Matthieu Ricard: How to let altruism be your guide
Matthieu Ricard: ပရဟိတစိတ်ဟာ သင့်ကို လမ်းညွှန်ပေးပါစေ
Sometimes called the "happiest man in the world," Matthieu Ricard is a Buddhist monk, author and photographer. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ကောင်းမြတ်ခြင်းအတွက်
potential for goodness,
အလွန်ကြီးမားတဲ့
or to destroy.
စိတ်လှုံ့ဆော်မှု ပေါ်မူတည်တယ်။
rather than a selfish one.
ပိုပိုအရေးပါလာပါတယ်။
many challenges in our times.
or our worst enemy.
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး
သူငယ်ချင်းလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။
စိန်ခေါ်မှု ဆိုတာလည်း ရှိသေးတယ်။
inequalities, conflict, injustice.
မညီမျှ မှုတွေ၊ ပဍိပက္ခများ၊၊မတရားမှုတွေ၊
which we don't expect.
စိန်ခေါ်မှုအသစ်တွေ၊
about five million human beings on Earth.
ကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်မှာ လူသားငါးသန်းရှိခဲ့တယ်။
would soon heal human activities.
မကြာမီကပဲ လူ သား တွေရဲ့
and Technological Revolutions,
of impact on our Earth.
နေကြသူများဖြစ်ပါတယ်။
the era of human beings.
လူသားတွေရဲ့ ခေတ်သို့ဝင်လာပြီ။
we need to continue this endless growth,
ဒီအဆုံးမဲ့တိုးတက်မှုက်ကို ဆက်ချင်တယ်
အဆုံးမဲ့အသုံးပြုချင်တယ်လို့ ပြောမယ်ဆိုလျှင်
ခေါင်းဆောင်ဟောင်းတဦး -
I won't mention who, saying --
ပြောခဲ့တာကြားဘူးတယ် -
the edge of the precipice.
တလှမ့်းရှေ့ကိုလှမ်းလိုက်ပြီ"
that has been defined by scientists
သတ်မှတ်ထားတဲ့ အစွန်းနှင်အတူတူဘဲ
အကြောင်းခံအချက်
they can carry a number of factors.
prosper for 150,000 years
လူသားမျိုးနွယ်များ
အောင်မြင်ကြွယ်၀နိုင်သေးတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့အနှစ် ၁၀,၀၀၀ က
for the last 10,000 years.
ထိန်းသိမ်းနိုင်မယ် ဆိုရင်ပေါ့။
a voluntary simplicity,
ရွေးချယ်မှုပေါ်မူ တည်တယ်။
အရည်အချင်းနှင့်ကြီးထွားခြင်း။
we were well within the limits of safety.
၁၉၀ဝ ခုနှစ်မှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ
ကြီးမားလာပါတယ်။
to imagine what comes next.
some of the planetary boundaries.
အပြတ်အသတ် ကျော်နှင်းခဲ့ကြပြီ။
at the current rate,
on Earth will have disappeared.
ရေခဲသေတ္တာထဲမှာ
that's not going to be reversible.
ဒါကို နောက်ပြန်လှည့် လို့မရတော့ဘူး။
21,000-foot glacier in Bhutan.
၂၀၀၀ လောက် မြန်မြန်ဆန်ဆန်
are melting fast, faster than the Arctic.
ကျွန်တော်တို့ဘာလုပ်နိုင်လဲ?
politically, economically, scientifically
သိပ္ပံအရ ရှုပ်ထွေးပါစေ
of altruism versus selfishness.
"Marxist"ပါ
about future generations?
ဘာကြောင့် ဂရုစိုက်ရမှာလဲ
the billionaire Steve Forbes,
Steve Forbes က Fox သတင်းမှာ
the same thing, but seriously.
တကယ်ပါ။
အကြောင်းပြောခဲ့တာကို
to change my behavior today
in a hundred years."
ဆိုတာ ရယ်စရာ ကောင်းတယ်"
for future generations,
သင်ဂရုမစိုက်ဘူး ဆိုရင်
အဓိက စိန်ခေါ်မှုတခုက
ညှိနှိုင်းရန်ဖြစ်တယ်။
the end-of-the-year accounts;
life, over 10 years and 20 years? --
ဘဝအချိန်တိုင်းရဲ့ အရည်အသွေး ကဘာလဲ----
ထိန်းသိမ်း ကာကွယ်သူများနှင့်
speak with economists,
completely incoherent.
စကားလို လုံးဝမရှင်းလင်းဘူး။
I went around the world
တကမ္ဘာလုံးကို လှည့်လည်သွားခဲ့တယ်။
အာရုံကြော သိပ္ပံပညာရှင် တွေ၊
neuroscientists, environmentalists,
in the Himalayas, all over the place.
those three time scales.
consideration for others.
စာနာထောက်ထားခြင်းပဲ။
စာနာထောက်ထားစိတ်တွေ ပိုရှိလျှင်
you will have a caring economics,
ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် လိုပြီး
ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတာမျိုး မဖြစ်သင့်ပါ။
အရင်းအမြစ်တွေနှင့်
have entrusted you with.
that you remedy inequality,
of well-being within society,
စိတ်သက်သာစေရာ တမျိုးမျိုးကို
the most powerful and the richest
အကြွယ်ဝဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပေမဲ့၊
what's the point?
ဘာအဓိပ္ပါယ် ရှိနိုင်ပါ့မလဲ။
consideration for others,
စာနာစိတ်ပိုရှိရင်
that planet that we have
မွှေနှောက် ပစ်ထာခဲ့မှာ မဟုတ်ဘူး။
have three planets to continue that way.
it's not just a novel ideal,
we were irredeemably selfish.
စဉ်စားတာကတော့
like Hobbes, have said so.
မိတ်ဆွအမျိုးသမီး တဦးပါ။
ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းကို နှစ်သက်တယ်။
than working together, is there?
ပျော်စရာကောင်း တာ ဘာမှမရှိဘူး၊ ရှိလား။
the struggle for life,
အမှန်တကယ်ရှိတယ်။
social Darwinism.
သန်မာဆုံးသူက ရှင်သန်ကျန်ရစ်မယ်။
though competition exists, of course --
to go to increased levels of complexity.
and we should even go further.
the quality of human relationships.
ဆက်နွယ်မှုတွေ ရှိသေးတယ်။
အကြောင်းခံ ၁ဝ မျိုးအပေါ်မှာ
including income, everything.
that's the main thing for my happiness,
ဒီအတွေးအခေါ်လေးနဲ့
that if we go deep within,
စိတ္တဗေဒ လေ့လာချက်ကမှ
that's ever shown that.
spent a whole life
လူတွေကို ဓာတ်ခွဲခန်းထဲ
in very complex situations.
ထည့်ပြီး သူ့တဘဝလုံး
တခါတရံ တကိုယ်ကောင်းဆန်တယ်
and some people more than others.
no matter what,
no matter what.
deeply wounded, great suffering,
out of empathic distress --
ကူညီကောင်း ကူညီးလိမ့်မယ် --
ဒီတော့ဒီလူကို ဆက်ကြည့်နေမဲ့အစား
than to keep on looking at that person.
he said, clearly people can be altruistic.
သူကပြောတယ်။
at the banality of goodness.
ရိုးသားခြင်းကို ကြည့်သင့်တယ်။
going to say, "That's so nice.
was thinking about altruism."
အကြောင်း ပြောနေကြတုန်းက
အတိုင်းဘဲ မဟုတ်ဘူးလား။
ဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့
we would speak of that for months.
that doesn't attract your attention,
သင့်အာရုံကို မစွဲဆောင်နိုင်ဘူး။
လူသားချင်း စာနာထောက်ထားထဲ့
projects in the Himalayas
ပျော်ရွှင်စေတယ်လို့ ပြောရင်
you work for the warm glow.
ကျော်ကြားမှုအတွက် လုပ်နေတာ
You just feel good."
ခင်ဗျားခံစားမှု ကောင်းလို့လုပ်တာ။"
when he jumped in front of the train,
so good when this is over?"
စဉ်းစားနေတယ်လို့ သင်တို့ထင်လား။
you interviewed him, he said,
သူ့ကိုတွေ့ဆုံ မေးမြန်းတော့ သူက
I had to jump, of course."
It's neither selfish nor altruistic.
အလိုလိုနေရင်း လုပ်ကိုင်မှု။
ရွေးချယ်စရာမရှိဘူးလား။
not going to think for half an hour,
အချိန်ယူ စဉ်းစားမယ့်သူများ မဟုတ်ပါ။
မပေးရဘူးလား။"
but it's obvious, it's immediate.
ရှင်းနေတာဘဲ၊ မြန်ဆန်ခဲ့တယ်။
like Pastor André Trocmé and his wife,
ရွေးချယ်ခွင့်ရှိတဲ့သူတွေ
of Le Chambon-sur-Lignon in France.
Le Chambon-sur-Lignon တရွာလုံး
they saved 3,500 Jews,
ဂျူးလူမျိုး ၃၅၀ဝ ကိုကယ်ခဲ့တယ်။
brought them to Switzerland,
နောက် Switzerland သို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့တယ်။
သူတို့နှင့် သူတို့မိသားစုတွေ
of their lives and those of their family.
ရှိနိုင်တာသိလျှက်နှင့် လုပ်ခဲ့တာ။
and find the cause of happiness.
သူတို့ပျော်ရွှင်မှု အကြောင်းအရာ
or cognitive resonance that tells you,
အကျိုးသက်ရောက်မှု ပဲ့တင်သံ
this person suffers.
ဝမ်းနည်းနေလားကို သင့်ကိုပြောပြတယ်။
confronted with suffering,
အစဉ်အမြဲ ထိတွေ့နေရရင်
of loving-kindness.
ကျယ်ပြန့်တဲ့ နယ်မြေလိုမယ်။
Institute of Leipzig,
Max Planck Institute မှာ
empathy and loving-kindness are different.
စိတ်နှင့် ချစ်ခင် ကြင်နာစိတ်ရဲ့
ခြားနားခြင်းကို ပြသခဲ့တယ်။
from maternal care, parental love,
မိဘမေတ္တာတွေကို ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကရခဲ့တယ်။
we need two things:
လူ့အသိုင်းအဝိုင်းကြောင့် နှစ်မျိုးလိုတယ်။
လူမူရေး ပြောင်းလွဲမှုဖြစ်တယ်။
of contemplative study said yes, it is.
ဟုတ်ပါတယ် ဖြစ်ပါတယ်တဲ့။
ဗီဇလုပ်ငန်း ထိန်းချုပ်မှုရဲ့
with neuroscience and epigenetics
လုပ်ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့
when you train in altruism.
နာရီပေါင်း ၁၂ဝ ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။
after two and a half hours.
ကျွန်တော် ပထမဆုံး အကြိမ်သွားခဲ့တာ။
in many scientific papers.
အများအပြားထဲ ပုံနိုပ်ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။
that there is structural change
အပြောင်းအလဲရှိကြောင်း ဒွိဟမရှိနိုင်ဘူး
မေတ္တာတရားကို ကျင့်ရင်
when you train the altruistic love.
you see all the activity,
လုပ်ရှားမှုတွေ သင်တို့မြင်ရမယ်။
nothing happened,
အုပ်စု နားနေစဉ် -ဘာမှမဖြစ်ဘူး
of meditation? No, you don't.
တရား ထိုင်ရမှာလား၊ မလိုပါဘူး။
of caring, mindfulness meditation
တရက်ကို မိနစ်၂၀ ကျင့်၊
in the brain compared to a control group.
ပြောင်းလဲမှုတွေရှိနေပြီ။
for four weeks.
Richard Davidson did that in Madison.
Madison တွင် စမ်းကြည့်ခဲ့သေးတယ်။
ဂရုဏာ မေတ္တာ၊
kindness, cooperation, mindful breathing.
သတိတရားနှင့် အသက်ရှူခြင်း။
"Oh, they're just preschoolers."
that's the blue line.
လိုလားသူရဲ့ အပြုအမှု။
scientific test, the stickers test.
စတီကာ စမ်းသပ်မှု။
ကလေးတဦးချင်းကို အတန်းထဲမှာ
who is their best friend in the class,
an unknown child, and the sick child,
သတ်မှတ်မပေးဘဲ၊ နောက်မှာ
they give most of it to their best friend.
ပေးလိုက်ပြီဖြစ်မယ်။
20 minutes three times a week.
မိနစ်၂၀ -တပတ်ကိုသုံးကြိမ်
no more discrimination:
ဘာခွဲခြားမှုမှ မရှိတော့ဘူး
မနှစ်သက်ဆုံး ကလေးကိုပါ
best friend and the least favorite child.
in all the schools in the world.
ကျောင်းအားလုံးမှာ လုပ်သင့်တယ်။
he told Richard Davidson,
Richard Davidson ကို
the U.N., the whole world."
ကုလသမဂ္ဂ၊ တကမ္ဘာလုံးကိုသွား။
ဘယ်ကိုသွားကြမလဲ?
gene to be in the human race?
ကိုယ်ချင်းစာနာမှု ရှိလာမှာကို စောင့်နိုင်ပါသလား။
too much for the environment.
သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် သိပ်ကြာလွန်းတယ်။
the evolution of culture.
ဆင့်ကဲ ဖြစ်စဉ်များရှိတယ်။
change faster than genes.
မျိုးဗီဇများထက် ပြောင်းလဲမှုမြန်ပါတယ်။
has dramatically changed over the years.
အချိန်ကာလ ကြာမြင့်လာတာနှင့် ပြောင်းလဲလာပြီ။
change mutually fashion each other,
ပြောင်းလဲမှုက အပြန်အလှန် ပုံသွင်းပေးကြတယ်။
a more altruistic society.
ပရဟိတဆန်တဲ့ လူ့အဖွဲ့စည်းကိုရနိုင်တယ်။
a year in our projects.
၁၀၀,၀၀၀ ကို ဆေးကုသတယ်။
four percent overhead.
၄ ရာခိုင်နှုန်း ပိုပိုမိုမို။
your stuff works in practice,
လက်တွေ့မှာတော့ အလုပ်ဖြစ်တယ်။
ရသေ့ကျောင်းကို ပြန်သွားပြီး
to better serve others.
မိမိအတွင်းထဲမှာ အင်အားတွေကို ရှာမယ်။
what can we do?
ကျွန်တော်တို့ ဘာလုပ်နိုင်လဲ?
instead of competitive learning,
ပူးပေါင်း သင်ကြားရေး။
within corporations --
ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း။
between corporations, but not within.
အနည်းအကျင်း ရှိနိုင်ပေမဲ့၊ အတွင်းမှာမရှိရဘူး။
I love this term.
ကျွန်တော်ဒီစကားရပ်ကိုမြတ်နှိးတယ်။
တည်တန့်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု မဟုတ်ဘူး
we will reduce inequality.
မညီမျှမှုကို လျှော့ချမယ့် သဘောပါ။
အနည်းအကျဉ်းနှင့် ရောင့်ရဲမယ်။
not quantitatively.
အရည်အချင်း အရကြီးထွားလာကြမယ်။
ဂရုစိုက်တဲ့ စီးပွားရေးကို လိုတယ်။
with poverty in the midst of plenty,
ဆင်းရဲမှုကို ကိုမကိုင်တွယ်နိုင်ဘူး။
of the common goods
စီးပွာရေးဟာ စာနာမှုရှိရမယ်လို့ ပြောရင်
should be compassionate,
အဲဒါ ဘယ်ကြည့်ကောင်းမလဲ။
that looks bad.
ကတိကဝတ်လိုတယ်၊ တကမ္ဘာလုံးမှ တာဝန်ခံဖို့လိုတယ်။
global responsibility.
၁.၆ သန်းသော မျိုးနွယ်စုတွေသို့ ဖြန့်ပေးဖို့လိုတယ်။
to the other 1.6 million species.
ဒီကမ္ဘာကြီးမှာ ယှဉ်တွဲနေထိုင်သူတွေပါ
are co-citizens in this world.
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Matthieu Ricard - Monk, author, photographerSometimes called the "happiest man in the world," Matthieu Ricard is a Buddhist monk, author and photographer.
Why you should listen
After training in biochemistry at the Institute Pasteur, Matthieu Ricard left science behind to move to the Himalayas and become a Buddhist monk -- and to pursue happiness, both at a basic human level and as a subject of inquiry. Achieving happiness, he has come to believe, requires the same kind of effort and mind training that any other serious pursuit involves.
His deep and scientifically tinged reflections on happiness and Buddhism have turned into several books, including The Quantum and the Lotus: A Journey to the Frontiers Where Science and Buddhism Meet. At the same time, he also makes sensitive and jaw-droppingly gorgeous photographs of his beloved Tibet and the spiritual hermitage where he lives and works on humanitarian projects.
His latest book on happiness is Happiness: A Guide to Developing Life's Most Important Skill; his latest book of photographs is Tibet: An Inner Journey.
Matthieu Ricard | Speaker | TED.com