ABOUT THE SPEAKER
Robert Waldinger - Psychiatrist, psychoanalyst, Zen priest
Robert Waldinger is the Director of the Harvard Study of Adult Development, one of the most comprehensive longitudinal studies in history.

Why you should listen

Robert Waldinger is a psychiatrist, psychoanalyst and Zen priest. He is Clinical Professor of Psychiatry at Harvard Medical School and directs the Harvard Study of Adult Development, one of the longest-running studies of adult life ever done. The Study tracked the lives of two groups of men for over 75 years, and it now follows their Baby Boomer children to understand how childhood experience reaches across decades to affect health and wellbeing in middle age. He writes about what science and Zen can teach us about healthy human development.

Dr. Waldinger is the author of numerous scientific papers as well as two books. He teaches medical students and psychiatry residents at Massachusetts General Hospital in Boston, and he is a Senior Dharma Teacher in Boundless Way Zen.

To keep abreast of research findings, insights and more, visit robertwaldinger.com.

More profile about the speaker
Robert Waldinger | Speaker | TED.com
TEDxBeaconStreet

Robert Waldinger: What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness

Robert Waldinger: Co sprawia, że życie jest udane? Lekcje z najdłuższych badań nad szczęściem

Filmed:
31,511,567 views

Co sprawia, że jesteśmy zdrowi i szczęśliwi, idąc przez życie?
- Psychiatrist, psychoanalyst, Zen priest
Robert Waldinger is the Director of the Harvard Study of Adult Development, one of the most comprehensive longitudinal studies in history. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
What keepstrzyma us healthyzdrowy and happyszczęśliwy
0
760
2975
Co sprawia, że jesteśmy
zdrowi i szczęśliwi,
00:15
as we go throughprzez life?
1
3760
1560
idąc przez życie?
00:18
If you were going to investinwestować now
2
6520
2496
Jeśli moglibyście dziś zainwestować
00:21
in your futureprzyszłość bestNajlepiej selfsamego siebie,
3
9040
2056
w przyszłą wersję siebie,
00:23
where would you put your time
and your energyenergia?
4
11120
2960
na co poświęcilibyście czas i energię?
00:27
There was a recentniedawny surveyAnkieta of millennialsmilenium
5
15120
2416
Ostatnio przeprowadzono
ankietę wśród młodych osób
00:29
askingpytając them what theirich
mostwiększość importantważny life goalscele were,
6
17560
5176
na temat najważniejszych celów życiowych.
00:34
and over 80 percentprocent said
7
22760
2016
Ponad 80% odpowiedziało,
00:36
that a majorpoważny life goalcel for them
was to get richbogaty.
8
24800
4136
że ich głównym celem jest wzbogacenie się.
00:40
And anotherinne 50 percentprocent
of those samepodobnie youngmłody adultsdorośli ludzie
9
28960
4336
50% spośród tych samych
młodych ludzi odpowiedziało,
00:45
said that anotherinne majorpoważny life goalcel
10
33320
2536
że inny główny cel życiowy
00:47
was to becomestają się famoussławny.
11
35880
1840
to sława.
00:50
(LaughterŚmiech)
12
38960
1216
(Śmiech)
00:52
And we're constantlystale told
to leanpochylać się in to work, to pushPchać hardertrudniejsze
13
40200
6656
Cały czas mówi się nam,
żeby poświęcać się pracy, starać się
00:58
and achieveosiągać more.
14
46880
2056
i osiągać więcej.
01:00
We're givendany the impressionwrażenie that these
are the things that we need to go after
15
48960
3656
Wmawia się nam,
że to właśnie musimy robić,
01:04
in orderzamówienie to have a good life.
16
52640
1816
żeby mieć udane życie.
01:06
PicturesZdjęcia of entireCały liveszyje,
17
54480
2216
Obrazy całego życia,
01:08
of the choiceswybory that people make
and how those choiceswybory work out for them,
18
56720
5216
wyborów, które ludzie podejmują,
i jak te wybory wpływają na ich życie,
01:13
those pictureskino
are almostprawie impossibleniemożliwy to get.
19
61960
2880
to obrazy praktycznie
niemożliwe do uzyskania.
01:18
MostWiększość of what we know about humanczłowiek life
20
66080
3056
Większość wiedzy o życiu
zdobywamy, prosząc ludzi,
01:21
we know from askingpytając people
to rememberZapamiętaj the pastprzeszłość,
21
69160
3456
żeby przypomnieli sobie przeszłość,
01:24
and as we know, hindsightperspektywy czasu
is anything but 20/20.
22
72640
4776
a wiadomo, że nie jesteśmy
mądrzejsi po fakcie.
01:29
We forgetzapomnieć vastogromny amountskwoty
of what happensdzieje się to us in life,
23
77440
3696
Zapominamy o wielu rzeczach,
które przydarzają się nam w życiu,
01:33
and sometimesczasami memorypamięć
is downrightwręcz creativetwórczy.
24
81160
2880
a czasem pamięć jest wręcz twórcza.
01:36
But what if we could watch entireCały liveszyje
25
84800
4376
Co jeśli moglibyśmy zobaczyć całe życie,
01:41
as they unfoldRozłóż throughprzez time?
26
89200
2856
jak zmienia się z czasem?
01:44
What if we could studybadanie people
from the time that they were teenagersnastolatkowie
27
92080
3976
Co jeśli moglibyśmy badać ludzi
od wieku nastoletniego
01:48
all the way into oldstary agewiek
28
96080
2736
do starości,
01:50
to see what really keepstrzyma people
happyszczęśliwy and healthyzdrowy?
29
98840
3360
żeby zobaczyć, co sprawia,
że ludzie są szczęśliwi i zdrowi?
01:55
We did that.
30
103560
1200
Zrobiliśmy to.
01:57
The HarvardHarvard StudyBadania of AdultDla dorosłych DevelopmentRozwoju
31
105640
2216
Badania Harvardu nad rozwojem człowieka
01:59
maymoże be the longestnajdłuższy studybadanie
of adultdorosły life that's ever been doneGotowe.
32
107880
4760
to chyba najdłuższe badania
nad życiem ludzi, jakie przeprowadzono.
02:05
For 75 yearslat, we'vemamy trackedśledzony
the liveszyje of 724 menmężczyźni,
33
113720
6120
Od 75 lat śledziliśmy życie 724 mężczyzn,
02:13
yearrok after yearrok, askingpytając about theirich work,
theirich home liveszyje, theirich healthzdrowie,
34
121360
4496
rok po roku, pytając ich o pracę,
życie rodzinne, zdrowie,
02:17
and of coursekurs askingpytając all alongwzdłuż the way
withoutbez knowingporozumiewawczy how theirich life storieshistorie
35
125880
4376
i oczywiście przez cały czas nie wiedząc,
jak potoczą się ich życiowe historie.
02:22
were going to turnskręcać out.
36
130280
1440
02:25
StudiesBadania like this are exceedinglyniezwykle rarerzadko spotykany.
37
133280
3616
Tego typu badania są bardzo rzadkie.
02:28
AlmostPrawie all projectsprojektowanie of this kinduprzejmy
fallspadek apartniezależnie withinw ciągu a decadedekada
38
136920
4056
Prawie wszystkie takie projekty
rozpadają się po 10 latach,
02:33
because too manywiele people
dropupuszczać out of the studybadanie,
39
141000
3176
bo zbyt dużo ludzi odpada z badań,
02:36
or fundingfinansowanie for the researchBadania drieswysycha up,
40
144200
2896
dopłaty do badań się kurczą,
02:39
or the researchersnaukowcy get distractedroztargniony,
41
147120
2256
badacze mają dość
02:41
or they dieumierać, and nobodynikt movesporusza się the ballpiłka
furtherdalej down the fieldpole.
42
149400
4080
albo umierają i nikt
nie przejmuje inicjatywy.
02:46
But throughprzez a combinationpołączenie of luckszczęście
43
154280
2256
Dzięki mieszance szczęścia
02:48
and the persistencetrwałość
of severalkilka generationspokolenia of researchersnaukowcy,
44
156560
3696
i wytrwałości kilku pokoleń badaczy
02:52
this studybadanie has survivedprzeżył.
45
160280
1560
to badanie przetrwało.
02:54
About 60 of our originaloryginalny 724 menmężczyźni
46
162520
4496
Około 60 z początkowych 724 osób
02:59
are still aliveżywy,
47
167040
1296
nadal żyje
03:00
still participatinguczestnictwo in the studybadanie,
48
168360
2176
i bierze udział w badaniach.
03:02
mostwiększość of them in theirich 90s.
49
170560
2040
Większość ma ponad 90 lat.
03:05
And we are now beginningpoczątek to studybadanie
50
173560
1896
Zaczynamy teraz badania
03:07
the more than 2,000 childrendzieci of these menmężczyźni.
51
175480
3360
nad ponad dwoma tysiącami
dzieci tych mężczyzn.
03:11
And I'm the fourthczwarty directordyrektor of the studybadanie.
52
179680
2320
Jestem czwartym kierownikiem tych badań.
03:15
SinceOd 1938, we'vemamy trackedśledzony the liveszyje
of two groupsgrupy of menmężczyźni.
53
183400
4736
Od 1938 roku śledziliśmy
życie dwóch grup mężczyzn.
03:20
The first groupGrupa startedRozpoczęty in the studybadanie
54
188160
2136
Pierwsza grupa przyłączyła się do badań,
03:22
when they were sophomoressophomores
at HarvardHarvard CollegeKolegium.
55
190320
2696
kiedy byli na drugim roku na Harvardzie.
03:25
They all finishedskończone collegeSzkoła Wyższa
duringpodczas WorldŚwiat WarWojny IIII,
56
193040
2816
Wszyscy skończyli studia
podczas II Wojny Światowej
03:27
and then mostwiększość wentposzedł off
to serveobsługiwać in the warwojna.
57
195880
2440
i większość z nich poszła na wojnę.
03:31
And the seconddruga groupGrupa that we'vemamy followedśledzić
58
199280
2136
Druga grupa badawcza
03:33
was a groupGrupa of boyschłopcy
from Boston'sBoston's poorestnajbiedniejszy neighborhoodsdzielnice,
59
201440
4176
to chłopcy z najbiedniejszych
dzielnic Bostonu,
03:37
boyschłopcy who were chosenwybrany for the studybadanie
60
205640
2016
wybrani do badania
03:39
specificallykonkretnie because they were
from some of the mostwiększość troubledzmartwiony
61
207680
3336
głównie dlatego, że byli z problemowych
03:43
and disadvantagedniekorzystnej sytuacji familiesrodziny
62
211040
1856
i skrzywdzonych przez los rodzin
03:44
in the BostonBoston of the 1930s.
63
212920
2736
żyjących w Bostonie w latach 30. XX wieku.
03:47
MostWiększość livedżył in tenementskamienice,
manywiele withoutbez hotgorąco and coldzimno runningbieganie waterwoda.
64
215680
4600
Większość żyła w kamienicach,
wielu bez ciepłej i zimnej bieżącej wody.
03:54
When they enteredweszła the studybadanie,
65
222520
1896
Kiedy dołączyli do badania,
03:56
all of these teenagersnastolatkowie were interviewedwywiady.
66
224440
2936
przeprowadzono z nimi rozmowę.
03:59
They were givendany medicalmedyczny examsegzaminy.
67
227400
2216
Zrobiono im badania medyczne.
04:01
We wentposzedł to theirich homesdomy
and we interviewedwywiady theirich parentsrodzice.
68
229640
3536
Poszliśmy do ich domów
i porozmawialiśmy z ich rodzicami.
04:05
And then these teenagersnastolatkowie
grewrósł up into adultsdorośli ludzie
69
233200
2376
Kiedy ci nastolatkowie dorośli,
04:07
who enteredweszła all walksspacery of life.
70
235600
2416
wkroczyli na różne ścieżki życia.
04:10
They becamestał się factoryfabryka workerspracownicy and lawyersprawnicy
and bricklayersmurarzy and doctorslekarze,
71
238040
6096
Zostali pracownikami fabryk,
prawnikami, murarzami i lekarzami.
04:16
one PresidentPrezydent of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
72
244160
2360
Jeden został prezydentem USA.
04:20
Some developedrozwinięty alcoholismalkoholizm.
A fewkilka developedrozwinięty schizophreniaschizofrenia.
73
248160
4240
Jedni popadli w alkoholizm.
Kilku doświadczyło schizofrenii.
04:25
Some climbedwspiął się the socialspołeczny ladderdrabina
74
253320
2296
Jedni wspięli się po drabinie społecznej,
04:27
from the bottomDolny
all the way to the very topTop,
75
255640
3216
z dołu aż na sam szczyt,
04:30
and some madezrobiony that journeypodróż
in the oppositenaprzeciwko directionkierunek.
76
258880
3280
a niektórzy pokonali
tę drogę w drugą stronę.
04:35
The foundersZałożyciele of this studybadanie
77
263520
2936
Twórcy tego badania,
04:38
would never in theirich wildestnajdziksze dreamsmarzenia
78
266480
2016
nawet w najśmielszych marzeniach,
04:40
have imaginedwyobrażałem sobie that I would be
standingna stojąco here todaydzisiaj, 75 yearslat laterpóźniej,
79
268520
4536
nie wyobrażali sobie,
że 75 lat później będę stał tutaj
04:45
tellingwymowny you that
the studybadanie still continuestrwa.
80
273080
3080
i mówił o tym, że badania nadal trwają.
04:49
EveryKażdy two yearslat, our patientcierpliwy
and dedicateddedykowane researchBadania staffpersonel
81
277280
3616
Co dwa lata nasz cierpliwy
i oddany personel
04:52
callspołączenia up our menmężczyźni
and askspyta them if we can sendwysłać them
82
280920
3056
dzwoni do naszych ludzi
i pyta, czy możemy wysłać
04:56
yetjeszcze one more setzestaw of questionspytania
about theirich liveszyje.
83
284000
3120
kolejny zestaw pytań o ich życiu.
05:00
ManyWiele of the innerwewnętrzny cityMiasto BostonBoston menmężczyźni askzapytać us,
84
288040
3576
Wielu mężczyzn z ubogich
dzielnic Bostonu pyta nas:
05:03
"Why do you keep wantingbrakujący to studybadanie me?
My life just isn't that interestingciekawy."
85
291640
3880
"Dlaczego nadal chcecie mnie badać?
Moje życie nie jest tak ciekawe".
05:08
The HarvardHarvard menmężczyźni never askzapytać that questionpytanie.
86
296600
2376
Ci z Harvardu nigdy
nie zadali takiego pytania.
05:11
(LaughterŚmiech)
87
299000
5200
(Śmiech)
05:20
To get the clearestnajczystszy pictureobrazek
of these liveszyje,
88
308920
2856
Żeby mieć jasny obraz ich życia,
05:23
we don't just sendwysłać them questionnaireskwestionariusze.
89
311800
2936
nie wysyłamy im tylko ankiet.
05:26
We interviewwywiad them in theirich livingżycie roomspokoje.
90
314760
2456
Rozmawiamy z nimi w ich salonach.
05:29
We get theirich medicalmedyczny recordsdokumentacja
from theirich doctorslekarze.
91
317240
2936
Bierzemy ich akta medyczne od lekarzy.
05:32
We drawrysować theirich bloodkrew, we scanskandować theirich brainsmózg,
92
320200
2496
Pobieramy im krew, prześwietlamy mózg,
05:34
we talk to theirich childrendzieci.
93
322720
1696
rozmawiamy z ich dziećmi.
05:36
We videotapetaśma wideo them talkingmówić with theirich wivesżony
about theirich deepestnajgłębszy concernsobawy.
94
324440
5256
Nagrywamy, jak rozmawiają z żonami
o swoich największych rozterkach.
05:41
And when, about a decadedekada agotemu,
we finallywreszcie askedspytał the wivesżony
95
329720
3536
Kiedy 10 lat temu spytaliśmy ich żony,
05:45
if they would joinprzyłączyć się us
as membersczłonków of the studybadanie,
96
333280
2376
czy do nas dołączą,
jako uczestniczki badania,
05:47
manywiele of the womenkobiety said,
"You know, it's about time."
97
335680
2696
wiele odpowiedziało: "Najwyższy czas".
05:50
(LaughterŚmiech)
98
338400
1056
(Śmiech)
05:51
So what have we learnednauczyli?
99
339480
1696
Czego się dowiedzieliśmy?
05:53
What are the lessonsLekcje that come
from the tenskilkadziesiąt of thousandstysiące of pagesstrony
100
341200
5216
Jakie lekcje płyną z dziesiątek
tysięcy stron informacji,
05:58
of informationInformacja that we'vemamy generatedwygenerowany
101
346440
3056
które uzbieraliśmy
06:01
on these liveszyje?
102
349520
1200
na temat ich życia?
06:03
Well, the lessonsLekcje aren'tnie są about wealthbogactwo
or famesława or workingpracujący hardertrudniejsze and hardertrudniejsze.
103
351720
5600
Nie są to lekcje o bogactwie,
sławie czy coraz cięższej pracy.
06:10
The clearestnajczystszy messagewiadomość that we get
from this 75-year-rok studybadanie is this:
104
358520
6296
75 lat badań mówi nam jedno,
06:16
Good relationshipsrelacje keep us
happierszczęśliwsi and healthierzdrowiej. PeriodOkres.
105
364840
5200
że dobre relacje czynią nas
szczęśliwszymi i zdrowszymi.
06:23
We'veMamy learnednauczyli threetrzy bigduży lessonsLekcje
about relationshipsrelacje.
106
371000
3816
Odkryliśmy trzy ważne fakty
o relacjach międzyludzkich.
06:26
The first is that socialspołeczny connectionsznajomości
are really good for us,
107
374840
4096
Po pierwsze, relacje społeczne
są dla nas bardzo dobre,
06:30
and that lonelinesssamotność killszabija.
108
378960
2496
a samotność zabija.
06:33
It turnsskręca out that people
who are more sociallyspołecznie connectedpołączony
109
381480
3656
Okazuje się, że ludzie bardziej związani
06:37
to familyrodzina, to friendsprzyjaciele, to communityspołeczność,
110
385160
3096
z rodziną, przyjaciółmi
czy społeczeństwem,
06:40
are happierszczęśliwsi, they're physicallyfizycznie healthierzdrowiej,
and they liverelacja na żywo longerdłużej
111
388280
4696
są szczęśliwsi, fizycznie zdrowsi
i żyją dłużej niż ci,
którzy nie utrzymują takich kontaktów.
06:45
than people who are lessmniej well connectedpołączony.
112
393000
3376
06:48
And the experiencedoświadczenie of lonelinesssamotność
turnsskręca out to be toxictoksyczny.
113
396400
3416
Samotność jest toksyczna.
06:51
People who are more isolatedodosobniony
than they want to be from othersinni
114
399840
5136
Ludzie, którzy są bardziej odizolowani
od innych niż by tego chcieli,
06:57
find that they are lessmniej happyszczęśliwy,
115
405000
3216
są mniej szczęśliwi,
07:00
theirich healthzdrowie declinesspadki earlierwcześniej in midlifewieku średniego,
116
408240
2936
ich zdrowie pogarsza się
wcześniej w wieku średnim,
07:03
theirich brainmózg functioningfunkcjonowanie declinesspadki soonerwcześniej
117
411200
2216
ich funkcje mózgowe
szybciej się pogarszają
07:05
and they liverelacja na żywo shorterkrótszy liveszyje
than people who are not lonelysamotny.
118
413440
3560
i żyją krócej niż ci,
którzy nie są samotni.
07:10
And the sadsmutny factfakt
is that at any givendany time,
119
418040
3216
Przykre jest to, że w każdej chwili
07:13
more than one in fivepięć AmericansAmerykanie
will reportraport that they're lonelysamotny.
120
421280
4600
więcej niż jeden na pięciu Amerykanów
twierdzi, że jest samotny.
07:19
And we know that you
can be lonelysamotny in a crowdtłum
121
427040
2656
Wiemy, że można być samotnym w tłumie
07:21
and you can be lonelysamotny in a marriagemałżeństwo,
122
429720
2656
i można być samotnym w małżeństwie.
07:24
so the seconddruga bigduży lessonlekcja that we learnednauczyli
123
432400
2136
Więc drugą ważną lekcją jest to,
07:26
is that it's not just
the numbernumer of friendsprzyjaciele you have,
124
434560
3096
że nie chodzi tylko o liczbę przyjaciół
07:29
and it's not whetherczy or not
you're in a committedzobowiązany relationshipzwiązek,
125
437680
3496
ani o bycie w stałym związku,
07:33
but it's the qualityjakość
of your closeblisko relationshipsrelacje that matterssprawy.
126
441200
4640
ale o jakość bliskich relacji.
07:38
It turnsskręca out that livingżycie in the midstŚrodek
of conflictkonflikt is really badzły for our healthzdrowie.
127
446560
4776
Okazuję się, że życie w konflikcie
źle wpływa na zdrowie.
07:43
High-conflictHigh konflikt marriagesmałżeństwa, for exampleprzykład,
withoutbez much affectiontkliwość,
128
451360
3976
Bardzo konfliktowe małżeństwa,
bez wielkiego uczucia,
07:47
turnskręcać out to be very badzły for our healthzdrowie,
perhapsmoże worsegorzej than gettinguzyskiwanie divorcedrozwiedziony.
129
455360
5776
źle wpływają na nasze zdrowie,
może nawet gorzej niż rozwód.
07:53
And livingżycie in the midstŚrodek of good,
warmciepły relationshipsrelacje is protectiveochronny.
130
461160
4776
Życie w dobrym,
ciepłym związku jest ochroną.
07:57
OnceRaz we had followedśledzić our menmężczyźni
all the way into theirich 80s,
131
465960
3096
Gdy już doszliśmy
z badanymi do 80 roku życia,
08:01
we wanted to look back at them at midlifewieku średniego
132
469080
3016
chcieliśmy cofnąć się
do ich wieku średniego i zobaczyć,
czy można było przewidzieć,
08:04
and to see if we could predictprzepowiadać, wywróżyć
133
472120
1576
08:05
who was going to growrosnąć
into a happyszczęśliwy, healthyzdrowy octogenarianosiemdziesięcioletni
134
473720
3976
kto będzie szczęśliwym,
zdrowym 80-latkiem,
08:09
and who wasn'tnie było.
135
477720
1200
a kto nie.
08:11
And when we gatheredZebrane togetherRazem
everything we knewwiedziałem about them
136
479680
4216
Zgromadziliśmy wszystko, co wiemy o nich
08:15
at agewiek 50,
137
483920
1360
z okresu, kiedy mieli 50 lat.
08:18
it wasn'tnie było theirich middleśrodkowy agewiek
cholesterolpoziom cholesterolu levelspoziomy
138
486080
2536
To nie poziom cholesterolu
08:20
that predictedprzewidywane how they
were going to growrosnąć oldstary.
139
488640
2896
pozwolił przewidzieć,
jaka będzie ich starość,
08:23
It was how satisfiedzadowolona they were
in theirich relationshipsrelacje.
140
491560
3456
tylko zadowolenie z relacji z innymi.
08:27
The people who were the mostwiększość satisfiedzadowolona
in theirich relationshipsrelacje at agewiek 50
141
495040
4896
Ludzie najbardziej zadowoleni
ze swoich relacji w wieku 50 lat,
08:31
were the healthiestnajzdrowsze at agewiek 80.
142
499960
2400
byli najzdrowsi w wieku 80 lat.
08:35
And good, closeblisko relationshipsrelacje
seemwydać się to bufferbufor us
143
503680
3176
Dobre, bliskie relacje
wydają się nas chronić
08:38
from some of the slingszawiesia and arrowsstrzałki
of gettinguzyskiwanie oldstary.
144
506880
2760
od niektórych problemów
związanych ze starzeniem się.
08:42
Our mostwiększość happilySzczęśliwie partneredwspólnik menmężczyźni and womenkobiety
145
510480
3976
Najszczęśliwsze pary kobiet i mężczyzn
08:46
reportedzgłaszane, in theirich 80s,
146
514480
2055
mówiły, w wieku ponad 80 lat,
08:48
that on the daysdni
when they had more physicalfizyczny painból,
147
516559
2937
że nawet kiedy odczuwali
większy ból fizyczny,
08:51
theirich moodnastrój stayedzostał just as happyszczęśliwy.
148
519520
1960
byli nadal szczęśliwi.
08:54
But the people who were
in unhappynieszczęśliwy relationshipsrelacje,
149
522400
3256
U ludzi, którzy byli
w nieszczęśliwych związkach,
08:57
on the daysdni when they
reportedzgłaszane more physicalfizyczny painból,
150
525680
2936
odczuwanie większego bólu fizycznego
09:00
it was magnifiedpowiększony by more emotionalemocjonalny painból.
151
528640
3040
nasilało się przez ból emocjonalny.
09:04
And the thirdtrzeci bigduży lessonlekcja that we learnednauczyli
about relationshipsrelacje and our healthzdrowie
152
532360
4376
Trzecim ważnym odkryciem
o związkach i zdrowiu jest to,
09:08
is that good relationshipsrelacje
don't just protectochraniać our bodiesciała,
153
536760
3256
że dobre relacje nie tylko chronią ciało,
09:12
they protectochraniać our brainsmózg.
154
540040
1480
ale także mózg.
09:14
It turnsskręca out that beingistota
in a securelybezpiecznie attachedprzywiązany relationshipzwiązek
155
542440
4656
Okazuję się, że stabilny związek
09:19
to anotherinne personosoba in your 80s
is protectiveochronny,
156
547120
3896
w wieku 80 lat działa jak ochrona.
09:23
that the people who are in relationshipsrelacje
157
551040
1976
Ludzie, którzy są w związkach,
09:25
where they really feel they can countliczyć
on the other personosoba in timesczasy of need,
158
553040
4136
w których czują, że będąc w potrzebie,
mogą polegać na drugiej osobie,
09:29
those people'sludzie memorieswspomnienia
stayzostać sharperostrzejsze longerdłużej.
159
557200
3696
dłużej zachowują lepszą pamięć.
09:32
And the people in relationshipsrelacje
160
560920
1496
Ludzie w związkach,
09:34
where they feel they really
can't countliczyć on the other one,
161
562440
3136
w których czują, że nie mogą
liczyć na drugą osobę,
09:37
those are the people who experiencedoświadczenie
earlierwcześniej memorypamięć declineupadek.
162
565600
3880
wcześniejszej tracą pamięć.
09:42
And those good relationshipsrelacje,
they don't have to be smoothgładki all the time.
163
570520
3456
Dobre relacje nie muszą
być cały czas spokojne.
09:46
Some of our octogenarianosiemdziesięcioletni couplespary
could bickerBicker with eachkażdy other
164
574000
3576
Niektóre z naszych 80-letnich par
mogłyby się sprzeczać
09:49
day in and day out,
165
577600
1736
całymi dniami,
09:51
but as long as they feltczułem that they
could really countliczyć on the other
166
579360
3176
ale dopóki czuli, że naprawdę
mogą na siebie liczyć,
09:54
when the going got toughtwardy,
167
582560
1816
kiedy robi się ciężko,
09:56
those argumentsargumenty didn't take a tollmyto
on theirich memorieswspomnienia.
168
584400
3600
te sprzeczki nie wpływały na ich pamięć
10:01
So this messagewiadomość,
169
589600
2736
Ta wiadomość,
10:04
that good, closeblisko relationshipsrelacje
are good for our healthzdrowie and well-beingdobre samopoczucie,
170
592360
5696
że dobre, bliskie relacje sprzyjają
zdrowiu i dobremu samopoczuciu
10:10
this is wisdommądrość that's as oldstary as the hillswzgórza.
171
598080
2936
jest mądrością starą jak świat.
10:13
Why is this so hardciężko to get
and so easyłatwo to ignoreignorować?
172
601040
3840
Czemu tak ciężko to osiągnąć,
a tak łatwo zignorować?
10:17
Well, we're humanczłowiek.
173
605560
1456
Jesteśmy tylko ludźmi.
10:19
What we'dpoślubić really like is a quickszybki fixnaprawić,
174
607040
2816
Pragniemy szybkich rozwiązań,
10:21
something we can get
175
609880
1696
czegoś, co możemy dostać,
10:23
that'llto zrobi make our liveszyje good
and keep them that way.
176
611600
2760
co polepszy nasze życie na zawsze.
10:27
RelationshipsRelacje are messyniechlujny
and they're complicatedskomplikowane
177
615320
3336
Związki są kłopotliwe i skomplikowane,
10:30
and the hardciężko work of tendingz tendencją
to familyrodzina and friendsprzyjaciele,
178
618680
3816
a ciężka praca nad utrzymaniem
dobrych relacji z rodziną i przyjaciółmi
10:34
it's not sexyseksowny or glamorousczarujący.
179
622520
2656
nie jest seksowna ani atrakcyjna.
10:37
It's alsorównież lifelongtrwający całe życie. It never endskończy się.
180
625200
3336
To praca na całe życie.
Nigdy się nie kończy.
10:40
The people in our 75-year-rok studybadanie
who were the happiestnajszczęśliwszy in retirementprzejścia na emeryturę
181
628560
5056
Najszczęśliwsi emeryci
z naszego 75-letniego badania
10:45
were the people who had activelyaktywnie workedpracował
to replacezastąpić workmateskoledzy with newNowy playmatesPlaymates.
182
633640
5816
starali się, żeby kolega z pracy
stał się towarzyszem do rozrywki.
10:51
Just like the millennialsmilenium
in that recentniedawny surveyAnkieta,
183
639480
2976
Jak młodzi ludzie z ostatniego sondażu,
10:54
manywiele of our menmężczyźni when they
were startingstartowy out as youngmłody adultsdorośli ludzie
184
642480
3616
wielu spośród naszych mężczyzn,
kiedy wchodzili w dorosłe życie,
10:58
really believeduwierzyli that famesława and wealthbogactwo
and highwysoki achievementosiągnięcie
185
646120
4016
naprawdę wierzyli, że sława,
bogactwo i wielkie osiągnięcia
11:02
were what they neededpotrzebne to go after
to have a good life.
186
650160
3936
są potrzebne do udanego życia.
11:06
But over and over, over these 75 yearslat,
our studybadanie has shownpokazane
187
654120
4176
Ale w ciągu 75 latach nasze badania
nieustannie wskazują,
11:10
that the people who faredwypadł the bestNajlepiej were
the people who leanedpochylił się in to relationshipsrelacje,
188
658320
5656
że najlepiej powiodło się tym,
którzy opierali się na relacjach
11:16
with familyrodzina, with friendsprzyjaciele, with communityspołeczność.
189
664000
3240
z rodziną, przyjaciółmi czy społecznością.
11:21
So what about you?
190
669080
1976
A wy?
11:23
Let's say you're 25,
or you're 40, or you're 60.
191
671080
3760
Powiedzmy, że macie 25, 40 albo 60 lat.
11:27
What mightmoc leaningKrzywa in
to relationshipsrelacje even look like?
192
675800
2960
Jak mogłoby wyglądać
opieranie się na relacjach?
11:31
Well, the possibilitiesmożliwości
are practicallypraktycznie endlessnieskończony.
193
679760
3120
Możliwości są praktycznie nieskończone.
11:35
It mightmoc be something as simpleprosty
as replacingzastępowanie screenekran time with people time
194
683600
6096
Można spędzać czas z ludźmi
zamiast przed ekranem
11:41
or liveningLivening up a stalestarych relationshipzwiązek
by doing something newNowy togetherRazem,
195
689720
4456
albo ożywić nudny związek,
robiąc wspólnie coś nowego,
11:46
long walksspacery or datedata nightsnoce,
196
694200
2200
pójść na długi spacer
czy wieczorną randkę.
11:49
or reachingosiągając out to that familyrodzina memberczłonek
who you haven'tnie mam spokenMówiony to in yearslat,
197
697360
4856
Można dotrzeć do członka rodziny,
z którym nie rozmawiało się od lat,
11:54
because those all-too-commonzbyt często familyrodzina feudswaśnie
198
702240
3496
bo te częste rodzinne waśnie
11:57
take a terriblestraszny tollmyto
199
705760
2216
bardzo źle wpływają
12:00
on the people who holdutrzymać the grudgesurazy.
200
708000
2080
na ludzi chowających urazę.
12:04
I'd like to closeblisko with a quotezacytować
from MarkMark TwainTWAIN.
201
712000
3920
Chciałbym zakończyć cytatem Marka Twaina.
12:09
More than a centurystulecie agotemu,
202
717280
2376
Ponad wiek temu
12:11
he was looking back on his life,
203
719680
2616
wspominał swoje życie
12:14
and he wrotenapisał this:
204
722320
1280
i napisał to:
12:16
"There isn't time, so briefkrótki is life,
205
724840
3696
"Nie ma czasu, tak krótkie jest życie,
12:20
for bickeringsbickerings, apologiesprzeprosiny,
heartburningsheartburnings, callingspowołań to accountkonto.
206
728560
5160
na sprzeczki, przeprosiny,
zawiść, wyjaśnienia.
12:26
There is only time for lovingkochający,
207
734720
2816
Jest tylko czas na kochanie,
12:29
and but an instantnatychmiastowy,
so to speakmówić, for that."
208
737560
3720
i to w tej chwili, że się tak wyrażę".
12:34
The good life is builtwybudowany
with good relationshipsrelacje.
209
742760
4376
Dobre życie jest zbudowane
na dobrych relacjach.
12:39
Thank you.
210
747160
1216
Dziękuję.
12:40
(ApplauseAplauz)
211
748400
5440
(Brawa)
Translated by Maria Jamrozik
Reviewed by Barbara Guzik

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Robert Waldinger - Psychiatrist, psychoanalyst, Zen priest
Robert Waldinger is the Director of the Harvard Study of Adult Development, one of the most comprehensive longitudinal studies in history.

Why you should listen

Robert Waldinger is a psychiatrist, psychoanalyst and Zen priest. He is Clinical Professor of Psychiatry at Harvard Medical School and directs the Harvard Study of Adult Development, one of the longest-running studies of adult life ever done. The Study tracked the lives of two groups of men for over 75 years, and it now follows their Baby Boomer children to understand how childhood experience reaches across decades to affect health and wellbeing in middle age. He writes about what science and Zen can teach us about healthy human development.

Dr. Waldinger is the author of numerous scientific papers as well as two books. He teaches medical students and psychiatry residents at Massachusetts General Hospital in Boston, and he is a Senior Dharma Teacher in Boundless Way Zen.

To keep abreast of research findings, insights and more, visit robertwaldinger.com.

More profile about the speaker
Robert Waldinger | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee