ABOUT THE SPEAKER
Lidia Yuknavitch - Author
In her acclaimed novels and memoir, author Lidia Yuknavitch navigates the intersection of tragedy and violence to draw new roadmaps for self­-discovery.

Why you should listen

Writer Lidia Yuknavitch discovered her calling after an interrupted journey as a would­-be Olympic swimmer. Her prose erases the boundaries between memoir and fiction, explodes gender binaries and focuses on the visceral minutiae of the body.

She was inspired by Ken Kesey (with whom she collaborated on a collective novel project at Oregon University); her latest book, The Small Backs of Children, stands as a fictional counterpoint to her memoir The Chronology of Water, which has garnered her a cult following for its honesty and intensity.

More profile about the speaker
Lidia Yuknavitch | Speaker | TED.com
TED2016

Lidia Yuknavitch: The beauty of being a misfit

Lidia Yuknavitch: Nét đẹp của một kẻ lạc loài

Filmed:
3,273,349 views

Gửi tới những người luôn cảm thấy lạc lõng: luôn có một vẻ đẹp tuyệt diệu khi là một kẻ lạc loài. Nhà văn Lidia Yuknavitch chia sẻ cuộc hành trình vô định của chính bà với những mẩu chuyện riêng tư chắp vá về mất mát, tủi hổ và quá trình chấp nhận bản thân chậm chạp. "Ngay cả trong giây phút thất bại, bạn vẫn rất tuyệt vời. Bạn vẫn chưa biết điều này, nhưng bạn có khả năng tự tái tạo bản thân một cách vô hạn. Đó chính là nét đẹp của bạn."
- Author
In her acclaimed novels and memoir, author Lidia Yuknavitch navigates the intersection of tragedy and violence to draw new roadmaps for self­-discovery. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So I know TEDTED is about a lot
of things that are biglớn,
0
841
3731
Tôi biết rằng TED có các chủ đề lớn lao,
nhưng tôi muốn nói chuyện với các bạn
về một điều nhỏ thôi.
00:16
but I want to talk to you
about something very smallnhỏ bé.
1
4596
3530
00:20
So smallnhỏ bé, it's a singleĐộc thân wordtừ.
2
8150
2158
Rất nhỏ, đó chỉ là một từ.
00:23
The wordtừ is "misfitmisfit."
3
11093
1556
Chính là "lạc lõng".
00:25
It's one of my favoriteyêu thích wordstừ ngữ,
because it's so literaltheo nghĩa đen.
4
13347
3619
Nó là 1 trong những từ yêu thích của tôi,
vì chính nghĩa đen của nó.
00:29
I mean, it's a personngười
who sortsắp xếp of missedbỏ lỡ fittinglắp in.
5
17403
3946
Ý tôi là, 1 người không hòa nhập được
với tập thể.
00:33
Or a personngười who fitsphù hợp in badlytệ.
6
21752
2296
Hoặc 1 người khó hòa nhập.
00:36
Or this: "a personngười who is poorlykém adaptedthích nghi
7
24658
2923
Hay như thế này: 1 người thích nghi kém
00:39
to newMới situationstình huống and environmentsmôi trường."
8
27605
2868
với môi trường và tình huống mới.
00:43
I'm a card-carryingcard-carrying misfitmisfit.
9
31298
2222
Tôi chính là một kẻ lạc loài.
00:46
And I'm here for the other
misfitsMisfits in the roomphòng,
10
34307
2833
Và tôi đại diện cho những người
lạc lõng khác ở đây
00:49
because I'm never the only one.
11
37164
1811
vì tôi không phải là người duy nhất.
00:51
I'm going to tell you a misfitmisfit storycâu chuyện.
12
39995
1885
Tôi sẽ kể 1 câu chuyện
của 1 kẻ lạc lõng
00:55
SomewhereMột nơi nào đó in my earlysớm 30s,
13
43237
2532
Những năm tuổi 30 của tôi,
00:57
the dreammơ tưởng of becomingtrở thành a writernhà văn
cameđã đến right to my doorstepngưỡng cửa.
14
45793
3562
giấc mơ trở thành 1 nhà văn
gõ cửa nhà tôi.
01:02
ActuallyTrên thực tế, it cameđã đến to my mailboxhộp thư
15
50198
1604
Thực ra thì nó đến qua hòm thư
01:03
in the formhình thức of a letterlá thư that said
I'd wonthắng a giantkhổng lồ literaryvăn học prizegiải thưởng
16
51826
3659
là 1 bức thư thông báo tôi đã giành
1 giải thưởng văn học lớn
01:07
for a shortngắn storycâu chuyện I had writtenbằng văn bản.
17
55509
1925
cho 1 truyện ngắn của mình.
01:10
The shortngắn storycâu chuyện was about my life
as a competitivecạnh tranh swimmervận động viên bơi
18
58183
3761
Câu chuyện về cuộc đời tôi
với tư cách vận động viên bơi lội
01:14
and about my crappycrappy home life,
19
62632
2055
và cuộc sống tệ hại ở nhà
01:17
and a little bitbit about how griefđau buồn
and lossmất mát can make you insaneđiên.
20
65258
4897
và 1 chút về việc mất mát đau buồn
có thể khiến bạn phát điên ra sao.
01:23
The prizegiải thưởng was a tripchuyến đi to NewMới YorkYork CityThành phố
to meetgặp big-timelớn thời gian editorsbiên tập viên and agentsđại lý
21
71829
4673
Phần thưởng là 1 chuyến đi New York
để gặp các biên tập viên và đại diện lớn
01:28
and other authorstác giả.
22
76526
1324
và các tác giả khác.
01:30
So kindloại of it was the wannabeWannabe
writer'snhà văn dreammơ tưởng, right?
23
78278
3064
Nó là giấc mơ cho 1 người mong ước
trở thành nhà văn, phải không?
01:34
You know what I did the day
the letterlá thư cameđã đến to my housenhà ở?
24
82573
2840
Bạn biết tôi làm gì khi bức thư
gửi đến nhà tôi không?
01:38
Because I'm me,
25
86037
1798
Với tính cách của mình,
01:39
I put the letterlá thư on my kitchenphòng bếp tablebàn,
26
87859
2197
tôi đặt lá thư lên bàn bếp
01:42
I pouredđổ myselfriêng tôi a giantkhổng lồ glassly of vodkaVodka
27
90080
3442
rót 1 ly vodka to đùng
01:45
with iceNước đá and limevôi,
28
93922
2370
thêm đá và chanh
01:48
and I satngồi there in my underwearđồ lót
for an entiretoàn bộ day,
29
96722
4204
và tôi ngồi đó trong bộ đồ lót cả ngày
01:52
just staringnhìn chằm chằm at the letterlá thư.
30
100950
2082
chỉ nhìn chằm chằm lá thư đó.
01:56
I was thinkingSuy nghĩ about all the wayscách
I'd alreadyđã screwedhơi say my life up.
31
104608
3145
Tôi nghĩ về những cách mà mình đã
làm hỏng mọi thứ trong đời.
01:59
Who the hellĐịa ngục was I to go to NewMới YorkYork CityThành phố
32
107777
3174
Tôi là ai mà có thể tới New York
02:02
and pretendgiả vờ to be a writernhà văn?
33
110975
1730
và giả vờ là 1 nhà văn?
02:05
Who was I?
34
113681
1365
Tôi là ai chứ?
02:07
I'll tell you.
35
115070
1198
Tôi sẽ nói cho các bạn.
02:08
I was a misfitmisfit.
36
116745
1167
Tôi là một kẻ lạc loài.
02:10
Like legionsquân đoàn of other childrenbọn trẻ,
37
118625
2363
Như rất nhiều đứa trẻ khác,
02:13
I cameđã đến from an abusivelạm dụng householdhộ gia đình
38
121908
2368
tôi xuất thân từ 1 gia đình ngược đãi
02:16
that I narrowlyhẹp escapedtrốn thoát with my life.
39
124300
2656
và tôi đã may mắn thoát được khỏi đó.
02:19
I alreadyđã had two epicallyepically
failedthất bại marriageshôn nhân underneathbên dưới my beltthắt lưng.
40
127727
4491
Tôi đã trải qua 2 cuộc hôn nhân cực kỳ
thất bại
02:24
I'd flunkedflunked out of collegetrường đại học
not onceMột lần but twicehai lần
41
132242
2966
Tôi bị đuổi khỏi đại học không chỉ 1
mà 2 lần
02:27
and maybe even a thirdthứ ba time
that I'm not going to tell you about.
42
135232
3192
thậm chí có thể cả lần thứ 3 nữa,
nhưng tôi không kể đâu.
02:30
(LaughterTiếng cười)
43
138448
1810
(Khán phòng cười)
02:32
And I'd donelàm xong an episodeEpisode
of rehabphục hồi chức năng for drugthuốc uống use.
44
140582
3661
Tôi cũng đã từng phải cai nghiện
vì lạm dụng thuốc.
02:36
And I'd had two lovelyđáng yêu
staycationsstaycations in jailnhà giam.
45
144795
4450
Và tôi đã từng ngồi tù 2 lần.
02:42
So I'm on the right stagesân khấu.
46
150228
1904
Vậy là tôi lên đúng sân khấu rồi đấy.
(Khán giả cười)
02:45
(LaughterTiếng cười)
47
153680
2090
02:48
But the realthực reasonlý do,
I think, I was a misfitmisfit,
48
156744
3493
Nhưng lý do thực sự mà tôi nghĩ rằng
mình là kẻ lạc loài
02:52
is that my daughterCon gái diedchết
the day she was bornsinh ra,
49
160261
3262
vì con gái tôi mất ngay vào hôm
nó được sinh ra
02:55
and I hadn'tđã không figuredhình dung out
how to livetrực tiếp with that storycâu chuyện yetchưa.
50
163547
3119
và tôi vẫn chưa tìm ra cách
để sống với điều đó.
03:00
After my daughterCon gái diedchết
I alsocũng thế spentđã bỏ ra a long time homelessvô gia cư,
51
168233
5127
Sau khi con bé mất, tôi sống
không nhà cửa trong 1 thời gian dài
03:05
livingsống underDưới an overpasscầu vượt
52
173384
1944
dưới 1 cây cầu chui
03:07
in a kindloại of profoundthâm thúy statetiểu bang
of zombiezombie griefđau buồn and lossmất mát
53
175352
4218
chìm sâu trong trạng thái vật vờ
vì đau đớn và mất mát
03:11
that some of us encountergặp gỡ alongdọc theo the way.
54
179594
2514
mà 1 vài trong số chúng ta
đã từng trải qua.
03:14
Maybe all of us, if you livetrực tiếp long enoughđủ.
55
182132
2731
Nếu tất cả chúng ta sống đủ lâu,
chúng ta đều sẽ trải qua.
03:18
You know, homelessvô gia cư people
are some of our mostphần lớn heroicAnh hùng misfitsMisfits,
56
186240
3997
Bạn biết không, những người vô gia cư là
những kẻ lạc loài anh hùng nhất
03:22
because they startkhởi đầu out as us.
57
190261
3096
vì họ khởi đầu cũng như chúng ta.
03:26
So you see, I'd missedbỏ lỡ fittinglắp in
to just about everymỗi categorythể loại out there:
58
194670
5418
Bạn thấy đấy, tôi không thể hòa nhập
trong gần như tất các phạm trù:
03:32
daughterCon gái, wifengười vợ, mothermẹ, scholarhọc giả.
59
200112
4468
là con gái, là vợ, là mẹ và
là sinh viên.
03:37
And the dreammơ tưởng of beingđang a writernhà văn
60
205474
2499
Và giấc mơ trở thành nhà văn đó
03:39
was really kindloại of like a smallnhỏ bé,
sadbuồn stoneCục đá in my throathọng.
61
207997
5441
giống như một hạt cát nhỏ buồn bã
trong cổ họng tôi.
03:46
It was prettyđẹp much in spitebất bình of myselfriêng tôi
that I got on that planemáy bay
62
214906
3469
Tôi lên máy bay tới New York
03:50
and flewbay to NewMới YorkYork CityThành phố,
63
218399
2387
nơi có các nhà văn,
03:52
where the writersnhà văn are.
64
220810
1556
dù không định như vậy.
03:55
FellowĐồng bào misfitsMisfits, I can almosthầu hết
see your headsđầu glowingphát sáng.
65
223168
3675
Những người bạn lạc loài, tôi gần như
có thể thấy đầu bạn tỏa sáng
03:58
I can pickchọn you out of a roomphòng.
66
226867
1912
tôi có thể chỉ ra các bạn.
04:00
At first, you would'venào đã lovedyêu it.
67
228803
2438
Đầu tiên, bạn sẽ thấy thích đấy.
04:03
You got to choosechọn the threesố ba
famousnổi danh writersnhà văn you wanted to meetgặp,
68
231265
2952
Bạn được chọn 3 nhà văn nổi tiếng
mà bạn muốn gặp
04:06
and these guys wentđã đi
and foundtìm them for you.
69
234241
2358
những người này sẽ tìm họ cho bạn.
04:08
You got setbộ up at the GramercyQuận Gramercy ParkCông viên HotelKhách sạn,
70
236623
2790
Bạn có cuộc hẹn ở khách sạn Gramercy Park
04:11
where you got to drinkuống ScotchScotch
latemuộn in the night
71
239437
2634
và được uống rượu scotch tới khuya
04:14
with coolmát mẻ, smartthông minh, swankSwank people.
72
242095
2491
với những con người thông minh,
tuyệt vời ấy.
04:16
And you got to pretendgiả vờ you were coolmát mẻ
and smartthông minh and swankSwank, too.
73
244610
4509
Và bạn được phép giả vờ mình cũng
thông minh và tuyệt vời.
04:21
And you got to meetgặp a bunch
of editorsbiên tập viên and authorstác giả and agentsđại lý
74
249143
3188
Bạn còn được gặp nhiều biên tập viên,
tác giả và đại diện
04:24
at very, very fancyưa thích lunchestrưa and dinnersBữa ăn tối.
75
252355
4063
trong những bữa trưa và bữa tối xa hoa.
04:29
AskYêu cầu me how fancyưa thích.
76
257377
1628
Hãy hỏi tôi chúng xa hoa thế nào đi?
04:31
AudienceKhán giả: How fancyưa thích?
77
259735
1961
Khán giả: Xa hoa tới mức nào?
04:34
LidiaLidia YuknavitchYuknavitch: I'm makingchế tạo a confessionlời thú tội:
I stoleđánh cắp threesố ba linenlanh napkinskhăn giấy --
78
262077
4318
Tôi thú nhận nhé, tôi đã cuỗm
3 cái khăn ăn
04:38
(LaughterTiếng cười)
79
266419
1571
(Khán giả cười)
04:40
from threesố ba differentkhác nhau restaurantsnhà hàng.
80
268014
1657
từ 3 nhà hàng khác nhau.
04:42
And I shovedđẩy a menuthực đơn down my pantsQuần lót.
81
270430
2266
Tôi nhét thực đơn vào trong quần.
04:44
(LaughterTiếng cười)
82
272720
2076
(Khán giả cười)
04:46
I just wanted some keepsakesSilhouette
so that when I got home,
83
274820
3706
Tôi chỉ muốn có gì đó để kỷ niệm
để khi về nhà,
04:50
I could believe it had really
happenedđã xảy ra to me.
84
278550
2285
tôi còn có thể tin được nó đã xảy đến
với mình.
04:53
You know?
85
281241
1229
Bạn biết đấy,
04:55
The threesố ba writersnhà văn I wanted to meetgặp
86
283467
1664
3 nhà văn mà tôi muốn gặp
04:57
were CaroleCarole MasoMaso, LynneLynne TillmanTillman
and PeggyPeggy PhelanPhelan.
87
285155
2809
là Carole Maso, Lynne Tillman
và Peggy Phelan.
05:00
These were not famousnổi danh,
best-sellingbán chạy nhất authorstác giả,
88
288496
3054
Họ không phải những tác giả nổi tiếng
bán chạy nhất,
05:03
but to me, they were women-writernữ nhà văn titanskhổng lồ.
89
291574
3307
nhưng với tôi, họ là những tượng đài
của các nhà văn nữ.
05:07
CaroleCarole MasoMaso wroteđã viết the booksách
that latermột lát sau becameđã trở thành my artnghệ thuật biblebible.
90
295700
3562
Carole Maso đã viết 1 cuốn sách về sau
trở thành kinh thánh nghệ thuật của tôi
05:12
LynneLynne TillmanTillman gaveđưa ra me
permissionsự cho phép to believe
91
300056
2501
Lynne Tillman giúp tôi tin tưởng rằng
05:14
that there was a chancecơ hội
my storiesnhững câu chuyện could be partphần of the worldthế giới.
92
302581
3481
những câu chuyện của mình có thể
trở thành 1 phần của thế giới
05:18
And PeggyPeggy PhelanPhelan remindednhắc nhở me
93
306839
1954
Và Peggy Phelan nhắc nhở tôi rằng
05:20
that maybe my brainsnão
could be more importantquan trọng than my boobsboobs.
94
308817
5009
trí tuệ quan trọng hơn nhan sắc.
05:27
They weren'tkhông phải mainstreamdòng chính womenđàn bà writersnhà văn,
95
315500
2684
Họ không phải những nhà văn nữ
theo xu hướng
05:30
but they were cuttingcắt a pathcon đường
throughxuyên qua the mainstreamdòng chính
96
318208
3777
nhưng họ đã mở lối đi riêng
05:34
with theirhọ bodythân hình storiesnhững câu chuyện,
97
322009
1333
với những câu chuyện cá nhân của mình.
05:36
I like to think, kindloại of the way
waterNước cutcắt tỉa the GrandGrand CanyonHẻm núi.
98
324294
4135
Tôi thích nghĩ nó như dòng nước
chảy qua Hẻm Núi Lớn.
05:41
It nearlyGần killedbị giết me with joyvui sướng
99
329371
1711
Tôi gần như chết vì sung sướng
05:43
to hangtreo out with these threesố ba
over-Over-50-year-old-tuổi womenđàn bà writersnhà văn.
100
331106
3841
khi được ngồi cùng những nữ tác giả
hơn 50 tuổi này.
05:46
And the reasonlý do it nearlyGần
killedbị giết me with joyvui sướng
101
334971
2926
Lý do việc này khiến tôi gần như chết vì
sung sướng
là vì tôi chưa từng trải qua niềm vui nào
như vậy.
05:49
is that I'd never knownnổi tiếng a joyvui sướng like that.
102
337921
2069
05:52
I'd never been in a roomphòng like that.
103
340014
1682
Tôi chưa từng ngồi trong căn phòng như thế
05:54
My mothermẹ never wentđã đi to collegetrường đại học.
104
342350
1758
Mẹ tôi chưa từng học đại học.
05:56
And my creativesáng tạo careernghề nghiệp to that pointđiểm
105
344747
2489
Và sự nghiệp viết lách của tôi lúc đó
05:59
was a sortsắp xếp of smallnhỏ bé, sadbuồn, stillbornđời thing.
106
347260
4452
gần như chết yểu.
06:05
So kindloại of in those first nightsđêm
in NewMới YorkYork I wanted to diechết there.
107
353394
3279
Những đêm đầu tiên ở New York, tôi như
muốn lăn ra ngay tại đó.
06:08
I was just like, "KillGiết chết me now.
I'm good. This is beautifulđẹp."
108
356697
3440
Tôi đã nghĩ "Tôi có thể chết ngay lúc này.
Thế này là quá tuyệt."
06:13
Some of you in the roomphòng
will understandhiểu không what happenedđã xảy ra nextkế tiếp.
109
361187
3148
Một vài người ngồi đây có thể hiểu
những gì xảy ra sau đó.
06:16
First, they tooklấy me to the officesvăn phòng
of FarrarFarrar, StrausStraus and GirouxGiroux.
110
364935
4295
Đầu tiên, họ đưa tôi đến văn phòng
Farrar, Straus & Giroux.
06:21
FarrarFarrar, StrausStraus and GirouxGiroux
was like my mega-dreamMega-giấc mơ pressnhấn.
111
369863
3175
Farrar, Straus & Giroux giống như
nhà xuất bản trong mơ của tôi
06:25
I mean, T.S. EliotEliot and FlanneryFlannery O'ConnorO'Connor
were publishedđược phát hành there.
112
373062
3691
Ý tôi là, T.S. Eliot và Flannery O'Connor
đã từng xuất bản sách tại đó.
06:29
The mainchủ yếu editorngười biên tập guy satngồi me down
and talkednói chuyện to me for a long time,
113
377418
4375
Biên tập viên chính ngồi nói chuyện
với tôi rất lâu
06:33
tryingcố gắng to convincethuyết phục me I had a booksách in me
114
381817
2318
cố thuyết phục rằng tôi có thể viết
1 cuốn sách
06:36
about my life as a swimmervận động viên bơi.
115
384159
1705
về giai đoạn làm vận động viên bơi
của mình.
06:38
You know, like a memoirhồi ký.
116
386498
1287
Như 1 quyển hồi ký ấy.
06:40
The wholetoàn thể time he was talkingđang nói to me,
117
388630
2236
Suốt thời gian anh ta nói với tôi,
06:42
I satngồi there smilingmỉm cười and noddinggật đầu
like a numb idiotkẻ ngốc,
118
390890
3705
tôi chỉ ngồi đó cười và gật đầu
như một con ngốc
06:47
with my armscánh tay crossedvượt qua over my chestngực,
119
395509
1852
và khoanh tay trước ngực
06:49
while nothing, nothing, nothing
cameđã đến out of my throathọng.
120
397385
4917
trong khi không thể thốt ra một lời nào.
06:55
So in the endkết thúc, he pattedpatted me
on the shouldervai
121
403875
3367
Cuối cùng, anh ta vỗ vai tôi
06:59
like a swimbơi coachhuấn luyện viên mightcó thể.
122
407266
1581
y như 1 huấn luyện viên bơi.
07:01
And he wishedmong muốn me luckmay mắn
123
409580
1835
Và anh ta chúc tôi may mắn,
07:03
and he gaveđưa ra me some freemiễn phí bookssách
124
411439
2438
cho tôi vài quyển sách
07:05
and he showedcho thấy me out the doorcửa.
125
413901
1791
rồi tiễn tôi ra cửa.
07:09
NextTiếp theo, they tooklấy me
to the officesvăn phòng of W.W. NortonNorton,
126
417588
3267
Tiếp đến, họ dẫn tôi tới văn phòng
W.W. Norton,
07:12
where I was prettyđẹp sure
I'd be escortedhộ tống from the buildingTòa nhà
127
420879
2700
tôi khá chắc rằng mình sẽ bị
dẫn ra ngoài
07:15
just for wearingđeo DocDoc MartensMartens.
128
423603
1889
vì đi đôi giày Doc Martens.
07:18
But that didn't happenxảy ra.
129
426190
1449
Nhưng điều đó không xảy ra.
07:20
BeingĐang at the NortonNorton officesvăn phòng
130
428512
2429
Ở văn phòng Norton
07:22
feltcảm thấy like reachingđạt up into the night skybầu trời
and touchingsờ vào the moonmặt trăng
131
430965
4472
tôi cảm thấy như có thể vươn tay lên
bầu trời đêm và chạm vào mặt trăng
07:27
while the starssao stitchedkhâu your nameTên
acrossbăng qua the cosmosvũ trụ.
132
435461
3637
trong khi các vì sao điểm tên bạn
dọc theo Dải Ngân hà.
07:31
I mean, that's how biglớn
a dealthỏa thuận it was to me.
133
439599
2145
Nó có ý nghĩa với tôi như vậy đó.
07:33
You get it?
134
441768
1181
Bạn hiểu chứ?
07:35
TheirCủa họ leadchì editorngười biên tập, CarolCarol HouckHouck SmithSmith,
135
443567
2498
Biên tập viên chính, Carol Houck Smith,
07:38
leanednghiêng over right in my faceđối mặt
with these beadybeady, brightsáng, fiercekhốc liệt eyesmắt
136
446089
4343
nhìn thẳng vào mặt tôi với đôi mắt
tròn, sáng và mạnh mẽ
07:42
and said, "Well, sendgửi me
something then, immediatelyngay!"
137
450456
3110
rồi nói "Hãy gửi cái gì đó
tới cho tôi ngay!"
Hầu hết tất cả mọi người, đặc biệt
là những người từ TED
07:46
See, now mostphần lớn people,
especiallyđặc biệt TEDTED people,
138
454328
2292
07:48
would have runchạy to the mailboxhộp thư, right?
139
456644
2340
sẽ chạy ngay tới hòm thư, đúng chứ?
07:51
It tooklấy me over a decadethập kỷ to even imaginetưởng tượng
140
459651
3278
Tôi thì phải mất cả thập kỷ chỉ để
nghĩ tới việc
07:54
puttingđặt something in an envelopephong bì
and lickingliếm a stampcon tem.
141
462953
3877
cho cái gì đó vào phong thư và dán tem.
08:00
On the last night,
142
468741
1574
Vào buổi tối cuối cùng,
08:02
I gaveđưa ra a biglớn readingđọc hiểu
at the NationalQuốc gia PoetryThơ ca ClubCâu lạc bộ.
143
470339
3269
tôi có 1 buổi đọc sách tại Câu lạc bộ Thơ
Quôc gia.
08:06
And at the endkết thúc of the readingđọc hiểu,
144
474342
1947
Vào cuối buổi đọc đó,
08:08
KatharineKatharine KiddeKidde of KiddeKidde,
HoytHoyt & PicardPicard LiteraryVăn học AgencyCơ quan,
145
476313
4303
Katherine Kidde từ Cơ quan đại diện
Kidde, Hoyt & Picard
08:12
walkedđi bộ straightthẳng up to me and shooklắc my handtay
146
480640
2587
bước tới chỗ tôi, bắt tay
08:15
and offeredđược cung cấp me representationđại diện,
like, on the spotnơi.
147
483251
3178
và đề nghị được đại diện cho tôi,
ngay tại đó.
08:20
I stoodđứng there and I kindloại of wentđã đi deafđiếc.
148
488558
2987
Tôi đứng đờ ra đó, tai như bị ù đi vậy.
08:23
Has this ever happenedđã xảy ra to you?
149
491569
1586
Bạn đã từng bị như vậy chưa?
08:25
And I almosthầu hết startedbắt đầu cryingkhóc
150
493703
2112
Tôi gần như sắp khóc
08:27
because all the people in the roomphòng
were dressedmặc quần áo so beautifullyđẹp,
151
495839
3925
vì những người trong căn phòng đó,
ai cũng ăn mặc đẹp đẽ
08:31
and all that cameđã đến out of my mouthmiệng was:
152
499788
3153
và điều duy nhất tôi thốt ra được là:
08:34
"I don't know. I have to think about it."
153
502965
3110
"Tôi không biết, hãy cho tôi thời gian
suy nghĩ".
08:38
And she said, "OK, then," and walkedđi bộ away.
154
506805
4292
Cô ấy nói "Được thôi" và quay đi.
08:44
All those openmở handstay out to me,
that smallnhỏ bé, sadbuồn stoneCục đá in my throathọng ...
155
512884
6519
Tất cả những đề nghị dành cho tôi,
và hạt sạn buồn bã trong cổ họng đó...
08:51
You see, I'm tryingcố gắng to tell you something
about people like me.
156
519427
3938
Tôi đang cố kể cho các bạn vài điều về
những người như tôi.
08:55
MisfitMisfit people -- we don't always know
how to hopemong or say yes
157
523389
4053
Những kẻ lạc lõng, chúng tôi không phải
lúc nào cũng biết hi vọng hay nói "có"
08:59
or choosechọn the biglớn thing,
158
527466
1611
hay chọn những điều lớn lao
09:01
even when it's right in fronttrước mặt of us.
159
529101
2146
dù nó ở ngay trước mắt.
Đó là một nỗi hổ thẹn của chúng tôi
09:03
It's a shamexấu hổ we carrymang.
160
531271
1619
09:04
It's the shamexấu hổ of wantingmong muốn something good.
161
532914
1991
Đó là nỗi hổ thẹn vì muốn điều gì tốt đẹp
09:06
It's the shamexấu hổ of feelingcảm giác something good.
162
534929
1992
Đó là nỗi hổ thẹn vì muốn cảm thấy ổn.
09:08
It's the shamexấu hổ of not really believingtin tưởng
we deservexứng đáng to be in the roomphòng
163
536945
4382
Đó là nỗi hổ thẹn vì không tin tưởng
rằng mình xứng đáng ở trong căn phòng
09:13
with the people we admirengưỡng mộ.
164
541351
2117
với những người mà chúng tôi ngưỡng mộ.
09:16
If I could, I'd go back
and I'd coachhuấn luyện viên myselfriêng tôi.
165
544472
2926
Nếu có thể, tôi sẽ quay trở lại
rèn luyện bản thân.
09:19
I'd be exactlychính xác like those
over-Over-50-year-old-tuổi womenđàn bà who helpedđã giúp me.
166
547422
4343
Tôi sẽ giống y hệt như những người
phụ nữ hơn 50 tuổi đã giúp đỡ mình.
Tôi sẽ dạy bản thân mong muốn
nhiều thứ,
09:23
I'd teachdạy myselfriêng tôi how to want things,
167
551789
1901
09:25
how to standđứng up, how to askhỏi for them.
168
553714
2340
cách đứng lên và yêu cầu chúng.
09:28
I'd say, "You! Yeah, you!
You belongthuộc về in the roomphòng, too."
169
556078
4306
Tôi sẽ nói: "Bạn! Chính là bạn đó!
Bạn cũng thuộc về nơi này."
09:32
The radiancerạng rỡ fallsngã on all of us,
170
560408
2272
Tất cả chúng ta đều hưởng
ánh hào quang
09:34
and we are nothing withoutkhông có eachmỗi other.
171
562704
2911
và chúng ta chẳng là gì nếu không có nhau.
09:39
InsteadThay vào đó, I flewbay back to OregonOregon,
172
567041
3272
Thay vì như vậy, tôi bay về Oregon
09:42
and as I watchedđã xem the evergreenslượng
and rainmưa come back into viewlượt xem,
173
570337
5692
và khi ngắm nhìn những cây xanh và mưa
09:48
I just drankUống manynhiều tinynhỏ bé bottleschai
of airplaneMáy bay "feel sorry for yourselfbản thân bạn."
174
576053
4292
tôi cảm thấy tiếc cho chính mình.
09:53
I thought about how, if I was a writernhà văn,
I was some kindloại of misfitmisfit writernhà văn.
175
581491
4842
Tôi nghĩ về việc nếu là nhà văn, tôi sẽ là
1 nhà văn lạc lõng.
09:59
What I'm sayingnói is,
176
587244
1159
Điều tôi muốn nói là
10:00
I flewbay back to OregonOregon withoutkhông có a booksách dealthỏa thuận,
177
588427
2004
tôi bay về Oregon,
không có hợp đồng sách,
10:02
withoutkhông có an agentĐại lý,
178
590455
1151
không có đại diện,
10:03
and with only a headfulheadful
and heart-fultim-ful of memorieskỷ niệm
179
591630
2485
chỉ cảm thấy tâm trí và trái tim đầy
những kỉ niệm
10:06
of havingđang có satngồi so nearở gần
180
594139
3148
vì đã được ngồi gần
10:09
the beautifulđẹp writersnhà văn.
181
597311
2270
những tác giả tuyệt vời đó.
10:12
MemoryBộ nhớ was the only prizegiải thưởng
I allowedđược cho phép myselfriêng tôi.
182
600278
3406
Kỷ niệm là phần thưởng duy nhất
tôi cho phép bản thân nhận.
10:17
And yetchưa, at home in the darktối,
183
605175
3129
Vậy mà, khi ngồi ở nhà trong bóng tối,
10:21
back in my underwearđồ lót,
184
609272
1563
khi chỉ mặc độc bộ đồ lót đó,
10:23
I could still hearNghe theirhọ voicestiếng nói.
185
611788
1730
tôi vẫn có thể nghe thấy tiếng của họ
10:26
They said, "Don't listen to anyonebất kỳ ai
who triescố gắng to get you to shutđóng lại up
186
614264
4041
nói rằng: "Đừng nghe bất kỳ ai bảo bạn
phải im lặng
10:30
or changethay đổi your storycâu chuyện."
187
618329
1551
hay thay đổi câu chuyện của mình."
10:32
They said, "Give voicetiếng nói to the storycâu chuyện
only you know how to tell."
188
620861
3679
Họ nói: "Hãy cho câu chuyện của bạn
1 tiếng nói của riêng bạn."
10:36
They said, "SometimesĐôi khi tellingnói the storycâu chuyện
189
624564
2430
Họ nói: "Có khi kể câu chuyện đó ra
10:39
is the thing that savestiết kiệm được your life."
190
627018
3046
chính là điều cứu rỗi cuộc đời bạn."
10:43
Now I am, as you can see,
the womanđàn bà over 50.
191
631703
3690
Giờ tôi là 1 phụ nữ trên 50 tuổi,
như các bạn thấy đấy.
10:48
And I'm a writernhà văn.
192
636278
1175
Và cũng là 1 nhà văn,
10:50
And I'm a mothermẹ.
193
638516
1227
1 người mẹ,
10:52
And I becameđã trở thành a teachergiáo viên.
194
640441
1537
và 1 người giáo viên.
10:54
GuessĐoán who my favoriteyêu thích studentssinh viên are.
195
642970
1881
Bạn đoán xem ai là học trò yêu quý
của tôi.
10:58
AlthoughMặc dù it didn't happenxảy ra the day
196
646604
1628
Dù không phải đúng vào ngày
11:00
that dreammơ tưởng letterlá thư cameđã đến throughxuyên qua my mailboxhộp thư,
197
648256
2254
lá thư mơ ước đến với tôi,
11:02
I did writeviết a memoirhồi ký,
198
650534
1673
nhưng tôi đã viết 1 cuốn hồi ký
11:04
calledgọi là "The ChronologyThứ tự album của of WaterNước."
199
652231
1833
có tựa là "The Chronology of Water".
11:06
In it are the storiesnhững câu chuyện of how manynhiều timeslần
I've had to reinventtái a selftự
200
654889
4699
Trong đó có các mẩu chuyện về nhiều lần
tôi cố gắng "tái tạo" bản thân
11:11
from the ruinstàn tích of my choicessự lựa chọn,
201
659612
2404
sau nhiều sự lựa chọn khủng khiếp,
11:14
the storiesnhững câu chuyện of how my seemingseeming failuresthất bại
were really just weird-asslạ-ass portalscổng thông tin
202
662575
5410
câu chuyện về những điều có vẻ là
thất bại chỉ là một cánh cổng kì lạ
11:20
to something beautifulđẹp.
203
668009
1522
dẫn tới những điều tốt đẹp.
11:22
All I had to do
was give voicetiếng nói to the storycâu chuyện.
204
670309
3452
Tất cả những gì tôi phải làm là
đưa vào đó tiếng nói của mình.
11:27
There's a mythhuyền thoại in mostphần lớn culturesvăn hoá
about followingtiếp theo your dreamsnhững giấc mơ.
205
675552
4246
Hầu hết các nền văn hóa đều có 1
thần thoại về việc theo đuổi ước mơ,
11:32
It's calledgọi là the hero'scủa anh hùng journeyhành trình.
206
680664
1721
gọi là hành trình của người hùng.
11:35
But I preferthích hơn a differentkhác nhau mythhuyền thoại,
207
683679
1824
Nhưng tôi lại thích 1 thần thoại khác
11:37
that's slightlykhinh bỉ to the sidebên of that
208
685527
1779
hơi khác loại kia một chút
11:39
or underneathbên dưới it.
209
687330
1157
hoặc bị đánh giá thấp hơn,
11:41
It's calledgọi là the misfit'smisfit của mythhuyền thoại.
210
689089
1852
gọi là thần thoại của kẻ lạc loài.
11:43
And it goesđi like this:
211
691763
1265
Nó như thế này:
11:45
even at the momentchốc lát of your failurethất bại,
212
693623
2255
ngay cả trong những thời khắc thất bại
11:47
right then, you are beautifulđẹp.
213
695902
2578
chính lúc đó, bạn vẫn rất tuyệt vời.
11:51
You don't know it yetchưa,
214
699585
1152
Bạn vẫn chưa biết đâu
11:52
but you have the abilitycó khả năng
to reinventtái yourselfbản thân bạn
215
700761
3177
nhưng bạn có khả năng tự
xây dựng lại bản thân
11:55
endlesslyvô tận.
216
703962
1198
một cách vô hạn.
11:57
That's your beautysắc đẹp, vẻ đẹp.
217
705184
1594
Đó chính là nét đẹp của bạn.
11:59
You can be a drunksay,
218
707694
1516
Bạn có thể là một kẻ xay xỉn,
12:01
you can be a survivorngười sống sót of abuselạm dụng,
219
709234
2349
hay kẻ sống sót khỏi sự bạo hành,
12:03
you can be an ex-conex-con,
220
711607
1436
bạn có thể từng là kẻ lừa đảo,
12:05
you can be a homelessvô gia cư personngười,
221
713067
1498
hay một người vô gia cư,
12:06
you can losethua all your moneytiền bạc
or your jobviệc làm or your husbandngười chồng
222
714589
3278
bạn có thể mất hết tiền của,
công việc, mất chồng
12:09
or your wifengười vợ, or the worsttệ nhất thing of all,
223
717891
2414
hoặc mất vợ, hay tồi tệ hơn hết,
12:12
a childđứa trẻ.
224
720329
1150
mất đi đứa con.
12:13
You can even losethua your marblesviên bi.
225
721864
2053
Bạn có thể phát điên.
12:15
You can be standingđứng deadđã chết centerTrung tâm
in the middleở giữa of your failurethất bại
226
723941
4069
Bạn có thể ngập chìm trong thất bại
12:20
and still, I'm only here to tell you,
227
728034
2878
nhưng tôi chỉ ở đây để nói cho bạn
rằng
12:22
you are so beautifulđẹp.
228
730936
2113
bạn thật đẹp.
12:25
Your storycâu chuyện deservesxứng đáng to be heardnghe,
229
733073
2299
Câu chuyện của bạn xứng đáng
được lắng nghe,
12:27
because you, you rarehiếm
and phenomenalphi thường misfitmisfit,
230
735396
4273
bởi vì bạn, kẻ lạc loài
hiếm thấy và phi thường này,
12:31
you newMới speciesloài,
231
739693
2256
"giống loài" mới này,
12:34
are the only one in the roomphòng
232
742568
1969
là người duy nhất trong căn phòng
12:36
who can tell the storycâu chuyện
233
744561
1616
có thể kể được câu chuyện
12:38
the way only you would.
234
746201
2408
theo cách mà chỉ mình bạn làm được.
12:41
And I'd be listeningnghe.
235
749710
1510
Và tôi sẽ lắng nghe.
12:44
Thank you.
236
752863
1176
Xin cảm ơn.
12:46
(ApplauseVỗ tay)
237
754063
11360
(Khán phòng vỗ tay)
Translated by Linh Tran
Reviewed by Linh Ngo

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Lidia Yuknavitch - Author
In her acclaimed novels and memoir, author Lidia Yuknavitch navigates the intersection of tragedy and violence to draw new roadmaps for self­-discovery.

Why you should listen

Writer Lidia Yuknavitch discovered her calling after an interrupted journey as a would­-be Olympic swimmer. Her prose erases the boundaries between memoir and fiction, explodes gender binaries and focuses on the visceral minutiae of the body.

She was inspired by Ken Kesey (with whom she collaborated on a collective novel project at Oregon University); her latest book, The Small Backs of Children, stands as a fictional counterpoint to her memoir The Chronology of Water, which has garnered her a cult following for its honesty and intensity.

More profile about the speaker
Lidia Yuknavitch | Speaker | TED.com