TEDGlobal 2014
Alison Killing: There’s a better way to die, and architecture can help
Alison Killing: Mimarinin yardımıyla daha güzel bir ölüm mümkün
Filmed:
Readability: 3.9
1,316,847 views
Bu kısa ve etkileyici konuşmasında, Alison Killing ölümlerin gerçekleştiği ve ölümle ilgili binaları konu alıyor: mezarlıklar, hastaneler, evler. İnsanların ölüş biçimi değişiyor, tıpkı ölümle ilgili binaların tasarımları gibi... Belki bu da değişmeli. Şehirlerimiz ve hayatlarımızın gizli kalmış yönlerine şaşırtıcı bir bakış sunuyor.
Alison Killing - Architect
An architect and urban designer, Alison Killing uses journalism, filmmaking and exhibitions to help people better understand the built environment. Full bio
An architect and urban designer, Alison Killing uses journalism, filmmaking and exhibitions to help people better understand the built environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'd like to tell you a story
about death and architecture.
about death and architecture.
0
810
4031
Size ölüm ve mimari hakkında
bir hikaye anlatmak istiyorum.
bir hikaye anlatmak istiyorum.
00:16
A hundred years ago, we tended to die
of infectious diseases like pneumonia,
of infectious diseases like pneumonia,
1
4841
4630
Yüz yıl önce, zatürre gibi bulaşıcı
hastalıklardan ölüyorduk;
hastalıklardan ölüyorduk;
00:21
that, if they took hold,
would take us away quite quickly.
would take us away quite quickly.
2
9471
3297
yakalandığımız takdirde
ölümümüz hızlı oluyordu.
ölümümüz hızlı oluyordu.
00:24
We tended to die at home,
in our own beds, looked after by family,
in our own beds, looked after by family,
3
12768
3734
Çoğunlukla evlerimizde, ailemiz
bize bakarken, yataklarımızda ölüyorduk.
bize bakarken, yataklarımızda ölüyorduk.
00:28
although that was the default option
4
16502
1792
Gerçi bunun nedeni,
00:30
because a lot of people
lacked access to medical care.
lacked access to medical care.
5
18294
2590
çoğu insanın sağlık
hizmetlerinden faydalanamamasıydı.
hizmetlerinden faydalanamamasıydı.
00:33
And then in the 20th century
a lot of things changed.
a lot of things changed.
6
21614
2779
Sonra, 20. yüzyılda
çok şey değişti.
çok şey değişti.
00:36
We developed new medicines like penicillin
7
24393
2097
Bulaşıcı hastalıkları
tedavi edebilmek
tedavi edebilmek
00:38
so we could treat
those infectious diseases.
those infectious diseases.
8
26490
2485
için penisilin gibi
yeni ilaçlar ürettik.
yeni ilaçlar ürettik.
00:40
New medical technologies
like x-ray machines were invented.
like x-ray machines were invented.
9
28975
3274
Röntgen cihazları gibi
yeni tıp teknolojileri geliştirildi.
yeni tıp teknolojileri geliştirildi.
00:44
And because they were
so big and expensive,
so big and expensive,
10
32249
2252
Bu cihazlar büyük ve pahalı
olduğundan,
olduğundan,
00:46
we needed large, centralized
buildings to keep them in,
buildings to keep them in,
11
34501
3018
bizim de onlara uygun merkezi,
büyük binalar yapmamız gerekti.
büyük binalar yapmamız gerekti.
00:49
and they became our modern hospitals.
12
37519
2299
Böylece o binalar
modern hastanelerimiz oldu.
modern hastanelerimiz oldu.
00:51
After the Second World War,
13
39818
1423
II. Dünya Savaşı'ndan sonra
00:53
a lot of countries set up
universal healthcare systems
universal healthcare systems
14
41241
2640
birçok ülke, tedaviye
ihtiyacı olan herkesin tedavi
ihtiyacı olan herkesin tedavi
00:55
so that everyone who needed
treatment could get it.
treatment could get it.
15
43881
2647
olabilmesi için evrensel sağlık
hizmet sistemleri kurdu.
hizmet sistemleri kurdu.
00:58
The result was that lifespans extended
from about 45 at the start of the century
from about 45 at the start of the century
16
46528
4249
Bunun sonucunda yüzyılın başında
45 olan ortalama yaşam süresi
45 olan ortalama yaşam süresi
01:02
to almost double that today.
17
50777
2183
bugün kendini neredeyse ikiye katladı.
01:04
The 20th century was this time of huge
optimism about what science could offer,
optimism about what science could offer,
18
52960
4098
20. yüzyıl, bilimin sunabileceklerine
dair iyimserliğin doruk noktasıydı,
dair iyimserliğin doruk noktasıydı,
01:09
but with all of the focus on life,
death was forgotten,
death was forgotten,
19
57058
3727
fakat yaşama bu denli odaklanırken,
hatta ölüme yaklaşımımızın
hatta ölüme yaklaşımımızın
01:12
even as our approach to death
changed dramatically.
changed dramatically.
20
60785
2405
büyük oranda değişmesine rağmen;
ölümü unuttuk.
ölümü unuttuk.
01:15
Now, I'm an architect,
21
63580
1203
Ben bir mimarım,
01:16
and for the past year and a half
I've been looking at these changes
I've been looking at these changes
22
64783
3242
ve bir buçuk yıldır, bu değişimlerin
ölümle, ölmek eylemiyle ve aynı
ölümle, ölmek eylemiyle ve aynı
01:20
and at what they mean for architecture
related to death and dying.
related to death and dying.
23
68025
3154
zamanda mimari yapılar için ne
anlama geldiğine bakıyorum.
anlama geldiğine bakıyorum.
01:23
We now tend to die
of cancer and heart disease,
of cancer and heart disease,
24
71179
3233
Bugün çoğumuz kanserden ya da
kalp hastalıklarından ölüyoruz,
kalp hastalıklarından ölüyoruz,
01:26
and what that means is that many of us
will have a long period of chronic illness
will have a long period of chronic illness
25
74412
3996
yani çoğumuz hayatımızın son
evrelerinde uzun ve kronik bir
evrelerinde uzun ve kronik bir
01:30
at the end of our lives.
26
78408
1974
hastalık sürecinden geçiyoruz.
01:32
During that period,
27
80382
1113
Bu süreç boyunca,
01:33
we'll likely spend a lot of time
in hospitals and hospices and care homes.
in hospitals and hospices and care homes.
28
81495
5063
muhtemelen hastanelerde, kliniklerde
ve bakım evlerinde bol zaman geçireceğiz.
ve bakım evlerinde bol zaman geçireceğiz.
01:38
Now, we've all been in a modern hospital.
29
86558
2206
Herkes modern bir hastanede bulunmuştur.
01:40
You know those fluorescent lights
and the endless corridors
and the endless corridors
30
88764
3390
Hani bilirsiniz, florasan lambalar,
sonu gelmeyen koridorlar
sonu gelmeyen koridorlar
01:44
and those rows of uncomfortable chairs.
31
92154
3018
ve sıralanmış rahatsız sandalyeler.
01:47
Hospital architecture
has earned its bad reputation.
has earned its bad reputation.
32
95172
3762
Hastane mimarisi, kötü ününü
sonuna kadar hak eder.
sonuna kadar hak eder.
01:50
But the surprising thing is,
it wasn't always like this.
it wasn't always like this.
33
98934
3157
Fakat ilginç olan şu:
Daha önce durum böyle değildi.
Daha önce durum böyle değildi.
01:54
This is L'Ospedale degli Innocenti,
built in 1419 by Brunelleschi,
built in 1419 by Brunelleschi,
34
102091
4334
Gördüğünüz, zamanının en ünlü
ve ilham verici mimarlarından olan
ve ilham verici mimarlarından olan
01:58
who was one of the most famous
and influential architects of his time.
and influential architects of his time.
35
106425
3747
Brunelleschi'nin 1419'da yaptığı
"L'Ospedale degli Innocenti".
"L'Ospedale degli Innocenti".
02:02
And when I look at this building
and then think about hospitals today,
and then think about hospitals today,
36
110172
3343
Bu binaya bakıp, günümüzdeki hastaneleri
düşündüğümde,
düşündüğümde,
02:05
what amazes me is
this building's ambition.
this building's ambition.
37
113515
3088
beni etkileyen bu binanın
duruşu oluyor.
duruşu oluyor.
02:08
It's just a really great building.
38
116603
1649
Gerçekten harika bir yapı.
02:10
It has these courtyards in the middle
39
118252
1834
Ortasında tüm odaların temiz hava
02:12
so that all of the rooms
have daylight and fresh air,
have daylight and fresh air,
40
120086
2533
ve güneş ışığı almasına yardımcı
olan bir avluya sahip,
olan bir avluya sahip,
02:14
and the rooms are big
and they have high ceilings,
and they have high ceilings,
41
122619
2413
odalar ise geniş ve
tavanları yüksek olduğundan,
tavanları yüksek olduğundan,
02:17
so they just feel
more comfortable to be in.
more comfortable to be in.
42
125032
2484
odalarda olmak insanı
oldukça rahat hissettiriyor.
oldukça rahat hissettiriyor.
02:19
And it's also beautiful.
43
127516
1765
Ayrıca çok güzel bir görüntüsü var.
02:21
Somehow, we've forgotten
that that's even possible for a hospital.
that that's even possible for a hospital.
44
129281
3831
Nasıl olduysa, böyle bir hastane binası
olabileceğini unutmuşuz.
olabileceğini unutmuşuz.
02:25
Now, if we want better buildings
for dying, then we have to talk about it,
for dying, then we have to talk about it,
45
133112
4023
Ölmek için daha güzel binalar istiyorsak
ölüm hakkında konuşmak zorundayız,
ölüm hakkında konuşmak zorundayız,
02:29
but because we find the subject
of death uncomfortable,
of death uncomfortable,
46
137135
2571
fakat ölüm konusunu
rahatsız edici bulduğumuz için
rahatsız edici bulduğumuz için
02:31
we don't talk about it,
47
139706
1440
konuşmuyor ve toplumsal olarak
02:33
and we don't question how we
as a society approach death.
as a society approach death.
48
141146
3312
ölüme nasıl baktığımızı
sorgulamıyoruz.
sorgulamıyoruz.
02:36
One of the things that surprised me
most in my research, though,
most in my research, though,
49
144458
3174
Araştırmam sırasında beni en çok
şaşırtan şeylerden biri,
şaşırtan şeylerden biri,
02:39
is how changeable attitudes actually are.
50
147632
2685
aslında tavırların değişime ne
kadar meyilli olduğuydu.
kadar meyilli olduğuydu.
02:42
This is the first crematorium in the U.K.,
51
150317
2392
Bu Birleşik Krallık'taki ilk
krematoryum,
krematoryum,
02:44
which was built in Woking in the 1870s.
52
152709
2809
1870'lerde Woking tarafından yapılmış.
02:47
And when this was first built,
there were protests in the local village.
there were protests in the local village.
53
155518
3407
İlk inşa edildiğinde, yerel halkın
protestolarına hedef olmuş.
protestolarına hedef olmuş.
Kremasyon toplumca kabul görmüyordu,
ve insanların %99,8'i defnediliyordu.
ve insanların %99,8'i defnediliyordu.
02:50
Cremation wasn't socially acceptable,
and 99.8 percent of people got buried.
and 99.8 percent of people got buried.
54
158925
4883
02:55
And yet, only a hundred years later,
three quarters of us get cremated.
three quarters of us get cremated.
55
163808
3776
Ama sadece yüz yıl sonra; bugün, her üç
kişiden biri kremasyonu seçiyor.
kişiden biri kremasyonu seçiyor.
02:59
People are actually really open
to changing things
to changing things
56
167584
2527
İnsanlar, hakkında konuşma
şansı bulabildikleri sürece
şansı bulabildikleri sürece
03:02
if they're given the chance
to talk about them.
to talk about them.
57
170111
2401
değişime aslında oldukça
açıktır.
açıktır.
03:04
So this conversation
about death and architecture
about death and architecture
58
172512
3323
Temmuz ayında Venedik'te,
"Venedik'te Ölüm" adlı sergimi
"Venedik'te Ölüm" adlı sergimi
03:07
was what I wanted to start
when I did my first exhibition on it
when I did my first exhibition on it
59
175835
3159
açtığımda aslında istediğim
şey, ölüm ve mimari
şey, ölüm ve mimari
03:10
in Venice in June,
which was called "Death in Venice."
which was called "Death in Venice."
60
178994
3226
hakkında bir
diyalog başlatmaktı.
diyalog başlatmaktı.
03:14
It was designed to be quite playful
61
182220
3274
Sergi, insanların aktif bir şekilde
etkileşime geçebilmesi
etkileşime geçebilmesi
03:17
so that people would
literally engage with it.
literally engage with it.
62
185494
2198
için oldukça eğlenceli
biçimde tasarlanmıştı.
biçimde tasarlanmıştı.
03:19
This is one of our exhibits,
which is an interactive map of London
which is an interactive map of London
63
187692
3255
Sergilerimizden biri bu; Londra'nın
interaktif bir haritası.
interaktif bir haritası.
03:22
that shows just how much
of the real estate in the city
of the real estate in the city
64
190947
2675
Şehirdeki yapıların ölümle
ne kadar bağlantılı olduğunu
ne kadar bağlantılı olduğunu
03:25
is given over to death and dying,
65
193622
1879
gösteriyor ve elinizi haritanın
03:27
and as you wave your hand across the map,
66
195501
2369
üstünden geçirdiğinizde,
03:29
the name of that piece of real estate,
the building or cemetery, is revealed.
the building or cemetery, is revealed.
67
197870
4829
binanın veya mezarlığın
ismi ortaya çıkıyor.
ismi ortaya çıkıyor.
03:34
Another of our exhibits
was a series of postcards
was a series of postcards
68
202699
2508
Bir diğer sergimiz ise
insanların alıp istediği
insanların alıp istediği
03:37
that people could take away with them.
69
205207
1997
yere götürebileceği
bir dizi kartpostaldı.
bir dizi kartpostaldı.
03:39
And they showed people's homes
and hospitals
and hospitals
70
207204
2461
Karpostallar insanların evlerini,
hastaneleri,
hastaneleri,
03:41
and cemeteries and mortuaries,
71
209665
2415
mezarlıkları ve morgları gösteriyordu.
Ölümün her
Ölümün her
03:44
and they tell the story
of the different spaces
of the different spaces
72
212080
2461
iki tarafında da geçtiğimiz
alanların
alanların
03:46
that we pass through
on either side of death.
on either side of death.
73
214541
2833
hikayelerini
bize anlatıyorlardı.
bize anlatıyorlardı.
03:49
We wanted to show
that where we die
that where we die
74
217374
2345
Öldüğümüz yerin
nasıl öldüğümüz açısından
nasıl öldüğümüz açısından
03:51
is a key part of how we die.
75
219719
3251
önemini göstermek istedik.
03:54
Now, the strangest thing was the way
that visitors reacted to the exhibition,
that visitors reacted to the exhibition,
76
222970
4783
En ilginci de ziyaretçilerin
sergiye olan tepkisiydi,
sergiye olan tepkisiydi,
03:59
especially the audio-visual works.
77
227753
2368
özellikle sesli ve görsel materyaller
konusunda.
konusunda.
04:02
We had people dancing
and running and jumping
and running and jumping
78
230121
3692
Sergilenen şeyleri farklı biçimlerde
harekete geçirmek için dans eden,
harekete geçirmek için dans eden,
04:05
as they tried to activate
the exhibits in different ways,
the exhibits in different ways,
79
233813
2995
koşan ve zıplayan insanlar
oluyordu, daha sonra bir anda
oluyordu, daha sonra bir anda
04:08
and at a certain point
they would kind of stop
they would kind of stop
80
236808
2444
duruyor ve ölümle ilgili bir
sergide olduklarını
sergide olduklarını
04:11
and remember that they were in
an exhibition about death,
an exhibition about death,
81
239252
2734
fark ediyor ve davranışlarının
belki de
belki de
04:13
and that maybe that's not
how you're supposed to act.
how you're supposed to act.
82
241986
2624
ortama uygun olmadığını düşünüyorlardı.
04:16
But actually, I would question
whether there is one way
whether there is one way
83
244610
2647
Fakat ben şahsen ölüme
karşı tek bir yaklaşımın
karşı tek bir yaklaşımın
04:19
that you're supposed to act around death,
84
247257
2275
mümkün olduğunu
düşünmüyorum.
düşünmüyorum.
04:21
and if there's not, I'd ask you to think
about what you think a good death is,
about what you think a good death is,
85
249532
4551
Mümkün değilse, o zaman sizden
iyi bir ölümün nasıl olabileceğini
iyi bir ölümün nasıl olabileceğini
04:26
and what you think that architecture
that supports a good death might be like,
that supports a good death might be like,
86
254083
3669
ve bu ölümün gerçekleşeceği mimarinin
neye benzediğini düşünmenizi istiyorum.
neye benzediğini düşünmenizi istiyorum.
04:29
and mightn't it be a little less like this
and a little more like this?
and a little more like this?
87
257752
4728
Şundan daha uzak, şuna ise
daha yakın olsa olmaz mı ?
daha yakın olsa olmaz mı ?
04:34
Thank you.
88
262480
2214
Teşekkürler.
04:36
(Applause)
89
264694
2020
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Alison Killing - ArchitectAn architect and urban designer, Alison Killing uses journalism, filmmaking and exhibitions to help people better understand the built environment.
Why you should listen
Alison Killing is an architect and urban designer working to engage people with their built environment, via design of buildings and urban strategies, film making, exhibitions and events. She explores the relationship between death and modern architecture, looking at how cities are rebuilt after disaster.
Recent projects include Death in the City (and its first iteration, Death in Venice, which was shown as an independent event during the opening week of the Venice Architecture Biennale), a touring exhibition about death and modern architecture; work with the International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies on better rebuilding after disaster and how to integrate relevant urban design tools into humanitarian response; and a study of financial models for arts and community projects temporarily using vacant buildings to help these projects become self-sustaining.
Alison Killing | Speaker | TED.com