ABOUT THE SPEAKER
Cesar Harada - Inventor, environmentalist, educator
TED Senior Fellow Cesar Harada aims to harness the forces of nature as he invents innovative remedies for man-made problems like oil spills and radioactive leaks.

Why you should listen

Cesar Harada believes that ocean currents, the wind and other naturally occuring phenomenon can provide unique inspiration and novel solutions to mankind’s worst disasters, like oil spills and radioactive leaks. A French-Japanese inventor and TED senior fellow, he is the creator of Protei, a revolutionary sailing technology -- featuring a front rudder, flexible hull and open-soure hardware -- that allows for efficient clean up of both oil and plastics from the sea. Currently based in London, Harada recently traveled to Japan and is designing Protei to measure radioactivity along the country's coast.

The general coordinator of the future International Ocean Station, Harada teaches at Goldsmiths University London. A former project leader at MIT, he graduated form the Royal College of Arts Design Interactions in London and worked at the Southampton University Hydrodynamics laboratory on wave energy. Harada has also studied animantion, and his films and installations have been seen at festivals and events across the world, from the United States to Japan.

More profile about the speaker
Cesar Harada | Speaker | TED.com
TED Fellows Retreat 2015

Cesar Harada: How I teach kids to love science

Сезар Харада: Баланың ынтасын ғылымға қалай оята аламын?

Filmed:
1,776,679 views

Гонкконгтағы Харбор мектебінде Сезар Харада азаматтық ғылым мен қоршаған ортаны қорғаушылардың болашақ ұрпақ өнертабысын оқытуда. Өз сыныбын өндірісті мегажерге, шығармашыл баланың орман, металл, химия, биология, оптика және кейде күшті құрылғылармен мұхиттардағы қауіп-қатердің алдын алатын орынға ауыстырған. Онда жас кезінен ата-анасы үйреткен: "Сен ластай аласың, бірақ ластаған нәрсеңді тазалауың керек" дегенді үйретуде.
- Inventor, environmentalist, educator
TED Senior Fellow Cesar Harada aims to harness the forces of nature as he invents innovative remedies for man-made problems like oil spills and radioactive leaks. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
When I was a kid,
my parents would tell me,
0
1800
2816
Бала кезімде ата-анам маған
00:16
"You can make a mess,
but you have to clean up after yourself."
1
4640
3399
"Сен ластай аласың, бірақ
оны өзің тазалауға міндеттісің" дейтін.
00:20
So freedom came with responsibility.
2
8440
3336
Еркіндік жауапкершілікпен
бірге келеді.
00:23
But my imagination would take me
to all these wonderful places,
3
11800
3576
Бірақ қиялым мені барлық
нәрсе мүмкін болған,
00:27
where everything was possible.
4
15400
2096
тамаша әлемге алып барады.
00:29
So I grew up in a bubble of innocence --
5
17520
2896
Сол себепті мен пәктік пен
00:32
or a bubble of ignorance, I should say,
6
20440
2336
надандықтың ішінде өстім.
00:34
because adults would lie to us
to protect us from the ugly truth.
7
22800
5096
Cебебі ересектер ащы шындықты өтірік
айту арқылы қорғайды.
00:39
And growing up, I found out
that adults make a mess,
8
27920
3576
Өсе келе, ересектердің
тәртіпсіздік жасайтынын анықтадым
00:43
and they're not very good
at cleaning up after themselves.
9
31520
2800
және олар оны түзетуге құлықты емес.
00:47
Fast forward, I am an adult now,
10
35360
2136
Өткенге көз жіберсек, қазір ересекпін,
00:49
and I teach citizen science and invention
at the Hong Kong Harbour School.
11
37520
4976
Гонконгтың Харбор мектебінде қалалық
ғылым мен өнертабысты үйретемін.
00:54
And it doesn't take too long
12
42520
1336
Бұл көп уақыт алмайды
00:55
before my students walk on a beach
and stumble upon piles of trash.
13
43880
4216
алдымен студенттерім жағажайда жүріп,
қоқыс үйінділеріне өздері куә болады.
01:00
So as good citizens,
we clean up the beaches --
14
48120
2656
Осыдан кейін жанашыр ретінде
жағажайды тазалаймыз.
01:02
and no, he is not drinking alcohol,
and if he is, I did not give it to him.
15
50800
4720
және ол ішімдік ішіп жатқан жоқ
егер ол ішсе де, мен оны оған бермедім.
01:07
(Laughter)
16
55880
1760
(Күлу)
01:09
And so it's sad to say,
17
57960
1216
Және бұны айту өкінішті
01:11
but today more than 80 percent
of the oceans have plastic in them.
18
59200
3776
бірақ бүгінде теңізде 80% көп пластик бар.
01:15
It's a horrifying fact.
19
63000
1280
Бұл адам шошырлық дерек.
01:16
And in past decades,
20
64800
1376
Соңғы онжылдықта
01:18
we've been taking those big ships out
and those big nets,
21
66200
3456
мына үлкен кемелерді және желілерді
шығарып,
01:21
and we collect those plastic bits
that we look at under a microscope,
22
69680
3336
пластик бөлшектерді жинап,
микроскоппен қараймыз,
01:25
and we sort them,
23
73040
1216
оларды іріктейміз
01:26
and then we put this data onto a map.
24
74280
1762
және мына деректі картаға қоямыз.
01:28
But that takes forever,
it's very expensive,
25
76440
2336
Бұл қымбат болғанымен
мәңгіге сақталады.
01:30
and so it's quite risky
to take those big boats out.
26
78800
3136
Мына үйілген қоқысты шығарып
тастау - үлкен батылдық
01:33
So with my students, ages six to 15,
27
81960
2936
Студенттеріммен бірге, алтыдан 15 жасқа
дейін
01:36
we've been dreaming
of inventing a better way.
28
84920
2216
жақсы, тиімді жолын жасауды армандадық.
01:39
So we've transformed our tiny
Hong Kong classroom into a workshop.
29
87160
4416
Өзіміздің кішкене Гонконг сыныбының
жұмыс бөлмесін өзгерттік.
01:43
And so we started building
this small workbench,
30
91600
2656
және кішкентай ағаш кесетін
үстелді түрлі ұзындықта,
01:46
with different heights,
so even really short kids can participate.
31
94280
3176
бойы қысқа балалар да қатыса алатындай
етіп құрастыруды бастадық.
01:49
And let me tell you, kids with power tools
are awesome and safe.
32
97480
4176
Балалар электр құрылғыны
ұстап тұрса да қауіпсіз.
01:53
(Laughter)
33
101680
1336
(Күлкі)
01:55
Not really.
34
103040
1896
Ондай емес.
01:56
And so, back to plastic.
35
104960
1216
Енді тағы пластик жайлы.
01:58
We collect this plastic and we grind it
to the size we find it in the ocean,
36
106200
3616
Біз мына пластикті жинап, оны мөлшермен
үгітіп, мұхиттан таптық.
02:01
which is very small
because it breaks down.
37
109840
2176
Өте кішкентай
болғандықтан бұзыла береді.
02:04
And so this is how we work.
38
112040
1376
Қалай жұмыс істейміз?
02:05
I let the imaginations
of my students run wild.
39
113440
3136
Студентімнің қиялын жүзеге асыруға
рұқсат бердім.
02:08
And my job is to try to collect
the best of each kid's idea
40
116600
4256
Жұмысым - балалардың идеясының
үздігін жинақтау болатын.
02:12
and try to combine it into something
that hopefully would work.
41
120880
4280
Сенімдірек жұмыс істеу үшін
идеяны біріктіруге тырыстық.
02:17
And so we have agreed
that instead of collecting plastic bits,
42
125920
3136
Пластик бөлшекті жинағанша
02:21
we are going to collect only the data.
43
129080
1976
деректі жинайық деп келістік.
02:23
So we're going to get an image
of the plastic with a robot --
44
131080
2976
Пластиктің роботпен бірге
суретін сала бастадық.
02:26
so robots, kids get very excited.
45
134080
2376
балалар қатты қуанды.
02:28
And the next thing we do --
we do what we call "rapid prototyping."
46
136480
3143
Келесі жасайтын нәрсеміз
"жылдам қайта бейнелеу" деп аталады.
02:31
We are so rapid at prototyping
47
139647
1689
Жылдам қайта
бейнелеп жатып
02:33
that the lunch is still in the lunchbox
when we're hacking it.
48
141360
3176
таңғы ас қорабын кескенде,
ішінде тағам бар болды.
02:36
(Laughter)
49
144560
1296
(Күлкі)
02:37
And we hack table lamps and webcams,
into plumbing fixtures
50
145880
4256
Сантехника ішінде үстел шамын
және вебкамераны кесеміз
02:42
and we assemble that into a floating robot
that will be slowly moving through water
51
150160
5136
және жүзетін роботтардың ішінен
суда ақырын қозғалатындарын жинаймыз.
02:47
and through the plastic
that we have there --
52
155320
2096
Пластиктерден
бізде мыналар бар.
02:49
and this is the image
that we get in the robot.
53
157440
2191
Мына суретті роботтың
ішінен алдық.
02:51
So we see the plastic pieces
floating slowly through the sensor,
54
159655
3721
Пластиктің бөлшегін ақырын
жүзетін сенсор арқылы
02:55
and the computer on board
will process this image,
55
163400
3296
борттағы компьютер
суретті жасайтынын көріп отырмыз.
02:58
and measure the size of each particle,
56
166720
2096
және әр бөлшегін өлшеп,
03:00
so we have a rough estimate
of how much plastic there is in the water.
57
168840
4120
суда қанша пластик барын
шамамен бағалай аламыз.
03:05
So we documented
this invention step by step
58
173520
3016
Осылай бұл өнертабысты
кезең-кезеңімен құжаттадық
03:08
on a website for inventors
called Instructables,
59
176560
3376
өнертабысшылар үшін бұл вебсайтта
Instructables деп аталады,
03:11
in the hope that somebody
would make it even better.
60
179960
2800
біреу мұны бұдан жақсырақ жасайды
деген сеніміміз мол.
03:15
What was really cool about this project
was that the students saw a local problem,
61
183838
3858
Студенттер жергілікті проблеманы көре
алғандықтан жұмыс тамаша болды
03:19
and boom -- they are trying
to immediately address it.
62
187720
2667
Олардың тез шешім
табуға тырысуы серпіліс болды.
03:22
[I can investigate my local problem]
63
190411
2325
[Мен тұратын жерімнің проблемасын зерттей
аламын]
03:24
But my students in Hong Kong
are hyperconnected kids.
64
192760
3216
Бірақ Гонконгтағы студенттерім -
гипербайланыстағы балалар.
03:28
And they watch the news,
they watch the Internet,
65
196000
2296
Олар жаңалықтар көреді,
ғаламторды да шарлайды,
03:30
and they came across this image.
66
198320
2240
олар мына суретті кездестірді.
03:33
This was a child, probably under 10,
cleaning up an oil spill bare-handed,
67
201840
4736
Мына бала 10 жаста болса керек,
мұнай қалдығын жалаңаш қолымен тазалауда.
03:38
in the Sundarbans, which is the world's
largest mangrove forest in Bangladesh.
68
206600
4496
Бангладештегі әлемдегі ең үлкен мангралық
Сундарбандағы орманда.
03:43
So they were very shocked,
69
211120
2456
Олар қатты таңғалды.
03:45
because this is the water they drink,
this is the water they bathe in,
70
213600
3296
Себебі бұл - олар ішетін,
шомылатын су.
03:48
this is the water they fish in --
this is the place where they live.
71
216920
3376
Бұл су - олар балық аулайтын,
бұл жер - олар тұратын орын.
03:52
And also you can see the water is brown,
the mud is brown and oil is brown,
72
220320
3896
Мына судың қоңыр екенін көре аласыз,
балшық пен мұнай да қоңыр,
03:56
so when everything is mixed up,
73
224240
1477
Сонымен барлығы араласқанда
03:57
it's really hard to see
what's in the water.
74
225741
2475
суда не барын көру қиын.
04:00
But, there's a technology
that's rather simple,
75
228240
2256
Бірақ қарапайым технология бар
04:02
that's called spectrometry,
76
230520
1536
ол спектометрия деп аталады,
04:04
that allows you see what's in the water.
77
232080
1905
және ол суда не барын көрсетеді.
04:06
So we built a rough prototype
of a spectrometer,
78
234009
3047
Осылайша біз спектометрияның
тұрпайы прототипін жасадық.
04:09
and you can shine light
through different substances
79
237080
2936
түрлі заттар арқылы
жарықты жаға аласыз
04:12
that produce different spectrums,
80
240040
2416
түрлі спектрлерді
өндіретіндіктен
04:14
so that can help you
identify what's in the water.
81
242480
3856
суда не барын көруге көмектесе
алады.
04:18
So we packed this prototype of a sensor,
82
246360
2896
Сенсорлы прототипті орап
04:21
and we shipped it to Bangladesh.
83
249280
2240
Бангладешке жібердік.
04:23
So what was cool about this project
84
251989
1667
Аталмыш жоба несімен
тартымды болды?
04:25
was that beyond addressing
a local problem,
85
253680
3135
жергілікті мәселені шешуде
04:28
or looking at a local problem,
86
256839
1430
немесе мәселені қарағанда
04:30
my students used their empathy
and their sense of being creative
87
258293
3923
менің студенттерім жанашырлықпен
және креативті болу сезімін
04:34
to help, remotely, other kids.
88
262240
2256
алыстан басқа балаларға
көмектесуге қолданады.
04:36
[I can investigate a remote problem]
89
264520
1715
Мен жойылған мәселені зерттей аламын
04:38
So I was very compelled
by doing the second experiments,
90
266259
2620
Екінші тәжірбиемді жүргізу барысында
мен мәжбүр болдым
04:40
and I wanted to take it even further --
91
268903
2513
Мен мұны ары қарай алғым келді--
04:43
maybe addressing an even harder problem,
and it's also closer to my heart.
92
271440
4600
мүмкін қиынырақ мәселені шешу
менің жүрегіме жақын болар.
04:48
So I'm half Japanese and half French,
93
276560
2616
Мен жартылай жапон және жартылай
французбын
04:51
and maybe you remember in 2011
there was a massive earthquake in Japan.
94
279200
5320
Есіңізде болса 2011 жылы
Жапонияда үлкен жер сілкінісі болды.
04:57
It was so violent that it triggered
several giant waves --
95
285120
3816
Бұл күшті болғаны соншалық
бірнеше алып толқындарды тудырған.
05:00
they are called tsunami --
96
288960
1416
бұл цунами деп аталады
05:02
and those tsunami destroyed many cities
on the eastern coast of Japan.
97
290400
6960
цунамилер Жапонияның шығыс
жағалауындағы көп қаланы қиратты.
05:10
More than 14,000 people
died in an instant.
98
298680
3360
14 000 астам адам бірден қайтыс болды.
05:15
Also, it damaged the nuclear
power plant of Fukushima,
99
303600
3736
оған қоса ол Фукисиманың атом
электр күшін құртып
05:19
the nuclear power plant just by the water.
100
307360
2680
су арқылы атом күшінің орнауы
05:22
And today, I read the reports
101
310480
2416
Және бүгін есепті оқып
05:24
and an average of 300 tons
102
312920
3056
орташа 300 тонна
05:28
are leaking from the nuclear power plant
into the Pacific Ocean.
103
316000
3576
атом электр күші
Тынық мұхитында жүзіп жүр.
05:31
And today the whole Pacific Ocean
has traces of contamination of cesium-137.
104
319600
6376
Бүгін барлық Тынық мұхитында
сезиумнің-137 ластану іздері бар
05:38
If you go outside on the West Coast,
you can measure Fukushima everywhere.
105
326000
4416
Егер сіз батыс жағалауға сыртқа шықсаңыз
Фукисиманың кез-келген жерде өлшей аласыз.
05:42
But if you look at the map,
it can look like most of the radioactivity
106
330440
3296
Бірақ картаға қарасаңыз
радиоактивке ұқсайды.
05:45
has been washed away
from the Japanese coast,
107
333760
2096
Жапон жағалауынан шайып кеткен.
05:47
and most of it is now --
it looks like it's safe, it's blue.
108
335880
2816
қазір осының көбі
қауіпсіз көрінеді, қоңыр түсті.
05:50
Well, reality is a bit
more complicated than this.
109
338720
3416
Сонымен шындығы сол
кішкене қиындау мынаған қарағанда.
05:54
So I've been going to Fukushima
every year since the accident,
110
342160
3656
Апат болғаннан кейін әр жыл сайын
Фкусимаға барамын
05:57
and I measure independently
and with other scientists,
111
345840
2536
және басқа ғалымдармен еркін
өлшеу жүргіземін
06:00
on land, in the river --
112
348400
1856
құрлықта, өзенде.
06:02
and this time we wanted to take the kids.
113
350280
2736
осы уақытта біз балаларды алып кеткіміз
келді
06:05
So of course we didn't take the kids,
the parents wouldn't allow that to happen.
114
353040
3776
Әрине біз балаларды алып кете алмаймыз,
бұған ата-аналары рұхсат бермес еді.
06:08
(Laughter)
115
356840
1336
(Күлкі)
06:10
But every night we would report
to "Mission Control" --
116
358200
3936
Бірақ әр түн сайын "Миссияны қадағалауға"
есеп беретін болсақ
06:14
different masks they're wearing.
117
362160
2176
олар әр түрлі маска киіп жүр.
06:16
It could look like they didn't take
the work seriously, but they really did
118
364360
4376
Бұлар жұмысты шынайы алмағандай
ұқсауы мүмкін бірақ олар шынымен жасады,
06:20
because they're going to have to live
with radioactivity their whole life.
119
368760
4200
себебі олар бүкіл өмірін радиоактивсіз
өткізгісі келеді.
06:25
And so what we did with them
120
373640
2056
сонымен біз не жасадық
06:27
is that we'd discuss the data
we collected that day,
121
375720
2616
біз сол күні жиналған деректерді
жинап, талқыладық
06:30
and talk about where
we should be going next --
122
378360
2191
келесіде қайда баратынымыз
жайында сөйлестік--
06:32
strategy, itinerary, etc...
123
380575
2121
стратегия, маршут және тағы басқа.
06:34
And to do this, we built
a very rough topographical map
124
382720
3616
Бұны жасай отырып айналасында
атом электрі бар аймақтардың
06:38
of the region around
the nuclear power plant.
125
386360
2856
тұрпайы топографикалық картасын құрдық
06:41
And so we built the elevation map,
126
389240
2016
сонымен рельфтік карта жасадық
06:43
we sprinkled pigments to represent
real-time data for radioactivity,
127
391280
4616
біз нақты уақыттағы деректі
радиоактивті көрсету үшін пигментті септік
06:47
and we sprayed water
to simulate the rainfall.
128
395920
4336
және жауынға ұқсату үшін
суды сорып алдық
06:52
And with this we could see
that the radioactive dust
129
400280
2976
бұнымен біз радиоактивті шаңды
көруіміз мүмкін еді,
06:55
was washing from the top of the mountain
into the river system,
130
403280
3056
таудың үстінгі жағынан ағып келіп
өзенге құйылуын
06:58
and leaking into the ocean.
131
406360
1536
және мұхитқа ағуын.
06:59
So it was a rough estimate.
132
407920
1600
Сөйтіп бұл өрескел қателік болды.
07:02
But with this in mind,
we organized this expedition,
133
410680
2936
Бірақ осыны ескере отырып,
біз мына эскпедицияны ұйымдастырдық
07:05
which was the closest civilians have been
to the nuclear power plant.
134
413640
3616
атом электр күші жақын жетіп қалған
тұрғындар.
07:09
We are sailing 1.5 kilometers away
from the nuclear power plant,
135
417280
4336
Біз атом электр күшінен
жарты километр алыс жүздік
07:13
and with the help of the local fisherman,
136
421640
1953
және жергілікті балықшылардың көмегімен
07:15
we are collecting sediment from the seabed
137
423617
2239
теңіз түбінен шөгінділерді жинадық
07:17
with a custom sediment sampler
we've invented and built.
138
425880
3456
сатып алушы тұнба өрнегімен
біз ойлап және құрдық.
07:21
We pack the sediment into small bags,
139
429360
3256
Шөгінділерді кішкене пакетке орап,
07:24
we then dispatch them
to hundreds of small bags
140
432640
2256
содан соң оларды
кішірек жүз сөмкеге салып,
07:26
that we send to different universities,
141
434920
1936
түрлі университеттерге жібердік,
07:28
and we produce the map
of the seabed radioactivity,
142
436880
2976
теңіз түбіндегі радиоактивтің,
әсіресе, балық көбейетін
07:31
especially in estuaries
where the fish will reproduce,
143
439880
2536
өзен сағасының
картасын жасадық,
07:34
and I will hope that we will have improved
144
442440
2056
балықшы мен сушиді
енді қауіпсіз
07:36
the safety of the local fishermen
and of your favorite sushi.
145
444520
3096
жан-жақты дамыта
алатынымызға сенімдімін.
07:39
(Laughter)
146
447640
1296
(Күлкі)
07:40
You can see a progression here --
147
448960
1576
Бұл жерден
ілгерілеуді байқайсыз
07:42
we've gone from a local problem
to a remote problem to a global problem.
148
450560
4536
біз жергілікті мәселеден
әлемдік мәселеге жылжыдық,
07:47
And it's been super exciting
to work at these different scales,
149
455120
2953
Түрлі масштабта жұмыс жасау
қатты баурап алды,
07:50
with also very simple,
open-source technologies.
150
458097
3559
өте қарапайым және
ашық қордағы технологиялар.
07:53
But at the same time,
it's been increasingly frustrating
151
461680
3336
Бірақ, сонымен қатар,
бұл барған сайын күрделенді,
07:57
because we have only started to measure
the damage that we have done.
152
465040
3696
себебі енді ғана аяқталған
залалды өлшеп бастаған едік.
08:00
We haven't even started
to try to solve the problems.
153
468760
4080
Бұл мәселені шешуді қолға да
алмаған едік.
08:05
And so I wonder
if we should just take a leap
154
473640
2776
Бір қызығы, біз тек секіріс
жасағанда
08:08
and try to invent better ways
to do all these things.
155
476440
4640
және барлық нәрсенің
жақсырақ жолын тапқанда
08:13
And so the classroom
started to feel a little bit small,
156
481520
3576
сыныбымыз кішкене тар бола
бастағандай сезілді.
08:17
so we found an industrial
site in Hong Kong,
157
485120
2696
Сонымен Гонкконгтағы сайттан
өндіріс орнын таптық
08:19
and we turned it into
the largest mega-space
158
487840
3256
оны үлкен
08:23
focused on social
and environmental impact.
159
491120
3176
қоғамдық және қорғашан ортаны
ойлайтын мегаорынға айналдырдық
08:26
It's in central Hong Kong,
160
494320
1296
Ол Ганконгтың
орталығында,
08:27
and it's a place we can work
with wood, metal, chemistry,
161
495640
3216
бұл жерде орман, металл, химиямен
жұмыс істей аламыз,
08:30
a bit of biology, a bit of optics,
162
498880
1626
биология, оптиканың
08:32
basically you can build
pretty much everything there.
163
500530
2492
негізінде мұнда кез келген
нәрсені құра аламыз.
08:35
And its a place where
adults and kids can play together.
164
503047
2969
Бұл ересектер мен балалардың
бірге ойнайтын орны.
08:38
It's a place where
kids' dreams can come true,
165
506040
3576
Бұл балалардың арманы
ересектердің көмегімен
08:41
with the help of adults,
166
509640
1336
шындыққа айналатын жер,
08:43
and where adults can be kids again.
167
511000
1816
ересектер балалық
шаққа орала алады.
08:44
Student: Acceleration! Acceleration!
168
512840
3136
Оқушы: Жеделдету! Жеделдету!
08:48
Cesar Harada: We're asking
questions such as,
169
516000
2135
Біз мынадай сұрақтарды қойдық
08:50
can we invent the future of mobility
with renewable energy?
170
518159
2817
Біз энергенияны жаңартатын
құрылғыны ойлап таба аламыз ба?
08:53
For example.
171
521000
1200
Мысалы,
08:55
Or, can we help the mobility
of the aging population
172
523320
4296
егде кісілердің мобилділігіне қарапайым
колясканы тамаша электрлі
08:59
by transforming very standard wheelchairs
into cool, electric vehicles?
173
527640
4400
машинаға өзгерту арқылы
көмектесе аламыз ба?
09:05
So plastic, oil and radioactivity
are horrible, horrible legacies,
174
533240
6536
Сонымен пластик, мұнай, радиоактив -
қорқынышты мұра.
09:11
but the very worst legacy
that we can leave our children is lies.
175
539800
4520
бірақ қорқыныштысы, балаларымызға
жалған айтуды мұраға қалдыруымыз.
09:16
We can no longer afford
to shield the kids from the ugly truth
176
544760
5216
Біз балаларға бұдан әрі ащы шындықтан
ауытқуға жол бере алмаймыз
09:22
because we need their imagination
to invent the solutions.
177
550000
3920
себебі бізге олардың мәселені шешудегі
қиялы қажет.
09:26
So citizen scientists, makers, dreamers --
178
554720
4976
Сонымен ғалымдар, өнертабысшылар,
армандаушылар
09:31
we must prepare the next generation
179
559720
2696
біз болашақ ұрпақты
09:34
that cares about
the environment and people,
180
562440
3056
қоршаған орта мен адамдарды қорғайтындай
09:37
and that can actually
do something about it.
181
565520
2200
бірнәрсе жасай алатын
етіп дайындауымыз керек.
09:40
Thank you.
182
568200
1216
Рақмет!
09:41
(Applause)
183
569440
3160
(Қошемет)
Translated by Ainur Akhmetova
Reviewed by Askhat Yerkimbay

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Cesar Harada - Inventor, environmentalist, educator
TED Senior Fellow Cesar Harada aims to harness the forces of nature as he invents innovative remedies for man-made problems like oil spills and radioactive leaks.

Why you should listen

Cesar Harada believes that ocean currents, the wind and other naturally occuring phenomenon can provide unique inspiration and novel solutions to mankind’s worst disasters, like oil spills and radioactive leaks. A French-Japanese inventor and TED senior fellow, he is the creator of Protei, a revolutionary sailing technology -- featuring a front rudder, flexible hull and open-soure hardware -- that allows for efficient clean up of both oil and plastics from the sea. Currently based in London, Harada recently traveled to Japan and is designing Protei to measure radioactivity along the country's coast.

The general coordinator of the future International Ocean Station, Harada teaches at Goldsmiths University London. A former project leader at MIT, he graduated form the Royal College of Arts Design Interactions in London and worked at the Southampton University Hydrodynamics laboratory on wave energy. Harada has also studied animantion, and his films and installations have been seen at festivals and events across the world, from the United States to Japan.

More profile about the speaker
Cesar Harada | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee