TED2007
Adam Grosser: A mobile fridge for vaccines
Frigoriferi Ekologjik i Adam Grosser
Filmed:
Readability: 3.9
973,042 views
Adam Grosser flet mbi projektin e një frigoriferi që punon pa elektricitet dhe mbi shpërndarjen e ketij mjeti kaq vital nëpër klinika dhe fshatra nëpër botë. Duke përdor teknologji të vjetër, ai ka kriju një sistem të ri që funksion.
Adam Grosser - Venture capitalist
Adam Grosser is a general partner at Foundation Capital -- and a refrigeration visionary. Full bio
Adam Grosser is a general partner at Foundation Capital -- and a refrigeration visionary. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
This is a work in process,
0
1000
3000
Ky është një projekt akoma në zhvillim
00:16
based on some comments that were made
1
4000
3000
që bazohet në disa komente që u bënë
00:19
at TED two years ago
2
7000
1000
në TED dy vite më parë
00:20
about the need for the storage of vaccine.
3
8000
4000
mbi nevojën e arkivimit të vaksinave.
00:24
(Music)
4
12000
1000
(Muzikë)
00:25
(Video) Narrator: On this planet,
5
13000
1000
[ Në këtë planet ]
00:26
1.6 billion people
6
14000
2000
[ 1.6 bilion njerëz ]
00:28
don't have access to electricity,
7
16000
2000
[ nuk kanë qasje tek rryma elektrike ]
00:30
refrigeration
8
18000
4000
[ sistem ftohje ]
00:34
or stored fuels.
9
22000
2000
[ ose lëndë djegëse ]
00:38
This is a problem.
10
26000
2000
[ kjo është problem ]
00:40
It impacts:
11
28000
2000
[ që ndikon në: ]
00:44
the spread of disease,
12
32000
2000
[ shpërndarjen e sëmundjeve ]
00:46
the storage of food and medicine
13
34000
3000
[ ruajtjen e ushqimit dhe medikamenteve ]
00:49
and the quality of life.
14
37000
3000
[ dhe kualitetin e jetës ]
00:52
So here's the plan: inexpensive refrigeration that doesn't use electricity,
15
40000
3000
[ kështu që ky është plani: një frigorifer i lirë që punon pa rrymë elektrike... ]
00:55
propane, gas, kerosene or consumables.
16
43000
5000
[ pa propan, gaz, vajguri ose ndonjë lëndë tjetër djegëse ]
01:00
Time for some thermodynamics.
17
48000
2000
[ koha për pak termodinamikë ]
01:02
And the story of the Intermittent Absorption Refrigerator.
18
50000
3000
[ Dhe tregimin e Frigoriferit me Absorbim të Ndërprerë ]
01:05
Adam Grosser: So 29 years ago, I had this thermo teacher
19
53000
3000
Rreth 29 vjet më parë, mbaj mend kur mësuesi i termodinamikës
01:09
who talked about absorption and refrigeration.
20
57000
1000
na shpjegonte absorbimin dhe ngrirjen.
01:10
It's one of those things that stuck in my head.
21
58000
2000
Që atëherë ky process më ngeli në mendje.
01:12
It was a lot like the Stirling engine:
22
60000
1000
Është shumë i ngjashëm në Motorin e Stirling:
01:13
it was cool, but you didn't know what to do with it.
23
61000
2000
gjë shumë e bukur, por që asnjë nuk dinte për se mund të përdorej.
01:16
And it was invented in 1858, by this guy Ferdinand Carre,
24
64000
3000
Që ishte zbuluar më 1858 nga Ferdinand Carre
01:19
but he couldn't actually build anything with it
25
67000
1000
por ky s'mundi ta përdorte idenë në praktikë
01:20
because of the tools of the time.
26
68000
3000
për shkak të mungesës së mjeteve në atë kohë.
01:23
This crazy Canadian named Powel Crosley
27
71000
3000
Një Kanadez ekstravagant, Powell Crosley
01:27
commercialized this thing called the IcyBall in 1928,
28
75000
2000
nxori në shitje një implementim të quajtur Icyball më 1928,
01:29
and it was a really neat idea,
29
77000
2000
dhe ishte një ide e shkëlqyeshme,
01:31
and I'll get to why it didn't work,
30
79000
1000
dhe do t'ju them më vonë pse nuk funksionoi,
01:32
but here's how it works.
31
80000
1000
por ja se si punonte.
01:34
There's two spheres and they're separated in distance.
32
82000
2000
Kishte dy sfera larg njëra-tjetrës.
01:36
One has a working fluid, water and ammonia,
33
84000
2000
Njëra përmbante fluid, ujë dhe amoniak,
01:39
and the other is a condenser.
34
87000
1000
ndërsa tjetra shërben si kondensator.
01:40
You heat up one side, the hot side.
35
88000
2000
Në fillim, një sferë, asaj nga ana e nxehtë, i jepet nxehtësi
01:42
The ammonia evaporates
36
90000
1000
Amoniaku avullon
01:43
and it re-condenses in the other side.
37
91000
2000
dhe kondenzon në sferën nga ana tjetër.
01:46
You let it cool to room temperature,
38
94000
1000
Më pas lihet të ftohet në temperaturë ambienti,
01:47
and then, as the ammonia re-evaporates and combines with the water
39
95000
4000
dhe atëherë, amoniaku fillon të ri-avullojë dhe në të njejtën kohë përzihet me ujin
01:51
back on the erstwhile hot side,
40
99000
1000
aty ku ishte në anën e nxehtë,
01:52
it creates a powerful cooling effect.
41
100000
2000
ky proces krijon një efekt freskues/ngrirës mjaftë të fuqishëm.
01:55
So, it was a great idea that didn't work at all: it blew up.
42
103000
3000
Me pak fjalë, si ide ishte shumë e bukur vetëm që nuk funksionoi: shpërtheu.
01:58
Because using ammonia you get hugely high pressures
43
106000
5000
Kjo ndodhi ngaqë amoniaku arrin presion shumë të lartë
02:03
if you heated them wrong.
44
111000
1000
kur nxehet në mënyrë të gabuar.
02:04
It topped 400 psi. The ammonia was toxic. It sprayed everywhere.
45
112000
4000
Presioni arriti deri në 400 psi. Amoniaku ishte helmues. U shpërnda gjithandej.
02:08
But it was kind of an interesting thought.
46
116000
2000
Sidoqoftë, ishte interesante si ide.
02:10
So, the great thing about 2006 is
47
118000
3000
Ashtu që gjëja e mirë e 2006s është se
02:13
there's a lot of really great computational work you can do.
48
121000
3000
egziston një potencial i lartë kompjuterik që mund të përdoret.
02:16
So, we got the whole thermodynamics department
49
124000
3000
Kështuqë në futem në punë tërë departamentin e termodinamikës
02:19
at Stanford involved --
50
127000
1000
në Stanford.
02:20
a lot of computational fluid dynamics.
51
128000
1000
Llogaritje të shumta mbi dinamikën e fluideve.
02:22
We proved that most of the ammonia refrigeration tables are wrong.
52
130000
3000
Në fund vërtetuam që shumica e tabelave mbi ngirjen e amoniakut ishin të gabuara.
02:25
We found some non-toxic refrigerants
53
133000
3000
Gjetëm disa gazra ngrirës jo helmues
02:28
that worked at very low vapor pressures.
54
136000
1000
që mund të punonin në shtypje të ulët të avullit.
02:29
Brought in a team from the U.K. --
55
137000
3000
Sollëm një team nga Britania --
02:32
there's a lot of great refrigeration people,
56
140000
1000
me sa duket ka shumë ekspertë mbi ngrirjen
02:33
it turned out, in the U.K. --
57
141000
2000
në Britani --
02:35
and built a test rig, and proved that, in fact,
58
143000
2000
dhe ndërtuam një model, që vërtetoi se është e mundur të
02:37
we could make a low pressure, non-toxic refrigerator.
59
145000
3000
ndërtohet një frigorifer që punon me gazra jo helmues në shtypje të ulta.
02:41
So, this is the way it works.
60
149000
1000
Ja si punon.
02:42
You put it on a cooking fire.
61
150000
1000
Vihet të nxehet në zjarrë të kuzhinës.
02:43
Most people have cooking fires in the world,
62
151000
2000
Në shumicën e vendeve nëpër botë zjarri i kuzhinës nuk mungon,
02:45
whether it's camel dung or wood.
63
153000
1000
qoftë jashtëqitje deveje qoftë dru për djegie.
02:47
It heats up for about 30 minutes, cools for an hour.
64
155000
3000
Lihet të nxehet për rreth 30 minuta, dhe të ftohet për rreth një orë.
02:50
Put it into a container
65
158000
2000
Futet në një enë
02:53
and it will refrigerate for 24 hours.
66
161000
2000
dhe ky do rrijë i ftohtë per 24 orë.
02:55
It looks like this. This is the fifth prototype. It's not quite done.
67
163000
3000
Ja si duket. Ky është prototipi i pestë. S'është përfunduar akoma.
02:59
Weighs about eight pounds, and this is the way it works.
68
167000
3000
Peshon rreth 8 paunda (3.6 Kg), dhe punon kështu.
03:02
You put it into a 15-liter vessel, about three gallons,
69
170000
3000
Futet në një enë 15 litrash,
03:06
and it'll cool it down to just above freezing --
70
174000
2000
dhe e ftohë gati në temperaturë ngrirjeje
03:08
three degrees above freezing --
71
176000
1000
rreth 3 gradë mbi ngrirje
03:10
for 24 hours in a 30 degree C environment. It's really cheap.
72
178000
3000
për rreth 24 orë në një dhomë me temperaturë 30 gradë Celsius. Është shumë ekonomik.
03:13
We think we can build these in high volumes for about 25 dollars,
73
181000
3000
Mendojmë se mund të ndërtojmë më shumë prej këtyre për rreth 25 dollarë,
03:16
in low volumes for about 40 dollars.
74
184000
2000
dhe në numër të vogël për rreth 40 dollarë.
03:18
And we think we can make refrigeration
75
186000
2000
Kështu mendojmë se mund të bëjmë një lloj frigoriferi
03:21
something that everybody can have.
76
189000
1000
një komoditet që gjithkush mund ta përballojë.
03:22
Thank you.
77
190000
1000
Ju faleminderit.
03:23
(Applause)
78
191000
3000
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Adam Grosser - Venture capitalistAdam Grosser is a general partner at Foundation Capital -- and a refrigeration visionary.
Why you should listen
Adam Grosser is a venture capitalist, working with startups that are exploring new ideas in data communications, electronics and energy management. With a background in engineering and entertainment, he enjoys looking for opportunities that map over a few of his passions -- which also include greentech.
His passion for a sustainable solution to refrigeration -- for storing food and medicines -- led to the project he describes in his 2007 TEDTalk.
Adam Grosser | Speaker | TED.com