэгэн
дурсгалт цэг болж,
дурсгалт цэг болж,
Тунисын мартагдсан энэ газарт
хүмүүсийг татна гэж итгэсэн.
хүмүүсийг татна гэж итгэсэн.
01:48
and attract people
to this forgotten place of Tunisia.
to this forgotten place of Tunisia.
28
96888
2871
01:52
The universality of the message,
29
100759
2150
Хүргэх санааны нийтлэг
хандлага,
хандлага,
тэр цагийн Тунисын
улс төрийн байдал
улс төрийн байдал
01:54
the political context
of Tunisia at this time,
of Tunisia at this time,
30
102933
2246
01:57
and the fact that I was writing
Quran in a graffiti way
Quran in a graffiti way
31
105203
3484
мөн Кораныг графити хэлбэрээр
бичсэн маань
бичсэн маань
ялихгүй, хоосон зүйл байгаагүй.
02:00
were not insignificant.
32
108711
1642
Үүгээр манай нийгэмлэг
дахин нэгдсэн юм.
дахин нэгдсэн юм.
02:02
It reunited the community.
33
110377
2054
02:05
Bringing people, future generations,
34
113559
3014
Хойч үеээ, хүмүүсийг
02:08
together through Arabic calligraphy
35
116573
3000
Араб калиграфигаар нэгтгэх нь
миний хийдэг зүйл.
02:11
is what I do.
36
119573
1485
02:13
Writing messages is
the essence of my artwork.
the essence of my artwork.
37
121082
3005
Өөрийн бүтээлээр санаагаа илтгэх нь
хамгийн чухал цэг.
хамгийн чухал цэг.
02:16
What is funny, actually, is that
even Arabic-speaking people
even Arabic-speaking people
38
124896
3151
Хөгжилтэй нь юу вэ гэвэл
Араб хэлээр ярьдаг хүн ч гэсэн
Араб хэлээр ярьдаг хүн ч гэсэн
02:20
really need to focus a lot
to decipher what I'm writing.
to decipher what I'm writing.
39
128071
3835
миний юу бичсэн зүйлийг ойлгохын тулд
анхааралтай харах хэрэгтэй.
анхааралтай харах хэрэгтэй.
02:24
You don't need to know
the meaning to feel the piece.
the meaning to feel the piece.
40
132668
2937
Бүтээлийг мэдрэхийн тулд утга
агуулгыг нь заавал ойлгох албагүй.
агуулгыг нь заавал ойлгох албагүй.
02:28
I think that Arabic script touches
your soul before it reaches your eyes.
your soul before it reaches your eyes.
41
136012
3721
Би Араб бичиглэл таны нүдэнд
хүрэхээс уритаж
хүрэхээс уритаж
сүнсэнд хүрдэг гэж боддог.
02:31
There is a beauty in it
that you don't need to translate.
that you don't need to translate.
42
139757
3070
Орчуулж ойлгох шаардлагагүй
гоо үзэсгэлэн үүнд оршино.
гоо үзэсгэлэн үүнд оршино.
Араб бичиглэл хэн бүхэн хүрдэг
гэдэгт би итгэдэг.
гэдэгт би итгэдэг.
02:35
Arabic script speaks to anyone, I believe;
43
143628
2278
02:37
to you, to you, to you, to anybody,
44
145930
3517
Таньд, тань мөн таньд, хэн бүхэнд.
02:41
and then when you get the meaning,
45
149471
1960
Тэгээд утгыг нь ойлгох цагт та
02:43
you feel connected to it.
46
151431
2004
түүнтэй нэгэнт холбогдсоноо
мэдрэх болно.
мэдрэх болно.
02:45
I always make sure to write messages
47
153435
2347
Би үргэлж хүргэх мессэжээ
зурж байгаа газартайгаа
холбохын зэрэг
холбохын зэрэг
02:47
that are relevant to the place
where I'm painting,
where I'm painting,
48
155806
2371
хүн бүрт хамаарах утгатай
байхаар сонгосноор
байхаар сонгосноор
02:50
but messages that have
a universal dimension,
a universal dimension,
49
158201
3081
ертөнцийн хэн бүхэн үүнд
холбогдох боломжтой болгодог.
холбогдох боломжтой болгодог.
02:53
so anybody around the world
can connect to it.
can connect to it.
50
161306
2742
02:56
I was born and raised in France, in Paris,
51
164699
2327
Би Францын Парис хотноо
төрж өссөн ба
төрж өссөн ба
18 настайдаа Араб хэлээр
уншиж, бичиж сурсан.
уншиж, бичиж сурсан.
02:59
and I started learning how to write
and read Arabic when I was 18.
and read Arabic when I was 18.
52
167050
3945
03:03
Today I only write messages in Arabic.
53
171560
3500
Өнөөдөр би зөвхөн Араб хэл дээр
мессэжүүдээ бичдэг.
мессэжүүдээ бичдэг.
Надад энэ зүйл маш чухал байдаг
нэг шалтгаан нь
нэг шалтгаан нь
03:07
One of the reasons
this is so important to me,
this is so important to me,
54
175084
3197
03:10
is because of all the reaction that
I've experienced all around the world.
I've experienced all around the world.
55
178305
3816
дэлхийн даяар хүмүүс
хэрхэн миний бүтээлүүдэд
хэрхэн миний бүтээлүүдэд
хариу үйлдэл
үзүүлсэнтэй холбоотой.
үзүүлсэнтэй холбоотой.
Рио-де-Жанейрод би
Габрейл Торрес Барбосагийн
Габрейл Торрес Барбосагийн
03:15
In Rio de Janeiro, I translated
this Portuguese poem
this Portuguese poem
56
183700
3906
энэ Португал шүлгийг орчуулсан.
03:19
from Gabriela Tôrres Barbosa,
57
187630
1912
Энэ бол Бразилийн ядуучуудад
зориулсан хүндлэл бөгөөд
зориулсан хүндлэл бөгөөд
03:21
who was giving an homage
to the poor people of the favela,
to the poor people of the favela,
58
189566
3380
би үүнийг дээвэр дээр зурсан.
03:24
and then I painted it on the rooftop.
59
192970
1968
Нутгийн хүмүүс миний юу хийж буйг
их л сонирхож,
их л сонирхож,
03:27
The local community were really
intrigued by what I was doing,
intrigued by what I was doing,
60
195367
2913
03:30
but as soon as I gave them
the meaning of the calligraphy,
the meaning of the calligraphy,
61
198304
3593
удалгүй тэдэнд калиграфийн
утгыг хэлж өгөхөд
утгыг хэлж өгөхөд
тэд надад талархаж,
бүтээлийг ойлгож байгаагаа хэлсэн юм.
бүтээлийг ойлгож байгаагаа хэлсэн юм.
03:33
they thanked me, as they felt
connected to the piece.
connected to the piece.
62
201921
2929
Өмнөд Африкийн Кейф Таунд
03:38
In South Africa, in Cape Town,
63
206723
1990
03:40
the local community of Philippi
64
208737
3049
Филиппын нутгийн холбоо надад
03:43
offered me the only
concrete wall of the slum.
concrete wall of the slum.
65
211810
3047
ядуусын хорооллын бетонон
ханыг л санал болгов.
ханыг л санал болгов.
Тэр нь сургууль байсан ба би
03:46
It was a school, and I wrote on it
66
214881
2373
Нелсон Манделагийн
ишлэлийг бичсэн.
ишлэлийг бичсэн.
03:49
a quote from Nelson Mandela,
67
217278
1468
(Араб хэл дээр хэлэв)
03:50
saying, "[in Arabic],"
68
218770
2663
энэ нь "Дуусах хүртэл энэ бүхэн боломжгүй
мэт харагддаг" гэсэн утгатай.
мэт харагддаг" гэсэн утгатай.
03:53
which means, "It seems
impossible until it's done."
impossible until it's done."
69
221457
2683
03:56
Then this guy came to me and said,
"Man, why you don't write in English?"
"Man, why you don't write in English?"
70
224489
3585
Тэгтэл нэг залуу надад,
"Залуу, чи яагаад Англиар бичдэггүйн бэ?"
"Залуу, чи яагаад Англиар бичдэггүйн бэ?"
гэхэд би түүнд "Чамайг харин яагаад
Зүлү хэл дээр бичсэнгүй вэ
Зүлү хэл дээр бичсэнгүй вэ
04:00
and I replied to him, "I would consider
your concern legit if you asked me
your concern legit if you asked me
71
228098
4095
гэж асуусан бол чиний асуултыг
бодож үзэх байлаа" гэсэн.
бодож үзэх байлаа" гэсэн.
04:04
why I didn't write in Zulu."
72
232217
1584
04:06
In Paris, once, there was this event,
73
234912
2144
Парис хотноо, нэгэн
арга хэмжээ болоход
арга хэмжээ болоход
04:09
and someone gave his wall to be painted.
74
237080
3906
нэг хүн надад өөрийн ханыг
зуруулахаар өгсөн.
зуруулахаар өгсөн.
04:14
And when he saw I was painting in Arabic,
75
242016
2357
Тэгтэл миний Араб хэлдээр
бичихийг хармагцаа
бичихийг хармагцаа
04:16
he got so mad -- actually, hysterical --
and he asked for the wall to be erased.
and he asked for the wall to be erased.
76
244397
4024
үнэхээр уурлаж, бүр сандран,
ханан дээрхийг арилгуулахыг шаардав.
ханан дээрхийг арилгуулахыг шаардав.
Миний уур маш их хүрч,
урам хугарч билээ.
урам хугарч билээ.
04:20
I was mad and disappointed.
77
248445
1967
04:22
But a week later, the organizer
of the event asked me to come back,
of the event asked me to come back,
78
250436
3877
Гэтэл 7 хоногийн дараа арга
хэмжээ зохион байгуулагч
хэмжээ зохион байгуулагч
намайг дахин ирэхийг хүсч,
04:26
and he told me that there was a wall
right in front of this guy's house.
right in front of this guy's house.
79
254337
3718
тэр надад энэ залуугийн байшингийн
яг урд нэг хана бий гээд,
яг урд нэг хана бий гээд,
тэгээд, энэ залуу...
04:30
So, this guy --
80
258079
1152
04:31
(Laughter)
81
259255
2219
(Инээв)
04:33
like, was forced to see it every day.
82
261498
2025
тэр ханыг өдөр бүр
харах ёстой болсон.
харах ёстой болсон.
Эхэндээ, би (Араб хэлээр) гэж
бичиж байсан нь
бичиж байсан нь
04:35
At the beginning, I was going
to write, "[In Arabic],"
to write, "[In Arabic],"
83
263547
2984
04:38
which means, "In your face," but --
84
266555
1991
"Чиний нүүрэн дээр..." гэсэн үг.
Гэхдээ,
Гэхдээ,
(Инээв)
04:40
(Laughter)
85
268570
2343
Би илүү ухаалаг байхыг шийдэж,
(Араб хэлээр) гэж бичсэн нь
(Араб хэлээр) гэж бичсэн нь
04:42
I decided to be smarter
and I wrote, "[In Arabic],"
and I wrote, "[In Arabic],"
86
270937
3659
"Зүрх сэтгэлээ
нээ" гэсэн үг байв.
нээ" гэсэн үг байв.
04:46
which means, "Open your heart."
87
274620
1634
04:49
I'm really proud of my culture,
88
277095
3076
Би өөрийн соёлоороо
ихэд бахархдаг,
ихэд бахархдаг,
04:52
and I'm trying to be an ambassador
of it through my artwork.
of it through my artwork.
89
280195
5515
мөн би өөрийн бүтээлээр дамжуулж
соёлын элч байхыг хичээдэг.
соёлын элч байхыг хичээдэг.
04:57
And I hope that I can break
the stereotypes we all know,
the stereotypes we all know,
90
285734
4936
Бас бид бүхний мэддэг тэдгээр хэвшёэн
ойлголтыг Араб бичиглэлийн
ойлголтыг Араб бичиглэлийн
гоо сайхнаар эвдэж чадна
гэдэгтээ итгэдэг.
гэдэгтээ итгэдэг.
05:02
with the beauty of Arabic script.
91
290694
1774
05:05
Today, I don't write the translation
of the message anymore on the wall.
of the message anymore on the wall.
92
293207
5448
Өнөөдөр, би ханан дээрх мессэжийнхээ
орчуулгыг бичихээ больсон.
орчуулгыг бичихээ больсон.
05:11
I don't want the poetry
of the calligraphy to be broken,
of the calligraphy to be broken,
93
299148
3677
Би тэрхүү калиграфийн яруу утгыг
эвдэхийг хүсдэггүй.
эвдэхийг хүсдэггүй.
Учир нь энэ бол урлаг бөгөөд
та утгыг нь ойлгохгүй ч
та утгыг нь ойлгохгүй ч
05:14
as it's art and you can appreciate it
without knowing the meaning,
without knowing the meaning,
94
302849
3181
өөр орны хөгжмийг таалдаг шигээ
мэдэрч, ойлгож болно.
мэдэрч, ойлгож болно.
05:18
as you can enjoy any music
from other countries.
from other countries.
95
306054
3036
05:21
Some people see that
as a rejection or a closed door,
as a rejection or a closed door,
96
309630
3775
Зарим хүмүүс үүнийг няцаалт
эсвэл хаагдсан хаалга гэж хардаг,
эсвэл хаагдсан хаалга гэж хардаг,
харин надад бол илүү урилга шиг байдаг
05:25
but for me, it's more an invitation --
97
313429
2469
Миний хэлд, миний соёлд,
Миний урлагт урих урилга.
Миний урлагт урих урилга.
05:27
to my language,
to my culture, and to my art.
to my culture, and to my art.
98
315922
3279
Баярлалаа.
05:31
Thank you.
99
319225
1158
(Алга ташилт)
05:32
(Applause)
100
320407
2852
ABOUT THE SPEAKER
eL Seed - ArtistFrench-Tunisian artist eL Seed blends the historic art of Arabic calligraphy with graffti to portray messages of beauty, poetry and peace across all continents.
Why you should listen
Born in Paris to Tunisian parents, eL Seed travels the world, making art in Paris, New York, Jeddah, Melbourne, Gabes, Doha and beyond. His goal: to create dialogue and promote tolerance as well as change global perceptions of what Arabic means. In 2012, for instance, he painted a message of unity on a 47-meter-high minaret on the Jara mosque in Gabes, Tunisia. This piece and others can be found in his book, Lost Walls: Graffiti Road Trip through Tunisia
Most recently he created a sprawling mural in the Manshiyat Naser neighborhood of Cairo that spans 50 buildings and can only be viewed from a local mountaintop. Intending to honor the historic garbage collectors of the Manshiyat Naser neighborhood, the piece reads, "Anyone who wants to see the sunlight clearly needs to wipe his eye first."
eL Seed | Speaker | TED.com