TED2016
Lidia Yuknavitch: The beauty of being a misfit
Lidia Yuknavitch: Nét đẹp của một kẻ lạc loài
Filmed:
Readability: 3.3
3,273,349 views
Gửi tới những người luôn cảm thấy lạc lõng: luôn có một vẻ đẹp tuyệt diệu khi là một kẻ lạc loài. Nhà văn Lidia Yuknavitch chia sẻ cuộc hành trình vô định của chính bà với những mẩu chuyện riêng tư chắp vá về mất mát, tủi hổ và quá trình chấp nhận bản thân chậm chạp. "Ngay cả trong giây phút thất bại, bạn vẫn rất tuyệt vời. Bạn vẫn chưa biết điều này, nhưng bạn có khả năng tự tái tạo bản thân một cách vô hạn. Đó chính là nét đẹp của bạn."
Lidia Yuknavitch - Author
In her acclaimed novels and memoir, author Lidia Yuknavitch navigates the intersection of tragedy and violence to draw new roadmaps for self-discovery. Full bio
In her acclaimed novels and memoir, author Lidia Yuknavitch navigates the intersection of tragedy and violence to draw new roadmaps for self-discovery. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I know TED is about a lot
of things that are big,
of things that are big,
0
841
3731
Tôi biết rằng TED có các chủ đề lớn lao,
nhưng tôi muốn nói chuyện với các bạn
về một điều nhỏ thôi.
về một điều nhỏ thôi.
00:16
but I want to talk to you
about something very small.
about something very small.
1
4596
3530
00:20
So small, it's a single word.
2
8150
2158
Rất nhỏ, đó chỉ là một từ.
00:23
The word is "misfit."
3
11093
1556
Chính là "lạc lõng".
00:25
It's one of my favorite words,
because it's so literal.
because it's so literal.
4
13347
3619
Nó là 1 trong những từ yêu thích của tôi,
vì chính nghĩa đen của nó.
vì chính nghĩa đen của nó.
00:29
I mean, it's a person
who sort of missed fitting in.
who sort of missed fitting in.
5
17403
3946
Ý tôi là, 1 người không hòa nhập được
với tập thể.
với tập thể.
00:33
Or a person who fits in badly.
6
21752
2296
Hoặc 1 người khó hòa nhập.
00:36
Or this: "a person who is poorly adapted
7
24658
2923
Hay như thế này: 1 người thích nghi kém
00:39
to new situations and environments."
8
27605
2868
với môi trường và tình huống mới.
00:43
I'm a card-carrying misfit.
9
31298
2222
Tôi chính là một kẻ lạc loài.
00:46
And I'm here for the other
misfits in the room,
misfits in the room,
10
34307
2833
Và tôi đại diện cho những người
lạc lõng khác ở đây
lạc lõng khác ở đây
00:49
because I'm never the only one.
11
37164
1811
vì tôi không phải là người duy nhất.
00:51
I'm going to tell you a misfit story.
12
39995
1885
Tôi sẽ kể 1 câu chuyện
của 1 kẻ lạc lõng
của 1 kẻ lạc lõng
00:55
Somewhere in my early 30s,
13
43237
2532
Những năm tuổi 30 của tôi,
00:57
the dream of becoming a writer
came right to my doorstep.
came right to my doorstep.
14
45793
3562
giấc mơ trở thành 1 nhà văn
gõ cửa nhà tôi.
gõ cửa nhà tôi.
01:02
Actually, it came to my mailbox
15
50198
1604
Thực ra thì nó đến qua hòm thư
01:03
in the form of a letter that said
I'd won a giant literary prize
I'd won a giant literary prize
16
51826
3659
là 1 bức thư thông báo tôi đã giành
1 giải thưởng văn học lớn
1 giải thưởng văn học lớn
01:07
for a short story I had written.
17
55509
1925
cho 1 truyện ngắn của mình.
01:10
The short story was about my life
as a competitive swimmer
as a competitive swimmer
18
58183
3761
Câu chuyện về cuộc đời tôi
với tư cách vận động viên bơi lội
với tư cách vận động viên bơi lội
01:14
and about my crappy home life,
19
62632
2055
và cuộc sống tệ hại ở nhà
01:17
and a little bit about how grief
and loss can make you insane.
and loss can make you insane.
20
65258
4897
và 1 chút về việc mất mát đau buồn
có thể khiến bạn phát điên ra sao.
có thể khiến bạn phát điên ra sao.
01:23
The prize was a trip to New York City
to meet big-time editors and agents
to meet big-time editors and agents
21
71829
4673
Phần thưởng là 1 chuyến đi New York
để gặp các biên tập viên và đại diện lớn
để gặp các biên tập viên và đại diện lớn
01:28
and other authors.
22
76526
1324
và các tác giả khác.
01:30
So kind of it was the wannabe
writer's dream, right?
writer's dream, right?
23
78278
3064
Nó là giấc mơ cho 1 người mong ước
trở thành nhà văn, phải không?
trở thành nhà văn, phải không?
01:34
You know what I did the day
the letter came to my house?
the letter came to my house?
24
82573
2840
Bạn biết tôi làm gì khi bức thư
gửi đến nhà tôi không?
gửi đến nhà tôi không?
01:38
Because I'm me,
25
86037
1798
Với tính cách của mình,
01:39
I put the letter on my kitchen table,
26
87859
2197
tôi đặt lá thư lên bàn bếp
01:42
I poured myself a giant glass of vodka
27
90080
3442
rót 1 ly vodka to đùng
01:45
with ice and lime,
28
93922
2370
thêm đá và chanh
01:48
and I sat there in my underwear
for an entire day,
for an entire day,
29
96722
4204
và tôi ngồi đó trong bộ đồ lót cả ngày
01:52
just staring at the letter.
30
100950
2082
chỉ nhìn chằm chằm lá thư đó.
01:56
I was thinking about all the ways
I'd already screwed my life up.
I'd already screwed my life up.
31
104608
3145
Tôi nghĩ về những cách mà mình đã
làm hỏng mọi thứ trong đời.
làm hỏng mọi thứ trong đời.
01:59
Who the hell was I to go to New York City
32
107777
3174
Tôi là ai mà có thể tới New York
02:02
and pretend to be a writer?
33
110975
1730
và giả vờ là 1 nhà văn?
02:05
Who was I?
34
113681
1365
Tôi là ai chứ?
02:07
I'll tell you.
35
115070
1198
Tôi sẽ nói cho các bạn.
02:08
I was a misfit.
36
116745
1167
Tôi là một kẻ lạc loài.
02:10
Like legions of other children,
37
118625
2363
Như rất nhiều đứa trẻ khác,
02:13
I came from an abusive household
38
121908
2368
tôi xuất thân từ 1 gia đình ngược đãi
02:16
that I narrowly escaped with my life.
39
124300
2656
và tôi đã may mắn thoát được khỏi đó.
02:19
I already had two epically
failed marriages underneath my belt.
failed marriages underneath my belt.
40
127727
4491
Tôi đã trải qua 2 cuộc hôn nhân cực kỳ
thất bại
thất bại
02:24
I'd flunked out of college
not once but twice
not once but twice
41
132242
2966
Tôi bị đuổi khỏi đại học không chỉ 1
mà 2 lần
mà 2 lần
02:27
and maybe even a third time
that I'm not going to tell you about.
that I'm not going to tell you about.
42
135232
3192
thậm chí có thể cả lần thứ 3 nữa,
nhưng tôi không kể đâu.
nhưng tôi không kể đâu.
02:30
(Laughter)
43
138448
1810
(Khán phòng cười)
02:32
And I'd done an episode
of rehab for drug use.
of rehab for drug use.
44
140582
3661
Tôi cũng đã từng phải cai nghiện
vì lạm dụng thuốc.
vì lạm dụng thuốc.
02:36
And I'd had two lovely
staycations in jail.
staycations in jail.
45
144795
4450
Và tôi đã từng ngồi tù 2 lần.
02:42
So I'm on the right stage.
46
150228
1904
Vậy là tôi lên đúng sân khấu rồi đấy.
(Khán giả cười)
02:45
(Laughter)
47
153680
2090
02:48
But the real reason,
I think, I was a misfit,
I think, I was a misfit,
48
156744
3493
Nhưng lý do thực sự mà tôi nghĩ rằng
mình là kẻ lạc loài
mình là kẻ lạc loài
02:52
is that my daughter died
the day she was born,
the day she was born,
49
160261
3262
vì con gái tôi mất ngay vào hôm
nó được sinh ra
nó được sinh ra
02:55
and I hadn't figured out
how to live with that story yet.
how to live with that story yet.
50
163547
3119
và tôi vẫn chưa tìm ra cách
để sống với điều đó.
để sống với điều đó.
03:00
After my daughter died
I also spent a long time homeless,
I also spent a long time homeless,
51
168233
5127
Sau khi con bé mất, tôi sống
không nhà cửa trong 1 thời gian dài
không nhà cửa trong 1 thời gian dài
03:05
living under an overpass
52
173384
1944
dưới 1 cây cầu chui
03:07
in a kind of profound state
of zombie grief and loss
of zombie grief and loss
53
175352
4218
chìm sâu trong trạng thái vật vờ
vì đau đớn và mất mát
vì đau đớn và mất mát
03:11
that some of us encounter along the way.
54
179594
2514
mà 1 vài trong số chúng ta
đã từng trải qua.
đã từng trải qua.
03:14
Maybe all of us, if you live long enough.
55
182132
2731
Nếu tất cả chúng ta sống đủ lâu,
chúng ta đều sẽ trải qua.
chúng ta đều sẽ trải qua.
03:18
You know, homeless people
are some of our most heroic misfits,
are some of our most heroic misfits,
56
186240
3997
Bạn biết không, những người vô gia cư là
những kẻ lạc loài anh hùng nhất
những kẻ lạc loài anh hùng nhất
03:22
because they start out as us.
57
190261
3096
vì họ khởi đầu cũng như chúng ta.
03:26
So you see, I'd missed fitting in
to just about every category out there:
to just about every category out there:
58
194670
5418
Bạn thấy đấy, tôi không thể hòa nhập
trong gần như tất các phạm trù:
trong gần như tất các phạm trù:
03:32
daughter, wife, mother, scholar.
59
200112
4468
là con gái, là vợ, là mẹ và
là sinh viên.
là sinh viên.
03:37
And the dream of being a writer
60
205474
2499
Và giấc mơ trở thành nhà văn đó
03:39
was really kind of like a small,
sad stone in my throat.
sad stone in my throat.
61
207997
5441
giống như một hạt cát nhỏ buồn bã
trong cổ họng tôi.
trong cổ họng tôi.
03:46
It was pretty much in spite of myself
that I got on that plane
that I got on that plane
62
214906
3469
Tôi lên máy bay tới New York
03:50
and flew to New York City,
63
218399
2387
nơi có các nhà văn,
03:52
where the writers are.
64
220810
1556
dù không định như vậy.
03:55
Fellow misfits, I can almost
see your heads glowing.
see your heads glowing.
65
223168
3675
Những người bạn lạc loài, tôi gần như
có thể thấy đầu bạn tỏa sáng
có thể thấy đầu bạn tỏa sáng
03:58
I can pick you out of a room.
66
226867
1912
tôi có thể chỉ ra các bạn.
04:00
At first, you would've loved it.
67
228803
2438
Đầu tiên, bạn sẽ thấy thích đấy.
04:03
You got to choose the three
famous writers you wanted to meet,
famous writers you wanted to meet,
68
231265
2952
Bạn được chọn 3 nhà văn nổi tiếng
mà bạn muốn gặp
mà bạn muốn gặp
04:06
and these guys went
and found them for you.
and found them for you.
69
234241
2358
những người này sẽ tìm họ cho bạn.
04:08
You got set up at the Gramercy Park Hotel,
70
236623
2790
Bạn có cuộc hẹn ở khách sạn Gramercy Park
04:11
where you got to drink Scotch
late in the night
late in the night
71
239437
2634
và được uống rượu scotch tới khuya
04:14
with cool, smart, swank people.
72
242095
2491
với những con người thông minh,
tuyệt vời ấy.
tuyệt vời ấy.
04:16
And you got to pretend you were cool
and smart and swank, too.
and smart and swank, too.
73
244610
4509
Và bạn được phép giả vờ mình cũng
thông minh và tuyệt vời.
thông minh và tuyệt vời.
04:21
And you got to meet a bunch
of editors and authors and agents
of editors and authors and agents
74
249143
3188
Bạn còn được gặp nhiều biên tập viên,
tác giả và đại diện
tác giả và đại diện
04:24
at very, very fancy lunches and dinners.
75
252355
4063
trong những bữa trưa và bữa tối xa hoa.
04:29
Ask me how fancy.
76
257377
1628
Hãy hỏi tôi chúng xa hoa thế nào đi?
04:31
Audience: How fancy?
77
259735
1961
Khán giả: Xa hoa tới mức nào?
04:34
Lidia Yuknavitch: I'm making a confession:
I stole three linen napkins --
I stole three linen napkins --
78
262077
4318
Tôi thú nhận nhé, tôi đã cuỗm
3 cái khăn ăn
3 cái khăn ăn
04:38
(Laughter)
79
266419
1571
(Khán giả cười)
04:40
from three different restaurants.
80
268014
1657
từ 3 nhà hàng khác nhau.
04:42
And I shoved a menu down my pants.
81
270430
2266
Tôi nhét thực đơn vào trong quần.
04:44
(Laughter)
82
272720
2076
(Khán giả cười)
04:46
I just wanted some keepsakes
so that when I got home,
so that when I got home,
83
274820
3706
Tôi chỉ muốn có gì đó để kỷ niệm
để khi về nhà,
để khi về nhà,
04:50
I could believe it had really
happened to me.
happened to me.
84
278550
2285
tôi còn có thể tin được nó đã xảy đến
với mình.
với mình.
04:53
You know?
85
281241
1229
Bạn biết đấy,
04:55
The three writers I wanted to meet
86
283467
1664
3 nhà văn mà tôi muốn gặp
04:57
were Carole Maso, Lynne Tillman
and Peggy Phelan.
and Peggy Phelan.
87
285155
2809
là Carole Maso, Lynne Tillman
và Peggy Phelan.
và Peggy Phelan.
05:00
These were not famous,
best-selling authors,
best-selling authors,
88
288496
3054
Họ không phải những tác giả nổi tiếng
bán chạy nhất,
bán chạy nhất,
05:03
but to me, they were women-writer titans.
89
291574
3307
nhưng với tôi, họ là những tượng đài
của các nhà văn nữ.
của các nhà văn nữ.
05:07
Carole Maso wrote the book
that later became my art bible.
that later became my art bible.
90
295700
3562
Carole Maso đã viết 1 cuốn sách về sau
trở thành kinh thánh nghệ thuật của tôi
trở thành kinh thánh nghệ thuật của tôi
05:12
Lynne Tillman gave me
permission to believe
permission to believe
91
300056
2501
Lynne Tillman giúp tôi tin tưởng rằng
05:14
that there was a chance
my stories could be part of the world.
my stories could be part of the world.
92
302581
3481
những câu chuyện của mình có thể
trở thành 1 phần của thế giới
trở thành 1 phần của thế giới
05:18
And Peggy Phelan reminded me
93
306839
1954
Và Peggy Phelan nhắc nhở tôi rằng
05:20
that maybe my brains
could be more important than my boobs.
could be more important than my boobs.
94
308817
5009
trí tuệ quan trọng hơn nhan sắc.
05:27
They weren't mainstream women writers,
95
315500
2684
Họ không phải những nhà văn nữ
theo xu hướng
theo xu hướng
05:30
but they were cutting a path
through the mainstream
through the mainstream
96
318208
3777
nhưng họ đã mở lối đi riêng
05:34
with their body stories,
97
322009
1333
với những câu chuyện cá nhân của mình.
05:36
I like to think, kind of the way
water cut the Grand Canyon.
water cut the Grand Canyon.
98
324294
4135
Tôi thích nghĩ nó như dòng nước
chảy qua Hẻm Núi Lớn.
chảy qua Hẻm Núi Lớn.
05:41
It nearly killed me with joy
99
329371
1711
Tôi gần như chết vì sung sướng
05:43
to hang out with these three
over-50-year-old women writers.
over-50-year-old women writers.
100
331106
3841
khi được ngồi cùng những nữ tác giả
hơn 50 tuổi này.
hơn 50 tuổi này.
05:46
And the reason it nearly
killed me with joy
killed me with joy
101
334971
2926
Lý do việc này khiến tôi gần như chết vì
sung sướng
sung sướng
là vì tôi chưa từng trải qua niềm vui nào
như vậy.
như vậy.
05:49
is that I'd never known a joy like that.
102
337921
2069
05:52
I'd never been in a room like that.
103
340014
1682
Tôi chưa từng ngồi trong căn phòng như thế
05:54
My mother never went to college.
104
342350
1758
Mẹ tôi chưa từng học đại học.
05:56
And my creative career to that point
105
344747
2489
Và sự nghiệp viết lách của tôi lúc đó
05:59
was a sort of small, sad, stillborn thing.
106
347260
4452
gần như chết yểu.
06:05
So kind of in those first nights
in New York I wanted to die there.
in New York I wanted to die there.
107
353394
3279
Những đêm đầu tiên ở New York, tôi như
muốn lăn ra ngay tại đó.
muốn lăn ra ngay tại đó.
06:08
I was just like, "Kill me now.
I'm good. This is beautiful."
I'm good. This is beautiful."
108
356697
3440
Tôi đã nghĩ "Tôi có thể chết ngay lúc này.
Thế này là quá tuyệt."
Thế này là quá tuyệt."
06:13
Some of you in the room
will understand what happened next.
will understand what happened next.
109
361187
3148
Một vài người ngồi đây có thể hiểu
những gì xảy ra sau đó.
những gì xảy ra sau đó.
06:16
First, they took me to the offices
of Farrar, Straus and Giroux.
of Farrar, Straus and Giroux.
110
364935
4295
Đầu tiên, họ đưa tôi đến văn phòng
Farrar, Straus & Giroux.
Farrar, Straus & Giroux.
06:21
Farrar, Straus and Giroux
was like my mega-dream press.
was like my mega-dream press.
111
369863
3175
Farrar, Straus & Giroux giống như
nhà xuất bản trong mơ của tôi
nhà xuất bản trong mơ của tôi
06:25
I mean, T.S. Eliot and Flannery O'Connor
were published there.
were published there.
112
373062
3691
Ý tôi là, T.S. Eliot và Flannery O'Connor
đã từng xuất bản sách tại đó.
đã từng xuất bản sách tại đó.
06:29
The main editor guy sat me down
and talked to me for a long time,
and talked to me for a long time,
113
377418
4375
Biên tập viên chính ngồi nói chuyện
với tôi rất lâu
với tôi rất lâu
06:33
trying to convince me I had a book in me
114
381817
2318
cố thuyết phục rằng tôi có thể viết
1 cuốn sách
1 cuốn sách
06:36
about my life as a swimmer.
115
384159
1705
về giai đoạn làm vận động viên bơi
của mình.
của mình.
06:38
You know, like a memoir.
116
386498
1287
Như 1 quyển hồi ký ấy.
06:40
The whole time he was talking to me,
117
388630
2236
Suốt thời gian anh ta nói với tôi,
06:42
I sat there smiling and nodding
like a numb idiot,
like a numb idiot,
118
390890
3705
tôi chỉ ngồi đó cười và gật đầu
như một con ngốc
như một con ngốc
06:47
with my arms crossed over my chest,
119
395509
1852
và khoanh tay trước ngực
06:49
while nothing, nothing, nothing
came out of my throat.
came out of my throat.
120
397385
4917
trong khi không thể thốt ra một lời nào.
06:55
So in the end, he patted me
on the shoulder
on the shoulder
121
403875
3367
Cuối cùng, anh ta vỗ vai tôi
06:59
like a swim coach might.
122
407266
1581
y như 1 huấn luyện viên bơi.
07:01
And he wished me luck
123
409580
1835
Và anh ta chúc tôi may mắn,
07:03
and he gave me some free books
124
411439
2438
cho tôi vài quyển sách
07:05
and he showed me out the door.
125
413901
1791
rồi tiễn tôi ra cửa.
07:09
Next, they took me
to the offices of W.W. Norton,
to the offices of W.W. Norton,
126
417588
3267
Tiếp đến, họ dẫn tôi tới văn phòng
W.W. Norton,
W.W. Norton,
07:12
where I was pretty sure
I'd be escorted from the building
I'd be escorted from the building
127
420879
2700
tôi khá chắc rằng mình sẽ bị
dẫn ra ngoài
dẫn ra ngoài
07:15
just for wearing Doc Martens.
128
423603
1889
vì đi đôi giày Doc Martens.
07:18
But that didn't happen.
129
426190
1449
Nhưng điều đó không xảy ra.
07:20
Being at the Norton offices
130
428512
2429
Ở văn phòng Norton
07:22
felt like reaching up into the night sky
and touching the moon
and touching the moon
131
430965
4472
tôi cảm thấy như có thể vươn tay lên
bầu trời đêm và chạm vào mặt trăng
bầu trời đêm và chạm vào mặt trăng
07:27
while the stars stitched your name
across the cosmos.
across the cosmos.
132
435461
3637
trong khi các vì sao điểm tên bạn
dọc theo Dải Ngân hà.
dọc theo Dải Ngân hà.
07:31
I mean, that's how big
a deal it was to me.
a deal it was to me.
133
439599
2145
Nó có ý nghĩa với tôi như vậy đó.
07:33
You get it?
134
441768
1181
Bạn hiểu chứ?
07:35
Their lead editor, Carol Houck Smith,
135
443567
2498
Biên tập viên chính, Carol Houck Smith,
07:38
leaned over right in my face
with these beady, bright, fierce eyes
with these beady, bright, fierce eyes
136
446089
4343
nhìn thẳng vào mặt tôi với đôi mắt
tròn, sáng và mạnh mẽ
tròn, sáng và mạnh mẽ
07:42
and said, "Well, send me
something then, immediately!"
something then, immediately!"
137
450456
3110
rồi nói "Hãy gửi cái gì đó
tới cho tôi ngay!"
tới cho tôi ngay!"
Hầu hết tất cả mọi người, đặc biệt
là những người từ TED
là những người từ TED
07:46
See, now most people,
especially TED people,
especially TED people,
138
454328
2292
07:48
would have run to the mailbox, right?
139
456644
2340
sẽ chạy ngay tới hòm thư, đúng chứ?
07:51
It took me over a decade to even imagine
140
459651
3278
Tôi thì phải mất cả thập kỷ chỉ để
nghĩ tới việc
nghĩ tới việc
07:54
putting something in an envelope
and licking a stamp.
and licking a stamp.
141
462953
3877
cho cái gì đó vào phong thư và dán tem.
08:00
On the last night,
142
468741
1574
Vào buổi tối cuối cùng,
08:02
I gave a big reading
at the National Poetry Club.
at the National Poetry Club.
143
470339
3269
tôi có 1 buổi đọc sách tại Câu lạc bộ Thơ
Quôc gia.
Quôc gia.
08:06
And at the end of the reading,
144
474342
1947
Vào cuối buổi đọc đó,
08:08
Katharine Kidde of Kidde,
Hoyt & Picard Literary Agency,
Hoyt & Picard Literary Agency,
145
476313
4303
Katherine Kidde từ Cơ quan đại diện
Kidde, Hoyt & Picard
Kidde, Hoyt & Picard
08:12
walked straight up to me and shook my hand
146
480640
2587
bước tới chỗ tôi, bắt tay
08:15
and offered me representation,
like, on the spot.
like, on the spot.
147
483251
3178
và đề nghị được đại diện cho tôi,
ngay tại đó.
ngay tại đó.
08:20
I stood there and I kind of went deaf.
148
488558
2987
Tôi đứng đờ ra đó, tai như bị ù đi vậy.
08:23
Has this ever happened to you?
149
491569
1586
Bạn đã từng bị như vậy chưa?
08:25
And I almost started crying
150
493703
2112
Tôi gần như sắp khóc
08:27
because all the people in the room
were dressed so beautifully,
were dressed so beautifully,
151
495839
3925
vì những người trong căn phòng đó,
ai cũng ăn mặc đẹp đẽ
ai cũng ăn mặc đẹp đẽ
08:31
and all that came out of my mouth was:
152
499788
3153
và điều duy nhất tôi thốt ra được là:
08:34
"I don't know. I have to think about it."
153
502965
3110
"Tôi không biết, hãy cho tôi thời gian
suy nghĩ".
suy nghĩ".
08:38
And she said, "OK, then," and walked away.
154
506805
4292
Cô ấy nói "Được thôi" và quay đi.
08:44
All those open hands out to me,
that small, sad stone in my throat ...
that small, sad stone in my throat ...
155
512884
6519
Tất cả những đề nghị dành cho tôi,
và hạt sạn buồn bã trong cổ họng đó...
và hạt sạn buồn bã trong cổ họng đó...
08:51
You see, I'm trying to tell you something
about people like me.
about people like me.
156
519427
3938
Tôi đang cố kể cho các bạn vài điều về
những người như tôi.
những người như tôi.
08:55
Misfit people -- we don't always know
how to hope or say yes
how to hope or say yes
157
523389
4053
Những kẻ lạc lõng, chúng tôi không phải
lúc nào cũng biết hi vọng hay nói "có"
lúc nào cũng biết hi vọng hay nói "có"
08:59
or choose the big thing,
158
527466
1611
hay chọn những điều lớn lao
09:01
even when it's right in front of us.
159
529101
2146
dù nó ở ngay trước mắt.
Đó là một nỗi hổ thẹn của chúng tôi
09:03
It's a shame we carry.
160
531271
1619
09:04
It's the shame of wanting something good.
161
532914
1991
Đó là nỗi hổ thẹn vì muốn điều gì tốt đẹp
09:06
It's the shame of feeling something good.
162
534929
1992
Đó là nỗi hổ thẹn vì muốn cảm thấy ổn.
09:08
It's the shame of not really believing
we deserve to be in the room
we deserve to be in the room
163
536945
4382
Đó là nỗi hổ thẹn vì không tin tưởng
rằng mình xứng đáng ở trong căn phòng
rằng mình xứng đáng ở trong căn phòng
09:13
with the people we admire.
164
541351
2117
với những người mà chúng tôi ngưỡng mộ.
09:16
If I could, I'd go back
and I'd coach myself.
and I'd coach myself.
165
544472
2926
Nếu có thể, tôi sẽ quay trở lại
rèn luyện bản thân.
rèn luyện bản thân.
09:19
I'd be exactly like those
over-50-year-old women who helped me.
over-50-year-old women who helped me.
166
547422
4343
Tôi sẽ giống y hệt như những người
phụ nữ hơn 50 tuổi đã giúp đỡ mình.
phụ nữ hơn 50 tuổi đã giúp đỡ mình.
Tôi sẽ dạy bản thân mong muốn
nhiều thứ,
nhiều thứ,
09:23
I'd teach myself how to want things,
167
551789
1901
09:25
how to stand up, how to ask for them.
168
553714
2340
cách đứng lên và yêu cầu chúng.
09:28
I'd say, "You! Yeah, you!
You belong in the room, too."
You belong in the room, too."
169
556078
4306
Tôi sẽ nói: "Bạn! Chính là bạn đó!
Bạn cũng thuộc về nơi này."
Bạn cũng thuộc về nơi này."
09:32
The radiance falls on all of us,
170
560408
2272
Tất cả chúng ta đều hưởng
ánh hào quang
ánh hào quang
09:34
and we are nothing without each other.
171
562704
2911
và chúng ta chẳng là gì nếu không có nhau.
09:39
Instead, I flew back to Oregon,
172
567041
3272
Thay vì như vậy, tôi bay về Oregon
09:42
and as I watched the evergreens
and rain come back into view,
and rain come back into view,
173
570337
5692
và khi ngắm nhìn những cây xanh và mưa
09:48
I just drank many tiny bottles
of airplane "feel sorry for yourself."
of airplane "feel sorry for yourself."
174
576053
4292
tôi cảm thấy tiếc cho chính mình.
09:53
I thought about how, if I was a writer,
I was some kind of misfit writer.
I was some kind of misfit writer.
175
581491
4842
Tôi nghĩ về việc nếu là nhà văn, tôi sẽ là
1 nhà văn lạc lõng.
1 nhà văn lạc lõng.
09:59
What I'm saying is,
176
587244
1159
Điều tôi muốn nói là
10:00
I flew back to Oregon without a book deal,
177
588427
2004
tôi bay về Oregon,
không có hợp đồng sách,
không có hợp đồng sách,
10:02
without an agent,
178
590455
1151
không có đại diện,
10:03
and with only a headful
and heart-ful of memories
and heart-ful of memories
179
591630
2485
chỉ cảm thấy tâm trí và trái tim đầy
những kỉ niệm
những kỉ niệm
10:06
of having sat so near
180
594139
3148
vì đã được ngồi gần
10:09
the beautiful writers.
181
597311
2270
những tác giả tuyệt vời đó.
10:12
Memory was the only prize
I allowed myself.
I allowed myself.
182
600278
3406
Kỷ niệm là phần thưởng duy nhất
tôi cho phép bản thân nhận.
tôi cho phép bản thân nhận.
10:17
And yet, at home in the dark,
183
605175
3129
Vậy mà, khi ngồi ở nhà trong bóng tối,
10:21
back in my underwear,
184
609272
1563
khi chỉ mặc độc bộ đồ lót đó,
10:23
I could still hear their voices.
185
611788
1730
tôi vẫn có thể nghe thấy tiếng của họ
10:26
They said, "Don't listen to anyone
who tries to get you to shut up
who tries to get you to shut up
186
614264
4041
nói rằng: "Đừng nghe bất kỳ ai bảo bạn
phải im lặng
phải im lặng
10:30
or change your story."
187
618329
1551
hay thay đổi câu chuyện của mình."
10:32
They said, "Give voice to the story
only you know how to tell."
only you know how to tell."
188
620861
3679
Họ nói: "Hãy cho câu chuyện của bạn
1 tiếng nói của riêng bạn."
1 tiếng nói của riêng bạn."
10:36
They said, "Sometimes telling the story
189
624564
2430
Họ nói: "Có khi kể câu chuyện đó ra
10:39
is the thing that saves your life."
190
627018
3046
chính là điều cứu rỗi cuộc đời bạn."
10:43
Now I am, as you can see,
the woman over 50.
the woman over 50.
191
631703
3690
Giờ tôi là 1 phụ nữ trên 50 tuổi,
như các bạn thấy đấy.
như các bạn thấy đấy.
10:48
And I'm a writer.
192
636278
1175
Và cũng là 1 nhà văn,
10:50
And I'm a mother.
193
638516
1227
1 người mẹ,
10:52
And I became a teacher.
194
640441
1537
và 1 người giáo viên.
10:54
Guess who my favorite students are.
195
642970
1881
Bạn đoán xem ai là học trò yêu quý
của tôi.
của tôi.
10:58
Although it didn't happen the day
196
646604
1628
Dù không phải đúng vào ngày
11:00
that dream letter came through my mailbox,
197
648256
2254
lá thư mơ ước đến với tôi,
11:02
I did write a memoir,
198
650534
1673
nhưng tôi đã viết 1 cuốn hồi ký
11:04
called "The Chronology of Water."
199
652231
1833
có tựa là "The Chronology of Water".
11:06
In it are the stories of how many times
I've had to reinvent a self
I've had to reinvent a self
200
654889
4699
Trong đó có các mẩu chuyện về nhiều lần
tôi cố gắng "tái tạo" bản thân
tôi cố gắng "tái tạo" bản thân
11:11
from the ruins of my choices,
201
659612
2404
sau nhiều sự lựa chọn khủng khiếp,
11:14
the stories of how my seeming failures
were really just weird-ass portals
were really just weird-ass portals
202
662575
5410
câu chuyện về những điều có vẻ là
thất bại chỉ là một cánh cổng kì lạ
thất bại chỉ là một cánh cổng kì lạ
11:20
to something beautiful.
203
668009
1522
dẫn tới những điều tốt đẹp.
11:22
All I had to do
was give voice to the story.
was give voice to the story.
204
670309
3452
Tất cả những gì tôi phải làm là
đưa vào đó tiếng nói của mình.
đưa vào đó tiếng nói của mình.
11:27
There's a myth in most cultures
about following your dreams.
about following your dreams.
205
675552
4246
Hầu hết các nền văn hóa đều có 1
thần thoại về việc theo đuổi ước mơ,
thần thoại về việc theo đuổi ước mơ,
11:32
It's called the hero's journey.
206
680664
1721
gọi là hành trình của người hùng.
11:35
But I prefer a different myth,
207
683679
1824
Nhưng tôi lại thích 1 thần thoại khác
11:37
that's slightly to the side of that
208
685527
1779
hơi khác loại kia một chút
11:39
or underneath it.
209
687330
1157
hoặc bị đánh giá thấp hơn,
11:41
It's called the misfit's myth.
210
689089
1852
gọi là thần thoại của kẻ lạc loài.
11:43
And it goes like this:
211
691763
1265
Nó như thế này:
11:45
even at the moment of your failure,
212
693623
2255
ngay cả trong những thời khắc thất bại
11:47
right then, you are beautiful.
213
695902
2578
chính lúc đó, bạn vẫn rất tuyệt vời.
11:51
You don't know it yet,
214
699585
1152
Bạn vẫn chưa biết đâu
11:52
but you have the ability
to reinvent yourself
to reinvent yourself
215
700761
3177
nhưng bạn có khả năng tự
xây dựng lại bản thân
xây dựng lại bản thân
11:55
endlessly.
216
703962
1198
một cách vô hạn.
11:57
That's your beauty.
217
705184
1594
Đó chính là nét đẹp của bạn.
11:59
You can be a drunk,
218
707694
1516
Bạn có thể là một kẻ xay xỉn,
12:01
you can be a survivor of abuse,
219
709234
2349
hay kẻ sống sót khỏi sự bạo hành,
12:03
you can be an ex-con,
220
711607
1436
bạn có thể từng là kẻ lừa đảo,
12:05
you can be a homeless person,
221
713067
1498
hay một người vô gia cư,
12:06
you can lose all your money
or your job or your husband
or your job or your husband
222
714589
3278
bạn có thể mất hết tiền của,
công việc, mất chồng
công việc, mất chồng
12:09
or your wife, or the worst thing of all,
223
717891
2414
hoặc mất vợ, hay tồi tệ hơn hết,
12:12
a child.
224
720329
1150
mất đi đứa con.
12:13
You can even lose your marbles.
225
721864
2053
Bạn có thể phát điên.
12:15
You can be standing dead center
in the middle of your failure
in the middle of your failure
226
723941
4069
Bạn có thể ngập chìm trong thất bại
12:20
and still, I'm only here to tell you,
227
728034
2878
nhưng tôi chỉ ở đây để nói cho bạn
rằng
rằng
12:22
you are so beautiful.
228
730936
2113
bạn thật đẹp.
12:25
Your story deserves to be heard,
229
733073
2299
Câu chuyện của bạn xứng đáng
được lắng nghe,
được lắng nghe,
12:27
because you, you rare
and phenomenal misfit,
and phenomenal misfit,
230
735396
4273
bởi vì bạn, kẻ lạc loài
hiếm thấy và phi thường này,
hiếm thấy và phi thường này,
12:31
you new species,
231
739693
2256
"giống loài" mới này,
12:34
are the only one in the room
232
742568
1969
là người duy nhất trong căn phòng
12:36
who can tell the story
233
744561
1616
có thể kể được câu chuyện
12:38
the way only you would.
234
746201
2408
theo cách mà chỉ mình bạn làm được.
12:41
And I'd be listening.
235
749710
1510
Và tôi sẽ lắng nghe.
12:44
Thank you.
236
752863
1176
Xin cảm ơn.
12:46
(Applause)
237
754063
11360
(Khán phòng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Lidia Yuknavitch - AuthorIn her acclaimed novels and memoir, author Lidia Yuknavitch navigates the intersection of tragedy and violence to draw new roadmaps for self-discovery.
Why you should listen
Writer Lidia Yuknavitch discovered her calling after an interrupted journey as a would-be Olympic swimmer. Her prose erases the boundaries between memoir and fiction, explodes gender binaries and focuses on the visceral minutiae of the body.
She was inspired by Ken Kesey (with whom she collaborated on a collective novel project at Oregon University); her latest book, The Small Backs of Children, stands as a fictional counterpoint to her memoir The Chronology of Water, which has garnered her a cult following for its honesty and intensity.
Lidia Yuknavitch | Speaker | TED.com