ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com
TED Talks Education

Sir Ken Robinson: How to escape education's death valley

Кен Робинсон: Білімнің "өлім аңғары". Қалай құтыламыз?

Filmed:
9,881,283 views

Сэр Кен Робинсон адамның ақыл-ойы өркендеуі үшін аса маңызды үш шартты анықтайды, сондай-ақ заманауи білім беру мәдениеті оларға қарсы жұмыс істеп жатқандығын айтады. Ол білім берудегі өзіміз тап болған «өлім аңғарынан» қалай құтылуға болатындығын және өсіп келе жатқан ұрпақты қазіргі жағдайда қалай тәрбиелеу керектігін әзілмен жігерлене отырып әңгімелейді.
- Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Үлкен рахмет.
00:13
Thank you very much.
0
1942
3163
00:17
I moved to America 12 years ago
1
5105
2221
Америкаға 12 жыл бұрын әйелім
Терри және екі баламмен көшіп келдім.
00:19
with my wife Terry and our two kids.
2
7326
2026
00:21
Actually, truthfully, we moved to Los Angeles -- (Laughter) --
3
9352
6436
Шындығында, Амарикаға көштік деп ойлап
(Күлкі)
00:27
thinking we were moving to America,
4
15788
1757
Лос-Анджелеске көшкен болып шықтық,
00:29
but anyway, it's a short plane ride from Los Angeles
5
17545
6420
(Күлкі)
Бірақ, қалай болғанда да Лос-Анджелестен
Америкаға дейін ұшу онша ұзақ емес.
00:35
to America.
6
23965
2881
(Күлкі)
00:38
I got here 12 years ago,
7
26846
2213
Мұнда 12 жыл бұрын келдім,
00:41
and when I got here, I was told various things,
8
29059
3810
көшіп келген кезімде, маған, мысалы:
«Америкалықтар әзіл түсінбейді»
00:44
like, "Americans don't get irony."
9
32869
5450
деген сияқты әртүрлі нәрселерді айтты.
(Күлкі)
00:50
Have you come across this idea?
10
38319
2820
Сіздер мұны білесіздер ме?
Бұл шындық емес
00:53
It's not true. I've traveled the whole length and breadth of this country.
11
41139
3081
Бүкіл әлемді шарладым да,
америкалықтар әзілді түсінбейді
00:56
I have found no evidence that Americans don't get irony.
12
44220
3259
дегенді айғақтайтын еш нәрсе
кездестірмедім
00:59
It's one of those cultural myths,
13
47479
2595
Мысалы, сондай бір мәдениетті
аңыздардың бірі
01:02
like, "The British are reserved."
14
50074
4044
британдықтардың ұстамды
екендігі туралы.
(Күлкі)
01:06
I don't know why people think this.
15
54118
2337
Неге бұлай ойлайтынын білмеймін.
01:08
We've invaded every country we've encountered.
16
56455
2511
Өзімізге тиіп тұрған барлық
елдерде болдық.
01:10
(Laughter)
17
58966
3636
(Күлкі)
01:14
But it's not true Americans don't get irony,
18
62602
2524
Америкалықтар әзіл түсінбейді
дегендері өтірік
01:17
but I just want you to know that that's what people
19
65126
2496
тек қана сіздердің сырттарыңыздан
дәл солай
01:19
are saying about you behind your back.
20
67622
1475
дейтіндігін білгендеріңізді
қалаймын.
01:21
You know, so when you leave living rooms in Europe,
21
69097
3319
Білесіз бе, Еуропада сіз қонақ бөлмеден
шығар кезіңізде,
01:24
people say, thankfully, nobody was ironic in your presence.
22
72416
4473
сізге: «Аллаға шүкір, сіз бар кезде ешкім
келекелемеді» - деп айтады
(Күлкі)
01:28
But I knew that Americans get irony
23
76889
2730
«Бірде-бір бала қалдырылмады» деген
заңмен кездескенде
01:31
when I came across that legislation No Child Left Behind.
24
79619
5555
америкалықтарға келекелеу жат емес
екендігін түсіндім.
(Күлкі)
01:37
Because whoever thought of that title gets irony,
25
85174
5017
Себебі, кез келген адам оның атауына көз
салған кезде, әзілді сезеді.
(Күлкі)
01:42
don't they, because --
26
90191
1852
Солай емес пе? Өйткені...
01:44
(Laughter) (Applause) —
27
92043
5823
(Қол соғу)
01:49
because it's leaving millions of children behind.
28
97866
3547
өйткені, ол артында миллиондаған
баланы тастайды.
01:53
Now I can see that's not a very attractive name for legislation:
29
101413
3171
Заңды «Қараусыз қалған миллион
бала» десе
01:56
Millions of Children Left Behind. I can see that.
30
104584
3624
жағымсыз боларын түсінемін.
Мен мұны түсінемін.
02:00
What's the plan? Well, we propose
31
108208
1205
Жоспар неде?
02:01
to leave millions of children behind,
32
109413
1597
Енді миллиондаған баланы
қалдыруды ұсынамыз —
02:03
and here's how it's going to work.
33
111010
2479
міне, осылай заң да жұмыс істейді.
02:05
And it's working beautifully.
34
113489
2987
Қазір де жақсы жұмыс істейді
(Күлкі)
02:08
In some parts of the country,
35
116476
1194
Елдің кейбір бөлігінде
02:09
60 percent of kids drop out of high school.
36
117670
4007
жоғары сынып оқушыларының 60%-ы
оқуды тастап кетеді.
02:13
In the Native American communities,
37
121677
1498
Тұрғылықты америкалықтардың
02:15
it's 80 percent of kids.
38
123175
2228
80% оқуды тастаған.
02:17
If we halved that number, one estimate is
39
125403
4213
Кейбір бағалаулар бойынша осы санды
екі есеге кемітсе,
АҚШ экономикасы үшін 10 жылдағы таза пайда
02:21
it would create a net gain to the U.S. economy
40
129616
4434
02:26
over 10 years of nearly a trillion dollars.
41
134050
4852
шамамен триллион долларды құрайды.
02:30
From an economic point of view,
42
138902
1646
Экономикалық көзқарас тұрғысынан
02:32
this is good math, isn't it, that we should do this?
43
140548
3241
осылай істеу пайдалырақ емес пе?
02:35
It actually costs an enormous amount
44
143789
2349
Оның үстіне, оқуды тастау мәселесінен
02:38
to mop up the damage from the dropout crisis.
45
146138
4162
келген шығындарды жою үшін көп қаражат
жұмсалады.
02:42
But the dropout crisis is just the tip of an iceberg.
46
150300
3729
Бірақ оқуды тастау — бұл айсбергтің
шыңы ғана.
02:46
What it doesn't count are all the kids who are in school
47
154029
2250
Өйткені, мектепті ұнатпағандықтан,
одан бөлектенген,
02:48
but being disengaged from it, who don't enjoy it,
48
156279
4067
ешбір айтарлықтай пайдасы жоқ,
мектепке барып жатқан балаларды
есептемейді ғой.
02:52
who don't get any real benefit from it.
49
160346
3090
02:55
And the reason is
50
163436
1539
Мәселе, біздің жеткілікті ақша
жұмсамағанымызда емес.
02:56
not that we're not spending enough money.
51
164975
1639
02:58
America spends more money on education
52
166614
1917
Америка басқа елдерге қарағанда,
білім беруге көп қаржы жұмсайды.
03:00
than most other countries.
53
168531
1572
03:02
Class sizes are smaller than in many countries.
54
170103
3426
Басқа көптеген елдерге қарағанда,
сыныптар азырақ.
03:05
And there are hundreds of initiatives every year
55
173529
2438
Жыл сайын білім беруді жақсарту
мақсатында
03:07
to try and improve education.
56
175967
2277
жүздеген бастама ұсынады
03:10
The trouble is, it's all going in the wrong direction.
57
178244
4521
Бірақ, мәселе, теріс бағытта
қозғалып бара жатқандығымызда болып отыр.
03:14
There are three principles
58
182765
1169
Адамның өркендеуіне негізделген
үш қағидат бар,
03:15
on which human life flourishes,
59
183934
3430
03:19
and they are contradicted by the culture of education
60
187364
4011
оларға қарсы білім мәдениеті тұрады,
03:23
under which most teachers have to labor
61
191375
2277
бұл жағдайда көптеген ұстаздарға
жұмыс істеуге,
03:25
and most students have to endure.
62
193652
3324
ал оқушылардың көпшілігіне – шыдауға
тура келеді.
03:28
The first is this, that human beings
63
196976
2564
Бірінші қағидаттың мәні -адамдардың
табиғатынан әртүрлі болатындығында.
03:31
are naturally different and diverse.
64
199540
4688
03:36
Can I ask you, how many of you
65
204228
1301
Рұқсат болса мен сұрайыншы:
кімнің баласы бар?
03:37
have got children of your own?
66
205529
3225
03:40
Okay. Or grandchildren.
67
208754
3151
Жақсы. Ал, немерелер ше?
03:43
How about two children or more? Right.
68
211905
3740
Екі немесе одан көп бала ше? Сонымен.
03:47
And the rest of you have seen such children.
69
215645
2007
Басқаларға балалар жай ғана кездескен.
03:49
(Laughter)
70
217652
2873
(Күлкі)
03:52
Small people wandering about.
71
220525
3017
Ондай адамдар бар.
(Күлкі)
03:55
I will make you a bet,
72
223542
2094
Бәс тігемін,
03:57
and I am confident that I will win the bet.
73
225636
1430
және бәсте жеңетініме сенімдімін.
03:59
If you've got two children or more,
74
227066
2485
Егер екі немесе одан көп
балаңыз болса
04:01
I bet you they are completely different from each other.
75
229551
3829
олар бір-біріне мүлде ұқсамайды деп
бәс тіге аламын.
04:05
Aren't they? Aren't they? (Applause)
76
233380
4371
Солай емес пе? Шын ғой?
(Қол соғу)
04:09
You would never confuse them, would you?
77
237751
2603
Оларды шатастыру мүмкін емес қой?
04:12
Like, "Which one are you? Remind me.
78
240354
4577
«Сен қайсысысың? Еске сап жіберші.
(Күлкі)
04:16
Your mother and I are going to introduce
79
244931
1332
Анам екеуміз бір түсті
кодтап алатын шығармыз,
04:18
some color-coding system, so we don't get confused."
80
246263
3259
бізді шатастырмас үшін»
04:21
Education under No Child Left Behind
81
249522
3252
«Бірде бір бала қалдырылмады» заңы
бойынша білім беру
04:24
is based on not diversity but conformity.
82
252774
5044
көптүрлілікке емес, біртүрлілікке
негізделген.
04:29
What schools are encouraged to do is to find out
83
257818
2558
Мектептер балалардың өте шектеулі
ұмтылыстарының
04:32
what kids can do across a very narrow spectrum of achievement.
84
260376
4360
арасынан қажеттісін анықтауға
жағдай жасайды.
04:36
One of the effects of No Child Left Behind
85
264736
2394
«Бірде бір бала қалдырылмады» заңының
нәтижелерінің бірі
04:39
has been to narrow the focus
86
267130
1956
балаларды жаратылыстану ғылымдары мен
математикаға көбірек ден қойғызу болатын.
04:41
onto the so-called STEM disciplines. They're very important.
87
269086
3749
Олар өте маңызды.
04:44
I'm not here to argue against science and math.
88
272835
2119
Жаратылыстану мен математикаға
қарсылығым жоқ.
04:46
On the contrary, they're necessary but they're not sufficient.
89
274954
4224
Керісінше, олар өте қажетті пәндер, бірақ
олардың өзі ғана жеткіліксіз.
04:51
A real education has to give equal weight
90
279178
2199
Шынайы білім беруде бейнелеу өнеріне,
04:53
to the arts, the humanities, to physical education.
91
281377
3737
гуманитарлық ғылымдарға, дене шынықтыруға
да теңдей көңіл бөлінуі керек.
04:57
An awful lot of kids, sorry, thank you — (Applause) —
92
285114
7184
Балар өте көп... Рахмет —
(Қол соғу)
05:04
One estimate in America currently is that
93
292298
2912
Кейбір есептер бойынша,
Америкада
05:07
something like 10 percent of kids, getting on that way,
94
295210
2656
шамамен балалардың 10% -ында,
05:09
are being diagnosed with various conditions
95
297866
4314
"көңіл бөлу жетіспеушілігі синдромы"
дейтін
05:14
under the broad title of attention deficit disorder.
96
302180
4322
сырқат кездесуде.
05:18
ADHD. I'm not saying there's no such thing.
97
306502
3677
КБЖС.
Мұндай құбылыс жоқ деп отырғам жоқ.
05:22
I just don't believe it's an epidemic like this.
98
310179
2975
Бірақ оның осынша індетке айналғанына
сенбей отырмын
05:25
If you sit kids down, hour after hour,
99
313154
2816
Егер балаларыңыз сағаттап,
05:27
doing low-grade clerical work,
100
315970
3176
қағазбасты жұмыс атқарса,
05:31
don't be surprised if they start to fidget, you know?
101
319146
3289
олардың тықырши бастағанына таңғалуға
бола ма?
05:34
(Laughter) (Applause)
102
322435
7478
(Күлкі)
(Қол соғу)
05:41
Children are not, for the most part,
103
329913
2409
Балалардың көпшілігі психология
синдромымен ауырмайды.
05:44
suffering from a psychological condition.
104
332322
1868
05:46
They're suffering from childhood. (Laughter)
105
334190
6189
Балалық шақ жетіспегендіктен
ауырады
(Күлкі)
05:52
And I know this because I spent my early life
106
340379
2073
Өмірімнің алғашқы сәттерін бала
болып өткіздіктен бұны білемін
05:54
as a child. I went through the whole thing.
107
342452
3854
Бұның бәрін де бастан кешірдім.
05:58
Kids prosper best with a broad curriculum
108
346306
3009
Балалардың оқу бағдарламасы әртүрлі болған
сайын, үлгерімі өте жақсы болады
06:01
that celebrates their various talents,
109
349315
2408
06:03
not just a small range of them.
110
351723
1637
таланттарының әртүрлі қырларының
06:05
And by the way, the arts aren't just important
111
353360
2150
ашылуын қолдайды
және гуманитария ғылымдары
06:07
because they improve math scores.
112
355510
1274
математиканы жақсартпайды,
06:08
They're important because they speak to parts
113
356784
1851
балалар тұлғасының ешбір қозғалмаған
тұстарына
06:10
of children's being which are otherwise untouched.
114
358635
3515
бағытталған
06:14
The second, thank you — (Applause)
115
362150
6412
Екінші... Рахмет.
(Қол соғу)
06:20
The second principle that drives human life flourishing
116
368562
4163
Екінші қағидат,
адамның өмірін өркендеуге жетелейтін
06:24
is curiosity.
117
372725
1630
нәрсе - қызығушылық.
06:26
If you can light the spark of curiosity in a child,
118
374355
3375
Егер балалардың бойында осы қызығушылық
отын тұтандыра алсақ,
06:29
they will learn without any further assistance, very often.
119
377730
3613
одан ары қарай ешбір көмексіз өздері-ақ
оқып кетеді.
06:33
Children are natural learners.
120
381343
2205
Таным, әрине, балалар үшін.
06:35
It's a real achievement to put that particular ability out,
121
383548
4316
Нақты осы қабілетті ояту немесе өшіру —
06:39
or to stifle it.
122
387864
2146
бұл үлкен іс.
06:42
Curiosity is the engine of achievement.
123
390010
4225
Қызығушылық — жетістіктерге
жеткізетін қозғалтқыш сияқты.
06:46
Now the reason I say this is because
124
394235
2252
Бұны айтып тұрған себебім,
осында қалыптасқан мәдениет нәтижелерінің
бірі,
06:48
one of the effects of the current culture here, if I can say so,
125
396487
4392
осылай айтуға болар болса
06:52
has been to de-professionalize teachers.
126
400879
3819
ұстаз мамандығын төмендету болды.
06:56
There is no system in the world
127
404698
2352
Әлемдегі бірде-бір жүйе,
елдегі бірде-бір мектеп,
06:59
or any school in the country
128
407050
2880
07:01
that is better than its teachers.
129
409930
3098
өз ұстаздарынан артық бола алмайды.
07:05
Teachers are the lifeblood of the success of schools.
130
413028
4608
Ұстаздар - мектеп жетістігінің
қайнар көзі.
07:09
But teaching is a creative profession.
131
417636
2979
Бірақ ұстаздық — шығармашылықты талап
етер мамандық.
07:12
Teaching, properly conceived, is not a delivery system.
132
420615
3433
Оқыту дегеніміз —
жеткізіп беру жүйесі емес.
07:16
You know, you're not there just to pass on received information.
133
424048
2893
Бұл жай ғана алынған ақпаратты
жеткізу емес қой.
07:18
Great teachers do that,
134
426941
2557
Ұлы ұстаздар да осылай істейді,
07:21
but what great teachers also do is mentor,
135
429498
2863
бірақ ұлы ұстаздар жол
көрсетер бастаушы болады,
07:24
stimulate, provoke, engage.
136
432361
3508
олар қызықтырады, түрткі салады, қозғайды.
07:27
You see, in the end, education is about learning.
137
435869
2813
Соңғы нәтижесінде, білім беру оқытуға
алып келеді
07:30
If there's no learning going on,
138
438682
1720
Егер оқыту жүргізілмесе,
білім беру де болмайды.
07:32
there's no education going on.
139
440402
1637
Адамдар білім беруді талқыладық деп,
07:34
And people can spend an awful lot of time
140
442039
1842
07:35
discussing education without ever discussing learning.
141
443881
2416
оқыту жайлы мүлде айтпастан өте көп
уақыттарын өткізеді
07:38
The whole point of education is to get people to learn.
142
446297
2889
Бірақ білім берудің мәні адамдардың
оқығанында.
07:41
A friend of mine, an old friend -- actually very old,
143
449186
2689
Бір досым, шындығында, өте кәрі
ескі досым, ол өмірден өтіп кетті.
07:43
he's dead. (Laughter)
144
451875
3797
(Күледі)
07:47
That's as old as it gets, I'm afraid.
145
455672
5729
Өте кәрі еді.
(Күлкі)
07:53
But a wonderful guy he was, wonderful philosopher.
146
461401
5336
Бірақ ол керемет адам, керемет
философ болатын.
07:58
He used to talk about the difference between the task
147
466737
3012
Ол тапсырма мен жетістіктің айырмасын
етістік тұрғысынан талқылады.
08:01
and achievement senses of verbs.
148
469749
4069
08:05
You know, you can be engaged in the activity of something,
149
473818
1804
Бұл, сіз бір әрекетті істейсіз,
бірақ еш нәрсеге
08:07
but not really be achieving it,
150
475622
1591
қол жетікізе алмайсыз,
мысалы диетада отыру.
08:09
like dieting. It's a very good example, you know.
151
477213
4652
(Күлкі)
Бұл өте жақсы мысал.
08:13
There he is. He's dieting. Is he losing any weight? Not really.
152
481865
4666
Міне, адам диетада отыр.
Ол арықтап жатыр ма? Жалпы алғанда жоқ
(Күлкі)
08:18
Teaching is a word like that.
153
486531
1313
Оқыту осыған ұқсас.
08:19
You can say, "There's Deborah, she's in room 34, she's teaching."
154
487844
3972
Мысалы: «Мынау Дебора, ол №34 сыныпта
сабақ беріп жатыр» - десек.
08:23
But if nobody's learning anything,
155
491816
1735
Бірақ ешкім еш нәрсені оқып жатпаса,
08:25
she may be engaged in the task of teaching
156
493551
1799
ол оқытуға тырысып, тапсырма берсе
де, іс жүзінде оны орындамаған болады
08:27
but not actually fulfilling it.
157
495350
3069
08:30
The role of a teacher is to facilitate learning. That's it.
158
498419
3847
Ұстаздың рөлі — оқуға себепші болу.
Бар болғаны осы.
08:34
And part of the problem is, I think,
159
502266
2313
Маған осы мәселе үстем білім беру
08:36
that the dominant culture of education has come to focus
160
504579
3456
мәдениетінің оқыту мен үйретуге
бағытталмай,
08:40
on not teaching and learning, but testing.
161
508035
3668
тек қана бақылауға бағытталуында
сияқты көрінеді.
08:43
Now, testing is important. Standardized tests have a place.
162
511703
3698
Бақылау, әрине маңызды.
Стандартты тесттердің өз орны бар.
08:47
But they should not be the dominant culture of education.
163
515401
3314
Бірақ олар білім беру мәдениетінде билік
құрмауы керек.
08:50
They should be diagnostic. They should help.
164
518715
1858
Олар анықтау үшін керек.
Олар көмектесу керек
08:52
(Applause)
165
520573
7566
(Қол соғу)
09:00
If I go for a medical examination,
166
528139
2464
Егер медициналық тексеруге бара жатсам,
тексерудің стандартты болғанын қалаймын.
09:02
I want some standardized tests. I do.
167
530603
3584
Рас айтам.
09:06
You know, I want to know what my cholesterol level is
168
534187
1671
Яғни, стандартты шәкіл бойынша,
холестеринім
09:07
compared to everybody else's on a standard scale.
169
535858
2688
өзгемен салыстырғанда қанша
болғанын білгім келеді
09:10
I don't want to be told on some scale
170
538546
1438
Дәрігерім әйтеуір бір шәкіл бойынша
аспаннан алған нәтиже керек емес
09:11
my doctor invented in the car.
171
539984
3571
(Күлкі)
09:15
"Your cholesterol is what I call Level Orange."
172
543555
3054
«Шәкілім бойынша
холостериніңіз «қызғылт сары».
— «Рас па? »
09:18
"Really? Is that good?""We don't know."
173
546609
5688
(Күлкі)
Бұл жақсы көрсеткіш пе?
Білмейміз.
(Күлкі)
09:24
But all that should support learning. It shouldn't obstruct it,
174
552297
5067
Бірақ осының бәрі көп жағдайда
кедергі болмай,
қайта оқытуға негіз болу керек.
09:29
which of course it often does.
175
557364
1911
09:31
So in place of curiosity, what we have
176
559275
2166
Біз сонда, қызығушылық орнына
сәйкестік мәдениетін иемденген боламыз.
09:33
is a culture of compliance.
177
561441
2534
09:35
Our children and teachers are encouraged
178
563975
2925
Біздің балаларымыз бен ұстаздарда
қиялдау мен қызығушылықты ояту орнына,
09:38
to follow routine algorithms
179
566900
2599
09:41
rather than to excite that power of imagination and curiosity.
180
569499
4338
типті алгоритмдерді сақтауға итермелейді.
09:45
And the third principle is this:
181
573837
1068
Үшінші қағидат,шығармашылықтың адам
өмірінің бөлінбес бөлігі екендігінде.
09:46
that human life is inherently creative.
182
574905
2995
09:49
It's why we all have different résumés.
183
577900
2408
Міне, сондықтан да әркімнің түйіндемесі
әртүрлі.
09:52
We create our lives,
184
580308
1786
Біз өз өмірімізді өзіміз құрамыз,
09:54
and we can recreate them as we go through them.
185
582094
2338
өмір сүре отырып, оларды ретке келтіреміз.
09:56
It's the common currency of being a human being.
186
584432
3014
Бұл адам тұрмысының жалпы қағидаты.
Міне, осыдан да адам мәдениеті қызықты,
әртүрлі және қарқынды.
09:59
It's why human culture is so interesting and diverse
187
587446
2533
10:01
and dynamic.
188
589979
1346
10:03
I mean, other animals may well have imaginations
189
591325
3009
Енді, басқа жануарлар да қиялдауы және
шығармашылық қабілеттерді иемденуі мүмкін
10:06
and creativity, but it's not so much in evidence,
190
594334
2280
бірақ бұл, біздегідей көрінбейді, рас қой?
10:08
is it, as ours?
191
596614
1448
10:10
I mean, you may have a dog.
192
598062
2576
Айталық, сіздің итіңіз бар.
10:12
And your dog may get depressed.
193
600638
3006
Итте күйзеліс болуы мүмкін.
10:15
You know, but it doesn't listen to Radiohead, does it?
194
603644
2455
Бірақ олар сол үшін Radiohead-ты
тыңдамайды ғой?
10:18
(Laughter)
195
606099
3920
(Күлкі)
10:22
And sit staring out the window with a bottle of Jack Daniels.
196
610019
2512
Jack Daniels бөтелкесін ішіп,
терезеге қадалмайды.
10:24
(Laughter)
197
612531
4424
(Күлкі)
10:28
And you say, "Would you like to come for a walk?"
198
616955
1661
"Серуендегің келе ме?"
деп сұрайсыз
10:30
He says, "No, I'm fine.
199
618616
3131
Ит сізге:
Жоқ, бәрі жақсы
(Күлкі)
10:33
You go. I'll wait. But take pictures."
200
621747
5772
"Серуенде. Күте тұрамын, бір нәрсені
суретке түсіріп кел", - деп жауап береді.
(Күлкі)
10:39
We all create our own lives through this restless process
201
627519
2914
Өз өмірімізді үздіксіз нұсқалар мен
10:42
of imagining alternatives and possibilities,
202
630433
2009
мүмкіндіктер ұсынатын үдерісте өткіземіз,
10:44
and what one of the roles of education
203
632442
2239
білім берудің міндеттерінің бірі – осы
10:46
is to awaken and develop these powers of creativity.
204
634681
4036
шығармашылық қабілеттерді ояту мен
дамыту.
10:50
Instead, what we have is a culture of standardization.
205
638717
3560
Бұның орнына бізде стандарттау
мәдениеті жүріп жатыр.
10:54
Now, it doesn't have to be that way. It really doesn't.
206
642277
4107
Бірақ мұның бұлай болуы мүмкін емес қой.
Иә, бұлай болмауы керек.
10:58
Finland regularly comes out on top
207
646384
3552
Финляндия үнемі математика, әдебиет,
жаратылыстану ғылымдары бойынша алда.
11:01
in math, science and reading.
208
649936
1375
11:03
Now, we only know that's what they do well at
209
651311
2616
Олардың жетістікке жеткендігін
осылайша білеміз
себебі қазір осыны ғана тексереді.
11:05
because that's all that's being tested currently.
210
653927
1864
11:07
That's one of the problems of the test.
211
655791
1641
Тексеру мәселесінің бірі осында.
11:09
They don't look for other things that matter just as much.
212
657432
3159
Олар маңызы аз,
басқа көрсеткіштерді есепке алмайды.
11:12
The thing about work in Finland is this:
213
660591
2504
Финляндиядағы істің мәні мынада:
11:15
they don't obsess about those disciplines.
214
663095
3379
олар осы пәндермен ғана
шектеліп отырған жоқ.
11:18
They have a very broad approach to education
215
666474
1763
Олардың құрамына гуманитарлық ғылымдар,
11:20
which includes humanities, physical education, the arts.
216
668237
4538
дене шынықтыру, бейнелеу өнері,
кіретін білім беруге көзқарас өте кең.
11:24
Second, there is no standardized testing in Finland.
217
672775
5736
Екіншіден, Финляндияда стандартты
бақылау жоқ.
11:30
I mean, there's a bit,
218
678511
1760
Енді, ештеңе жоқ емес, бар ғой,
бірақ олар таңертең төсегінен осы
үшін тұрмайды.
11:32
but it's not what gets people up in the morning.
219
680271
1551
11:33
It's not what keeps them at their desks.
220
681822
2205
Сол үшін олар партада отырмайды.
11:36
And the third thing, and I was at a meeting recently
221
684027
1833
Енді, үшіншісі, жақында мен Финляндия
11:37
with some people from Finland, actual Finnish people,
222
685860
3427
адамдарымен, яғни финдермен кездестім,
11:41
and somebody from the American system
223
689287
2803
сол кезде америкалық білім беру жүйесінің
бір адамы Финляндия адамдарынан:
11:44
was saying to the people in Finland,
224
692090
1773
11:45
"What do you do about the dropout rate in Finland?"
225
693863
3919
Финляндияда оқуын тастағандармен
не істейсіздер?- деп сұрады.
11:49
And they all looked a bit bemused, and said,
226
697782
1621
Бұл оларды аздап тығырыққа тіреді, олар:
11:51
"Well, we don't have one.
227
699403
2849
«Бізде бұндай жоқ.
11:54
Why would you drop out?
228
702252
2339
Оқуды неге тастайды?
11:56
If people are in trouble, we get to them quite quickly
229
704591
2265
Егер адамдарда қиындық туындаса,
тезірек қолдауға
11:58
and help them and we support them."
230
706856
1585
және көмектесеміз" деді.
12:00
Now people always say, "Well, you know,
231
708441
1894
Бірақ әр уақытта да адамдар:
Америка мен Финляндияны салыстыруға
болмайды дейді.
12:02
you can't compare Finland to America."
232
710335
3128
12:05
No. I think there's a population
233
713463
1395
Жоқ, болмайды. Қателеспесем,Финляндияның
халқы шамамен бес миллион.
12:06
of around five million in Finland.
234
714858
2128
12:08
But you can compare it to a state in America.
235
716986
3829
Дегенмен оны Американың штаттарымен
салыстыруға болады.
12:12
Many states in America have fewer people in them than that.
236
720815
3904
Американың кейбір штаттарындағы
халық саны Финляндиядан аз.
12:16
I mean, I've been to some states in America
237
724719
1667
Американың кейбір штаттарында болдым
және
12:18
and I was the only person there. (Laughter)
238
726386
3813
менен басқа онда ешкім болмапты.
(Күлкі)
12:22
Really. Really. I was asked to lock up when I left.
239
730199
4373
Рас, рас. Ол жерден кеткен кезде,
есікті өзімнің жабуыма тура келді.
12:26
(Laughter)
240
734572
4031
(Күлкі).
12:30
But what all the high-performing systems in the world do
241
738603
3933
Бірақ әлемдегі ең жақсы жүйелер жүзеге
асырып отырған әрекет белгілері,
12:34
is currently what is not evident, sadly,
242
742536
4182
қазіргі таңда, өкінішке қарай, америкалық
12:38
across the systems in America -- I mean, as a whole.
243
746718
3985
жүйелерде байқалмайды.
Жалпылай айтып отырмын.
12:42
One is this: They individualize teaching and learning.
244
750703
4934
Біріншіден, олар
оқыту мен үйретуде өздерінің жеке
ұстанымдарын сақтайды.
12:47
They recognize that it's students who are learning
245
755637
3466
Олар нақты оқушылар оқитындығын,
жүйе олардың қызығушылығын оятып
12:51
and the system has to engage them, their curiosity,
246
759103
3658
шығармашылығы мен жеке қасиеттерін
тарту керектігін мойындайды.
12:54
their individuality, and their creativity.
247
762761
2577
Дәл осылай оқу процессіне тартады
12:57
That's how you get them to learn.
248
765338
2359
Екіншіден, олар ұстаз мамандығына
12:59
The second is that they attribute a very high status
249
767697
4087
13:03
to the teaching profession.
250
771784
2281
көп мән береді.
13:06
They recognize that you can't improve education
251
774065
2944
Олар талантты адамдарды ұстаздыққа алмай
және
13:09
if you don't pick great people to teach
252
777009
1649
оларға үздіксіз қолдау және
кәсіби дамуына қолдау көрсетпей,
13:10
and if you don't keep giving them constant support
253
778658
1859
білім беруді жақсартуға болмайтындығын
түсінеді
13:12
and professional development.
254
780517
1765
13:14
Investing in professional development is not a cost.
255
782282
2937
Кәсіби дамуға салынған қаражат —
ол шығын емес.
13:17
It's an investment,
256
785219
1406
Бұның инвестиция екендігін,
13:18
and every other country that's succeeding well knows that,
257
786625
2931
Австралия,
Канада, Оңтүстік Корея, Сингапур,
13:21
whether it's Australia, Canada, South Korea, Singapore,
258
789556
4959
Гонконг немесе Шанхай болсын,
барлық дамыған елдерде жақсы түсінеді.
Олар өз табыстарының құпиясы
13:26
Hong Kong or Shanghai. They know that to be the case.
259
794515
3446
осында екендігін біледі.
13:29
And the third is, they devolve responsibility
260
797961
3543
Үшіншіден, олар
мектептер дәрежесінде істелген
жұмыстары үшін
13:33
to the school level for getting the job done.
261
801504
3739
жауапкершілік алады.
13:37
You see, there's a big difference here between
262
805243
2378
Бұл жерде білім берудегі командалық
басқару
мен қадағалау арасында айырмашылық бар
екендігін түсінесіз бе?
13:39
going into a mode of command and control in education --
263
807621
3764
13:43
That's what happens in some systems.
264
811385
1600
Кейбір жүйелерде осылай болады:
13:44
You know, central governments decide
265
812985
1321
орталық не мемлекеттік үкімет
басқалар үшін
13:46
or state governments decide
266
814306
1290
13:47
they know best and they're going to tell you what to do.
267
815596
2995
ненің жақсы екендігін,
не істеу керектігін көрсетеді.
13:50
The trouble is that education doesn't go on
268
818591
3727
Мұндағы мәселе тек қана білім
беру процесінің мәжіліс залдарында
13:54
in the committee rooms of our legislative buildings.
269
822318
2878
және заң қабылдау мекемелерінде
өтпеуінде ғана.
13:57
It happens in classrooms and schools,
270
825196
3088
Ол сыныптар мен мектептерде өтеді,
14:00
and the people who do it are the teachers and the students,
271
828284
3073
оны жүзеге асыратын адамдар ұстаздар
мен оқушылар, ал егер
14:03
and if you remove their discretion, it stops working.
272
831357
3408
оларды әрекет еркіндігінен айырсақ,
бұл жұмыс істеуін тоқтатады.
14:06
You have to put it back to the people.
273
834765
3050
Оны адамдарға қайтару керек.
14:09
(Applause)
274
837815
4829
(Қол соғу).
14:14
There is wonderful work happening in this country.
275
842644
2712
Бұл елде жақсы жұмыс жүргізіліп жатыр.
14:17
But I have to say it's happening
276
845356
2143
Бірақ, ол билік құрып тұрған
14:19
in spite of the dominant culture of education,
277
847499
2566
білім беру мәдениетіне қарамастан
14:22
not because of it.
278
850065
1401
жүргізіліп отыр.
14:23
It's like people are sailing into a headwind all the time.
279
851466
3604
Адамдар желге қарсы желкеннің
астында жүрген сияқты.
14:27
And the reason I think is this:
280
855070
2461
Мәселе мынада деп ойлаймын:
14:29
that many of the current policies are based on
281
857531
3337
көптеген заманауи әдістер
білім беру туралы механикалық
ұғымдарға негізделген.
14:32
mechanistic conceptions of education.
282
860868
3041
14:35
It's like education is an industrial process
283
863909
3768
Құдды бір білім беру —
өнеркәсіптік процесс сияқты,
14:39
that can be improved just by having better data,
284
867677
3007
оны жақсарту үшін, керекті мәліметтерің
болса болғаны
14:42
and somewhere in, I think, the back of the mind
285
870684
1667
және осындай әдістер авторларының
кейбірінің миының түкпірінде
14:44
of some policy makers is this idea that
286
872351
2136
«егер бәрін жақсылап ретке келтірсе,
егер бәрін дұрыстап істесе,
14:46
if we fine-tune it well enough, if we just get it right,
287
874487
3318
бәрі де жақсы реттеліп,
болашаққа кетеді» дейді.
14:49
it will all hum along perfectly into the future.
288
877805
2631
14:52
It won't, and it never did.
289
880436
3221
Бірақ болмайды, ешқашан болған емес.
14:55
The point is that education is not a mechanical system.
290
883657
4099
Себебі, білім беру — механикалық
жүйе емес.
14:59
It's a human system. It's about people,
291
887756
3897
Бұл адами жүйе.
Ол адамдарға қатысты,
15:03
people who either do want to learn or don't want to learn.
292
891653
3055
оқығысы келетін немесе оқығысы
келмейтін адамдарға қатысты.
15:06
Every student who drops out of school has a reason for it
293
894708
4815
Мектепті тастап кеткен әрбір оқушының
оған тамыры
15:11
which is rooted in their own biography.
294
899523
2321
өмір тарихында жатқан себеп бар.
15:13
They may find it boring. They may find it irrelevant.
295
901844
3023
Мүмкін, бұл жалықтыратын шығар.
Мүмкін, бұл керек емес деп ойлар.
15:16
They may find that it's at odds
296
904867
2514
Мүмкін, олардың мектеп сыртындағы өміріне
бұл үйлеспейді деп ойлайтын шығар.
15:19
with the life they're living outside of school.
297
907381
2544
15:21
There are trends, but the stories are always unique.
298
909925
3839
Үрдістер бар, бірақ барлық оқиға бірегей.
15:25
I was at a meeting recently in Los Angeles of --
299
913764
3001
Жақында Лос-Анджелесте менің баламалы
15:28
they're called alternative education programs.
300
916765
2245
білім беру бағдарламасы бойынша
кездесуім болды.
15:31
These are programs designed to get kids back into education.
301
919010
3403
Бұл бағдарламалар балаларды мектепке
қайта тарту мақсатына көзделген.
15:34
They have certain common features.
302
922413
1944
Олардың ортақ ұқсастықтары бар.
15:36
They're very personalized.
303
924357
2032
Олар дербестендірілген.
15:38
They have strong support for the teachers,
304
926389
3210
Олар ұстаздар үшін мықты қолдау, қоршаған
15:41
close links with the community
305
929599
2261
ортамен тығыз байланыс және кең көлемді,
әртүрлі оқу жоспарларын көрсетеді
15:43
and a broad and diverse curriculum,
306
931860
1626
15:45
and often programs which involve students
307
933486
2631
және үнемі оқушылардың оқу уақыты мен
басқа уақытта қатысатын бағдарламалары бар
15:48
outside school as well as inside school.
308
936117
2673
15:50
And they work.
309
938790
1710
Бұл жүзеге асып жатыр.
15:52
What's interesting to me is,
310
940500
1402
Маған ең қызықтысы,бұның
«балама білім беру» деп аталатындығы.
15:53
these are called "alternative education."
311
941902
3186
(Күлкі)
15:57
You know?
312
945088
2182
Түсінесіздер ме?
15:59
And all the evidence from around the world is,
313
947270
1776
Бүкіл әлемнің мәліметтері,
16:01
if we all did that, there'd be no need for the alternative.
314
949046
4226
егер барлығы осылай жасаса,
ешбір балама керек болмас еді.
16:05
(Applause)
315
953272
8420
(Қол соғу)
(Қол соғу соңы)
16:13
So I think we have to embrace a different metaphor.
316
961692
2848
Сондықтан, басқаша метафора
табу керек сияқты.
16:16
We have to recognize that it's a human system,
317
964540
2657
Бұның адами жүйе екендігін мойындау керек
16:19
and there are conditions under which people thrive,
318
967197
3596
және кейбір адамдар жетістікке
жететін жағдайлар
16:22
and conditions under which they don't.
319
970793
2905
және бұған кері жағдайлар
болатындығын мойындау керек
16:25
We are after all organic creatures,
320
973698
2925
Нәтижесінде, біз бәріміз биологиялық
жаратылыстармыз,
16:28
and the culture of the school is absolutely essential.
321
976623
4646
сондықтан да мектеп мәдениеті біз
үшін табиғи нәрсе.
16:33
Culture is an organic term, isn't it?
322
981269
2428
Мәдениет —
бұл биологиялық термин емес пе?
16:35
Not far from where I live is a place called Death Valley.
323
983697
3729
Мен тұратын жерден тым алыс емес,
Өлім аңғары деген жер бар.
16:39
Death Valley is the hottest, driest place in America,
324
987426
5672
Өлім аңғары — Америкадағы ештеңе өспейтін,
16:45
and nothing grows there.
325
993098
2802
ең ыстық және құрғақ жер.
16:47
Nothing grows there because it doesn't rain.
326
995900
2624
Ол жерде жаңбырдың жоқтығынан
ештеңе өспейді
16:50
Hence, Death Valley.
327
998524
2393
"Өлім аңғары" атауы содан шыққан.
16:52
In the winter of 2004, it rained in Death Valley.
328
1000917
7147
Бірақ 2004 жылы Өлім аңғарында
жаңбыр жауды.
17:00
Seven inches of rain fell over a very short period.
329
1008064
3772
Өте қысқа мерзім ішінде 17 см-лік шамада
жауын-шашын түсті.
17:03
And in the spring of 2005, there was a phenomenon.
330
1011836
5202
Ал 2005 жылдың көктемінде таңғажайып
құбылыс болды.
17:09
The whole floor of Death Valley was carpeted in flowers
331
1017038
4634
Өлім аңғары аз ғана уақытқа түгелдей
гүлге көмкерілді.
17:13
for a while.
332
1021672
1756
17:15
What it proved is this: that Death Valley isn't dead.
333
1023428
5294
Бұл деген
Өлім аңғарының өлі еместігін көрсетеді.
17:20
It's dormant.
334
1028722
2871
Ол жай ғана ұйықтап жатыр.
Тура үстіңгі жағында жер бетіне шығатын
17:23
Right beneath the surface are these seeds of possibility
335
1031593
3245
17:26
waiting for the right conditions to come about,
336
1034838
3775
қажетті жағдайын күтіп жатқан
мүмкіндіктер дәні бар
17:30
and with organic systems, if the conditions are right,
337
1038613
3343
және биологиялық жүйеде дұрыс жағдайда
17:33
life is inevitable. It happens all the time.
338
1041956
3729
міндетті түрде өмір пайда болады.
Үнемі осылай болады.
17:37
You take an area, a school, a district,
339
1045685
2600
Аймақты, мектепті, ауданды алыңыз,
жағдайын өзгертіңіз, адамдарға
мүмкіндіктері туралы түсіндіріңіз
17:40
you change the conditions, give people a different sense of possibility,
340
1048285
3040
17:43
a different set of expectations,
341
1051325
1662
бойларына басқа көп мүмкіндіктер мен
сенім ұялатыңыздар,
17:44
a broader range of opportunities,
342
1052987
1756
17:46
you cherish and value the relationships between teachers and learners,
343
1054743
3251
егер оқушы мен ұстаз арасындағы
қарым-қатынасты бағаласаңыз,
17:49
you offer people the discretion to be creative
344
1057994
2310
адамдарға шығармашылық еркіндік
беріңіздер,
17:52
and to innovate in what they do,
345
1060304
1754
қызметтерінде жаңашылдық орнатыңыздар,
17:54
and schools that were once bereft spring to life.
346
1062058
3611
сонда бір кездерде үмітсіз қалған
мектептердің бәрі де жанданады.
17:57
Great leaders know that.
347
1065669
1662
Ұлы көшбасшылар мұны біледі.
17:59
The real role of leadership in education --
348
1067331
2456
Білім берудегі басшылықтың шынайы рөлі —
18:01
and I think it's true at the national level, the state level,
349
1069787
2557
ұлттық, мемлекеттік және
мектептер дәрежесінде де —
18:04
at the school level --
350
1072344
1558
18:05
is not and should not be command and control.
351
1073902
4400
командалық басқаруға алып келмеуі керек.
18:10
The real role of leadership is climate control,
352
1078302
4005
Жағдайды басқарудағы басшылықтың
шынайы рөлі,
18:14
creating a climate of possibility.
353
1082307
2602
мүмкіндіктер үшін қолайлы жағдайды
жасау.
Егер осыны жасаса, адамдар оған тартылады,
18:16
And if you do that, people will rise to it
354
1084909
2397
18:19
and achieve things that you
completely did not anticipate
355
1087306
3019
сіз ойламаған және мүлде
18:22
and couldn't have expected.
356
1090325
1800
күтпеген жетістіктерге жетеді
18:24
There's a wonderful quote from Benjamin Franklin.
357
1092125
2367
Бенджамин Франклиннің керемет сөзі бар:
18:26
"There are three sorts of people in the world:
358
1094492
2863
«Өмірде адамдардың үш типі бар:
18:29
Those who are immovable,
359
1097355
2378
қозғалмайтын, яғни ештеңесі жоқ,
18:31
people who don't get it, they don't want to get it,
360
1099733
1871
болғанын да қаламайтын,
онысымен күрескісі келмейтін адамдар
18:33
they're not going to do anything about it;
361
1101604
1397
18:35
there are people who are movable,
362
1103001
1903
қозғалатындар: бұлар өзгерістің
18:36
people who see the need for change
363
1104904
1322
қажет екендігін білетіндер
18:38
and are prepared to listen to it;
364
1106226
2646
және соған ыңғайлануға бейімділер;
18:40
and there are people who move,
365
1108872
1851
және қозғалтатындар бар:
18:42
people who make things happen."
366
1110723
1780
бұлар, бәрін жүзеге асыратындар.
18:44
And if we can encourage more people,
367
1112503
2170
Егер де адамдарды көбірек рухтандыратын
болсақ, бұл тұтас бір қозғалыс болады.
18:46
that will be a movement.
368
1114673
2666
18:49
And if the movement is strong enough,
369
1117339
2187
Ал егер, осы қозғалыс қаттырақ болса,
18:51
that's, in the best sense of the word, a revolution.
370
1119526
3142
сөздің ашығын айтқанда, көтеріліс болады.
18:54
And that's what we need.
371
1122668
1779
Бізге нақты керегі осы.
18:56
Thank you very much.
372
1124447
1233
Үлкен рахмет.
18:57
(Applause)
373
1125680
3183
(Қол соғу)
19:00
Thank you very much. (Applause)
374
1128863
5031
Үлкен рақмет.
(Қол соғу)
Translated by Nursultan Aubakirov
Reviewed by Askhat Yerkimbay

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee