EG 2008
Dan Ariely: Are we in control of our own decisions?
Ο Νταν Αριέλι ρωτά: Έχουμε τον έλεγχο των αποφάσεών μας;
Filmed:
Readability: 3.3
6,706,559 views
Ο ειδικός στα οικονομικά της συμπεριφοράς Νταν Αριέλι, συγγραφέας του βιβλίου "Προβλέψιμα Παράλογοι" (Predictably Irrational), χρησιμοποιεί κλασικές οφθαλμαπάτες και τα δικά του ερευνητικά αποτελέσματα που έρχονται ενάντια στα ένστικτά μας και μερικές φορές μας σοκάρουν, για να δείξει ότι δεν είμαστε τόσο λογικοί όσο νομίζουμε όταν παίρνουμε αποφάσεις.
Dan Ariely - Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'll tell you a little bit about irrational behavior.
0
0
3000
Θα μιλήσω λίγο για την παράλογη συμπεριφορά.
00:19
Not yours, of course -- other people's.
1
3000
2000
Όχι τη δική σας, ασφαλώς. Των άλλων.
00:21
(Laughter)
2
5000
1000
(Γέλια)
00:22
So after being at MIT for a few years,
3
6000
4000
Μετά από κάποια χρόνια στο ΜΙΤ,
00:26
I realized that writing academic papers is not that exciting.
4
10000
4000
συνειδητοποίησα ότι η συγγραφή ακαδημαϊκών εργασιών δεν είναι και τόσο συναρπαστική.
00:30
You know, I don't know how many of those you read,
5
14000
2000
Βασικά, δεν ξέρω πόσα τέτοια κείμενα διαβάζετε.
00:32
but it's not fun to read and often not fun to write --
6
16000
3000
Αλλά δεν είναι ευχάριστα στο διάβασμα και συχνά δεν είναι ευχάριστα στη συγγραφή.
00:35
even worse to write.
7
19000
2000
Είναι ακόμα χειρότερα στη συγγραφή.
00:37
So I decided to try and write something more fun.
8
21000
3000
Οπότε, αποφάσισα να προσπαθήσω να γράψω κάτι πιο ευχάριστο.
00:40
And I came up with an idea that I will write a cookbook.
9
24000
4000
Και μου ήρθε η ιδέα να γράψω ένα βιβλίο μαγειρικής.
00:44
And the title for my cookbook was going to be
10
28000
2000
Και ο τίτλος του βιβλίου μου θα ήταν
00:46
"Dining Without Crumbs: The Art of Eating Over the Sink."
11
30000
3000
"Δείπνο Χωρίς Ψίχουλα: Η Τέχνη τού να Τρως Πάνω από το Νεροχύτη".
00:49
(Laughter)
12
33000
2000
(Γέλια)
00:51
And it was going to be a look at life through the kitchen.
13
35000
3000
Το βιβλίο θα ήταν μια άποψη της ζωής μέσα από την κουζίνα.
00:54
And I was quite excited about this. I was going to talk
14
38000
2000
Και ήμουν πολύ ενθουσιασμένος με αυτή την ιδέα. Σκόπευα να μιλήσω
00:56
a little bit about research, a little bit about the kitchen.
15
40000
3000
λίγο για την έρευνα, λίγο για την κουζίνα.
00:59
You know, we do so much in the kitchen I thought this would be interesting.
16
43000
3000
Ξέρετε, κάνουμε τόσα πολλά στην κουζίνα που νόμιζα ότι θα ήταν ενδιαφέρον.
01:02
And I wrote a couple of chapters.
17
46000
2000
Έγραψα ένα-δύο κεφάλαια
01:04
And I took it to MIT press and they said,
18
48000
2000
και το πήγα στις εκδόσεις του ΜΙΤ και μου είπαν:
01:06
"Cute, but not for us. Go and find somebody else."
19
50000
4000
"Χαριτωμένο. Αλλά δε μας κάνει. Βρες κάποιον άλλον."
01:10
I tried other people and everybody said the same thing,
20
54000
2000
Δοκίμασα και με άλλους κι όλοι έλεγαν το ίδιο πράγμα:
01:12
"Cute. Not for us."
21
56000
3000
"Χαριτωμένο. Δε μας κάνει."
01:15
Until somebody said,
22
59000
3000
Μέχρι που κάποιος είπε:
01:18
"Look, if you're serious about this,
23
62000
2000
"Κοίτα, αν θέλεις να το κάνεις στα σοβαρά,
01:20
you first have to write a book about your research. You have to publish something,
24
64000
3000
πρέπει πρώτα να γράψεις ένα βιβλίο για την έρευνά σου. Να δημοσιεύσεις κάτι.
01:23
and then you'll get the opportunity to write something else.
25
67000
2000
Και μετά θα σου δοθεί η ευκαιρία να γράψεις κάτι άλλο.
01:25
If you really want to do it you have to do it."
26
69000
2000
Εάν πραγματικά το θέλεις, πρέπει να το κάνεις".
01:27
So I said, "You know, I really don't want to write about my research.
27
71000
3000
Οπότε είπα: "Ξέρετε, δε θέλω καθόλου να γράψω για την έρευνά μου.
01:30
I do this all day long. I want to write something else.
28
74000
2000
Όλη μέρα αυτό κάνω. Θέλω να γράψω κάτι άλλο.
01:32
Something a bit more free, less constrained."
29
76000
3000
Κάτι λίγο πιο ελεύθερο, λιγότερο περιορισμένο."
01:35
And this person was very forceful and said,
30
79000
3000
Κι αυτό το άτομο ήταν πολύ πιεστικό και είπε:
01:38
"Look. That's the only way you'll ever do it."
31
82000
2000
"Κοίτα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος."
01:40
So I said, "Okay, if I have to do it -- "
32
84000
3000
Οπότε είπα: "Εντάξει, αν πρέπει να το κάνω ―"
01:43
I had a sabbatical. I said, "I'll write about my research
33
87000
3000
Είχα ακαδημαϊκή άδεια. Είπα: "Θα γράψω για την έρευνά μου
01:46
if there is no other way. And then I'll get to do my cookbook."
34
90000
2000
αφού δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Και μετά θα κάνω το βιβλίο μου για τη μαγειρική."
01:48
So I wrote a book on my research.
35
92000
3000
Έτσι, έγραψα ένα βιβλίο πάνω στην έρευνά μου.
01:51
And it turned out to be quite fun in two ways.
36
95000
3000
Και αποδείχτηκε ευχάριστο από δύο απόψεις.
01:54
First of all, I enjoyed writing.
37
98000
3000
Πρώτον, ευχαριστήθηκα τη συγγραφή.
01:57
But the more interesting thing was that
38
101000
2000
Αλλά το πιο ενδιαφέρον ήταν ότι
01:59
I started learning from people.
39
103000
2000
ξεκίνησα να μαθαίνω από τους ανθρώπους.
02:01
It's a fantastic time to write,
40
105000
2000
Είναι μια καταπληκτική εποχή να γράφει κανείς.
02:03
because there is so much feedback you can get from people.
41
107000
2000
Γιατί λαμβάνεις τόση πολλή ανταπόκριση από τους ανθρώπους.
02:05
People write me about their personal experience,
42
109000
3000
Ο Κόσμος μου γράφει για τις προσωπικές τους εμπειρίες,
02:08
and about their examples, and what they disagree,
43
112000
2000
μοιράζονται τα παραδείγματά τους, και τις διαφωνίες τους,
02:10
and nuances.
44
114000
2000
και εννοιολογικές λεπτομέρειες.
02:12
And even being here -- I mean the last few days,
45
116000
2000
Ακόμα και το γεγονός ότι είμαι εδώ. Θέλω να πω, τις τελευταίες μέρες,
02:14
I've known really heights of obsessive behavior
46
118000
3000
γνώρισα πραγματικά ακραίες περιπτώσεις έμμονων συμπεριφορών
02:17
I never thought about.
47
121000
2000
που δεν είχα αναλογιστεί ποτέ μου.
02:19
(Laughter)
48
123000
1000
(Γέλια)
02:20
Which I think is just fascinating.
49
124000
2000
Πράγμα που θεωρώ απόλυτα συναρπαστικό.
02:22
I will tell you a little bit about irrational behavior.
50
126000
3000
Θα σας πω λίγα πράγματα για την παράλογη συμπεριφορά.
02:25
And I want to start by giving you some examples of visual illusion
51
129000
3000
Θέλω να αρχίσω παρουσιάζοντας ορισμένα παραδείγματα οπτικών ψευδαισθήσεων
02:28
as a metaphor for rationality.
52
132000
2000
σαν μια μεταφορά για τον ορθολογισμό.
02:30
So think about these two tables.
53
134000
2000
Λοιπόν, σκεφτείτε αυτά τα δύο τραπέζια.
02:32
And you must have seen this illusion.
54
136000
2000
Και θα πρέπει να είδατε την οφθαλμπάτη.
02:34
If I asked you what's longer, the vertical line on the table on the left,
55
138000
3000
Εάν σας ρωτούσα ποιά είναι μακρύτερη, η κατακόρυφη γραμμή στο αριστερό τραπέζι
02:37
or the horizontal line on the table on the right?
56
141000
3000
ή η οριζόντια γραμμή στο δεξί τραπέζι;
02:40
Which one seems longer?
57
144000
3000
Ποιά φαίνεται μακρύτερη;
02:43
Can anybody see anything but the left one being longer?
58
147000
3000
Μπορεί κανείς να μην δει την αριστερή ως μακρύτερη;
02:46
No, right? It's impossible.
59
150000
2000
Όχι. Σωστά; Είναι αδύνατον.
02:48
But the nice thing about visual illusion is we can easily demonstrate mistakes.
60
152000
3000
'Αλλά το ωραίο με τις οφθαλμαπάτες είναι ότι μπορούμε εύκολα να υποδείξουμε τα λάθη.
02:51
So I can put some lines on; it doesn't help.
61
155000
3000
Οπότε, μπορώ να τραβήξω μερικές γραμμές. Δεν βοηθάει.
02:54
I can animate the lines.
62
158000
2000
Μπορώ να θέσω τις γραμμές σε κίνηση.
02:56
And to the extent you believe I didn't shrink the lines,
63
160000
2000
Και στην περίπτωση που πιστεύετε ότι δεν συρρίκνωσα τις γραμμές,
02:58
which I didn't, I've proven to you that your eyes were deceiving you.
64
162000
5000
πράγμα που δεν έκανα, σας απέδειξα ότι τα μάτια σας σάς εξαπατούσαν.
03:03
Now, the interesting thing about this
65
167000
2000
Τώρα, αυτό που είναι ενδιαφέρον
03:05
is when I take the lines away,
66
169000
2000
είναι ότι όταν βγάλω τις γραμμές,
03:07
it's as if you haven't learned anything in the last minute.
67
171000
2000
είναι σαν να μη μάθατε τίποτα το τελευταίο λεπτό.
03:09
(Laughter)
68
173000
3000
(Γέλια)
03:12
You can't look at this and say, "Okay now I see reality as it is."
69
176000
3000
Δε μπορείτε να το κοιτάξετε και να πείτε: "Εντάξει, τώρα βλέπω την πραγματικότητα όπως είναι".
03:15
Right? It's impossible to overcome this
70
179000
2000
Σωστά; Είναι αδύνατο να ξεπεράσετε
03:17
sense that this is indeed longer.
71
181000
3000
την αίσθηση ότι η γραμμή είναι πράγματι μακρύτερη.
03:20
Our intuition is really fooling us in a repeatable, predictable, consistent way.
72
184000
3000
Η διαίσθησή μας μάς ξεγελά πραγματικά μ' έναν επαναλαμβανόμενο, προβλέψιμο, σταθερό τρόπο.
03:23
And there is almost nothing we can do about it,
73
187000
3000
πως
03:26
aside from taking a ruler and starting to measure it.
74
190000
3000
Πέρα από το να πάρουμε ένα χάρακα και να αρχίσουμε να μετράμε.
03:29
Here is another one -- this is one of my favorite illusions.
75
193000
3000
Να μια άλλη. Αυτή είναι μία από τις αγαπημένες μου οφθαλμαπάτες.
03:32
What do you see the color that top arrow is pointing to?
76
196000
3000
Τι βλέπετε να είναι το χρώμα που δείχνει το πάνω βέλος;
03:35
Brown. Thank you.
77
199000
2000
Καφέ. Σας ευχαριστώ.
03:37
The bottom one? Yellow.
78
201000
2000
Το κάτω; Κίτρινο.
03:39
Turns out they're identical.
79
203000
2000
Κι όμως είναι όμοια.
03:41
Can anybody see them as identical?
80
205000
2000
Μπορεί κανείς να τα δει ως όμοια;
03:43
Very very hard.
81
207000
2000
Πολύ, πολύ δύσκολα.
03:45
I can cover the rest of the cube up.
82
209000
2000
Μπορώ να καλύψω τον υπόλοιπο κύβο.
03:47
And if I cover the rest of the cube you can see that they are identical.
83
211000
3000
Κι αν καλύψω τον υπόλοιπο κύβο μπορείτε να δείτε ότι είναι όμοια.
03:50
And if you don't believe me you can get the slide later
84
214000
2000
Κι αν δε με πιστεύετε, μπορείτε να πάρετε τη διαφάνεια αργότερα
03:52
and do some arts and crafts and see that they're identical.
85
216000
3000
και να κάνετε χειροτεχνίες και να δείτε ότι είναι πράγματι όμοια.
03:55
But again it's the same story
86
219000
2000
Αλλά και πάλι, πρόκειται για την ίδια ιστορία:
03:57
that if we take the background away,
87
221000
2000
αν αποσύρουμε το φόντο,
03:59
the illusion comes back. Right.
88
223000
2000
η οφθαλμαπάτη επανέρχεται. Σωστά.
04:01
There is no way for us not to see this illusion.
89
225000
3000
Δεν υπάρχει τρόπος να μη δούμε την οφθαλμαπάτη.
04:04
I guess maybe if you're colorblind I don't think you can see that.
90
228000
3000
Υποθέτω ότι ίσως εάν έχετε αχρωματοψία, δε θα μπορείτε να τη δείτε.
04:07
I want you to think about illusion as a metaphor.
91
231000
3000
Θέλω να σκεφτείτε τις οφθαλμαπάτες σαν μια μεταφορά.
04:10
Vision is one of the best things we do.
92
234000
2000
Το να βλέπουμε είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που κάνουμε.
04:12
We have a huge part of our brain dedicated to vision --
93
236000
2000
Ένα τεράστιο μέρος του εγκεφάλου μας είναι αφιερωμένο στην όραση.
04:14
bigger than dedicated to anything else.
94
238000
2000
Μεγαλύτερο από οποιοδήποτε κομμάτι αφιερωμένο σε άλλη ιδιότητα.
04:16
We do more vision more hours of the day than we do anything else.
95
240000
4000
Βλέπουμε περισσότερες ώρες την ημέρα απ' ό,τι κάνουμε οτιδήποτε άλλο.
04:20
And we are evolutionarily designed to do vision.
96
244000
2000
Και είμαστε εξελικτικά σχεδιασμένοι να βλέπουμε.
04:22
And if we have these predictable repeatable mistakes in vision,
97
246000
3000
Κι άν κάνουμε αυτά τα προβλέψιμα, επαναλαμβανόμενα σφάλματα στην όραση,
04:25
which we're so good at,
98
249000
2000
στην οποία είμαστε τόσο καλοί,
04:27
what's the chance that we don't make even more mistakes
99
251000
2000
ποιες είναι οι πιθανότητες να μην κάνουμε ακόμη περισσότερα σφάλματα
04:29
in something we're not as good at --
100
253000
2000
σε κάτι στο οποίο δεν είμαστε τόσο καλοί.
04:31
for example, financial decision making:
101
255000
2000
Για παράδειγμα, στη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων.
04:33
(Laughter)
102
257000
2000
(Γέλια)
04:35
something we don't have an evolutionary reason to do,
103
259000
2000
Κάτι το οποίο δεν έχουμε κάποιον εξελικτικό λόγο να κάνουμε.
04:37
we don't have a specialized part of the brain,
104
261000
2000
Δεν έχουμε κάποιο εξειδικευμένο τμήμα του εγκεφάλου,
04:39
and we don't do that many hours of the day.
105
263000
2000
και δεν το κάνουμε και πολλές ώρες την ημέρα.
04:41
And the argument is in those cases
106
265000
3000
Και το επιχείρημα είναι ότι σε αυτές τις περιπτώσεις
04:44
it might be the issue that we actually make many more mistakes
107
268000
4000
ενδεχομένως να είναι πρόβλημα ότι κάνουμε πολύ περισσότερα λάθη.
04:48
and, worse, not have an easy way to see them.
108
272000
3000
Κι ακόμη χειρότερα, να μην έχουμε έναν εύκολο τρόπο να τα αντιληφθούμε.
04:51
Because in visual illusions we can easily demonstrate the mistakes;
109
275000
3000
Στις οπτικές ψευδαισθήσεις μπορούμε εύκολα να υποδείξουμε τα σφάλματα.
04:54
in cognitive illusion it's much, much harder
110
278000
2000
Στις νοητικές ψευδαισθήσεις είναι πολύ πιο δύσκολο
04:56
to demonstrate to people the mistakes.
111
280000
2000
να υποδείξουμε στους άλλους τα λάθη.
04:58
So I want to show you some cognitive illusions,
112
282000
3000
Θέλω, λοιπόν, να σας δείξω μερικές νοητικές ψευδαισθήσεις
05:01
or decision-making illusions, in the same way.
113
285000
3000
ή ψευδαισθήσεις στη λήψη αποφάσεων.
05:04
And this is one of my favorite plots in social sciences.
114
288000
3000
Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα μου διαγράμματα κοινωνικών επιστημών.
05:07
It's from a paper by Johnson and Goldstein.
115
291000
4000
Είναι από μία εργασία των Τζόνσον και Γκόλντσταϊν
05:11
And it basically shows
116
295000
2000
και βασικά δείχνει
05:13
the percentage of people who indicated
117
297000
2000
το ποσοστό των ανθρώπων που δήλωσαν
05:15
they would be interested in giving their organs to donation.
118
299000
4000
ότι θα ενδιαφέρονταν να γίνουν δωρητές οργάνων.
05:19
And these are different countries in Europe. And you basically
119
303000
2000
Κι αυτές είναι διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες.
05:21
see two types of countries:
120
305000
2000
Βασικά βλέπετε δύο τύπους χωρών.
05:23
countries on the right, that seem to be giving a lot;
121
307000
2000
Τις χώρες στα δεξιά που φαίνεται να δωρίζουν πολύ
05:25
and countries on the left that seem to giving very little,
122
309000
3000
και τις χώρες στα αριστερά που μοιάζει να δωρίζουν πολύ λίγο,
05:28
or much less.
123
312000
2000
ή απλά λιγότερο.
05:30
The question is, why? Why do some countries give a lot
124
314000
2000
Το ερώτημα είναι: Γιατί; Γιατί μερικές χώρες δωρίζουν πολύ
05:32
and some countries give a little?
125
316000
2000
και μερικές χώρες δωρίζουν λίγο;
05:34
When you ask people this question,
126
318000
2000
Όταν θέτετε στον κόσμο αυτό το ερώτημα,
05:36
they usually think that it has to be something about culture.
127
320000
2000
συνήθως νομίζουν ότι πρέπει να έχει να κάνει με την κουλτούρα.
05:38
Right? How much do you care about people?
128
322000
2000
Σωστά; Πόσο νοιάζεστε για τους ανθρώπους;
05:40
Giving your organs to somebody else
129
324000
2000
Το να δωρίσεις τα όργανά σου σε κάποιον
05:42
is probably about how much you care about society, how linked you are.
130
326000
3000
σχετίζεται μάλλον με το πόσο νοιάζεσαι για την κοινωνία, πόσο δεμένος είσαι με αυτήν.
05:45
Or maybe it is about religion.
131
329000
2000
Ή ίσως με τη θρησκεία.
05:47
But, if you look at this plot,
132
331000
2000
Αλλά αν κοιτάξετε αυτό το διάγραμμα
05:49
you can see that countries that we think about as very similar
133
333000
3000
μπορείτε να δείτε ότι χώρες που θεωρούμε πολύ όμοιες
05:52
actually exhibit very different behavior.
134
336000
3000
στην πραγματικότητα παρουσιάζουν πολύ διαφορετική συμπεριφορά.
05:55
For example, Sweden is all the way on the right,
135
339000
2000
Για παράδειγμα, η Σουηδία είναι εντελώς στα δεξιά
05:57
and Denmark, that we think is culturally very similar,
136
341000
3000
κι η Δανία την οποία θεωρούμε πολιτισμικά παρόμοια
06:00
is all the way on the left.
137
344000
2000
είναι εντελώς στα αριστερά.
06:02
Germany is on the left. And Austria is on the right.
138
346000
4000
Η Γερμανία είναι στα αριστερά. Και η Αυστρία στα δεξιά.
06:06
The Netherlands is on the left. And Belgium is on the right.
139
350000
3000
Η Ολλανδία είναι στα αριστερά. Και το Βέλγιο στα δεξιά.
06:09
And finally, depending on your particular version
140
353000
3000
Και τέλος, ανάλογα με την προσωπική σας αντίληψη
06:12
of European similarity,
141
356000
2000
περί ευρωπαϊκής ομοιότητας,
06:14
you can think about the U.K and France as either similar culturally or not.
142
358000
5000
μπορεί να θεωρήσετε το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία είτε ως πολιτισμικά όμοιες είτε όχι.
06:19
But it turns out that from organ donation they are very different.
143
363000
4000
Όμως αποδεικνύεται ότι όσον αφορά τις δωρεές οργάνων είναι πολύ διαφορετικές.
06:23
By the way, the Netherlands is an interesting story.
144
367000
2000
Παρεμπιπτόντως, η Ολλανδία είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση.
06:25
You see the Netherlands is kind of the biggest of the small group.
145
369000
5000
Βλέπετε, η Ολλανδία είναι η μεγαλύτερη στη ομάδα τον μικρότερων.
06:30
Turns out that they got to 28 percent
146
374000
3000
Αυτό που έγινε είναι ότι έφτασαν το 28%
06:33
after mailing every household in the country a letter
147
377000
3000
αφότου έστειλαν γράμματα σε κάθε νοικοκυριό της χώρας
06:36
begging people to join this organ donation program.
148
380000
3000
και ικέτευαν τον κόσμο να συμμετάσχει στο πρόγραμμα δωρεάς οργάνων.
06:39
You know the expression, "Begging only gets you so far"?
149
383000
3000
Γνωρίζετε την έκφραση: "Τα παρακάλια δεν σε πάνε μακριά".
06:42
It's 28 percent in organ donation.
150
386000
3000
Στην περίπτωση της δωρεάς οργάνων σε πάνε στο 28%.
06:45
(Laughter)
151
389000
2000
(Γέλια)
06:47
But whatever the countries on the right are doing
152
391000
2000
Αλλά ανεξάρτητα με το τι κάνουν οι χώρες στα δεξιά
06:49
they are doing a much better job than begging.
153
393000
2000
το βέβαιο είναι ότι κάνουν πολύ καλύτερη δουλειά από το να ικετεύουν.
06:51
So what are they doing?
154
395000
2000
Τί είναι, λοιπόν, αυτό που κάνουν;
06:53
Turns out the secret has to do with a form at the DMV.
155
397000
3000
Τελικά το μυστικό έχει να κάνει με ένα έντυπο στο Υπουργείο Συγκοινωνιών.
06:56
And here is the story.
156
400000
2000
Να πώς έχει η καταστάση.
06:58
The countries on the left have a form at the DMV
157
402000
2000
Οι χώρες στα αριστερά έχουν ένα έντυπο στο Υπουργείο Συγκοινωνιών
07:00
that looks something like this.
158
404000
2000
που μοιάζει κάπως έτσι.
07:02
Check the box below if you want to participate
159
406000
2000
Σημειώστε το παρακάτω κουτάκι εάν θέλετε να συμμετάσχετε
07:04
in the organ donor program.
160
408000
2000
στο πρόγραμμα δωρεάς οργάνων.
07:06
And what happens?
161
410000
2000
Και τι συμβαίνει;
07:08
People don't check, and they don't join.
162
412000
3000
Ο κόσμος δεν το σημειώνει και δε συμμετέχει.
07:11
The countries on the right, the ones that give a lot,
163
415000
2000
Οι χώρες στα δεξιά, αυτές που δωρίζουν πολύ,
07:13
have a slightly different form.
164
417000
2000
έχουν ένα ελαφρώς διαφορετικό έντυπο.
07:15
It says check the box below if you don't want to participate.
165
419000
3000
Λέει: "Σημειώστε το παρακάτω κουτάκι αν δε θέλετε να συμμετάσχετε."
07:18
Interestingly enough, when people get this,
166
422000
2000
Το ενδιαφέρον είναι ότι όταν ο κόσμος διαβάζει αυτό το πράγμα,
07:20
they again don't check -- but now they join.
167
424000
3000
και πάλι δε σημειώνει το κουτάκι. Μόνο που τώρα συμμετέχει στο πρόγραμμα.
07:23
(Laughter)
168
427000
3000
(Γέλια)
07:26
Now think about what this means.
169
430000
3000
Τώρα αναλογιστείτε τι σημαίνει αυτό.
07:29
We wake up in the morning and we feel we make decisions.
170
433000
4000
Ξυπνάμε το πρωί και αισθανόμαστε ότι παίρνουμε αποφάσεις.
07:33
We wake up in the morning and we open the closet
171
437000
2000
Ξυπνάμε το πρωί και ανοίγουμε τη ντουλάπα.
07:35
and we feel that we decide what to wear.
172
439000
2000
Και αισθανόμαστε ότι αποφασίζουμε τί θα φορέσουμε.
07:37
And we open the refrigerator and we feel that we decide what to eat.
173
441000
3000
Κι ανοίγουμε το ψυγείο. Κι αισθανόμαστε ότι αποφασίζουμε τί θα φάμε.
07:40
What this is actually saying is that
174
444000
2000
Αυτό που θέλω να πω στην πραγματικότητα είναι ότι
07:42
much of these decisions are not residing within us.
175
446000
2000
πολλές από αυτές τις αποφάσεις δεν προέρχονται από μέσα μας.
07:44
They are residing in the person who is designing that form.
176
448000
3000
Προέρχονται από το πρόσωπο που σχεδίασε αυτό το έντυπο.
07:47
When you walk into the DMV,
177
451000
3000
Όταν μπαίνετε στο Υπουργείο Συγκοινωνιών,
07:50
the person who designed the form will have a huge influence
178
454000
2000
το άτομο που σχεδίασε το έντυπο θα έχει μια τεράστια επίδραση
07:52
on what you'll end up doing.
179
456000
2000
στο τι τελικά θα κάνετε.
07:54
Now it's also very hard to intuit these results. Think about it for yourself.
180
458000
4000
Ακόμα, είναι πολύ δύσκολο να διαισθανθεί κάποιος αυτά τα αποτελέσματα. Σκεφτείτε το.
07:58
How many of you believe
181
462000
2000
Πόσοι από εσάς πιστεύετε
08:00
that if you went to renew your license tomorrow,
182
464000
2000
ότι αν αύριο πηγαίνατε να ανανεώσετε το δίπλωμα οδήγησής σας,
08:02
and you went to the DMV,
183
466000
2000
και πηγαίνατε στο Υπουργείο Συγκοινωνιών,
08:04
and you would encounter one of these forms,
184
468000
2000
και βλέπατε ένα απ' αυτά τα έντυπα,
08:06
that it would actually change your own behavior?
185
470000
3000
θα μπορούσε αυτό να αλλάξει τη συμπεριφορά σας;
08:09
Very, very hard to think that you will influence us.
186
473000
2000
Είναι πολύ, πολύ δύσκολο να σκεφτούμε ότι θα μας επηρέαζε.
08:11
We can say, "Oh, these funny Europeans, of course it would influence them."
187
475000
2000
Μπορούμε να πούμε: "Αχ, αυτοί οι περίεργοι Ευρωπαίοι. Ασφαλώς και θα τους επηρέαζε."
08:13
But when it comes to us,
188
477000
3000
Όταν όμως αφορά εμάς,
08:16
we have such a feeling that we are at the driver's seat,
189
480000
2000
έχουμε τέτοια αίσθηση ότι καθόμαστε στη θέση του οδηγού,
08:18
we have such a feeling that we are in control,
190
482000
2000
έχουμε τέτοια αίσθηση ότι έχουμε τον έλεγχο,
08:20
and we are making the decision,
191
484000
2000
και ότι παίρνουμε εμείς την απόφαση,
08:22
that it's very hard to even accept
192
486000
2000
που είναι πολύ δύσκολο ακόμη και να αποδεχτούμε
08:24
the idea that we actually have
193
488000
2000
την ιδέα ότι στην πραγματικότητα έχουμε
08:26
an illusion of making a decision, rather than an actual decision.
194
490000
4000
την ψευδαίσθηση ότι παίρνουμε μια απόφαση, αντί να την παίρνουμε πραγματικά.
08:30
Now, you might say,
195
494000
2000
Τώρα, μπορεί να πείτε,
08:32
"These are decisions we don't care about."
196
496000
3000
"Αυτές είναι αποφάσεις για τις οποίες δε νοιαζόμαστε."
08:35
In fact, by definition, these are decisions
197
499000
2000
Στην πραγματικότητα, εξ ορισμού, οι αποφάσεις αυτές
08:37
about something that will happen to us after we die.
198
501000
2000
αφορούν κάτι που θα μας συμβεί αφού πεθάνουμε.
08:39
How could we care about something less
199
503000
3000
Πώς είναι δυνατό να νοιαζόμαστε για κάτι λιγότερο
08:42
than something that happens after we die?
200
506000
2000
απ' ό,τι για κάτι που θα συμβεί αφού πεθάνουμε;
08:44
So a standard economist, someone who believes in rationality,
201
508000
3000
Έτσι, ένας συνηθισμένος οικονομολόγος, που πιστεύει στον ορθολογισμό,
08:47
would say, "You know what? The cost of lifting the pencil
202
511000
3000
θα έλεγε: "Ξέρετε τί; Το κόστος του να σηκώσω το μολύβι
08:50
and marking a V is higher than the possible
203
514000
2000
και να γράψω ένα V είναι υψηλότερο από το πιθανό
08:52
benefit of the decision,
204
516000
2000
όφελος της απόφασης".
08:54
so that's why we get this effect."
205
518000
2000
Ώστε γι' αυτό έχουμε αυτό το αποτέλεσμα.
08:56
But, in fact, it's not because it's easy.
206
520000
3000
Όμως, στην πραγματικότητα, δεν οφείλεται στο ό,τι η απόφαση είναι εύκολη.
08:59
It's not because it's trivial. It's not because we don't care.
207
523000
3000
Στο ό,τι είναι ασήμαντη. Στο ό,τι δεν νοιαζόμαστε.
09:02
It's the opposite. It's because we care.
208
526000
3000
Είναι το ακριβώς αντίθετο. Είναι επειδή νοιαζόμαστε.
09:05
It's difficult and it's complex.
209
529000
2000
Είναι μια δύσκολη και σύνθετη απόφαση.
09:07
And it's so complex that we don't know what to do.
210
531000
2000
Και είναι τόσο σύνθετη που δεν ξέρουμε τί να κάνουμε.
09:09
And because we have no idea what to do
211
533000
2000
Κι επειδή δεν έχουμε ιδέα τί να κάνουμε
09:11
we just pick whatever it was that was chosen for us.
212
535000
4000
απλά διαλέγουμε αυτό που έχει επιλεχτεί για εμάς.
09:15
I'll give you one more example for this.
213
539000
2000
Θα σας δώσω άλλο ένα παράδειγμα.
09:17
This is from a paper by Redelmeier and Schaefer.
214
541000
3000
Το παρακάτω είναι από μία εργασία των Ρεντελμάιερ και Σάεφερ.
09:20
And they said, "Well, this effect also happens to experts,
215
544000
3000
Είπαν: "Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει και σε ειδικούς,
09:23
people who are well-paid, experts in their decisions,
216
547000
3000
άτομα που πληρώνονται καλά. Ειδικοί στις αποφάσεις που λαμβάνουν
09:26
do it a lot."
217
550000
2000
το κάνουν πολύ."
09:28
And they basically took a group of physicians.
218
552000
2000
Και βασικά πήραν μια ομάδα γιατρών.
09:30
And they presented to them a case study of a patient.
219
554000
2000
Και τους παρουσίασαν την περίπτωση ενός ασθενούς.
09:32
Here is a patient. He is a 67-year-old farmer.
220
556000
4000
Να ο ασθενής. Είναι ένας αγρότης 67 ετών.
09:36
He's been suffering from a right hip pain for a while.
221
560000
2000
Πάσχει για κάποιο καιρό από πόνο στο δεξί ισχίο.
09:38
And then they said to the physician,
222
562000
2000
Και μετά είπαν στο γιατρό,
09:40
"You decided a few weeks ago
223
564000
2000
"Πριν από λίγες εβδομάδες, αποφάσισες
09:42
that nothing is working for this patient.
224
566000
2000
ότι κανένα φάρμακο δεν έχει αποτέλεσμα με αυτόn τον ασθενή.
09:44
All these medications, nothing seems to be working.
225
568000
2000
Τόσα φάρμακα! Κανένα δε φαίνεται να έχει αποτέλεσμα.
09:46
So you refer the patient to hip replacement therapy.
226
570000
3000
Έτσι παραπέμπεις τον ασθενή να προβεί σε αντικατάσταση ισχίου.
09:49
Hip replacement. Okay?"
227
573000
2000
Αντικατάσταση ισχίου. Εντάξει;"
09:51
So the patient is on a path to have his hip replaced.
228
575000
3000
Οπότε, ο ασθενής πηγαίνει για την αντικατάσταση ισχίου.
09:54
And then they said to half the physicians, they said,
229
578000
2000
Και τότε είπαν στους μισούς γιατρούς:
09:56
"Yesterday you reviewed the patient's case
230
580000
2000
"Εχθές επανεξετάσατε το περίπτωση του ασθενούς
09:58
and you realized that you forgot to try one medication.
231
582000
3000
και συνειδητοποιήσατε ότι ξεχάσατε να δοκιμάσετε ένα φάρμακο.
10:01
You did not try ibuprofen.
232
585000
3000
Δεν δοκιμάσατε το ibuprofen (διαδεδομένο αναλγητικό).
10:04
What do you do? Do you pull the patient back and try ibuprofen?
233
588000
3000
Τι κάνετε τώρα; Καλείτε πίσω τον ασθενή και δοκιμάζετε το ibuprofen;
10:07
Or do you let them go and have hip replacement?"
234
591000
3000
Ή τον αφήνετε να πάει για αντικατάσταση ισχίου;"
10:10
Well the good news is that most physicians in this case
235
594000
2000
Τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότεροι γιατροί σε αυτήν την περίπτωση
10:12
decided to pull the patient and try the ibuprofen.
236
596000
3000
αποφάσισαν να καλέσαν πίσω τον ασθενή και να δοκιμάσουν το ibuprofen.
10:15
Very good for the physicians.
237
599000
2000
Πολύ καλό για τους γιατρούς.
10:17
The other group of the physicians, they said,
238
601000
2000
Στην άλλη ομάδα των γιατρών είπαν:
10:19
"Yesterday when you reviewed the case
239
603000
2000
"Χθες όταν επανεξετάσατε τον φάκελο
10:21
you discovered there were two medications you didn't try out yet,
240
605000
2000
ανακαλύψατε ότι υπήρχαν δύο φάρμακα που δεν δοκιμάσατε ακόμα,
10:23
ibuprofen and piroxicam."
241
607000
3000
το ibuprofen και το piroxicam".
10:26
And they said, "You have two medications you didn't try out yet. What do you do?
242
610000
3000
Και είπαν: "Έχετε δύο φάρμακα που δε δοκιμάσατε. Τι θα κάνετε;
10:29
You let them go. Or you pull them back.
243
613000
2000
Τον αφήνετε να προχωρήσει. Ή τον καλείτε πίσω.
10:31
And if you pull them back do you try ibuprofen or piroxicam? Which one?"
244
615000
3000
Κι αν τον καλέσετε πίσω, θα δοκιμάσετε το ibuprofen ή το piroxicam; Ποιο απ' τα δύο;
10:34
Now think of it. This decision
245
618000
2000
Τώρα σκεφτείτε το εξής: Η απόφαση αυτή
10:36
makes it as easy to let the patient continue with hip replacement.
246
620000
3000
καθιστά εξίσου εύκολο να αφήσουν τον ασθενής να συνεχίσει με την αντικατάσταση ισχίου.
10:39
But pulling them back, all of the sudden becomes more complex.
247
623000
3000
Αλλά αν τον καλέσουν πίσω, ξαφνικά γίνεται πιο περίπλοκο.
10:42
There is one more decision.
248
626000
2000
Υπάρχει μία ακόμα απόφαση.
10:44
What happens now?
249
628000
2000
Τί γίνεται τώρα;
10:46
Majority of the physicians now choose to let the patient go
250
630000
3000
Η πλειοψηφία των γιατρών διαλέγουν να αφήσουν τον ασθενή να συνεχίσει
10:49
to hip replacement.
251
633000
2000
με την αντικατάσταση ισχίου.
10:51
I hope this worries you, by the way --
252
635000
2000
Ελπίζω αυτό να σας ανησύχεί, παρεμπιπτόντως --
10:53
(Laughter)
253
637000
1000
(Γέλια)
10:54
when you go to see your physician.
254
638000
2000
όταν πάτε να δείτε τον γιατρό σας
10:56
The thing is is that no physician would ever say,
255
640000
3000
Το θέμα είναι οτι κανένας γιατρός δε θα έλεγε ποτέ:
10:59
"Piroxicam, ibuprofen, hip replacement.
256
643000
2000
"Piroxicam, ibuprofen, αντικατάσταση ισχίου.
11:01
Let's go for hip replacement."
257
645000
2000
Ας κάνουμε την αντικατάσταση".
11:03
But the moment you set this as the default
258
647000
3000
Αλλά από τη στιγμή που θέσετε αυτή σαν την εξ ορισμού επιλογή
11:06
it has a huge power over whatever people end up doing.
259
650000
4000
έχει μια τεράστια επίδραση σε αυτό που θα κάνουν τελικά.
11:10
I'll give you a couple of more examples on irrational decision-making.
260
654000
3000
Θα σας δώσω μερικά ακόμη παραδείγματα παράλογων αποφάσεων.
11:13
Imagine I give you a choice.
261
657000
2000
Φανταστείτε ότι σας δίνω μια επιλογή.
11:15
Do you want to go for a weekend to Rome?
262
659000
2000
Θέλετε να πάτε για ένα σαββατοκύριακο στη Ρώμη;
11:17
All expenses paid:
263
661000
2000
Όλα πληρωμένα.
11:19
hotel, transportation, food, breakfast,
264
663000
2000
Ξενοδοχείο, μεταφορά, φαγητό, πρωινό,
11:21
a continental breakfast, everything.
265
665000
2000
ένα ελαφρό πρόγευμα, τα πάντα.
11:23
Or a weekend in Paris?
266
667000
2000
Ή ένα σαββατοκύριακο στο Παρίσι;
11:25
Now, a weekend in Paris, a weekend in Rome, these are different things;
267
669000
3000
Τώρα ένα σαββατοκύριακο στο Παρίσι και ένα σαββατοκύριακο στη Ρώμη είναι διαφορετικά πράγματα.
11:28
they have different food, different culture, different art.
268
672000
2000
Έχουν διαφορετικό φαγητό, διαφορετική κουλτούρα, διαφορετική τέχνη.
11:30
Now imagine I added a choice to the set
269
674000
2000
Τώρα φανταστείτε ότι πρόσθεσα ακόμη μία επιλογή
11:32
that nobody wanted.
270
676000
2000
που κανένας δε θέλει.
11:34
Imagine I said, "A weekend in Rome,
271
678000
2000
Φανταστείτε ότι είπα: "Ένα σαββατοκύριακο στη Ρώμη,
11:36
a weekend in Paris, or having your car stolen?"
272
680000
3000
ένα σαββατοκύριακο στο Παρίσι, ή να σας κλέψουν το αυτοκίνητο;"
11:39
(Laughter)
273
683000
3000
(Γέλια)
11:42
It's a funny idea, because why would having your car stolen,
274
686000
3000
Είναι μια περίεργη ιδέα. Επειδή, γιατί η επιλογή να σας κλέψουν το αυτοκίνητο
11:45
in this set, influence anything?
275
689000
2000
θα επηρέαζε οτιδήποτε;
11:47
(Laughter)
276
691000
2000
(Γέλια)
11:49
But what if the option to have your car stolen
277
693000
3000
Αλλά τι θα γινόταν αν η επιλογή να σας κλέψουν το αυτοκίνητο
11:52
was not exactly like this.
278
696000
2000
δεν ήταν ακριβώς έτσι;
11:54
What if it was a trip to Rome, all expenses paid,
279
698000
2000
Τι θα γινόταν αν ήταν ένα ταξίδι στη Ρώμη, όλα πληρωμένα,
11:56
transportation, breakfast,
280
700000
2000
μεταφορά, πρωινό,
11:58
but doesn't include coffee in the morning.
281
702000
3000
αλλά δεν περιλαμβάνει καφέ το πρωί.
12:01
If you want coffee you have to pay for it yourself. It's two euros 50.
282
705000
3000
Αν θέλετε καφέ πρέπει να τον πληρώσετε μόνοι σας. Κοστίζει 2.5 ευρώ.
12:04
Now in some ways,
283
708000
3000
Τώρα με κάποιον τρόπο,
12:07
given that you can have Rome with coffee,
284
711000
2000
δεδομένου ότι μπορείτε να έχετε και τη Ρώμη και τον καφέ,
12:09
why would you possibly want Rome without coffee?
285
713000
3000
για ποιο δυνατό λόγω θα μπορούσατε να θέλετε τη Ρώμη χωρίς τον καφέ;
12:12
It's like having your car stolen. It's an inferior option.
286
716000
3000
Είναι σαν να σας κλέβουν το αυτοκίνητο. Είναι μια κατώτερη επιλογή.
12:15
But guess what happened. The moment you add Rome without coffee,
287
719000
2000
Αλλά μαντέψτε τι έγινε. Τι στιγμή που προσθέτεις τη Ρώμη χωρίς καφέ,
12:17
Rome with coffee becomes more popular. And people choose it.
288
721000
5000
η Ρώμη με καφέ γίνεται πιο δημοφιλής. Κι ο κόσμος την επιλέγει.
12:22
The fact that you have Rome without coffee
289
726000
3000
Το γεγονός οτι μπορείτε να έχετε τη Ρώμη χωρίς καφέ
12:25
makes Rome with coffee look superior,
290
729000
2000
κάνει τη Ρώμη με καφέ να δείχνει ανώτερη.
12:27
and not just to Rome without coffee -- even superior to Paris.
291
731000
3000
Κι όχι μόνο σε σχέση με τη Ρώμη χωρίς καφέ, αλλά ακόμα και του Παρισιού.
12:30
(Laughter)
292
734000
4000
(Γέλια)
12:34
Here are two examples of this principle.
293
738000
2000
Εδώ έχουμε δύο παραδείγματα αυτής της αρχής.
12:36
This was an ad from The Economist a few years ago
294
740000
3000
Αυτή είναι μία διαφήμιση από το περιοδικό "The Economist" πριν από μερικά χρόνια
12:39
that gave us three choices.
295
743000
2000
που μας έδινε τρεις επιλογές.
12:41
An online subscription for 59 dollars.
296
745000
3000
Μία διαδικτυακή συνδρομή για 59 δολάρια.
12:44
A print subscription for 125.
297
748000
4000
Μία έντυπη συνδρομή για 125.
12:48
Or you could get both for 125.
298
752000
2000
Ή μπορούσες να έχεις και τις δύο για 125.
12:50
(Laughter)
299
754000
2000
(Γέλια)
12:52
Now I looked at this and I called up The Economist.
300
756000
2000
Το είδα αυτό και τηλεφώνησα στο "The Economist"
12:54
And I tried to figure out what were they thinking.
301
758000
3000
και προσπάθησα να καταλάβω τί σκεφτόντουσαν.
12:57
And they passed me from one person to another to another,
302
761000
3000
Και με παρέπεμπαν από τον ένα στον άλλον.
13:00
until eventually I got to a person who was in charge of the website.
303
764000
4000
Μέχρι που τελικά βρήκα ένα άτομο που ήταν υπεύθυνο για την ιστοσελίδα.
13:04
And I called them up. And they went to check what was going on.
304
768000
3000
Και το πήρα τηλέφωνο. Και πήγε να ελέγξει τι γινόταν.
13:07
The next thing I know, the ad is gone. And no explanation.
305
771000
4000
Το επόμενο που ξέρω είναι ότι η διαφήμιση εξαφανίστηκε. Χωρίς καμία εξήγηση.
13:11
So I decided to do the experiment
306
775000
2000
Έτσι αποφάσισα να κάνω το πείραμα
13:13
that I would have loved The Economist to do with me.
307
777000
3000
που θα ήθελα να είχε κάνει το περιοδικό με εμένα.
13:16
I took this and I gave it to 100 MIT students.
308
780000
2000
Πήρα τη διαφήμιση και την έδωσα σε 100 φοιτητές του ΜΙΤ.
13:18
I said, "What would you choose?"
309
782000
2000
Και τους ρώτησα: "Τι θα διαλέγατε;"
13:20
These are the market share. Most people wanted the combo deal.
310
784000
4000
Αυτά είναι τα ποσοστά αγοράς. Οι πιο πολλοί ήθελαν τη συνδυαστική προσφορά.
13:24
Thankfully nobody wanted the dominated option.
311
788000
2000
Ευτυχώς κανείς δεν ήθελε την ασύμφορη επιλογή.
13:26
That means our students can read.
312
790000
2000
Που σημαίνει ότι οι φοιτητές μας μπορούν να διαβάζουν.
13:28
(Laughter)
313
792000
1000
(Γέλια)
13:29
But now if you have an option that nobody wants,
314
793000
3000
Αλλά τώρα αν έχετε μία επιλογή που δε θέλει κανείς
13:32
you can take it off. Right?
315
796000
2000
μπορείτε να τη βγάλετε. Σωστά;
13:34
So I printed another version of this,
316
798000
2000
Οπότε εκτύπωσα μία άλλη έκδοση της διαφήμισης
13:36
where I eliminated the middle option.
317
800000
2000
στην οποία απέκλεισα την κεντρική επιλογή.
13:38
I gave it to another 100 students. Here is what happens.
318
802000
3000
Την έδωσα σε άλλους 100 φοιτητές. Να τι έγινε.
13:41
Now the most popular option became the least popular.
319
805000
3000
Η πιο δημοφιλής επιλογή έγινε η λιγότερο δημοφιλής.
13:44
And the least popular became the most popular.
320
808000
3000
Κι η λιγότερο δημοφιλής έγινε η πιο δημοφιλής.
13:47
What was happening was the option that was useless,
321
811000
4000
Αυτό που έγινε είναι ότι η επιλογή που ήταν άχρηστη,
13:51
in the middle, was useless in the sense that nobody wanted it.
322
815000
4000
η κεντρική επιλογή, ήταν άχρηστη από την άποψη ότι δεν την ήθελε κανείς.
13:55
But it wasn't useless in the sense that it helped people figure out
323
819000
2000
Αλλά δεν ήταν άχρηστη, από την άποψη ότι βοηθούσε τον κόσμο να καταλάβει
13:57
what they wanted.
324
821000
2000
τι ήθελε.
13:59
In fact, relative to the option in the middle,
325
823000
3000
Στην πραγματικότητα, σε σχέση με την κεντρική επιλογή,
14:02
which was get only the print for 125,
326
826000
4000
που ήταν να πάρουν μόνο την έντυπη έκδοση για 125,
14:06
the print and web for 125 looked like a fantastic deal.
327
830000
4000
και η έντυπη και η διαδικτυακή για 125 φάνταζε σαν φανταστική προσφορά.
14:10
And as a consequence, people chose it.
328
834000
2000
Και σαν επακόλουθο, ο κόσμος την διάλεγε.
14:12
The general idea here, by the way,
329
836000
2000
Η γενική ιδέα εδώ είναι, παρεμπιπτόντως,
14:14
is that we actually don't know our preferences that well.
330
838000
2000
ότι στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε και τόσο καλά τις προτιμήσεις μας.
14:16
And because we don't know our preferences that well
331
840000
2000
Κι επειδή δεν ξέρουμε τις προτιμήσεις μας τόσο καλά
14:18
we're susceptible to all of these influences from the external forces:
332
842000
4000
είμαστε ευάλωτοι σε όλες αυτές τις επιρροές από εξωτερικές δυνάμεις.
14:22
the defaults, the particular options that are presented to us, and so on.
333
846000
4000
Τις εξ ορισμού, τις συγκεκριμένες επιλογές που μας παρουσιάζονται κτλ.
14:26
One more example of this.
334
850000
2000
Ένα ακόμα παράδειγμα πάνω σε αυτό.
14:28
People believe that when we deal with physical attraction,
335
852000
3000
Ο κόσμος πιστεύει ότι όταν έχουμε να κάνουμε με σωματική έλξη,
14:31
we see somebody, and we know immediately whether we like them or not,
336
855000
3000
βλέπουμε κάποιον, και ξέρουμε αμέσως αν μας αρέσει ή όχι.
14:34
attracted or not.
337
858000
2000
Αν μας ελκύει ή όχι.
14:36
Which is why we have these four-minute dates.
338
860000
2000
Που είναι κι ο λόγος για τον οποίο έχουμε και τα τετράλεπτα ραντεβού.
14:38
So I decided to do this experiment with people.
339
862000
3000
Οπότε αποφάσισα να κάνω αυτό το πείραμα με κόσμο.
14:41
I'll show you graphic images of people -- not real people.
340
865000
2000
Θα σας δείξω γραφικές εικόνες ανθρώπων -- όχι πραγματικών ανθρώπων.
14:43
The experiment was with people.
341
867000
2000
Το πείραμα έγινε με πραγματικούς ανθρώπους.
14:45
I showed some people a picture of Tom, and a picture of Jerry.
342
869000
3000
Έδειξα σε μερικούς ανθρώπους μία φωτογραφία του Τομ, και μία του Τζέρι.
14:48
I said "Who do you want to date? Tom or Jerry?"
343
872000
3000
Είπα: "Με ποιον θέλετε να βγείτε ραντεβού; Τον Τομ ή τον Τζέρι;"
14:51
But for half the people I added an ugly version of Jerry.
344
875000
4000
Αλλά για τους μισούς συμμετέχοντες πρόσθεσα και μία άσχημη έκδοση του Τζέρι.
14:55
I took Photoshop and I made Jerry slightly less attractive.
345
879000
5000
Άνοιξα το Photoshop και έκανα τον Τζέρι λιγότερο ελκυστικό.
15:00
(Laughter)
346
884000
1000
(Γέλια)
15:01
The other people, I added an ugly version of Tom.
347
885000
4000
Στους άλλους συμμετέχοντες, πρόσθεσα μία άσχημη έκδοση του Τομ.
15:05
And the question was, will ugly Jerry and ugly Tom
348
889000
3000
Κι η ερώτηση ήταν, θα βοηθήσουν ο άσχημος Τζέρι και Τομ
15:08
help their respective, more attractive brothers?
349
892000
4000
τους αντίστοιχους πιο ελκυστικούς τους αδερφούς;
15:12
The answer was absolutely yes.
350
896000
2000
Κι η απάντηση ήταν ολότελα ναι!
15:14
When ugly Jerry was around, Jerry was popular.
351
898000
2000
Όταν ο άσχημος Τζέρι υπήρχε, ο Τζέρι ήταν δημοφιλής.
15:16
When ugly Tom was around, Tom was popular.
352
900000
2000
Όταν ο άσχημος Τομ υπήρχε, ο Τομ ήταν δημοφιλής.
15:18
(Laughter)
353
902000
2000
(Γέλια)
15:20
This of course has two very clear implications
354
904000
2000
Αυτό, βέβαια, έχει δύο πολύ καθαρές επιπτώσεις
15:22
for life in general.
355
906000
4000
για τη ζωή γενικά.
15:26
If you ever go bar hopping, who do you want to take with you?
356
910000
3000
Αν ποτέ πηγαίνετε από μπαρ σε μπαρ, ποιόν θέλετε να πάρετε μαζί σας;
15:29
(Laughter)
357
913000
6000
(Γέλια)
15:35
You want a slightly uglier version of yourself.
358
919000
3000
Θέλετε μία λίγο ασχημότερη έκδοση του εαυτού σας.
15:38
(Laughter)
359
922000
2000
(Γέλια)
15:40
Similar. Similar ... but slightly uglier.
360
924000
2000
Παρόμοια. Παρόμοια... αλλά λίγο ασχημότερη.
15:42
(Laughter)
361
926000
2000
(Γέλια)
15:44
The second point, or course, is that
362
928000
2000
Η δεύτερη επίπτωση, φυσικά, είναι ότι
15:46
if somebody else invites you, you know how they think about you.
363
930000
3000
αν κάποιος άλλος σας καλέσει, ξέρετε τί σκέφτεται για εσάς.
15:49
(Laughter)
364
933000
3000
(Γέλια)
15:52
Now you're getting it.
365
936000
2000
Τώρα το καταλαβαίνετε.
15:54
What is the general point?
366
938000
2000
Ποιο είναι το κύριο θέμα;
15:56
The general point is that when we think about economics we have
367
940000
2000
Το κύριο θέμα είναι ότι όταν σκεφτόμαστε τα οικονομικά, βλέπουμε
15:58
this beautiful view of human nature.
368
942000
3000
αυτήν την όμορφη εικόνα της ανθρώπινης φύσης.
16:01
"What a piece of work is man! How noble in reason!"
369
945000
2000
"Τί έργο τέχνης είναι ο άνθρωπος! Τί ευγενής στον τρόπο σκέψης του!"
16:03
We have this view of ourselves, of others.
370
947000
3000
Έχουμε αυτήν την εικόνα του εαυτού μας, και των άλλων.
16:06
The behavioral economics perspective
371
950000
2000
Η άποψη της οικονομίας της συμπεριφοράς
16:08
is slightly less generous to people.
372
952000
3000
είναι λιγότερο γενναιόδωρη με τους ανθρώπους.
16:11
In fact in medical terms, that's our view.
373
955000
3000
Στην πραγματικότητα, σε ιατρικούς όρους, είμαστε κάπως έτσι.
16:14
(Laughter)
374
958000
6000
(Γέλια)
16:20
But there is a silver lining.
375
964000
2000
Αλλά υπάρχει ελπίδα.
16:22
The silver lining is, I think,
376
966000
2000
Η ελπίδα είναι, νομίζω,
16:24
kind of the reason that behavioral economics is interesting and exciting.
377
968000
4000
κι ο λόγος για τον οποίο η οικονομία της συμπεριφοράς υπάρχει κι είναι ενδιαφέρουσα.
16:28
Are we Superman? Or are we Homer Simpson?
378
972000
2000
Είμαστε ο σούπερμαν; Ή είμαστε ο Χόμερ Σίμσον;
16:30
When it comes to building the physical world,
379
974000
4000
Όσον αφορά στην κατασκευή του εξωτερικού κόσμου,
16:34
we kind of understand our limitations.
380
978000
2000
καταλαβαίνουμε λίγο πολύ τους περιορισμούς μας.
16:36
We build steps. And we build these things
381
980000
2000
Χτίζουμε σκαλιά. Και χτίζουμε κάποια πράγματα
16:38
that not everybody can use obviously.
382
982000
3000
που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλοι όπως φαίνεται.
16:41
(Laughter)
383
985000
1000
(Γέλια)
16:42
We understand our limitations,
384
986000
2000
Καταλαβαίνουμε τους περιορισμούς μας.
16:44
and we build around it.
385
988000
2000
Και χτίζουμε γύρω από αυτούς.
16:46
But for some reason when it comes to the mental world,
386
990000
2000
Αλλά για κάποιο λόγο όταν αφορά τον πνευματικό κόσμο,
16:48
when we design things like healthcare and retirement and stockmarkets,
387
992000
4000
όταν σχεδιάζουμε πράγματα όπως ιατρική περίθαλψη και συντάξεις και χρηματιστήρια,
16:52
we somehow forget the idea that we are limited.
388
996000
2000
κάπως ξεχνάμε ότι έχουμε περιορισμούς.
16:54
I think that if we understood our cognitive limitations
389
998000
3000
Νομίζω πως αν καταλάβουμε τους νοητικούς μας περιορισμούς
16:57
in the same way that we understand our physical limitations,
390
1001000
2000
με τον ίδιο τρόπο που καταλαβαίνουμε τους σωματικούς μας περιορισμούς,
16:59
even though they don't stare us in the face in the same way,
391
1003000
2000
αν και δεν καρφώνουν το βλέμμα τους στο πρόσωπό μας με τον ίδιο τρόπο,
17:01
we could design a better world.
392
1005000
3000
θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε έναν καλύτερο κόσμο.
17:04
And that, I think, is the hope of this thing.
393
1008000
2000
Κι αυτό, νομίζω, είναι η ελπίδα σε αυτήν την ιδέα.
17:06
Thank you very much.
394
1010000
2000
Σας ευχαριστώ πολύ.
17:08
(Applause)
395
1012000
8000
(Χειροκροτήματα)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Ariely - Behavioral economistThe dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why.
Why you should listen
Dan Ariely is a professor of psychology and behavioral economics at Duke University and a founding member of the Center for Advanced Hindsight. He is the author of the bestsellers Predictably Irrational, The Upside of Irrationality, and The Honest Truth About Dishonesty -- as well as the TED Book Payoff: The Hidden Logic that Shapes Our Motivations.
Through his research and his (often amusing and unorthodox) experiments, he questions the forces that influence human behavior and the irrational ways in which we often all behave.
Dan Ariely | Speaker | TED.com