TED Talks Education
Sir Ken Robinson: How to escape education's death valley
Ken Robinson: Làm thế nào để thoát khỏi Thung Lũng chết của giáo dục.
Filmed:
Readability: 3.7
9,881,283 views
Ngài Ken Robinson vạch ra 3 nguyên tắc quan trọng cho tâm trí con người để phát triển mạnh mẽ - và những điều này đã phải đương đầu với nền văn hoá giáo dục hiện nay thế nào. Bằng một cuộc trao đổi hài hước, sôi nổi, ông chia sẻ với chúng ta làm thế nào để thoát ra khỏi "thung lũng chết" của giáo dục mà chúng ta đang đối mặt, và làm thế nào để nuôi dưỡng thế hệ non trẻ nhất của mình bằng một môi trường của những khả năng.
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Thank you very much.
0
1942
3163
Cám ơn rất nhiều.
00:17
I moved to America 12 years ago
1
5105
2221
Tôi chuyển tới Mỹ 12 năm trước
00:19
with my wife Terry and our two kids.
2
7326
2026
với vợ tôi Terry và hai người con của chúng tôi.
00:21
Actually, truthfully, we moved to Los Angeles -- (Laughter) --
3
9352
6436
Tuy nhiên, thực sự là chúng tôi chuyển tới Los Angeles-- (Cười)
00:27
thinking we were moving to America,
4
15788
1757
mà cứ nghĩ rằng chúng tôi đang tới Mỹ,
00:29
but anyway, it's a short plane ride from Los Angeles
5
17545
6420
nhưng dù sao, đó cũng là một chuyến đi ngắn từ Los Angeles
00:35
to America.
6
23965
2881
tới Mỹ.
00:38
I got here 12 years ago,
7
26846
2213
Tôi tới đây 12 năm trước,
00:41
and when I got here, I was told various things,
8
29059
3810
và khi tới đây, tôi đã nghe nhiều chuyện,
00:44
like, "Americans don't get irony."
9
32869
5450
chẳng hạn như, "Người Mỹ không hiểu được sự mỉa mai."
00:50
Have you come across this idea?
10
38319
2820
Bạn đã bao giờ nghe điều này chưa?
00:53
It's not true. I've traveled the whole length and breadth of this country.
11
41139
3081
Điều này không đúng. Tôi đã đi hết mọi miền đất nước.
00:56
I have found no evidence that Americans don't get irony.
12
44220
3259
Tôi không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy người Mỹ không hiểu được sự mỉa mai.
00:59
It's one of those cultural myths,
13
47479
2595
Đó là một trong những huyền thoại văn hóa,
01:02
like, "The British are reserved."
14
50074
4044
giống như, "Người Anh thì sống khép kín."
01:06
I don't know why people think this.
15
54118
2337
Tôi không biết tại sao mọi người lại nghĩ như vậy
01:08
We've invaded every country we've encountered.
16
56455
2511
Chúng ta đã xâm chiếm mọi quốc gia mà mình đối đầu.
01:10
(Laughter)
17
58966
3636
(Tiếng cười)
01:14
But it's not true Americans don't get irony,
18
62602
2524
Nhưng nói người Mỹ không hiểu được sự mỉa mai là không đúng,
01:17
but I just want you to know that that's what people
19
65126
2496
nhưng tôi chỉ muốn bạn biết rằng đó là những gì mọi người
01:19
are saying about you behind your back.
20
67622
1475
đang nói về bạn sau lưng bạn.
01:21
You know, so when you leave living rooms in Europe,
21
69097
3319
Dạng như, khi bạn rời khỏi phòng khách nhà nào đấy ở châu Âu,
01:24
people say, thankfully, nobody was ironic in your presence.
22
72416
4473
người ta nói, may mắn thay, không ai mỉa mai trước sự hiện diện của bạn.
01:28
But I knew that Americans get irony
23
76889
2730
Nhưng tôi biết rằng người Mỹ hiểu được sự mỉa mai
01:31
when I came across that legislation No Child Left Behind.
24
79619
5555
Khi tôi tình cờ biết được đạo luật "Không đứa trẻ nào bị bỏ lại phía sau."
01:37
Because whoever thought of that title gets irony,
25
85174
5017
Bởi vì cái người nghĩ ra cái tiêu đề ấy hiểu được sự mỉa mai,
01:42
don't they, because --
26
90191
1852
phải không, bởi vì--
01:44
(Laughter) (Applause) —
27
92043
5823
(Tiếng cười) (Vỗ tay) —
01:49
because it's leaving millions of children behind.
28
97866
3547
bởi vì thực tế là chúng ta đang bỏ lại hàng triệu trẻ em phía sau.
01:53
Now I can see that's not a very attractive name for legislation:
29
101413
3171
Tôi thấy rằng đó không phải là một cái tên rất hấp dẫn cho một đạo luật.
01:56
Millions of Children Left Behind. I can see that.
30
104584
3624
"Hàng triệu trẻ em bị bỏ lại phía sau". Tôi có thể thấy điều đó.
02:00
What's the plan? Well, we propose
31
108208
1205
Kế hoạch là gì? Vâng, chúng tôi đề nghị
02:01
to leave millions of children behind,
32
109413
1597
để lại hàng triệu trẻ em phía sau,
02:03
and here's how it's going to work.
33
111010
2479
và đây là cách nó vận hành.
02:05
And it's working beautifully.
34
113489
2987
Và nó thật sự hiệu quả.
02:08
In some parts of the country,
35
116476
1194
Ở một số khu vực trên đất nước,
02:09
60 percent of kids drop out of high school.
36
117670
4007
60 phần trăm trẻ em bỏ học trung học.
02:13
In the Native American communities,
37
121677
1498
Trong cộng đồng người Mỹ bản xứ,
02:15
it's 80 percent of kids.
38
123175
2228
con số đó là 80 phần trăm trẻ em.
02:17
If we halved that number, one estimate is
39
125403
4213
Nếu chúng ta giảm đi một nửa số đó, thì ước tính
02:21
it would create a net gain to the U.S. economy
40
129616
4434
nó sẽ tạo ra một khoảng lợi nhuận cho nền kinh tế Mĩ
02:26
over 10 years of nearly a trillion dollars.
41
134050
4852
gần một nghìn tỉ đô la trong hơn 10 năm.
02:30
From an economic point of view,
42
138902
1646
Dựa trên quan điểm kinh tế học ,
02:32
this is good math, isn't it, that we should do this?
43
140548
3241
đây là một bài toán hay, phải không, rằng chúng ta nên làm điều này?
02:35
It actually costs an enormous amount
44
143789
2349
Thực sự thì nó tiêu tốn một lượng tiền lớn
02:38
to mop up the damage from the dropout crisis.
45
146138
4162
để dọn dẹp những thiệt hại từ cuộc khủng hoảng bỏ học.
02:42
But the dropout crisis is just the tip of an iceberg.
46
150300
3729
Nhưng cuộc khủng hoảng bỏ học chỉ là phần nổi của tảng băng.
02:46
What it doesn't count are all the kids who are in school
47
154029
2250
Điều mà nó không tính đến là tất cả những đứa trẻ đang đi học
02:48
but being disengaged from it, who don't enjoy it,
48
156279
4067
nhưng không nhận thấy việc học lôi cuốn , những học sinh không cảm thấy thích thú,
02:52
who don't get any real benefit from it.
49
160346
3090
những trẻ không nhận được bất kỳ lợi ích thực sự từ trường học.
02:55
And the reason is
50
163436
1539
Và lý do
02:56
not that we're not spending enough money.
51
164975
1639
không phải là chúng ta không chi đủ tiền.
02:58
America spends more money on education
52
166614
1917
Nước Mỹ chi nhiều cho giáo dục
03:00
than most other countries.
53
168531
1572
hơn so với hầu hết các quốc gia khác.
03:02
Class sizes are smaller than in many countries.
54
170103
3426
Quy mô lớp học nhỏ hơn so với nhiều nước.
03:05
And there are hundreds of initiatives every year
55
173529
2438
Và có hàng trăm sáng kiến mỗi năm
03:07
to try and improve education.
56
175967
2277
để thử nghiệm và cải tiến giáo dục.
03:10
The trouble is, it's all going in the wrong direction.
57
178244
4521
Vấn đề là, tất cả đều theo một hướng sai lệch.
03:14
There are three principles
58
182765
1169
Có ba nguyên tắc
03:15
on which human life flourishes,
59
183934
3430
dựa trên đó, cuộc sống con người phát triển,
03:19
and they are contradicted by the culture of education
60
187364
4011
và chúng mâu thuẫn với nền văn hóa giáo dục
03:23
under which most teachers have to labor
61
191375
2277
mà theo đó hầu hết các giáo viên đều phải lao động
03:25
and most students have to endure.
62
193652
3324
và hầu hết học sinh phải chịu đựng.
03:28
The first is this, that human beings
63
196976
2564
Đầu tiên là, con người
03:31
are naturally different and diverse.
64
199540
4688
thì khác nhau và đa dạng một cách tự nhiên
03:36
Can I ask you, how many of you
65
204228
1301
Tôi có thể hỏi bạn, bao nhiêu người trong số bạn
03:37
have got children of your own?
66
205529
3225
đã có con
03:40
Okay. Or grandchildren.
67
208754
3151
hoặc cháu?
03:43
How about two children or more? Right.
68
211905
3740
Thế còn từ hai đứa trở lên. Được rồi.
03:47
And the rest of you have seen such children.
69
215645
2007
và những người còn lại từng thấy những đứa trẻ đó.
03:49
(Laughter)
70
217652
2873
(Tiếng cười)
03:52
Small people wandering about.
71
220525
3017
Những con người nhỏ bé quanh quẩn đâu đây.
03:55
I will make you a bet,
72
223542
2094
Tôi cá với bạn
03:57
and I am confident that I will win the bet.
73
225636
1430
và tôi tự tin rằng tôi sẽ thắng.
03:59
If you've got two children or more,
74
227066
2485
Nếu bạn đã có từ hai đứa con trở lên
04:01
I bet you they are completely different from each other.
75
229551
3829
Tôi cược với bạn chúng hoàn toàn khác nhau.
04:05
Aren't they? Aren't they? (Applause)
76
233380
4371
Phải không? Phải không? (Vỗ tay)
04:09
You would never confuse them, would you?
77
237751
2603
Bạn sẽ không bao giờ nhầm lẫn chúng, đúng không?
04:12
Like, "Which one are you? Remind me.
78
240354
4577
Giống như, "Con là đứa nào? Nhắc bố xem.
04:16
Your mother and I are going to introduce
79
244931
1332
Mẹ con và bố sẽ áp dụng
04:18
some color-coding system, so we don't get confused."
80
246263
3259
một kiểu hệ thống mã màu, để bố mẹ không bị nhầm lẫn."
04:21
Education under No Child Left Behind
81
249522
3252
Giáo dục theo kiểu "Không có trẻ em nào bị bỏ lại phía sau"
04:24
is based on not diversity but conformity.
82
252774
5044
không dựa trên sự đa dạng mà là sự tuân thủ.
04:29
What schools are encouraged to do is to find out
83
257818
2558
Những gì trường học được khuyến khích làm là tìm ra
04:32
what kids can do across a very narrow spectrum of achievement.
84
260376
4360
những gì trẻ em có thể làm được trong một mảng thành tích hạn hẹp
04:36
One of the effects of No Child Left Behind
85
264736
2394
Một trong những ảnh hưởng của luật "Không Trẻ Em Nào Bị Bỏ Lại Phía Sau"
04:39
has been to narrow the focus
86
267130
1956
là thu hẹp trọng tâm
04:41
onto the so-called STEM disciplines. They're very important.
87
269086
3749
vào cái gọi là những nguyên tắc STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học). Chúng rất quan trọng.
04:44
I'm not here to argue against science and math.
88
272835
2119
Tôi không ở đây để tranh luận chống lại khoa học và toán học.
04:46
On the contrary, they're necessary but they're not sufficient.
89
274954
4224
Ngược lại, chúng rất cần thiết nhưng không phải là tất cả.
04:51
A real education has to give equal weight
90
279178
2199
Một nền giáo dục thực sự phải cung cấp được khối lượng tương đương
04:53
to the arts, the humanities, to physical education.
91
281377
3737
cho nghệ thuật, nhân văn, cho giáo dục thể chất.
04:57
An awful lot of kids, sorry, thank you — (Applause) —
92
285114
7184
Rất nhiều trẻ em, xin lỗi, cám ơn — (vỗ tay) —
05:04
One estimate in America currently is that
93
292298
2912
Ước tính ở Mỹ gần đây là
05:07
something like 10 percent of kids, getting on that way,
94
295210
2656
giống như 10 phần trăm trẻ em, đi theo con đường đó
05:09
are being diagnosed with various conditions
95
297866
4314
đang được chẩn đoán với nhiều tình trạng khác nhau
05:14
under the broad title of attention deficit disorder.
96
302180
4322
dưới cái tên " bệnh lý thiếu tập trung"
05:18
ADHD. I'm not saying there's no such thing.
97
306502
3677
ADHD. Tôi không phủ nhận điều đó.
05:22
I just don't believe it's an epidemic like this.
98
310179
2975
Tôi chỉ không nghĩ rằng nó là một thứ bệnh dịch như vậy.
05:25
If you sit kids down, hour after hour,
99
313154
2816
Nếu bạn bắt đứa trẻ ngồi yên, giờ này qua giờ khác,
05:27
doing low-grade clerical work,
100
315970
3176
thực hiện công việc thư ký cấp thấp,
05:31
don't be surprised if they start to fidget, you know?
101
319146
3289
Đừng ngạc nhiên nếu chúng bắt đầu bồn chồn.
05:34
(Laughter) (Applause)
102
322435
7478
(Tiếng cười) (Vỗ tay)
05:41
Children are not, for the most part,
103
329913
2409
Trẻ em, hấu hếti ,
05:44
suffering from a psychological condition.
104
332322
1868
không phải chịu đựng sự rối loạn tâm lý.
05:46
They're suffering from childhood. (Laughter)
105
334190
6189
Chúng chịu đựng thời thơ ấu. (Tiếng cười)
05:52
And I know this because I spent my early life
106
340379
2073
Và tôi biết điều này bởi vì tôi đã dành phần đầu cuộc đời mình
05:54
as a child. I went through the whole thing.
107
342452
3854
làm một đứa trẻ. Tôi đã trải qua toàn bộ điều này.
05:58
Kids prosper best with a broad curriculum
108
346306
3009
Trẻ em phát triển tốt nhất với một chương trình đa dạng
06:01
that celebrates their various talents,
109
349315
2408
mà đón chào những tài năng khác nhau,
06:03
not just a small range of them.
110
351723
1637
chứ không chỉ là một vài loạt trong số chúng.
06:05
And by the way, the arts aren't just important
111
353360
2150
Và nhân tiện đây, nghệ thuật không chỉ quan trọng
06:07
because they improve math scores.
112
355510
1274
bởi vì chúng cải thiện điểm số toán học.
06:08
They're important because they speak to parts
113
356784
1851
Chúng quan trọng bởi vì chúng đối thoại với những phần khác
06:10
of children's being which are otherwise untouched.
114
358635
3515
của trẻ em mà khôngchưa được chạm tới bời những cách khác
06:14
The second, thank you — (Applause)
115
362150
6412
Điều thứ hai, cảm ơn các bạn-(vỗ tay)
06:20
The second principle that drives human life flourishing
116
368562
4163
Nguyên tắc thứ hai khiến cho cuộc sống con người phát triển
06:24
is curiosity.
117
372725
1630
là sự tò mò.
06:26
If you can light the spark of curiosity in a child,
118
374355
3375
Nếu bạn có thể thắp lên tia lửa tò mò trong một đứa trẻ,
06:29
they will learn without any further assistance, very often.
119
377730
3613
chúng sẽ tự tìm hiểu mà không cần thêm bất kỳ sự trợ giúp nào, thường là vậy.
06:33
Children are natural learners.
120
381343
2205
Trẻ em là những học giả bẩm sinh.
06:35
It's a real achievement to put that particular ability out,
121
383548
4316
Đó là một thành tựu thực thụ khi khám phá ra cái khả năng đặc biệt đó,
06:39
or to stifle it.
122
387864
2146
hoặc là vùi lấp nó.
06:42
Curiosity is the engine of achievement.
123
390010
4225
Tò mò là cỗ máy của thành tựu.
06:46
Now the reason I say this is because
124
394235
2252
Lí do tôi nói điều này là bởi vì
06:48
one of the effects of the current culture here, if I can say so,
125
396487
4392
một trong những ảnh hưởng của dòng văn hóa gần đây, nếu tôi có thể nói như vậy,
06:52
has been to de-professionalize teachers.
126
400879
3819
đã khiến những giáo viên trở nên không lành nghề.
06:56
There is no system in the world
127
404698
2352
Không có một hệ thống nào trên thế giới
06:59
or any school in the country
128
407050
2880
hoặc bất kỳ trường học nào trên cả nước
07:01
that is better than its teachers.
129
409930
3098
mà tốt hơn giáo viên.
07:05
Teachers are the lifeblood of the success of schools.
130
413028
4608
Giáo viên là nhân tố quyết định đối với thành công của trường học.
07:09
But teaching is a creative profession.
131
417636
2979
Nhưng dạy học là một nghề nghiệp sáng tạo.
07:12
Teaching, properly conceived, is not a delivery system.
132
420615
3433
Giảng dạy, đúng lý ra được hình thành, không phải là một hệ thống phân phối.
07:16
You know, you're not there just to pass on received information.
133
424048
2893
Bạn ở đó không chỉ để truyền tải thông tin bạn thu nhận.
07:18
Great teachers do that,
134
426941
2557
Những giáo viên tuyệt vời làm như vậy,
07:21
but what great teachers also do is mentor,
135
429498
2863
nhưng những giáo viên tuyệt vời cũng thực hiện việc cố vấn,
07:24
stimulate, provoke, engage.
136
432361
3508
khơi gợi, kích động, thu hút tham gia.
07:27
You see, in the end, education is about learning.
137
435869
2813
Bạn thấy đấy, cuối cùng thì, giáo dục là về việc học hỏi.
07:30
If there's no learning going on,
138
438682
1720
Nếu việc học không diễn ra,
07:32
there's no education going on.
139
440402
1637
không thể gọi là giáo dục nữa.
07:34
And people can spend an awful lot of time
140
442039
1842
Và mọi người có thể tốn thời gian vô ích
07:35
discussing education without ever discussing learning.
141
443881
2416
thảo luận về giáo dục mà không đề cập đến việc học.
07:38
The whole point of education is to get people to learn.
142
446297
2889
Mục đích của toàn bộ nền giáo dục là khiến mọi người học hỏi.
07:41
A friend of mine, an old friend -- actually very old,
143
449186
2689
Một người bạn của tôi, một người bạn già - thực sự rất già,
07:43
he's dead. (Laughter)
144
451875
3797
ông ấy chết rồi. (Tiếng cười)
07:47
That's as old as it gets, I'm afraid.
145
455672
5729
Ai cũng chỉ già được đến thế thôi, tôi e là như thế.
07:53
But a wonderful guy he was, wonderful philosopher.
146
461401
5336
Nhưng ông ấy là một người tuyệt vời, một triết gia tuyệt vời
07:58
He used to talk about the difference between the task
147
466737
3012
Ông đã từng nói về sự khác biệt giữa nhiệm vụ
08:01
and achievement senses of verbs.
148
469749
4069
và cảm giác đạt được thành tựu.
08:05
You know, you can be engaged in the activity of something,
149
473818
1804
Bạn biết đấy, bạn có thể tham gia vào hoạt động nào đó,
08:07
but not really be achieving it,
150
475622
1591
nhưng không thực sự đạt được nó,
08:09
like dieting. It's a very good example, you know.
151
477213
4652
giống như ăn kiêng. Đó là một ví dụ tốt, bạn biết đấy.
08:13
There he is. He's dieting. Is he losing any weight? Not really.
152
481865
4666
Anh ta kìa. Anh ta đang ăn kiêng. Anh ta đã giảm được ký nào chưa? Chưa được.
08:18
Teaching is a word like that.
153
486531
1313
Giảng dạy là một từ như thế.
08:19
You can say, "There's Deborah, she's in room 34, she's teaching."
154
487844
3972
Bạn có thể nói, " Đó là Deborah, cô ấy ở phòng 34, cô ấy đang giảng dạy."
08:23
But if nobody's learning anything,
155
491816
1735
Nhưng nếu không ai học được điều gì thì sao,
08:25
she may be engaged in the task of teaching
156
493551
1799
cô có thể đang tham gia vào nhiệm vụ giảng dạy
08:27
but not actually fulfilling it.
157
495350
3069
nhưng không thực sự hoàn thành nó.
08:30
The role of a teacher is to facilitate learning. That's it.
158
498419
3847
Vai trò của một giáo viên là tạo điều kiện học tập. Thế thôi.
08:34
And part of the problem is, I think,
159
502266
2313
Và một phần của vấn đề là, tôi nghĩ rằng,
08:36
that the dominant culture of education has come to focus
160
504579
3456
văn hóa thống trị giáo dục đã tập trung
08:40
on not teaching and learning, but testing.
161
508035
3668
vào không phải là giảng dạy và học tập, mà là việc kiểm tra.
08:43
Now, testing is important. Standardized tests have a place.
162
511703
3698
Kiểm tra là quan trọng. Những bài kiểm tra được tiêu chuẩn hóa có một vai trò nhất định.
08:47
But they should not be the dominant culture of education.
163
515401
3314
Nhưng chúng không nên là thứ văn hóa thống trị giáo dục.
08:50
They should be diagnostic. They should help.
164
518715
1858
Chúng chỉ nên là sự đánh giá. Chúng chỉ nên hỗ trợ.
08:52
(Applause)
165
520573
7566
(Vỗ tay)
09:00
If I go for a medical examination,
166
528139
2464
Nếu tôi đi khám sức khỏe,
09:02
I want some standardized tests. I do.
167
530603
3584
Tôi muốn có một vài xét nghiệm được tiêu chuẩn hóa. Thật vậy.
09:06
You know, I want to know what my cholesterol level is
168
534187
1671
Như bạn đã biết, tôi muốn biết mức cholesterol của mình là bao nhiêu
09:07
compared to everybody else's on a standard scale.
169
535858
2688
so sánh với những người khác trên cùng một quy mô tiêu chuẩn.
09:10
I don't want to be told on some scale
170
538546
1438
Tôi không muốn được thông báo về kết quả dựa trên một mức đo
09:11
my doctor invented in the car.
171
539984
3571
mà bác sĩ của tôi phát minh trên xe.
09:15
"Your cholesterol is what I call Level Orange."
172
543555
3054
"Cholesterol của bạn là những gì tôi gọi là Mức Độ Cam."
09:18
"Really? Is that good?""We don't know."
173
546609
5688
"Thật sao? Như vậy thì có tốt không?""Chúng tôi không biết nữa."
09:24
But all that should support learning. It shouldn't obstruct it,
174
552297
5067
Nhưng tất cả là để hỗ trợ việc học. Chứ không phải là cản trở nó,
09:29
which of course it often does.
175
557364
1911
mà hiển nhiên thì thường xuyên là vậy.
09:31
So in place of curiosity, what we have
176
559275
2166
Vì vậy thay cho sự tò mò, những gì chúng ta có
09:33
is a culture of compliance.
177
561441
2534
là một nền văn hóa của việc tuân thủ.
09:35
Our children and teachers are encouraged
178
563975
2925
Trẻ em và giáo viên của chúng ta được khuyến khích
09:38
to follow routine algorithms
179
566900
2599
để thực hiện theo định kỳ các thuật toán
09:41
rather than to excite that power of imagination and curiosity.
180
569499
4338
thay vì để kích thích sức mạnh của trí tưởng tượng và sự tò mò.
09:45
And the third principle is this:
181
573837
1068
Và nguyên tắc thứ ba là:
09:46
that human life is inherently creative.
182
574905
2995
cuộc sống con người vốn đã sáng tạo.
09:49
It's why we all have different résumés.
183
577900
2408
Đó là lý do tại sao tất cả chúng ta có bản lí lịch khác nhau
09:52
We create our lives,
184
580308
1786
Chúng ta tự tạo ra cuộc sống cho chính mình,
09:54
and we can recreate them as we go through them.
185
582094
2338
và chúng ta có thể tái tạo lại chúng khi chúng ta trải qua chúng.
09:56
It's the common currency of being a human being.
186
584432
3014
Nó là một loại tiền tệ phổ biến của đời sống con người.
09:59
It's why human culture is so interesting and diverse
187
587446
2533
Đó là lý do tại sao văn hóa con người là rất thú vị và đa dạng
10:01
and dynamic.
188
589979
1346
và sống động.
10:03
I mean, other animals may well have imaginations
189
591325
3009
Ý tôi là, các động vật khác cũng có thể có trí tưởng tượng
10:06
and creativity, but it's not so much in evidence,
190
594334
2280
và sự sáng tạo, nhưng không có nhiều bằng chứng cho điều đó,
10:08
is it, as ours?
191
596614
1448
phải không, bằng chúng ta?
10:10
I mean, you may have a dog.
192
598062
2576
Ý tôi là, bạn có thể có một con chó.
10:12
And your dog may get depressed.
193
600638
3006
Và con chó của bạn có thể bị trầm cảm.
10:15
You know, but it doesn't listen to Radiohead, does it?
194
603644
2455
Bạn biết đấy, nhưng nó không nghe nhạc của ban Radiohead, đúng không?
10:18
(Laughter)
195
606099
3920
(Tiếng cười)
10:22
And sit staring out the window with a bottle of Jack Daniels.
196
610019
2512
Và ngồi nhìn bâng quơ ra cửa sổ với một chai Jack Daniels.
10:24
(Laughter)
197
612531
4424
(Tiếng cười)
10:28
And you say, "Would you like to come for a walk?"
198
616955
1661
Và bạn nói với nó, "Mày có muốn đi dạo không?"
10:30
He says, "No, I'm fine.
199
618616
3131
Nó trả lời, "không, tôi ổn
10:33
You go. I'll wait. But take pictures."
200
621747
5772
Đi đi. Tôi sẽ chờ. Nhưng nhớ chụp ảnh lại."
10:39
We all create our own lives through this restless process
201
627519
2914
Tất cả chúng ta tạo ra cuộc sống riêng của mình thông qua quá trình không ngừng nghỉ
10:42
of imagining alternatives and possibilities,
202
630433
2009
của việc tưởng tượng ra sự thay đổi và những khả năng,
10:44
and what one of the roles of education
203
632442
2239
và một trong những vai trò của giáo dục
10:46
is to awaken and develop these powers of creativity.
204
634681
4036
là đánh thức và phát triển những sức mạnh này của sự sáng tạo.
10:50
Instead, what we have is a culture of standardization.
205
638717
3560
Thay vào đó, thứ chúng ta có là một nền văn hóa tiêu chuẩn.
10:54
Now, it doesn't have to be that way. It really doesn't.
206
642277
4107
Thưa các bạn, nó không cần phải vậy. Thực sự không cần.
10:58
Finland regularly comes out on top
207
646384
3552
Phần Lan thường xuyên đứng đầu
11:01
in math, science and reading.
208
649936
1375
trong lĩnh vực toán học, khoa học và đọc hiểu.
11:03
Now, we only know that's what they do well at
209
651311
2616
Chúng ta chỉ biết đó là những gì họ làm tốt
11:05
because that's all that's being tested currently.
210
653927
1864
bởi vì đó là tất cả những gì đang được kiểm tra gần đây
11:07
That's one of the problems of the test.
211
655791
1641
Đó là một trong những vấn đề của bài kiểm tra.
11:09
They don't look for other things that matter just as much.
212
657432
3159
Chúng không tìm kiếm những điều khác có cùng tầm quan trọng
11:12
The thing about work in Finland is this:
213
660591
2504
Điều xảy ra ở Phần Lan là:
11:15
they don't obsess about those disciplines.
214
663095
3379
họ không bị ám ảnh bởi những kỷ luật.
11:18
They have a very broad approach to education
215
666474
1763
Họ có một cách tiếp cận rất rộng đến giáo dục
11:20
which includes humanities, physical education, the arts.
216
668237
4538
bao gồm nhân văn, giáo dục thể chất, các loại hình nghệ thuật.
11:24
Second, there is no standardized testing in Finland.
217
672775
5736
Hai là, không có kiểm tra mang tính chất tiêu chuẩn hóa tại Phần Lan.
11:30
I mean, there's a bit,
218
678511
1760
Ý tôi là, có một chút,
11:32
but it's not what gets people up in the morning.
219
680271
1551
nhưng nó không phải thứ đánh thức người ta dậy vào buổi sáng.
11:33
It's not what keeps them at their desks.
220
681822
2205
Nó là không phải là thứ giữ họ lại bàn học.
11:36
And the third thing, and I was at a meeting recently
221
684027
1833
Và điều thứ ba, tôi đã dự cuộc họp gần đây
11:37
with some people from Finland, actual Finnish people,
222
685860
3427
với một số người từ Phần Lan, người Phần Lan thực thụ,
11:41
and somebody from the American system
223
689287
2803
và một vài người tới từ hệ thống giáo dục Mỹ
11:44
was saying to the people in Finland,
224
692090
1773
đã nói với những người ở Phần Lan,
11:45
"What do you do about the dropout rate in Finland?"
225
693863
3919
" Các anh làm gì với tỉ lệ bỏ học ở Phần Lan?"
11:49
And they all looked a bit bemused, and said,
226
697782
1621
Và tất cả họ trông có chút bối rối, rồi nói:
11:51
"Well, we don't have one.
227
699403
2849
"À. chúng tôi không có ai bỏ học cả.
11:54
Why would you drop out?
228
702252
2339
Tại saolại bỏ học?
11:56
If people are in trouble, we get to them quite quickly
229
704591
2265
Nếu ai đó đang gặp rắc rối, chúng tôi sẽ nhanh chóng nhận ra
11:58
and help them and we support them."
230
706856
1585
giúp họ và hỗ trợ họ."
12:00
Now people always say, "Well, you know,
231
708441
1894
Mọi người luôn luôn nói, "Vâng, bạn biết đấy,
12:02
you can't compare Finland to America."
232
710335
3128
bạn không thể so sánh Phần Lan với Mỹ."
12:05
No. I think there's a population
233
713463
1395
Không. Tôi nghĩ rằng Phần Lan
12:06
of around five million in Finland.
234
714858
2128
có khoảng 5 triệu dân.
12:08
But you can compare it to a state in America.
235
716986
3829
Nhưng bạn có thể so sánh nó với một tiểu bang ở Mỹ.
12:12
Many states in America have fewer people in them than that.
236
720815
3904
Nhiều tiểu bang ở Mỹ có ít người hơn vậy.
12:16
I mean, I've been to some states in America
237
724719
1667
Ý tôi là, tôi đã đến một số tiểu bang ở Mỹ
12:18
and I was the only person there. (Laughter)
238
726386
3813
và tôi là người duy nhất ở đó. (Tiếng cười)
12:22
Really. Really. I was asked to lock up when I left.
239
730199
4373
Thực sự. Thực sự. Tôi đã được yêu cầu tự khóa cửa khi rời khỏi.
12:26
(Laughter)
240
734572
4031
(Tiếng cười)
12:30
But what all the high-performing systems in the world do
241
738603
3933
Nhưng những gì tất cả các hệ thống có hiệu suất cao trên thế giới đang làm
12:34
is currently what is not evident, sadly,
242
742536
4182
hiện nay là những gì không hiển nhiên, thật đáng buồn thay,
12:38
across the systems in America -- I mean, as a whole.
243
746718
3985
trên khắp các hệ thống tại Mỹ -- ý tôi là, nói chung.
12:42
One is this: They individualize teaching and learning.
244
750703
4934
Một là: họ cá nhân hóa việc giảng dạy và học tập.
12:47
They recognize that it's students who are learning
245
755637
3466
Họ nhận ra rằng học sinh là những người đang học
12:51
and the system has to engage them, their curiosity,
246
759103
3658
và hệ thống phải gắn bó với chúng, sự tò mò,
12:54
their individuality, and their creativity.
247
762761
2577
cá tính, và sáng tạo của chúng.
12:57
That's how you get them to learn.
248
765338
2359
Đó là cách bạn khiến chúng học.
12:59
The second is that they attribute a very high status
249
767697
4087
Thứ hai là các hệ thống này trao cho nghề dạy học
13:03
to the teaching profession.
250
771784
2281
một vị thế rất cao.
13:06
They recognize that you can't improve education
251
774065
2944
Họ nhận ra rằng bạn không thể cải thiện giáo dục
13:09
if you don't pick great people to teach
252
777009
1649
nếu bạn không chọn được người tuyệt vời để giảng dạy
13:10
and if you don't keep giving them constant support
253
778658
1859
và nếu bạn không liên tục cho họ sự hỗ trợ
13:12
and professional development.
254
780517
1765
và phát triển chuyên môn.
13:14
Investing in professional development is not a cost.
255
782282
2937
Đầu tư vào phát triển chuyên môn không phải là một khoản tốn kém.
13:17
It's an investment,
256
785219
1406
Nó là một món đầu tư,
13:18
and every other country that's succeeding well knows that,
257
786625
2931
và mỗi quốc gia thành công đều hiểu rõ điều này
13:21
whether it's Australia, Canada, South Korea, Singapore,
258
789556
4959
cho dù đó là Úc, Canada, Hàn Quốc, Singapore,
13:26
Hong Kong or Shanghai. They know that to be the case.
259
794515
3446
Hồng Kông hay Thượng Hải. Họ biết rằng đó là vấn đề.
13:29
And the third is, they devolve responsibility
260
797961
3543
Và thứ ba là, họ chuyển giao trách nhiệm
13:33
to the school level for getting the job done.
261
801504
3739
tới cấp độ trường học để hoàn thành công việc.
13:37
You see, there's a big difference here between
262
805243
2378
Bạn thấy đấy, có một sự khác biệt lớn ở đây giữa
13:39
going into a mode of command and control in education --
263
807621
3764
việc đi sâu vào một chế độ chỉ huy và điều khiển trong giáo dục--
13:43
That's what happens in some systems.
264
811385
1600
Đó là những gì đang xảy ra trong một số hệ thống.
13:44
You know, central governments decide
265
812985
1321
Bạn biết đấy, Chính phủ Trung ương quyết định
13:46
or state governments decide
266
814306
1290
hoặc chính quyền tiểu bang quyết định
13:47
they know best and they're going to tell you what to do.
267
815596
2995
họ biết điều tốt nhất và họ sẽ cho bạn biết phải làm gì.
13:50
The trouble is that education doesn't go on
268
818591
3727
Vấn đề là rằng giáo dục không tiếp diễn
13:54
in the committee rooms of our legislative buildings.
269
822318
2878
trong các phòng ban của tòa nhà lập pháp của chúng ta.
13:57
It happens in classrooms and schools,
270
825196
3088
Nó xảy ra trong lớp học và trường học,
14:00
and the people who do it are the teachers and the students,
271
828284
3073
và những người làm điều đó là các giáo viên và học sinh,
14:03
and if you remove their discretion, it stops working.
272
831357
3408
và nếu bạn loại bỏ quyết định của họ, nó sẽ không hoạt động nữa.
14:06
You have to put it back to the people.
273
834765
3050
Bạn phải trả nó lại cho người dân.
14:09
(Applause)
274
837815
4829
(Vỗ tay)
14:14
There is wonderful work happening in this country.
275
842644
2712
Có những điều tuyệt vời xảy ra trên đất nước này.
14:17
But I have to say it's happening
276
845356
2143
Nhưng tôi phải nói rằng nó xảy ra
14:19
in spite of the dominant culture of education,
277
847499
2566
bất chấp nền văn hóa thống trị của giáo dục,
14:22
not because of it.
278
850065
1401
chứ không phải nhờ vào nó.
14:23
It's like people are sailing into a headwind all the time.
279
851466
3604
Cũng giống như người ta cứ chèo thuyền ngược gió mãi.
14:27
And the reason I think is this:
280
855070
2461
Và tôi nghĩ lí do là:
14:29
that many of the current policies are based on
281
857531
3337
phần lớn các chính sách hiện tại dựa trên
14:32
mechanistic conceptions of education.
282
860868
3041
khái niệm cơ giới của giáo dục.
14:35
It's like education is an industrial process
283
863909
3768
Giống như giáo dục là một quá trình công nghiệp
14:39
that can be improved just by having better data,
284
867677
3007
mà có thể được cải thiện chỉ bằng cách có dữ liệu tốt hơn,
14:42
and somewhere in, I think, the back of the mind
285
870684
1667
và một nơi nào đó, tôi nghĩ rằng, ở mặt sau của tâm trí
14:44
of some policy makers is this idea that
286
872351
2136
trong một số nhà tạo lập chính sách này là ý tưởng
14:46
if we fine-tune it well enough, if we just get it right,
287
874487
3318
cho việc nếu chúng ta tinh chỉnh nó, nếu chúng ta thực hiện nó một cách đúng đắn
14:49
it will all hum along perfectly into the future.
288
877805
2631
chẳng bao lâu mọi thứ sẽ đâu vào đấy.
14:52
It won't, and it never did.
289
880436
3221
Nó sẽ không, và nó đã không bao giờ như vậy.
14:55
The point is that education is not a mechanical system.
290
883657
4099
Vấn đề là giáo dục không phải là một hệ thống cơ khí.
14:59
It's a human system. It's about people,
291
887756
3897
Nó là một hệ thống con người. Nó là về con người,
15:03
people who either do want to learn or don't want to learn.
292
891653
3055
những người muốn học hỏi hoặc không muốn học hỏi.
15:06
Every student who drops out of school has a reason for it
293
894708
4815
Mỗi học sinh bỏ học đều có lí do riêng
15:11
which is rooted in their own biography.
294
899523
2321
nó bắt nguồn từ chính sinh lý của chúng.
15:13
They may find it boring. They may find it irrelevant.
295
901844
3023
Chúng có thể thấy nhàm chán. Chúng có thể thấy nó không thích hợp.
15:16
They may find that it's at odds
296
904867
2514
Chúng có thể thấy rằng đi việc học là kỳ quặc
15:19
with the life they're living outside of school.
297
907381
2544
với cuộc sống mà chúng đang sống bên ngoài trường học.
15:21
There are trends, but the stories are always unique.
298
909925
3839
Có những xu hướng, nhưng những câu chuyện luôn luôn độc nhất.
15:25
I was at a meeting recently in Los Angeles of --
299
913764
3001
Tôi đã dự một cuộc họp gần đây ở Los Angeles của--
15:28
they're called alternative education programs.
300
916765
2245
cái mà đang được gọi là chương trình giáo dục kiểu khác.
15:31
These are programs designed to get kids back into education.
301
919010
3403
Đây là những chương trình được thiết kế để trẻ em trở lại với giáo dục.
15:34
They have certain common features.
302
922413
1944
Chúng có một số tính năng phổ biến.
15:36
They're very personalized.
303
924357
2032
Chúng mang tính cá nhân.
15:38
They have strong support for the teachers,
304
926389
3210
Chúng hỗ trợ mạnh mẽ cho các giáo viên,
15:41
close links with the community
305
929599
2261
tạo mối liên kết với cộng đồng
15:43
and a broad and diverse curriculum,
306
931860
1626
là một chương trình mở rộng và đa dạng,
15:45
and often programs which involve students
307
933486
2631
và những chương trình thường xuyên mà ở đó thu hút học sinh
15:48
outside school as well as inside school.
308
936117
2673
trong và ngoài trường học.
15:50
And they work.
309
938790
1710
Và chúng hiệu quả.
15:52
What's interesting to me is,
310
940500
1402
Điều thú vị với tôi là,
15:53
these are called "alternative education."
311
941902
3186
chúng được gọi là "giáo dục thay thế."
15:57
You know?
312
945088
2182
Bạn biết không?
15:59
And all the evidence from around the world is,
313
947270
1776
Và tất cả các bằng chứng từ trên khắp thế giới là,
16:01
if we all did that, there'd be no need for the alternative.
314
949046
4226
Nếu tất cả chúng ta làm điều đó, sẽ không cần thiết phải có những biện pháp thay thế nữa.
16:05
(Applause)
315
953272
8420
(Vỗ tay)
16:13
So I think we have to embrace a different metaphor.
316
961692
2848
Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng ta phải bám lấy một ẩn dụ khác.
16:16
We have to recognize that it's a human system,
317
964540
2657
Chúng ta phải nhận ra rằng nó là một hệ thống con người,
16:19
and there are conditions under which people thrive,
318
967197
3596
và có những điều kiện theo đó người ta phát triển mạnh mẽ,
16:22
and conditions under which they don't.
319
970793
2905
và các điều kiện mà theo đó họ không như vậy.
16:25
We are after all organic creatures,
320
973698
2925
Chúng ta cuối cùng cũng là các sinh vật hữu cơ,
16:28
and the culture of the school is absolutely essential.
321
976623
4646
và nền văn hóa trường học là hoàn toàn cần thiết.
16:33
Culture is an organic term, isn't it?
322
981269
2428
Văn hóa là một thuật ngữ hữu cơ, phải không?
16:35
Not far from where I live is a place called Death Valley.
323
983697
3729
Không xa nơi tôi sống có một nơi được gọi là Thung lũng chết.
16:39
Death Valley is the hottest, driest place in America,
324
987426
5672
Thung lũng chết là nơi nóng nhất, khô nhất tại Mỹ,
16:45
and nothing grows there.
325
993098
2802
và không có gì phát triển ở đó.
16:47
Nothing grows there because it doesn't rain.
326
995900
2624
Không có gì phát triển có bởi vì ở đó không mưa.
16:50
Hence, Death Valley.
327
998524
2393
Do đó, Thung Lũng Chết.
16:52
In the winter of 2004, it rained in Death Valley.
328
1000917
7147
Vào mùa đông năm 2004, trời mưa tại Thung Lũng Chết.
17:00
Seven inches of rain fell over a very short period.
329
1008064
3772
Bảy inches nước mưa đo được trong một thời gian rất ngắn.
17:03
And in the spring of 2005, there was a phenomenon.
330
1011836
5202
Và trong mùa xuân năm 2005, đã có một hiện tượng.
17:09
The whole floor of Death Valley was carpeted in flowers
331
1017038
4634
Toàn bộ Thung Lũng Chết được nở đầy hoa
17:13
for a while.
332
1021672
1756
trong một thời gian.
17:15
What it proved is this: that Death Valley isn't dead.
333
1023428
5294
Điều đó đã chứng minh rằng: Thung Lũng Chết không phải là chết.
17:20
It's dormant.
334
1028722
2871
Nó chỉ là im ngủ mà thôi.
17:23
Right beneath the surface are these seeds of possibility
335
1031593
3245
Ngay bên dưới bề mặt là những hạt giống của các khả năng
17:26
waiting for the right conditions to come about,
336
1034838
3775
chờ đợi các điều kiện để hồi sinh,
17:30
and with organic systems, if the conditions are right,
337
1038613
3343
và với hệ thống hữu cơ, nếu các điều kiện là đúng,
17:33
life is inevitable. It happens all the time.
338
1041956
3729
cuộc sống là một điều không tránh khỏi. Bất cứ khi nào cũng có thể xảy ra.
17:37
You take an area, a school, a district,
339
1045685
2600
Bạn có một khu vực, một trường học, một quận,
17:40
you change the conditions, give people a different sense of possibility,
340
1048285
3040
bạn thay đổi các điều kiện, cung cấp cho mọi người một ý thức khác về những khả năng.
17:43
a different set of expectations,
341
1051325
1662
một hình thức khác của sự mong đợi,
17:44
a broader range of opportunities,
342
1052987
1756
một phạm vi rộng hơn của cơ hội,
17:46
you cherish and value the relationships between teachers and learners,
343
1054743
3251
bạn yêu mến và trân trọng các mối quan hệ giữa giáo viên và học viên,
17:49
you offer people the discretion to be creative
344
1057994
2310
bạn đáp ứng cho người dân quyền quyết định để được sáng tạo
17:52
and to innovate in what they do,
345
1060304
1754
và để đổi mới những gì họ làm,
17:54
and schools that were once bereft spring to life.
346
1062058
3611
và trường học mà đã từng bị tước mất nay trỗi dậy.
17:57
Great leaders know that.
347
1065669
1662
Những nhà lãnh đạo tuyệt vời biết điều đó.
17:59
The real role of leadership in education --
348
1067331
2456
Vai trò thực sự của lãnh đạo trong giáo dục--
18:01
and I think it's true at the national level, the state level,
349
1069787
2557
và tôi nghĩ rằng đó là sự thật ở cấp quốc gia, cấp nhà nước,
18:04
at the school level --
350
1072344
1558
ở cấp độ trường học--
18:05
is not and should not be command and control.
351
1073902
4400
là không và không nên là chỉ huy và điều khiển.
18:10
The real role of leadership is climate control,
352
1078302
4005
Vai trò thực sự của lãnh đạo là kiểm soát môi trường,
18:14
creating a climate of possibility.
353
1082307
2602
tạo ra một môi trường của khả năng.
18:16
And if you do that, people will rise to it
354
1084909
2397
Và nếu bạn làm điều đó, mọi người sẽ vươn lên
18:19
and achieve things that you
completely did not anticipate
completely did not anticipate
355
1087306
3019
và đạt được những điều mà bạn hoàn toàn không hề nghĩ tới
18:22
and couldn't have expected.
356
1090325
1800
và không thể đoán trước được
18:24
There's a wonderful quote from Benjamin Franklin.
357
1092125
2367
Có một câu nói tuyệt với từ Benjamin Franklin.
18:26
"There are three sorts of people in the world:
358
1094492
2863
"Có ba loại người trên thế giới:
18:29
Those who are immovable,
359
1097355
2378
Những người ngồi yên một chỗ,
18:31
people who don't get it, they don't want to get it,
360
1099733
1871
những người không lấy, họ cũng không muốn lấy nó,
18:33
they're not going to do anything about it;
361
1101604
1397
họ sẽ không làm gì cho điều đó.
18:35
there are people who are movable,
362
1103001
1903
Có những người có thể hành động,
18:36
people who see the need for change
363
1104904
1322
những người nhìn thấy sự thay đổi là cần thiết
18:38
and are prepared to listen to it;
364
1106226
2646
và sẵn sàng để lắng nghe điều đó.
18:40
and there are people who move,
365
1108872
1851
Và có những người hành động,
18:42
people who make things happen."
366
1110723
1780
những người làm cho mọi việc xảy ra."
18:44
And if we can encourage more people,
367
1112503
2170
Và nếu chúng tôi có thể khuyến khích nhiều người hơn,
18:46
that will be a movement.
368
1114673
2666
đó sẽ là một phong trào.
18:49
And if the movement is strong enough,
369
1117339
2187
Và nếu phong trào là đủ mạnh,
18:51
that's, in the best sense of the word, a revolution.
370
1119526
3142
đó là, theo ý nghĩa tốt nhất của từ này, một cuộc cách mạng.
18:54
And that's what we need.
371
1122668
1779
Và đó là những gì chúng ta cần.
18:56
Thank you very much.
372
1124447
1233
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
18:57
(Applause)
373
1125680
3183
(Vỗ tay)
19:00
Thank you very much. (Applause)
374
1128863
5031
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educatorCreativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.
Why you should listen
Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."
A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.
Ken Robinson | Speaker | TED.com