TEDxWomen 2011
Jane Fonda: Life's third act
Jane Fonda: Trzeci akt życia
Filmed:
Readability: 3.9
2,712,903 views
W ciągu zaledwie jednego pokolenia zyskaliśmy dodatkowe 30 lat życia, których nie można traktować jak patologii czy nic nieznaczącego epizodu. Na konferencji TEDxWomen Jane Fonda zastanawia się, jak traktować tę nową fazę życia.
Jane Fonda - Actor and activist
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio
Jane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
There have been many revolutions
0
0
2000
Ostatnie stulecie to czas wielu rewolucji,
00:17
over the last century,
1
2000
2000
Ostatnie stulecie to czas wielu rewolucji,
00:19
but perhaps none as significant
2
4000
2000
ale bodaj najważniejszą z nich
00:21
as the longevity revolution.
3
6000
3000
jest rewolucja długowieczności.
00:24
We are living on average today
4
9000
2000
Przeciętnie żyjemy dziś 34 lata dłużej
00:26
34 years longer than our great-grandparents did.
5
11000
3000
niż pokolenie naszych pradziadków.
00:29
Think about that.
6
14000
2000
Tylko pomyślcie.
00:31
That's an entire second adult lifetime
7
16000
3000
To cały okres dorosłości
00:34
that's been added to our lifespan.
8
19000
2000
dodany do długości naszego życia.
00:36
And yet, for the most part,
9
21000
2000
Mimo to nasza kultura przeważnie nie wie,
00:38
our culture has not come to terms with what this means.
10
23000
3000
jak sobie z tym poradzić.
00:41
We're still living with the old paradigm
11
26000
3000
Wciąż panuje model krzywej wieku jako łuku.
00:44
of age as an arch.
12
29000
2000
Wciąż panuje model krzywej wieku jako łuku.
00:46
That's the metaphor, the old metaphor.
13
31000
2000
Jest to przestarzała metafora.
00:48
You're born, you peak at midlife
14
33000
2000
Rodzisz się, w wieku średnim osiągasz szczyt,
00:50
and decline into decrepitude.
15
35000
2000
a potem już tylko niedołężniejesz.
00:52
(Laughter)
16
37000
2000
(Śmiech)
00:54
Age as pathology.
17
39000
2000
Wiek jako patologia.
00:56
But many people today --
18
41000
2000
Jednak wiele osób --
00:58
philosophers, artists, doctors, scientists --
19
43000
3000
filozofów, artystów, lekarzy, naukowców --
01:01
are taking a new look at what I call the third act,
20
46000
3000
na nowo przygląda się ostatnim trzem dekadom życia,
01:04
the last three decades of life.
21
49000
3000
które będę nazywać trzecim aktem.
01:07
They realize that this is actually a developmental stage of life
22
52000
5000
Mają świadomość, że to kolejna faza rozwoju,
01:12
with its own significance --
23
57000
2000
równie ważna jak wiek średni,
01:14
as different from midlife
24
59000
3000
choć od niego różna,
01:17
as adolescence is from childhood.
25
62000
3000
tak jak dojrzewanie różni się od dzieciństwa.
01:20
And they are asking -- we should all be asking --
26
65000
3000
Pytania, jakie stawiają, są ważne dla nas wszystkich:
01:23
how do we use this time?
27
68000
3000
Jak wykorzystać ten czas?
01:26
How do we live it successfully?
28
71000
2000
Jak najlepiej go przeżyć?
01:28
What is the appropriate new metaphor
29
73000
2000
Jaka metafora najlepiej opisze starzenie się?
01:30
for aging?
30
75000
2000
Jaka metafora najlepiej opisze starzenie się?
01:32
I've spent the last year researching and writing about this subject.
31
77000
3000
Spędziłam cały poprzedni rok na badaniu tego tematu.
01:35
And I have come to find
32
80000
2000
Za najlepszą metaforę starzenia się uznałam schody,
01:37
that a more appropriate metaphor for aging
33
82000
4000
Za najlepszą metaforę starzenia się uznałam schody,
01:41
is a staircase --
34
86000
2000
schody - symbol wspinaczki ludzkiego ducha,
01:43
the upward ascension of the human spirit,
35
88000
4000
schody - symbol wspinaczki ludzkiego ducha,
01:47
bringing us into wisdom, wholeness
36
92000
2000
ku mądrości, pełni i autentyczności.
01:49
and authenticity.
37
94000
2000
ku mądrości, pełni i autentyczności.
01:51
Age not at all as pathology;
38
96000
2000
Starość to nie patologia;
01:53
age as potential.
39
98000
2000
starość to potencjał.
01:55
And guess what?
40
100000
2000
Na dodatek jest to potencjał dostępny
01:57
This potential is not for the lucky few.
41
102000
2000
nie tylko dla szczęśliwych wybrańców.
01:59
It turns out,
42
104000
2000
Okazuje się, że większość ludzi po pięćdziesiątce,
02:01
most people over 50
43
106000
2000
Okazuje się, że większość ludzi po pięćdziesiątce,
02:03
feel better, are less stressed,
44
108000
2000
czuje się lepiej, jest mnie zestresowana,
02:05
are less hostile, less anxious.
45
110000
2000
mniej agresywna i mniej się zamartwia.
02:07
We tend to see commonalities
46
112000
2000
Bardziej dostrzegamy to, co nas łączy,
02:09
more than differences.
47
114000
2000
niż to, co nas dzieli.
02:11
Some of the studies even say
48
116000
2000
Niektóre z badań mówią nawet,
02:13
we're happier.
49
118000
2000
że jesteśmy szczęśliwsi.
02:15
This is not what I expected, trust me.
50
120000
2000
Wierzcie mi, nie tego się spodziewałam.
02:17
I come from a long line of depressives.
51
122000
3000
Wywodzę się z rodziny z długą historią depresji.
02:20
As I was approaching my late 40s,
52
125000
2000
Kiedy zbliżałam się do pięćdziesiątki,
02:22
when I would wake up in the morning
53
127000
2000
tuż po przebudzeniu dopadały mnie czarne myśli.
02:24
my first six thoughts would all be negative.
54
129000
2000
tuż po przebudzeniu dopadały mnie czarne myśli.
02:26
And I got scared.
55
131000
2000
Przeraziło mnie to.
02:28
I thought, oh my gosh.
56
133000
2000
Myślałam: O Boże,
02:30
I'm going to become a crotchety old lady.
57
135000
2000
zamieniam się w starą, zrzędliwą babę.
02:32
But now that I am actually smack-dab in the middle of my own third act,
58
137000
4000
Teraz, dokładnie w połowie mojego trzeciego aktu,
02:36
I realize I've never been happier.
59
141000
3000
uświadamiam sobie, że nigdy nie byłam szczęśliwsza.
02:39
I have such a powerful feeling of well-being.
60
144000
4000
Mam silne poczucie szczęścia.
02:44
And I've discovered
61
149000
2000
Odkryłam, że kiedy wkroczy się w starość,
02:46
that when you're inside oldness,
62
151000
2000
Odkryłam, że kiedy wkroczy się w starość,
02:48
as opposed to looking at it from the outside,
63
153000
2000
a nie tylko przygląda się z boku,
02:50
fear subsides.
64
155000
2000
strach ustępuje.
02:52
You realize, you're still yourself --
65
157000
2000
Zdajesz sobie sprawę, że jesteś sobą --
02:54
maybe even more so.
66
159000
2000
może nawet bardziej niż dotychczas.
02:56
Picasso once said, "It takes a long time to become young."
67
161000
4000
Picasso powiedział: „Trzeba bardzo dużo czasu aby stać się młodym”.
03:00
(Laughter)
68
165000
2000
(Śmiech)
03:02
I don't want to romanticize aging.
69
167000
2000
Nie chcę gloryfikować starości.
03:04
Obviously, there's no guarantee
70
169000
2000
Oczywiście nie ma gwarancji,
03:06
that it can be a time of fruition and growth.
71
171000
2000
że będzie to czas rozwoju i spełnienia.
03:08
Some of it is a matter of luck.
72
173000
2000
Często to kwestia przypadku.
03:10
Some of it, obviously, is genetic.
73
175000
3000
Część to geny - 1/3.
03:13
One third of it, in fact, is genetic.
74
178000
2000
Część to geny - 1/3.
03:15
And there isn't much we can do about that.
75
180000
3000
Niewiele możemy z tym zrobić.
03:18
But that means that two-thirds
76
183000
2000
Oznacza to również, że w 2/3
03:20
of how well we do in the third act,
77
185000
2000
powodzenie w trzecim akcie zależy od nas.
03:22
we can do something about.
78
187000
3000
powodzenie w trzecim akcie zależy od nas.
03:25
We're going to discuss what we can do
79
190000
3000
Pomówimy teraz o tym, co można zrobić,
03:28
to make these added years really successful
80
193000
3000
aby te dodatkowe lata były udane
03:31
and use them to make a difference.
81
196000
3000
i należycie wykorzystane.
03:34
Now let me say something about the staircase,
82
199000
2000
Pozwólcie, że wrócę na chwilę do schodów,
03:36
which may seem like an odd metaphor for seniors
83
201000
4000
nawet jeśli wydają się one dziwną metaforą dla seniorów,
03:40
given the fact that many seniors are challenged by stairs.
84
205000
3000
którzy często mają problem z wchodzeniem po schodach.
03:43
(Laughter)
85
208000
2000
(Śmiech)
03:45
Myself included.
86
210000
3000
Mnie to również dotyczy.
03:48
As you may know,
87
213000
2000
Jak zapewne wiecie,
03:50
the entire world operates on a universal law:
88
215000
3000
całym światem rządzą uniwersalne prawa:
03:53
entropy, the second law of thermodynamics.
89
218000
4000
entropia i druga zasada termodynamiki.
03:57
Entropy means that everything in the world, everything,
90
222000
3000
Entropia oznacza, że wszystko na świecie,
04:00
is in a state of decline and decay,
91
225000
2000
jest w stanie upadku i rozkładu, to jak łuk.
04:02
the arch.
92
227000
2000
jest w stanie upadku i rozkładu, to jak łuk.
04:04
There's only one exception to this universal law,
93
229000
3000
Jest tylko jeden wyjątek od tej uniwersalnej zasady
04:07
and that is the human spirit,
94
232000
2000
a jest nim ludzki duch,
04:09
which can continue to evolve upwards --
95
234000
3000
który może się ciągle rozwijać,
04:12
the staircase --
96
237000
2000
to schody prowadzące nas
04:14
bringing us into wholeness,
97
239000
2000
do pełni, autentyczności i mądrości.
04:16
authenticity and wisdom.
98
241000
3000
do pełni, autentyczności i mądrości.
04:19
And here's an example of what I mean.
99
244000
2000
Oto przykład:
04:21
This upward ascension
100
246000
2000
Ta wspinaczka na szczyt może odbywać się nawet
04:23
can happen even in the face of extreme physical challenges.
101
248000
4000
w warunkach ekstremalnych wyzwań fizycznych .
04:27
About three years ago,
102
252000
2000
Trzy lata temu w New York Times ukazał się artykuł.
04:29
I read an article in the New York Times.
103
254000
2000
Trzy lata temu w New York Times ukazał się artykuł.
04:31
It was about a man named Neil Selinger --
104
256000
2000
Jego bohaterem był Neil Selinger,
04:33
57 years old, a retired lawyer --
105
258000
3000
57-letni emerytowany prawnik,
04:36
who had joined the writers group at Sarah Lawrence
106
261000
3000
który na kursie pisania w Sarah Lawrence College
04:39
where he found his writer's voice.
107
264000
3000
odnalazł swój talent pisarski.
04:42
Two years later,
108
267000
2000
Dwa lata później zdiagnozowano u niego
04:44
he was diagnosed with ALS, commonly known as Lou Gehrig's disease.
109
269000
3000
stwardnienie zanikowe boczne, chorobę Lou Gehriga.
04:47
It's a terrible disease. It's fatal.
110
272000
3000
Jest to straszna śmiertelna choroba.
04:50
It wastes the body, but the mind remains intact.
111
275000
4000
Wyniszcza ciało, ale umysł pozostaje nietknięty.
04:54
In this article, Mr. Selinger wrote the following
112
279000
3000
W tym artykule pan Selinger opisał swoje przeżycia.
04:57
to describe what was happening to him.
113
282000
3000
W tym artykule, pan Selinger opisał swoje przeżycia.
05:00
And I quote,
114
285000
3000
Cytuję:
05:03
"As my muscles weakened,
115
288000
2000
„Podczas gdy mięśnie słabły,
05:05
my writing became stronger.
116
290000
3000
jako pisarz stałem się silniejszy.
05:08
As I slowly lost my speech,
117
293000
3000
Gdy powoli traciłem mowę,
05:11
I gained my voice.
118
296000
3000
zyskałem głos.
05:14
As I diminished, I grew.
119
299000
2000
Słabnąc, rosłem w siłę.
05:16
As I lost so much,
120
301000
2000
Straciłem tak wiele,
05:18
I finally started to find myself."
121
303000
4000
że w końcu odnalazłem siebie”.
05:22
Neil Selinger, to me,
122
307000
2000
Neil Selinger jest dla mnie
05:24
is the embodiment of mounting the staircase
123
309000
3000
uosobieniem wejścia na szczyt schodów
05:27
in his third act.
124
312000
3000
w trzecim akcie życia.
05:30
Now we're all born with spirit, all of us,
125
315000
2000
Wszyscy rodzimy się z duchem,
05:32
but sometimes it gets tamped down
126
317000
3000
ale czasami ulega on osłabieniu
05:35
beneath the challenges of life,
127
320000
2000
pod nadmiarem wyzwań życia,
05:37
violence, abuse, neglect.
128
322000
3000
przemocy, wykorzystywania i zaniedbania.
05:40
Perhaps our parents suffered from depression.
129
325000
2000
Może nasi rodzice cierpieli na depresję.
05:42
Perhaps they weren't able to love us
130
327000
2000
Może nie byli w stanie nas kochać,
05:44
beyond how we performed in the world.
131
329000
4000
jeśli trudno było się nami pochwalić.
05:48
Perhaps we still suffer
132
333000
2000
Być może nadal cierpimy
05:50
from a psychic pain, a wound.
133
335000
2000
z powodu bólu i ran psychicznych.
05:52
Perhaps we feel that many of our relationships have not had closure.
134
337000
4000
Może nie wszystkie relacje zostały całkiem zamknięte.
05:56
And so we can feel unfinished.
135
341000
4000
Może przez to czujemy się niepełni.
06:00
Perhaps the task of the third act
136
345000
3000
Być może zadaniem trzeciego aktu
06:03
is to finish up the task of finishing ourselves.
137
348000
5000
jest dokończenie pracy nad samym sobą.
06:08
For me, it began as I was approaching my third act,
138
353000
4000
U mnie zaczęło się to z nadejściem trzeciego aktu,
06:12
my 60th birthday.
139
357000
2000
w dniu moich 60. urodzin.
06:14
How was I supposed to live it?
140
359000
2000
Jak powinnam żyć?
06:16
What was I supposed to accomplish in this final act?
141
361000
3000
Co powinnam osiągnąć w tym finalnym akcie?
06:19
And I realized that, in order to know where I was going,
142
364000
4000
Zrozumiałam, że chcąc wiedzieć dokąd zmierzam,
06:23
I had to know where I'd been.
143
368000
2000
muszę wiedzieć skąd przychodzę.
06:25
And so I went back
144
370000
2000
Wróciłam do analizy pierwszego i drugiego aktu,
06:27
and I studied my first two acts,
145
372000
2000
próbując zobaczyć kim wtedy byłam,
06:29
trying to see who I was then,
146
374000
3000
próbując zobaczyć kim wtedy byłam,
06:32
who I really was --
147
377000
2000
kim naprawdę byłam --
06:34
not who my parents or other people told me I was,
148
379000
3000
nie jaką chcieli mnie widzieć rodzice czy inni ludzie,
06:37
or treated me like I was.
149
382000
2000
czy jak odbierali mnie inni.
06:39
But who was I? Who were my parents --
150
384000
2000
Kim byłam? Kim byli moi rodzice? --
06:41
not as parents, but as people?
151
386000
3000
nie jako rodzice, ale jako ludzie.
06:44
Who were my grandparents?
152
389000
2000
Kim byli moi dziadkowie?
06:46
How did they treat my parents?
153
391000
2000
Jak traktowali moich rodziców?
06:48
These kinds of things.
154
393000
3000
I inne pytania tego typu.
06:51
I discovered a couple of years later
155
396000
3000
Parę lat później odkryłam,
06:54
that this process that I had gone through
156
399000
3000
że proces, przez który przechodziłam,
06:57
is called by psychologists
157
402000
2000
psychologia określa mianem
06:59
"doing a life review."
158
404000
2000
„rewizji własnego życia”.
07:01
And they say it can give new significance
159
406000
2000
Może ona sprawić,
07:03
and clarity and meaning
160
408000
2000
że życie nabierze nowego sensu i znaczenia.
07:05
to a person's life.
161
410000
2000
że życie nabierze nowego sensu i znaczenia.
07:07
You may discover, as I did,
162
412000
3000
Być może tak jak ja odkryjecie,
07:10
that a lot of things that you used to think were your fault,
163
415000
3000
że wiele rzeczy, o które się obwinialiście,
07:13
a lot of things you used to think about yourself,
164
418000
3000
wiele wyobrażeń na swój temat,
07:16
really had nothing to do with you.
165
421000
3000
nie miało z wami nic wspólnego.
07:19
It wasn't your fault; you're just fine.
166
424000
3000
To nie była wasza wina; wy jesteście w porządku.
07:22
And you're able to go back
167
427000
2000
Możecie więc wrócić i przebaczyć,
07:24
and forgive them
168
429000
2000
wybaczyć innym,
07:26
and forgive yourself.
169
431000
2000
i wybaczyć sobie.
07:28
You're able to free yourself
170
433000
3000
Możecie uwolnić się od przeszłości.
07:31
from your past.
171
436000
2000
Możecie uwolnić się od przeszłości.
07:33
You can work to change
172
438000
2000
Możecie zmienić stosunek do przeszłości.
07:35
your relationship to your past.
173
440000
2000
Możecie zmienić stosunek do przeszłości.
07:37
Now while I was writing about this,
174
442000
2000
Kiedy pisałam o tym,
07:39
I came upon a book called "Man's Search for Meaning"
175
444000
3000
natknęłam się na książkę Viktora Frankla,
07:42
by Viktor Frankl.
176
447000
2000
„Człowiek w poszukiwaniu sensu”.
07:44
Viktor Frankl was a German psychiatrist
177
449000
3000
Viktor Frankl był niemieckim psychiatrą,
07:47
who'd spent five years in a Nazi concentration camp.
178
452000
3000
który spędził 5 lat w nazistowskim obozie koncentracyjnym.
07:50
And he wrote that, while he was in the camp,
179
455000
3000
Napisał, że już w obozie widział,
07:53
he could tell, should they ever be released,
180
458000
4000
kto da sobie radę na wolności, a kto nie,
07:57
which of the people would be okay
181
462000
2000
kto da sobie radę na wolności, a kto nie,
07:59
and which would not.
182
464000
2000
o ile w ogóle uda im się odzyskać wolność.
08:01
And he wrote this:
183
466000
5000
Napisał te słowa:
08:06
"Everything you have in life can be taken from you
184
471000
3000
„Wszystko w twoim życiu może zostać ci odebrane,
08:09
except one thing,
185
474000
2000
za wyjątkiem jednej rzeczy -
08:11
your freedom to choose
186
476000
2000
twojej wolności dokonania wyboru,
08:13
how you will respond
187
478000
2000
wyboru swojej postawy w każdych okolicznościach.
08:15
to the situation.
188
480000
2000
wyboru swojej postawy w każdych okolicznościach.
08:17
This is what determines
189
482000
2000
To właśnie determinuje
08:19
the quality of the life we've lived --
190
484000
2000
jakość naszego życia,
08:21
not whether we've been rich or poor,
191
486000
2000
a nie to, czy jesteśmy bogaci czy biedni,
08:23
famous or unknown,
192
488000
2000
znani czy nieznani,
08:25
healthy or suffering.
193
490000
2000
zdrowi czy cierpiący.
08:27
What determines our quality of life
194
492000
3000
To, co determinuje jakość naszego życia,
08:30
is how we relate to these realities,
195
495000
3000
to nasz odbiór rzeczywistości,
08:33
what kind of meaning we assign them,
196
498000
2000
nadawane jej znaczenie,
08:35
what kind of attitude we cling to about them,
197
500000
3000
nasz stosunek do niej,
08:38
what state of mind we allow them to trigger."
198
503000
4000
stan umysłu na jaki sobie pozwalamy”.
08:42
Perhaps the central purpose of the third act
199
507000
3000
Być może kluczowym celem trzeciego aktu
08:45
is to go back and to try, if appropriate,
200
510000
4000
jest próba powrotu i, jeśli potrzeba, zmiany
08:49
to change our relationship
201
514000
2000
naszego stosunku do przeszłości.
08:51
to the past.
202
516000
2000
naszego stosunku do przeszłości.
08:53
It turns out that cognitive research shows
203
518000
3000
Badania kognitywne wykazują,
08:56
when we are able to do this,
204
521000
2000
że jeśli nam się uda,
08:58
it manifests neurologically --
205
523000
3000
zmiana objawia się neurologicznie --
09:01
neural pathways are created in the brain.
206
526000
3000
w mózgu powstają połączenia nerwowe.
09:04
You see, if you have, over time,
207
529000
2000
Jeśli negatywnie reagujecie
09:06
reacted negatively to past events and people,
208
531000
3000
na jakieś zdarzenia i ludzi z przeszłości,
09:09
neural pathways are laid down
209
534000
3000
sygnały chemiczne i elektryczne w mózgu
09:12
by chemical and electrical signals that are sent through the brain.
210
537000
3000
tworzą drogi nerwowe, które z czasem
09:15
And over time, these neural pathways become hardwired,
211
540000
3000
stają się częścią układu nerwowego,
09:18
they become the norm --
212
543000
2000
stają się normą,
09:20
even if it's bad for us
213
545000
2000
nawet jeśli to dla nas szkodliwe,
09:22
because it causes us stress and anxiety.
214
547000
3000
ponieważ powoduje stres i nerwowość.
09:25
If however,
215
550000
2000
Jeśli jednak potrafimy cofnąć się
09:27
we can go back and alter our relationship,
216
552000
4000
i zmienić swoje podejście,
09:31
re-vision our relationship
217
556000
2000
stworzyć inną wizję relacji i wydarzeń z przeszłości,
09:33
to past people and events,
218
558000
2000
stworzyć inną wizję relacji i wydarzeń z przeszłości,
09:35
neural pathways can change.
219
560000
2000
nasze drogi nerwowe mogą się zmienić.
09:37
And if we can maintain
220
562000
2000
Jeśli potrafimy utrzymać
09:39
the more positive feelings about the past,
221
564000
3000
pozytywne nastawienie do przeszłości,
09:42
that becomes the new norm.
222
567000
2000
stanie się ono nową normą.
09:44
It's like resetting a thermostat.
223
569000
3000
To jak wyregulowanie termostatu.
09:47
It's not having experiences
224
572000
3000
To nie doświadczenia sprawiają,
09:50
that make us wise,
225
575000
3000
że jesteśmy mądrzejsi,
09:53
it's reflecting on the experiences that we've had
226
578000
4000
lecz sposób w jaki o nich myślimy --
09:57
that makes us wise --
227
582000
2000
lecz sposób w jaki o nich myślimy --
09:59
and that helps us become whole,
228
584000
2000
a to pomaga nam stać się całością,
10:01
brings wisdom and authenticity.
229
586000
2000
przynosi mądrość i autentyczność.
10:03
It helps us become what we might have been.
230
588000
4000
Pomaga nam stać się tym, kim mogliśmy się stać.
10:07
Women start off whole, don't we?
231
592000
2000
My kobiety zaczynamy życie odważnie.
10:09
I mean, as girls, we start off feisty -- "Yeah, who says?"
232
594000
3000
Jako dziewczynki mamy charakter -- „A kto mi zabroni?”
10:12
We have agency.
233
597000
2000
Mamy środki.
10:14
We are the subjects of our own lives.
234
599000
2000
Jesteśmy podmiotem własnego życia.
10:16
But very often,
235
601000
2000
Jednak wchodząc w okresie dojrzewania często
10:18
many, if not most of us, when we hit puberty,
236
603000
3000
zaczynamy się zamartwiać - chcemy być popularne
10:21
we start worrying about fitting in and being popular.
237
606000
3000
i nie chcemy odstawać od reszty.
10:24
And we become the subjects and objects of other people's lives.
238
609000
4000
Stajemy się obiektem i przedmiotem w życiu innych.
10:28
But now, in our third acts,
239
613000
3000
Ale teraz, podczas trzeciego aktu,
10:31
it may be possible
240
616000
2000
mamy szansę na zatoczenie koła
10:33
for us to circle back to where we started
241
618000
3000
i powrót na linię startu,
10:36
and know it for the first time.
242
621000
2000
po raz pierwszy świadomie.
10:38
And if we can do that,
243
623000
3000
Jeśli nam się uda, wszyscy na tym skorzystają.
10:41
it will not just be for ourselves.
244
626000
3000
Jeśli nam się uda, wszyscy na tym skorzystają.
10:44
Older women
245
629000
2000
Starsze kobiety są największą
10:46
are the largest demographic in the world.
246
631000
2000
grupą demograficzną na świecie.
10:48
If we can go back and redefine ourselves
247
633000
3000
Jeśli uda nam się ponownie zdefiniować siebie
10:51
and become whole,
248
636000
2000
i stać się całością,
10:53
this will create a cultural shift in the world,
249
638000
5000
spowoduje to zmianę kulturową na świecie,
10:58
and it will give an example to younger generations
250
643000
3000
i da przykład młodszym pokoleniom,
11:01
so that they can reconceive their own lifespan.
251
646000
3000
jak inaczej pojmować długość życia.
11:04
Thank you very much.
252
649000
2000
Dziękuję bardzo.
11:06
(Applause)
253
651000
7000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Jane Fonda - Actor and activistJane Fonda has had three extraordinary careers (so far): Oscar-winning actor, fitness guru, impassioned activist.
Why you should listen
Jane Fonda is an actor, author, producer and activist supporting environmental issues, peace and female empowerment. She founded the Georgia Campaign for Adolescent Pregnancy Prevention, and established the Jane Fonda Center for Adolescent Reproductive Health at Emory. She cofounded the Women’s Media Center, and sits on the board of V-Day, a global effort to stop violence against women and girls.
Fonda's remarkable screen and stage career includes two Best Actress Oscars, an Emmy, a Tony Award nomination and an Honorary Palme d’Or from the Cannes Film Festival. Offstage, she revolutionized the fitness industry in the 1980s with Jane Fonda’s Workout — the all-time top-grossing home video. She has written a best-selling memoir, My Life So Far, and Prime Time, a comprehensive guide to living life to the fullest.
Jane Fonda | Speaker | TED.com