ABOUT THE SPEAKER

Monica Lewinsky - Social activist
Monica Lewinsky advocates for a safer and more compassionate social media environment, drawing from her unique experiences at the epicenter of a media maelstrom in 1998.

Why you should listen

After becoming the focus of the history-changing federal investigation into her private life, Monica Lewinsky found herself, at 24 years old, one of the first targets of a “culture of humiliation”: a now-familiar cycle of media, political and personal harassment – particularly online.

Lewinsky survived to reclaim her personal narrative. During a decade of silence she received her Masters in Social Psychology from the London School of Economics and Political Science. In 2014, Lewinsky returned to the public eye with an acclaimed essay for Vanity Fair, which has been nominated for a National Magazine Award for best Essay Writing, and with a widely viewed speech at Forbes’ 30 Under 30 Summit.

More profile about the speaker
Monica Lewinsky | Speaker | TED.com

TED2015

Monica Lewinsky: The price of shame

Monica Lewinsky: အရှက်ရဲ့ တန်ဖိုး

Filmed: 2015-03-19

Readability: 4.8

16,921,466 views

"လူသိရှင်ကြားဖြစ်အောင် အရှက်ခွဲခြင်းဟာ တိရိစ္ဆာန်တွေကို အပျော်သတ်ဖြတ်နေတာလိုပဲ ရပ်တန့်ပစ်ဖို့လိုပါတယ်"လို့ ဆိုလာသူကတော့ Monica Lewinsky ပါ။ ၁၉၉၈ တုန်းက သူမပြောခဲ့တာက "ကျွန်မရဲ့ ဂုဏ်သတင်းဟာ ဗြုန်းစားကြီးဆိုသလိုပဲ တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ချီပြီး ညှိုးနွမ်းတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်မဟာ သည်းခံလိုစိတ် ခေါင်းပါးနေခဲ့ပါတယ်။" ဒီကနေ့မှာ သူမကြုံတွေ့ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ အွန်လိုင်းကနေတစ်ဆင့် လူသိရှင်ကြား ဖြစ်အောင်လုပ်ခြင်းဟာ အတောမသတ်ဖြစ်နေပါတယ်။ သေစေနိူင်လောက်တယ်ပေါ့။ ဒီတိုတောင်းတဲ့ ဟောပြောချက်တစ်ခုထဲမှာ သူမဟာ အရှက်တကွဲ အကျိုးနည်းဖွယ်ရာ အွန်လိုင်းယဉ်ကျေးမှုကို ခပ်တင်းတင်းရှုမြင်လိုက်ပြီး တမျိုးရှုမြင်ကြဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

Monica Lewinsky - Social activist
Monica Lewinsky advocates for a safer and more compassionate social media environment, drawing from her unique experiences at the epicenter of a media maelstrom in 1998. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

ရှင်တို့မြင်နေရတာက ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုစာ
လူမြင်ကွင်းမှာ

00:12

You're looking at a woman
who was publicly silent for a decade.

0

763

4974

တိတ်ဆိတ်နေခဲ့တဲ့ မိန်းမတစ်ယောက်ပါ။

00:18

Obviously, that's changed,

1

6711

1826

ရှင်းနေတာက ဒါကပြောင်းလဲသွားပါပြီ၊

00:20

but only recently.

2

8967

1414

ဒါပေမဲ့ သိပ်မကြာခင်လေးကတင်ပါ။

00:23

It was several months ago

3

11051

1578

လွန်ခဲ့တဲ့လအတော်ကြာက Forbes 30 မှာ

အသက် ၃၀ အောက် ထိပ်သီးညီလာခံမှာ

00:24

that I gave my very first
major public talk

4

12629

2973

အများပြည်သူရှေ့မှောက်မှာ
ကျွန်မရဲ့ ပထမဆုံး

00:27

at the Forbes 30 Under 30 summit:

5

15602

2615

ဟောပြောပွဲကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

00:30

1,500 brilliant people,
all under the age of 30.

6

18217

4214

အရမ်းကိုတော်တဲ့ လူ ၁၅၀၀၊ အကုန်လုံး
အသက် ၃၀ အောက်တွေချည်းပဲ။

00:35

That meant that in 1998,

7

23101

2764

ဆိုလိုတာက ၁၉၉၈ တုန်းက

00:37

the oldest among the group were only 14,

8

25865

3587

အသက်အကြီးဆုံးက ၁၄ နှစ်နဲ့

00:41

and the youngest, just four.

9

29452

2847

အသက်အငယ်ဆုံးဆို ၄ နှစ်ပဲရှိမှာပါ။

သူတို့ထဲက တစ်ချို့ဟာ ကျွန်မအကြောင်း

00:45

I joked with them that some
might only have heard of me

10

33039

3589

ရက်ပ် သီချင်းတွေထဲကနေ

ကြားကောင်း ကြားမိကြလိမ့်မယ်လို့တောင်

00:48

from rap songs.

11

36628

1952

နောက်ပြောင်ခဲ့သေးတယ်။

00:50

Yes, I'm in rap songs.

12

38580

3147

ဟုတ်တာပေါ့၊ ကျွန်မက
ရက်ပ်သီချင်းတွေ ထဲမှာပါတယ်လေ၊

00:53

Almost 40 rap songs. (Laughter)

13

41727

3697

ရက်ပ်သီချင်း အပုဒ် ၄၀ နီးပါး
လောက်ပေါ့။ (ရယ်သံများ)

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဟောပြောတဲ့နေ့မှာ

00:58

But the night of my speech,
a surprising thing happened.

14

46614

3495

အံ့အားသင့်စရာ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့တယ်၊

01:02

At the age of 41, I was hit on
by a 27-year-old guy.

15

50109

6246

ကျွန်မအသက် ၄၁ နှစ်မှာ ၂၇ နှစ်သား
ကောင်လေးနဲ့ငြိစွန်းခဲ့တယ်၊

01:09

I know, right?

16

57155

2176

ကျွန်မသိပါတယ်၊ဟုတ်လား။

ကောင်လေးကဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး

01:12

He was charming and I was flattered,

17

60301

2613

ကျွန်မကဘဝင် ဟပ်သွားတော့တာပေါ့၊

01:14

and I declined.

18

62914

1773

ကျွနိမငြင်းလိုက်ပါတယ်၊

သူ့ရဲ့မအောင်မြင်တဲ့ ပျော်ပါးမှုလမ်းကြောင်းက

01:17

You know what his
unsuccessful pickup line was?

19

65387

2944

ဘာလဲဆိုတာရှင်တို့သိပါတယ်။

သူက ကျွန်မကို ၂၂ အရွယ်ဆီကို

01:21

He could make me feel 22 again.

20

69141

3320

ပိုငယ်သွားစေဖို့ လုပ်နိူင်တယ်လေ။

01:24

(Laughter) (Applause)

21

72461

4946

(ရယ်သံများ) (လက်ခုပ်သံများ)

အဲဒီညနောက်ပိုင်းမှ ကျွန်မသဘော ပေါက်ခဲ့တာက

01:30

I realized later that night,
I'm probably the only person over 40

22

78637

5271

ကျွန်မဟာဟာ အသက်၂၂ နှစ်ပြန်မဖြစ်ချင်တဲ့

01:35

who does not want to be 22 again.

23

83908

2601

တစ်ယောက်တည်းသော အမျိုးသမီး
ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်မယ်ဆိုတာပါ။

01:38

(Laughter)

24

86509

2600

(ရယ်သံများ)

01:41

(Applause)

25

89109

3860

(လက်ခုပ်သံများ)

01:47

At the age of 22,
I fell in love with my boss,

26

95269

5025

အက်၂၂ နှစ်မှာ ကျွန်မရဲ့
အကြီးအကဲနဲ့ ချစိကြိုက်မိတယ်၊

01:52

and at the age of 24,

27

100294

2821

အသက် ၂၄ မှာ ယူကျုံးမရစရာ

01:55

I learned the devastating consequences.

28

103115

3432

အကျိုးဆက်တွေကို ခံစားခဲ့ရတယ်။

01:59

Can I see a show of hands of anyone here

29

107667

3181

ဒီမှာရှိတဲ့သူတွေထဲက အမှား
မလုပ်ဖူးခဲ့သူ ဒါမှမဟုတ်

အသက် ၂၂ မှာနောင်တရခဲ့သူတွေ
လက်ကလေးတွေ

02:02

who didn't make a mistake
or do something they regretted at 22?

30

110848

4513

ထောင်ပြတာကြည့်လို့ရမလားရှင်၊

02:09

Yep. That's what I thought.

31

117151

2567

ဟုတ်ပါပြီ။ ကျွန်မ ထင်မိတာဒါပါ။

02:12

So like me, at 22, a few of you
may have also taken wrong turns

32

120648

5780

ဒီတော့ ကျွန်မလိုပဲ ၂၂ နှစ်မှာ ရှင်တို့ထဲက

အချို့တို့ဟာလည်း လမ်းမှားကို ချိုးမိကြပြီး၊

02:18

and fallen in love with the wrong person,

33

126428

3038

မလျော်ကန်တဲ့သူနဲ့
ချစ်ကြိုက်မိနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

02:21

maybe even your boss.

34

129466

1962

ရှင်တို့ အကြီးအကဲတောင် ဖြစ်ချင်ဖြစ်မှာလေ။

02:24

Unlike me, though, your boss

35

132378

2595

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မနဲ့မတူတာက ရှင်တို့အကြီးအကဲက

02:26

probably wasn't the president
of the United States of America.

36

134973

4079

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့
သမ္မတဖြစ်ချင်မှဖြစ်ခဲ့မှာပေါ့၊

02:31

Of course, life is full of surprises.

37

139802

4296

တကယ်တမ်းက ဘဝဆိုတာ
အံ့ဩစရာတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတာပါ။

ကျွန်မရဲ့အမှားက သတိမရတဲ့ရက်ဆိုလို့

02:36

Not a day goes by that I'm not
reminded of my mistake,

38

144098

4923

တစ်ရက်မှ မရှိခဲ့ပါဘူးရှင်။

02:41

and I regret that mistake deeply.

39

149021

2273

ပြီးတော့ ဒီအမှားကို အလွန်အမင်
နောင်တရခဲ့တာပါရှင်။

၁၉၉၈ခုနှစ်မှာ မဖြစ်တန်ကောင်းတဲ့
ချစ်ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်

02:45

In 1998, after having been swept up
into an improbable romance,

40

153404

6622

ထဲကို တွန်းပို့ခံခဲ့ရပြီးနောက်

နိူင်ငံရေး၊ တရားရေးနဲ့ ကျွန်မတို့

02:52

I was then swept up into the eye
of a political, legal and media maelstrom

41

160026

5462

အရင်ကမကြုံခဲ့ဖူးတဲ့ မီဒီယာဝဲဂယက်ရဲ့

02:57

like we had never seen before.

42

165488

4047

ဗဟိုချက်မထဲကို ကျွန်မဟာ
တွန်းပို့ခံလိုက်ရပါတယ်။

03:01

Remember, just a few years earlier,

43

169535

2342

သိထားရမှာက ဒိအရင်နှစ်အနည်းငယ်က

03:03

news was consumed from just three places:

44

171877

3002

သတင်းဆိုတာ ဒီနေရာ ၃ ခုကပဲရခဲ့တာပါ၊

03:06

reading a newspaper or magazine,

45

174879

2672

သတင်းစာ ဒါမှမဟုတ် မဂ္ဂဇင်းဖတ်ခြင်း၊

03:09

listening to the radio,

46

177551

1835

ရေဒီယိုနားထောင်ခြင်းနဲ့

03:11

or watching television.

47

179386

1618

ရုပ်မြင်သံကြားကြည့်ခြင်းတို့ကပါ။

03:13

That was it.

48

181004

1300

ဒါပဲရှိခဲ့တာပါ။

03:14

But that wasn't my fate.

49

182304

3955

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မရဲ့ကံကြမ္မာကျတော့
အဲဒီလို မဟုတ်ခဲ့ဘူးလေ။

03:18

Instead, this scandal was brought to you

50

186259

3622

အဲဒါအစား ဒီမကောင်းသတင်းက ရှင်တို့ဆီကို

03:21

by the digital revolution.

51

189881

2400

ဒစ်ဂျစ် တော်လှန်ရေးကြောင့်
ရောက်လာခဲ့တာပါ။

03:24

That meant we could access
all the information we wanted,

52

192281

3707

ကျွန်မတို့လိုချင်တဲ့ သတင်းအားလုံး
ရယူနိုင်တာကို ဆိုလိုတာလေ၊

03:27

when we wanted it, anytime, anywhere,

53

195988

4295

လိုချင်တဲ့အချိန်၊ ဘယ်အချိန်မဆို၊
ဘယ်နေရာမဆိုပါ။

03:32

and when the story broke in January 1998,

54

200283

4690

၁၉၉၈ ဇန်နဝါရီမှာ ဒီဇာတ်လမ်း
ပေါက်ထွက်လာတော့

03:36

it broke online.

55

204973

2786

ဒါက အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

ဒါဟာ ပထမဆုံးအနေနဲ့ အစဉ်အလာ သတင်းဟာ

03:39

It was the first time the traditional news

56

207759

3001

အထင်ကရ သတင်းတစ်ပုဒ်အတွက်

03:42

was usurped by the Internet
for a major news story,

57

210760

4523

အင်တာနက်ကနေ လုယူတာကို ခံလိုက်ရတာပါ။

03:47

a click that reverberated
around the world.

58

215283

4221

ကလစ်တစ်ချက်က တစ်ကမ္ဘာလုံးကို
ဂယက်ရိုက်သွးစေခဲ့တာလေ။

03:52

What that meant for me personally

59

220484

2438

ဒါက ကျွန်မအတွက်ကျတော့
နေ့ချင်းညချင်းကြီးကို လုံးလုံးကြီး

03:54

was that overnight I went
from being a completely private figure

60

222922

5118

သီးသန့် ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေရာက လူသိရှင်ကြား

ကမ္ဘာသိ အရှက်ကွဲသွားတဲ့သူ

04:00

to a publicly humiliated one worldwide.

61

228040

5447

တစ်ယောက် ဖြစ်သွားခဲ့တယ် ဆိုတာပါ။

ကျွန်မရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဂုဏ်သတင်းဟာ
ဗြုန်းစားကြီးပဲ

04:05

I was patient zero
of losing a personal reputation

62

233487

4295

တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ချီပြီး

ညှိုးနွမ်းတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်မဟာ

04:09

on a global scale almost instantaneously.

63

237782

4556

သည်းခံလိုစိတ် ခေါင်းပါးနေခဲ့ပါတယ်။"

ဒီနည်းပညာက ထောက်ကူပေးလိုက်တဲ့

04:15

This rush to judgment,
enabled by technology,

64

243588

2339

ဝါးလုံးထိုး အကဲဖြတ်ချက်က

ကျောက်တုံးနဲ့ပစ်ပေါက်အပြစ်ပေးတဲ့

04:17

led to mobs of virtual stone-throwers.

65

245927

4115

လူရမ်းကားတွေအဖြစ်နီးပါးကို ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။

04:22

Granted, it was before social media,

66

250042

3059

မှန်ပါတယ်၊ ဒါက လူမှုရေးမီဒီယာတွေ
မပေါ်ခင်ကပါ။

04:25

but people could still comment online,

67

253101

3552

ဒါပေမဲ့ လူတွေက အွန်လိုင်းမှာ မှတ်ချက်တွေ၊

ဇာတ်လမ်းတွေကို မေးလ်နဲ့ပို့ပေးနိူင်တုန်းပါ။

04:28

email stories, and, of course,
email cruel jokes.

68

256653

6228

တကယ်တမ်းက အကြင်နာမဲ့တဲ့
ပြက်လုံးတွေကို မေလ်းပို့တာပါ။

သတင်းဌာနတွေကလည်း သတင်းစာတွေရောင်းရဖို့

04:34

News sources plastered
photos of me all over

69

262881

3089

အွန်လိုင်းက ထိပ်စည်းကြော်ငြာတွေ၊

04:37

to sell newspapers, banner ads online,

70

265970

3784

ပြီးတော့ လူတွေကို တီဗီတွေကို ဆက်ကြည့်နေဖို့

04:41

and to keep people tuned to the TV.

71

269754

2539

ကျွန်မရဲ့ဓာတ်ပုံတွေကို
နေရာတိုင်းမှာကို ကပ်ကြတယ်၊

ကျွန်မရဲ့ ထူးထူးခြားခြား ရုပ်ပုံတစ်ပုံကို

04:45

Do you recall a particular image of me,

72

273913

3549

ရှင်တို့မှတ်မိကြသေးလား၊

04:49

say, wearing a beret?

73

277462

2462

ဘယ်ရီဦးထုပ်လေး ဆောင်းလို့လေ။

04:53

Now, I admit I made mistakes,

74

281224

2995

ကဲဒီတော့ ကျွန်မမှားခဲ့တာကို ဝန်ခံပါတယ်၊

04:56

especially wearing that beret.

75

284219

2868

အထူးသဖြင့်တော့ အဲဒီဘယ်ရီဦးထုပ်
ဆောင်းခဲ့တာကိုပါ။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မရရှိခဲ့တဲ့ အာရုံစိုက်မှုနဲ့

05:00

But the attention and judgment
that I received, not the story,

76

288267

4289

အကဲဖြတ်ချက်က ဇာတ်လမ်းမဟုတ်ပဲ

05:04

but that I personally received,
was unprecedented.

77

292556

4364

ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်ရရှိလိုက်တဲ့
မကြုံစဖူးအဖြစ်အပျက်ပါ။

ကျွန်မဟာ ကလေကဝ၊ မိန်းပေါ့၊ မိန်းမပျက်၊

05:08

I was branded as a tramp,

78

296920

3159

ပြည့်တန်ဆာမ၊ မရပ်မျက်မဆိုပြီး

05:12

tart, slut, whore, bimbo,

79

300079

6548

တံဆိပ်တပ်ခံခဲ့ရတယ်။

05:18

and, of course, that woman.

80

306627

2778

တကယ်တမ်းက အဲဒီလို

05:22

I was seen by many

81

310455

2765

လူအများက အမြင်ခံခဲ့ရတဲ့ မိန်းဖြစ်ပေမဲ့

05:25

but actually known by few.

82

313220

3388

တကယ် သိတဲ့လူက အနည်းအကျဉ်းလောက်ပါ။

05:28

And I get it: it was easy to forget

83

316608

3578

ပြီးတော့ ဒါကို ကျွန်မသိပါတယ်၊ ဒီမိန်းမဟာ

05:32

that that woman was dimensional,

84

320186

2601

ရှုထောင့်အမြင်ရှိတယ်၊ စိတ်တစ်ခုရှိခဲ့တယ်၊

မပြိုမကွဲရှိခဲ့တယ် ဆိုတာကို မေ့ဖို့ဆိုတာ

05:34

had a soul, and was once unbroken.

85

322787

3968

အလွယ်လေးဆိုတာကိုပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁ရ နှစ်က ဒီလို အဖြစ်အပျက်

05:41

When this happened to me 17 years ago,
there was no name for it.

86

329505

4899

ကျွန်မ ကြုံရတုန်းက
အဲဒါကို ဘယ်လိုခေါ်ရမှန်း မသိခဲ့ကြဘူး။

အခုတော့ ဒါကို ဆိုက်ဘာအနိူင်ကျင့်မှု၊

05:46

Now we call it cyberbullying
and online harassment.

87

334404

4397

အွန်လိုင်း နှောက်ယှက်မှုလို့ ခေါ်ကြတယ်။

ဒီကနေ့ ကျွန်မရဲ့အတွေ့ အကြုံတစ်ချို့ကို

05:52

Today, I want to share
some of my experience with you,

88

340421

3496

အားလုံးနဲ့ မျှဝေချင်ပါတယ်။

ဒီအတွေ့အကြုံက ကျွန်မရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ
ထင်မြင်ချက်တွေကို

05:55

talk about how that experience has helped
shape my cultural observations,

89

343917

4434

ပုံသွင်းရာမှာ ဘယ်လိုအထောက်ကူပြုခဲ့ပုံနဲ့

06:00

and how I hope my past experience
can lead to a change that results

90

348351

4852

ကျွန်မရဲ့ အတိတ်အတွေ့အကြုံက
အခြားသူတွေအတွက်

စိတ်ဒုက္ခတွေနည်းပါးစေဖို့ ရလာဒ်တွေအတွက်

အပြောင်းအလဲတစ်ခုဆီ
ဦးတည်ပေးနိူင်တယ် ဆိုတာကို

06:05

in less suffering for others.

91

353203

2438

ဘယ်လိုကျွန်မမျှော်လင့်တယ်ဆိုတာ
ပြောပြချင်ပါတယ်။

၁၉၉၈မှာ ကျွန်မရဲ့ ဂုဏ်သတင်းနဲ့

06:10

In 1998, I lost my reputation
and my dignity.

92

358221

5273

ဂုဏ်သိက္ခာဟာ ဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။

06:15

I lost almost everything,

93

363494

3500

အားလုံးနီးပါး ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်၊

06:18

and I almost lost my life.

94

366994

3111

ကျွန်မဘဝ ဆုံးလုနီးပါးပဲပေါ့။

06:24

Let me paint a picture for you.

95

372905

2394

ရှင်တို့ကို ပုံဖော်ပြပါရစေ။

06:29

It is September of 1998.

96

377319

3547

ဒါက ၁၉၉၈ စက်တင်ဘာလကပါ။

06:32

I'm sitting in a windowless office room

97

380866

2686

ပြတင်းပေါက်မရှိတဲ့ ရုံးခန်းထဲမှာ
ကျွန်မထိုင်နေတာပေါ့၊

06:35

inside the Office
of the Independent Counsel

98

383552

3064

ဒါက Independent Counsel ရုံးထဲမှာရှိပြီး

06:38

underneath humming fluorescent lights.

99

386616

4435

လင်းထိန်နေတဲ့ မီးအလင်းတွေ အောက်မှာပေါ့။

06:43

I'm listening to the sound of my voice,

100

391051

3831

ကျွန်မဟာ ကျွန်မရဲ့ စကားသံကို
နားထောင်နေတာပေါ့၊

ဒိအရင်နှစ်က ကျွန်မရဲ့ မိတ်ဆွေဆိုသူ

06:46

my voice on surreptitiously
taped phone calls

101

394882

3738

တစ်ယောက်က ဆက်ခဲ့တဲ့ ဖုန်းခေါ်သံတွေကို

06:50

that a supposed friend
had made the year before.

102

398620

3136

ခိုးကြောင်ခိုးဝှက်အသံသွင်း
ထားတဲ့စကားသံတွေပါ။

ကျွန်မ ဒီမှာရှိနေရတဲ့
အကြောင်းက ဒီနာရီ ၂၀ ကျော်စာ

06:53

I'm here because
I've been legally required

103

401756

3575

အသံသွင်းထားတဲ့ စကားပြောခန်းကို

06:57

to personally authenticate
all 20 hours of taped conversation.

104

405331

5863

ဥပဒေကြောင်းအရ ကျွန်မကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ

သက်သေခံဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုလို့ပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၈ လလုံးလုံး
ဒီတိတ်ခွေတွေထဲမှာပါတဲ့

07:05

For the past eight months,
the mysterious content of these tapes

105

413194

3987

ပဟေဠိဆန်တဲ့ အကြောင်းတွေက

ကျွန်မခေါင်းပေါ်ကို ဓားရှည်မိုးပြီး

07:09

has hung like the Sword
of Damocles over my head.

106

417181

3948

ခြိမ်းခြောက်နေသလိုပဲပေါ့။

ကျွန်မဆိုလိုတာက မနှစ်ကပြောခဲ့တာကို

07:13

I mean, who can remember
what they said a year ago?

107

421129

4086

ဘယ်သူကများ မှတ်မိကြမှာလဲရှင်။

07:17

Scared and mortified, I listen,

108

425215

4088

ထိတ်လန်၊ ရှက်ရွံ့ပြီး ကျွန်မ နားထောင်တယ်၊

07:23

listen as I prattle on
about the flotsam and jetsam of the day;

109

431013

4542

တစ်နေ့တာ ဗူလိနတ်စပြောခဲ့တာတွေကို
နားထောင်တယ်။

သမ္မတကြီးကို ကျွန်မ ချစ်နေပါတယ်လို့

07:27

listen as I confess my love
for the president,

110

435555

3871

ဝန်ခံတာကို ကျွန်မ နားထောင်တယ်။

07:31

and, of course, my heartbreak;

111

439426

3379

ပြီးတော့ တကယ်ပါ၊ ကျွန်မရဲ့ရင်ကွဲနာပါပဲ၊

07:34

listen to my sometimes catty,
sometimes churlish, sometimes silly self

112

442805

4818

တစ်ခါတစ်လေ ကျွန်မ မလိုတမာဖြစ်တာ၊
ရိုင်းပြတာတွေ၊ တစ်ခါတစ်ခါ

ကြမ်းကြုတ်ပြီး မိုက်မဲမိတာတွေ၊
သည်းမခံတတ်တာတွေ၊

07:39

being cruel, unforgiving, uncouth;

113

447623

4719

ရိုင်းပြတာတွေကို နားထောင်ပါတယ်။

07:45

listen, deeply, deeply ashamed,

114

453262

2859

နင့်နင့်သီးသီး ရှက်စိတ်နဲ့ပဲ ကျွန်မကိုယ်တိုင်ရဲ့

07:48

to the worst version of myself,

115

456121

2684

အဆိုးဝါးဆုံး မူကွဲတစ်ခုကို နားထောင်ပါတယ်၊

07:50

a self I don't even recognize.

116

458805

3512

ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်တောင် မမှတ်မိတော့တဲ့
အတ္တရုပ်တစ်ခုပေါ့ရှင်။

ရက်အနည်းငယ်ကြာတော့ ကွန်ဂရက်မှာ

07:56

A few days later, the Starr Report
is released to Congress,

117

464537

4122

Starr အစီရင်ခံစာ ထွက်လာတယ်။

အဲဒီတိတ်ခွေတွေရယ်၊ စာသားတွေရယ်၊
အဲဒီခိုးယူထားတဲ့

08:00

and all of those tapes and transcripts,
those stolen words, form a part of it.

118

468659

5111

စကားလုံးတွေဟာ ဒါရဲ့ အစိတ်ပိုင်း
တစ်ခုဖြစ်သွားတယ်။

စာသားတွေကိုဖတ်နိူင်တဲ့ အဲဒီလူတွေဟာ

08:06

That people can read the transcripts
is horrific enough,

119

474790

4171

ကြောက်ဖို့ ကောင်းလောက်အောင်ပါပဲ၊

08:10

but a few weeks later,

120

478961

2747

ဒါပေမဲ့ သီတင်းပတ်အနည်းငယ် အကြာမှာတော့

08:13

the audio tapes are aired on TV,

121

481708

3297

အသံတိတ်ခွေတွေကို တီဗွီမှာ လွင့်ပြီးတော့

တော်တော်များများ အစိတ်အပိုင်းကတော့

08:17

and significant portions
made available online.

122

485005

3586

အွန်လိုင်းမှာတင်ကြတယ်။

08:22

The public humiliation was excruciating.

123

490661

4584

လူသိရှင်ကြားအရှက်ခွဲခြင်း
ကတော့ ဆိုးဝါးလွန်းလှပါတယ်၊

08:27

Life was almost unbearable.

124

495245

3463

ဘဝဟာ မခံရပ်နိူင်သလောက် နီးပါးပါပဲရှင်။

ဒါဟာ ၁၉၉၈ ကာလကဆို

08:32

This was not something that happened
with regularity back then in 1998,

125

500938

5116

သာမန်ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ် မဟုတ်ပါဘူးရှင်။

08:38

and by this, I mean the stealing
of people's private words, actions,

126

506054

5782

ဒီနည်းနဲ့လူတွေရဲ့အတွင်းရေး
စကားလုံးတွေ၊ လှုပ်ရှားမှုတွေ၊

08:43

conversations or photos,

127

511836

2623

စကားပြောတာတွေ၊ ဒါမှမဟုတ် ဓာတ်ပုံတွေကို

08:46

and then making them public --

128

514459

2579

ခိုးယူပြီး လူသိရှင်ကြား လုပ်တာကို
ဆိုလိုတာပါ

08:49

public without consent,

129

517038

2437

အများသဘောတူညီမှု

08:51

public without context,

130

519475

2462

အဆက်အစပ်ရှိမှု၊

08:53

and public without compassion.

131

521937

2594

စာနာမှုမရှိပဲနဲ့ လုပ်တာလေ။

08:58

Fast forward 12 years to 2010,

132

526091

3090

ရှေ့ကို ၁၂ နှစ်တိုးလိုက်တဲ့ ၂၀၁၀ မှာ

09:01

and now social media has been born.

133

529181

3157

အခုအချိန်မှာ လူမှုရေးမီဒီယာတွေ
မွေးဖွားလာပြီပေါ့။

မြင်ကွင်းဟာ ကျွန်မလိုဖြစ်ရပ်မျိုးတွေနဲ့

09:05

The landscape has sadly become much
more populated with instances like mine,

134

533158

5032

ပိုပိုများပြားပြီး ပြည့်ကျပ် လာတော့တာပေါ့။

တစ်ယောက်ယောက်က တကယ်တမ်း အမှားတစ်ခုကို

09:10

whether or not someone
actually make a mistake,

135

538190

3018

လုပ်မိတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မဖြစ်ဖြစ်ပေါ့၊

09:13

and now it's for both public
and private people.

136

541208

5712

အခုတော့ဒါဟာ အများပြည်သူနဲ့
ဆိုင်တဲ့သူတွေ ဒါမှမှမဟုတ်

အရပ်သားတွေ နှစ်ခုစလုံး အတွက်ပေါ့။

အကျိုးဆက်တွေဟာ တစ်ချို့တွေအတွက်တော့

09:18

The consequences for some
have become dire, very dire.

137

546920

4929

သေမလောက်ပါပဲ၊ တကယ့်ကို သေမလောက်ပါပဲ။

09:25

I was on the phone with my mom

138

553799

2548

၂၀၁၀ စက်တင်ဘာတုန်းက

09:28

in September of 2010,

139

556347

2717

အမေနဲ့ ကျွန်မ ဖုန်းပြောနေခဲ့တာပါ၊

09:31

and we were talking about the news

140

559064

1857

Rutgers University က Tyler Clementi ဆိုတဲ့

09:32

of a young college freshman
from Rutgers University

141

560921

2792

ပထမနှစ်ကျောင်းသား

09:35

named Tyler Clementi.

142

563713

2153

လူငယ်လေးအကြောင်း ပြောနေခဲ့ကြတာပါ၊

နှစ်လိုဖွယ် စာနာစိတ်ရှိပြီး ထိုးထွင်းဉာဏ်ရှိတဲ့

09:38

Sweet, sensitive, creative Tyler

143

566656

3148

Tyler ဟာ အခြားယောက်ျား တစ်ယောက်နဲ့

09:41

was secretly webcammed by his roommate

144

569804

2379

လက်ပွန်းတတီးနေနေတုန်း သူ့အခန်းဖော်ရဲ့

09:44

while being intimate with another man.

145

572183

2773

webcam နဲ့တိတ်တိတ်လေး
ခိုးရိုက်တာကို ခံလိုက်ရတာပါ။

09:48

When the online world
learned of this incident,

146

576826

2438

အွန်လိုင်းလောကသားတွေ
ဒီဖြစ်ရပ်ကိုသိသွားချိန်မှာ

ဒီလှောင်ပြောင်မှုနဲ့ ဆိုင်ဘာအနိူင်ကျင့်မှုဟာ

09:51

the ridicule and cyberbullying ignited.

147

579264

3135

စလောင်တော့တာပေါ့။

09:56

A few days later,

148

584079

1919

နောက် ရက်အနည်းငယ် အကြာမှာ

09:57

Tyler jumped from
the George Washington Bridge

149

585998

3716

Tyler ဟာ George Washington Bridge
ကနေခုန်ချပြီး

10:01

to his death.

150

589714

1533

သူ့ဘဝကို အဆုံးစီရင်သွားခဲ့တယ်၊

10:03

He was 18.

151

591247

1947

သူ့အသက်က ၁၈ နှစ်ပါ။

Tyler နဲ့ သူ့မိသားစု ဖြစ်ပျက်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး

10:07

My mom was beside herself about
what happened to Tyler and his family,

152

595644

4703

အမေဟာ စိတ်မထိန်းနိူင် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

10:12

and she was gutted with pain

153

600347

2555

ပြီးတော့ ကျွန်မလုံးလုံး နားမလည်နိူင်ခဲ့တဲ့

10:14

in a way that I just couldn't
quite understand,

154

602902

3668

နာကျင်မှုမျိုးနဲ့ ထိခိုက်နာကျင်ခဲ့တာပေါ့။

10:18

and then eventually I realized

155

606570

2370

ဒါနဲ့ နောက်ဆုံး ၁၉၉၈ မှာတော့
သူမဟာ စိတ်သက်သာရာရခဲ့တယ်

10:20

she was reliving 1998,

156

608940

2981

ဆိုတာ ကျွန်မ သဘောပေါက်ခဲ့ပါတယ်။

ညစဉ် ကျွန်မအိပ်ရာ ဘေးမှာထိုင်နေတဲ့

10:23

reliving a time when she sat
by my bed every night,

157

611921

4033

အချိန်ဟာ စိတ်သက်သာရာရခဲ့တာပေါ့၊

ရေချိုးခန်းတံခါးဖွင့်ပြီး
ကျွန်မကိုရေချိုးခိုင်းတဲ့

10:30

reliving a time when she made me shower
with the bathroom door open,

158

618824

5973

အချိန်ဟာ စိတ်သက်သာရာရချိန်ပေါ့၊

10:36

and reliving a time
when both of my parents feared

159

624797

4110

တည့်တည့်ပြောရရင် မိဘနှစ်ပါးစလုံးကကျွန်မ

10:40

that I would be humiliated to death,

160

628907

2950

အရှက်တကွဲဖြစ်ပြီး သေသွားမှာ
ကြောက်နေတဲ့ အချိန်ဟာ

10:43

literally.

161

631857

2312

စိတ်သက်သာရာရချိန်ပေါ့။

ဒီနေ့မှာ များပြားလွန်းတဲ့မိဘတွေဟာ

10:48

Today, too many parents

162

636339

2947

သူတို့ရဲ့ ရင်နှစ်သည်းချာလေးတွေ အတွက်

10:51

haven't had the chance to step in
and rescue their loved ones.

163

639286

3342

ကြားဝင်ပြီး ကယ်တင်ဖို့
အခွင့်အလမ်းမရှိရှာကြပါဘူး။

အတော်များများတို့ဟာ အရမ်းကြီးကို

10:54

Too many have learned
of their child's suffering and humiliation

164

642628

4181

နောက်ကျပြီးမှ သူတို့ရင်သွေးရဲ့

10:58

after it was too late.

165

646809

2565

ဆင်းရဲဒုက္ခတွေ၊ အရှက်တကွဲဖြစ်တာတွေကို
သိရှိကြရတာပါ။

Tyler ရဲ့ ဝမ်းနည်းဖွယ်၊
အသိတရားမဲ့တဲ့ သေခြင်းဟာ

11:01

Tyler's tragic, senseless death
was a turning point for me.

166

649944

4597

ကျွန်မအတွက် အလှည့်အပြောင်း
တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

11:06

It served to recontextualize
my experiences,

167

654541

4041

ဒါက ကျွန်မအတွေ့အကြုံတွေကို ပြန်လည်
ဆက်စပ်စဉ်းစားမိစေပြီး၊

ကျွန်မပတ်ဝန်းကျင်က အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်းနဲ့

11:10

and I then began to look at the world
of humiliation and bullying around me

168

658582

4295

အနိူင်ကျင့်ခြင်းတွေရဲ့ လောကကို
စကြည့်မိသွားတော့

11:14

and see something different.

169

662877

3483

မတူတာ တစ်ခုခုကို တွေ့မြင်စေပါတယ်။

၁၉၉၈ တုန်းက အင်တာနက်လို့ခေါ်တဲ့

11:18

In 1998, we had no way of knowing
where this brave new technology

170

666360

5224

အံ့ဖွယ် နည်းပညာသစ်က ကျွန်မတို့ကို

ဘယ်ကို ခေါ်သွားလိမ့်မလဲ ဆိုတာကိုသိရှိဖို့

11:23

called the Internet would take us.

171

671584

2670

နည်းလမ်းမရှိခဲ့ပါဘူး။

11:26

Since then, it has connected people
in unimaginable ways,

172

674254

4208

အဲဒီတုန်းကတည်း လူတွေကို
စဉ်းစားလို့မရနိူင်တဲ့

နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ပေးခဲ့တယ်၊

11:30

joining lost siblings,

173

678462

1917

ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ မောင်နှမချင်းတွေကို
ဆက်သွယ်ပေးရင်း၊

11:32

saving lives, launching revolutions,

174

680379

4071

အသက်တွေကို ကယ်တင်ရင်း၊

ပြောင်းလဲခြင်းတွေကို အစပျိုးပေးရင်းပေါ့လေ၊

11:36

but the darkness, cyberbullying,
and slut-shaming that I experienced

175

684450

4850

ဒါပေမဲ့ စိတ်ပျက်စရာက ဆိုက်ဘာ
အနိူင်ကျင့်မှု၊ ပြီးတော့

ကျွန်မကြုံတွေ့ခဲ့တဲ့ မိန်းမပျက်ဖြစ်အောင်

11:41

had mushroomed.

176

689300

2505

အသရေဖျက်ခြင်းတို့က
မှိုလိုပေါက်လာခဲ့တယ်လေ။

11:45

Every day online, people,
especially young people

177

693145

4700

နေ့တိုင်း အွန်လိုင်းမှာ လူတွေဟာ
အထူးသဖြင့်တော့

ဒါကို ကိုင်တွယ်ဖို့ စိတ်ဓာတ်ပိုင်းအရ

11:49

who are not developmentally
equipped to handle this,

178

697845

2927

ပြည့်ပြည့်ဝဝ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးတဲ့

လူငယ်တွေဟာ နောက်တစ်နေ့မှာ

11:52

are so abused and humiliated

179

700772

2532

သူတို့ဘယ်လို ရှင်သန်နေထိုင်ဖို့

စဉ်းစား မရနိူင်လောက်အောင်ကို

11:55

that they can't imagine living
to the next day,

180

703304

2692

မတရားပြုခံ၊ အရှက်ခွဲခံနေကြရတယ်။

11:57

and some, tragically, don't,

181

705996

3149

တစ်ချို့ စိတ်မကောင်းဖွယ်ရာပဲ
အသက်ရှင်မကျန်ခဲ့ကြပါဘူး၊

12:01

and there's nothing virtual about that.

182

709145

2756

ဒါနဲ့တူတာ ဘာရှိဦးမလဲရှင်။

U.K က ပြဿနာအရပ်ရပ်မှာ လူငယ်တွေကို

12:05

ChildLine, a U.K. nonprofit that's focused
on helping young people on various issues,

183

713551

6077

ကူညီဖို့ ရည်မှန်းချက်ထားတဲ့

12:11

released a staggering statistic
late last year:

184

719628

3681

ChildLine ဆိုတဲ့ ကိုယ်ကျိုးမဖက်
အဖွဲ့အစည်းကနေ

အံ့ဩစရာကောင်းလောက်တဲ့

12:15

From 2012 to 2013,

185

723309

3621

ကိန်းဂဏန်းတွေကို မနှစ်ကထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။

၂၀၁၂ ကနေ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွင်း

12:18

there was an 87 percent increase

186

726930

3274

ဆိုက်ဘာအနိူင်ကျင့်ခြင်း နဲ့ဆိုင်တဲ့

12:22

in calls and emails related
to cyberbullying.

187

730204

4876

ခေါ်ဆိုမှုတွေ၊ အီးမေးလ်တွေဟာ ၈၇ ရာခိုင်နှုန်း

အထိမြင့်တက်ခဲ့တယ်တဲ့လေ။

12:27

A meta-analysis done
out of the Netherlands

188

735080

2182

Netherlands ကလာတဲ့
ကိန်းဂဏန်း စီစစ်လေ့လာချက်က

12:29

showed that for the first time,

189

737262

1995

ပထမဆုံး အကြိမ်အနေနဲ့ ပြဆိုတာက

12:31

cyberbullying was leading
to suicidal ideations

190

739257

5042

ဆိုက်ဘာအနိုင်ကျင့်ခြင်းဟာ
အွန်လိုင်းမဟုတ်တဲ့

အနိုင်ကျင့်မှုထက် မိမိကိုယ်ကို
သေကြောင်းကြံခြင်းဆိုင်ရာ

စိတ်ကူးပေါက်မှုတွေကို ဦးတည်စေခဲ့တာ

12:36

more significantly than offline bullying.

191

744299

3900

သိသိသာသာကြီး ပိုများနေပါတယ်။

ကျွန်မကို လန့်သွားစေတာကတော့
အားလုံးသိကြပါတယ်

12:40

And you know what shocked me,
although it shouldn't have,

192

748199

3761

ဒါဟာမဖြစ်သင့်ခဲ့ပေမဲ့ မနှစ်တုန်းက

12:43

was other research last year
that determined humiliation

193

751960

3937

အခြားသုသေသနတစ်ခုက အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်းဟာ

အခြားသောစိတ်ခံစားမှုတွေ
ဖြစ်တဲ့ ပျော်ရွှင်ခြင်း

12:47

was a more intensely felt emotion

194

755897

2998

ဒါမှမဟုတ် ဒေါသဖြစ်ခြင်း
ဆိုတာတို့ထက်တောင်မှ

အများကြီး ပိုပြီးပြင်းပြင်းထန်ထန်
ခံစားရတယ်လို့

12:50

than either happiness or even anger.

195

758895

4060

အခိုင်အမာ ဆိုထားတာပါ။

12:56

Cruelty to others is nothing new,

196

764305

3185

သူတစ်ပါးကို ရက်စက်တယ်ဆိုတာဟာ
အသစ်အဆန်းမဟုတ်ပါဘူး။

12:59

but online, technologically
enhanced shaming is amplified,

197

767490

6380

ဒါပေမဲ့ အွန်လိုင်းမှာကျတော့
နည်းပညာအရ ပံ့ပိုးထားတဲ့

အရှက်ရခြင်းဟာ ချဲ့ကားကာ

13:05

uncontained, and permanently accessible.

198

773870

5317

မထိန်းချုပ်နိူင်ပဲ အမြဲတမ်းကို
ဝင်ခွင့်ရနေတယ်လေ။

အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်းရဲ့ ပဲ့တင်သံဟာ

13:11

The echo of embarrassment used to extend
only as far as your family, village,

199

779187

5690

ရှင်တို့ရဲ့ မိသားစု၊ ကျေးရွာ၊

13:16

school or community,

200

784877

2344

ဒါမှမဟုတ် ကျောင်းရပ်ကွက်
အထိကို ရောက်ရှိနေခဲ့တယ်လေ၊

13:19

but now it's the online community too.

201

787221

3878

ဒါပေမဲ့ အခုကျတော့
အွန်လိုင်းအဖွဲ့ဆီကိုရောလေ။

13:23

Millions of people, often anonymously,

202

791099

2842

သန်းနဲ့ချီတဲ့လူတွေကနေပြီး
ဘယ်သူဘယ်ဝါမသိပဲနဲ့

13:25

can stab you with their words,
and that's a lot of pain,

203

793941

3993

စကားလုံးတွေနဲ့ လူကို ထိုးနှက်နိူင်တယ်လေ၊

13:29

and there are no perimeters
around how many people

204

797934

3136

ကိုယ့်နားမှာ ဘယ်နှစ်ယောက်လောက်ကများ

13:33

can publicly observe you

205

801070

2088

လူကြားသူကြားမှာစောင့်ကြည့်
နိူင်ပြီး လူမြင်းကွင်းထဲ

13:35

and put you in a public stockade.

206

803158

3419

ကိုယ်ကိုထည့်ထားနိူင်တယ်ဆိုတဲ့
အတိုင်းအတာတွေမရှိဘူးလေ။

ဒါက လူသိရှင်ကြား
အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်းရဲ့

13:39

There is a very personal price

207

807717

2469

တကယ့်ကို ကိုယ်ပိုင်ပေးဆပ်လိုက်ရခြင်းပါ။

13:42

to public humiliation,

208

810186

2114

ပြီးတော့ အင်တာနက်ရဲ့ ကြီးထွားလာမှုက

13:45

and the growth of the Internet
has jacked up that price.

209

813130

5771

ဒီတန်ဘိုးကို မြှင့်ပေးလိုက်တယ်လေ။

13:51

For nearly two decades now,

210

819841

2427

အခုဆို ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုကြာကြာ

ကျွန်မတို့ဟာ ယဉ်ကျေးမှု မြေဆီလွာပေါ်မှာ

13:54

we have slowly been sowing the seeds
of shame and public humiliation

211

822268

4118

အွန်လိုင်းရော၊ အွန်လိုင်းမဟုတ်တာရောမှာ

13:58

in our cultural soil,
both on- and offline.

212

826386

5821

အရှက်နဲ့ လူသိရှင်ကြား အရှက်ခွဲခြင်း

မျိုးစေ့တွေကို ပျိုးနေကြတာပါ။

အတင်းအဖျင်း ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွေ၊ ပါပါရာဇီတွေ၊

14:04

Gossip websites, paparazzi,
reality programming, politics,

213

832207

4898

ဖြစ်ရပ်မှန် အစီအစဉ်တွေ၊ နိူင်ငံရေးတွေ၊

14:09

news outlets and sometimes hackers
all traffic in shame.

214

837105

5836

သတင်းဌာနတွေနဲ့ တစ်ခါတစ်လေ
အချက်အလက် ခိုးယူသူတွေ

အားလုံးဟာ အရှက်ကို တရားမဝင်
ကုန်ကူးနေကြတာပေါ့။

ဒါက ၎င်းကိုယ်၌က ပိုက်စိပ်တိုက်ရှာခြင်း၊

14:14

It's led to desensitization
and a permissive environment online

215

842941

4218

တစ်ကိုယ်ရေ လွတ်လပ်မှုကို ထိပါးခြင်း၊

14:19

which lends itself to trolling,
invasion of privacy, and cyberbullying.

216

847159

6362

ဆိုက်ဘာအနိုင်ကျင့်ခြင်းတွေကို
အားဖြည့်ပေးတဲ့ အွန်လိုင်းမှာ

စာနာမှုကင်း၊ အထိန်းအချုပ်ကင်းတဲ့
ဝန်းကျင်ဆီကို ဦးတည်စေပါတယ်။

14:25

This shift has created
what Professor Nicolaus Mills calls

217

853521

3785

ဒီအပြောင်းအလဲက
Professor Nicolaus Mills ခေါ်တဲ့

အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်း ယဉ်ကျေးမှု

14:29

a culture of humiliation.

218

857306

3784

တစ်ခုကို ဖန်တီးလိုက်တာပါ။

14:33

Consider a few prominent examples
just from the past six months alone.

219

861090

5179

လွန်ခဲ့တဲ့၆လကာလလောက်ကပဲ ထင်ရှားတဲ့

ဥပမာတွေကိုပဲ စဉ်းစားကြည့်လိုက်ပါဦး။

Snapchat ဆိုတဲ့ ငယ်ရွယ်တဲ့ မျိုးဆက်တွေ

14:38

Snapchat, the service which is used
mainly by younger generations

220

866269

5084

အဓိကအသုံးပြုကြတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုမှာ

၎င်းရဲ့ သတင်းတိုတွေဟာ စက္ကန့်အနည်းငယ်

14:43

and claims that its messages
only have the lifespan

221

871353

2695

သက်တမ်းလောက်ပဲရှိတယ်လို့

14:46

of a few seconds.

222

874048

1703

အခိုင်အမာ ဆိုထားပါတယ်။

14:47

You can imagine the range
of content that that gets.

223

875751

3410

ဒါကရရှိတဲ့ ပါဝင်မှုအမျိုးမျိုးကို

မြင်ယောင်ကြည့်လို့ရပါတယ်။

14:51

A third-party app which Snapchatters
use to preserve the lifespan

224

879161

4133

Snapchatters ကအသုံးပြုတဲ့
အရံလုပ်ဆောင်ချက် တစ်ခုဟာ

ခိုးယူထားတဲ့ သတင်းတိုတွေရဲ့

14:55

of the messages was hacked,

225

883294

2694

သက်တမ်းကို သိမ်းဆည်းထားဖို့ဖြစ်ပြီး

14:57

and 100,000 personal conversations,
photos, and videos were leaked online

226

885988

6850

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ စကားပြောဆိုခြင်းတွေ၊
ဓာတ်ပုံတွေနဲ့

ဗွီဒီယိုတစ်သိန်းဟာ ပေါက်ကြားသွားပြီး

အခုတော့ အွန်လိုင်းမှာ ထာဝရ သက်တမ်း

15:04

to now have a lifespan of forever.

227

892838

4257

တစ်ခုရှိသွားပါတော့တယ်။

Jennifer Lawrence နဲ့ အခြားများစွာသော

15:09

Jennifer Lawrence and several other actors
had their iCloud accounts hacked,

228

897095

4156

သရုပ်ဆောင်တွေဟာ သူတို့ရဲ့
iCloud အကောင့်အခိုးခံရပြီး

သူတို့ရဲ့ တစ်ကိုယ်ရေ၊ အတွင်းကျကျ
ဝတ်လစ်စလစ်ပုံတွေဟာ

15:13

and private, intimate, nude photos
were plastered across the Internet

229

901251

3947

သူတို့ခွင့်ပြုချက်မပါပဲနဲ့ အင်တာနက်ပေါ်မှာ

15:17

without their permission.

230

905198

1882

လူသိရှင်ကြား ပြသခံလိုက်ရတယ်လေ။

15:19

One gossip website
had over five million hits

231

907080

4132

အတင်းအဖျင်း ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တစ်ခုမှာ
ဒီဇာတ်လမ်းကို တစ်နေ့မှာ

15:23

for this one story.

232

911212

2575

အကြိမ် ၅ သန်းကျော် ကြည့်ကြတယ်လေ။

15:27

And what about the Sony Pictures
cyberhacking?

233

915027

3499

ပြီးတော့ Sony Pictures ဆိုက်ဘာ
ခိုးယူမှုကျတော့ရော။

15:30

The documents which received
the most attention

234

918526

2997

အများဆုံးအာရုံစိုက်ခံရတဲ့
စာရွက်စာတမ်းတွေဟာ

15:33

were private emails that had
maximum public embarrassment value.

235

921523

6036

လူတောသူတောထဲမှာ အရှက်ရမှု
တန်ဖိုးအများဆုံးက

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အီးမေးလ်တွေပဲလေ။

15:39

But in this culture of humiliation,

236

927559

3250

ဒါပေမဲ့ အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်း
ယဉ်ကျေးမှုမှာတော့

လူသိရှင်ကြား အရှက်ရခြင်းကို
နောက်ထပ် တန်ဖိုးကတ်ပြား

15:42

there is another kind of price tag
attached to public shaming.

237

930809

4090

တစ်ခု တွဲချိတ်ထားပါတယ်။

15:47

The price does not measure
the cost to the victim,

238

935639

3158

တန်ဖိုးဟာ ခံရသူဖြစ်တဲ့ Tyler နဲ့
အခြားသော များပြားလှတဲ့

15:50

which Tyler and too many others,

239

938797

2253

အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေ၊ လူနည်းစုဝင်တွေ၊

15:53

notably women, minorities,

240

941050

1974

လိင်အင်္ဂါပြောင်းလဲသူ အဖွဲ့ဝင်တွေ

15:55

and members of the LGBTQ
community have paid,

241

943024

4178

ပေးဆပ်လိုက်ရတာနဲ့ပဲ တိုင်းတာတာ မဟုတ်ပဲ

သူတို့တွေကိုအနိုင်ကျင့်
အမြတ်ထုတ်တဲ့ လူတွေရဲ့

15:59

but the price measures the profit
of those who prey on them.

242

947202

4556

အကျိုးအမြတ်ကိုပါ တိုင်းတာတာပါ။

ဒီအခြားသူတွေရဲ့ပိုင်နက်ကို
ကျူးကျော်ခြင်းဟာ

16:04

This invasion of others is a raw material,

243

952868

4063

ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်နဲ့၊

16:08

efficiently and ruthlessly mined,
packaged and sold at a profit.

244

956931

5990

ရက်ရက်စက်စက်ကို တူးဖော်၊ ထုတ်ပိုးပြီး

အမြတ်တင် ရောင်းချတဲ့ ကုန်ကြမ်းတစ်ခုပါ

လူသိရှင်ကြားအရှက်ကွဲ ရခြင်းဟာ
ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး

16:14

A marketplace has emerged
where public humiliation is a commodity

245

962921

5782

အရှက်တရားဟာ လုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်တဲ့နေရာမှာ

16:20

and shame is an industry.

246

968703

3344

စျေးကွက်တစ်ခု ပေါ်လာတော့တာပဲလေ။

16:24

How is the money made?

247

972047

3692

ပိုက်ဆံဘယ်လိုရှာလိုက်လဲ၊

16:27

Clicks.

248

975739

1834

ကလစ်နှိပ်လိုက်တာပေါ့၊

16:29

The more shame, the more clicks.

249

977573

2531

ပိုရှက်စရာဆိုရင် ကလစ်ချက်ပိုများလေပေါ့၊

16:32

The more clicks,
the more advertising dollars.

250

980104

3854

ကလစ်ချက်ပိုများလေ ကြော်ငြာခ
ဒေါ်လာပိုရလေပေါ့။

16:37

We're in a dangerous cycle.

251

985428

2205

ကျွန်မတို့ဟာ အန္တရာယ်စက်ဝန်းတစ်ခုထဲမှာပါ၊

16:39

The more we click on this kind of gossip,

252

987633

2925

ဒီလိုအတင်းအဖျင်းကို ပိုနှိပ်လေ၊

ဒါရဲ့နောက်ကွယ်က လူသားတွေရဲ့ဘဝတွေကို

16:42

the more numb we get
to the human lives behind it,

253

990558

3721

ကျွန်မတို့ပိုခံစားမှု မဲ့လာကြတာပေါ့

16:46

and the more numb we get,
the more we click.

254

994279

5456

ကျွန်မတို့ပိုပိုခံစားမှုမဲ့လာလေ

ပိုကလစ်နှိပ်လေပေါ့။

16:51

All the while, someone is making money

255

999735

2923

အဲဒီတစ်ချိန်လုံးမှာပဲ တစ်ယောက်ယောက်က
အခြားတစ်ယောက်ရဲ့

16:54

off of the back
of someone else's suffering.

256

1002658

2883

ဒုက္ခတွေရဲ့နောက်ကနေ
ပိုက်ဆံ ရှာနေတော့တာပေါ့၊

ကလစ်ချက်တိုင်းမှာ ကျွန်မတို့တွေဟာ

16:58

With every click, we make a choice.

257

1006871

2803

ရွေးချယ်မှုတစ်ခု လုပ်နေကြတာပါ။

ကျွန်မတို့ယဉ်ကျေးမှုဟာ လူကြား

17:01

The more we saturate our culture
with public shaming,

258

1009674

3412

သူကြား အရှက်ရခြင်းတွေနဲ့

17:05

the more accepted it is,

259

1013086

1859

တင်းကျမ်းပြည့်လေလေ၊
ဒါကို ပိုလက်ခံရလေလေ ဖြစ်ပြီး

ဆိုက်ဘာအနိုင်ကျင့်မှု၊ ပိုက်စိပ်တိုက်ရှာမှု၊

17:06

the more we will see behavior
like cyberbullying,

260

1014945

3203

တစ်ချိုသော အချက်အလက် ခိုးယူမှုပုံစံတွေနဲ့

17:10

trolling, some forms of hacking,

261

1018148

2647

အွန်လိုင်းနှောက်ယှက်မှုတွေလိုမျိုး

17:12

and online harassment.

262

1020795

2926

အပြုအမူတွေ ပိုတွေ့ရလေလေဖြစ်မှာပါ။

17:15

Why? Because they all have
humiliation at their cores.

263

1023721

7708

ဘာဖြစ်လို့ပါလဲ၊ အကြောင်းက
သူတို့အားလုံးရဲ့အူတိုင်တွေမှာ

အရှက်တကွဲ ဖြစ်ခြင်းဟာ ရှိနေတာမို့လို့ပါ။

ဒီအပြုအမူဟာ ကျွန်မတို့ ဖန်တီးလိုက်တဲ့

17:23

This behavior is a symptom
of the culture we've created.

264

1031429

4296

ယဉ်ကျေးမှုရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုပါ။

17:27

Just think about it.

265

1035725

2307

ဒါကို စဉ်းစားပဲကြည့်လိုက်ပါတော့။

အပြုအမူ ပြောင်းလဲခြင်းဟာ ယုံကြည်မှုတွေ

17:31

Changing behavior begins
with evolving beliefs.

266

1039232

3412

ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲလာခြင်းနဲ့ အစပြုပါတယ်၊

လူမျိုးခွဲခြားမှု၊ လိင်တူဆက်ဆံခြင်းကို
ခွဲခြားမနှစ်မြို့မှုနဲ့

17:34

We've seen that to be true
with racism, homophobia,

267

1042644

3506

အခြားသော ဘက်လိုက်မှု
အမြောက်အမြား နဲ့ပတ်သက်ပြီး

17:38

and plenty of other biases,
today and in the past.

268

1046150

3950

မှန်ကန်တယ်ဆိုတာ ယနေ့ခေတ်ရော အတိတ်ကပါ

ကျွန်မတို့ တွေ့မြင်ပြီးကြပါပြီ။

လိင်တူခြင်း လက်ထပ်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး

17:42

As we've changed beliefs
about same-sex marriage,

269

1050910

3158

ယုံကြည်မှုတွေ ပြောင်းလာတာနဲ့အမျှ

17:46

more people have been
offered equal freedoms.

270

1054068

4482

လူတွေဟာ တူညီတဲ့ လွပ်လပ်ခြင်းတွေ

ပိုပြီး အပ်နှင်းခံလာရပါတယ်။

17:50

When we began valuing sustainability,

271

1058550

2183

တည်တံ့နိူင်မှုကို တန်ဖိုးထားတာကို
အစပြုလိုက်တဲ့အခါ

17:52

more people began to recycle.

272

1060733

2948

ပိုများတဲ့လူတွေက ထပ်တလဲလဲ သုံးခြင်းကို
အစပြုလာတာပေါ့။

ဒီတော့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အရှက်တကွဲဖြစ်ခြင်း

17:55

So as far as our culture
of humiliation goes,

273

1063681

3275

ယဉ်ကျေးမှု ဆက်သွားနေသရွေ့

17:58

what we need is a cultural revolution.

274

1066956

3645

ကျွန်မတို့ လိုအပ်တာက ယဉ်ကျေးမှု
တော်လှန်ရေးတစ်ခုပါ။

လူသိရှင်ကြားဖြစ်အောင်အရှက်
ခွဲခြင်းဟာ တိရိစ္ဆာန်တွေကို

18:02

Public shaming
as a blood sport has to stop,

275

1070601

3923

အပျော်သတ်ဖြတ်နေတာလိုပဲ
ရပ်တန့်ပစ်ဖို့လိုပါတယ်၊

ပြီးတော့ အင်တာနက်ပေါ်မှာနဲ့ ကျွန်မတို့ရဲ့

18:06

and it's time for an intervention
on the Internet and in our culture.

276

1074524

4877

ယဉ်ကျေးမှုထဲမှာ ဖြန်ဖြေမှုတစ်ခုလုပ်ဖို့
အချိန်ရောက်ပါပြီ။

ပြောင်းလဲမှုက ရိုးရှင်းတာလေးနဲ့
အစပြုပါတယ်၊

18:11

The shift begins with something simple,
but it's not easy.

277

1079401

3676

လွယ်တော့ မလွယ်ဘူးပေါ့နော်။

18:16

We need to return to a long-held value
of compassion -- compassion and empathy.

278

1084137

6635

ကျွန်မတို့ အရှည်သဖြင့် စွဲကိုင်လာခဲ့တဲ့
သနားကရုဏာဆီကို

ပြန်သွားဖို့လိုတယ်၊ သနားကရုဏာနဲ့
မျှဝေခံစားခြင်းပေါ့လေ။

18:22

Online, we've got a compassion deficit,

279

1090772

3187

အွန်လိုင်းမှာက သနားကရုဏာ ပြတ်လပ်ပြီး၊

18:25

an empathy crisis.

280

1093959

2062

မျှဝေခံစားမှုက ကပ်ဆိုက်နေတယ်လေ။

18:29

Researcher Brené Brown said, and I quote,

281

1097091

3904

သုသတသီ Brené Brown ပြောတာကို ကိုးကားရရင်

အရှက်ရခြင်းဟာ မျှဝေခံစားခြင်းကို

18:32

"Shame can't survive empathy."

282

1100995

3576

အသက်ဆက်မပေးနိုင်ဘူး" တဲ့လေ။

အရှက်ရခြင်းဟာ မျှဝေခံစားခြင်းကို

18:36

Shame cannot survive empathy.

283

1104571

4444

အသက်ဆက်မပေးနိုင်ပါဘူး။

18:42

I've seen some very dark days in my life,

284

1110515

3621

ကျွန်မဘဝမှာ အမှောင်ကျတဲ့ နေ့တွေကို
ကျွန်မကြုံဖူးပါတယ်။

ကျွန်မကို ကယ်တင်ပေးခဲ့တာက ကျွန်မရဲ့

18:46

and it was the compassion and empathy
from my family, friends, professionals,

285

1114136

6061

မိသားစု၊ မိတ်ဆွေတွေ၊ ပညာရှင်တွေနဲ့

18:52

and sometimes even strangers
that saved me.

286

1120197

4076

တစ်ခါတစ်လေ သူစိမ်းတစ်ရံစံတွေ တောင်မှပဲလေ။

လူတစ်ယောက်ဆီက မျှေဝခံစားခြင်းကတောင်

18:57

Even empathy from one person
can make a difference.

287

1125583

3545

အပြောင်းအလဲတစ်ခု လုပ်ပေးနိူင်ပါတယ်။

19:02

The theory of minority influence,

288

1130318

2673

လူမှုရေးစိတ်ပညာရှင်
Serge Moscovici အဆိုပြုထားတဲ့

19:04

proposed by social psychologist
Serge Moscovici,

289

1132991

3204

အသေးစား သက်ရောက်မှု သီအိုရီမှာ ပြောတာက

19:08

says that even in small numbers,

290

1136195

2786

"နည်းပါးတဲ့အရေအတွက်တောင်မှ

19:10

when there's consistency over time,

291

1138981

2252

ကြာလာတော့ တသမတ်တည်းဖြစ်တဲ့အခါ

19:13

change can happen.

292

1141233

2601

အပြောင်းအလဲဖြစ်ပေါ်နိုင်စေတယ်"တဲ့။

အွန်လိုင်းလောကထဲမှာ ကျွန်မတို့ဟာ တော်တည့်

19:15

In the online world,
we can foster minority influence

293

1143834

3227

ဖြောင့်မတ်သူတွေဖြစ်လာခြင်းကနေ

19:19

by becoming upstanders.

294

1147061

2427

အသေးစား သက်ရောက်မှုကို
တိုးမြှင့်ပေနိုင်ပါတယ်။

တော်တည့်ဖြေင့်မှန်သူ ဖြစ်လာရေးဆိုတာဟာ

19:21

To become an upstander means
instead of bystander apathy,

295

1149488

3726

ဘေးကထိုင်ကြည့်သူ စိတ်မဝင်စားမှု ဆိုတာထက်

တစ်ယောက်ယောက်အတွက် အပြုသဘောမှတ်ချက်

တစ်ခုတင်ပေးနိုင်တာ ဒါမှမဟုတ်

19:25

we can post a positive comment for someone
or report a bullying situation.

296

1153214

5238

အနိုင်ကျင့်တဲ့အခြေအနေတစ်ခုကို

အကြောင်းကြားပေးနိုင်တာကို ဆိုလိုတာပါ။

ကျွန်မပြောတာကိုယုံပါ၊
စာနာမှုပါတဲ့ မှတ်ချက်တွေဟာ

19:30

Trust me, compassionate comments
help abate the negativity.

297

1158452

4153

အနုတ်သဘောဆောင်မှုကို လျော့စဲဖို့
အထောက်အကူပေးပါတယ်။

ဒီအကြောင်းအချက်မျိုးတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့

19:35

We can also counteract the culture
by supporting organizations

298

1163385

3808

အဖွဲ့အစည်းတွေကို ထောက်ခံခြင်းနည်းနဲ့

19:39

that deal with these kinds of issues,

299

1167193

2276

ဒီယဉ်ကျေးမှုကို တိုက်ဖျက်နိူင်ပါတယ်၊

19:41

like the Tyler Clementi
Foundation in the U.S.,

300

1169469

2808

U.S မှာရှိတဲ့ Tyler Clementi Foundation

19:44

In the U.K., there's Anti-Bullying Pro,

301

1172277

2811

U.K က Anti-Bullying Pro

19:47

and in Australia, there's Project Rockit.

302

1175088

3592

ပြီးတော့Australia က
Project Rockit တိုလိုမျိုးတွေပေါ့။

လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောပြဖို့ ကျွန်မတို့ရဲ့

19:52

We talk a lot about our right
to freedom of expression,

303

1180350

5807

အခွင့်အရေးတွေ အကြောင်းကို

ကျွန်မတို့ တော်တော်ပြောကြပါတယ်၊

19:58

but we need to talk more about

304

1186157

2025

ဒါပေမဲ့ လွတ်လပ်စွာ
ဖေါ်ထုတ်ပြောဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့

ကျွန်မတို့ရဲ့ တာဝန်ဝတ္တရား အကြောင်းကို
ပိုပြောဖို့လိုပါတယ်။

20:00

our responsibility
to freedom of expression.

305

1188182

3554

ကျွန်မတို့အားလုံး ပြောတာတွေကို
ကြားစေချင်ကြပါတယ်၊

20:03

We all want to be heard,

306

1191736

2739

20:06

but let's acknowledge the difference
between speaking up with intention

307

1194475

4783

ဒါပေမဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ရပ်တည်ပြောဆိုပေးတာနဲ့

အာရုံစိုက်လာအောင် ရပ်တည်ပြောဆိုပေးတာ အကြားက

20:11

and speaking up for attention.

308

1199258

3116

ခြားနာချက်ကို လက်ခံပေးကြရအောင်လားရှင်။

20:15

The Internet is
the superhighway for the id,

309

1203684

3538

အခုနကပြောသလိုပဲ အင်တာနက်ဟာ
အလွန်လျှင်မြန်တဲ့နှုန်းပါ၊

ဒါပေမဲ့ အွန်လိုင်းမှာ အခြားသူတွေအပေါ်ကို
မျှဝေခံစားမှု

20:19

but online, showing empathy to others

310

1207222

3158

ပြသခြင်းဟာ အားလုံးအတွက် အကျိုးရှိပြီး

20:22

benefits us all and helps create
a safer and better world.

311

1210380

5550

ပိုပြီးလုံခြုံ၊ ပိုပြီးကောင်းမွန်တဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုကို

ဖန်တီးဖို့ အထောက်အကူ ပေးပါတယ်။

ကျွန်မတို့တွေဟာ ကရုဏာတရားနဲ့

20:27

We need to communicate
online with compassion,

312

1215930

3204

အွန်လိုင်း ဆက်သွယ်မှုလုပ်ဖို့၊

20:31

consume news with compassion,

313

1219134

2461

သတင်းတွေကို ကရုဏာစိတ်နဲ့ သုံးစွဲဖို့၊

20:33

and click with compassion.

314

1221595

2694

ကရုဏာစိတ်နဲ့ ကလစ်နှိပ်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

အခြားသူတစ်ယောက်ရဲ့ သတင်းစာခေါင်းစီးထဲကို

20:36

Just imagine walking a mile
in someone else's headline.

315

1224289

4634

၁ မိုင်လောက် လမ်းလျှောက်ကြည့်တယ်လို့
စိတ်ကူးကြည့်လိုက်ပါ။

20:43

I'd like to end on a personal note.

316

1231476

2985

ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်ပိုင် မှတ်ချက်ကလေးနဲ့ နိဂုံးချုပ်ချင်ပါတယ်၊

20:47

In the past nine months,

317

1235561

2090

လွန်ခဲ့တဲ့ ၉ လအတွင်းက

20:49

the question I've been
asked the most is why.

318

1237651

3524

ကျွန်မ အမေးခံရဆုံး မေးခွန်းကတော့
ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတာပါ၊

အခုတော့ရော ဘာဖြစ်လို့လဲ၊
ဘာဖြစ်လို့ ခေါင်းမိုးစွန်းအထက်က

20:53

Why now? Why was I
sticking my head above the parapet?

319

1241175

4018

ကျွန်မ ခေါင်းပြူ ထွက်နေခဲ့တာပါလိမ့်။

ဒီမေးခွန်းတွေထဲက ပြောမထားတာကို

20:57

You can read between the lines
in those questions,

320

1245193

2517

ရှင်တို့ ဖတ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်၊

20:59

and the answer has nothing
to do with politics.

321

1247710

3849

အဖြေဟာ နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်မှုမရှိပါဘူး။

ထိပ်ဆုံးက မှတ်သားဖွယ် အဖြေဟာ
အချိန်ကြောင့်

21:03

The top note answer was and is
because it's time:

322

1251559

5607

ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်၊ ဖြစ်နေဆဲပါ။

ကျွန်မရဲ့ အတိတ်ဝန်းကျင်ထဲကို
ချွတ်နင်းဝင်ရောက်တာကို

21:09

time to stop tip-toeing around my past;

323

1257166

2707

ရပ်ဖို့ အချိန်တန်ပါပြီ၊

တံထွေးခွက် ပက်လက်မြောတဲ့ ဘဝတစ်ခုမှာ

21:11

time to stop living a life of opprobrium;

324

1259873

3242

ရှင်သန်နေတာကို ရပ်ဖို့ အချိန်ရောက်ပါပြီ၊

ပြီးတော့ ကျွန်မရဲ့ ဇာတ်လမ်းဆီ ပြန်သွားဖို့

21:15

and time to take back my narrative.

325

1263115

3234

အချိန်ရောက်ပါပြီရှင်။

21:18

It's also not just about saving myself.

326

1266349

4845

ဒါဟာ ကျွန်မကိုယ်ကျွန်မ ကယ်တင်ဖို့ပဲ မဟုတ်ပါဘူး။

အရှက်ရခြင်းနဲ့ လူကြားသူကြား
အရှက်တကွဲ ဖြစ်ရခြင်းကို

21:23

Anyone who is suffering from shame
and public humiliation

327

1271194

3413

ခံစားနေရတဲ့ သူတိုင်းအတွက်

21:26

needs to know one thing:

328

1274607

2787

သိစရာတစ်ခု လိုအပ်ပါတယ်၊

21:29

You can survive it.

329

1277394

2717

"ဒါကို ကျော်လွှားနိုင်ပါတယ်"

21:32

I know it's hard.

330

1280111

2763

ဒါဟာ ခက်ခဲတယ်ဆိုတာ ကျွန်မသိပါတယ်၊

21:34

It may not be painless, quick or easy,

331

1282874

3631

မနာမကျင်၊ အလျင်အမြန် ဒါမှမဟုတ်
အလွယ်နဲ့ ဟုတ်ချင်မှဟုတ်မယ်။

ဒါပေမဲ့ ရှင်တို့ဇာတ်လမ်းရဲ့
နိဂုံးအသစ်တစ်ခုကို

21:38

but you can insist
on a different ending to your story.

332

1286505

4676

မလျှော့တမ်း လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်လေ။

21:43

Have compassion for yourself.

333

1291181

3367

ကိုယ့်ကိုကိုယ် ကြင်နာကရုဏာစိတ် မွေးပါ။

21:46

We all deserve compassion,

334

1294548

3088

ကျွန်မတို့အားလုံး ကရုဏာစိတ်နဲ့
ထိုက်တန်ပါတယ်၊

21:49

and to live both online and off
in a more compassionate world.

335

1297636

6199

ပြီးတော့ ပိုပြီးကြင်နာစိတ်ရှိတဲ့
လောကထဲက အွန်လိုင်းရော၊

အွန်လိုင်းမဟုတ်တာမှာပါ
ရှင်သန်ဖို့အတွက်ပေါ့ရှင်။

21:55

Thank you for listening.

336

1303835

2600

နားဆင်ပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါ။

21:58

(Applause)

337

1306435

10380

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

ABOUT THE SPEAKER

Monica Lewinsky - Social activist
Monica Lewinsky advocates for a safer and more compassionate social media environment, drawing from her unique experiences at the epicenter of a media maelstrom in 1998.

Why you should listen

After becoming the focus of the history-changing federal investigation into her private life, Monica Lewinsky found herself, at 24 years old, one of the first targets of a “culture of humiliation”: a now-familiar cycle of media, political and personal harassment – particularly online.

Lewinsky survived to reclaim her personal narrative. During a decade of silence she received her Masters in Social Psychology from the London School of Economics and Political Science. In 2014, Lewinsky returned to the public eye with an acclaimed essay for Vanity Fair, which has been nominated for a National Magazine Award for best Essay Writing, and with a widely viewed speech at Forbes’ 30 Under 30 Summit.

More profile about the speaker
Monica Lewinsky | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Monica Lewinsky: အရှက်ရဲ့ တန်ဖိုး | TED Talk | TED.com