TED2008
Dean Ornish: Your genes are not your fate
Дин Орниш вели дека вашите гени не се и ваша судбина
Filmed:
Readability: 4.5
1,725,634 views
Дин Орниш ги споделува новите истражувања кои покажуваат како присвојувањето на нов животен стил може да влијае врз една личност на генетско ниво. На пример, тој вели дека кога живеете здрав живот, јадете подобро, вежбате и сакате повеќе, вашите мочочни клетки се зголемуваат.
Dean Ornish - Physician, author
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes. Full bio
Dean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
One way to change our genes is to make new ones,
0
0
2000
Еден начин да ги промениме нашите гени е да создадеме нови,
00:14
as Craig Venter has so elegantly shown.
1
2000
2000
како што Крег Вентер елегантно ни има покажано.
00:16
Another is to change our lifestyles.
2
4000
3000
Друг начин е да го смениме нашиот животен стил.
00:19
And what we're learning is how powerful and dynamic these changes can be,
3
7000
4000
Тоа што го учиме е колку само моќни и динамични овие промени можат да бидат,
00:23
that you don't have to wait very long to see the benefits.
4
11000
3000
така што немора да се чека многу долго за да се видат придобивките.
00:26
When you eat healthier, manage stress, exercise and love more,
5
14000
5000
Кога јадете поздраво, се справувате со стрес, вежбате и сакате повеќе,
00:31
your brain actually gets more blood flow and more oxygen.
6
19000
2000
вашиот мозок всушност добива повеќе кислород.
00:33
But more than that, your brain gets measurably bigger.
7
21000
3000
Но повеќе од тоа, вашиот мозок и мерно се зголемува.
00:36
Things that were thought impossible just a few years ago
8
24000
2000
Нешта кои се сметаа за невозможни само пред неколку години
00:38
can actually be measured now.
9
26000
2000
може сега да бидат измерени.
00:40
This was figured out by Robin Williams
10
28000
3000
Ова беше осмислено од Робин Вилијамс
00:43
a few years before the rest of us.
11
31000
2000
неколку години пред нас останатите.
00:45
Now, there's some things that you can do
12
33000
2000
Сега, постојат неколку работи што може да се направат
00:47
to make your brain grow new brain cells.
13
35000
3000
за мозокот да почне да расте нови мозочни клетки.
00:50
Some of my favorite things, like chocolate and tea, blueberries,
14
38000
2000
Некои од моите омилени нешта, како чоколадо и чај, боровница,
00:52
alcohol in moderation, stress management
15
40000
4000
алкохол во умерени количини, справување со стрес
00:56
and cannabinoids found in marijuana.
16
44000
2000
и канабиноиди кои се наоѓаат во марихуана.
00:58
I'm just the messenger.
17
46000
2000
Јас сум само курирот.
01:01
(Laughter)
18
49000
3000
(Смеење)
01:04
What were we just talking about?
19
52000
3000
Што точно ни беше муабетот?
01:07
(Laughter)
20
55000
2000
(Смеење)
01:09
And other things that can make it worse,
21
57000
2000
А некои нешта може да направат полошо,
01:11
that can cause you to lose brain cells.
22
59000
2000
причинуваат губење на мозочни клетки.
01:13
The usual suspects, like saturated fat and sugar,
23
61000
3000
Тоа се стандардните осомничени, како заситени масти и шеќер,
01:16
nicotine, opiates, cocaine, too much alcohol and chronic stress.
24
64000
4000
никоти, опијати, кокаин, премногу алкохол и хроничен стрес.
01:20
Your skin gets more blood flow when you change your lifestyle,
25
68000
3000
Вашата кожа добива поголем доток на крв кога го менувате животниот стил,
01:23
so you age less quickly. Your skin doesn't wrinkle as much.
26
71000
3000
така што стареете побавно, и вашата кожа не се брчка така многу.
01:26
Your heart gets more blood flow.
27
74000
2000
Вашето срце добива поголем доток на крв.
01:28
We've shown that you can actually reverse heart disease.
28
76000
2000
Имаме покажано дека всушност може да се спречи срцево заболување.
01:30
That these clogged arteries that you see on the upper left,
29
78000
3000
Дека овие затнати артерии кои ги гледате горе лево,
01:33
after only a year become measurably less clogged.
30
81000
2000
по само една година може да бидат мерливо помалку затнати.
01:35
And the cardiac PET scan shown on the lower left,
31
83000
2000
И на срцевата PET снимка прикажана долу лево,
01:37
the blue means no blood flow.
32
85000
2000
синото означува непостоечки проток на крв.
01:39
A year later -- orange and white is maximum blood flow.
33
87000
3000
Една година подоцна - во портокалово и бело е прикажан максималниот проток на крв.
01:42
We've shown you may be able to stop and reverse the progression
34
90000
3000
Имаме покажано дека сте во можност да го запрете и свртите напредокот
01:45
of early prostate cancer and, by extension, breast cancer,
35
93000
2000
на ран рак на простатата, и следствено рак на дојката,
01:47
simply by making these changes.
36
95000
2000
само со правење на ваквите промени.
01:49
We've found that tumor growth in vitro was inhibited
37
97000
3000
Откривме дека растењето на туморите ин витро беше намалено
01:52
70 percent in the group that made these changes,
38
100000
2000
кај 70 проценти во групите кои ги направија овие промени,
01:54
whereas only nine percent in the comparison group.
39
102000
3000
за разлика од девет проценти во споредбената група.
01:57
These differences were highly significant.
40
105000
2000
Овие разлики се доста значајни.
01:59
Even your sexual organs get more blood flow,
41
107000
2000
Дури и вашите сексуални органи добиваат поголем доток на крв,
02:01
so you increase sexual potency.
42
109000
2000
така што ја зголемувате сексуалната потенција.
02:03
One of the most effective anti-smoking ads was done
43
111000
2000
Една од најефективните реклами против пушење беше направена
02:05
by the Department of Health Services,
44
113000
2000
од Одделот за Здравствени Услуги,
02:07
showing that nicotine, which constricts your arteries,
45
115000
2000
покажувајќи дека никотинот, којшто ги стеснува вашите артерии,
02:09
can cause a heart attack or a stroke,
46
117000
2000
може да причини срцев напад или удар,
02:11
but it also causes impotence.
47
119000
2000
но може да причини и импотенција.
02:13
Half of guys who smoke are impotent.
48
121000
2000
Половината од вас пушачите се импотентни.
02:15
How sexy is that?
49
123000
1000
Колку секси е тоа?
02:16
Now we're also about to publish a study --
50
124000
2000
Сега сме во тек на објавување на истражување --
02:18
the first study showing you can change gene expression in men with prostate cancer.
51
126000
3000
истражување кое покажува дека може да се промени експресирањето на гени во мажи со рак на простата.
02:21
This is what's called a heat map --
52
129000
2000
Ова се вика топлинска мапа
02:23
and the different colors -- and along the side, on the right, are different genes.
53
131000
3000
со различни бои, а на десната страна надолж се различните гени.
02:26
And we found that over 500 genes were favorably changed --
54
134000
3000
И откривме дека преку 500 гени беа склони кон промена
02:29
in effect, turning on the good genes, the disease-preventing genes,
55
137000
3000
со ефект на активирање на добрите гени, оние кои спречуваат болести
02:32
turning off the disease-promoting genes.
56
140000
4000
и деактивирање на гените кои причинуваат болест.
02:36
And so these findings I think are really very powerful,
57
144000
3000
И јас мислам дека овие откритија се навистина моќни
02:39
giving many people new hope and new choices.
58
147000
2000
и им даваат нова надеж и избор на многу луѓе.
02:41
And companies like Navigenics and DNA Direct and 23andMe,
59
149000
5000
И компаниите како Navigenix и DNA Direct и 23andMe,
02:46
that are giving you your genetic profiles,
60
154000
3000
кои ви ги даваат вашите генетски профили,
02:49
are giving some people a sense of, "Gosh, well, what can I do about it?"
61
157000
3000
им даваат на некои луѓе мисли како "Хм, па што би можел јас да сторам за ова?"
02:52
Well, our genes are not our fate, and if we make these changes --
62
160000
3000
Па, нашите гени не се навистина наша судбина, и ако ги направиме овие промени --
02:55
they're a predisposition -- but if we make bigger changes
63
163000
2000
тие се предиспозиција, но ако направиме поголеми промени
02:57
than we might have made otherwise,
64
165000
2000
отколку што би направиле во други околности,
02:59
we can actually change how our genes are expressed.
65
167000
3000
ние всушност можеме да го промениме начинит на експресирање на нашите гени.
03:02
Thank you.
66
170000
1000
Ви благодарам.
03:03
(Applause)
67
171000
2000
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Dean Ornish - Physician, authorDean Ornish is a clinical professor at UCSF and founder of the Preventive Medicine Research Institute. He's a leading expert on fighting illness -- particularly heart disease with dietary and lifestyle changes.
Why you should listen
Dr. Dean Ornish wants you to live longer, and have more fun while you're at it. He's one of the leading voices in the medical community promoting a balanced, holistic approach to health, and proving that it works. The author of Eat More, Weigh Less and several other best-selling books, Ornish is best known for his lifestyle-based approach to fighting heart disease.
His research at the Preventive Medicine Research Institute (the nonprofit he founded) clinically demonstrated that cardiovascular illnesses -- and, most recently prostate cancer -- can be treated and even reversed through diet and exercise. These findings (once thought to be physiologically implausible) have been widely chronicled in the US media, including Newsweek, for which Ornish writes a column. The fifty-something physician, who's received many honors and awards, was chosen by LIFE Magazine as one of the most influential members of his generation. Among his many pursuits, Ornish is now working with food corporations to help stop America's obesity pandemic from spreading around the globe.
Dean Ornish | Speaker | TED.com