TED2010
Adora Svitak: What adults can learn from kids
Адора Свитак: Чиро калонсолон аз хурдсолон метавонанд омӯзанд
Filmed:
Readability: 4
6,022,458 views
Кӯдаки боистеъдод Адора Свитак мегӯяд, кӣ барои олам фикррониӣ «кӯдакона»: фикрҳои ҷидди, махсусан некбинӣ лозим аст. Орзуҳои калони кӯдакона умедвориӣ баландро арзандаанд, вай мегӯяд, оғоз карда аз тайёриӣ омӯхтани калонсолон аз кӯдакон, ба мисли онҳоро омӯзондан.
Adora Svitak - Child prodigy
A prolific short story writer and blogger since age seven, Adora Svitak (now 12) speaks around the United States to adults and children as an advocate for literacy. Full bio
A prolific short story writer and blogger since age seven, Adora Svitak (now 12) speaks around the United States to adults and children as an advocate for literacy. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Now, I want to start with a question:
0
0
2000
Ман мехохам аз саволе огоз намоям:
00:17
When was the last time you were called childish?
1
2000
3000
Кай охирон бор рафтори шуморо кудаки номидаанд?
00:20
For kids like me,
2
5000
2000
Дар муносибат бо кудакон, ба мисли ман,
00:22
being called childish can be a frequent occurrence.
3
7000
3000
ин калима хеле бисёр истифода мешавад.
00:25
Every time we make irrational demands,
4
10000
3000
Хар дафъае, ки мо ягон чизи бемаъни хохиш мекунем,
00:28
exhibit irresponsible behavior
5
13000
2000
бемасъулият рафтор мекунем
00:30
or display any other signs
6
15000
2000
ё хар як нишонаи
00:32
of being normal American citizens,
7
17000
2000
шахрванди оддии амрикоиро намоиш медихем,
00:34
we are called childish.
8
19000
2000
рафторхои моро кудакона меноманд.
00:36
Which really bothers me.
9
21000
2000
Ва ин маро бисёр норохат мекунад.
00:38
After all, take a look at these events:
10
23000
2000
Нихоят , ба ин вокеахо нигох кунед:
00:40
Imperialism and colonization,
11
25000
3000
империализм ва мустамликакуни,
00:43
world wars, George W. Bush.
12
28000
3000
чангхои чахони, Чорч Буш.
00:46
Ask yourself, who's responsible? Adults.
13
31000
3000
Худро пурсед: Ки гунахкор аст? Калонсолон.
00:49
Now, what have kids done?
14
34000
3000
Кудакон чи кор кардаанд?
00:52
Well, Anne Frank touched millions
15
37000
2000
Анна Франк бо хикояхои худ
00:54
with her powerful account of the Holocaust,
16
39000
3000
дар бораи Холокост дили миллионхоро тасхир кард,
00:57
Ruby Bridges helped to end segregation in the United States,
17
42000
3000
Руби Бричес кумак кард, ки сегрегатсия дар ШМА ба охир расад,
01:00
and, most recently,
18
45000
2000
ва комилан ба наздики,
01:02
Charlie Simpson helped to raise
19
47000
2000
Чарли Симпсон дар дучархаи майдаи худ
01:04
120,000 pounds for Haiti
20
49000
2000
кумак кард, то барои Гаити
01:06
on his little bike.
21
51000
2000
120 хазор фунт чамъ шавад.
01:08
So, as you can see evidenced by such examples,
22
53000
3000
Бо чунин тарз, намунахои нишон додашуда тасдик мекунанд,
01:11
age has absolutely nothing to do with it.
23
56000
3000
ки сину сол тамоман дахл надорад.
01:14
The traits the word childish addresses
24
59000
2000
Аломатхое, ки калимаи кудаконаро тасвир мекунад,
01:16
are seen so often in adults
25
61000
2000
бисёр вакт махсус калонсолон,
01:18
that we should abolish this age-discriminatory word
26
63000
2000
мо бояд аз ин махдудкунии аломатхои калимаи сину соли, вакте,
01:20
when it comes to criticizing behavior
27
65000
2000
ки сухан дар бораи танкиди рафторхои бемасъулият
01:22
associated with irresponsibility and irrational thinking.
28
67000
3000
ва аз акл берун меравад инро рад кунем.
01:25
(Applause)
29
70000
6000
Карсак.
01:31
Thank you.
30
76000
2000
Ташаккур.
01:33
Then again, who's to say
31
78000
2000
Аз тарафи дигар мегуяд, ки
01:35
that certain types of irrational thinking
32
80000
2000
намудхои муайяни рафторхои аз акл берун
01:37
aren't exactly what the world needs?
33
82000
3000
ин на он чизе хаст, ки олам ба он эхтиёч дорад?
01:40
Maybe you've had grand plans before
34
85000
2000
Мумкин, Шумо пештар накшахои бузург доштед,
01:42
but stopped yourself, thinking,
35
87000
2000
вале шумо боз истодед, фикр карда, ки:
01:44
"That's impossible," or, "That costs too much,"
36
89000
2000
«Ин номумкин аст ё бисёр киммат аст
01:46
or, "That won't benefit me."
37
91000
2000
ё ба ман ягон фоида намеорад.»
01:48
For better or worse, we kids aren't hampered as much
38
93000
3000
Хушбахтона ва ё не, мо, кудакон, кинии махсусро дар фикркунии сабабе,
01:51
when it comes to thinking about reasons why not to do things.
39
96000
3000
ки кардан даркор нест хис намекунем.
01:54
Kids can be full of inspiring aspirations
40
99000
2000
Кудакон метавонанд саршори кушишхои илхомбахш
01:56
and hopeful thinking.
41
101000
2000
ва фикрхои зиндадил бошанд,
01:58
Like my wish that no one went hungry
42
103000
2000
ба мисли хохиши ман, ки хеч кас гурусна набошад
02:00
or that everything were a free kind of utopia.
43
105000
3000
ё хамаи чиз бепул бошад.
02:03
How many of you still dream like that
44
108000
2000
Бисёри аз шумо то хол метавонед чунин фикр кунед
02:05
and believe in the possibilities?
45
110000
3000
ва ба имконпазирии он бовар мекунад?
02:08
Sometimes a knowledge of history
46
113000
2000
Баъзан фахмиши гузашта
02:10
and the past failures of utopian ideals
47
115000
2000
ва гунахкории гузашта, орзухои хаёли
02:12
can be a burden
48
117000
2000
метавонад бори вазнин бошад,
02:14
because you know that if everything were free,
49
119000
2000
барои он, ки шумо медонед, ки агар хамаи чиз бепул бошад,
02:16
then the food stocks would become depleted
50
121000
2000
захираи хурок тез сарф мешавад,
02:18
and scarce and lead to chaos.
51
123000
2000
камёби ва бесарусомони фаро мерасад.
02:20
On the other hand,
52
125000
2000
Аз тарафи дигар,
02:22
we kids still dream about perfection.
53
127000
2000
мо, кудакон, то хол мукаммал орзу мекунем.
02:24
And that's a good thing because in order
54
129000
2000
Ва ин хуб аст, барои он,
02:26
to make anything a reality,
55
131000
2000
ки пеш аз чизеро кардан,
02:28
you have to dream about it first.
56
133000
2000
онро орзу кардан лозим.
02:30
In many ways, our audacity to imagine
57
135000
3000
Бисёртар часурии тасаввуроти мо
02:33
helps push the boundaries of possibility.
58
138000
3000
васеътар шудани сархади имкониятро кумак мекунад.
02:36
For instance, the Museum of Glass in Tacoma, Washington,
59
141000
3000
Масалан, дар осорхонаи шиша дар Таком, Вашингтон,
02:39
my home state -- yoohoo Washington!
60
144000
2000
штати ман-эгегей Вашингтон!—
02:41
(Applause) --
61
146000
3000
(Карсак.)
02:44
has a program called Kids Design Glass,
62
149000
2000
намоши «Дизайни Кудаконаи Шиша» вучуд дорад,
02:46
and kids draw their own ideas for glass art.
63
151000
2000
ва кудакон акидахои худро барои хайкалхои шишагин мекашанд.
02:48
Now, the resident artist said they got
64
153000
2000
Ва устохое, ки дар ин осорхона кор мекунанд, мегуянд,
02:50
some of their best ideas through the program
65
155000
2000
бисёре аз акидахои бехтарини худро онхо дар ин намоиш мекашанд,
02:52
because kids don't think about the limitations
66
157000
2000
барои он, ки кудакон дар бораи махдудият
02:54
of how hard it can be to blow glass into certain shapes;
67
159000
2000
ё дар бораи oне,ки чи кадар мушкил аст шишаро дар як шакли муайян овардан фикр намекунанд.
02:56
they just think of good ideas.
68
161000
2000
Онхо танхо фикрхои хубро ихтироъ мекунанд.
02:58
Now, when you think of glass, you might
69
163000
2000
Ва вакте, ки шумо дар бораи шиша фикр мекунед,
03:00
think of colorful Chihuly designs
70
165000
3000
шумо мотавонед шаклхои рангаи Чихули
03:03
or maybe Italian vases,
71
168000
2000
ё гулдонхои итолиёвиро тасаввур кунед,
03:05
but kids challenge glass artists to go beyond that
72
170000
3000
аммо кудакон аз корхои шишагини устохо талаб мекунанд, ки аз худуди хамаи тасаввуротхо
03:08
into the realm of broken-hearted snakes
73
173000
2000
дар сохаи морхои куштаи харам
03:10
and bacon boys, who you can see has meat vision.
74
175000
3000
ва писархои аз бекон, ки чи тавре шумо медонед, «Хаёлхои гуштин»-ро доро мебошанд бароянд.
03:13
(Laughter)
75
178000
2000
(Ханда)
03:15
Now, our inherent wisdom
76
180000
2000
Инак, дониши модарзодии мо
03:17
doesn't have to be insider's knowledge.
77
182000
3000
набояд илми донишмандон бошад.
03:20
Kids already do a lot of learning from adults,
78
185000
3000
Кудакон аллакай бисёр чизро аз калонсолон омухтанд,
03:23
and we have a lot to share.
79
188000
2000
ва мо бисёр умумият дорем.
03:25
I think that adults should start learning from kids.
80
190000
4000
Ман фикр мекунам, калонсолро мебояд аз кудакон омухтанро сар кунанд.
03:29
Now, I do most of my speaking in front of an education crowd,
81
194000
3000
Ман одатан дар назди устодон ва донишчуён баромад мекунам,
03:32
teachers and students, and I like this analogy:
82
197000
2000
ва барои хамин ба ман ин шабохат маъкул аст.
03:34
It shouldn't just be a teacher at the head of the classroom
83
199000
2000
Муаллимро лозим нест, ки танхо хамчун сардори синф истад
03:36
telling students, "Do this, do that."
84
201000
2000
ва ба талабахо ин ва он карданро гуяд.
03:38
The students should teach their teachers.
85
203000
3000
Талабахо бояд устодони худро омузонанд.
03:41
Learning between grown ups and kids
86
206000
2000
Омухтан байни калонсолон ва кудакон
03:43
should be reciprocal.
87
208000
2000
бояд дутарафа бошад.
03:45
The reality, unfortunately, is a little different,
88
210000
3000
Хакикат, муттаасифона, дигар хел сохта шудааст,
03:48
and it has a lot to do with trust, or a lack of it.
89
213000
3000
ва ин бисёртар аз бовари ё набудани он вобастаги дорад.
03:51
Now, if you don't trust someone, you place restrictions on them, right?
90
216000
3000
Агар шумо касеро бовар накунед, шумо ба онхо махдудиятро мегузоред, хамин хел?
03:54
If I doubt my older sister's ability
91
219000
2000
Агар ман ба кобилияти ба ман бар гардондани
03:56
to pay back the 10 percent interest
92
221000
2000
10%-е, ки ман барои карзи
03:58
I established on her last loan,
93
223000
2000
охирони хохарам дилпур набошам, ман кобилияти
04:00
I'm going to withhold her ability to get more money from me
94
225000
3000
боз гирифтани пулро аз ман махрум мекунам,
04:03
until she pays it back. (Laughter)
95
228000
2000
то вакте, ки вай ин фоизхоро бар нагардонад.(Ханда)
04:05
True story, by the way.
96
230000
2000
Киссаи хакики, вокеан.
04:07
Now, adults seem to have
97
232000
3000
Ва, калонсолон нисбати кудакон
04:10
a prevalently restrictive attitude towards kids
98
235000
3000
чунин муносибати махдудкунии бартари доранд,
04:13
from every "don't do that,
99
238000
2000
аз «инро накун», «вайро накун»
04:15
don't do this" in the school handbook
100
240000
2000
дар китоби мактаби сар карда,
04:17
to restrictions on school Internet use.
101
242000
3000
то махдудияти истифодаи интернет дар мактаб.
04:20
As history points out, regimes become oppressive
102
245000
3000
Чи тавре, ки таърих кайд мекунад, усулхо золимона мешаванд,
04:23
when they're fearful about keeping control.
103
248000
2000
вакте, ки онхо аз гум кардани назорат метарсанд.
04:25
And although adults may not be quite at the level
104
250000
2000
Ва агар калонсолон на он кадар золимона
04:27
of totalitarian regimes,
105
252000
2000
мисли усулхои тоталитари рафтор кунанд хам,
04:29
kids have no, or very little say in making the rules,
106
254000
3000
кудакон ягон ва ё хеле кам хукуки озодии сухан дар мукарраркунии коидахо доранд,
04:32
when really the attitude should be reciprocal,
107
257000
2000
дар холате, ки муносибатхо бояд дутарафа бошанд,
04:34
meaning that the adult population should learn
108
259000
2000
ва х. к. калонсолонро мебояд омузанд
04:36
and take into account the wishes
109
261000
2000
ва хохиши насли чавонро
04:38
of the younger population.
110
263000
2000
ба назар гиранд.
04:40
Now, what's even worse than restriction
111
265000
2000
Чи боз аз махдудият бадтар аст -
04:42
is that adults often underestimate kids abilities.
112
267000
3000
калонсолон бисёр вакт кобилияти кудакони худро кам бахо медиханд.
04:45
We love challenges, but when expectations are low,
113
270000
3000
Мо масъалахои мушкилро дуст медорем, вале вакте, ки сатхи умедвори баланд нест,
04:48
trust me, we will sink to them.
114
273000
3000
мо то онхо паст мешавем.
04:51
My own parents had anything but low expectations
115
276000
3000
Умедвории волидони ман нисбати ману
04:54
for me and my sister.
116
279000
2000
хохарамро хеч паст гуфта намешавад.
04:56
Okay, so they didn't tell us to become doctors
117
281000
3000
Онхо ба мо нагуфтанд, ки духтур
04:59
or lawyers or anything like that,
118
284000
2000
ё адвокат ё ба мисли инхо шавем,
05:01
but my dad did read to us
119
286000
2000
вале падари ман ба мо
05:03
about Aristotle
120
288000
2000
дар бораи Аристотел
05:05
and pioneer germ fighters
121
290000
2000
ва аввалин микробхо мехонд,
05:07
when lots of other kids were hearing
122
292000
2000
дар холате, ки дигар кудакон
05:09
"The Wheels on the Bus Go Round and Round."
123
294000
2000
суруди кудаконаи «Чарххои автобус тоб мехуранд ва тоб мехуранд» гуш мекарданд.
05:11
Well, we heard that one too, but "Pioneer Germ Fighters" totally rules.
124
296000
3000
Умуман, мо низ онро гуш мекардем, вале микробхо бенихоят хуб аст.
05:14
(Laughter)
125
299000
2000
(Ханда)
05:16
I loved to write from the age of four,
126
301000
2000
Ман аз чорсолаги навиштанро сар кардам,
05:18
and when I was six
127
303000
2000
ва вакте, ки ман шаш сол доштам,
05:20
my mom bought me my own laptop equipped with Microsoft Word.
128
305000
3000
модари ман ба ман ноутбуки шахси бо Micrisoft Word шинонидашуда харид.
05:23
Thank you Bill Gates and thank you Ma.
129
308000
2000
Ташаккур ба Билл Гейтс ва ташаккур ба модари ман.
05:25
I wrote over 300 short stories
130
310000
2000
Ман дар он ноутбуки хурдакак зиёда аз 300
05:27
on that little laptop,
131
312000
2000
хикояхои хурд навиштам,
05:29
and I wanted to get published.
132
314000
3000
ва хостам, ки онхоро нашр кунанд.
05:32
Instead of just scoffing at this heresy
133
317000
2000
Ба чои масхара ба ин сафсатае,
05:34
that a kid wanted to get published
134
319000
2000
ки кудак мехохад нашр шавад,
05:36
or saying wait until you're older,
135
321000
2000
ё сухане, ки интизор шудан ва калон шудан лозим аст,
05:38
my parents were really supportive.
136
323000
2000
волидони ман танхо маро дастгири карданд.
05:40
Many publishers were not quite so encouraging,
137
325000
3000
Бисёр нашриётхо кушиш намекарданд илхоми маро дар он сатх биёранд.
05:44
one large children's publisher ironically saying
138
329000
3000
Яке аз нашриётхои калонтарини адабиёти бачагона тамасхурона кайд кард,
05:47
that they didn't work with children --
139
332000
2000
ки онхо бо кудакон кор намекунанд.
05:49
children's publisher not working with children?
140
334000
3000
Нашриёти адабиёти бачагона бо кудакон кор намекунад?
05:52
I don't know, you're kind of alienating a large client there.
141
337000
3000
Ба фикри ман, шумо дар ин холат мизочи калонтарини худро аз даст медихед.
05:55
(Laughter)
142
340000
2000
(Ханда.)
05:57
Now, one publisher, Action Publishing,
143
342000
3000
Як нашриёт, Action Publishing,
06:00
was willing to take that leap and trust me
144
345000
3000
карор дод чунин кадамро монад ва маро бовар кард,
06:03
and to listen to what I had to say.
145
348000
2000
ва шунид, ки ман чи гуфтан мехохам.
06:05
They published my first book, "Flying Fingers," -- you see it here --
146
350000
3000
Онхо китоби аввалини маро «Ангуштони парвозкунанда» нашр карданд-шумо онро инчо дида метавонед-
06:08
and from there on, it's gone to speaking at hundreds of schools,
147
353000
4000
ва аз хамон лахза дар бораи вай дар садхо мактабхо гуфта мешуд,
06:12
keynoting to thousands of educators
148
357000
2000
онро хазорхо муаллимон хонданд,
06:14
and finally, today, speaking to you.
149
359000
2000
ва окибат, имруз шумо дар бораи вай шунидед.
06:16
I appreciate your attention today,
150
361000
2000
Ман бисёр миннатдорам аз шумо барои диккататон,
06:18
because to show that you truly care,
151
363000
2000
барои он, ки агар шумо нишон дихед, ки ба шумо дар хакикат шавковар аст,
06:20
you listen.
152
365000
2000
шумо гуш мекунед.
06:22
But there's a problem with this rosy picture
153
367000
3000
Вале як мушкили аст бо ин тасвири олии дуняви,
06:25
of kids being so much better than adults.
154
370000
3000
дар чое,ки кудакон хеле аз калонсолон хубтаранд.
06:28
Kids grow up and become adults just like you.
155
373000
3000
Кудакон калон мешаванд ва мисли калонсолон мешаванд.
06:31
(Laughter)
156
376000
2000
(Ханда)
06:33
Or just like you? Really?
157
378000
2000
Ба рости, мисли шумо?
06:35
The goal is not to turn kids into your kind of adult,
158
380000
3000
Максад он нест, ки кудакон калон шаванд ва мисли шумо калонсолон шаванд,
06:38
but rather better adults than you have been,
159
383000
3000
аммо дар он аст, ки онхо аз шумо бехтар шаванд,
06:41
which may be a little challenging
160
386000
2000
ки метавонад хеле мушкилтар бошад,
06:43
considering your guys' credentials (Laughter).
161
388000
2000
хизматхои шуморо ба назар гирифта.
06:45
But the way progress happens
162
390000
2000
Охир максади пешрафт дар он аст,
06:47
is because new generations and new eras
163
392000
3000
ки насли нав ва замони нав
06:50
grow and develop and become better than the previous ones.
164
395000
3000
бисабзад ва инкишоф биёбад ва аз пештара бехтар шавад.
06:53
It's the reason we're not in the Dark Ages anymore.
165
398000
3000
Бо хамин сабаб мо аллакай дар асримиёнаги нестем.
06:56
No matter your position or place in life,
166
401000
3000
Мухим нест, ки шумо дар зиндаги дар кадом мавкеъ карор доред,
06:59
it is imperative to create opportunities for children
167
404000
3000
имконият барои кудакон додан лозим аст,
07:02
so that we can grow up to blow you away.
168
407000
3000
то ки мо калон шавем ва аз шумо пеш гузарем.
07:05
(Laughter)
169
410000
3000
(Ханда)
07:08
Adults and fellow TEDsters,
170
413000
2000
Калонсолон ва шунавандахои TED,
07:10
you need to listen and learn from kids
171
415000
2000
ба шумо лозим аст, ки гуш кунед ва аз кудакон омузед
07:12
and trust us and expect more from us.
172
417000
3000
ва моро бовар кунед ва аз мо бисёрро умедвор шавед.
07:16
You must lend an ear today,
173
421000
2000
Шумо бояд моро имруз гуш кунед,
07:18
because we are the leaders of tomorrow,
174
423000
2000
барои он, ки мо сарварони рузи ояндаем
07:20
which means we're going to be taking care of you
175
425000
2000
ва мо шуморо гамхори мекунем,
07:22
when you're old and senile. No, just kidding.
176
427000
3000
вакте, ки шумо пир ва бекувват мешавед. Майлаш, шухи.
07:25
No, really, we are going to be the next generation,
177
430000
3000
Рости, мо насли оянда мешавем,
07:28
the ones who will bring this world forward.
178
433000
3000
онхое, ки дунёро пеш мебаранд.
07:31
And in case you don't think that this really has meaning for you,
179
436000
3000
Ва агар шумо фикр кунед, ки ин ба шумо ягон дахл надорад,
07:34
remember that cloning is possible,
180
439000
2000
ба ёд оред, ки клонирование аллакай имкон дорад,
07:36
and that involves going through childhood again,
181
441000
2000
ин чунин маъно дорад, ки шумо имконияти боз аз сар гузаронидани кудакиро пайдо мекунед,
07:38
in which case you'll want to be heard
182
443000
2000
ва дар ин холат шумо мехохед, ки шуморо шунаванд,
07:40
just like my generation.
183
445000
2000
чи тавре, ки инро насли ман мехохад.
07:42
Now, the world needs opportunities
184
447000
3000
Барои олам сардорони нав
07:45
for new leaders and new ideas.
185
450000
3000
ва акидахои нав лозим аст.
07:48
Kids need opportunities to lead and succeed.
186
453000
3000
Ба кудакон имконият лозим аст, то ки сарвари кунанд ва комёб шаванд.
07:51
Are you ready to make the match?
187
456000
2000
Шумо ба хамкори омодаед?
07:53
Because the world's problems
188
458000
2000
Барои он, ки мушкилотхои дуняви набояд
07:55
shouldn't be the human family's heirloom.
189
460000
3000
мукаддасоти як оила бошанд.
07:58
Thank you.
190
463000
2000
Ташаккур.
08:00
(Applause)
191
465000
3000
(Карсак)
08:03
Thank you. Thank you.
192
468000
2000
Ташаккур. Ташаккури зиёд.
ABOUT THE SPEAKER
Adora Svitak - Child prodigyA prolific short story writer and blogger since age seven, Adora Svitak (now 12) speaks around the United States to adults and children as an advocate for literacy.
Why you should listen
A voracious reader from age three, Adora Svitak's first serious foray into writing -- at age five -- was limited only by her handwriting and spelling. (Her astonishing verbal abilities already matched that of young adults over twice her age.) As her official bio says, her breakthrough would soon come "in the form of a used Dell laptop her mother bought her." At age seven, she typed out over 250,000 words -- poetry, short stories, observations about the world -- in a single year.
Svitak has since fashioned her beyond-her-years wordsmithing into an inspiring campaign for literacy -- speaking across the country to both adults and kids. She is author of Flying Fingers, a book on learning.
Adora Svitak | Speaker | TED.com