ABOUT THE SPEAKER
Cesar Harada - Inventor, environmentalist, educator
TED Senior Fellow Cesar Harada aims to harness the forces of nature as he invents innovative remedies for man-made problems like oil spills and radioactive leaks.

Why you should listen

Cesar Harada believes that ocean currents, the wind and other naturally occuring phenomenon can provide unique inspiration and novel solutions to mankind’s worst disasters, like oil spills and radioactive leaks. A French-Japanese inventor and TED senior fellow, he is the creator of Protei, a revolutionary sailing technology -- featuring a front rudder, flexible hull and open-soure hardware -- that allows for efficient clean up of both oil and plastics from the sea. Currently based in London, Harada recently traveled to Japan and is designing Protei to measure radioactivity along the country's coast.

The general coordinator of the future International Ocean Station, Harada teaches at Goldsmiths University London. A former project leader at MIT, he graduated form the Royal College of Arts Design Interactions in London and worked at the Southampton University Hydrodynamics laboratory on wave energy. Harada has also studied animantion, and his films and installations have been seen at festivals and events across the world, from the United States to Japan.

More profile about the speaker
Cesar Harada | Speaker | TED.com
TED Fellows Retreat 2015

Cesar Harada: How I teach kids to love science

Cesar Harada: Jak uczę dzieci kochać nauki ścisłe

Filmed:
1,776,679 views

Cecar Harada uczy nauk obywatelskich i innowacji kolejne pokolenia ekologów w Harbor School w Hong Kongu. Przeniósł swoją klasę do przemysłowej hali, gdzie pełne wyobraźni dzieciaki pracują w drewnie i metalu, zajmują się chemią, biologią, optyką i czasami pracą z narzędziami elektrycznymi, aby znaleźć rozwiązania zagrożeń, z którymi borykają się oceany. W tej szkole uczy uniwersalnej prawdy, której nauczyli go jego właśni rodzice: można robić bałagan, ale trzeba po sobie posprzątać.
- Inventor, environmentalist, educator
TED Senior Fellow Cesar Harada aims to harness the forces of nature as he invents innovative remedies for man-made problems like oil spills and radioactive leaks. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Kiedy byłem dzieckiem rodzice mówili mi:
00:13
When I was a kiddziecko,
my parentsrodzice would tell me,
0
1800
2816
00:16
"You can make a messbałagan,
but you have to cleanczysty up after yourselfsiebie."
1
4640
3399
"Możesz nabałaganić pod warunkiem,
że po sobie posprzątasz".
00:20
So freedomwolność cameoprawa ołowiana witrażu with responsibilityodpowiedzialność.
2
8440
3336
Z wolnością przyszła i odpowiedzialność.
00:23
But my imaginationwyobraźnia would take me
to all these wonderfulwspaniale placesmiejsca,
3
11800
3576
Wyobraźnia zabierała mnie
do wspaniałych miejsc,
00:27
where everything was possiblemożliwy.
4
15400
2096
gdzie wszystko było możliwe.
00:29
So I grewrósł up in a bubblebańka of innocenceniewinność --
5
17520
2896
Rosłem więc w otoczce niewinności,
00:32
or a bubblebańka of ignoranceignorancja, I should say,
6
20440
2336
można powiedzieć otoczce ignorancji,
00:34
because adultsdorośli ludzie would liekłamstwo to us
to protectochraniać us from the uglybrzydki truthprawda.
7
22800
5096
bo dorośli kłamali, by ochronić nas
przed paskudną prawdą.
00:39
And growingrozwój up, I founduznany out
that adultsdorośli ludzie make a messbałagan,
8
27920
3576
Dorastając zrozumiałem,
że dorośli też robią bałagan
00:43
and they're not very good
at cleaningczyszczenie up after themselvessami.
9
31520
2800
i nie są za dobrzy w jego sprzątaniu.
00:47
FastSzybkie forwardNaprzód, I am an adultdorosły now,
10
35360
2136
Teraz jestem dorosły,
00:49
and I teachnauczać citizenobywatel sciencenauka and inventionwynalazek
at the HongHong KongKong HarbourHarbour SchoolSzkoła.
11
37520
4976
uczę wychowania obywatelskiego i innowacji
w szkole Harbour w Hong Kongu .
00:54
And it doesn't take too long
12
42520
1336
Nie mija wiele czasu,
00:55
before my studentsstudenci walkspacerować on a beachplaża
and stumblepotykać się uponna pileshemoroidy of trashśmieci.
13
43880
4216
zanim studenci widzą śmieci na plaży.
01:00
So as good citizensobywatele,
we cleanczysty up the beachesplaże --
14
48120
2656
Jako dobrzy obywatele, sprzątamy plaże.
01:02
and no, he is not drinkingpicie alcoholalkohol,
and if he is, I did not give it to him.
15
50800
4720
Nie, on nie pije alkoholu, a jeśli nawet,
to ja mu go nie dałem.
01:07
(LaughterŚmiech)
16
55880
1760
(Śmiech)
01:09
And so it's sadsmutny to say,
17
57960
1216
Smutne jest to,
01:11
but todaydzisiaj more than 80 percentprocent
of the oceansoceany have plasticPlastikowy in them.
18
59200
3776
że dzisiaj ponad 80 procent
wód oceanów zawiera plastik.
01:15
It's a horrifyingprzerażające factfakt.
19
63000
1280
To przerażające.
W ostatnich dziesięcioleciach,
01:16
And in pastprzeszłość decadesdziesiątki lat,
20
64800
1376
01:18
we'vemamy been takingnabierający those bigduży shipsstatki out
and those bigduży netssieci,
21
66200
3456
wypływamy dużymi statkami
i zarzucamy olbrzymie sieci,
01:21
and we collectzebrać those plasticPlastikowy bitsbity
that we look at underpod a microscopemikroskopu,
22
69680
3336
zbierając plastikowe odpadki, na które
potem patrzymy pod mikroskopem,
01:25
and we sortsortować them,
23
73040
1216
sortujemy je,
01:26
and then we put this datadane ontona a mapmapa.
24
74280
1762
i nanosimy te dane na mapę.
01:28
But that takes foreverna zawsze,
it's very expensivedrogi,
25
76440
2336
Zabiera to jednak dużo czasu, jest drogie,
01:30
and so it's quitecałkiem riskyryzykowny
to take those bigduży boatsłodzie out.
26
78800
3136
a wypływanie tymi łodziami jest ryzykowne.
01:33
So with my studentsstudenci, ageswieczność sixsześć to 15,
27
81960
2936
Mnie i moim uczniom, wiek od 6 do 15 lat,
01:36
we'vemamy been dreamingśnić
of inventingWynalezienie a better way.
28
84920
2216
marzy się lepszy sposób.
01:39
So we'vemamy transformedprzekształcone our tinymalutki
HongHong KongKong classroomklasa into a workshopwarsztat.
29
87160
4416
Przekształciliśmy naszą małą klasę
w Hong Kongu w warsztat.
01:43
And so we startedRozpoczęty buildingbudynek
this smallmały workbenchstół warsztatowy,
30
91600
2656
Zaczęliśmy od zbudowania
małej ławki roboczej
o różnych wysokościach, tak
by i niscy uczniowie mogli brać udział.
01:46
with differentróżne heightswysokości,
so even really shortkrótki kidsdzieciaki can participateuczestniczyć.
31
94280
3176
01:49
And let me tell you, kidsdzieciaki with powermoc toolsprzybory
are awesomeniesamowite and safebezpieczny.
32
97480
4176
Uczniowie z elektrycznymi narzędziami
są niesamowici i bezpieczni.
01:53
(LaughterŚmiech)
33
101680
1336
(Śmiech)
01:55
Not really.
34
103040
1896
No niezupełnie.
01:56
And so, back to plasticPlastikowy.
35
104960
1216
Wracając do plastiku.
01:58
We collectzebrać this plasticPlastikowy and we grindgrind it
to the sizerozmiar we find it in the oceanocean,
36
106200
3616
Zbieramy go i mielimy do wielkości,
w jakich go znaleźliśmy w oceanie,
02:01
whichktóry is very smallmały
because it breaksprzerwy down.
37
109840
2176
czyli bardzo małych, bo on się rozkłada.
02:04
And so this is how we work.
38
112040
1376
A działa to tak.
02:05
I let the imaginationswyobrażenia
of my studentsstudenci runbiegać wilddziki.
39
113440
3136
Puszczam wolno wyobraźnię uczniów.
02:08
And my jobpraca is to try to collectzebrać
the bestNajlepiej of eachkażdy kid'sDzieci ideapomysł
40
116600
4256
Moja praca polega na zebraniu
najlepszych pomysłów
02:12
and try to combinepołączyć it into something
that hopefullyufnie would work.
41
120880
4280
i połączeniu ich w coś,
co miejmy nadzieję zadziała.
02:17
And so we have agreedZgoda
that insteadzamiast of collectingzbieranie plasticPlastikowy bitsbity,
42
125920
3136
Uzgodniliśmy, że zamiast
zbierania tych plastikowych kawałków,
02:21
we are going to collectzebrać only the datadane.
43
129080
1976
będziemy zbierać tylko dane.
02:23
So we're going to get an imageobraz
of the plasticPlastikowy with a robotrobot --
44
131080
2976
Otrzymamy obraz plastiku za pomocą robota.
02:26
so robotsroboty, kidsdzieciaki get very excitedpodekscytowany.
45
134080
2376
Roboty, dzieciaki się nimi pasjonują.
02:28
And the nextNastępny thing we do --
we do what we call "rapidszybki prototypingprototypowanie."
46
136480
3143
Następnie robimy "szybki prototyp".
02:31
We are so rapidszybki at prototypingprototypowanie
47
139647
1689
Tak nam to szybko poszło,
02:33
that the lunchlunch is still in the lunchboxPojemnik na żywność
when we're hackinghakerstwo it.
48
141360
3176
że lunch był jeszcze w pudełku
kiedy nad nim pracowaliśmy.
02:36
(LaughterŚmiech)
49
144560
1296
(Śmiech)
02:37
And we hackwłamać się tablestół lampslampy and webcamskamery internetowe,
into plumbinginstalacja wodociągowa fixturesuchwyty
50
145880
4256
Łączymy lampy i kamerki internetowe
w hydrauliczne części
02:42
and we assemblegromadzić that into a floatingRuchomy robotrobot
that will be slowlypowoli movingw ruchu throughprzez waterwoda
51
150160
5136
i wkładamy je w pływającego robota,
który będzie się wolno poruszał w wodzie,
02:47
and throughprzez the plasticPlastikowy
that we have there --
52
155320
2096
przez pływający plastik.
02:49
and this is the imageobraz
that we get in the robotrobot.
53
157440
2191
A to obraz uzyskany z robota.
02:51
So we see the plasticPlastikowy piecessztuk
floatingRuchomy slowlypowoli throughprzez the sensorczujnik,
54
159655
3721
Widzimy kawałki plastiku
wolno unoszące się przez sensor.
02:55
and the computerkomputer on boardtablica
will processproces this imageobraz,
55
163400
3296
Komputer na pokładzie analizuje ten obraz
02:58
and measurezmierzyć the sizerozmiar of eachkażdy particlecząstka,
56
166720
2096
i mierzy każdą z tych cząstek.
03:00
so we have a roughszorstki estimateoszacowanie
of how much plasticPlastikowy there is in the waterwoda.
57
168840
4120
To daje przybliżoną
ilość plastiku w wodzie.
03:05
So we documentedudokumentowane
this inventionwynalazek stepkrok by stepkrok
58
173520
3016
Udokumentowaliśmy
ten wynalazek krok po kroku
03:08
on a websitestronie internetowej for inventorswynalazcy
callednazywa InstructablesInstructables,
59
176560
3376
na naszej stronie internetowej
dla wynalazców, zwanej "Instructables",
03:11
in the hopenadzieja that somebodyktoś
would make it even better.
60
179960
2800
w nadziei, że ktoś to ulepszy.
03:15
What was really coolchłodny about this projectprojekt
was that the studentsstudenci saw a locallokalny problemproblem,
61
183838
3858
W tym projekcie najfajniejsze jest to,
że uczniowie dostrzegli lokalny problem
03:19
and boomBum -- they are tryingpróbować
to immediatelynatychmiast addressadres it.
62
187720
2667
i od razu próbowali z nim się uporać.
03:22
[I can investigatezbadać my locallokalny problemproblem]
63
190411
2325
[Mogę się zmierzyć z lokalnym problemem]
03:24
But my studentsstudenci in HongHong KongKong
are hyperconnectedwszechstronne połączenie kidsdzieciaki.
64
192760
3216
Ale moi uczniowie z Hong Kongu
to dzieciaki połączone w sieci.
03:28
And they watch the newsAktualności,
they watch the InternetInternet,
65
196000
2296
Oglądają wiadomości, internet
03:30
and they cameoprawa ołowiana witrażu acrossprzez this imageobraz.
66
198320
2240
i natknęli się na ten obraz.
03:33
This was a childdziecko, probablyprawdopodobnie underpod 10,
cleaningczyszczenie up an oilolej spillzalanie bare-handedBare wręczył,
67
201840
4736
Dziecko około 10 lat sprzątające
gołymi rękoma rozlany olej
03:38
in the SundarbansSundarbans, whichktóry is the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy
largestNajwiększa mangrovemangrowe forestlas in BangladeshBangladesz.
68
206600
4496
w Sundarbans, największym na świecie
lesie mangrowym w Bangladeszu.
03:43
So they were very shockedwstrząśnięty,
69
211120
2456
Byli zszokowani,
03:45
because this is the waterwoda they drinkdrink,
this is the waterwoda they bathekąpać in,
70
213600
3296
bo to jest woda, którą oni piją,
w której się kąpią,
03:48
this is the waterwoda they fishryba in --
this is the placemiejsce where they liverelacja na żywo.
71
216920
3376
woda, w której łowią ryby,
to miejsce, w którym żyją.
03:52
And alsorównież you can see the waterwoda is brownbrązowy,
the mudbłoto is brownbrązowy and oilolej is brownbrązowy,
72
220320
3896
Jak widać woda jest brązowa,
tak jak błoto i olej,
03:56
so when everything is mixedmieszany up,
73
224240
1477
Kiedy wszystko jest wymieszane,
03:57
it's really hardciężko to see
what's in the waterwoda.
74
225741
2475
trudno zobaczyć, co tam jest.
04:00
But, there's a technologytechnologia
that's ratherraczej simpleprosty,
75
228240
2256
Mamy jednak technologię, całkiem prostą,
04:02
that's callednazywa spectrometryspektrometrii,
76
230520
1536
zwaną spektrometrią,
która pozwala zobaczyć, co jest w wodzie.
04:04
that allowspozwala you see what's in the waterwoda.
77
232080
1905
04:06
So we builtwybudowany a roughszorstki prototypeprototyp
of a spectrometerSpektrometr,
78
234009
3047
Zbudowaliśmy prosty prototyp spektrometru,
04:09
and you can shineblask lightlekki
throughprzez differentróżne substancessubstancji
79
237080
2936
który umożliwia prześwietlanie
różnych substancji
04:12
that produceprodukować differentróżne spectrumswidma,
80
240040
2416
wytwarzających różne spektra,
04:14
so that can help you
identifyzidentyfikować what's in the waterwoda.
81
242480
3856
a to pomaga w identyfikacji
tego co znajduje się w wodzie.
04:18
So we packedzapakowane this prototypeprototyp of a sensorczujnik,
82
246360
2896
Spakowaliśmy ten prototyp czujnika
04:21
and we shippeddostarczane it to BangladeshBangladesz.
83
249280
2240
i wysłaliśmy do Bangladeszu.
04:23
So what was coolchłodny about this projectprojekt
84
251989
1667
To fajne, że w tym projekcie
04:25
was that beyondpoza addressingAdresowanie
a locallokalny problemproblem,
85
253680
3135
oprócz zajęcia się lokalnym problemem
lub analizowania lokalnego problemu,
04:28
or looking at a locallokalny problemproblem,
86
256839
1430
04:30
my studentsstudenci used theirich empathyempatia
and theirich sensesens of beingistota creativetwórczy
87
258293
3923
uczniowie użyli empatii i kreatywności,
04:34
to help, remotelyzdalnie, other kidsdzieciaki.
88
262240
2256
aby na odległość pomóc innym dzieciom.
04:36
[I can investigatezbadać a remotezdalny problemproblem]
89
264520
1715
[Mogę badać problem na odległość]
04:38
So I was very compelledzmuszony
by doing the seconddruga experimentseksperymenty,
90
266259
2620
Pod wpływem tego drugiego eksperymentu
04:40
and I wanted to take it even furtherdalej --
91
268903
2513
chciałem pójść o krok dalej;
04:43
maybe addressingAdresowanie an even hardertrudniejsze problemproblem,
and it's alsorównież closerbliższy to my heartserce.
92
271440
4600
może zająć się trudniejszym problemem,
bliższym mojemu sercu.
04:48
So I'm halfpół JapaneseJapoński and halfpół FrenchFrancuski,
93
276560
2616
Jestem w połowie Japończykiem
i w połowie Francuzem.
04:51
and maybe you rememberZapamiętaj in 2011
there was a massivemasywny earthquaketrzęsienie ziemi in JapanJaponia.
94
279200
5320
Może pamiętacie, że 2011 roku Japonia
doświadczyła potężnego trzęsienia ziemi.
04:57
It was so violentgwałtowny that it triggeredwywołany
severalkilka giantogromny wavesfale --
95
285120
3816
Było tak silne, że spowodowało
kilka gigantycznych fal
05:00
they are callednazywa tsunamitsunami --
96
288960
1416
zwanych tsunami.
05:02
and those tsunamitsunami destroyedzniszczony manywiele citiesmiasta
on the easternwschodni coastWybrzeże of JapanJaponia.
97
290400
6960
Te tsunami zniszczyły wiele miast
na wschodnim wybrzeżu Japonii.
05:10
More than 14,000 people
diedzmarły in an instantnatychmiastowy.
98
298680
3360
Ponad 14 tys. osób zginęło na miejscu.
05:15
AlsoRównież, it damageduszkodzony the nuclearjądrowy
powermoc plantroślina of FukushimaFukushima,
99
303600
3736
Zniszczona została również
elektrownia nuklearna w Fukushimie,
05:19
the nuclearjądrowy powermoc plantroślina just by the waterwoda.
100
307360
2680
usytuowana nad samym morzem.
05:22
And todaydzisiaj, I readczytać the reportsraporty
101
310480
2416
Dzisiaj, jak czytam w raportach,
05:24
and an averageśredni of 300 tonsmnóstwo
102
312920
3056
przeciętnie 300 ton
05:28
are leakingprzecieka from the nuclearjądrowy powermoc plantroślina
into the PacificPacyfiku OceanOcean.
103
316000
3576
wycieka z tej elektrowni do Pacyfiku.
05:31
And todaydzisiaj the wholecały PacificPacyfiku OceanOcean
has tracesślady of contaminationzanieczyszczenia of cesium-CEZ-137.
104
319600
6376
Obecnie cały Ocean Pacyficzny
ma śladowe ilości cezu 137.
Wszędzie na Zachodnim Wybrzeżu
można znaleźć skutki Fukushimy.
05:38
If you go outsidena zewnątrz on the WestWest CoastWybrzeże,
you can measurezmierzyć FukushimaFukushima everywherewszędzie.
105
326000
4416
Jednak z mapy wynika,
że większość radioaktywności
05:42
But if you look at the mapmapa,
it can look like mostwiększość of the radioactivityradioaktywność
106
330440
3296
05:45
has been washedumyty away
from the JapaneseJapoński coastWybrzeże,
107
333760
2096
została zmyta z japońskiego wybrzeża,
05:47
and mostwiększość of it is now --
it lookswygląda like it's safebezpieczny, it's blueniebieski.
108
335880
2816
większość jest bezpieczna, niebieska.
05:50
Well, realityrzeczywistość is a bitkawałek
more complicatedskomplikowane than this.
109
338720
3416
Rzeczywistość jest jednak
bardziej skomplikowana.
05:54
So I've been going to FukushimaFukushima
everykażdy yearrok sinceod the accidentwypadek,
110
342160
3656
Jeżdżę do Fukushimy co roku od wypadku
i niezależnie, wraz z innymi naukowcami
dokonujemy pomiarów
05:57
and I measurezmierzyć independentlyniezależnie
and with other scientistsnaukowcy,
111
345840
2536
06:00
on landwylądować, in the riverrzeka --
112
348400
1856
na lądzie i w rzece.
06:02
and this time we wanted to take the kidsdzieciaki.
113
350280
2736
Tym razem chciałem zabrać ze sobą dzieci.
06:05
So of coursekurs we didn't take the kidsdzieciaki,
the parentsrodzice wouldn'tnie allowdopuszczać that to happenzdarzyć.
114
353040
3776
Oczywiście nie zrobiliśmy tego,
rodzice by się na to nie zgodzili.
06:08
(LaughterŚmiech)
115
356840
1336
(Śmiech)
06:10
But everykażdy night we would reportraport
to "MissionMisja ControlKontroli" --
116
358200
3936
Ale co wieczór składaliśmy
raporty do "centrali".
06:14
differentróżne masksmaski they're wearingma na sobie.
117
362160
2176
Dzieci zakładały różne maski.
06:16
It could look like they didn't take
the work seriouslypoważnie, but they really did
118
364360
4376
Może się wydawać, że nie brali
tej pracy poważnie, ale tak nie było,
06:20
because they're going to have to liverelacja na żywo
with radioactivityradioaktywność theirich wholecały life.
119
368760
4200
bo to oni będą musieli żyć
z radioaktywnością do końca życia.
06:25
And so what we did with them
120
373640
2056
Wszyscy razem
06:27
is that we'dpoślubić discussomawiać the datadane
we collectedZebrane that day,
121
375720
2616
omawialiśmy dane z bieżącego dnia
06:30
and talk about where
we should be going nextNastępny --
122
378360
2191
i ustalaliśmy dalsze kroki,
06:32
strategystrategia, itineraryplan podróży, etcitp...
123
380575
2121
strategię, plan itd.
06:34
And to do this, we builtwybudowany
a very roughszorstki topographicaltopograficzne mapmapa
124
382720
3616
W tym celu zbudowaliśmy
ogólną mapę topograficzną
06:38
of the regionregion around
the nuclearjądrowy powermoc plantroślina.
125
386360
2856
rejonu wokół elektrowni.
06:41
And so we builtwybudowany the elevationpodniesienie mapmapa,
126
389240
2016
Zbudowaliśmy też mapę wzniesień.
06:43
we sprinkledposypane pigmentspigmenty to representprzedstawiać
real-timeczas rzeczywisty datadane for radioactivityradioaktywność,
127
391280
4616
Posypaliśmy barwnikiem, aby pokazać
realne dane radioaktywności
06:47
and we sprayedspryskać waterwoda
to simulatesymulować the rainfallopad deszczu.
128
395920
4336
i spryskaliśmy wodą,
żeby symulować deszcz.
06:52
And with this we could see
that the radioactiveradioaktywne dustkurz
129
400280
2976
Dzięki temu mogliśmy zobaczyć,
jak radioaktywny pył
06:55
was washingmycie from the topTop of the mountainGóra
into the riverrzeka systemsystem,
130
403280
3056
był zmywany ze szczytu góry do rzeki,
06:58
and leakingprzecieka into the oceanocean.
131
406360
1536
a potem do oceanu.
06:59
So it was a roughszorstki estimateoszacowanie.
132
407920
1600
To było duże przybliżenie.
07:02
But with this in mindumysł,
we organizedzorganizowany this expeditionwyprawa,
133
410680
2936
Pamiętając o tym,
zorganizowaliśmy wyprawę,
07:05
whichktóry was the closestnajbliższy civilianscywilów have been
to the nuclearjądrowy powermoc plantroślina.
134
413640
3616
w której cywile byli po raz pierwszy
tak blisko elektrowni atomowej.
07:09
We are sailingŻeglarstwo 1.5 kilometerskilometrów away
from the nuclearjądrowy powermoc plantroślina,
135
417280
4336
Żeglowaliśmy 1,5 km od elektrowni
07:13
and with the help of the locallokalny fishermanRybak,
136
421640
1953
i wraz z lokalnymi rybakami
07:15
we are collectingzbieranie sedimentosadów from the seabeddna morskiego
137
423617
2239
zbieraliśmy osad z dna morza
07:17
with a customniestandardowe sedimentosadów samplersampler
we'vemamy inventedzmyślony and builtwybudowany.
138
425880
3456
przy pomocy urządzenia, które sami
wynaleźliśmy i zbudowaliśmy.
07:21
We packpakiet the sedimentosadów into smallmały bagstorby,
139
429360
3256
Zapakowaliśmy osad do małych toreb,
po czym rozdzieliliśmy go
na setki małych torebek,
07:24
we then dispatchod ręki them
to hundredssetki of smallmały bagstorby
140
432640
2256
07:26
that we sendwysłać to differentróżne universitiesuniwersytety,
141
434920
1936
które wysłaliśmy do różnych uniwersytetów.
07:28
and we produceprodukować the mapmapa
of the seabeddna morskiego radioactivityradioaktywność,
142
436880
2976
Uzyskaliśmy mapę radioaktywności dna morza
07:31
especiallyszczególnie in estuariesujścia rzek
where the fishryba will reproducerozmnażać się,
143
439880
2536
głównie w ujściach rzek,
gdzie ryby się rozmnażają.
07:34
and I will hopenadzieja that we will have improvedulepszony
144
442440
2056
Mamy nadzieję, że ulepszyliśmy
07:36
the safetybezpieczeństwo of the locallokalny fishermenrybaków
and of your favoriteulubiony sushiSushi.
145
444520
3096
bezpieczeństwo lokalnych rybaków
i twojego ulubionego sushi.
07:39
(LaughterŚmiech)
146
447640
1296
(Śmiech)
07:40
You can see a progressionpostęp here --
147
448960
1576
Można zauważyć tutaj postęp.
07:42
we'vemamy goneodszedł from a locallokalny problemproblem
to a remotezdalny problemproblem to a globalświatowy problemproblem.
148
450560
4536
Zaczęliśmy od lokalnego, oddalonego
problemu, a skończyło się na globalnym.
07:47
And it's been superWspaniały excitingekscytujący
to work at these differentróżne scaleswaga,
149
455120
2953
Praca na tak różną skalę
tak prostymi technologiami
07:50
with alsorównież very simpleprosty,
open-sourceotwarte źródło technologiestechnologie.
150
458097
3559
jest super ekscytująca.
07:53
But at the samepodobnie time,
it's been increasinglycoraz bardziej frustratingfrustrujące
151
461680
3336
Jednocześnie proces ten
jest coraz bardziej frustrujący
07:57
because we have only startedRozpoczęty to measurezmierzyć
the damageuszkodzić that we have doneGotowe.
152
465040
3696
bo to dopiero początek
pomiaru szkód, jakie wyrządziliśmy.
08:00
We haven'tnie mam even startedRozpoczęty
to try to solverozwiązać the problemsproblemy.
153
468760
4080
Nawet nie zaczęliśmy szukać rozwiązań.
08:05
And so I wondercud
if we should just take a leapskok
154
473640
2776
Zastanawiałem się,
czy podjąć kolejne kroki
08:08
and try to inventwymyślać better wayssposoby
to do all these things.
155
476440
4640
i znaleźć lepszy sposób na to, co robimy.
08:13
And so the classroomklasa
startedRozpoczęty to feel a little bitkawałek smallmały,
156
481520
3576
Klasa szkolna zrobiła się za mała,
08:17
so we founduznany an industrialprzemysłowy
siteteren in HongHong KongKong,
157
485120
2696
więc znaleźliśmy w Hong Kongu
halę przemysłową.
08:19
and we turnedobrócony it into
the largestNajwiększa mega-spaceMega przestrzeń
158
487840
3256
i przekształciliśmy ją w mega-przestrzeń,
która skupia się na wpływie
społecznym i środowiskowym.
08:23
focusedskupiony on socialspołeczny
and environmentalśrodowiskowy impactwpływ.
159
491120
3176
Znajduje się w centrum Hong Kongu.
08:26
It's in centralcentralny HongHong KongKong,
160
494320
1296
To miejsce, gdzie możemy pracować
w drewnie, metalu; trochę nad chemią
08:27
and it's a placemiejsce we can work
with wooddrewno, metalmetal, chemistrychemia,
161
495640
3216
08:30
a bitkawałek of biologybiologia, a bitkawałek of opticsoptyka,
162
498880
1626
trochę nad biologią, optyką.
08:32
basicallygruntownie you can buildbudować
prettyładny much everything there.
163
500530
2492
Ogólnie mówiąc możesz tam
zbudować praktycznie wszystko.
08:35
And its a placemiejsce where
adultsdorośli ludzie and kidsdzieciaki can playgrać togetherRazem.
164
503047
2969
To miejsce, gdzie dorośli
i dzieci mogą się razem bawić.
08:38
It's a placemiejsce where
kids'dla dzieci dreamsmarzenia can come trueprawdziwe,
165
506040
3576
To miejsce, gdzie spełniają się
marzenia dziecięce,
08:41
with the help of adultsdorośli ludzie,
166
509640
1336
przy pomocy dorosłych,
08:43
and where adultsdorośli ludzie can be kidsdzieciaki again.
167
511000
1816
gdzie dorośli mogą być znowu dziećmi.
08:44
StudentStudent: AccelerationPrzyspieszenie! AccelerationPrzyspieszenie!
168
512840
3136
Student: Przyspieszenie! Przyspieszenie!
08:48
CesarCesar HaradaHarada: We're askingpytając
questionspytania suchtaki as,
169
516000
2135
Cesar Harada: Zadawaliśmy sobie pytania:
czy transport przyszłości może
opierać się na energii odnawialnej?
08:50
can we inventwymyślać the futureprzyszłość of mobilityruchliwość
with renewableodnawialny energyenergia?
170
518159
2817
08:53
For exampleprzykład.
171
521000
1200
Na przykład.
08:55
Or, can we help the mobilityruchliwość
of the agingstarzenie się populationpopulacja
172
523320
4296
Albo czy możemy pomóc
w poruszaniu się starszym osobom,
08:59
by transformingtransformatorowy very standardstandard wheelchairswózki inwalidzkie
into coolchłodny, electricelektryczny vehiclespojazdy?
173
527640
4400
zmieniając standardowe
wózki inwalidzkie w elektryczne?
09:05
So plasticPlastikowy, oilolej and radioactivityradioaktywność
are horribleokropny, horribleokropny legaciesdarowizny,
174
533240
6536
Plastik, ropa czy radioaktywność
to okropna spuścizna,
09:11
but the very worstnajgorszy legacydziedzictwo
that we can leavepozostawiać our childrendzieci is lieskłamstwa.
175
539800
4520
ale jeszcze gorszą spuścizną są kłamstwa.
09:16
We can no longerdłużej affordpozwolić sobie
to shieldtarcza the kidsdzieciaki from the uglybrzydki truthprawda
176
544760
5216
Nie możemy już chronić
dzieci przed straszną prawdą,
09:22
because we need theirich imaginationwyobraźnia
to inventwymyślać the solutionsrozwiązania.
177
550000
3920
bo ich wyobraźnia jest nam potrzebna
do szukania rozwiązań.
09:26
So citizenobywatel scientistsnaukowcy, makerstwórcy, dreamersMarzyciele --
178
554720
4976
Obywatele naukowcy, twórcy, marzyciele,
09:31
we mustmusi prepareprzygotować the nextNastępny generationgeneracja
179
559720
2696
musimy przygotować następne pokolenie,
09:34
that caresdba about
the environmentśrodowisko and people,
180
562440
3056
które zatroszczy się o środowisko i ludzi
09:37
and that can actuallytak właściwie
do something about it.
181
565520
2200
i które może coś realnie zadziałać.
09:40
Thank you.
182
568200
1216
Dziękuję.
09:41
(ApplauseAplauz)
183
569440
3160
(Brawa)
Translated by Ewa Stein
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Cesar Harada - Inventor, environmentalist, educator
TED Senior Fellow Cesar Harada aims to harness the forces of nature as he invents innovative remedies for man-made problems like oil spills and radioactive leaks.

Why you should listen

Cesar Harada believes that ocean currents, the wind and other naturally occuring phenomenon can provide unique inspiration and novel solutions to mankind’s worst disasters, like oil spills and radioactive leaks. A French-Japanese inventor and TED senior fellow, he is the creator of Protei, a revolutionary sailing technology -- featuring a front rudder, flexible hull and open-soure hardware -- that allows for efficient clean up of both oil and plastics from the sea. Currently based in London, Harada recently traveled to Japan and is designing Protei to measure radioactivity along the country's coast.

The general coordinator of the future International Ocean Station, Harada teaches at Goldsmiths University London. A former project leader at MIT, he graduated form the Royal College of Arts Design Interactions in London and worked at the Southampton University Hydrodynamics laboratory on wave energy. Harada has also studied animantion, and his films and installations have been seen at festivals and events across the world, from the United States to Japan.

More profile about the speaker
Cesar Harada | Speaker | TED.com