Mission Blue II
Carl Safina: What are animals thinking and feeling?
Καρλ Σαφίνα: Τι σκέφτονται και αισθάνονται τα ζώα;
Filmed:
Readability: 3.2
2,341,963 views
Τι συμβαίνει μέσα στο μυαλό των ζώων; Μπορούμε να ξέρουμε αν και τι σκέφτονται και αισθάνονται; Ο Καρλ Σαφίνα νομίζει ότι μπορούμε. Χρησιμοποιώντας ανακαλύψεις και ανέκδοτα από την οικολογία, τη βιολογία και την επιστήμη της συμπεριφοράς, συνενώνει ιστορίες φαλαινών, λύκων, ελεφάντων και άλμπατρος για να υποστηρίξει ότι όλα τα πλάσματα με τα οποία μοιραζόμαστε τη Γη, σκέφτονται, αισθάνονται, χρησιμοποιούν εργαλεία και εκφράζουν συναισθήματα, ακριβώς όπως κι εμείς.
Carl Safina - Ecologist, writer
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature. Full bio
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Have you ever wondered
what animals think and feel?
what animals think and feel?
0
999
3516
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σκέφτονται
και αισθάνονται τα ζώα;
και αισθάνονται τα ζώα;
00:17
Let's start with a question:
1
5020
1884
Ας ξεκινήσουμε με μια ερώτηση:
00:19
Does my dog really love me,
or does she just want a treat?
or does she just want a treat?
2
7654
4119
Μ' αγαπάει στ' αλήθεια ο σκύλος μου
ή απλώς θέλει μια λιχουδιά;
ή απλώς θέλει μια λιχουδιά;
00:24
Well, it's easy to see
that our dog really loves us,
that our dog really loves us,
3
12991
4967
Είναι εύκολο να δούμε ότι ο σκύλος μας
μας αγαπάει στ΄αλήθεια.
μας αγαπάει στ΄αλήθεια.
00:29
easy to see, right,
4
17982
2081
Είναι εύκολο να δούμε, σωστά,
τι συμβαίνει μέσα σ' αυτό
το μαλλιαρό κεφαλάκι.
το μαλλιαρό κεφαλάκι.
00:32
what's going on in that fuzzy little head.
5
20087
3650
00:36
What is going on?
6
24593
1375
Τι συμβαίνει;
00:39
Something's going on.
7
27155
1726
Κάτι συμβαίνει.
00:41
But why is the question always
do they love us?
do they love us?
8
29864
4399
Αλλά γιατί πάντα η ερώτηση είναι
αν αυτά αγαπούν εμάς;
αν αυτά αγαπούν εμάς;
00:46
Why is it always about us?
9
34287
2111
Γιατί έχει να κάνει πάντα με εμάς;
00:48
Why are we such narcissists?
10
36422
2643
Γιατί είμαστε τόσο νάρκισσοι;
00:52
I found a different question
to ask animals.
to ask animals.
11
40674
3039
Βρήκα μια διαφορετική ερώτηση
να κάνω στα ζώα.
να κάνω στα ζώα.
00:57
Who are you?
12
45911
1417
Ποιος είσαι;
01:01
There are capacities of the human mind
13
49910
2895
Υπάρχουν ικανότητες του ανθρώπινου μυαλού
01:04
that we tend to think are capacities
only of the human mind.
only of the human mind.
14
52829
4862
που έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε
πως είναι αποκλειστικά ανθρώπινες.
πως είναι αποκλειστικά ανθρώπινες.
01:10
But is that true?
15
58176
1358
Αλλά είναι αλήθεια αυτό;
01:12
What are other beings
doing with those brains?
doing with those brains?
16
60047
3975
Τι κάνουν τα υπόλοιπα πλάσματα
με αυτούς τους εγκεφάλους;
με αυτούς τους εγκεφάλους;
01:16
What are they thinking and feeling?
17
64554
2353
Τι σκέφτονται και τι αισθάνονται;
01:19
Is there a way to know?
18
67570
1633
Υπάρχει τρόπος να μάθουμε;
01:21
I think there is a way in.
19
69227
1674
Νομίζω ότι υπάρχει.
01:22
I think there are several ways in.
20
70925
1690
Νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι.
01:24
We can look at evolution,
we can look at their brains
we can look at their brains
21
72950
4122
Μπορούμε να κοιτάξουμε την εξέλιξη,
να κοιτάξουμε τους εγκεφάλους τους
να κοιτάξουμε τους εγκεφάλους τους
01:29
and we can watch what they do.
22
77096
2480
και μπορούμε
να παρακολουθήσουμε τι κάνουν.
να παρακολουθήσουμε τι κάνουν.
01:33
The first thing to remember is:
our brain is inherited.
our brain is inherited.
23
81316
3939
Το πρώτο που πρέπει να θυμόμαστε είναι
πως έχουμε κληρονομήσει τον εγκέφαλο μας.
πως έχουμε κληρονομήσει τον εγκέφαλο μας.
01:38
The first neurons came from jellyfish.
24
86253
3707
Οι πρώτοι νευρώνες
προήλθαν από τις μέδουσες.
προήλθαν από τις μέδουσες.
01:42
Jellyfish gave rise
to the first chordates.
to the first chordates.
25
90435
2840
Από τις μέδουσες προήλθαν
τα πρώτα χορδωτά.
τα πρώτα χορδωτά.
01:45
The first chordates gave rise
to the first vertebrates.
to the first vertebrates.
26
93299
3668
Από τα πρώτα χορδωτά
προήλθαν τα πρώτα σπονδυλωτά.
προήλθαν τα πρώτα σπονδυλωτά.
01:49
The vertebrates came out of the sea,
27
97277
2418
Τα σπονδυλωτά βγήκαν από τη θάλασσα,
και να' μαστε.
01:51
and here we are.
28
99719
1336
01:54
But it's still true that a neuron,
a nerve cell, looks the same
a nerve cell, looks the same
29
102737
5590
Όμως η αλήθεια είναι ότι ένας νευρώνας,
ένα κύτταρο, είναι ολόιδια
ένα κύτταρο, είναι ολόιδια
02:00
in a crayfish, a bird or you.
30
108351
3417
σε μια καραβίδα, σε ένα πουλί ή σε εσάς.
02:04
What does that say
about the minds of crayfish?
about the minds of crayfish?
31
112427
3541
Τι μας λέει αυτό
για το μυαλό των καραβίδων;
για το μυαλό των καραβίδων;
02:08
Can we tell anything about that?
32
116880
1557
Μπορούμε να πούμε κάτι για αυτό;
02:10
Well, it turns out that
if you give a crayfish
if you give a crayfish
33
118461
4029
Φαίνεται ότι αν κάνεις σε μια καραβίδα
πολλά μικρά ηλεκτροσόκ
πολλά μικρά ηλεκτροσόκ
02:14
a lot of little tiny electric shocks
34
122514
2657
κάθε φορά που προσπαθεί
να βγει από τη φωλιά της,
να βγει από τη φωλιά της,
02:17
every time it tries
to come out of its burrow,
to come out of its burrow,
35
125195
2296
02:19
it will develop anxiety.
36
127515
2185
θα εμφανίσει άγχος.
02:23
If you give the crayfish the same drug
37
131133
3418
Αν δώσεις στην καραβίδα το ίδιο φάρμακο
02:26
used to treat anxiety disorder in humans,
38
134575
2923
που χρησιμοποιείται στη θεραπεία
της αγχώδους διαταραχής των ανθρώπων,
της αγχώδους διαταραχής των ανθρώπων,
02:29
it relaxes and comes out and explores.
39
137522
3081
χαλαρώνει, βγαίνει έξω και εξερευνά.
02:34
How do we show how much
we care about crayfish anxiety?
we care about crayfish anxiety?
40
142308
3087
Πώς δείχνουμε ότι νοιαζόμαστε
για το άγχος των καραβίδων;
για το άγχος των καραβίδων;
02:37
Mostly, we boil them.
41
145905
1354
Κυρίως, τις βράζουμε.
02:39
(Laughter)
42
147283
1316
(Γέλια)
02:42
Octopuses use tools,
as well as do most apes
as well as do most apes
43
150490
5358
Τα χταπόδια χρησιμοποιούν εργαλεία,
όπως και οι πιο πολλοί πίθηκοι,
02:47
and they recognize human faces.
44
155872
2343
και αναγνωρίζουν τα ανθρώπινα πρόσωπα.
02:50
How do we celebrate the ape-like
intelligence of this invertebrate?
intelligence of this invertebrate?
45
158808
4784
Πώς τιμούμε την εξυπνάδα
αυτού του ασπόνδυλου;
αυτού του ασπόνδυλου;
02:55
Mostly boiled.
46
163999
1447
Κυρίως, τα βράζουμε.
02:58
If a grouper chases a fish
into a crevice in the coral,
into a crevice in the coral,
47
166669
4306
Αν μια σερανίδα κυνηγήσει ένα ψάρι
στη σχισμή ενός κοραλλιού,
στη σχισμή ενός κοραλλιού,
03:02
it will sometimes go to where it knows
a moray eel is sleeping
a moray eel is sleeping
48
170999
4976
μερικές φορές θα πάει εκεί που ξέρει
πως κοιμάται μια σμέρνα
πως κοιμάται μια σμέρνα
03:07
and it will signal
to the moray, "Follow me,"
to the moray, "Follow me,"
49
175999
3573
και θα κάνει σινιάλο στη σμέρνα,
«Ακολούθησέ με»
«Ακολούθησέ με»
03:11
and the moray will understand that signal.
50
179596
2541
και η σμέρνα θα καταλάβει το σινιάλο.
03:14
The moray may go into the crevice
and get the fish,
and get the fish,
51
182816
2977
Η σμέρνα μπορεί να μπει μέσα στη σχισμή
και να πιάσει το ψάρι,
και να πιάσει το ψάρι,
03:17
but the fish may bolt
and the grouper may get it.
and the grouper may get it.
52
185817
2658
αλλά το ψάρι μπορεί να το σκάσει
και να το πιάσει η σερανίδα.
και να το πιάσει η σερανίδα.
03:20
This is an ancient partnership that we
have just recently found out about.
have just recently found out about.
53
188880
6031
Αυτή είναι μια αρχαία συνεργασία
που ανακαλύψαμε μόλις πρόσφατα.
που ανακαλύψαμε μόλις πρόσφατα.
03:26
How do we celebrate
that ancient partnership?
that ancient partnership?
54
194935
3085
Πώς τιμούμε αυτή την αρχαία συνεργασία;
03:30
Mostly fried.
55
198044
1578
Κυρίως, τα τηγανίζουμε.
03:32
A pattern is emerging and it says
a lot more about us
a lot more about us
56
200918
3600
Ένα μοτίβο εμφανίζεται και λέει
πολλά περισσότερα για εμάς
πολλά περισσότερα για εμάς
03:36
than it does about them.
57
204542
2160
από ό,τι λέει για εκείνα.
03:39
Sea otters use tools
58
207610
2405
Οι βύδρες χρησιμοποιούν εργαλεία
03:42
and they take time away
from what they're doing
from what they're doing
59
210039
2977
και κάνουν ένα διάλειμμα
από αυτό που κάνουν
από αυτό που κάνουν
03:45
to show their babies what to do,
which is called teaching.
which is called teaching.
60
213040
4141
για να δείξουν στα μωρά τους τι να κάνουν,
κάτι που ονομάζεται διδασκαλία.
κάτι που ονομάζεται διδασκαλία.
03:49
Chimpanzees don't teach.
61
217205
2678
Οι χιμπατζήδες δεν διδάσκουν.
03:52
Killer whales teach
and killer whales share food.
and killer whales share food.
62
220999
3810
Οι φάλαινες δολοφόνοι διδάσκουν
και μοιράζονται το φαγητό τους.
και μοιράζονται το φαγητό τους.
Όταν η εξέλιξη δημιουργεί κάτι καινούριο,
03:58
When evolution makes something new,
63
226879
2034
04:00
it uses the parts it has
in stock, off the shelf,
in stock, off the shelf,
64
228937
4353
χρησιμοποιεί τα κομμάτια που έχει
σε απόθεμα, έτοιμα για χρήση,
σε απόθεμα, έτοιμα για χρήση,
04:05
before it fabricates a new twist.
65
233314
2462
προτού μεταβάλει κάτι.
04:07
And our brain has come to us
66
235800
2176
Ο εγκέφαλος μας έφτασε σε μας
04:10
through the enormity
of the deep sweep of time.
of the deep sweep of time.
67
238000
4401
μέσα από τα βάθη του αμέτρητου χρόνου.
04:14
If you look at the human brain
compared to a chimpanzee brain,
compared to a chimpanzee brain,
68
242425
3589
Αν δείτε τον ανθρώπινο εγκέφαλο
σε σύγκριση με ενός χιμπατζή,
σε σύγκριση με ενός χιμπατζή,
04:18
what you see is we have basically
a very big chimpanzee brain.
a very big chimpanzee brain.
69
246038
3664
βλέπετε ότι στην ουσία έχουμε
έναν πολύ μεγάλο εγκέφαλο χιμπατζή.
έναν πολύ μεγάλο εγκέφαλο χιμπατζή.
04:21
It's a good thing ours is bigger,
because we're also really insecure.
because we're also really insecure.
70
249726
3941
Είναι καλό που ο δικός μας είναι πιο
μεγάλος γιατί είμαστε πολύ ανασφαλείς.
μεγάλος γιατί είμαστε πολύ ανασφαλείς.
04:25
(Laughter)
71
253691
2062
(Γέλια)
04:27
But, uh oh, there's a dolphin,
72
255777
3116
Υπάρχει όμως και το δελφίνι.
04:30
a bigger brain with more convolutions.
73
258917
2976
Έχει μεγαλύτερο εγκέφαλο
με περισσότερες έλικες.
με περισσότερες έλικες.
04:34
OK, maybe you're saying,
all right, well, we see brains,
all right, well, we see brains,
74
262777
2707
Ίσως πείτε, καλά λοιπόν,
βλέπουμε εγκεφάλους,
βλέπουμε εγκεφάλους,
04:37
but what does that
have to say about minds?
have to say about minds?
75
265508
2427
αλλά τι μας λέει αυτό για το μυαλό;
04:40
Well, we can see the working of the mind
76
268347
3871
Λοιπόν, βλέπουμε τη λειτουργία του μυαλού
04:44
in the logic of behaviors.
77
272242
1709
στη λογική της συμπεριφοράς.
04:46
So these elephants, you can see,
78
274530
3631
Οπότε, αυτοί οι ελέφαντες,
όπως μπορείτε να δείτε,
όπως μπορείτε να δείτε,
04:50
obviously, they are resting.
79
278185
2600
προφανώς, αναπαύονται.
04:53
They have found a patch of shade
under the palm trees
under the palm trees
80
281118
4364
Έχουν βρει μια μικρή σκιά στους φοίνικες,
04:57
under which to let their babies sleep,
81
285506
2800
κάτω από τους οποίους βάζουν
τα μωρά τους να κοιμηθούν,
τα μωρά τους να κοιμηθούν,
05:00
while they doze but remain vigilant.
82
288330
2619
ενώ εκείνοι λαγοκοιμούνται
παραμένοντας σε εγρήγορση.
παραμένοντας σε εγρήγορση.
05:03
We make perfect sense of that image
83
291491
2852
Είναι απολύτως λογικό για μας
αυτό που βλέπουμε
αυτό που βλέπουμε
05:06
just as they make perfect sense
of what they're doing
of what they're doing
84
294367
3631
όπως είναι απολύτως λογικό για αυτούς
αυτό που κάνουν,
αυτό που κάνουν,
05:10
because under the arc of the same sun
on the same plains,
on the same plains,
85
298022
3802
γιατί υπό τον ίδιο ήλιο,
στις ίδιες πεδιάδες,
στις ίδιες πεδιάδες,
05:13
listening to the howls
of the same dangers,
of the same dangers,
86
301848
3426
ακούγοντας τα ουρλιαχτά
των ίδιων κινδύνων,
των ίδιων κινδύνων,
05:17
they became who they are
and we became who we are.
and we became who we are.
87
305298
4411
έγιναν εκείνοι αυτό που είναι
και εμείς γίναμε αυτό που είμαστε.
και εμείς γίναμε αυτό που είμαστε.
05:22
We've been neighbors for a very long time.
88
310536
2176
Είμαστε γείτονες εδώ και πάρα πολύ καιρό.
05:24
No one would mistake
these elephants as being relaxed.
these elephants as being relaxed.
89
312736
3444
Κανείς δεν θα θεωρούσε
ότι αυτοί οι ελέφαντες είναι ήρεμοι.
ότι αυτοί οι ελέφαντες είναι ήρεμοι.
05:28
They're obviously very
concerned about something.
concerned about something.
90
316204
2912
Προφανώς κάτι τους προβληματίζει.
05:31
What are they concerned about?
91
319140
1976
Τι τους προβληματίζει;
05:33
It turns out that if you record
the voices of tourists
the voices of tourists
92
321680
3640
Φαίνεται πως αν μαγνητοφωνήσετε
τις φωνές των τουριστών
τις φωνές των τουριστών
05:37
and you play that recording
from a speaker hidden in bushes,
from a speaker hidden in bushes,
93
325344
4694
και ακουστεί αυτή εγγραφή
από ένα ηχείο κρυμμένο στους θάμνους,
από ένα ηχείο κρυμμένο στους θάμνους,
05:42
elephants will ignore it,
because tourists never bother elephants.
because tourists never bother elephants.
94
330062
3635
οι ελέφαντες θα την αγνοήσουν γιατί
οι τουρίστες δεν ενοχλούν τους ελέφαντες.
οι τουρίστες δεν ενοχλούν τους ελέφαντες.
05:46
But if you record the voices of herders
95
334102
4742
Αλλά αν μαγνητοφωνήσετε τις φωνές βοσκών
που κουβαλούν λόγχες
που κουβαλούν λόγχες
05:50
who carry spears and often hurt elephants
in confrontations at water holes,
in confrontations at water holes,
96
338868
5089
και συχνά πληγώνουν τους ελέφαντες
σε συγκρούσεις στους νερόλακκους,
σε συγκρούσεις στους νερόλακκους,
05:55
the elephants will bunch up
and run away from the hidden speaker.
and run away from the hidden speaker.
97
343981
4694
οι ελέφαντες θα συγκεντρωθούν
και θα τρέξουν μακριά από το ηχείο.
και θα τρέξουν μακριά από το ηχείο.
06:00
Not only do elephants know
that there are humans,
that there are humans,
98
348699
3359
Όχι μόνο ξέρουν οι ελέφαντες
ότι υπάρχουν άνθρωποι,
ότι υπάρχουν άνθρωποι,
06:04
they know that there are
different kinds of humans,
different kinds of humans,
99
352082
2536
ξέρουν ότι υπάρχουν
διαφορετικά είδη ανθρώπων
διαφορετικά είδη ανθρώπων
06:06
and that some are OK
and some are dangerous.
and some are dangerous.
100
354642
3582
και ότι κάποιοι είναι καλοί
και κάποιοι επικίνδυνοι.
και κάποιοι επικίνδυνοι.
06:10
They have been watching us for much longer
than we have been watching them.
than we have been watching them.
101
358248
5067
Μας παρακολουθούν για πιο πολύ καιρό
από όσο τους παρακολουθούμε εμείς.
από όσο τους παρακολουθούμε εμείς.
06:15
They know us better than we know them.
102
363339
2290
Μας ξέρουν καλύτερα
από όσο τους ξέρουμε εμείς.
από όσο τους ξέρουμε εμείς.
06:18
We have the same imperatives:
103
366272
2848
Έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις:
06:21
take care of our babies,
find food, try to stay alive.
find food, try to stay alive.
104
369144
4495
Φροντίζουμε τα μωρά μας, βρίσκουμε φαγητό,
προσπαθούμε να επιβιώσουμε.
προσπαθούμε να επιβιώσουμε.
06:26
Whether we're outfitted for hiking
in the hills of Africa
in the hills of Africa
105
374478
3829
Είτε είμαστε εξοπλισμένοι για πεζοπορία
στους λόφους της Αφρικής
στους λόφους της Αφρικής
06:30
or outfitted for diving under the sea,
we are basically the same.
we are basically the same.
106
378331
4183
είτε εξοπλισμένοι για υποθαλάσσιες
καταδύσεις, είμαστε βασικά ίδιοι.
καταδύσεις, είμαστε βασικά ίδιοι.
06:34
We are kin under the skin.
107
382538
1978
Είμαστε συγγενείς κάτω από το δέρμα.
Ο ελέφαντας έχει τον ίδιο σκελετό,
06:36
The elephant has the same skeleton,
108
384999
2403
06:39
the killer whale has the same skeleton,
109
387426
2342
η φάλαινα δολοφόνος
έχει τον ίδιο σκελετό με εμάς.
έχει τον ίδιο σκελετό με εμάς.
06:41
as do we.
110
389792
1236
06:45
We see helping where help is needed.
111
393674
2262
Βλέπουμε πού χρειάζεται να βοηθήσουμε.
06:48
We see curiosity in the young.
112
396560
2628
Βλέπουμε την περιέργεια στα μικρά.
06:52
We see the bonds of family connections.
113
400467
3603
Βλέπουμε τους δεσμούς της οικογένειας.
06:57
We recognize affection.
114
405776
2047
Αναγνωρίζουμε την τρυφερότητα.
07:00
Courtship is courtship.
115
408522
2161
Η ερωτοτροπία είναι ερωτοτροπία.
07:03
And then we ask, "Are they conscious?"
116
411999
2683
Και μετά ρωτάμε, «Έχουν συναίσθηση;»
07:07
When you get general anesthesia,
it makes you unconscious,
it makes you unconscious,
117
415300
2900
Όταν κάνετε γενική νάρκωση
αναισθητοποιείστε,
αναισθητοποιείστε,
07:10
which means you have
no sensation of anything.
no sensation of anything.
118
418224
2835
που σημαίνει ότι δεν αισθάνεστε τίποτα.
Συναίσθηση σημαίνει απλά
κάτι που το αισθάνεστε.
κάτι που το αισθάνεστε.
07:13
Consciousness is simply
the thing that feels like something.
the thing that feels like something.
119
421083
3571
07:17
If you see, if you hear, if you feel,
if you're aware of anything,
if you're aware of anything,
120
425292
4149
Αν δείτε, αν ακούσετε, αν νιώσετε,
αν αντιληφθείτε οτιδήποτε,
αν αντιληφθείτε οτιδήποτε,
07:21
you are conscious, and they are conscious.
121
429465
3052
έχετε συναίσθηση,
και αυτά έχουν συναίσθηση.
και αυτά έχουν συναίσθηση.
Κάποιοι λένε ότι υπάρχουν πράγματα
που κάνουν τους ανθρώπους ανθρώπους
που κάνουν τους ανθρώπους ανθρώπους
07:27
Some people say
122
435165
1166
07:28
well, there are certain things
that make humans humans,
that make humans humans,
123
436355
2605
κι ένα από αυτά είναι η ενσυναίσθηση.
07:30
and one of those things is empathy.
124
438984
1922
07:32
Empathy is the mind's ability
to match moods with your companions.
to match moods with your companions.
125
440930
5687
Είναι η ικανότητα του μυαλού
να συντονίζει τη διάθεση σας
να συντονίζει τη διάθεση σας
με αυτή των συντρόφων σας.
07:39
It's a very useful thing.
126
447442
1583
Είναι ένα πολύ χρήσιμο πράγμα.
Αν οι σύντροφοι σας αρχίσουν
να προχωρούν γρήγορα,
να προχωρούν γρήγορα,
07:41
If your companions start to move quickly,
127
449049
2160
07:43
you have to feel like
you need to hurry up.
you need to hurry up.
128
451233
2235
πρέπει να νιώσετε
ότι χρειάζεται να βιαστείτε.
ότι χρειάζεται να βιαστείτε.
07:45
We're all in a hurry now.
129
453492
1730
Όλοι βιαζόμαστε τώρα.
07:47
The oldest form of empathy
is contagious fear.
is contagious fear.
130
455246
3487
Η παλαιότερη μορφή ενσυναίσθησης
είναι ο μεταδοτικός φόβος.
είναι ο μεταδοτικός φόβος.
07:50
If your companions suddenly
startle and fly away,
startle and fly away,
131
458757
2846
Αν οι σύντροφοι σας ξαφνιαστούν
και απομακρυνθούν πετώντας,
και απομακρυνθούν πετώντας,
07:53
it does not work very well for you to say,
132
461627
2164
εσείς δεν μπορείτε να πείτε,
«Χριστέ μου, αναρωτιέμαι
γιατί όλοι έφυγαν».
γιατί όλοι έφυγαν».
07:55
"Jeez, I wonder why everybody just left."
133
463815
2903
07:58
(Laughter)
134
466742
1532
(Γέλια)
Η ενσυναίσθηση είναι κάτι παλιό,
08:03
Empathy is old, but empathy,
like everything else in life,
like everything else in life,
135
471136
3839
αλλά όπως και καθετί στη ζωή,
08:06
comes on a sliding scale
and has its elaboration.
and has its elaboration.
136
474999
3911
έχει τη δική της κλίμακα
και τη δική της ανάπτυξη.
και τη δική της ανάπτυξη.
Υπάρχει η βασική ενσυναίσθηση:
08:10
So there's basic empathy:
you feel sad, it makes me sad.
you feel sad, it makes me sad.
137
478934
3721
Αν είσαι λυπημένος, στενοχωριέμαι.
Αν είσαι χαρούμενος, χαίρομαι.
Αν είσαι χαρούμενος, χαίρομαι.
08:14
I see you happy, it makes me happy.
138
482679
1937
08:17
Then there's something
that I call sympathy,
that I call sympathy,
139
485192
2783
Έπειτα υπάρχει κάτι που ονομάζουμε
συμμερισμό λύπης,
συμμερισμό λύπης,
08:19
a little more removed:
140
487999
1860
είναι κάτι λίγο πιο απόμακρο:
08:22
"I'm sorry to hear that your grandmother
has just passed away.
has just passed away.
141
490365
3467
«Λυπάμαι που ακούω
πως η γιαγιά σου πέθανε.
πως η γιαγιά σου πέθανε.
Δεν αισθάνομαι την ίδια θλίψη με σένα,
αλλά καταλαβαίνω, ξέρω πώς νιώθεις
αλλά καταλαβαίνω, ξέρω πώς νιώθεις
08:25
I don't feel that same grief,
but I get it; I know what you feel
but I get it; I know what you feel
142
493856
3627
08:29
and it concerns me."
143
497507
1413
και με νοιάζει».
08:30
And then if we're motivated
to act on sympathy,
to act on sympathy,
144
498944
2617
Έπειτα, αν θέλουμε να έχουμε
εμπράκτως ενσυναίσθηση,
εμπράκτως ενσυναίσθηση,
08:33
I call that compassion.
145
501585
1806
αυτό το ονομάζω αυτό συμπόνοια.
08:36
Far from being the thing
that makes us human,
that makes us human,
146
504061
3550
Παρ' όλο που δεν είναι αυτό
που μας κάνει ανθρώπους,
που μας κάνει ανθρώπους,
08:39
human empathy is far from perfect.
147
507635
3340
η ανθρώπινη ενσυναίσθηση δεν είναι τέλεια.
08:42
We round up empathic creatures,
we kill them and we eat them.
we kill them and we eat them.
148
510999
5011
Μαζεύουμε γύρω μας πλάσματα
που έχουν ενσυναίσθηση,
που έχουν ενσυναίσθηση,
τα σκοτώνουμε και τα τρώμε.
08:48
Now, maybe you say OK,
well, those are different species.
well, those are different species.
149
516034
2867
Μπορείτε να πείτε πως, εντάξει,
αυτά είναι διαφορετικά είδη.
αυτά είναι διαφορετικά είδη.
08:50
That's just predation,
and humans are predators.
and humans are predators.
150
518925
3718
Αυτό είναι απλά αρπαγή
και οι άνθρωποι είναι αρπακτικά.
και οι άνθρωποι είναι αρπακτικά.
08:54
But we don't treat our own kind
too well either.
too well either.
151
522667
5336
Αλλά δεν μεταχειριζόμαστε καλά
ούτε το δικό μας είδος.
ούτε το δικό μας είδος.
Οι άνθρωποι που μοιάζουν να ξέρουν μόνο
ένα πράγμα για τη συμπεριφορά των ζώων,
ένα πράγμα για τη συμπεριφορά των ζώων,
09:01
People who seem to know
only one thing about animal behavior
only one thing about animal behavior
152
529212
3154
09:04
know that you must never attribute
human thoughts and emotions
human thoughts and emotions
153
532390
3973
ξέρουν ότι δεν πρέπει να αποδίδεις
ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα
ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα
09:08
to other species.
154
536387
1801
σε άλλα είδη.
09:10
Well, I think that's silly,
155
538723
1821
Νομίζω ότι αυτό είναι χαζό
09:12
because attributing human thoughts
and emotions to other species
and emotions to other species
156
540568
4122
γιατί αποδίδοντας ανθρώπινες σκέψεις
και συναισθήματα σε άλλα είδη
και συναισθήματα σε άλλα είδη
09:16
is the best first guess about what
they're doing and how they're feeling,
they're doing and how they're feeling,
157
544714
4251
είναι η καλύτερη αρχική εικασία
για το τι κάνουν και πώς νιώθουν,
για το τι κάνουν και πώς νιώθουν,
γιατί οι εγκέφαλοι τους
είναι βασικά ίδιοι με τους δικούς μας.
είναι βασικά ίδιοι με τους δικούς μας.
09:20
because their brains
are basically the same as ours.
are basically the same as ours.
158
548989
3313
09:24
They have the same structures.
159
552326
1731
Έχουν την ίδια δομή.
09:26
The same hormones that create
mood and motivation in us
mood and motivation in us
160
554081
5050
Οι ίδιες ορμόνες που δημιουργούν
τη διάθεση και τα κίνητρα σε εμάς
τη διάθεση και τα κίνητρα σε εμάς
09:31
are in those brains as well.
161
559155
2258
υπάρχουν και σε αυτούς τους εγκεφάλους.
09:35
It is not scientific to say that they
are hungry when they're hunting
are hungry when they're hunting
162
563050
5070
Δεν είναι επιστημονικό να λέμε
ότι πεινάνε όταν κυνηγούν
ότι πεινάνε όταν κυνηγούν
και είναι κουρασμένα
όταν οι γλώσσες τους κρέμονται
όταν οι γλώσσες τους κρέμονται
09:40
and they're tired when
their tongues are hanging out,
their tongues are hanging out,
163
568144
2947
09:43
and then say when they're playing
with their children
with their children
164
571115
2690
και μετά να λέμε πως
όταν παίζουν με τα παιδιά τους
όταν παίζουν με τα παιδιά τους
09:45
and acting joyful and happy,
165
573829
1911
και διασκεδάζουν και είναι χαρούμενα,
09:47
we have no idea if they can possibly
be experiencing anything.
be experiencing anything.
166
575764
4789
δεν έχουμε ιδέα ότι μπορούν
να αισθάνονται κάτι.
να αισθάνονται κάτι.
09:52
That is not scientific.
167
580577
1994
Αυτό δεν είναι επιστημονικό.
09:55
So OK, so a reporter said to me,
168
583619
2685
Ένας δημοσιογράφος μου είπε,
09:58
"Maybe, but how do you really know
that other animals can think and feel?"
that other animals can think and feel?"
169
586328
4308
«Ίσως, αλλά πώς ξέρεις ότι πράγματι
τα άλλα ζώα σκέφτονται και νιώθουν;»
τα άλλα ζώα σκέφτονται και νιώθουν;»
10:02
And I started to rifle
through all the hundreds
through all the hundreds
170
590660
3055
Ξεκίνησα να ψάχνω τις εκατοντάδες
των επιστημονικών αναφορών
των επιστημονικών αναφορών
10:05
of scientific references
that I put in my book
that I put in my book
171
593739
2499
που έβαλα στο βιβλίο μου
10:08
and I realized that the answer
was right in the room with me.
was right in the room with me.
172
596262
3240
και συνειδητοποίησα ότι η απάντηση
βρισκόταν στο δωμάτιο μου.
βρισκόταν στο δωμάτιο μου.
10:11
When my dog gets off the rug
and comes over to me --
and comes over to me --
173
599526
3753
Όταν η σκύλα μου φεύγει από το χαλί
και έρχεται προς εμένα
και έρχεται προς εμένα
-όχι προς τον καναπέ, προς εμένα-
10:15
not to the couch, to me --
174
603303
1762
10:17
and she rolls over on her back
and exposes her belly,
and exposes her belly,
175
605089
4177
και ξαπλώνει ανάσκελα
και εκθέτει την κοιλιά της,
και εκθέτει την κοιλιά της,
10:21
she has had the thought,
"I would like my belly rubbed.
"I would like my belly rubbed.
176
609290
2868
έχει κάνει τη σκέψη,
«Θέλω να μου χαϊδέψουν την κοιλιά μου.
«Θέλω να μου χαϊδέψουν την κοιλιά μου.
10:26
I know that I can go over to Carl,
177
614565
2536
Ξέρω ότι μπορώ να πάω στον Καρλ,
10:29
he will understand what I'm asking.
178
617125
2313
Θα καταλάβει τι ζητάω.
10:32
I know I can trust him
because we're family.
because we're family.
179
620084
2496
Ξέρω ότι τον εμπιστεύομαι
γιατί είμαστε οικογένεια.
γιατί είμαστε οικογένεια.
10:35
He'll get the job done,
and it will feel good."
and it will feel good."
180
623406
2715
Θα το κάνει και θα μου αρέσει».
10:38
(Laughter)
181
626145
1886
(Γέλια)
10:40
She has thought and she has felt,
182
628055
3329
Το σκέφτηκε και το ένιωσε
και δεν είναι πιο περίπλοκο από αυτό.
10:43
and it's really not
more complicated than that.
more complicated than that.
183
631408
2664
10:46
But we see other animals
and we say, "Oh look, killer whales,
and we say, "Oh look, killer whales,
184
634096
4613
Όμως βλέπουμε άλλα ζώα και λέμε,
«Κοίτα, οι φάλαινες δολοφόνοι,
«Κοίτα, οι φάλαινες δολοφόνοι,
10:50
wolves, elephants:
185
638733
2410
οι λύκοι, οι ελέφαντες,
10:53
that's not how they see it."
186
641167
1611
δεν το βλέπουν έτσι».
10:55
That tall-finned male is L41.
187
643714
4294
Αυτό το αρσενικό με το μεγάλο πτερύγιο
είναι ο Λ41.
είναι ο Λ41.
11:00
He's 38 years old.
188
648032
2047
Είναι 38 χρονών.
11:02
The female right on his left side is L22.
189
650103
3472
Το θηλυκό στα αριστερά του είναι η Λ22.
11:05
She's 44.
190
653899
1552
Είναι 44.
11:07
They've known each other for decades.
191
655475
2635
Γνωρίζονται για δεκαετίες.
11:10
They know exactly who they are.
192
658650
1972
Ξέρουν ακριβώς ποιοι είναι.
11:12
They know who their friends are.
193
660646
1551
Ξέρουν ποιοι είναι φίλοι τους.
11:14
They know who their rivals are.
194
662221
1698
Ξέρουν ποιοι είναι αντίπαλοί τους.
11:15
Their life follows the arc of a career.
195
663943
2113
Η ζωή τους ακολουθεί
την καμπύλη μιας καριέρας.
την καμπύλη μιας καριέρας.
11:18
They know where they are all the time.
196
666802
2234
Ξέρουν διαρκώς πού βρίσκονται.
11:22
This is an elephant named Philo.
197
670863
2375
Αυτός είναι ένας ελέφαντας ονόματι Φάιλο.
11:25
He was a young male.
198
673667
1828
Ήταν ένα νεαρό αρσενικό.
11:27
This is him four days later.
199
675519
1818
Εδώ τον βλέπετε τέσσερις μέρες μετά.
11:30
Humans not only can feel grief,
we create an awful lot of it.
we create an awful lot of it.
200
678999
5330
Οι άνθρωποι όχι μόνο νιώθουμε θλίψη,
αλλά και προκαλούμε πολλή θλίψη.
αλλά και προκαλούμε πολλή θλίψη.
11:38
We want to carve their teeth.
201
686648
2314
Θέλουμε να σκαλίσουμε τα δόντια τους.
11:42
Why can't we wait for them to die?
202
690153
3304
Γιατί δεν περιμένουμε να πεθάνουν;
Kάποτε οι βιότοποι των ελεφάντων
εκτείνονταν από τις ακτές της Μεσογείου
εκτείνονταν από τις ακτές της Μεσογείου
11:47
Elephants once ranged from the shores
of the Mediterranean Sea
of the Mediterranean Sea
203
695998
3468
μέχρι το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
11:51
all the way down to the Cape of Good Hope.
204
699490
2075
11:53
In 1980, there were vast
strongholds of elephant range
strongholds of elephant range
205
701589
3386
Το 1980 υπήρχαν
απέραντοι βιότοποι ελεφάντων
απέραντοι βιότοποι ελεφάντων
στην Κεντρική και Ανατολική Αφρική.
11:56
in Central and Eastern Africa.
206
704999
2188
11:59
And now their range is shattered
into little shards.
into little shards.
207
707211
4337
Τώρα οι βιότοποι τους είναι διασπασμένοι.
12:03
This is the geography of an animal
that we are driving to extinction,
that we are driving to extinction,
208
711572
4679
Αυτή είναι η γεωγραφία ενός ζώου
που οδηγούμε σε εξαφάνιση,
που οδηγούμε σε εξαφάνιση,
12:08
a fellow being, the most
magnificent creature on land.
magnificent creature on land.
209
716275
3849
ενός συντρόφου μας,
του πιο σπουδαίου πλάσματος στη γη.
του πιο σπουδαίου πλάσματος στη γη.
12:13
Of course, we take much better care
of our wildlife in the United States.
of our wildlife in the United States.
210
721288
4028
Φυσικά, φροντίζουμε πολύ καλύτερα
την άγρια ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
την άγρια ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
12:17
In Yellowstone National Park,
we killed every single wolf.
we killed every single wolf.
211
725681
4235
Στο Εθνικό Πάρκο Γιέλοουστοουν,
σκοτώσαμε όλους τους λύκους.
σκοτώσαμε όλους τους λύκους.
12:21
We killed every single wolf
south of the Canadian border, actually.
south of the Canadian border, actually.
212
729940
3449
Σκοτώσαμε όλους τους λύκους
νότια των συνόρων του Καναδά.
νότια των συνόρων του Καναδά.
12:25
But in the park, park rangers
did that in the 1920s,
did that in the 1920s,
213
733413
4393
Αλλά στο πάρκο, οι φύλακες του πάρκου
το έκαναν τη δεκαετία του 1920,
το έκαναν τη δεκαετία του 1920,
12:29
and then 60 years later
they had to bring them back,
they had to bring them back,
214
737830
2591
και 60 χρόνια αργότερα
έπρεπε να τους φέρουν πίσω
έπρεπε να τους φέρουν πίσω
12:32
because the elk numbers
had gotten out of control.
had gotten out of control.
215
740445
2907
γιατί ο πληθυσμός των ελαφιών
είχε βγει εκτός ελέγχου.
είχε βγει εκτός ελέγχου.
12:36
And then people came.
216
744511
1274
Μετά ήρθαν οι άνθρωποι.
12:37
People came by the thousands
to see the wolves,
to see the wolves,
217
745809
3724
Οι άνθρωποι ήρθαν κατά χιλιάδες
για να δουν τους λύκους,
για να δουν τους λύκους,
12:41
the most accessibly
visible wolves in the world.
visible wolves in the world.
218
749557
3495
τους πιο προσβάσιμα
ορατούς λύκους στον κόσμο.
ορατούς λύκους στον κόσμο.
12:45
And I went there and I watched
this incredible family of wolves.
this incredible family of wolves.
219
753512
3252
Πήγα εκεί και είδα
αυτή την απίθανη οικογένεια λύκων.
αυτή την απίθανη οικογένεια λύκων.
Η αγέλη είναι μια οικογένεια.
12:48
A pack is a family.
220
756788
1453
12:50
It has some breeding adults
and the young of several generations.
and the young of several generations.
221
758265
3575
Έχει μερικούς ενήλικες αναπαραγωγής
και τα μικρά διάφορων γενεών.
και τα μικρά διάφορων γενεών.
12:55
And I watched the most famous, most stable
pack in Yellowstone National Park.
pack in Yellowstone National Park.
222
763158
4616
Είδα την πιο διάσημη, την πιο σταθερή
αγέλη στο Εθνικό Πάρκο Γέλοουστοουν.
αγέλη στο Εθνικό Πάρκο Γέλοουστοουν.
13:00
And then, when they wandered
just outside the border,
just outside the border,
223
768370
3130
Έπειτα, όταν περιφέρονταν
ακριβώς έξω από τα σύνορα,
ακριβώς έξω από τα σύνορα,
13:03
two of their adults were killed,
224
771524
2681
δύο από τους ενήλικες σκοτώθηκαν,
13:06
including the mother,
225
774229
2253
συμπεριλαμβανομένης και της μητέρας
13:08
which we sometimes call the alpha female.
226
776506
2178
που μερικές φορές ονομάζουμε
άλφα θηλυκό.
άλφα θηλυκό.
13:11
The rest of the family immediately
descended into sibling rivalry.
descended into sibling rivalry.
227
779502
4243
Στην υπόλοιπη οικογένεια άρχισε αμέσως
η αδελφική αντιπαλότητα.
η αδελφική αντιπαλότητα.
13:16
Sisters kicked out other sisters.
228
784871
2241
Αδερφές έδιωξαν άλλες αδερφές.
13:19
That one on the left tried for days
to rejoin her family.
to rejoin her family.
229
787565
3481
Αυτή στα αριστερά προσπάθησε για μέρες
να επιστρέψει στην οικογένειά της.
να επιστρέψει στην οικογένειά της.
13:23
They wouldn't let her
because they were jealous of her.
because they were jealous of her.
230
791070
2692
Δεν την άφηναν γιατί τη ζήλευαν.
13:25
She was getting too much attention
from two new males,
from two new males,
231
793786
2813
Δεχόταν πάρα πολύ προσοχή
από δύο νέα αρσενικά
από δύο νέα αρσενικά
και ήταν η πιο αναπτυγμένη
για την ηλικία της.
για την ηλικία της.
13:28
and she was the precocious one.
232
796623
2018
13:30
That was too much for them.
233
798665
1653
Αυτό δεν το άντεξαν.
13:32
She wound up wandering
outside the park and getting shot.
outside the park and getting shot.
234
800342
2725
Κατέληξε να περιφέρεται έξω από το πάρκο
όπου την πυροβόλησαν.
όπου την πυροβόλησαν.
13:36
The alpha male wound up
being ejected from his own family.
being ejected from his own family.
235
804463
3409
Ο άλφα αρσενικός εκδιώχτηκε
από την οικογένειά του.
από την οικογένειά του.
13:40
As winter was coming in,
236
808436
2003
Καθώς ερχόταν ο χειμώνας,
13:42
he lost his territory,
his hunting support,
his hunting support,
237
810463
3750
έχασε την περιοχή του,
την κυνηγετική υποστήριξή του,
την κυνηγετική υποστήριξή του,
13:46
the members of his family and his mate.
238
814237
2471
τα μέλη της οικογένειάς του
και τη σύντροφό του.
και τη σύντροφό του.
13:50
We cause so much pain to them.
239
818883
3624
Τους προκαλούμε τόσο πολύ πόνο.
13:55
The mystery is, why don't
they hurt us more than they do?
they hurt us more than they do?
240
823665
4960
Το μυστήριο είναι, γιατί δεν μας πληγώνουν
εκείνα περισσότερο;
εκείνα περισσότερο;
14:01
This whale had just finished eating
part of a grey whale
part of a grey whale
241
829855
3198
Αυτή η φάλαινα είχε μόλις φάει
ένα μέρος μιας γκρι φάλαινας
ένα μέρος μιας γκρι φάλαινας
με τους συντρόφους της
που είχαν σκοτώσει αυτή τη φάλαινα.
που είχαν σκοτώσει αυτή τη φάλαινα.
14:05
with his companions
who had killed that whale.
who had killed that whale.
242
833077
2579
14:07
Those people in the boat
had nothing at all to fear.
had nothing at all to fear.
243
835680
3084
Αυτοί οι άνθρωποι στο καράβι
δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.
δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.
14:11
This whale is T20.
244
839999
1989
Αυτή η φάλαινα είναι ο Τ20.
14:14
He had just finished tearing a seal
into three pieces with two companions.
into three pieces with two companions.
245
842488
4251
Είχε μόλις κομματιάσει στα τρία μια φώκια
μαζί με δύο συντρόφους του.
μαζί με δύο συντρόφους του.
14:19
The seal weighed about as much
as the people in the boat.
as the people in the boat.
246
847168
2692
Η φώκια ζύγιζε περίπου
όσο οι άνθρωποι στο καράβι.
όσο οι άνθρωποι στο καράβι.
14:21
They had nothing to fear.
247
849884
1503
Δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.
14:24
They eat seals.
248
852189
1422
Τρώνε φώκιες.
14:26
Why don't they eat us?
249
854699
1686
Γιατί δεν τρώνε εμάς;
14:30
Why can we trust them around our toddlers?
250
858823
3760
Γιατί μπορούμε να τις εμπιστευόμαστε
γύρω από τα παιδιά μας;
γύρω από τα παιδιά μας;
14:36
Why is it that killer whales have returned
to researchers lost in thick fog
to researchers lost in thick fog
251
864488
5902
Γιατί επέστρεψαν οι φάλαινες δολοφόνοι
στους ερευνητές
στους ερευνητές
που είχαν χαθεί στην πυκνή ομίχλη
14:42
and led them miles until the fog parted
252
870414
3330
και τους οδήγησαν για χιλιόμετρα
μέχρι να διαλυθεί η ομίχλη
μέχρι να διαλυθεί η ομίχλη
14:45
and the researchers' home
was right there on the shoreline?
was right there on the shoreline?
253
873768
3165
και να φτάσουν στην ακτή
που ήταν η πατρίδα των ερευνητών;
που ήταν η πατρίδα των ερευνητών;
14:48
And that's happened more than one time.
254
876957
2016
Και αυτό συνέβη πάνω από μία φορά.
14:53
In the Bahamas, there's a woman
named Denise Herzing,
named Denise Herzing,
255
881171
2575
Στις Μπαχάμες είναι μια γυναίκα
ονόματι Ντενίς Χέρζινγκ
ονόματι Ντενίς Χέρζινγκ
14:55
and she studies spotted dolphins
and they know her.
and they know her.
256
883770
3324
και μελετά τα πιτσιλωτά δελφίνια
και αυτά τη γνωρίζουν.
και αυτά τη γνωρίζουν.
14:59
She knows them very well.
She knows who they all are.
She knows who they all are.
257
887118
2598
Τα ξέρει πολύ καλά.
Ξέρει όλα ποια είναι.
Ξέρει όλα ποια είναι.
15:01
They know her.
They recognize the research boat.
They recognize the research boat.
258
889740
2262
Αυτά την ξέρουν.
Αναγνωρίζουν το καράβι ερευνών.
Αναγνωρίζουν το καράβι ερευνών.
15:04
When she shows up,
it's a big happy reunion.
it's a big happy reunion.
259
892026
2230
Όταν εμφανίζεται,
επανασυνδέονται μαζί της με χαρά,
επανασυνδέονται μαζί της με χαρά,
15:06
Except, one time showed up and they
didn't want to come near the boat,
didn't want to come near the boat,
260
894280
3315
εκτός από μια φορά που εμφανίστηκε
και αυτά δεν ήρθαν κοντά στο καράβι
και αυτά δεν ήρθαν κοντά στο καράβι
15:09
and that was really strange.
261
897619
2074
και αυτό ήταν πολύ παράξενο.
15:11
And they couldn't figure out
what was going on
what was going on
262
899717
2164
Δεν μπορούσαν να καταλάβουν
τι συνέβαινε
τι συνέβαινε
15:13
until somebody came out on deck
263
901905
1500
μέχρι που κάποιος στο κατάστρωμα
ανακοίνωσε ότι κάποιος στο καράβι
ανακοίνωσε ότι κάποιος στο καράβι
15:15
and announced that one
of the people onboard had died
of the people onboard had died
264
903429
2635
είχε πεθάνει την ώρα του ύπνου
στην κουκέτα του.
στην κουκέτα του.
15:18
during a nap in his bunk.
265
906088
1771
15:20
How could dolphins know
that one of the human hearts
that one of the human hearts
266
908740
3926
Πώς μπορούν τα δελφίνια να ξέρουν
ότι η καρδιά ενός ανθρώπου
ότι η καρδιά ενός ανθρώπου
15:24
had just stopped?
267
912690
1469
είχε μόλις σταματήσει;
15:26
Why would they care?
268
914818
2290
Γιατί να τα νοιάζει αυτό;
15:29
And why would it spook them?
269
917132
2193
Και γιατί τα τρόμαξε;
15:33
These mysterious things just hint at
all of the things that are going on
all of the things that are going on
270
921111
5299
Αυτά τα μυστήρια πράγματα
είναι μόνο μια μικρή ένδειξη
είναι μόνο μια μικρή ένδειξη
για όλα όσα συμβαίνουν στο μυαλό
όσων είναι μαζί μας στη Γη
όσων είναι μαζί μας στη Γη
15:38
in the minds that are with us on Earth
271
926434
2742
15:41
that we almost never think about at all.
272
929200
4231
και που εμείς σχεδόν ποτέ
δεν τα σκεφτόμαστε.
δεν τα σκεφτόμαστε.
15:46
At an aquarium in South Africa
273
934258
2172
Σε ένα ενυδρείο στη Νότια Αφρική
15:48
was a little baby bottle-nosed
dolphin named Dolly.
dolphin named Dolly.
274
936454
3224
υπήρχε ένα μικρό μωρό ρινοδέλφινο
με το όνομα Ντόλι.
με το όνομα Ντόλι.
15:52
She was nursing, and one day
a keeper took a cigarette break
a keeper took a cigarette break
275
940178
6144
Θήλαζε και μια μέρα ο φύλακας
έκανε ένα διάλειμμα για τσιγάρο
έκανε ένα διάλειμμα για τσιγάρο
15:58
and he was looking into the window
into their pool, smoking.
into their pool, smoking.
276
946346
4107
και κοιτούσε μέσα από το παράθυρο
στην πισίνα τους καπνίζοντας.
στην πισίνα τους καπνίζοντας.
16:02
Dolly came over and looked at him,
277
950477
2374
Η Ντόλι ήρθε και τον κοίταξε,
16:04
went back to her mother,
nursed for a minute or two,
nursed for a minute or two,
278
952875
3878
γύρισε πίσω στη μητέρα της,
θήλασε για ένα ή δύο λεπτά,
θήλασε για ένα ή δύο λεπτά,
16:08
came back to the window
279
956777
1803
γύρισε πίσω στο παράθυρο
16:10
and released a cloud of milk
that enveloped her head like smoke.
that enveloped her head like smoke.
280
958604
5665
και απελευθέρωσε ένα σύννεφο γάλακτος
που κάλυψε το κεφάλι της σαν καπνός.
που κάλυψε το κεφάλι της σαν καπνός.
16:16
Somehow, this baby bottle-nosed dolphin
281
964293
3106
Κάπως, αυτό το μωρό ρινοδέλφινο
16:19
got the idea of using milk
to represent smoke.
to represent smoke.
282
967423
4289
σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το γάλα
για να αναπαραστήσει τον καπνό.
για να αναπαραστήσει τον καπνό.
16:24
When human beings use one thing
to represent another,
to represent another,
283
972211
3348
Όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ένα πράγμα
για να αναπαραστήσουν κάτι άλλο
για να αναπαραστήσουν κάτι άλλο
16:27
we call that art.
284
975583
2025
το λέμε τέχνη.
16:29
(Laughter)
285
977632
2023
(Γέλια)
16:31
The things that make us human
286
979679
1531
Αυτά που μας κάνουν ανθρώπους
16:33
are not the things
that we think make us human.
that we think make us human.
287
981234
3080
δεν είναι τα πράγματα που νομίζουμε
ότι μας κάνουν ανθρώπους.
ότι μας κάνουν ανθρώπους.
16:36
What makes us human is that,
288
984781
2324
Αυτό που μας κάνει ανθρώπους είναι ότι,
16:39
of all these things that our minds
and their minds have,
and their minds have,
289
987129
3136
από όλα αυτά που υπάρχουν στο δικό τους
και το δικό μας μυαλό,
και το δικό μας μυαλό,
16:42
we are the most extreme.
290
990289
2240
εμείς είμαστε οι πιο ακραίοι.
16:46
We are the most compassionate,
291
994347
2289
Είμαστε το πιο συμπονετικό,
16:48
most violent, most creative
292
996660
3017
το πιο βίαιο, το πιο δημιουργικό,
16:51
and most destructive animal
that has ever been on this planet,
that has ever been on this planet,
293
999701
4660
και το πιο καταστροφικό ζώο που
έχει υπάρξει ποτέ σε αυτόν τον πλανήτη
έχει υπάρξει ποτέ σε αυτόν τον πλανήτη
16:56
and we are all of those things
all jumbled up together.
all jumbled up together.
294
1004385
3724
και είμαστε όλα αυτά τα πράγματα μαζί,
ανακατεμένα.
ανακατεμένα.
17:01
But love is not the thing
that makes us human.
that makes us human.
295
1009341
4238
Αλλά η αγάπη δεν είναι αυτό
που μας κάνει ανθρώπους.
που μας κάνει ανθρώπους.
17:06
It's not special to us.
296
1014242
2352
Δεν έχουμε την αποκλειστικότητα.
17:09
We are not the only ones
who care about our mates.
who care about our mates.
297
1017674
3971
Δεν είμαστε οι μόνοι που νοιαζόμαστε
για τους συντρόφους μας.
για τους συντρόφους μας.
17:13
We are not the only ones
who care about our children.
who care about our children.
298
1021669
3338
Δεν είμαστε οι μόνοι
που νοιαζόμαστε για τα παιδιά μας.
που νοιαζόμαστε για τα παιδιά μας.
17:18
Albatrosses frequently fly six,
sometimes ten thousand miles
sometimes ten thousand miles
299
1026904
4970
Τα άλμπατρος συχνά πετούν για εβδομάδες,
από 9 έως 16 χιλιάδες χιλιόμετρα,
από 9 έως 16 χιλιάδες χιλιόμετρα,
17:23
over several weeks to deliver
one meal, one big meal,
one meal, one big meal,
300
1031898
4487
προκειμένου να φέρουν ένα γεύμα,
ένα μεγάλο γεύμα,
ένα μεγάλο γεύμα,
17:28
to their chick who is waiting for them.
301
1036409
1976
στο νεοσσό που τους περιμένει.
17:30
They nest on the most remote islands
in the oceans of the world,
in the oceans of the world,
302
1038835
4398
Κάνουν φωλιά στα πιο απομακρυσμένα νησιά
στους ωκεανούς του κόσμου
στους ωκεανούς του κόσμου
17:35
and this is what it looks like.
303
1043257
2373
και αυτή είναι η εικόνα.
17:39
Passing life from one generation
to the next is the chain of being.
to the next is the chain of being.
304
1047370
4180
Η μεταφορά της ζωής από τη μια γενιά
στην επόμενη είναι η αλυσίδα της ύπαρξης.
στην επόμενη είναι η αλυσίδα της ύπαρξης.
17:43
If that stops, it all goes away.
305
1051574
2976
Αν αυτό σταματήσει, όλα θα εξαφανιστούν.
Αν υπάρχει κάτι ιερό, τότε είναι αυτό
17:46
If anything is sacred, that is,
and into that sacred relationship
and into that sacred relationship
306
1054975
4650
και μέσα σε αυτή την ιερή σχέση
17:51
comes our plastic trash.
307
1059649
2831
παρεισφρύουν τα πλαστικά απορρίμματά μας.
17:54
All of these birds
have plastic in them now.
have plastic in them now.
308
1062504
2687
Όλα αυτά τα πουλιά έχουν
τώρα πλαστικό μέσα τους.
τώρα πλαστικό μέσα τους.
17:57
This is an albatross six months old,
ready to fledge --
ready to fledge --
309
1065990
4651
Αυτό ήταν ένα άλμπατρος έξι μηνών,
έτοιμο να βγάλει φτερά.
έτοιμο να βγάλει φτερά.
18:02
died, packed with red cigarette lighters.
310
1070665
4001
Πέθανε, γεμάτο με κόκκινους αναπτήρες.
Αυτή δεν είναι η σχέση
που θα έπρεπε να έχουμε
που θα έπρεπε να έχουμε
18:06
This is not the relationship
we are supposed to have
we are supposed to have
311
1074690
3285
18:09
with the rest of the world.
312
1077999
1586
με τον υπόλοιπο κόσμο.
18:11
But we, who have named
ourselves after our brains,
ourselves after our brains,
313
1079609
3324
Αλλά εμείς που ονομαστήκαμε
άνθρωποι λόγω των εγκεφάλων μας,
άνθρωποι λόγω των εγκεφάλων μας,
18:16
never think about the consequences.
314
1084195
3386
δεν σκεφτόμαστε ποτέ τις συνέπειες.
18:21
When we welcome new
human life into the world,
human life into the world,
315
1089041
3120
Όταν καλωσορίζουμε μια νέα
ανθρώπινη ζωή στον κόσμο,
ανθρώπινη ζωή στον κόσμο,
18:24
we welcome our babies
into the company of other creatures.
into the company of other creatures.
316
1092185
4503
καλωσορίζουμε τα μωρά μας
στη συντροφιά κι άλλων πλασμάτων.
στη συντροφιά κι άλλων πλασμάτων.
18:28
We paint animals on the walls.
317
1096712
2093
Ζωγραφίζουμε ζώα στους τοίχους.
18:30
We don't paint cell phones.
318
1098829
1828
Δεν ζωγραφίζουμε κινητά τηλέφωνα.
18:32
We don't paint work cubicles.
319
1100681
2143
Δεν ζωγραφίζουμε θαλάμους εργασίας.
18:34
We paint animals to show them
that we are not alone.
that we are not alone.
320
1102848
3901
Ζωγραφίζουμε ζώα για τους δείξουμε
ότι δεν είμαστε μόνοι μας.
ότι δεν είμαστε μόνοι μας.
18:39
We have company.
321
1107316
1743
Έχουμε παρέα.
18:42
And every one of those animals
in every painting of Noah's ark,
in every painting of Noah's ark,
322
1110527
4740
Και κάθε ένα από αυτά τα ζώα,
σε κάθε πίνακα της Κιβωτού του Νώε
σε κάθε πίνακα της Κιβωτού του Νώε
18:47
deemed worthy of salvation
is in mortal danger now,
is in mortal danger now,
323
1115291
4340
που θεωρείται άξιο σωτηρίας,
βρίσκεται τώρα σε θανάσιμο κίνδυνο
βρίσκεται τώρα σε θανάσιμο κίνδυνο
18:51
and their flood is us.
324
1119655
2253
και ο κατακλυσμός τους είμαστε εμείς.
18:55
So we started with a question:
325
1123704
2299
Οπότε ξεκινήσαμε με μια ερώτηση:
18:58
Do they love us?
326
1126027
1864
Μας αγαπούν;
19:01
We're going to ask another question.
327
1129999
2048
Θα κάνουμε άλλη μια ερώτηση.
19:04
Are we capable of using what we have
328
1132999
3610
Είμαστε ικανοί να χρησιμοποιήσουμε
όσα έχουμε
όσα έχουμε
19:09
to care enough to simply
let them continue?
let them continue?
329
1137918
4173
και να νοιαστούμε όσο χρειάζεται
ώστε απλά να τους επιτρέπουμε
να συνεχίσουν να υπάρχουν;
να συνεχίσουν να υπάρχουν;
19:16
Thank you very much.
330
1144725
1341
Σας ευχαριστώ πολύ.
19:18
(Applause)
331
1146090
5640
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Carl Safina - Ecologist, writerCarl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature.
Why you should listen
Carl Safina explores how the ocean is changing and what those changes mean for wildlife and for people.
Safina is author of seven books, including Song for the Blue Ocean, which was a New York Times Notable Book of the Year, Eye of the Albatross, Voyage of the Turtle and The View From Lazy Point. Safina is founding president of The Safina Center at Stony Brook University, where he also co-chairs the University's Alan Alda Center for Communicating Science. A winner of the 2012 Orion Award and a MacArthur Prize, among others, his work has been featured in outlets such as The New York Times, National Geographic, CNN.com and The Huffington Post, and he hosts “Saving the Ocean” on PBS.
His latest book, Beyond Words: What Animals Think And Feel, explores the inner lives of animals.
Carl Safina | Speaker | TED.com