TED@IBM
Adam Grant: Are you a giver or a taker?
Adam Grant: Bạn là người cho hay kẻ nhận?
Filmed:
Readability: 4
7,250,021 views
Trong mỗi môi trường làm việc, luôn tổn tại ba kiểu người cơ bản: nhóm người chỉ thích nhận, nhóm người thích cho và nhóm dung hòa. Nhà tâm lý học tổ chức Adam Grant đã phá vỡ những tính cách đó và cung cấp một chiến lược đơn giản để thúc đẩy nền văn hóa của sự hào phóng, giữ lại các nhân viên tự phục vụ từ những sự sẻ chia của họ.
Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others. Full bio
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want you to look
around the room for a minute
around the room for a minute
0
837
2267
Tôi muốn bạn nhìn quanh
phòng một phút
phòng một phút
00:15
and try to find the most
paranoid person here --
paranoid person here --
1
3128
2719
cố tìm ra kẻ hoang tưởng
nhất nơi đây.
nhất nơi đây.
00:17
(Laughter)
2
5871
1064
(cười)
00:18
And then I want you to point
at that person for me.
at that person for me.
3
6959
2452
Và sau đó hãy chỉ vào người đó.
00:21
(Laughter)
4
9435
1035
(cười)
00:22
OK, don't actually do it.
5
10494
1359
Ok, đừng làm thật đấy.
00:23
(Laughter)
6
11877
1119
(Cười)
00:25
But, as an organizational psychologist,
7
13020
1869
Là nhà tâm lý học
tổ chức,
tổ chức,
00:26
I spend a lot of time in workplaces,
8
14913
1882
tôi dành thời gian
tại các công sở,
tại các công sở,
00:28
and I find paranoia everywhere.
9
16819
2160
tìm hiểu chứng Paranoia ở
mọi nơi.
mọi nơi.
00:31
Paranoia is caused by people
that I call "takers."
that I call "takers."
10
19532
2409
Chứng bệnh do những người thích nhận
tạo ra.
tạo ra.
00:33
Takers are self-serving
in their interactions.
in their interactions.
11
21965
2183
Người luôn mang nặng
lợi ích cá nhân.
lợi ích cá nhân.
00:36
It's all about what can you do for me.
12
24172
2261
Đó tất cả những gì bạn
làm cho tôi à.
làm cho tôi à.
00:38
The opposite is a giver.
13
26832
1401
Ngược lại là người cho đi.
00:40
It's somebody who approaches
most interactions by asking,
most interactions by asking,
14
28257
2760
là những người tương tác bằng cách hỏi,
00:43
"What can I do for you?"
15
31041
1600
Tôi có thể làm gì cho bạn?
00:45
I wanted to give you a chance
to think about your own style.
to think about your own style.
16
33165
2871
Đây là một cơ hội để các bạn nghĩ về
phong cách của mình.
phong cách của mình.
00:48
We all have moments of giving and taking.
17
36060
1953
Chúng ta đều có lúc cho
và nhận.
và nhận.
00:50
Your style is how you treat
most of the people most of the time,
most of the people most of the time,
18
38037
3016
Cách bạn đổi xử với
mọi người
mọi người
trong đa số thời gian,
sẽ nói lên bạn là ai
00:53
your default.
19
41077
1158
Tôi có bài kiểm tra nhỏ giúp
00:54
I have a short test you can take
20
42259
1542
bạn tìm ra mình thuộc tuýt
nào là cho hay nhận,
nào là cho hay nhận,
00:55
to figure out if you're more
of a giver or a taker,
of a giver or a taker,
21
43825
2499
bạn có thể
00:58
and you can take it right now.
22
46348
1478
thử bây giờ.
Bài kiểm tra mức độ tự luyến
00:59
[The Narcissist Test]
23
47850
1439
01:01
[Step 1: Take a moment
to think about yourself.]
to think about yourself.]
24
49313
2312
Bước 1: dành ít thời
gian để nghĩ về bản thân.
01:03
(Laughter)
25
51649
1103
(Cười)
01:04
[Step 2: If you made it to Step 2,
you are not a narcissist.]
you are not a narcissist.]
26
52776
2858
Bước 2: Nếu chuyển ngay đến bước 2
thì bạn không phải kẻ
quá yêu bản thân rồi.
quá yêu bản thân rồi.
01:07
(Laughter)
27
55658
1559
(Cười)
01:10
This is the only thing I will say today
that has no data behind it,
that has no data behind it,
28
58082
3833
Điều duy nhất tôi nói ngày hôm nay mà
không có số liệu nào
không có số liệu nào
nhưng tôi tin rằng bạn càng cười
càng lâu với đoạn tranh này
càng lâu với đoạn tranh này
01:13
but I am convinced the longer it takes
for you to laugh at this cartoon,
for you to laugh at this cartoon,
29
61939
3432
thì khả năng bạn là người nhận
khá cao đấy.
khá cao đấy.
01:17
the more worried we should be
that you're a taker.
that you're a taker.
30
65395
2427
01:19
(Laughter)
31
67846
1065
(Cười)
Dĩ nhiên, không phải mọi
người thích nhận đều tự luyến.
người thích nhận đều tự luyến.
01:20
Of course, not all takers are narcissists.
32
68935
2032
01:22
Some are just givers who got burned
one too many times.
one too many times.
33
70991
2888
Một số thường là những người nhận
bị chịu khổ quá nhiều.
bị chịu khổ quá nhiều.
01:25
Then there's another kind of taker
that we won't be addressing today,
that we won't be addressing today,
34
73903
3324
và cũng có một kiểu khác người
thích nhận khác mà ta không
nói tới hôm nay,
nói tới hôm nay,
01:29
and that's called a psychopath.
35
77251
1853
chứng RLNC chống đối xã hội.
01:31
(Laughter)
36
79128
1151
(Cười)
01:32
I was curious, though, about how
common these extremes are,
common these extremes are,
37
80303
2872
Tôi từng tò mò rằng có bao nhiêu
thái cực phổ biến
thái cực phổ biến
01:35
and so I surveyed over 30,000
people across industries
people across industries
38
83199
2809
và khảo sát trên 30000 người
trong nhiều ngành
trong nhiều ngành
01:38
around the world's cultures.
39
86032
1612
của các nền văn hóa
thế giới.
thế giới.
01:39
And I found that most people
are right in the middle
are right in the middle
40
87668
2478
Tôi thấy đa số mọi người
đều ở ngay mức
đều ở ngay mức
01:42
between giving and taking.
41
90170
1466
giữa cho và nhận.
01:43
They choose this third style
called "matching."
called "matching."
42
91660
2345
Họ chọn phong cách thứ ba
nhóm dung hòa.
nhóm dung hòa.
Nếu bạn thuộc nhóm này,
01:46
If you're a matcher, you try to keep
an even balance of give and take:
an even balance of give and take:
43
94029
3345
bạn thường cố gắng cân bằng
giữa việc cho và nhận:
giữa việc cho và nhận:
01:49
quid pro quo -- I'll do something
for you if you do something for me.
for you if you do something for me.
44
97398
3318
Có cho có nhận---Tôi sẽ giúp bạn
nếu bạn làm điều gì đó cho tôi.
nếu bạn làm điều gì đó cho tôi.
01:52
And that seems like a safe way
to live your life.
to live your life.
45
100740
2381
Có vẻ đây là cách an toàn để sống.
01:55
But is it the most effective
and productive way to live your life?
and productive way to live your life?
46
103145
3184
Nhưng nó có phải là cách có
hữu ích và hiệu quả nhất?
hữu ích và hiệu quả nhất?
01:58
The answer to that question
is a very definitive ...
is a very definitive ...
47
106353
2464
Câu trả lời cho câu hỏi này là
Dứt khoát là...
Dứt khoát là...
02:00
maybe.
48
108841
1158
có lẽ.
02:02
(Laughter)
49
110023
1226
(Cười)
02:03
I studied dozens of organizations,
50
111273
2179
Tôi nghiên cứu trên
hàng chục tổ chức,
hàng chục tổ chức,
02:05
thousands of people.
51
113476
1175
hàng ngàn người.
02:06
I had engineers measuring
their productivity.
their productivity.
52
114675
3552
Tôi cho cả kỹ sư đo lường
năng suất của họ đấy nhé.
năng suất của họ đấy nhé.
02:10
(Laughter)
53
118251
2355
(Cười)
Tôi quan sát nhóm sinh viên
y khoa
y khoa
02:12
I looked at medical students' grades --
54
120630
2969
thậm chí doanh thu của
những người bán hàng.
những người bán hàng.
02:15
even salespeople's revenue.
55
123623
1975
02:17
(Laughter)
56
125622
1446
(Cười)
02:19
And, unexpectedly,
57
127092
1652
Và bất ngờ thay,
02:20
the worst performers in each
of these jobs were the givers.
of these jobs were the givers.
58
128768
3669
người biểu hiện tồi tệ nhất trong
số các nghề là người cho đi.
số các nghề là người cho đi.
Các kỹ sư hoàn thành việc
ít nhất là
ít nhất là
02:24
The engineers who got the least work done
59
132749
2044
02:26
were the ones who did more favors
than they got back.
than they got back.
60
134817
2506
những người giúp đỡ nhiều hơn
những gì họ nhận.
những gì họ nhận.
Họ quá bận làm công việc của
người khác, nghĩa là
người khác, nghĩa là
02:29
They were so busy doing
other people's jobs,
other people's jobs,
61
137347
2136
họ đã dùng hết thời gian, công sức
02:31
they literally ran out of time and energy
to get their own work completed.
to get their own work completed.
62
139507
3550
giành để hoàn thành công việc của họ.
02:35
In medical school, the lowest grades
belong to the students
belong to the students
63
143081
2805
Trong trường y, những sinh viên
kém nhất là những ai
kém nhất là những ai
02:37
who agree most strongly
with statements like,
with statements like,
64
145910
2107
hưởng ứng mạnh mẽ nhất
với khẩu hiệu:
với khẩu hiệu:
02:40
"I love helping others,"
65
148041
2208
"Tôi thích giúp đỡ mọi người"
02:43
which suggests the doctor
you ought to trust
you ought to trust
66
151068
2224
Nó cho thấy những bác sĩ mà
bạn tin tưởng
bạn tin tưởng
là những người đến trường y mà
không mong giúp đỡ ai cả.
không mong giúp đỡ ai cả.
02:45
is the one who came to med school
with no desire to help anybody.
with no desire to help anybody.
67
153316
3079
(Cười)
02:48
(Laughter)
68
156419
1027
02:49
And then in sales, too,
the lowest revenue accrued
the lowest revenue accrued
69
157470
2358
Những người bán hàng có
doanh thu thấp nhất
doanh thu thấp nhất
02:51
in the most generous salespeople.
70
159852
1695
thuộc vào những người hào phóng nhất.
02:53
I actually reached out
to one of those salespeople
to one of those salespeople
71
161571
2430
tôi tìm đến một trong số họ,
người có
người có
02:56
who had a very high giver score.
72
164025
1607
mức điểm cho đi
rất cao và đặt câu hỏi
rất cao và đặt câu hỏi
02:57
And I asked him, "Why do
you suck at your job --"
you suck at your job --"
73
165656
2558
"Sao bạn cứ như hút vào
công việc của mình thế?"
công việc của mình thế?"
03:00
I didn't ask it that way, but --
74
168238
1541
tôi không hỏi theo
kiểu đó đâu
kiểu đó đâu
03:01
(Laughter)
75
169803
1044
(Cười)
03:02
"What's the cost of generosity in sales?"
76
170871
2352
Giá của sự hào phóng trong
bán hàng là gì?
bán hàng là gì?
03:05
And he said, "Well, I just care
so deeply about my customers
so deeply about my customers
77
173247
3266
Anh ấy trả lời: tôi chỉ dành sự quan tâm
sâu sắc tới khách hàng thôi
sâu sắc tới khách hàng thôi
03:08
that I would never sell them
one of our crappy products."
one of our crappy products."
78
176537
2762
và tôi không bao giờ bán những
sản phẩm dở tệ.
sản phẩm dở tệ.
03:11
(Laughter)
79
179323
1401
(Cười)
03:12
So just out of curiosity,
80
180748
1228
Vì thế chỉ vì tò mò.
bao nhiêu trong các bạn tự nhận là
03:14
how many of you self-identify more
as givers than takers or matchers?
as givers than takers or matchers?
81
182000
3284
người thích cho, nhận hay là dung hòa?
03:17
Raise your hands.
82
185308
1150
Hãy giơ tay lên.
03:18
OK, it would have been more
before we talked about these data.
before we talked about these data.
83
186962
2949
Ồ, nhiều người hơn trước khi ta
nói về vấn đề này.
nói về vấn đề này.
03:22
But actually, it turns out
there's a twist here,
there's a twist here,
84
190525
3627
Nhưng trên thực tế, có một
sự thay đổi ở đây,
sự thay đổi ở đây,
03:26
because givers are often
sacrificing themselves,
sacrificing themselves,
85
194176
3296
dù người thích cho thường hy sinh bản thân
họ nhiều hơn
họ nhiều hơn
03:29
but they make their organizations better.
86
197496
2179
nhưng họ biết cách giúp
cho tổ chức của họ tốt hơn.
cho tổ chức của họ tốt hơn.
Chúng ta có hàng tá bằng
chứng cho điều này
chứng cho điều này
03:32
We have a huge body of evidence --
87
200345
2767
03:35
many, many studies looking
at the frequency of giving behavior
at the frequency of giving behavior
88
203136
3733
rất nhiều nghiên cứu
tần suất hành động cho đi
tần suất hành động cho đi
03:38
that exists in a team
or an organization --
or an organization --
89
206893
2137
tồn tại trong một nhóm
hoặc tổ chức
hoặc tổ chức
03:41
and the more often people are helping
and sharing their knowledge
and sharing their knowledge
90
209054
3086
nơi có càng nhiều người thích
giúp đỡ, chia sẻ và tư vấn
giúp đỡ, chia sẻ và tư vấn
03:44
and providing mentoring,
91
212164
1153
thì tổ chức càng tiến bộ hơn thông qua các
số liệu thu thập được:
số liệu thu thập được:
03:45
the better organizations do
on every metric we can measure:
on every metric we can measure:
92
213341
2777
lợi nhuận, sự hài lòng từ khách hàng
có nhiều nhân viên trung thành hơn--
có nhiều nhân viên trung thành hơn--
03:48
higher profits, customer satisfaction,
employee retention --
employee retention --
93
216142
2831
03:50
even lower operating expenses.
94
218997
1845
thậm chí chi phí điều hành thấp hơn.
03:53
So givers spend a lot of time
trying to help other people
trying to help other people
95
221407
2868
Nên người thích cho dùng phần
lớn thời gian giúp đỡ người khác
lớn thời gian giúp đỡ người khác
03:56
and improve the team,
96
224299
1207
cải thiện đội nhóm của họ
03:57
and then, unfortunately,
they suffer along the way.
they suffer along the way.
97
225530
2476
không may sau đó họ lại
gặp nhiều khó khăn.
gặp nhiều khó khăn.
04:00
I want to talk about what it takes
98
228030
1668
Tôi muốn nói về những gì cần
04:01
to build cultures where givers
actually get to succeed.
actually get to succeed.
99
229722
3321
để xây dựng nền văn hóa nơi
những người cho đi thành công.
những người cho đi thành công.
04:05
So I wondered, then, if givers
are the worst performers,
are the worst performers,
100
233564
3020
Tôi tự hỏi, nếu người
thích cho có kết quả tệ nhất,
thích cho có kết quả tệ nhất,
04:08
who are the best performers?
101
236608
1828
vậy ai là người có kết quả
tốt nhất?
tốt nhất?
04:11
Let me start with the good news:
it's not the takers.
it's not the takers.
102
239438
2650
Tin tốt là không phải
là những người thích nhận.
là những người thích nhận.
04:14
Takers tend to rise quickly
but also fall quickly in most jobs.
but also fall quickly in most jobs.
103
242112
3655
Những người này có xu hướng vươn lên
nhanh nhưng thất bại cũng nhanh.
nhanh nhưng thất bại cũng nhanh.
04:17
And they fall at the hands of matchers.
104
245791
2097
và thua dưới tay của nhóm
dung hòa.
dung hòa.
04:19
If you're a matcher, you believe
in "An eye for an eye" -- a just world.
in "An eye for an eye" -- a just world.
105
247912
3420
bạn là tuýt dung hòa bạn tin
thế giới là "ăn miếng trả miếng".
thế giới là "ăn miếng trả miếng".
04:23
And so when you meet a taker,
106
251356
1420
bạn gặp người thích nhận,
04:24
you feel like it's your mission in life
107
252800
1869
bạn biết nghĩa vụ của bạn là
04:26
to just punish the hell
out of that person.
out of that person.
108
254693
2042
thay địa ngục trừng phạt những người này.
04:28
(Laughter)
109
256759
1014
(Cười)
04:29
And that way justice gets served.
110
257797
1625
đó là cách công lý thực thi.
04:32
Well, most people are matchers.
111
260108
1970
Đa số mọi người là người dung hòa.
04:34
And that means if you're a taker,
112
262102
1584
và nếu bạn chỉ thích nhận,
04:35
it tends to catch up with you eventually;
113
263710
1980
cuối cùng bạn cũng phải trả giá;
04:37
what goes around will come around.
114
265714
1638
gieo nhân nào thì gặt quả nấy.
04:39
And so the logical conclusion is:
115
267376
1606
và kết luận hợp lý là:
04:41
it must be the matchers
who are the best performers.
who are the best performers.
116
269006
2865
người có kết quả tốt nhất
là nhóm dung hòa.
là nhóm dung hòa.
04:43
But they're not.
117
271895
1518
Nhưng không phải họ.
04:45
In every job, in every organization
I've ever studied,
I've ever studied,
118
273437
2850
Trong mỗi công việc, tổ chức
mà tôi nghiên cứu,
mà tôi nghiên cứu,
kết quả lần nữa thuộc về
những người thích cho.
những người thích cho.
04:48
the best results belong
to the givers again.
to the givers again.
119
276311
2162
Hãy nhìn dữ liệu tôi thu thập
từ 100 nhân viên bán hàng,
từ 100 nhân viên bán hàng,
04:51
Take a look at some data I gathered
from hundreds of salespeople,
from hundreds of salespeople,
120
279651
3158
về doanh thu của họ.
04:54
tracking their revenue.
121
282833
1153
Bạn thấy đấy người thích cho đạt
cả 2 thái cực.
cả 2 thái cực.
04:56
What you can see is that the givers
go to both extremes.
go to both extremes.
122
284010
2655
Họ nằm trong đa số người có
doanh thu thấp nhất
doanh thu thấp nhất
04:58
They make up the majority of people
who bring in the lowest revenue,
who bring in the lowest revenue,
123
286689
3218
nhưng cũng có cả cao nhất.
05:01
but also the highest revenue.
124
289931
1466
Điều này cũng tương tự với
năng suất của các kỹ sư
năng suất của các kỹ sư
05:03
The same patterns were true
for engineers' productivity
for engineers' productivity
125
291421
2604
và sinh viên y khoa.
05:06
and medical students' grades.
126
294049
1391
Người thích cho thuộc nhóm thấp
và cao nhất
và cao nhất
05:07
Givers are overrepresented
at the bottom and at the top
at the bottom and at the top
127
295464
2607
tại mỗi số liệu thành công
mà tôi có thể theo dõi.
mà tôi có thể theo dõi.
05:10
of every success metric that I can track.
128
298095
2082
05:12
Which raises the question:
129
300201
1302
Câu hỏi đặt ra: Làm sao
tạo ra một thế giới có mà nhiều
người cho có cơ hội phát triển?
người cho có cơ hội phát triển?
05:13
How do we create a world
where more of these givers get to excel?
where more of these givers get to excel?
130
301527
3409
Tôi nói về việc làm thế nào tạo ra
nó, không chỉ trong các doanh nghiệp
nó, không chỉ trong các doanh nghiệp
05:16
I want to talk about how to do that,
not just in businesses,
not just in businesses,
131
304960
2823
05:19
but also in nonprofits, schools --
132
307807
1831
mà cả ở trường học,
tổ chức phi lợi nhuận
tổ chức phi lợi nhuận
05:21
even governments.
133
309662
1293
thậm chí chính phủ.
05:22
Are you ready?
134
310979
1206
Bạn đã sắn sàng chưa?
05:24
(Cheers)
135
312209
1186
( Nâng ly)
05:25
I was going to do it anyway,
but I appreciate the enthusiasm.
but I appreciate the enthusiasm.
136
313419
2992
Dù gì tôi cũng sẽ làm điều đó
nhưng tôi đánh giá cao sự nhiệt tình.
nhưng tôi đánh giá cao sự nhiệt tình.
05:28
(Laughter)
137
316435
1023
(Cười)
05:29
The first thing that's really critical
138
317482
1844
Điều thực sự quan trọng đầu tiên:
05:31
is to recognize that givers
are your most valuable people,
are your most valuable people,
139
319350
2747
là bạn phải biết người cho
là những người đáng quý nhất
là những người đáng quý nhất
05:34
but if they're not careful, they burn out.
140
322121
2434
nhưng nếu họ không cẩn thận
họ sẽ kiệt sức.
họ sẽ kiệt sức.
05:36
So you have to protect
the givers in your midst.
the givers in your midst.
141
324579
2490
vì thế hãy bảo vệ họ.
05:39
And I learned a great lesson about this
from Fortune's best networker.
from Fortune's best networker.
142
327093
4140
Tôi đã học một bài học lớn từ
mạng lưới tốt nhất của Fortune.
mạng lưới tốt nhất của Fortune.
Nhìn vào anh chàng chứ không phải
con mèo nhé.
con mèo nhé.
05:44
It's the guy, not the cat.
143
332993
1350
05:46
(Laughter)
144
334367
1160
(Cười)
05:47
His name is Adam Rifkin.
145
335551
1756
Tên anh ấy là Adam Rifkin.
05:49
He's a very successful serial entrepreneur
146
337331
2212
Một doanh nhân với nhiều
chuỗi thành công
chuỗi thành công
dành lượng thời gian khổng lồ để
giúp đỡ mọi người.
giúp đỡ mọi người.
05:51
who spends a huge amount
of his time helping other people.
of his time helping other people.
147
339567
2794
05:54
And his secret weapon
is the five-minute favor.
is the five-minute favor.
148
342385
2336
Bí kíp anh có là
5 phút giúp đỡ.
5 phút giúp đỡ.
05:57
Adam said, "You don't have to be
Mother Teresa or Gandhi
Mother Teresa or Gandhi
149
345261
2659
Bạn không cần phải trở thành Thánh mẫu
Teresa hay Gandhi
Teresa hay Gandhi
05:59
to be a giver.
150
347944
1183
khi là một người cho.
06:01
You just have to find small ways
to add large value
to add large value
151
349151
2503
Chỉ cần những đóng góp nhỏ
vào giá trị lớn
vào giá trị lớn
06:03
to other people's lives."
152
351678
1357
đến cuộc sống người khác.
06:05
That could be as simple
as making an introduction
as making an introduction
153
353059
2343
Đơn giản như một lời giới thiệu
giữa hai người mà họ có thể hỗ trợ
lẫn nhau khi quen nhau.
lẫn nhau khi quen nhau.
06:07
between two people who could
benefit from knowing each other.
benefit from knowing each other.
154
355426
2931
Bạn có thể chia sẻ kiến thức hay
một chút phản hồi.
một chút phản hồi.
06:10
It could be sharing your knowledge
or giving a little bit of feedback.
or giving a little bit of feedback.
155
358381
3337
Hay thậm chí đơn giản chỉ cần nói:
06:13
Or It might be even something
as basic as saying,
as basic as saying,
156
361742
2312
Bạn biết không
06:16
"You know,
157
364078
1229
06:17
I'm going to try and figure out
158
365331
1500
Tôi sẽ cố thử và tìm ra
06:18
if I can recognize somebody
whose work has gone unnoticed."
whose work has gone unnoticed."
159
366855
3029
Nếu tôi có thể nhận ra những ai
làm việc thầm lặng.
làm việc thầm lặng.
06:22
And those five-minute favors
are really critical
are really critical
160
370462
2294
thì năm phút giúp đỡ thực sự có ý nghĩa
06:24
to helping givers set boundaries
and protect themselves.
and protect themselves.
161
372780
2722
để giúp người cho tạo ranh giới và
tự bảo vệ họ.
tự bảo vệ họ.
Vấn đề thứ hai
06:27
The second thing that matters
162
375962
1445
nếu bạn muốn xây dựng nền văn hóa
nơi người cho thành công,
nơi người cho thành công,
06:29
if you want to build a culture
where givers succeed,
where givers succeed,
163
377431
2468
thì ở đó thì viêc tìm kiếm sự giúp đỡ
phải là tiêu chuẩn
phải là tiêu chuẩn
06:31
is you actually need a culture
where help-seeking is the norm;
where help-seeking is the norm;
164
379923
2925
06:34
where people ask a lot.
165
382872
1180
nơi mọi người nhờ vả nhiều.
06:36
This may hit a little too close
to home for some of you.
to home for some of you.
166
384536
2669
Nơi này có thể gần nhà của
các bạn đấy.
các bạn đấy.
06:39
[So in all your relationships,
you always have to be the giver?]
you always have to be the giver?]
167
387229
3039
(Chẳng lẽ bạn luôn là người cho trong
các mối quan hệ?)
các mối quan hệ?)
06:42
(Laughter)
168
390292
1024
(Cười)
06:43
What you see with successful givers
169
391340
1731
Bạn sẽ thấy với người
cho thành công
cho thành công
06:45
is they recognize that it's OK
to be a receiver, too.
to be a receiver, too.
170
393095
3120
là khi họ nhận ra thật tuyệt
khi là người nhận.
khi là người nhận.
Nếu bạn điều hành một tổ chức
06:48
If you run an organization,
we can actually make this easier.
we can actually make this easier.
171
396754
2863
thì dễ làm được điếu đó hơn nhiều.
tạo điều kiện mọi người tìm
sự giúp đỡ dễ dàng hơn.
sự giúp đỡ dễ dàng hơn.
06:51
We can make it easier
for people to ask for help.
for people to ask for help.
172
399641
2297
Tôi và vài đồng nghiệp cùng
nghiên cứu tại vài bệnh viện.
nghiên cứu tại vài bệnh viện.
06:53
A couple colleagues and I
studied hospitals.
studied hospitals.
173
401962
2072
06:56
We found that on certain floors,
nurses did a lot of help-seeking,
nurses did a lot of help-seeking,
174
404058
3202
Và thấy rằng ở một số tầng, các y tá
nhờ vả rất nhiều,
nhờ vả rất nhiều,
06:59
and on other floors,
they did very little of it.
they did very little of it.
175
407284
2251
các tầng khác lại rất ít.
07:01
The factor that stood out on the floors
where help-seeking was common,
where help-seeking was common,
176
409559
3346
Điểm nổi bật ở các
tầng có nhiều sự hỗ trợ
tầng có nhiều sự hỗ trợ
chính là nơi đó sự giúp đỡ là tiêu chuẩn,
07:04
where it was the norm,
177
412929
1151
07:06
was there was just one nurse
whose sole job it was
whose sole job it was
178
414104
2375
nơi có một điều dưỡng chỉ làm duy nhất
một việc là
một việc là
07:08
to help other nurses on the unit.
179
416503
2031
giúp đỡ các điều dưỡng khác
trong khoa.
trong khoa.
07:10
When that role was available,
180
418558
1381
Khi đã có vị trí đó,
07:11
nurses said, "It's not embarrassing,
it's not vulnerable to ask for help --
it's not vulnerable to ask for help --
181
419963
3657
họ nói rằng; " không cần phải
xấu hổ khi nhờ vả--
xấu hổ khi nhờ vả--
07:15
it's actually encouraged."
182
423644
1380
nó đáng được khuyến khích".
07:18
Help-seeking isn't important
just for protecting the success
just for protecting the success
183
426263
2826
Cần được giúp đỡ không chỉ
bảo vệ sự thành công,
bảo vệ sự thành công,
07:21
and the well-being of givers.
184
429113
1399
và danh tiếng của
người cho.
người cho.
07:22
It's also critical to getting
more people to act like givers,
more people to act like givers,
185
430536
2932
Nó còn khiến nhiều người cư xử
như người cho
như người cho
07:25
because the data say
186
433492
1189
vì số liệu nói rằng
07:26
that somewhere between 75 and 90 percent
of all giving in organizations
of all giving in organizations
187
434705
3400
khoảng 75-90% sự giúp đỡ ở
các tổ chức
các tổ chức
07:30
starts with a request.
188
438129
1278
bắt đầu từ
lời đề nghị.
lời đề nghị.
Nhiều người không muốn
nhờ vả
nhờ vả
07:31
But a lot of people don't ask.
189
439996
1448
vì không muốn là kẻ thiếu
năng lực,
năng lực,
07:33
They don't want to look incompetent,
190
441468
1748
07:35
they don't know where to turn,
they don't want to burden others.
they don't want to burden others.
191
443240
3027
họ không biết bắt đầu ở đâu, không
muốn làm gánh nặng.
muốn làm gánh nặng.
07:38
Yet if nobody ever asks for help,
192
446291
1709
Nếu không ai yêu cầu
giúp đỡ,
giúp đỡ,
07:40
you have a lot of frustrated givers
in your organization
in your organization
193
448024
2675
sẽ có nhiều người cho trong tổ chức
thất vọng
thất vọng
07:42
who would love to step up and contribute,
194
450723
1983
những ai thích bước lên và
đóng góp,
đóng góp,
07:44
if they only knew
who could benefit and how.
who could benefit and how.
195
452730
2166
nếu họ chỉ biết ai được lợi và
bằng cách nào.
bằng cách nào.
07:47
But I think the most important thing,
196
455413
1798
Nhưng theo tôi
điều quan trọng nhất,
điều quan trọng nhất,
07:49
if you want to build a culture
of successful givers,
of successful givers,
197
457235
2476
khi tạo ra nền văn hóa để
người cho thành công,
người cho thành công,
07:51
is to be thoughtful about who
you let onto your team.
you let onto your team.
198
459735
2802
là suy tính xem bạn sẽ chọn ai vào
đội của bạn.
đội của bạn.
07:54
I figured, you want a culture
of productive generosity,
of productive generosity,
199
462561
3016
Bạn muốn một nền văn hóa của
sự hào phóng
sự hào phóng
07:57
you should hire a bunch of givers.
200
465601
1972
tôi nghĩ nên mời thật nhiều
người cho.
người cho.
07:59
But I was surprised to discover, actually,
that that was not right --
that that was not right --
201
467597
3670
nhưng hóa ra không phải
08:03
that the negative impact
of a taker on a culture
of a taker on a culture
202
471715
2475
người nhận tác động tiêu
cực lên nền văn hóa
cực lên nền văn hóa
thường giúp tăng gấp 2-3 lần tác
động tích cực của người cho.
động tích cực của người cho.
08:06
is usually double to triple
the positive impact of a giver.
the positive impact of a giver.
203
474214
2869
Hãy nghĩ về điều này:
08:09
Think about it this way:
204
477530
1150
một quả táo hư làm
hỏng cả thùng táo,
hỏng cả thùng táo,
08:10
one bad apple can spoil a barrel,
205
478704
1664
08:12
but one good egg
just does not make a dozen.
just does not make a dozen.
206
480392
2826
nhưng một quả trứng tốt không
làm nên một chục trứng tốt
làm nên một chục trứng tốt
08:15
I don't know what that means --
207
483942
1552
Tôi không biết nó nghĩa là gì--
08:17
(Laughter)
208
485518
1119
(Cười)
08:18
But I hope you do.
209
486661
1373
nhưng tôi mong bạn có thể.
08:20
No -- let even one taker into a team,
210
488058
3322
hãy để những người nhận vào
đội của bạn
đội của bạn
08:23
and you will see that the givers
will stop helping.
will stop helping.
211
491404
2854
và rồi những người cho sẽ ngừng
giúp đỡ.
giúp đỡ.
08:26
They'll say, "I'm surrounded
by a bunch of snakes and sharks.
by a bunch of snakes and sharks.
212
494648
2930
họ sẽ nói: tôi bị một đàn
rắn và cả mập vây quanh.
rắn và cả mập vây quanh.
08:29
Why should I contribute?"
213
497602
1366
sao tôi phải đóng góp?
08:30
Whereas if you let one giver into a team,
214
498992
1976
Trong khi nếu một người cho
vào,
vào,
08:32
you don't get an explosion of generosity.
215
500992
2122
sẽ không có sự bùng nổ
của hào phóng.
của hào phóng.
08:35
More often, people are like,
216
503138
1421
Mọi người sẽ đều nghĩ
08:36
"Great! That person can do all our work."
217
504583
2138
"Tuyệt, anh ấy làm được hết
công việc của ta"
công việc của ta"
08:39
So, effective hiring and screening
and team building
and team building
218
507077
2746
Nên để thuê, lọc và xây dựng
đội ngũ hiệu quả
đội ngũ hiệu quả
08:41
is not about bringing in the givers;
219
509847
2136
không phải là chọn người cho
08:44
it's about weeding out the takers.
220
512007
2214
mà là loại người nhận.
Nếu không làm tốt
08:47
If you can do that well,
221
515036
1151
sẽ có lỗi với người cho và
người trung gian.
người trung gian.
08:48
you'll be left with givers and matchers.
222
516211
1942
08:50
The givers will be generous
223
518177
1365
Người cho luôn hào phóng
08:51
because they don't have to worry
about the consequences.
about the consequences.
224
519566
2634
khi họ không lo lắng về hậu quả.
Và vẻ đẹp của người dung hòa là
tuân theo tiêu chuẩn.
tuân theo tiêu chuẩn.
08:54
And the beauty of the matchers
is that they follow the norm.
is that they follow the norm.
225
522224
3113
08:57
So how do you catch a taker
before it's too late?
before it's too late?
226
525361
2768
Vậy làm sao tìm ra người nhận
khi chưa quá muộn?
khi chưa quá muộn?
09:00
We're actually pretty bad
at figuring out who's a taker,
at figuring out who's a taker,
227
528745
2887
Chúng ta rất tệ trong việc
tìm ra người nhận,
tìm ra người nhận,
09:03
especially on first impressions.
228
531656
1826
đặc biệt là từ ấn tượng
ban đầu.
ban đầu.
Có một loại tính cách thường đánh lạc
hướng chúng ta.
hướng chúng ta.
09:05
There's a personality trait
that throws us off.
that throws us off.
229
533506
2308
09:07
It's called agreeableness,
230
535838
1305
Ta thường gọi là Dễ chịu,
09:09
one the major dimensions
of personality across cultures.
of personality across cultures.
231
537167
2621
một thước đo tính cách qua các
nền văn hóa.
nền văn hóa.
09:11
Agreeable people are warm and friendly,
they're nice, they're polite.
they're nice, they're polite.
232
539812
3485
Người dễ chịu thân thiện, ấm áp
tốt bụng và lịch sự.
tốt bụng và lịch sự.
09:15
You find a lot of them in Canada --
233
543321
1791
Bạn sẽ tìm thấy ở người Canada--
09:17
(Laughter)
234
545136
1603
(Cười)
09:18
Where there was actually
a national contest
a national contest
235
546763
3497
Có một cuộc thi quốc gia
tìm ra khẩu hiệu của người Canada
và điền vào chỗ trống
và điền vào chỗ trống
09:22
to come up with a new Canadian slogan
and fill in the blank,
and fill in the blank,
236
550284
3030
09:25
"As Canadian as ..."
237
553338
1575
"Người Canada như..."
09:26
I thought the winning entry
was going to be,
was going to be,
238
554937
2084
tôi nghĩ người thắng sẽ điền là
"si-rô Cây phong" hoặc "khúc côn cầu".
09:29
"As Canadian as maple syrup,"
or, "... ice hockey."
or, "... ice hockey."
239
557045
2471
Khẩu hiệu người Canada chọn là:
09:31
But no, Canadians voted
for their new national slogan to be --
for their new national slogan to be --
240
559540
2985
Tôi không đùa đâu nhé--
09:34
I kid you not --
241
562549
1161
Thuận theo hoàn cảnh như
người Canada.
người Canada.
09:35
"As Canadian as possible
under the circumstances."
under the circumstances."
242
563734
2431
09:38
(Laughter)
243
566189
3213
(Cười)
Bây giờ, dành cho các bạn
những ai khá dễ chịu
những ai khá dễ chịu
09:42
Now for those of you
who are highly agreeable,
who are highly agreeable,
244
570020
2371
hoặc có hơi " Canada" một chút
09:44
or maybe slightly Canadian,
245
572415
1393
bạn đã có nó ngay rồi.
09:45
you get this right away.
246
573832
1373
09:47
How could I ever say I'm any one thing
247
575229
1817
Sao để nói tôi là bất kỳ
điều gì
điều gì
09:49
when I'm constantly adapting
to try to please other people?
to try to please other people?
248
577070
2826
khi mà đang cố thích nghi việc
làm hài lòng mọi người?
làm hài lòng mọi người?
09:52
Disagreeable people do less of it.
249
580400
1823
Người khó chịu ít khi làm thế.
09:54
They're more critical,
skeptical, challenging,
skeptical, challenging,
250
582247
2937
Họ thiên về chỉ trích, hoài nghi
thách thức,
thách thức,
09:57
and far more likely than their peers
to go to law school.
to go to law school.
251
585208
3054
còn hơn cả những người học luật.
10:00
(Laughter)
252
588286
1143
(Cười)
10:01
That's not a joke,
that's actually an empirical fact.
that's actually an empirical fact.
253
589453
2655
Không phải chuyện đùa đâu.
10:04
(Laughter)
254
592132
1059
(Cười)
Nên tôi luôn giả định
người dễ chịu là người cho,
người dễ chịu là người cho,
10:05
So I always assumed
that agreeable people were givers
that agreeable people were givers
255
593215
2549
10:07
and disagreeable people were takers.
256
595788
1947
người khó chịu là
kẻ thích nhận.
kẻ thích nhận.
10:09
But then I gathered the data,
257
597759
1430
Nhưng khi thu thập
dữ liệu,
dữ liệu,
10:11
and I was stunned to find
no correlation between those traits,
no correlation between those traits,
258
599213
3113
thật sửng sốt khi không có liên quan
giữa các đặc điểm,
giữa các đặc điểm,
10:14
because it turns out
that agreeableness-disagreeableness
that agreeableness-disagreeableness
259
602350
2659
vì thực ra dễ chịu và không dễ chịu
là ngụy trang bên ngoài.
10:17
is your outer veneer:
260
605033
1163
10:18
How pleasant is it to interact with you?
261
606220
1941
Làm sao để hài lòng khi tương tác?
10:20
Whereas giving and taking
are more of your inner motives:
are more of your inner motives:
262
608185
2692
Trong khi cho-nhận xuất phát từ
bên trong:
bên trong:
Giá trị của bạn là gì? Ý định
với người khác là gì
với người khác là gì
10:22
What are your values?
What are your intentions toward others?
What are your intentions toward others?
263
610901
2892
Muốn đánh giá chính xác một người,
10:25
If you really want to judge
people accurately,
people accurately,
264
613817
2192
hãy chọn lúc các chuyên gia trong này
đang chờ
đang chờ
10:28
you have to get to the moment every
consultant in the room is waiting for,
consultant in the room is waiting for,
265
616033
3517
để vẽ từng cặp một.
10:31
and draw a two-by-two.
266
619574
1165
10:32
(Laughter)
267
620763
2098
(Cười)
10:37
The agreeable givers are easy to spot:
268
625648
2007
Rất dễ nhận ra người dễ chịu:
10:39
they say yes to everything.
269
627679
2634
bởi họ luôn nói có.
10:43
The disagreeable takers
are also recognized quickly,
are also recognized quickly,
270
631740
2873
Kẻ thích nhận khó chịu cũng
dễ tìm ra
dễ tìm ra
10:46
although you might call them
by a slightly different name.
by a slightly different name.
271
634637
3907
dù cho ta phải gọi họ bằng cái tên
khác.
khác.
10:50
(Laughter)
272
638568
1864
(Cười)
10:53
We forget about the other
two combinations.
two combinations.
273
641828
2072
Chúng ta quên mất hai sự kết hợp
khác.
khác.
10:55
There are disagreeable givers
in our organizations.
in our organizations.
274
643924
3335
Có những người khó chịu thích cho
trong nhóm.
trong nhóm.
10:59
There are people who are gruff
and tough on the surface
and tough on the surface
275
647283
2641
Bên ngoài họ cục cằn và
khó khăn nhưng
khó khăn nhưng
11:01
but underneath have
others' best interests at heart.
others' best interests at heart.
276
649948
2538
bên trong họ đặt lợi ích
người khác trong tim.
người khác trong tim.
11:05
Or as an engineer put it,
277
653089
1363
Như các kỹ sư hay nói:
11:06
"Oh, disagreeable givers --
278
654476
1606
Người khó chịu thích cho--
11:08
like somebody with a bad user interface
but a great operating system."
but a great operating system."
279
656106
3876
có giao diện xấu nhưng hệ điều hành
tuyệt vời.
tuyệt vời.
11:12
(Laughter)
280
660006
1286
(Cười)
11:13
If that helps you.
281
661316
1371
Chỉ khi họ giúp bạn.
11:14
(Laughter)
282
662711
1150
(Cười)
Người khó chịu-cho được đánh giá
thấp nhất
thấp nhất
11:16
Disagreeable givers are the most
undervalued people in our organizations,
undervalued people in our organizations,
283
664424
3503
11:19
because they're the ones
who give the critical feedback
who give the critical feedback
284
667951
2592
vì các phản hồi của họ
là chỉ trích
là chỉ trích
11:22
that no one wants to hear
but everyone needs to hear.
but everyone needs to hear.
285
670567
2606
chẳng ai muốn nghe nhưng ai cũng
cần nghe.
cần nghe.
11:25
We need to do a much better job
valuing these people
valuing these people
286
673197
2488
Ta cần có một công việc
để đánh giá đúng họ
để đánh giá đúng họ
11:27
as opposed to writing them off early,
287
675709
1788
như ngừng viết những thứ này càng sớm
11:29
and saying, "Eh, kind of prickly,
288
677521
1744
và nói "này, con nhím kia,
11:31
must be a selfish taker."
289
679289
1497
hẳn là kẻ thích nhận ích kỷ".
11:33
The other combination we forget about
is the deadly one --
is the deadly one --
290
681849
2759
Loại thứ hai là một sai lầm nếu
quên mất nó--
quên mất nó--
11:36
the agreeable taker,
also known as the faker.
also known as the faker.
291
684632
2682
Người nhận-dễ chịu
hay kẻ lừa đảo.
hay kẻ lừa đảo.
11:40
This is the person
who's nice to your face,
who's nice to your face,
292
688444
2065
Người này"miệng nam mô,
11:42
and then will stab you right in the back.
293
690533
1980
bụng bồ dao găm".
11:44
(Laughter)
294
692537
1332
(Cười)
11:46
And my favorite way to catch
these people in the interview process
these people in the interview process
295
694537
3234
Cách yêu thích để tôi nhận ra họ
khi phỏng vấn
khi phỏng vấn
11:49
is to ask the question,
296
697795
1272
là hỏi một câu hỏi,
11:51
"Can you give me the names of four people
297
699091
1962
Có thể cho tôi biết tên bốn người
11:53
whose careers you have
fundamentally improved?"
fundamentally improved?"
298
701077
2369
ảnh hưởng cơ bản lên sự nghiệp
của bạn?
của bạn?
11:56
The takers will give you four names,
299
704424
1893
Người cho sẽ đưa ra 4 cái tên,
11:58
and they will all be more
influential than them,
influential than them,
300
706341
2697
mà tất cả đều có ảnh hưởng hơn họ.
12:01
because takers are great at kissing up
and then kicking down.
and then kicking down.
301
709062
3202
vì họ rất giỏi hôn rồi đá
ai đó xuống.
ai đó xuống.
12:04
Givers are more likely to name people
who are below them in a hierarchy,
who are below them in a hierarchy,
302
712957
3400
Người cho lại đưa ra cái tên
ít ảnh hưởng hơn,
ít ảnh hưởng hơn,
12:08
who don't have as much power,
303
716381
1546
không có nhiều quyền lực,
12:09
who can do them no good.
304
717951
1372
không có ích lợi với họ.
12:11
And let's face it, you all know
you can learn a lot about character
you can learn a lot about character
305
719723
3174
và hãy đối mặt với nó, học cách
đoán tính cách
đoán tính cách
bằng việc xem họ đối xử với
phục vụ nhà hàng
phục vụ nhà hàng
12:14
by watching how someone
treats their restaurant server
treats their restaurant server
306
722921
2555
hay tài xế Uber.
12:17
or their Uber driver.
307
725500
1163
Nếu ta làm tốt,
12:19
So if we do all this well,
308
727319
1266
nếu có thể loại kẻ nhận khỏi
tổ chức,
tổ chức,
12:20
if we can weed takers
out of organizations,
out of organizations,
309
728609
2084
12:22
if we can make it safe to ask for help,
310
730717
1912
khiến cho việc nhờ vả an toàn,
12:24
if we can protect givers from burnout
311
732653
2014
bảo vệ những người nhận
12:26
and make it OK for them to be ambitious
in pursuing their own goals
in pursuing their own goals
312
734691
3227
và làm tốt nó để họ theo đuổi
lý tưởng của họ
lý tưởng của họ
12:29
as well as trying to help other people,
313
737942
2156
cũng như cố gắng giúp đỡ
người khác,
người khác,
12:32
we can actually change the way
that people define success.
that people define success.
314
740122
2907
ta thực sự sẽ thay đổi
định nghĩa của thành công.
định nghĩa của thành công.
12:35
Instead of saying it's all about
winning a competition,
winning a competition,
315
743053
3352
thay vì là chiến thắng các cuộc thi,
12:38
people will realize success
is really more about contribution.
is really more about contribution.
316
746429
3540
con người chỉ thành công khi
đóng góp thật sự.
đóng góp thật sự.
Tôi tin con đường thành công
ý nghĩa nhất
ý nghĩa nhất
12:42
I believe that the most
meaningful way to succeed
meaningful way to succeed
317
750761
2361
là giúp những người khác
thành công.
thành công.
12:45
is to help other people succeed.
318
753146
1870
Nếu ta có thể truyền
niềm tin rằng
niềm tin rằng
12:47
And if we can spread that belief,
319
755040
1671
12:48
we can actually turn paranoia upside down.
320
756735
2651
ta có thể đảo ngược chứng
hoang tưởng
hoang tưởng
12:51
There's a name for that.
321
759410
1163
thành cái tên.
12:52
It's called "pronoia."
322
760597
1436
gọi là "Pronoia".
12:55
Pronoia is the delusional belief
323
763025
1697
Pronoia là niềm tin ảo tưởng
12:56
that other people
are plotting your well-being.
are plotting your well-being.
324
764746
2600
rằng người khác đang âm mưu làm bạn
hạnh phúc.
hạnh phúc.
12:59
(Laughter)
325
767370
1523
(Cười)
13:02
That they're going around behind your back
326
770908
2553
Họ sẽ ở sau lưng bạn
13:05
and saying exceptionally
glowing things about you.
glowing things about you.
327
773485
2916
và nói những điều tuyệt vời về bạn.
13:09
The great thing about a culture of givers
is that's not a delusion --
is that's not a delusion --
328
777647
3809
Điều tuyệt vời của nền văn hóa của
người cho không phải hư ảo--
người cho không phải hư ảo--
13:13
it's reality.
329
781480
1234
mà là sự thật.
13:15
I want to live in a world
where givers succeed,
where givers succeed,
330
783697
2576
Tôi muốn sống ở nơi có những
người cho thành công
người cho thành công
và tôi mong các bạn sẽ giúp tôi
cùng nhau tạo ra thế giới đó.
cùng nhau tạo ra thế giới đó.
13:18
and I hope you will help me
create that world.
create that world.
331
786297
2322
13:20
Thank you.
332
788643
1221
Cảm ơn rất nhiều!
13:21
(Applause)
333
789888
5286
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Adam Grant - Organizational psychologistAfter years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others.
Why you should listen
In his groundbreaking book Give and Take, top-rated Wharton professor Adam Grant upended decades of conventional motivational thinking with the thesis that giving unselfishly to colleagues or clients can lead to one’s own long-term success. Grant’s research has led hundreds of advice seekers (and HR departments) to his doorstep, and it’s changing the way leaders view their workforces.
Grant's book Originals: How Non-Conformists Move the World examines how unconventional thinkers overturn the status quo and champion game-changing ideas.
Grant is the host of the TED original podcast WorkLife, taking us inside unconventional workplaces to explore the ideas we can all use to make work more meaningful and creative.
Adam Grant | Speaker | TED.com