ABOUT THE SPEAKER
John McWhorter - Linguist
Linguist John McWhorter thinks about language in relation to race, politics and our shared cultural history.

Why you should listen

John McWhorter is Associate Professor of English and Comparative Literature at Columbia University, teaching linguistics, Western Civilization and music history. He is a regular columnist on language matters and race issues for Time and CNN, writes for the Wall Street Journal "Taste" page, and writes a regular column on language for The Atlantic. His work also appears in the Washington Post, the Chronicle of Higher Education, Aeon magazine, The American Interest and other outlets. He was Contributing Editor at The New Republic from 2001 until 2014.

McWhorter earned his PhD in linguistics from Stanford University in 1993 and is the author of The Power of BabelDoing Our Own ThingOur Magnificent Bastard TongueThe Language Hoax and most recently Words on the Move and Talking Back, Talking Black. The Teaching Company has released four of his audiovisual lecture courses on linguistics. He guest hosted the Lexicon Valley podcast at Slate during the summer of 2016.

Beyond his work in linguistics, McWhorter is the author of Losing the Race and other books on race. He has appeared regularly on Bloggingheads.TV since 2006, and he produces and plays piano for a group cabaret show, New Faces, at the Cornelia Street Cafe in New York City.

More profile about the speaker
John McWhorter | Speaker | TED.com
TED2016

John McWhorter: 4 reasons to learn a new language

ჯონ მაკვორტერი: უცხო ენის შესწავლის 4 მიზეზი

Filmed:
4,156,451 views

ინგლისური მსოფლიოს საყოველთაო ენად ყალიბდება და ამასთან ერთად სწრაფი თარგმანის ტექნოლოგიები ყოველწლიურად უმჯობესდება. მაშ, რატომ უნდა შევიწუხოთ თავი უცხო ენის შესასწავლად? კოლუმბიის უნივერსიტეტის პროფესორი, ლინგვისტი, ჯონ მაკვორტერი უცხო ენის შესწავლის ოთხ სასარგებლო თვისებაზე გვესაუბრება.
- Linguist
Linguist John McWhorter thinks about language in relation to race, politics and our shared cultural history. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
The language I'm speaking right now
0
840
2576
ენა რომელზეც ახლა ვსაუბრობ,
00:15
is on its way to becoming
the world's universal language,
1
3440
4336
სამწუხაროდ თუ საბედნიეროდ,
საყოველთაო ენად ყალიბდება.
00:19
for better or for worse.
2
7800
2336
თვალი გავუსწოროთ რეალობას.
00:22
Let's face it,
3
10160
1216
00:23
it's the language of the internet,
4
11400
1856
ეს არის ინტერნეტის,
00:25
it's the language of finance,
5
13280
1976
ფინანსების,
00:27
it's the language of air traffic control,
6
15280
2336
საჰაერო მიმოსვლის კონტროლის,
00:29
of popular music,
7
17640
1376
პოპულარული მუსიკის,
00:31
diplomacy --
8
19040
1216
დიპლომატიის ენა.
00:32
English is everywhere.
9
20280
1440
ინგლისური არის ყველგან.
00:34
Now, Mandarin Chinese
is spoken by more people,
10
22320
4096
მანდარინულ ჩინურზე
უფრო მეტი ადამიანი საუბრობს,
00:38
but more Chinese people
are learning English
11
26440
2496
თუმცა მეტი ჩინელი ეუფლება ინგლისურს,
00:40
than English speakers
are learning Chinese.
12
28960
2696
ვიდრე ინგლისურენოვანი ჩინურს.
00:43
Last I heard,
13
31680
1736
ბოლო დროს გავიგე,
00:45
there are two dozen universities
in China right now
14
33440
3456
რომ ჩინეთის 20 უნივერსიტეტში
00:48
teaching all in English.
15
36920
2736
ყველა საგანი ინგლისურად ისწავლება.
00:51
English is taking over.
16
39680
1400
ინგლისური ყველგან ვრცელდება.
00:53
And in addition to that,
17
41680
1696
აგრეთვე,
00:55
it's been predicted
that at the end of the century
18
43400
2616
არსებობს პროგნოზი, რომ საუკუნის დასასრულს
00:58
almost all of the languages
that exist now --
19
46040
2976
დღეს არსებული თითქმის ყველა ენა,
01:01
there are about 6,000 --
20
49040
1256
დაახლოებით 6000 ენა,
01:02
will no longer be spoken.
21
50320
1896
დიდხანს აღარ იარსებებს.
01:04
There will only be some hundreds left.
22
52240
2600
მათგან მხოლოდ ასეულიღა შემორჩება.
01:07
And on top of that,
23
55360
1616
უფრო მეტიც,
01:09
it's at the point where
instant translation of live speech
24
57000
4576
საუბრის ცოცხალ რეჟიმში, მყისიერი თარგმანი
არამხოლოდ შესაძლებელია,
01:13
is not only possible,
but it gets better every year.
25
61600
3120
არამედ მათი ხარისხი
ყოველწლიურად უმჯობესდება.
01:17
The reason I'm reciting
those things to you
26
65360
2736
ამ თემას იმიტომ შევეხე,
01:20
is because I can tell
that we're getting to the point
27
68120
3136
რომ აუცილებლად დაისმება კითხვა,
თუ რატომ უნდა ვისწავლოთ
01:23
where a question
is going to start being asked,
28
71280
2216
01:25
which is: Why should we
learn foreign languages --
29
73520
3536
ინგლისურის გარდა სხვა უცხო ენები.
01:29
other than if English
happens to be foreign to one?
30
77080
3976
რატომ უნდა შევიწუხოთ თავი
სხვა უცხო ენის შესწავლით,
01:33
Why bother to learn another one
when it's getting to the point
31
81080
3016
როცა ინგლისური ერთადერთ
საკომუნიკაციო ენად იქცევა?
01:36
where almost everybody in the world
will be able to communicate in one?
32
84120
5480
ვფიქრობ საამისოდ მრავალი მიზეზი არსებობს,
01:42
I think there are a lot of reasons,
33
90560
1816
თუმცა პირველ რიგში ყურადღებას
01:44
but I first want to address
34
92400
2336
იმ მიზეზებზე გავამახვილებ,
01:46
the one that you're probably
most likely to have heard of,
35
94760
2856
რაც არაერთხელ გსმენიათ,
და რომლებიც სინამდვილეში
01:49
because actually it's more
dangerous than you might think.
36
97640
4336
იმაზე მეტად საშიშია ვიდრე
თქვენ წარმოგიდგენიათ.
01:54
And that is the idea
37
102000
1736
ყველამ ვიცით,
01:55
that a language channels your thoughts,
38
103760
2776
რომ აზრებს ენის გამოყენებით ვაყალიბებთ,
01:58
that the vocabulary
and the grammar of different languages
39
106560
4376
რომ სხვადასხვა ენის ლექსიკა და გრამატიკა,
02:02
gives everybody
a different kind of acid trip,
40
110960
3816
ადამიანს მძაფრი განცდების სხვადასხვა
სამყაროში ამოგზაურებს.
02:06
so to speak.
41
114800
1216
ეს საოცრად მაცდურად ჟღერს,
02:08
That is a marvelously enticing idea,
42
116040
4216
თუმცა ეს გარკვეულწილად პრობლემურია.
02:12
but it's kind of fraught.
43
120280
1296
ვერ ვიტყვით,
02:13
So it's not that it's untrue completely.
44
121600
3456
რომ ეს მოსაზრება სრულიად მცდარია.
02:17
So for example, in French and Spanish
45
125080
3815
მაგალითად, ფრანგულსა და ესპანურში
02:20
the word for table is,
for some reason, marked as feminine.
46
128919
4257
სიტყვა "მაგიდა" მდედრობითი სქესისაა.
02:25
So, "la table," "la mesa,"
you just have to deal with it.
47
133200
3936
ანუ "la table," "la mesa,"
მდედრობით სქესს მიეკუთვნება.
02:29
It has been shown
48
137160
1496
დამტკიცებულია,
02:30
that if you are a speaker
of one of those languages
49
138680
2396
რომ თუ რომელიმე ამ ენაზე საუბრობთ
02:33
and you happen to be asked
50
141100
2676
და თუკი გკითხავენ,
02:35
how you would imagine a table talking,
51
143800
4056
როგორ წარმოგიდგენიათ მაგიდის ლაპარაკი,
02:39
then much more often
than could possibly be an accident,
52
147880
3896
ფრანგი და ესპანელი,
უმეტეს შემთხვევაში გეტყვით,
02:43
a French or a Spanish speaker
53
151800
1696
02:45
says that the table would talk
with a high and feminine voice.
54
153520
4856
რომ მაგიდა ქალის წვრილი ხმით ილაპარაკებდა.
02:50
So if you're French or Spanish,
to you, a table is kind of a girl,
55
158400
4136
ანუ თუ თქვენ ფრანგი, ან ესპანელი ხართ,
მაგიდა თქვენთვის გოგოსავითაა,
02:54
as opposed to if you
are an English speaker.
56
162560
3176
რასაც ვერ ვიტყვით ინგლისურენოვანზე.
02:57
It's hard not to love data like that,
57
165760
1816
რთულია ასეთი ინფორმაცია არ გიზიდავდეთ
02:59
and many people
will tell you that that means
58
167600
2136
და ბევრი ადამიანი გეტყვით,
03:01
that there's a worldview that you have
if you speak one of those languages.
59
169760
4816
რომ თუ თქვენ რომელიმე ამ ენაზე საუბრობთ,
შესაბამისი მსოფლმხედველობა გივითარდებათ.
03:06
But you have to watch out,
60
174600
1296
მაგრამ სიფრთხილეა საჭირო,
03:07
because imagine if somebody
put us under the microscope,
61
175920
4456
რადგან წარმოიდგინეთ რა მოხდება, თუ ჩვენ,
ვისთვისაც ინგლისური მშობლიურია,
03:12
the us being those of us
who speak English natively.
62
180400
2456
მიკროსკოპით დაგვაკვირდებიან.
03:14
What is the worldview from English?
63
182880
3856
ინგლისელის მსოფლმხედველობა როგორი იქნება?
03:18
So for example,
let's take an English speaker.
64
186760
2736
მაგალითად, ავიღოთ ინგლისურენოვანი.
03:21
Up on the screen, that is Bono.
65
189520
3296
ეკრანზე თქვენ ხედავთ ბონოს.
03:24
He speaks English.
66
192840
1616
ის საუბრობს ინგლისურად.
03:26
I presume he has a worldview.
67
194480
2936
ვფიქრობ მას საკუთარი მსოფლმხედველობა აქვს.
03:29
Now, that is Donald Trump.
68
197440
3656
ეს კი, დონალდ ტრამპია.
03:33
In his way,
69
201120
1216
თავისებურად,
03:34
he speaks English as well.
70
202360
1416
მაგრამ ისიც ინგლისურად ლაპარაკობს.
03:35
(Laughter)
71
203800
1520
(სიცილი)
03:39
And here is Ms. Kardashian,
72
207520
3336
ეს კი, ქალბატონი კარდაშიანია,
03:42
and she is an English speaker, too.
73
210880
1976
რომელიც ასევე ინგლისურენოვანია.
03:44
So here are three speakers
of the English language.
74
212880
2776
ჩვენს წინაშეა ინგლისურ ენაზე
მოსაუბრე სამი ადამიანი.
03:47
What worldview do those
three people have in common?
75
215680
3576
რა მსოფლმხედველობა აერთიანებთ მათ?
03:51
What worldview is shaped through
the English language that unites them?
76
219280
5096
რა საერთო მსოფლმხედველობა ჩამოუყალიბა
ინგლისურმა ენამ მათ?
03:56
It's a highly fraught concept.
77
224400
1816
ეს საკმაოდ პრობლემური აზრია.
03:58
And so gradual consensus is becoming
that language can shape thought,
78
226240
4856
თანდათანობით ვთანხმდებით,
რომ აზროვნება, ენის საშუალებით ყალიბდება,
04:03
but it tends to be in rather darling,
obscure psychological flutters.
79
231120
6456
მაგრამ ეს მეტად ბუნდოვანი
ფსიქოლოგიური მოვლენაა.
04:09
It's not a matter of giving you
a different pair of glasses on the world.
80
237600
4600
ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ენა სამყაროს
დასანახად სხვადასხვა სათვალეს გვაწვდის.
04:14
Now, if that's the case,
81
242680
2336
მაშ, თუ ასეა,
04:17
then why learn languages?
82
245040
1936
რატომ უნდა შევისწავლოთ ენები?
04:19
If it isn't going to change
the way you think,
83
247000
2536
თუ უცხო ენა არ შეგვიცვლის აზროვნებას,
04:21
what would the other reasons be?
84
249560
1600
სხვა რა მიზეზები შეიძლება იყოს?
04:23
There are some.
85
251720
1200
არსებობს რამდენიმე.
04:25
One of them is that if you
want to imbibe a culture,
86
253600
5376
ერთ-ერთი მიზეზი არის ის,
რომ თუ გინდათ გაითავისოთ კულტურა
04:31
if you want to drink it in,
if you want to become part of it,
87
259000
3136
და მის ნაწილად იქცეთ,
04:34
then whether or not
the language channels the culture --
88
262160
3896
მიუხედავას იმისა, ენა განსაზღვრავს
თუ არა კულტურის ფორმირებას,
04:38
and that seems doubtful --
89
266080
1936
რაც სადავო საკითხია,
04:40
if you want to imbibe the culture,
90
268040
1816
თუ გინდათ შეითვისოთ კულტურა,
04:41
you have to control to some degree
91
269880
2456
გარკვეული დოზით,
04:44
the language that the culture
happens to be conducted in.
92
272360
3336
უნდა ფლობდეთ იმ ენას,
რომელშიც კულტურა იქმნება.
04:47
There's no other way.
93
275720
1696
სხვა გზა უბრალოდ არ არსებობს.
04:49
There's an interesting
illustration of this.
94
277440
2496
გთავაზოთ ამის საილუსტრაციო მაგალითსაც.
04:51
I have to go slightly obscure,
but really you should seek it out.
95
279960
3696
შეიძლება გაუგებრად ჟღერდეს ჩემი ნათქვამი,
თუმცა პასუხს ნამდვილად იპოვით.
04:55
There's a movie by the Canadian
film director Denys Arcand --
96
283680
4336
არის ერთი კანადელი რეჟისორი დენი არკანი.
მოძიებას თუ გადაწყვეტთ,
05:00
read out in English on the page,
"Dennis Ar-cand,"
97
288040
2696
ინგლისურად მისი სახელი იწერება
როგორც: "Dennis Arcand".
05:02
if you want to look him up.
98
290760
1336
05:04
He did a film called "Jesus of Montreal."
99
292120
3056
მის ფილმში "იესო მონრეალიდან",
პერსონაჟების უმრავლესობა
05:07
And many of the characters
100
295200
2136
05:09
are vibrant, funny, passionate,
interesting French-Canadian,
101
297360
5056
ენერგიული, მხიარული,
ვნებიანი და საინტერესო
ფრანგულად მოლაპარაკე
კანადელი ფრანგი ქალები არიან.
05:14
French-speaking women.
102
302440
1336
05:15
There's one scene closest to the end,
103
303800
2456
ფილმის ბოლოს არის სცენა, როცა მათ
ინგლისურენოვან საავადმყოფოში უხდებად
05:18
where they have to take a friend
to an Anglophone hospital.
104
306280
3456
მეგობრის წაყვანა,
სადაც მათ ინგლისურად საუბარი უწევთ.
05:21
In the hospital,
they have to speak English.
105
309760
2096
05:23
Now, they speak English
but it's not their native language,
106
311880
2856
ისინი კი საუბრობენ ინგლისურად,
მაგრამ ეს მათი მშობლიური ენა არაა
და ურჩევნიათ არ ილაპარაკონ ამ ენაზე.
05:26
they'd rather not speak English.
107
314760
1696
05:28
And they speak it more slowly,
108
316480
1936
საუბრობენ ნელა, აქცენტით,
იდიომატური ლექსიკის გარეშე.
05:30
they have accents, they're not idiomatic.
109
318440
1976
05:32
Suddenly these characters
that you've fallen in love with
110
320440
2696
უცაბედად აღმოაჩენთ,
05:35
become husks of themselves,
they're shadows of themselves.
111
323160
3400
რომ ეს პერსონაჟები,
რომლებიც შეგიყვარდათ,
საკუთარი თავის აჩრდილებად იქცევიან.
05:39
To go into a culture
112
327280
1696
კულტურაში შეაბიჯოთ და ადამიანები
05:41
and to only ever process people
through that kind of skrim curtain
113
329000
4016
მხოლოდ ამ სქელი ფარდის მიღმა დაინახოთ,
ნიშნავს რომ კულტურას ვერ ჩაწვდეთ.
05:45
is to never truly get the culture.
114
333040
2896
და თუ მომავალში ასიოდე ენა დარჩება,
05:47
And so the extent that hundreds
of languages will be left,
115
335960
2776
მათი შესწავლის მიზეზი ის უნდა იყოს,
რომ ისინი ერთგვარი საშვია,
05:50
one reason to learn them
116
338760
1256
05:52
is because they are tickets
to being able to participate
117
340040
3696
იმ კულტურაში მონაწილეობის მისაღებად,
ვინც ამ ენაზე ლაპარაკობს.
05:55
in the culture of the people
who speak them,
118
343760
2256
მხოლოდ იმით, რომ ეს მათი კოდია.
05:58
just by virtue of the fact
that it is their code.
119
346040
3176
06:01
So that's one reason.
120
349240
1240
ეს არის ენის შესწავლის პირველი მიზეზი.
06:03
Second reason:
121
351440
1296
მეორე მიზეზი:
06:04
it's been shown
122
352760
1416
დამტკიცებულია, რომ თუ ორ ენაზე საუბრობთ,
ნაკლებად გემუქრებათ დემენცია
06:06
that if you speak two languages,
dementia is less likely to set in,
123
354200
4936
და სავარაუდოდ, რამდენიმე საქმის
ერთდროულად კეთებაც უკეთ გამოგდით.
06:11
and that you are probably
a better multitasker.
124
359160
3336
ეს ის ფაქტორებია,
რომლებიც ადრეულ ასაკში ვლინდება
06:14
And these are factors that set in early,
125
362520
3416
06:17
and so that ought to give you some sense
126
365960
1936
და ეს მიგვანიშნებს, თუ რა ასაკიდან
დავაწებინოთ პატარებს უცხო ენის შესწავლა.
06:19
of when to give junior or juniorette
lessons in another language.
127
367920
4536
ბილინგვიზმი ჯანმრთელობაა.
06:24
Bilingualism is healthy.
128
372480
2416
06:26
And then, third --
129
374920
1896
მესამე მიზეზი კი ისაა,
რომ ენები საოცრად გვახალისებს.
06:28
languages are just an awful lot of fun.
130
376840
3400
ისინი ბევრად უფრო სახალისოა,
ვიდრე ამას ამბობენ.
06:32
Much more fun than we're often told.
131
380800
1736
06:34
So for example,
Arabic: "kataba," he wrote,
132
382560
3296
მაგალითად, არაბულ ენაზე სიტყვა "kataba"
ნიშნავს მან(კაცმა) დაწერა.
06:37
"yaktubu," he writes, she writes.
133
385880
3216
"Yaktubu"- ის(კაცი ან ქალი) წერს.
06:41
"Uktub," write, in the imperative.
134
389120
3016
"Uktub"- ნიშნავს "დაწერე", ბრძანებითი.
რა აერთიანებს ამ სიტყვებს?
06:44
What do those things have in common?
135
392160
1896
სიტყვების შუაში განლაგებული თანხმოვნები,
06:46
All those things have in common
136
394080
2096
06:48
the consonants sitting
in the middle like pillars.
137
396200
3536
რომელთა გარშემო ხმოვნები თითქოს ცეკვავენ.
06:51
They stay still,
138
399760
1456
06:53
and the vowels
dance around the consonants.
139
401240
3136
06:56
Who wouldn't want to roll
that around in their mouths?
140
404400
3176
ვის არ მოუნდება ამის წარმოთქმა?
მსგავსი მაგალითები შეიძლება შეგხვდეთ
06:59
You can get that from Hebrew,
141
407600
1416
07:01
you can get that from Ethiopia's
main language, Amharic.
142
409040
3656
ებრაულსა და ამარულში, რომელიც
ეთიოპიის ძირითადი ენაა.
07:04
That's fun.
143
412720
1416
ეს ნამდვილად სახალისოა.
07:06
Or languages have different word orders.
144
414160
3416
ასევე ენებს, სიტყვების
სხვადასხვაგვარი წყობა აქვთ.
07:09
Learning how to speak
with different word order
145
417600
2216
სიტყვების განსხვავებული წყობით
ლაპარაკის სწავლა,
07:11
is like driving on the different side
of a street if you go to certain country,
146
419840
4976
შეიძლება შევადაროთ ზოგიერთ უცხო ქვეყანაში,
საპირისპირო მხარეს მოძრაობის
წესების მიხედვით მანქანის ტარებას.
07:16
or the feeling that you get when you
put Witch Hazel around your eyes
147
424840
4496
ან ჩხვლეტის შეგრძნებას,
რომელიც თვალების გარშემო,
07:21
and you feel the tingle.
148
429360
1336
თხილის ზეთის
გამწმენდი საშუალების წასმას ახლავს.
07:22
A language can do that to you.
149
430720
2576
უცხო ენას ზუსტად ასეთი თვისება აქვს.
07:25
So for example,
150
433320
1216
07:26
"The Cat in the Hat Comes Back,"
151
434560
2016
ასე მაგალითად, წიგნი:
"ქუდიანი კატა ბრუნდება"
07:28
a book that I'm sure
we all often return to,
152
436600
2496
რომელსაც "მობი დიკის" მსგავსად
ხშირად ვუბრუნდებით.
07:31
like "Moby Dick."
153
439120
1256
07:32
One phrase in it is,
"Do you know where I found him?
154
440400
5096
წიგნში შემდეგნაირ ფრაზას ვხვდებით:
"იცი სად ვიპოვე? იცი სად იყო?
07:37
Do you know where he was?
He was eating cake in the tub,
155
445520
2656
ის აბაზანაში ჭამდა ნამცხვარს.
07:40
Yes he was!"
156
448200
1216
დიახ ჭამდა."
07:41
Fine. Now, if you learn that
in Mandarin Chinese,
157
449440
2336
თუ იგივეს ჩინურად სწავლობთ,
ეს უნდა დაიმახსოვროთ:
07:43
then you have to master,
158
451800
1256
07:45
"You can know, I did where him find?
159
453080
2256
"შენ შეიძლება იცოდე, მე სად ის ვიპოვე?
07:47
He was tub inside gorging cake,
160
455360
1816
ის იყო აბაზანა შიგნით შეექცეოდა ნამცხვარს.
07:49
No mistake gorging chewing!"
161
457200
1816
უეჭველად შეექცეოდა ღეჭავდა."
07:51
That just feels good.
162
459040
1216
კარგი შეგრძნებაა.
07:52
Imagine being able to do that
for years and years at a time.
163
460280
4296
წარმოიდგინეთ,
ამის გაკეთების უნარი გქონდეთ
წლების მანძილზე.
აქვე გკითხავთ:
07:56
Or, have you ever learned any Cambodian?
164
464600
4336
ოდესმე გისწავლიათ კამბოჯური?
არც მე, მაგრამ რომ მესწავლა,
08:00
Me either, but if I did,
165
468960
3016
ინგლისურის მსგავსად,
13 ხმოვანს კი არ გამოვიყენებდი,
08:04
I would get to roll around in my mouth
not some baker's dozen of vowels
166
472000
4616
არამედ მთელი 30 სხვადასხვა ჟღერადობის
08:08
like English has,
167
476640
1256
ხმოვნის გამოყენება მომიხდებოდა,
08:09
but a good 30 different vowels
168
477920
3016
რომელიც ბზუის და ფუსფუსებს
კამბოჯელების პირში,
08:12
scooching and oozing around
in the Cambodian mouth
169
480960
3896
როგორც ფუტკრები სკაში.
08:16
like bees in a hive.
170
484880
2336
სწორედ ეს არის, რასაც ენა გაძლევთ.
08:19
That is what a language can get you.
171
487240
2520
უფრო მეტიც, ჩვენ ისეთ ეპოქაში ვცხოვრობთ,
08:22
And more to the point,
172
490440
1256
08:23
we live in an era when it's never been
easier to teach yourself another language.
173
491720
3936
რომ უცხო ენის თვითშესწავლა,
ასეთი ადვილი არასოდეს ყოფილა.
08:27
It used to be that you had
to go to a classroom,
174
495680
2256
ადრე ადამიანს გაკვეთილზე სიარული უწევდა,
08:29
and there would be
some diligent teacher --
175
497960
2056
სადაც დახვდებოდათ
შრომისმოყვარე მასწავლებელი,
08:32
some genius teacher in there --
176
500040
1616
რომელიც დიდებული მასწავლებელი კი იყო,
08:33
but that person was only
in there at certain times
177
501680
2336
მაგრამ ის მხოლოდ გარკვეულ დროს იყო ადგილზე
08:36
and you had to go then,
178
504040
1256
08:37
and then was not most times.
179
505320
1816
და ეს ხშირად არ ხდებოდა.
08:39
You had to go to class.
180
507160
1400
გაკვეთილებზე სიარული გიწევდათ.
08:40
If you didn't have that,
you had something called a record.
181
508974
2762
თუ ვერ ივლიდით, არსებობდა ფირფიტები,
08:43
I cut my teeth on those.
182
511760
1696
რაც ასევე ჩემი პირველი გამოცდილება იყო.
08:45
There was only so much data on a record,
183
513480
2696
ამ ფირფიტებზე, კასეტებზე
08:48
or a cassette,
184
516200
1256
და ისეთ ძველისძველ რამეებზე
როგორიც CD დისკია,
08:49
or even that antique object known as a CD.
185
517480
2336
მხოლოდ შეზღუდული რაოდენობის
ჩაწერა შეიძლებოდა
08:51
Other than that you had books
that didn't work,
186
519840
2616
ამის გარდა იყო წიგნები,
რომლებიც გამოუსადეგარი იყო.
08:54
that's just the way it was.
187
522480
1376
უბრალოდ ასეთი რეალობა იყო.
08:55
Today you can lay down --
188
523880
2896
დღეს კი შეგიძლიათ
08:58
lie on your living room floor,
189
526800
2456
იატაკზე წამოწვეთ, წრუპოთ ბურბონი
და თქვენით ისწავლოთ
09:01
sipping bourbon,
190
529280
1216
ნებისმიერი თქვენთვის სასურველი ენა,
09:02
and teach yourself
any language that you want to
191
530520
2776
„Rosetta Stone“-ის
შესანიშნავი კრებულის გამოყენებით.
09:05
with wonderful sets
such as Rosetta Stone.
192
533320
2576
ასევე გირჩევთ ნაკლებად ცნობილ
09:07
I highly recommend
the lesser known Glossika as well.
193
535920
3136
პროგრამას "Glossika".
ეს ნებისმიერ დროს შეგიძლიათ გააკეთოთ.
09:11
You can do it any time,
194
539080
1296
09:12
therefore you can do it more and better.
195
540400
2600
აქედან გამომდინარე უფრო ხშრად და უკეთ.
09:15
You can give yourself your morning
pleasures in various languages.
196
543480
3816
შეგიძლიათ დილის სიამოვნება,
სხვადასხვა ენაზე მიიღოთ.
09:19
I take some "Dilbert" in various
languages every single morning;
197
547320
3736
მე ყოველ დილით „Dilbert“-ის
კომიქსებს ვკითხულობ სხვადასხვა ენაზე,
რაც უნარებს აუმჯობესებს.
09:23
it can increase your skills.
198
551080
1656
09:24
Couldn't have done it 20 years ago
199
552760
1856
ეს ნამდვილად შეუძლებელი იყო 20 წლის წინ,
09:26
when the idea of having
any language you wanted
200
554640
3536
როცა ნებისმიერი თქვენთვის სასურველი ენის
ტელეფონში, ჯიბით ტარების პერსპექტივას,
09:30
in your pocket,
201
558200
1576
09:31
coming from your phone,
202
559800
1496
ძალიან განსწავლული ადამიანიც კი,
სამეცნიერო ფანტასტიკად მიიღებდა.
09:33
would have sounded like science fiction
to very sophisticated people.
203
561320
3720
ასე რომ, გირჩევთ თავად შეისწავლოთ ენები,
09:37
So I highly recommend
204
565800
2536
09:40
that you teach yourself languages
other than the one that I'm speaking,
205
568360
3976
გარდა იმ ენისა, რომელზეც ახლა მე ვსაუბრობ,
09:44
because there's never been
a better time to do it.
206
572360
3176
რადგან საამისოდ ამაზე უკეთესი დრო
არასოდეს ყოფილა. ეს საოცრად სახალისოა.
09:47
It's an awful lot of fun.
207
575560
1496
ეს არ შეგიცვლით აზროვნებას,
09:49
It won't change your mind,
208
577080
1816
თუმცა დიდ სიამოვნებას მოგანიჭებთ.
09:50
but it will most certainly blow your mind.
209
578920
3176
დიდი მადლობა.
09:54
Thank you very much.
210
582120
1216
09:55
(Applause)
211
583360
4801
(აპლოდისმენტები)
Translated by salome tsomaia
Reviewed by Levan Lashauri

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
John McWhorter - Linguist
Linguist John McWhorter thinks about language in relation to race, politics and our shared cultural history.

Why you should listen

John McWhorter is Associate Professor of English and Comparative Literature at Columbia University, teaching linguistics, Western Civilization and music history. He is a regular columnist on language matters and race issues for Time and CNN, writes for the Wall Street Journal "Taste" page, and writes a regular column on language for The Atlantic. His work also appears in the Washington Post, the Chronicle of Higher Education, Aeon magazine, The American Interest and other outlets. He was Contributing Editor at The New Republic from 2001 until 2014.

McWhorter earned his PhD in linguistics from Stanford University in 1993 and is the author of The Power of BabelDoing Our Own ThingOur Magnificent Bastard TongueThe Language Hoax and most recently Words on the Move and Talking Back, Talking Black. The Teaching Company has released four of his audiovisual lecture courses on linguistics. He guest hosted the Lexicon Valley podcast at Slate during the summer of 2016.

Beyond his work in linguistics, McWhorter is the author of Losing the Race and other books on race. He has appeared regularly on Bloggingheads.TV since 2006, and he produces and plays piano for a group cabaret show, New Faces, at the Cornelia Street Cafe in New York City.

More profile about the speaker
John McWhorter | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee