ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com
TED Talks Education

Sir Ken Robinson: How to escape education's death valley

​ကင် ​ရော်​ဘင်​ဆင်: ​ပ​ညာ​ရေး​မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​မှ ​လွတ်​မြောက်​အောင် ​လုပ်​ဆောင်​နည်း

Filmed:
9,881,283 views

​ဆာ ​ကင် ​ရော်​ဘင်​ဆင်​က ​လူ​သား​တွေ​ရဲ့ ​စိတ်​ဓာတ်​ဖွံ့​ဖြိုး​စေ​ဖို့ ​အင်​မ​တန်​အ​ရေး​ကြီး​တဲ့ ​အ​ခြေ​ခံ​သ​ဘော​တ​ရား​သုံး​ခု​ကို ​ချ​ပြ​ထား​တယ်။ ​လက်​ရှိ​ပ​ညာ​ရေး​ယဉ်​ကျေး​မှု​က ​ဒီ​အ​ခြေ​ခံ​မူ​တွေ​နဲ့ ​ဘယ်​လို​မျိုး ​ဆန့်​ကျင်​ကဲွ​လဲွ​နေ​တာ​လဲ​ဆို​တာ​ကို​ပါ ​တင်​ပြ​ထား​တယ်။ ​ဟာ​သ​စွက်​တဲ့ ​စိတ်​အား​တက်​ကြွ​စ​ရာ ​ဒီ​ဟော​ပြော​ချက်​ထဲ​မှာ ​ကျွန်​တော်​တို့ ​အ​ခု ​ရင်​ဆိုင်​ကြုံ​တွေ့​နေ​ရ​တဲ့ ​ပ​ညာ​ရေး "​မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား" ​က​နေ ​ဘယ်​လို​ရုန်း​ထွက်​နိုင်​မယ်​ဆို​တာ ​ဆွေး​နွေး​ထား​ပါ​တယ်။ ​ဒါ့​အ​ပြင် ​ဖြစ်​နိုင်​မှု​ဆို​တဲ့ ​အ​ခြေ​အ​နေ​တစ်​ခု​နဲ့ ​ကျွန်​တော်​တို့​ရဲ့ ​လူ​ငယ်​မျိုး​ဆက်​သစ်​တွေ​ကို ​ဘယ်​လို​ပြု​စု​ပျိုး​ထောင်​ရ​မယ်​ဆို​တာ​ပါ ​ဆွေး​နွေး​ပြ​ထား​ပါ​တယ်။
- Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Thank you very much.
0
1942
3163
အင်​မ​တန်ကျေး​ဇူး​တင်​ပါ​တယ်​
​အ​ရင်၁၂နှစ်​​​က​ကျွန်​​​တော့်​​​
မိန်း​မ​တယ်​​​ရီ​​
00:17
I moved to America 12 years ago
1
5105
2221
က​လေး​နှစ်​ယောက်​ရယ်​နဲ့​အ​တူ
​အ​မေ​ရိ​က​ကိုကျွန်​တော်ပြောင်း​လာ​ခဲ့​တယ်
00:19
with my wife Terry and our two kids.
2
7326
2026
00:21
Actually, truthfully, we moved to Los Angeles -- (Laughter) --
3
9352
6436
တ​ကယ်​တမ်းပြောရ​ရင်ကျွန်​တော်​တို့​တွေ
လော့စ်​အိန်​ဂျ​လိကိုပြောင်း​လာ​ခဲ့​တာ​ဗျ
(​ရယ်​သံ​များ)
တွေး​လိုက်​တာ​က​အ​မေ​ရိ​က​ကိုပြောင်း​လာ​
ကြ​တယ်​ပေါ့။​ဘာပဲ​ဖြစ်​ဖြစ်​
00:27
thinking we were moving to America,
4
15788
1757
00:29
but anyway, it's a short plane ride from Los Angeles
5
17545
6420
(​ရယ်​သံ​များ)
လော့စ်​အိန်​ဂျ​လိ​က​နေခ​ဏ​လေ​ယာဉ်​စီး​
လိုက်​ရင်အ​မေ​ရိ​က​ရောက်​တာ​ပါ​ပဲ
00:35
to America.
6
23965
2881
(​ရယ်​သံ​များ)
ကျွန်​တော်​ဒီ​ကိုလွန်​ခဲ့​တဲ့ ၁၂ ​နှစ်​က
​ရောက်​လာ​ခဲ့​တယ်။
00:38
I got here 12 years ago,
7
26846
2213
00:41
and when I got here, I was told various things,
8
29059
3810
ဒီ​ရောက်​တော့
​ကျွန်​တော့်​ကိုအ​မျိုး​စုံပြော​ကြ​တယ်​ဗျ
00:44
like, "Americans don't get irony."
9
32869
5450
"​အ​မေ​ရိ​ကန်​တွေ​ဟာသ​ရော်​တာ ​
နား​မ​လည်​ဘူး"ဆို​တာ​မျိုး​ပေါ့​ဗျာ
(​ရယ်​သံ​များ)
00:50
Have you come across this idea?
10
38319
2820
ဒီ​အ​တွေး​မျိုး ခင်​ဗျား​တို့ ​
တွေး​ဖူး​ကြ​လား။
ဒီ​အ​တွေး​ကမ​ဟုတ်​ဘူး​နော်
00:53
It's not true. I've traveled the whole length and breadth of this country.
11
41139
3081
ကျွန်​တော် ​ဒီ​နိုင်​ငံ​အ​နှံ့ ​
သွား​ဖူး​ပြီ။
00:56
I have found no evidence that Americans don't get irony.
12
44220
3259
အ​မေ​ရိ​ကန်​တွေသ​ရော်​တာ​နား​မ​လည်​ဘူး​
ဆိုတဲ့အ​ထောက်​အ​ထား​မ​တွေ့​​သေး​ဘူး​
00:59
It's one of those cultural myths,
13
47479
2595
ဒီ​အ​တွေး​မျိုး​ဟာ
​ယဉ်​ကျေး​မှု​ဒ​ဏ္ဍာ​ရီတစ်​ခု​ပါ​
01:02
like, "The British are reserved."
14
50074
4044
"​အင်္ဂ​လိပ်​လူ​မျိုး​တွေသိ​က္ခာ​ရှိ​​တယ်"
ဆို​တဲ့စ​ကား​လို​မျိုး​ပဲ​လေ
(​ရယ်​သံ​များ​)
01:06
I don't know why people think this.
15
54118
2337
ဘာ​ကြောင့်လူ​တွေ​ဒီ​လို​တွေး​ကြ​တယ်​တော့
​ကျွန်​တော်​နား​မ​လည်​ဘူး
01:08
We've invaded every country we've encountered.
16
56455
2511
ကျွန်​တော်​တို့​တွေ​က ​ကြုံ​ဆုံလာ​သ​မျှ
​နိုင်င်​ငံ​တိုင်း​ကိုကျူး​ကျော်​ဖူး​တယ်​
01:10
(Laughter)
17
58966
3636
(​ရယ်​သံ​များ)
အ​မေ​ရိ​ကန်​တွေသ​ရော်​တာနား​မ​လည်​ဘူး​
ဆို​တာ​လည်းမ​မှန်​ဘူး​ဗျ
01:14
But it's not true Americans don't get irony,
18
62602
2524
01:17
but I just want you to know that that's what people
19
65126
2496
ဒါ​ပေ​မဲ့ ဒါ​ဟာ​ခင်​ဗျား​တို့
​နောက်​ကွယ်​မှာ
01:19
are saying about you behind your back.
20
67622
1475
လူ​တွေ​ပြော​နေ​ကြ​တဲ့စ​ကား​ဆို​တာ
​သိ​စေ​ချင်​ရုံ​လေး​ပါ
01:21
You know, so when you leave living rooms in Europe,
21
69097
3319
​ဥ​ရော​ပ​မှာ​ဆိုရင်
​ဧည့်​ခန်း​ထဲ​က​ထွက်​လိုက်​ရင်​ပဲ
01:24
people say, thankfully, nobody was ironic in your presence.
22
72416
4473
ဆို​ကြတယ်။ကိုယ့်​ရှေ့​ဘယ်​သူ​မှ​
မ​သ​ရော်​တာကျေး​ဇူး​တင်​တယ်​တဲ့
(​ရယ်​သံ​များ)
ဒါ​ပေ​မဲ့ "​ဘယ်​က​လေး​မှနောက်​မ​ကျန်​ရေး"
​မူ​ဝါ​ဒ​ကို ​ကျွန်​တော်​တွေ့​တော့
01:28
But I knew that Americans get irony
23
76889
2730
01:31
when I came across that legislation No Child Left Behind.
24
79619
5555
အ​မေ​ရိ​ကန်​တွေ ​သ​ရော်​တာ​ကို
နား​လည်​ကြ​တာ သိ​လိုက်​ရ​တယ်​ဗျ။
(​ရယ်​သံ​များ)
01:37
Because whoever thought of that title gets irony,
25
85174
5017
ဒီ​ခေါင်း​စီး​ကိုတွေး​ကြည့်ဖူး​သူ​တိုင်း
သ​ရော်​တာ​ကို​နား​လည်​ကြ​လို့​ပါ​ပဲ
​(ရယ်​သံ​များ)
01:42
don't they, because --
26
90191
1852
မ​ဟုတ်​ဘူး​လား​ဗျာ။
01:44
(Laughter) (Applause) —
27
92043
5823
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
ဘာ​လို့​ဆိုရင် က​လေးသန်း​ပေါင်း​များ​စွာ
​​​နောက်​ကျ ​ကျန်​စေ​ခဲ့​လို့​ပါ​။
01:49
because it's leaving millions of children behind.
28
97866
3547
ခုတော့ သိ​လိုက်​ပါ​ပြီ၊ "​သန်း​ချီ
​တဲ့က​လေး​တွေ​ နောက်​ကျန်​စေ​ရေး"
01:53
Now I can see that's not a very attractive name for legislation:
29
101413
3171
မူ​ဝါ​ဒ​လို့​ဆိုလိုက်​ရင်​ နာ​မည်
​သိပ်​ဆဲွ​ဆောင်​မှုမ​ရှိ​ဘဲ​လေ
01:56
Millions of Children Left Behind. I can see that.
30
104584
3624
သိ​လိုက်​ပါ​ပြီ။
02:00
What's the plan? Well, we propose
31
108208
1205
ဘယ်​လို​အ​စီ​အ​စဉ်​ရှိ​လဲ
02:01
to leave millions of children behind,
32
109413
1597
သန်း​ချီ​တဲ့​က​လေး​​ေတွ​
နောက်​ချန်​​ခဲ့​ဖို့ ​​ကြံ​ထား​တယ်။
02:03
and here's how it's going to work.
33
111010
2479
​ဒါ​မျိုး​ဖြစ်​လာ​အောင်လုပ်​မှာ​ပါ​ဗျ
02:05
And it's working beautifully.
34
113489
2987
​အ​တော်အ​ဆင်​ပြေ​နေ​တာ​ပဲ
(​ရယ်​သံ​များ)
တစ်​ချို့​ဒေ​သ​တွေ​မှာ​ဆို​
02:08
In some parts of the country,
35
116476
1194
02:09
60 percent of kids drop out of high school.
36
117670
4007
​က​လေး(၆၀)ရာ​ခိုင်​နှုန်း
​အ​ထက်​တန်း​ပ​ညာမ​သင်​​ဖြစ်​ကြ​တော့​ဘူး
အ​မေ​ရိ​ကန်​
ဌာ​နေ​တိုင်း​ရင်း​သား​တွေ​ဆီ​မှာ​ဆို
02:13
In the Native American communities,
37
121677
1498
02:15
it's 80 percent of kids.
38
123175
2228
က​လေး(၈၀)​ရာ​ခိုင်​နှုန်း ​
ကျောင်း​ထွက်​ကြ​သ​တဲ့။
02:17
If we halved that number, one estimate is
39
125403
4213
​ဒီ​ကိန်း​ဂ​ဏာန်း​ကို ​
ထက်​ဝက်​ခဲွ​လိုက်​မယ်​ဆို​ရင်
​ခန့်​မှန်း​ချက်​တစ်​ခု​အ​ရ ​ဆယ်​နှစ်​ကာ​လ
အ​တွင်း ​အ​မေ​ရိ​က​ရဲ့ ​စီး​ပွား​ရေး​မှာ
02:21
it would create a net gain to the U.S. economy
40
129616
4434
02:26
over 10 years of nearly a trillion dollars.
41
134050
4852
သန်း​တစ်​ထောင်​နီး​ပါး ​အ​သား​တင်​ငွေ
​ရ​ရှိ​မယ်​လို့ ​ဆို​တယ်။
​စီး​ပွား​ရေး​ရှု​ထောင့်​က​နေ​ကြည့်​ရင်
02:30
From an economic point of view,
42
138902
1646
​ဒါအ​လား​အ​လာ​ကောင်း​တာ​ပဲ​မ​လား
​ဒီ​အ​တိုင်းဆက်​လုပ်​သင့်​တာ​ပေါ့​ဗျာ
02:32
this is good math, isn't it, that we should do this?
43
140548
3241
02:35
It actually costs an enormous amount
44
143789
2349
​တ​ကယ်​တော့​ကျောင်း​ထွက်​နှုန်း​
များ​တဲ့​ပြ​ဿ​နာ​ကြောင့်
02:38
to mop up the damage from the dropout crisis.
45
146138
4162
ဆုံး​ရှုံး​မှု​တွေ ​ပြန်​လည်တည့်​မတ်​ဖို့
​ငွေ​မ​တန်​တ​ဆကုန်​​​တယ်
02:42
But the dropout crisis is just the tip of an iceberg.
46
150300
3729
​ဒါ​ပေ​မဲ့ ကျောင်း​ထွက်​နှုန်းပြ​ဿ​နာ​ဟာ
​ရေ​ခဲ​စိုင်​ရဲ့ထိပ်​​လောက်​ပါ
​ဒါ​ပေ​မဲ့ ဒီ​ထဲ​ထည့်​မ​တွက်​​တာ​က
​ကျောင်း​တက်​နေ​ပေ​မယ့်
02:46
What it doesn't count are all the kids who are in school
47
154029
2250
02:48
but being disengaged from it, who don't enjoy it,
48
156279
4067
​ကျောင်း​နဲ့​ စိမ်း​နေ​တဲ့ က​လေး​တွေ၊ ​
ကျောင်း​နေ​မ​ပျော်​တဲ့ ​က​လေး​တွေ၊
ကျောင်း​တက်​လို့ လက်​တွေ့​အ​ကျိုး​
မ​ခံ​စား​ရ​တဲ့က​လေး​တွေ​ပါ​
02:52
who don't get any real benefit from it.
49
160346
3090
​ဒါ ​ဘာ​ကြောင့်​လဲ​ဆို​ရင် ငွေ​တွေ​
လုံ​လောက်​အောင် မ​သုံး​​လို့​မ​ဟုတ်​ဘူး
02:55
And the reason is
50
163436
1539
02:56
not that we're not spending enough money.
51
164975
1639
02:58
America spends more money on education
52
166614
1917
​​​က​မ္ဘာ့့နိုင်​ငံ​အ​များ​စု​ထက်​
US ပ​ညာ​ရေး​ အသုံး​စ​ရိတ်ပို​ပါ​တယ်
03:00
than most other countries.
53
168531
1572
03:02
Class sizes are smaller than in many countries.
54
170103
3426
အ​တန်း​တွင်း​ ကျောင်း​သား​ပ​မာ​ဏ​
​တ​ခြား​နိုင်​ငံ​​တွေ​ထက် ​နည်း​တယ်
03:05
And there are hundreds of initiatives every year
55
173529
2438
​ပ​ညာ​ရေး​တိုး​တက်​အောင်
နှစ်​စဉ်​ ကြိုး​ပမ်းလုပ်​ဆောင်​နေ​ကြ​တာ​
တွေ​ရှိ​ပါ​သေး​တယ်။
03:07
to try and improve education.
56
175967
2277
03:10
The trouble is, it's all going in the wrong direction.
57
178244
4521
​ပြ​ဿ​နာ​က ​လမ်း​လဲွ​နေ​ကြ​တာ​ပါ​ပဲ။
03:14
There are three principles
58
182765
1169
လူ​သား​တွေ​ရဲ့​ဘ​ဝ ကြီး​ပွား​တိုး​တက်​ဖို့
​နိ​ယာ​မ​သုံး​ခုအ​ပေါ် ​အ​ခြေ​ခံရ​ပါ​တယ်။
03:15
on which human life flourishes,
59
183934
3430
03:19
and they are contradicted by the culture of education
60
187364
4011
ဒီ​နိ​ယာ​မတွေ​ဟာ
ဆ​ရာ​အ​များ​စု
​မ​နိုင်​ဝန်​ ထမ်း​ရ၊
03:23
under which most teachers have to labor
61
191375
2277
က​လေး​အ​များ​စုအောင့်​အည်း​သည်း​ခံ​ရ​တဲ့
​ပ​ညာ​ရေး​ယဉ်​ကျေး​မှု​နဲ့​တ​ခြား​စီ​ပါ​ပဲ
03:25
and most students have to endure.
62
193652
3324
ပ​ထ​မ​​နိ​ယာ​မ​က ​လူ​သား​တွေဟာ သ​ဘာ​ဝ​အ​ရ
​တစ်​ယောက်​နဲ့​ တစ်​ယောက်​မ​တူတာပါ
03:28
The first is this, that human beings
63
196976
2564
03:31
are naturally different and diverse.
64
199540
4688
​မေး​ကြည့်​မယ်​နော်​။​ ခင်​ဗျား​တို့​ထဲ​က
​ဘယ်​နှစ်​ယောက်​လောက်​ သား​သ​မီး​ရှိ​​လဲ
03:36
Can I ask you, how many of you
65
204228
1301
03:37
have got children of your own?
66
205529
3225
03:40
Okay. Or grandchildren.
67
208754
3151
အို​ကေ။ ​ဒါ​မှ​မ​ဟုတ်​ရင်​လည်း
မြေး​တွေ​ပေါ့​ဗျာ။
03:43
How about two children or more? Right.
68
211905
3740
က​လေး​နှစ်​ယောက်​နဲ့​ အ​ထက်​ရှိ​တဲ့​သူ...
​ဟုတ်​ပါ​ပြီ။
တ​ခြား​သူ​တွေ​က​ ဒီ​လို​က​လေး​တွေ
​မြင်​ဖူး​ပြီး​သား​ပေါ့​
03:47
And the rest of you have seen such children.
69
215645
2007
03:49
(Laughter)
70
217652
2873
(​ရယ်​သံ​များ)
လူ​က​လေး​တွေ ​
ဟို​ဟို​ဒီ​ဒီ​ သွား​နေ​ကြ​တာ​တွေ​ပေါ့​
03:52
Small people wandering about.
71
220525
3017
(​ရယ်​သံ​များ)
03:55
I will make you a bet,
72
223542
2094
ကျွန်​တော် ခင်​ဗျား​တို့​နဲ့လောင်း​မယ်​ဗျာ
ကျွန်​တော်​နိုင်​မယ်​ဆို​တာ​
ယုံ​ကြည်​တယ်
03:57
and I am confident that I will win the bet.
73
225636
1430
03:59
If you've got two children or more,
74
227066
2485
ခင်​ဗျား​တို့​မှာ က​လေး​နှစ်​ယောက်​​
အ​ထက်​ရှိ​ရင်
04:01
I bet you they are completely different from each other.
75
229551
3829
သူ​တို့​တွေက ​တစ်​ယောက်​နဲ့​တစ်​ယောက်​
လုံး​ဝ​မ​တူ​ဘူး။
04:05
Aren't they? Aren't they? (Applause)
76
233380
4371
မ​ဟုတ်​ဘူး​လား​ဗျာ။
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
ကိုယ့်​က​လေး​တွေ​ကို ဘယ်​သူ​ဘယ်​ဝါ
​မ​ရှုပ်​ထွေး​လောက်​ပါ​ဘူး​နော်။
04:09
You would never confuse them, would you?
77
237751
2603
04:12
Like, "Which one are you? Remind me.
78
240354
4577
"​သား​က​ဘယ်​တစ်​ယောက်​လဲ
ပြန်​ပြော​စမ်း​ပါ”
(​ရယ်​သံ​များ)
“မေ​မေ​နဲ့​ဖေ​ဖေ အ​ရောင်​နဲ့​
ကုဒ်​လုပ်​ထား​ဖို့​လို​တယ်”
04:16
Your mother and I are going to introduce
79
244931
1332
04:18
some color-coding system, so we don't get confused."
80
246263
3259
“​ဒါ​မှအ​ဖေ​တို့ မ​ရော​တော့​မှာ"
​ဆို​တာ​မျိုး​ပေါ့​ဗျာ
04:21
Education under No Child Left Behind
81
249522
3252
"​ဘယ်​က​လေး​မှ နောက်​မ​ကျန်​​ရေး"
​မူ​ဝါ​ဒ​အောက်​က​ပ​ညာ​ရေး​ဟာ
04:24
is based on not diversity but conformity.
82
252774
5044
မ​တူ​ကဲွ​ပြား​မှု​ကို အ​ခြေ​ခံ​မထား​ဘူး
​တ​ပုံ​စံ​တည်း​ဖြစ်​ရေး​ပဲ အ​ခြေ​ခံ​တာ​ဗျ
အ​ခုခေတ်​ကျောင်း​တွေ
​လုပ်​ဆောင်​ကြ​ဖို့ ​အား​ပေး​တာ​တွေ​က
04:29
What schools are encouraged to do is to find out
83
257818
2558
ပေါက်​မြောက်​မှု​ နယ်​ပယ်​လေး​တစ်​ခု​မှာ
​က​လေး​တွေ ​လုပ်​နိုင်​တာ​သိ​ဖို့​ကိုပါ
04:32
what kids can do across a very narrow spectrum of achievement.
84
260376
4360
"​ဘယ်​က​လေး​မှ နောက်​မ​ကျန်​စေ​ရေး"
​မူ​ဝါ​ဒ​ရဲ့သက်​ရောက်​မှု​တစ်​ခုက​
04:36
One of the effects of No Child Left Behind
85
264736
2394
04:39
has been to narrow the focus
86
267130
1956
STEMလို့​ခေါ်​တဲ့​ ဘာ​သာ​ရပ်​တွေ​ကိုပဲ
​အာ​ရုံ​စိုက်လာ​​ကြ​တဲ့အ​ချက်​ပါ​
04:41
onto the so-called STEM disciplines. They're very important.
87
269086
3749
ဒီ​ဘာ​သာ​ရပ်​တွေ ​အတော်
အ​ရေး​ပါ​တယ်။
​သိ​ပ္ဗံ​နဲ့​သ​ချင်္ာ​ အ​ရေး​ပါ​မှု​ကို
ငြင်း​​ဖို့မ​ရည်​ရွယ်​ဘူး။
04:44
I'm not here to argue against science and math.
88
272835
2119
04:46
On the contrary, they're necessary but they're not sufficient.
89
274954
4224
​ဒါတွေ​လို​အပ်​တာ​ပေ​မယ့်
​ဒီ​လောက်​နဲ့ ​မ​လုံ​လောက်​ဘူး​
04:51
A real education has to give equal weight
90
279178
2199
စစ်​မှန်​တဲ့​ပ​ညာ​ရေး​မှာ
ဝိ​ဇ္ဖာ​ဘာ​သာ​ရပ်​တွေ
04:53
to the arts, the humanities, to physical education.
91
281377
3737
​လူ​မှု​ရေး​ဘာ​သာ​တွေ​နဲ့ ကာ​ယ​ပ​ညာ​ပါ
​ညီ​တူ​ညီ​မျှအ​လေး​ထား​ရ​မယ်​ဗျ
က​လေး​တွေ​ရဲ့​ကံ​ကဆိုး​ပါ့​ဗျာ
ဝမ်း​နည်း​စ​ရာ​ပဲ။ ကျေး​ဇူး​ပါ
04:57
An awful lot of kids, sorry, thank you — (Applause) —
92
285114
7184
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
05:04
One estimate in America currently is that
93
292298
2912
အ​မေ​ရိ​ကန်​ရဲ့ လတ်​တ​လော​ ခန့်​မှန်း
​ချက်​အ​ရ ဒီ​စ​နစ်​နဲ့​ သွား​နေ​တဲ့
05:07
something like 10 percent of kids, getting on that way,
94
295210
2656
က​လေး(၁၀)​ရာ​ခိုင်​နှုန်း​လောက်​ဟာ
05:09
are being diagnosed with various conditions
95
297866
4314
​ကျန်း​မာ​ရေး​ပြ​ဿ​နာ​မျိုး​စုံ ​ရှိ​နေ​တာ
​တွေ့​ရ​တယ်​လို့ ​ဆို​ပါ​တယ်။
05:14
under the broad title of attention deficit disorder.
96
302180
4322
အာ​ရုံစိုက်​မှု​အား​နည်း​ချို့​ယွင်း​တဲ့
​ရော​ဂါ
05:18
ADHD. I'm not saying there's no such thing.
97
306502
3677
ADHD ​ပေါ့​ဗျာ။
ဒီ​လို​မျိုး​မ​ရှိ​ဘူး​လို့
​ကျွန်​တော်မ​ဆို​ဘူး
05:22
I just don't believe it's an epidemic like this.
98
310179
2975
ဒီ​လို​မျိုးကပ်​ဆိုး​ဆိုက်​နေ​တာ​ကိုပဲ
​မ​ယုံ​ကြည်​တာ​ပါ
က​လေး​တွေ​ကို ​နာ​ရီ​နဲ့​ချီ​ပြီး
​စာ​ရေး​စာ​ဖတ်​သက်​သက်
05:25
If you sit kids down, hour after hour,
99
313154
2816
05:27
doing low-grade clerical work,
100
315970
3176
ထိုင်​လုပ်​ခိုင်း​ကြည့်​ပါ​လား။
သူ​တို့​လေး​တွေ ရွ​စိ​ရွ​စိစ​ဖြစ်​လာ​တာ
​အံ့​ဩ​စ​ရာ​မ​ရှိ​ပါ​ဘူး​ဗျာ။ဟုတ်​လား
05:31
don't be surprised if they start to fidget, you know?
101
319146
3289
05:34
(Laughter) (Applause)
102
322435
7478
(​ရယ်​သံ​များ)
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
က​လေး​တွေဟာ စိတ်​ပိုင်း​ဆိုင်​ရာ
​ရော​ဂါ​တွေ ခံ​စား​နေ​ကြ​ရ​တာမ​ဟုတ်​ဘူး
05:41
Children are not, for the most part,
103
329913
2409
05:44
suffering from a psychological condition.
104
332322
1868
က​လေး​ဘ​ဝ​ရဲ့ ​ဒဏ်​ရာ​ဒဏ်​ချက်​တွေ​ကို
​ခံ​စား​နေ​ရ​တာ​ပါ။
05:46
They're suffering from childhood. (Laughter)
105
334190
6189
(​ရယ်​သံ​များ)
ကိုယ်​တိုင် က​လေး​ဘ​ဝ
​ဖြတ်​သန်း​ခဲ့​ဖူး​တော့ ​သိ​နေ​တယ်​လေ။
05:52
And I know this because I spent my early life
106
340379
2073
05:54
as a child. I went through the whole thing.
107
342452
3854
ဒီ​အ​တိုင်းကျွန်​တော်​လည်း
​ဖြတ်​သန်း​ခဲ့​တာ​ကိုး
​စွမ်း​ရည်​စုံမြှင့်​ပေး​တဲ ့သင်​ရိုး
​က ကလ​ေးအ​တွက်အ​ကောင်း​ဆုံး​ပါ။
05:58
Kids prosper best with a broad curriculum
108
346306
3009
06:01
that celebrates their various talents,
109
349315
2408
သူ​တို့​စွမ်း​ရည်​တစ်​ခု​ နှစ်​ခု​လောက်​
​မြှင့်​တင်​ပေး​ရုံ​နဲ့မ​ပြီးဘူး
06:03
not just a small range of them.
110
351723
1637
06:05
And by the way, the arts aren't just important
111
353360
2150
စ​ကား​မ​စပ် ဝိ​ဇ္ဇာ​ဘာ​သာ​
အ​ရေး​ပါ​တာ
သ​ချင်္ာ​ရ​မှတ်​တိုး​စေ​လို့
​မ​ဟုတ်​ဘူး
06:07
because they improve math scores.
112
355510
1274
06:08
They're important because they speak to parts
113
356784
1851
ဝိ​ဇ္ဇာ​ဘာ​သာ​ အ​ရေး​ပါရတာက
​ဒီ​ဘာ​သာ​တွေ​ဟာ တ​ခြား​နည်း​​နဲ့
06:10
of children's being which are otherwise untouched.
114
358635
3515
မ​​နှိုး​ဆွ​​နိုင်​တဲ့ က​လေး​ရဲ့​ဖြစ်​မှု​
နယ်​ပယ်​တွေ​​ နှိုး​ဆွ​​လို့​ပါ​
06:14
The second, thank you — (Applause)
115
362150
6412
ဒု​တိ​ယ​နိ​ယာ​မက … ​ကျေး​ဇူး​ပါ။
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
06:20
The second principle that drives human life flourishing
116
368562
4163
လူ​သား​ဘ​ဝ ​ကြီး​ပွား​တိုး​တက်​စေ​တဲ့
​ဒု​တိ​ယ​နိ​ယာ​မ​က
06:24
is curiosity.
117
372725
1630
သိ​လို​စိတ်​ပါ​ပဲ။
06:26
If you can light the spark of curiosity in a child,
118
374355
3375
က​လေး​ဆီ​မှာ သိလို​စိတ်​မီး​ပွား​လေး​ကို
​ထွန်း​ညိှ​ပေး​နိုင်​ရင်
06:29
they will learn without any further assistance, very often.
119
377730
3613
နောက်​ထပ်​အ​ကူ​အ​ညီ​မ​လို​ဘဲ ကိုယ်​တိုင်
​သင်​ယူ​တတ်​မြောက်​သွား​တတ်​ကြ​တယ်
06:33
Children are natural learners.
120
381343
2205
က​လေး​တွေ​ဟာသ​ဘာ​ဝ​အ​လျောက်
​သင်​ယူ​သူ​တွေပါ​
06:35
It's a real achievement to put that particular ability out,
121
383548
4316
က​လေး​တွေ​ဆီ​က ​ဒီ​လို​စွမ်း​ရည်​မျိုး
​ထွက်​ပေါ်​လာ​အောင် ​လုပ်​နိုင်​ရင်၊
တ​အုံ​နွေး​နွေး သိ​လို​စိတ်​ဖြစ်​လာ​အောင်
​လုပ်​နိုင်​ရင် ​တ​ကယ့်အောင်​မြင်​မှု​ပါ​
06:39
or to stifle it.
122
387864
2146
06:42
Curiosity is the engine of achievement.
123
390010
4225
သိ​လို​စိတ်​က အောင်​မြင်​ပေါက်​မြောက်​မှု
​​ဖြစ်စေ​တယ်
ဒါ​ကိုပြော​တဲ့ ​အ​ကြောင်း​ရင်း​က
06:46
Now the reason I say this is because
124
394235
2252
ဒီ​မှာ လတ်​တ​လော​ဖြစ်​နေ​တဲ့
​ယဉ်​ကျေး​မှု ​သက်​ရောက်ရာတစ်​ခု​က
06:48
one of the effects of the current culture here, if I can say so,
125
396487
4392
ဆ​ရာ​တွေ​ကို
06:52
has been to de-professionalize teachers.
126
400879
3819
အ​သက်​မွေး​မှု ပုံ​စံ​အ​တိုင်းလုပ်​ခွင့်​
မ​ပေး​တာ​ကြောင့်​လို့ဆို​နိုင်​မယ်​
06:56
There is no system in the world
127
404698
2352
က​မ္ဘာပေါ်​မှာ ဘယ်​စ​နစ်​မှ ဆ​ရာ​တွေ​ထက်
​ပို​မ​ကောင်း​သ​လို၊ ဒီ​နိုင်​ငံ​ရဲ့
06:59
or any school in the country
128
407050
2880
07:01
that is better than its teachers.
129
409930
3098
ဘယ်​ကျောင်း​​မှ ဆ​ရာ​တွေ​ထက်
​ပို​မ​တော်​​ဘူး
ဆ​ရာ​တွေ​ဟာ ကျောင်း​အောင်​မြင်​ရေး​ရဲ့
​အ​သက်​သွေး​ကြော​လို ​ဖြစ်​နေ​တယ်
07:05
Teachers are the lifeblood of the success of schools.
130
413028
4608
ဒါ​ပေ​မဲ့ ဆ​ရာ​အ​တတ်​ပ​ညာ​ဟာ
​တီ​ထွင်​ဖန်​တီး​ရ​တဲ့​အ​လုပ်​မျိုး​ပါ
07:09
But teaching is a creative profession.
131
417636
2979
07:12
Teaching, properly conceived, is not a delivery system.
132
420615
3433
အသေအချာ စဉ်း​စား​ကြည့်​ရင် ဆ​ရာ
အ​တတ်​ဟာ ​ပို့​ဆောင်​ရေး​စ​နစ်မ​ဟုတ်​ဘူး
07:16
You know, you're not there just to pass on received information.
133
424048
2893
အသိ​​တွေ​ကို လက်​ဆင့်
​​ကမ်း​ပေး​ရုံ​နဲ့ ​ဆ​ရာ​မ​ဖြစ်​ဘူး
07:18
Great teachers do that,
134
426941
2557
ဆ​ရာ့​ဆ​ရာ​တွေ​လည်း
​အ​သိ​တွေ​ လက်​ဆင့်​ကမ်း​တာ​ပါ​ပဲ။
07:21
but what great teachers also do is mentor,
135
429498
2863
ဒါ​ပေ​မဲ့ ​ဒီ​ဆ​ရာ့​ဆ​ရာ​တွေ​ဟာ
​ကောင်း​ရာ​ညွှန်​ပြ​ပေး​သေး​တယ်
07:24
stimulate, provoke, engage.
136
432361
3508
တက်​ကြွ​စေ​ဖို့၊နှိုး​ဆွ​ပေး​ဖို့၊
​စိတ်​ပါ​ဝင်​စားစေဖို့ကြိုး​ပမ်းသေး​တယ်
07:27
You see, in the end, education is about learning.
137
435869
2813
အ​ချုပ်​ဆို​ရ​ရင် ပ​ညာ​ရေး​ဟာ
​သင်​ယူ​မှု​နဲ့သက်​ဆိုင်​တယ်
07:30
If there's no learning going on,
138
438682
1720
သင်​ယူ​မှု​မ​ဖြစ်​ရင်
​ပ​ညာ​ပေး​ဝေ​မှု​ မ​ဖြစ်​ဘူး။
07:32
there's no education going on.
139
440402
1637
လူ​တွေ​က သင်​ယူ​မှု​အ​ကြောင်းမပြောဘဲ
ပ​ညာ​ရေး​အ​ကြောင်းပြော​ကာ
07:34
And people can spend an awful lot of time
140
442039
1842
07:35
discussing education without ever discussing learning.
141
443881
2416
အ​ချိန်​တွေတ​အား
​ဖြုန်း​ပစ်​တတ်​ကြ​ပါ​တယ်
07:38
The whole point of education is to get people to learn.
142
446297
2889
ပ​ညာ​ရေး​ရဲ့​ရည်​ရွယ်​ချက်​ကြီး​က
​လူ​တွေ​ကို​သင်​ယူ​စေ​ချင်​တာ​ပဲ
07:41
A friend of mine, an old friend -- actually very old,
143
449186
2689
​မိတ်​ဆွေ​ဟောင်း​တစ်​ယောက်​ပေါ့
​ဟောင်း​လှ​​ပါ​ပြီ။ သေ​တောင်​သွား​ပေါ့
07:43
he's dead. (Laughter)
144
451875
3797
(​ရယ်​သံ​များ)
07:47
That's as old as it gets, I'm afraid.
145
455672
5729
သူ ​ဘယ်​လောက်​ဟောင်း​သွား​ပြီ​လဲ​ဆိုတာ​
​ကြည့်ပေါ့
(​ရယ်​သံ​များ)
07:53
But a wonderful guy he was, wonderful philosopher.
146
461401
5336
ဒါ​ပေ​မဲ့ အင်​မ​တန်​တော်​တဲ့ပု​ဂိ္ဂုလ်​ပါ
​တော်​တဲ့ အတွေး​အ​ခေါ်​ပ​ညာ​ရှင်​ပေါ့
07:58
He used to talk about the difference between the task
147
466737
3012
သူ ​ပြော​လေ့​ရှိ​တဲ့ ​စ​ကား​က
ကြိ​ယာ​တွေ​ရဲ့ လုပ်​ဆောင်​မှု​နဲ့
​ပေါက်​မြောက်​မှု​ကြား​ ခြား​နား​မှုကိုပါ
08:01
and achievement senses of verbs.
148
469749
4069
ခင်​ဗျား​တို့ ​
တစ်​ခု​ခု​ကို​လုပ်​နေ​နိုင်​ပေ​မယ့်
08:05
You know, you can be engaged in the activity of something,
149
473818
1804
08:07
but not really be achieving it,
150
475622
1591
အဲ​ဒါ​ကိုတ​ကယ်ရ​မ​လာ​တာ​မျိုး​ပေါ့
​ဓာတ်​စာ​စား​တာ​မျိုး​ပေါ့​ဗျာ
08:09
like dieting. It's a very good example, you know.
151
477213
4652
(​ရယ်​သံ​များ)
အဲ​ဒါ​တာ ​ဥ​ပ​မာ​ကောင်း​တစ်​ခု​ဗျ။
သူ့​ကိုကြည့်​ပါ။​ ဓာတ်​စာ​စား​နေ​တာ​တဲ့
08:13
There he is. He's dieting. Is he losing any weight? Not really.
152
481865
4666
တ​ကယ်​ ဝိတ်​ကျ​သွား​လား။ ဘယ်​က​လာ
(​ရယ်​သံ​များ)
စာ​သင်​ပြ​ခြင်း​ဆို​တာ​လည်း
​ဒီ​လို​ဝေါ​ဟာ​ရ​မျိုး​ပါ​ပဲ
08:18
Teaching is a word like that.
153
486531
1313
08:19
You can say, "There's Deborah, she's in room 34, she's teaching."
154
487844
3972
“​ဟို​မှာ ဒက်​ဘ​ရာ​ပေါ့။ အ​ခန်း​(၃၄)မှာ
​စာ​သင်​နေ​တာ​”လို့ ပြော​လေ
08:23
But if nobody's learning anything,
155
491816
1735
ဒါ​ပေ​မယ့်​ဘယ်​သူဘာ​မှ
​​မ​တတ်​သွား​ရင်
08:25
she may be engaged in the task of teaching
156
493551
1799
သင်​တော့​သင်​နေ​ပါ​ရဲ့၊သင်​ပြ​ခြင်း​
​ရည်​ရွယ်​ချက်တော့ မ​ပေါက်​မြောက်​ဘူး​ပေါ့
08:27
but not actually fulfilling it.
157
495350
3069
08:30
The role of a teacher is to facilitate learning. That's it.
158
498419
3847
ဆ​ရာ့​အ​လုပ်​က ​သင်​ယူ​ဖြစ်​အောင်
​ကူ​ညီ​ပေး​ဖို့​ပါ။
ဒါ​ပါ​ပဲ။
08:34
And part of the problem is, I think,
159
502266
2313
ကျွန်​တော့်​အ​ထင်​ ​ပြ​ဿ​နာ​ရဲ့
​တစ်​စိတ်​တစ်​ဒေ​သ​က
08:36
that the dominant culture of education has come to focus
160
504579
3456
​ချုပ်​ကိုင်​လွှမ်း​မိုး​တဲ့ ​
ပ​ညာ​ရေး​ယဉ်​ကျေး​မှု​ဟာ
08:40
on not teaching and learning, but testing.
161
508035
3668
သင်​ပြ​မှု၊သင်​ယူ​မှု​အ​ပေါ်အ​လေး​မ​ထား​ဘဲ
​စစ်​ဆေး​မှု​​သာအ​လေး​ပေး​နေ​ခြင်း​ပါ
08:43
Now, testing is important. Standardized tests have a place.
162
511703
3698
အ​ခု​ဆိုစစ်​ဆေး​မှု​
အ​ရေး​ကြီး​တယ်​လေ
စံ​သတ်​မှတ်​စစ်​ဆေး​မှု​ သူ့​နေ​ရာ​နဲ့​သူ
​အ​ရေး​ကြီး​​တယ်
08:47
But they should not be the dominant culture of education.
163
515401
3314
ဒါ​ပေ​မယ့်ဒါတွေ​လွှမ်း​မိုး​တဲ့
​ပ​ညာ​ရေး​ယဉ်​ကျေး​မှု​ဖြစ်​မ​နေ​သင့်​ဘူး
08:50
They should be diagnostic. They should help.
164
518715
1858
အား​နည်း​ချက်​တွေ​ ရှာ​ဖွေ​ကု​စား​ပေး
​​သင့်​​တယ်။ ​​ဒါ​မှ​အ​ဆင်​ပြေ​မယ်။
08:52
(Applause)
165
520573
7566
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
09:00
If I go for a medical examination,
166
528139
2464
ကျွန်​တော် ဆေး​စစ်​ချင်​တယ်​ဆို​ရင်
​စံ​မီတဲ့ စစ်​ဆေး​မှု​မျိုး​လိုချင်​တယ်
09:02
I want some standardized tests. I do.
167
530603
3584
ဟုတ်​တယ်​လေ
စံ​သတ်​မှတ်​ချက်​အ​ရ တ​ခြား​သူ​တွေ​နဲ့
​​ယှဉ်​ပြီး
09:06
You know, I want to know what my cholesterol level is
168
534187
1671
09:07
compared to everybody else's on a standard scale.
169
535858
2688
ကျွန်​တော့်​မှာ​ကို​လက်​စ​ထ​ရော
ဘယ်​လောက်​ရှိလဲ​သိ​ချင်​တာ​ပဲ​
09:10
I don't want to be told on some scale
170
538546
1438
ကား​ထဲက ​ဆ​ရာ​ဝန်​တီ​ထွင်​တဲ့​ပ​စ္စည်းအရ
​ပြော​တာ​မျိုးမ​လို​ချင်​ဘူး​လေ
09:11
my doctor invented in the car.
171
539984
3571
(​ရယ်​သံ​များ)
09:15
"Your cholesterol is what I call Level Orange."
172
543555
3054
“​ခင်​ဗျား​ရဲ့ကော်​လက်​စ​ထ​ရော​က
​လိ​မေ္မာ်​ရောင်​အ​ဆင့်​ဗျ”
09:18
"Really? Is that good?""We don't know."
173
546609
5688
“​တ​ကယ်​လား​ဗျ”
(​ရယ်​သံ​များ)
“​ဒါကောင်း​တဲ့ ​လက္ခ​ဏာ​လား”
“​မ​သိ​ဘူး​”
(​ရယ်​သံ​များ)
09:24
But all that should support learning. It shouldn't obstruct it,
174
552297
5067
စစ်​ဆေး​မ ှု​အား​လုံး​ဟာသင်​ယူ​မှု​ကို
​အ​ထောက်​အ​ကူ​ဖြစ်​​သင့်​တယ်
​အ​ဟန့်​အ​တား ​မ​ဖြစ်​စေ​သင့်​ဘူး
​ဒါပေ​မယ့်​ အ​ဟန့်​အ​တား​ဖြစ်​တာပါပဲ
09:29
which of course it often does.
175
557364
1911
09:31
So in place of curiosity, what we have
176
559275
2166
ဒီ​တော့ သိ​လိုစိတ်​နေ​ရာ​မှာ လေး​စား​
လိုက်​နာ​မှု​ ယဉ်​ကျေး​မှု ရောက်​နေ​​ရော
09:33
is a culture of compliance.
177
561441
2534
​က​လေး​တွေ၊ ဆ​ရာ​တွေ​ကို​ စိတ်​ကူး​​နဲ့
သိ​လို​စိတ်​စွမ်း​အားတွေဆွ​ပေး​ဖို့​ထက်
09:35
Our children and teachers are encouraged
178
563975
2925
09:38
to follow routine algorithms
179
566900
2599
09:41
rather than to excite that power of imagination and curiosity.
180
569499
4338
ပုံ​မှန်​ လုပ်​ရိုး​လုပ်​စဉ်​အ​တိုင်း
​လိုက်​နာ​လုပ်​ဆောင်​အောင်အား​ပေး​နေ​တယ်
09:45
And the third principle is this:
181
573837
1068
တ​တိ​ယ​ နိ​ယာ​မ​က လူ​သား​တွေ​ရဲ့ဘ​ဝ​ဟာ
ပင်​ကို​အား​ဖြင့်တီ​ထွင်​မှုပါတယ်
09:46
that human life is inherently creative.
182
574905
2995
ဒါ​ကြောင့်​ ​ကိုယ်​ရေး​
​အ​တ္ထု​ပ​တ္တိ​တွေမ​တူ​ကြ​တာ​
09:49
It's why we all have different résumés.
183
577900
2408
09:52
We create our lives,
184
580308
1786
ကျွန်​တော်​တို့​ ကိုယ့်​ဘ​ဝကိုယ်​
ဖန်​တီး​ပုံ​ဖော်​တယ်
09:54
and we can recreate them as we go through them.
185
582094
2338
ဘ​ဝ​ခ​ရီး​လျှောက်​ရင်း
​ဘ​ဝ​​သစ်​ဖန်​တီး​​ကြ​တယ်
09:56
It's the common currency of being a human being.
186
584432
3014
ဒါ​ လူ​တစ်​ယောက်​ဘ​ဝ​မှာ
​ဘုံ​လက်​ခံ​ထား​တဲ့အ​မြင်​ပဲ
09:59
It's why human culture is so interesting and diverse
187
587446
2533
ဒါ​ကြောင့်​​လူ့​ယဉ်​ကျေး​မှု​စိတ်​ဝင်​စား
စရာကဲွ​ပြား​ပြောင်း​လဲ​နေတာပါ
10:01
and dynamic.
188
589979
1346
10:03
I mean, other animals may well have imaginations
189
591325
3009
ဆို​လို​တာက တ​ခြား​သ​တ္တ​ဝါ​တွေ​မှာ​လည်း
​စိတ်​ကူး​၊ဖန်​တီး​မှု​တွေ​ရှိ​မယ်
10:06
and creativity, but it's not so much in evidence,
190
594334
2280
ဒါ​ပေ​မယ့် ​လူ​တွေ​လောက် ​အ​ထောက်​အ​ထား
​များ​များ​စား​စား ​မ​တွေ့​ရ​ဘူး​လေ​ဗျာ။
10:08
is it, as ours?
191
596614
1448
10:10
I mean, you may have a dog.
192
598062
2576
​ခင်​ဗျား​မှာ
ခွေး​တစ်​ကောင်​ရှိ​မယ်
10:12
And your dog may get depressed.
193
600638
3006
ခင်​ဗျား​ရဲ့​ခွေး​ဟာ
စိတ်​ဓာတ်​ကျ​ချင်​ကျ​နေ​မှာ
ဒါ​ပေ​မဲ့ Radiohead သီ​ချင်း​တွေ​
တော့ ​နား​ထောင်​မ​နေ​ဘူး​ပေါ့​ဗျာ
10:15
You know, but it doesn't listen to Radiohead, does it?
194
603644
2455
10:18
(Laughter)
195
606099
3920
(​ရယ်​သံ​များ)
JackDaniels ပုလင်း​နဲ့ပြ​တင်း​ပေါက်​​ပြင်​
​ငေး​​ပြီး ထိုင်​တော့မ​နေ​ဘူး​ပေါ့​။
10:22
And sit staring out the window with a bottle of Jack Daniels.
196
610019
2512
10:24
(Laughter)
197
612531
4424
(​ရယ်​သံ​များ)
10:28
And you say, "Would you like to come for a walk?"
198
616955
1661
“​လမ်း​လျှောက်​ သွား​ကြ​ရ​အောင်​ကွာ။”
10:30
He says, "No, I'm fine.
199
618616
3131
“​ဟင့်​အင်း။ငါအ​ဆင်​ပြေ​ပါ​တယ်​”
(​ရယ်​သံ​များ)
10:33
You go. I'll wait. But take pictures."
200
621747
5772
“​မင်း​ပဲသွား​ပါ။ ငါစောင့်​နေ​ရစ်​မယ်
​ဒါ​ပေ​မဲ့ ဓာတ်​ပုံ​တွေ ​ရိုက်​ခဲ့​နော်”
(​ရယ်​သံ​များ)
ကျွန်​တော်​တို့​အား​လုံး​ဟာ
ရွေး​ချယ်​စ​ရာ​တွေ၊​ဖြစ်​နိုင်​ခြေ​တွေ​နဲ့
10:39
We all create our own lives through this restless process
201
627519
2914
ဆက်​တိုက်​ ပြောင်း​​နေ​တဲ့​ဒီ​ဖြစ်​စဉ်​က​
​ကိုယ့်​ဘ​ဝ​ကိုယ်​တိုင်​ဖန်​တီး​ကြ​တယ်
10:42
of imagining alternatives and possibilities,
202
630433
2009
10:44
and what one of the roles of education
203
632442
2239
ပ​ညာ​ရေး​ရဲ့တာ​ဝန်​တစ်​ခုက
10:46
is to awaken and develop these powers of creativity.
204
634681
4036
ဖန်​တီး​မှု​စွမ်း​ရည်​​တွေ​
​နိုး​ကြား​စေ​ဖို့၊​ဖွံ့​ဖြိုး​စေ​ဖို့​ပါ​
10:50
Instead, what we have is a culture of standardization.
205
638717
3560
အ​ခု​တော့ စံ​​ယဉ်​ကျေး​မှု​
​ကျွန်​တော်​တို့​မှာ​ဖြစ်​ထွန်း​နေ​တယ်
10:54
Now, it doesn't have to be that way. It really doesn't.
206
642277
4107
အ​ခု အဲ​လို​​မ​ဖြစ်​သင့်​တော့​ဘူး​လေ။
တ​ကယ်​ကို ​မ​ဖြစ်​သင့်​တော့​တာ။
10:58
Finland regularly comes out on top
207
646384
3552
ဖင်​လန်ဟာ သ​ချင်္ာ၊သိ​ပ္ဗံ​နဲ့ အ​ဖတ်
​စွမ်း​ရည်မှာ ထိပ်​ဆုံး​​ရပ်​တည်​နေ​ကျ
11:01
in math, science and reading.
208
649936
1375
11:03
Now, we only know that's what they do well at
209
651311
2616
​ဒါ​တွေ​ကိုပဲ ​စစ်​ဆေး​နေ​တော့
ဒီ​နယ်​ပယ်​တွေ​မှာ သူတို့တော်​တာ​ပဲ
​ကျွန်​တော်​တို့သိ​ကြ​တာ​လေ
11:05
because that's all that's being tested currently.
210
653927
1864
ဒါ​ စံ​သတ်​မှတ်​စစ်​ဆေး​မှု​ရဲ့
​ပြ​ဿ​နာ​တစ်​ခု
11:07
That's one of the problems of the test.
211
655791
1641
11:09
They don't look for other things that matter just as much.
212
657432
3159
စာ​မေး​ပဲွ​တွေ​ဟာ တ​ခြား​အ​ရေး​ကြီး​တဲ့​
အ​ရာ​တွေ​ကို မ​ရှာ​တော့​ဘူး
11:12
The thing about work in Finland is this:
213
660591
2504
ဖင်​လန်​မှာ​ ဖြစ်​နေ​တဲ့​
အ​ခြေ​အ​နေ​ကဒီ​လို​ဗျ
11:15
they don't obsess about those disciplines.
214
663095
3379
သူတိုက ဒီ​ဘာ​သာ​ရပ်​တွေ​​ပဲ
​အ​မြဲ​စဉ်း​စား၊​လုပ်​ဆောင်​မနေ​ဘူး
11:18
They have a very broad approach to education
215
666474
1763
သူ​တို့​​မှာ​ကျယ်​ပြန့်​တဲ့
ပ​ညာ​ရေးချဉ်း​ကပ်​နည်း​ရှိ​တယ်
11:20
which includes humanities, physical education, the arts.
216
668237
4538
ဒီ​​နည်း​မှာ​ လူ​မှု​ရေး​၊
​ကာ​ယ​နဲ့ဝိ​ဇ္ဇာ​ဘာ​သာ​တွေပါ​ဝင်​တယ်
11:24
Second, there is no standardized testing in Finland.
217
672775
5736
ဒုတိ​ယ​အ​ချက်​က ​ဖင်​လန်​နိုင်​ငံ​မှာ
​စံ​သတ်​မှတ် ​စစ်​ဆေး​မှုမ​ရှိ​တာ​ပါ​ပဲ
ကျွန်​တော်​ဆို​လို​တာ​က နည်း​နည်း​တော့
​ရှိ​တာ​ပေါ့​ဗျာ
11:30
I mean, there's a bit,
218
678511
1760
ဒါ​ပေ​မဲ့ မ​နက်​ထိ မ​အိပ်​တမ်း
လုပ်​ရ​စေ​မှာ​ မ​ဟုတ်​သ​လို
11:32
but it's not what gets people up in the morning.
219
680271
1551
11:33
It's not what keeps them at their desks.
220
681822
2205
စာ​ကြည့်​ခုံ မ​ခွာ​တမ်း
လုပ်​နေ​ရ​မှာ​​လည်း မ​ဟုတ်​ဘူး
11:36
And the third thing, and I was at a meeting recently
221
684027
1833
တ​တိ​ယ​အ​ချက်​ မ​ကြာ​ခင်​က
​အ​စည်း​အ​ဝေး​တက်​ရ​​တယ်
11:37
with some people from Finland, actual Finnish people,
222
685860
3427
ဖင်​လန်​နိုင်​ငံ​သား​ တစ်​ချို့ပါ
လာ​တက်​တယ်။
11:41
and somebody from the American system
223
689287
2803
ဒီ​မှာ အ​မေ​ရိ​ကန်​စ​နစ်​ထဲ​က​တစ်​ဦး
​ဖင်​လန်​နိုင်​ငံ​သား​တွေ​ကို မေး​နေ​တယ်​
11:44
was saying to the people in Finland,
224
692090
1773
11:45
"What do you do about the dropout rate in Finland?"
225
693863
3919
“​ဖင်​လန်​​မှာ ကျောင်း​ထွက်​နှုန်း​ကိ​စ္စ
​ဘယ်​လို​ဖြေ​ရှင်းလဲ”တဲ့
အား​လုံး နည်း​နည်း​တွေ​သွား​တယ်
​ပြီး​တော့ပြော​တယ်
11:49
And they all looked a bit bemused, and said,
226
697782
1621
11:51
"Well, we don't have one.
227
699403
2849
“​အင်း..​ကျွန်​တော်​တို့​​မှာ​
ကျောင်း​ထွက်​တာ​မ​ရှိ​ဘူး​
11:54
Why would you drop out?
228
702252
2339
ဘာ​လို့ကျောင်း​ထွက်​မှာ​ပါ​လိမ့်
11:56
If people are in trouble, we get to them quite quickly
229
704591
2265
ဒု​က္ခ​ရောက်​နေ​သူ​ရှိ​ရင်
​သူ​တို့​ဆီအ​မြန်​သွား​ပြီး
11:58
and help them and we support them."
230
706856
1585
​ကူ​ညီ​ထောက်​ပံ့​ပေး​တယ်​လေ”တဲ့
12:00
Now people always say, "Well, you know,
231
708441
1894
အ​ခု လူ​တွေ ​အ​မြဲ ​ပြော​ကြ​တယ်
“​ဟာ​ဗျာ။ဖင်​လန်​နဲ့ အ​မေ​ရိ​ကန်​
နိှုင်း​လို့​မ​ရ​ဘူး​လေ”တဲ့
12:02
you can't compare Finland to America."
232
710335
3128
ဟုတ်​တယ်။​ နိှုင်း​မ​ရ​ဘူး။ ဖင်​လန်​မှာ
​လူ​ ငါး​သန်း​ပဲရှိ​တယ်​ထင်​တယ်
12:05
No. I think there's a population
233
713463
1395
12:06
of around five million in Finland.
234
714858
2128
ဒါ​ပေ​မဲ့ ​ဒီ​အ​ရေ​အ​တွက်​ကိုအ​မေ​ရိ​ကန်​က
​ပြည်​နယ်​တစ်​ခု​နဲ့ ယှဉ်​လို့ရ​တယ်​
12:08
But you can compare it to a state in America.
235
716986
3829
US ​မှာ ဖင်​လန်​ထက်လူ​ဦး​ရေ​ ပိုနည်း​တဲ့
​ပြည်​နယ်​အ​များ​ကြီး​ရှိ​ပါ​တယ်
12:12
Many states in America have fewer people in them than that.
236
720815
3904
ပြော​ချင်​တာ​က ကျွန်​တော်
​US ပြည်​နယ်​အ​ချို့​ကိုရောက်​ဖူး​တယ်
12:16
I mean, I've been to some states in America
237
724719
1667
12:18
and I was the only person there. (Laughter)
238
726386
3813
အဲ​ဒီ​မှာ​ဆို
​ကျွန်​တော်​ တစ်​ယောက်​တည်း​ပဲ
(​ရယ်​သံ​များ)
12:22
Really. Really. I was asked to lock up when I left.
239
730199
4373
တ​ကယ်​ပြော​တာ​
အဲ​ဒီ​ကပြန်​​တော့ ကျွန်​တော့်​ကို
​ထောင်​ချ​ဖို့ စစ်​မေး​ခံ​ရ​သေး​တယ်​
12:26
(Laughter)
240
734572
4031
(​ရယ်​သံ​များ)
12:30
But what all the high-performing systems in the world do
241
738603
3933
က​မ္ဘာ့စွမ်း​ဆောင်​ရည်​အ​မြင့်​ဆုံး
​စ​နစ်​အား​လုံး​ရဲ့ ​လ​က္ခ​ဏာ​ရပ်​တွေ​ဟာ
12:34
is currently what is not evident, sadly,
242
742536
4182
လက်​ရှိ ​အ​မေ​ရိ​ကန်​ရဲ့ ​စ​နစ်​တွေ​မှာ
12:38
across the systems in America -- I mean, as a whole.
243
746718
3985
ရှိ​မ​နေ​တာ ​ဝမ်း​နည်း​စ​ရာ​ပါ​ပဲ။
ကျွန်​တော်​က​ ခြုံ​ပြော​တဲ့သဘောပါ။
​တစ်​ခု​က ဒီ​လိုပါ။
12:42
One is this: They individualize teaching and learning.
244
750703
4934
သူ​တို့​ဆီ​မှာ ​တစ်​ဦး​ချင်း​စီ​အ​တွက်
​သင်​ကြား​သင်​ယူ​မှု​ကို​ ညိှ​ယူ​​​ပါ​တယ်
12:47
They recognize that it's students who are learning
245
755637
3466
လေ့​လာ​သင်​ယူ​နေ​ကြ​တာ က​လေး​တွေ​လို့
​သူ​တို့​ ​အ​သိ​အ​မှတ်​ပြု​ကြ​တယ်
12:51
and the system has to engage them, their curiosity,
246
759103
3658
ပ​ညာ​ရေး​စ​နစ်​ကလည်း က​လေး​တွေ​​
​စိတ်​ပါ​ဝင်​စား​မှု​ရှိ​စေ​ပြီး
သိ​လို​စိတ်၊ တစ်​ဦး​ချင်း​ဖြစ်​တည်​မှု​၊
ဖန်​တီး​မှု​တွေ​​ဖြစ်​စေ​ရ​မယ်​
12:54
their individuality, and their creativity.
247
762761
2577
12:57
That's how you get them to learn.
248
765338
2359
ဒါ​ ​က​လေး​တွေ ​သင်​ယူ​​လာ​အောင်
​လုပ်​ဆောင်​နည်း​ပဲ
12:59
The second is that they attribute a very high status
249
767697
4087
ဒု​တိ​ယ​တစ်​​ချက်က ​သူ​တို့​တွေ​ဟာ
ဆ​ရာ​အ​လုပ်​ကို အင်​မ​တန်​
လေး​စား​တန်​ဖိုး​ထား​ကြ​တာ​ပါ​ပဲ။
13:03
to the teaching profession.
250
771784
2281
တ​ကယ်​တော်​တဲ့​ သူ​တွေ​ကို​ရွေး​ချယ်​ပြီး
13:06
They recognize that you can't improve education
251
774065
2944
ထောက်​ပံ့တာတွေ၊အသက်​မွေး​မှု​စွမ်း​ရည်​
ဖွံ့​ဖြိုး​ရေး​တွေ ဆက်​တိုက်မ​​ပါရင်
13:09
if you don't pick great people to teach
252
777009
1649
13:10
and if you don't keep giving them constant support
253
778658
1859
ပ​ညာ​ရေး တိုး​တက်​အောင်မ​လုပ်​နိုင်​ဘူး​
လို့အ​သိ​အ​မှတ်​ပြု​တယ်
13:12
and professional development.
254
780517
1765
13:14
Investing in professional development is not a cost.
255
782282
2937
အ​သက်​မွေး​မှု​စွမ်း​ရည်​ဖွံ့​ဖြိုး​ရေး​ဟာ
​ပေး​ဆပ်​တာ​မ​ဟုတ်​
13:17
It's an investment,
256
785219
1406
ရင်း​နှီး​မြှပ်​နှံ​မှု​ပါ
13:18
and every other country that's succeeding well knows that,
257
786625
2931
အောင်​မြင်​တဲ့ ​တ​ခြား​နိုင်​ငံ​တိုင်း
​ဒီ​အ​ချက်​ကိုသိ​တယ်
13:21
whether it's Australia, Canada, South Korea, Singapore,
258
789556
4959
ဩ​စ​တြေး​လျ၊ ​က​နေ​ဒါ၊
တောင်​ကိုး​ရီး​ယား၊ ​ဟောင်​ကောင်၊
ရှန်​ဟိုင်း​တို့​လို​မျိုး​ပေါ့
13:26
Hong Kong or Shanghai. They know that to be the case.
259
794515
3446
ဒီ​နိုင်​ငံ​တွေ​ဟာဒီ​အ​ချက်
​အ​ခ​ရာ​ကျ​တယ်​ဆို​တာနား​လည်​တယ်
13:29
And the third is, they devolve responsibility
260
797961
3543
တ​တိ​ယ​စ​နစ်​က
သူ​တို့​ဆီ​မှာ ​ကျောင်း​အ​ဆင့်​ထိ
​တာ​ဝန်​ဝ​တ္ထ​ရား​တွေခဲွ​ဝေ​​ပြီး
13:33
to the school level for getting the job done.
261
801504
3739
ပ​ညာ​ရေး​ ယ​န္တ​ရားလည်​ပတ်​စေ​တယ်။
ဒီ​မှာ ​ကဲွ​လဲွ​ချက်​ကြီး​တစ်​ခု
ရှိ​နေ​တယ်​ဗျ
13:37
You see, there's a big difference here between
262
805243
2378
ပ​ညာ​ရေး​မှာ ​အ​မိန့်​ပေး​ထိန်း​ချုပ်​မှု​
ပုံ​စံ​နဲ့ သွား​မ​လား
13:39
going into a mode of command and control in education --
263
807621
3764
တစ်​ချို့​စ​နစ်​တွေ​မှာ​ ဒီ​လို​
​ဖြစ်​နေ​တယ်​လေ
13:43
That's what happens in some systems.
264
811385
1600
13:44
You know, central governments decide
265
812985
1321
ဗ​ဟို​အ​စိုး​ရ၊ ပြည်​နယ်​အ​စိုး​ရ​တွေ​က
​ဆုံး​ဖြတ်​တယ်
13:46
or state governments decide
266
814306
1290
13:47
they know best and they're going to tell you what to do.
267
815596
2995
သူ​တို့​ပဲ အ​သိ​ဆုံး၊အ​တတ်​ဆုံး၊
​ဘာ​လုပ်​ပါ​ အ​မိန့်​ပေး​ပေါ့​
13:50
The trouble is that education doesn't go on
268
818591
3727
ပြ​ဿ​နာ​က ​ပ​ညာ​ရေး​ဆို​တာ
လွှတ်​တော်​ကော်​မ​တီ​ရုံး​တွေ​မှာ
​မ​ဖြစ်​ဘူး​ဆို​တဲ့ ​အ​ချက်​ပါ
13:54
in the committee rooms of our legislative buildings.
269
822318
2878
13:57
It happens in classrooms and schools,
270
825196
3088
ပ​ညာ​ရေး​ဟာ​ စာ​သင်​ခန်း​တွေ၊
​ကျောင်း​တွေ​မှာ ​ဖြစ်​ပေါ်​ပါ​တယ်
14:00
and the people who do it are the teachers and the students,
271
828284
3073
ပ​ညာ​ရေး​ကိုဖြစ်​ပေါ်​စေ​သူ​တွေ​ဟာ
​ဆ​ရာ​တွေ​နဲ့ကျောင်း​သား​တွေ​ပဲ
14:03
and if you remove their discretion, it stops working.
272
831357
3408
ဒီ​လူတွေ​ရဲ့ ဆုံး​ဖြတ်​ပိုင်​ခွင့်​ကို
ဖယ်​လိုက်​ရင်ပ​ညာ​ရေးအ​လုပ်​မ​လုပ်​ပါ၊
14:06
You have to put it back to the people.
273
834765
3050
ဆ​ရာ​တွေ၊ကျောင်း​သား​တွေ​ရဲ့လက်​ထဲ
​ပ​ညာ​ရေး​ ပြန်​ထည့်​ပေး​ရ​မယ်
14:09
(Applause)
274
837815
4829
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
14:14
There is wonderful work happening in this country.
275
842644
2712
ဒီ​နိုင်​ငံ​မှာ အရမ်း​ကောင်း​တာ​တွေ​
​ရှိ​နေ၊​ဖြစ်​နေ​တယ်
14:17
But I have to say it's happening
276
845356
2143
ဒီ​လို​အ​ကောင်း​တွေ​ဖြစ်​နေ​တာ​
​ကျွန်​တော်​ပြော​ရ​ပါ​မယ်
14:19
in spite of the dominant culture of education,
277
847499
2566
ဒါ​ပေ​မဲ့ ​ချုပ်​ကိုင်​တဲ့
​ပ​ညာ​ရေး​ယဉ်​ကျေး​မှု​ရှိ​ဆဲ
14:22
not because of it.
278
850065
1401
ဒါ​ကြောင့်​
​မ​ဟုတ်​ဘူး​နော်
14:23
It's like people are sailing into a headwind all the time.
279
851466
3604
အ​ခု​ဟာက လူ​တွေတစ်​ချိန်​လုံး
​လေ​ဆန်​ကို ရွက်​လွှင့်​နေ​သ​လိုပဲ
14:27
And the reason I think is this:
280
855070
2461
ကျွန်​တော်​ တွေး​မိ​တဲ့ ​အ​ကြောင်း​ရင်း​က
​ဒီ​လိုပါ။
14:29
that many of the current policies are based on
281
857531
3337
လက်​ရှိ ​မူ​ဝါ​ဒ​အ​တော်​များ​များ​ဟာ
ယ​န္တ​ရား​ဆန်​တဲ့​ပ​ညာ​ရေး​အ​မြင်​တွေ​ပေါ်
​အ​ခြေ​ခံ​ထား​တာ​ကြောင့် ​ဖြစ်​တယ်
14:32
mechanistic conceptions of education.
282
860868
3041
14:35
It's like education is an industrial process
283
863909
3768
ပ​ညာ​ရေး​ဟာ​စက်​ရုံ​မှာပ​စ္စည်း​ထုတ်​တဲ့
​ဖြစ်​စဉ်​နဲ့ ​တူ​နေ​တယ်​လေ
14:39
that can be improved just by having better data,
284
867677
3007
စက်​ရုံ​မှာ​ကပို​ကောင်း​တဲ့​အ​ချက်​အ​လက်​
ရှိ​ရုံ​နဲ့ပို​ကောင်း​အောင်​လုပ်​နိုင်​တယ်
14:42
and somewhere in, I think, the back of the mind
285
870684
1667
​တစ်​ချို့​မူ​ဝါ​ဒ​ရေး​ဆဲွ​သူ​တွေ​ရဲ့
​စိတ်​ထဲထောင့်​တစ်​နေ​ရာ​မှာ
14:44
of some policy makers is this idea that
286
872351
2136
14:46
if we fine-tune it well enough, if we just get it right,
287
874487
3318
ပ​ညာ​ရေး​ကို ​ညိှ​ယူ​ပြု​ပြင်​၊
​လမ်း​ကြောင်း​ တည့်​ပေး​လိုက်​ရင်
14:49
it will all hum along perfectly into the future.
288
877805
2631
အ​နာ​ဂတ်​အ​ထိလုံး​ဝ စိတ်​ချ​ရ​သွား​မယ်
​ဆိုတဲ့အ​တွေး​မျိုး​ရှိ​နေ​တယ်
14:52
It won't, and it never did.
289
880436
3221
​ဒီ​လိုမ​ဖြစ်​ဘူး
​ဘယ်​ခါမှ​မ​ဖြစ်​ဖူး​တာ
14:55
The point is that education is not a mechanical system.
290
883657
4099
ပြော​ချင်​တာက ပ​ညာ​ရေးဟာ
စက်​ယ​န္တ​ရား​မ​ဟုတ်​ဘူး​ဆိုတာ​ပဲ
14:59
It's a human system. It's about people,
291
887756
3897
ပ​ညာ​ရေး​ဟာ
​လူ​သား​တွေ​နဲ့ ဖွဲ့​ထား​တဲ့စ​နစ်​၊
လူ​သား​တွေ​နဲ့​ဆိုင်​တယ်
15:03
people who either do want to learn or don't want to learn.
292
891653
3055
အဲ​ဒီ​မှာ ပ​ညာ​တ​ကယ်လို​လား​သူ​တွေ​၊
​ပ​ညာ​မ​သင်​လိုသူ​တွေ​​ရှိ​တယ်
15:06
Every student who drops out of school has a reason for it
293
894708
4815
ကျောင်း​ထွက်​တဲ့ ကျောင်း​သား​တိုင်း​မှာ
​သူ့​အ​ကြောင်း​နဲ့​သူရှိ​ပါ​တယ်
15:11
which is rooted in their own biography.
294
899523
2321
သူ့​ဘ​ဝ​အ​ကြောင်း​က
​တွေ့​ရ​မှာပါ​
15:13
They may find it boring. They may find it irrelevant.
295
901844
3023
ကျောင်း​ဟာ
ပျင်း​စ​ရာထင်ရင်​ထင်မယ်
ကျောင်း​စာက​ဘ​ဝ​နဲ့
မ​ဟပ်​စပ်ဘူး တွေ့​ရင်​တွေ့​မယ်
15:16
They may find that it's at odds
296
904867
2514
​ကျောင်းပြင်​ပ​ဘ​ဝ​နဲ့ ကျောင်း​သင်​ပ​ညာ​
​မ​ကိုက်ဘူးတွေး​ရင်​တွေး​မယ်
15:19
with the life they're living outside of school.
297
907381
2544
ခေတ်​ရေ​စီး​ကြောင်း​​ ပြောင်း​ရင်​ပြောင်း​
​ဖြစ်​ရပ်​တွေ​က​အ​မြဲဒါ​တွေ​ချည်း​ပဲ​
15:21
There are trends, but the stories are always unique.
298
909925
3839
15:25
I was at a meeting recently in Los Angeles of --
299
913764
3001
မ​ကြာ​​ခင်​က​ လော့စ်​အိန်​ဂျ​လိ​မှာ
​အ​စည်း​အ​ဝေး​တက်​ရ​တယ်
15:28
they're called alternative education programs.
300
916765
2245
သ​မား​ရိုး​ကျ​မ​ဟုတ်​တဲ့ပ​ညာ​ပေး​
အ​စီ​အ​စဉ်​တွေ​​အကြောင်း​ပါ
15:31
These are programs designed to get kids back into education.
301
919010
3403
ကျောင်း​ထွက်​သွား​တဲ့ က​လေး​တွေ​ကို
ပ​ညာ​ပြန်​သင်​​ဖို့​ လုပ်​တာ​ပါ
15:34
They have certain common features.
302
922413
1944
ဒါတွေ​မှာ
​တူ​တာတ​ချို့ရှိ​တယ်
15:36
They're very personalized.
303
924357
2032
​တစ်​ဦး​ချင်း​ကိုက်ညီအောင်
​​လုပ်ထား​တယ်
15:38
They have strong support for the teachers,
304
926389
3210
ဆ​ရာ​တွေ​ကို
​အင်​တိုက်​အား​တိုက်​ ထောက်​ခံ​တယ်။
15:41
close links with the community
305
929599
2261
လူ့​အ​ဖဲွ့​အ​စည်း​နဲ့​ကျယ်​ပြန့်​ကဲွ​ပြား​
တဲ့​သင်​ရိုး​​ကြားနီး​ကပ်​ဆက်​စပ်​​တာရော
15:43
and a broad and diverse curriculum,
306
931860
1626
15:45
and often programs which involve students
307
933486
2631
ကျောင်း​အတွင်း၊ အပြင်​က​လေး​တွေ​ပါတဲ့
​ပ​ညာ​ပေး​အ​စီ​အ​စဉ်​တွေ​ပါ​ ထောက်​ခံ​တယ်
15:48
outside school as well as inside school.
308
936117
2673
ဒါတွေ​အ​လုပ်​ဖြစ်​တာ​ပဲ​
15:50
And they work.
309
938790
1710
စိတ်​ဝင်​စား​မိ​တာ​ကဒါတွေကို
“​သ​မ​ရိုး​ကျ​မ​ဟုတ်​တဲ့ပ​ညာ​ရေး”ခေါ်​သ​ဗျ
15:52
What's interesting to me is,
310
940500
1402
15:53
these are called "alternative education."
311
941902
3186
(​ရယ်​သံ​များ)
15:57
You know?
312
945088
2182
ကဲ​ဗျာ …
က​မ္ဘာတစ်ဝှမ်းက
​အ​ထောက်​အ​ထား​တွေရော​ပေါ့
15:59
And all the evidence from around the world is,
313
947270
1776
16:01
if we all did that, there'd be no need for the alternative.
314
949046
4226
အား​လုံး​ ဒီအ​တိုင်း​လုပ်​ခဲ့​မယ်​ဆို​ရင်
​တ​ခြား​ပ​ညာ​ရေး​ပုံစံ​​မ​လို​ဘူး​လေ​
16:05
(Applause)
315
953272
8420
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
(​လက်​ခုပ်​သံ​ရပ်​​ပြီ)
16:13
So I think we have to embrace a different metaphor.
316
961692
2848
ဒီ​တော့​စကားအ​လင်္ကာ​တစ်​မျိုး​
လက်​ခံ​သုံး​စဲွသင့်​ပြီထင်​ပါ့​ဗျာ
16:16
We have to recognize that it's a human system,
317
964540
2657
ပ​ညာ​ရေး​ဟာ လူ​​နဲ့​ဆိုင်​တဲ့စ​နစ်​
ဆိုတာအ​သိ​အ​မှတ်​ပြု​ရ​မယ်
16:19
and there are conditions under which people thrive,
318
967197
3596
လူ​တွေ​ ထ​မြောက်​အောင်​မြင်​တဲ့
​အ​ခြေ​အ​နေ​တွေရှိ​သ​လို
16:22
and conditions under which they don't.
319
970793
2905
ထ​မြောက်​အောင်​မြင်​မှု​မ​ဖြစ်​တဲ့
​အ​ခြေ​အ​နေ​တွေ​လည်း​ရှိ​​တယ်
16:25
We are after all organic creatures,
320
973698
2925
ခြုံ​ကြည့်​ရ​ရင် ​ကျွန်​တော်​တို့​ဟာ
​သက်​ရှိ​သ​တ္တ​ဝါ​တွေ​ပဲ
16:28
and the culture of the school is absolutely essential.
321
976623
4646
ကျောင်း​ပ​ညာ​ရေး​ ယဉ်​ကျေး​မှု​ဆို​တာ
​လုံး​ဝလိုအပ်​တယ်
16:33
Culture is an organic term, isn't it?
322
981269
2428
ယဉ်​ကျေး​မှု​ဆိုတာ​ သက်​ရှိ​တွေ​နဲ့​
ဆိုင်​တဲ့အ​သုံး​တစ်​ခု​လေ
16:35
Not far from where I live is a place called Death Valley.
323
983697
3729
ကျွန်​တော်​နေ​တဲ့​ နေ​ရာ​နဲ့​မ​နီး​မ​ဝေး​မှာ
​မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​ ​ရှိ​တယ်
16:39
Death Valley is the hottest, driest place in America,
324
987426
5672
မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​ဟာ အ​မေ​ရိ​က​မှာ
​အ​ပူ​ဆုံး၊အ​ခြောက်​သွေ့​ဆုံး​နေ​ရာ​ပါ​
16:45
and nothing grows there.
325
993098
2802
အဲ​ဒီ​မှာဘာ​အ​ပင်​မှ​မ​ပေါက်​ဘူး
16:47
Nothing grows there because it doesn't rain.
326
995900
2624
မိုး​မ​ရွာ​တော့ ဘာ​​ပင်​မှ
​မ​ပေါက်​ဘူး​ပေါ့​
ဒါ​ကြောင့်မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​
​ခေါ်​တာ​
16:50
Hence, Death Valley.
327
998524
2393
16:52
In the winter of 2004, it rained in Death Valley.
328
1000917
7147
၂၀၀၄ ​ခု​နှစ်၊ဆောင်း​ရာ​သီ​အ​ချိန်
​မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​မှာ​ မိုး​ရွာ​ပါ​လေ​ရော
17:00
Seven inches of rain fell over a very short period.
329
1008064
3772
အင်​မ​တန်​တို​တောင်း​တဲ့ ​ကာ​လ​အ​တွင်း
​မိုး​ရေ​ချိန်(၇)လက်​မ​ရွာ​တယ်
17:03
And in the spring of 2005, there was a phenomenon.
330
1011836
5202
၂၀၀၅ ​ခု​နှစ်၊​နွေ​ဦး​ပေါက်​ရာ​သီ​မှာ
​သ​ဘာ​ဝ​ဖြစ်​စဉ်​တစ်​ခုပေါ်​လာ​တယ်
17:09
The whole floor of Death Valley was carpeted in flowers
331
1017038
4634
မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​ ကြမ်း​ပြင်​တ​ခွင်​ခဏတာ
​ပန်း​မျိုး​စုံ​က​မ္ဗ​လာ​ခင်း​ထား​သ​လို​
17:13
for a while.
332
1021672
1756
17:15
What it proved is this: that Death Valley isn't dead.
333
1023428
5294
ဒါ ​ဘာ​ကို​ပြ​နေ​သ​လဲ​ဆို​ရင်
မ​ရ​ဏ​တောင်​ကြား​ဆို​တာ
​အ​သေ​မ​ဟုတ်​ဘူး​ဆို​တာ​ကို​ပါ​
17:20
It's dormant.
334
1028722
2871
ကိန်း​ဝပ်​ငြိမ်​သက်​နေ​တာ​
မျက်​နှာ​ပြင်​အောက်​ဖြစ်​နိုင်​မှု​
​ဒီ​မျိုး​စေ့​တွေ ရှိ​နေ​တတ်​တယ်
17:23
Right beneath the surface are these seeds of possibility
335
1031593
3245
17:26
waiting for the right conditions to come about,
336
1034838
3775
အ​ညှောက်​ထွက်​ဖို့ အ​ခြေ​အ​နေ​ကောင်း​ကို
​စောင့်​မျှော်​နေ​ကြ​တာ​ပါ
17:30
and with organic systems, if the conditions are right,
337
1038613
3343
သက်​ရှိ​စ​နစ်​တွေ​အ​ဖို့​တော့
​အ​ခြေ​အ​နေ​တွေ သင့်​တင့်​ညီ​ညွတ်​တာ​နဲ့​
17:33
life is inevitable. It happens all the time.
338
1041956
3729
​မ​လဲွ​မ​သွေ​အ​သက်​ရှင်​လာတတ်​တယ်​
ဒါ​မျိုး​အ​မြဲ​ဖြစ်​နေ​ကျ​
ဒေ​သ​တစ်​ခု၊ ကျောင်း​တစ်​ကျောင်း၊
​ကျောင်း​အ​စု​တစ်​ခု​ဖြစ်​စေ၊
17:37
You take an area, a school, a district,
339
1045685
2600
17:40
you change the conditions, give people a different sense of possibility,
340
1048285
3040
အ​ခြေ​အ​နေ​တွေ​ ပြောင်း​​၊ဖြစ်​နိုင်​
တယ်​ဆိုတဲ့အ​မြင်​မျိုးလူ​တွေ​ကိုပေး​မယ်
17:43
a different set of expectations,
341
1051325
1662
တစ်​မျိုး​တစ်​မည် မျှော်​လင့်​ချက်​တွေ၊
​ကျယ်​ပြန့်​တဲ့ အ​ခွင့်​​တွေ​ပေး​မယ်
17:44
a broader range of opportunities,
342
1052987
1756
17:46
you cherish and value the relationships between teachers and learners,
343
1054743
3251
ဆ​ရာ​နဲ့​တ​ပည့် ဆက်​ဆံ​ရေး​ကို
​မြတ်​နိုး​တန်​ဖိုး​ထား​မယ်
17:49
you offer people the discretion to be creative
344
1057994
2310
တီ​ထွင်​ဖန်​တီး​ဖို့လုပ်​ပိုင်​ခွင့်​တွေ
​ပေး​မယ်
17:52
and to innovate in what they do,
345
1060304
1754
ဆန်း​သစ်ပြောင်း​လဲ​လုပ်​ပိုင်​ခွင့်​
ပေး​မယ်
17:54
and schools that were once bereft spring to life.
346
1062058
3611
ဒီ​လို​ဆို တစ်​ခါ​ကအ​ခွင့်​မ​သာ​ခဲ့​တဲ့
​ကျောင်း​တွေအ​သက်​ဝင်​လာ​ကြ​တာ​ပဲ
17:57
Great leaders know that.
347
1065669
1662
ခေါင်း​ဆောင်​ကောင်း​တွေ​သိ​​တယ်
17:59
The real role of leadership in education --
348
1067331
2456
ပ​ညာ​ရေး​ခေါင်း​ဆောင်​မှု​ရဲ့
တ​ကယ့်အ​လုပ်က
18:01
and I think it's true at the national level, the state level,
349
1069787
2557
ဒါဟာ နိုင်​ငံ​အ​ဆင့်ရော
ပြည်​နယ်​အ​ဆင့်၊ကျောင်း​အ​ဆင့်​မှာ​ပါ
မှန်​တယ်​ထင်​တယ်
18:04
at the school level --
350
1072344
1558
18:05
is not and should not be command and control.
351
1073902
4400
အ​မိန့်​ပေး​ထိန်း​ချုပ်​မှု​မ​ဖြစ်​ရဘူး
​ဖြစ်​လည်း​မ​ဖြစ်​သင့်​ဘူး
18:10
The real role of leadership is climate control,
352
1078302
4005
ခေါင်း​ဆောင်​မှု​​ရဲ့ တ​ကယ့်​အ​လုပ်က
အ​ခြေ​အ​နေကို​ထိန်း​ချုပ်​ဖို့ပါ
18:14
creating a climate of possibility.
353
1082307
2602
ဖြစ်​နိုင်​မှု​အ​ခြေ​အ​နေ​
​ဖန်​တီး​ပေး​ဖို့​လေ
အဲ​လို​သာ​လုပ်​ရင်
လူ​တွေအ​ကောင်း​ဆုံး​ကြိုး​စား​မယ်
18:16
And if you do that, people will rise to it
354
1084909
2397
18:19
and achieve things that you
completely did not anticipate
355
1087306
3019
လုံး​ဝ​မျှော်​လင့်​မ​ထား​ခဲ့​တဲ့
​အောင်​မြင်​မှု​တွေရ​လာ​မယ်
မ​မျှော်​လင့်​ခဲ့​ဖူး​တဲ့
​အောင်​မြင်​မှု​တွေလေ
18:22
and couldn't have expected.
356
1090325
1800
18:24
There's a wonderful quote from Benjamin Franklin.
357
1092125
2367
ဘင်​ဂျ​မင်​ဖ​ရန်​က​လင်ရဲ့
​စ​ကား​တစ်​ခွန်း​ရှိ​တယ်
18:26
"There are three sorts of people in the world:
358
1094492
2863
“​လော​က​မှာ လူ​သုံး​မျိုး​သုံး​စား​ရှိ​တယ်
18:29
Those who are immovable,
359
1097355
2378
ရွှေ့​လို့ မ​ရွေ့​နိုင်​တဲ့သူ​တွေ​ရှိ​တယ်
အ​ရွေ့​ကို ​နား​မ​လည်​သူ​တွေ၊
18:31
people who don't get it, they don't want to get it,
360
1099733
1871
ရွေ့​နိုင်​အောင် ဘာ​မှ​မ​လုပ်​လို​သူ​တွေ။
18:33
they're not going to do anything about it;
361
1101604
1397
18:35
there are people who are movable,
362
1103001
1903
ရွှေ့​လို့ရွေ့​​တဲ့သူ​တွေ​လည်းရှိ​တယ်
18:36
people who see the need for change
363
1104904
1322
ပြောင်း​ဖို့​လိုတာ
​နား​လည်​တယ်
18:38
and are prepared to listen to it;
364
1106226
2646
အ​ပြောင်း​အ​လဲ​ကိုအ​မြဲ
နား​စွင့်​သူတွေပေါ့
18:40
and there are people who move,
365
1108872
1851
ကိုယ်​တိုင်ရွေ့​သူ​တွေလည်းရှိ​တယ်
18:42
people who make things happen."
366
1110723
1780
တ​ကယ်​ဖြစ်​အောင်
​တ​ကယ်​လုပ်​သူ​တွေ​ပါ”တဲ့
18:44
And if we can encourage more people,
367
1112503
2170
နောက်​လူ​တွေ​ကို​ပါ ပြောင်း​လဲ​ဖို့တွန်း​
မယ်​ဆို​ရင်ဒါအ​ရွေ့​တစ်​ခုဖြစ်​လာ​မယ်
18:46
that will be a movement.
368
1114673
2666
18:49
And if the movement is strong enough,
369
1117339
2187
ဒီ​အ​ရွေ့​သာ ​
ပြင်း​ထန်​အား​ကောင်း​မယ်​ဆိုရင်
18:51
that's, in the best sense of the word, a revolution.
370
1119526
3142
​ ​ဒါ​ဟာ ​​တော်​လှန်​ပြောင်း​လဲ​ရေး
​ဖြစ်​ပြီ​ပေါ့​ဗျာ
18:54
And that's what we need.
371
1122668
1779
ကျွန်​တော်​တို့ လိုနေ​တာ အဲ​ဒါ​
18:56
Thank you very much.
372
1124447
1233
အင်​မ​တန်ကျေး​ဇူး​တင်​ပါ​တယ်​
18:57
(Applause)
373
1125680
3183
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
19:00
Thank you very much. (Applause)
374
1128863
5031
​အင်​မ​တန်ကျေး​ဇူး​တင်​ပါ​တယ်
(​လက်​ခုပ်​သံ​များ)
Translated by Tun Min
Reviewed by sann tint

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM