TEDMED 2014
Barbara Natterson-Horowitz: What veterinarians know that physicians don't
Барбара Наттерсон-Хороуитс: Ветеринарлар дәрігер білмейтін нәрсені біле ме?
Filmed:
Readability: 5.7
1,611,219 views
Бір ғана түрді емдейтін ветеринарды қалай атаймыз? Терапевт. Барбара Наттерсон-Хороуитс денсаулық сақтауда "Түрлерді қамтитын тәсіл" арқылы адамдарға көрсететін медициналық көмекті жетілдіруде жануарларды емдеу тәсілдерін қолдануға болатынын баяндайды.
Barbara Natterson-Horowitz - Cardiologist
Barbara Natterson-Horowitz, Professor of Medicine in the Division of Cardiology at UCLA Medical School, provides a unique perspective on how human well-being, including mental health, can be improved by insights into animal health. Full bio
Barbara Natterson-Horowitz, Professor of Medicine in the Division of Cardiology at UCLA Medical School, provides a unique perspective on how human well-being, including mental health, can be improved by insights into animal health. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Ten years ago,
0
1619
1470
Он жыл бұрын,
00:15
I got a phone call that
changed my life.
changed my life.
1
3089
3808
өмірімді өзгерткен
телефон қоңырауын қабылдадым.
телефон қоңырауын қабылдадым.
00:18
At the time, I was
cardiologist at UCLA,
cardiologist at UCLA,
2
6897
3952
Ол кезде UCLA-да кардиолог едім,
00:22
specializing in cardiac
imaging techniques.
imaging techniques.
3
10849
3437
Кардиология, визуалды технологиялар
бөлімінде жұмыс істедім.
бөлімінде жұмыс істедім.
00:26
The call came from a veterinarian
at the Los Angeles Zoo.
at the Los Angeles Zoo.
4
14286
5529
Телефонды Лос-Анжелес зообағының
ветеренары шалды.
ветеренары шалды.
00:31
An elderly female chimpanzee
5
19815
2654
Кәрі ұрғашы шимпанзе
00:34
had woken up with a facial droop
6
22469
2823
ұйқыдан мимикалық парезбен ояныпты.
00:37
and the veterinarians were worried
that she'd had a stroke.
that she'd had a stroke.
7
25292
3336
Ветеринарлар инсульт алды
деп қауіптенді.
деп қауіптенді.
00:40
They asked if I'd
come to the zoo
come to the zoo
8
28628
3025
Олар маған зообаққа келіп,
00:43
and image the animal's heart
9
31653
1948
жануардың жүрегін тексеріп,
00:45
to look for a possible
cardiac cause.
cardiac cause.
10
33601
3690
себебін анықтауды өтінді.
00:49
Now, to be clear, North American
zoos are staffed
zoos are staffed
11
37291
3638
Қате түсінбеңіз,
Солтүстік Америка зообақтары
Солтүстік Америка зообақтары
00:52
by highly qualified,
board-certified veterinarians
board-certified veterinarians
12
40929
4129
қызметкерлерінің
кәсіби деңгейі жоғары.
кәсіби деңгейі жоғары.
00:57
who take outstanding
care of their animal patients.
care of their animal patients.
13
45058
4669
Олар өздерінің жануар
пациенттеріне жақсы қарайды.
пациенттеріне жақсы қарайды.
01:01
But occasionally, they do reach into
the human medical community,
the human medical community,
14
49727
4086
Бірақ кейде дәрігерлерге
01:05
particularly for some
speciality consultation,
speciality consultation,
15
53813
4601
арнайы кеңес алу үшін хабарласады.
01:10
and I was one of the lucky physicians
who was invited in to help.
who was invited in to help.
16
58414
5819
Мен сондай көмекке шақырылған
бақытты дәрігердің бірі болдым.
бақытты дәрігердің бірі болдым.
01:16
I had a chance to rule out
a stroke in this chimpanzee
a stroke in this chimpanzee
17
64233
6503
Шимпанзеде инсульт болмағанын дәлелдедім
01:22
and make sure that this gorilla
didn't have a torn aorta,
didn't have a torn aorta,
18
70736
6064
әрі горилланың аортасының жыртылмағанын
тексердім
тексердім
01:28
evaluate this macaw
for a heart murmur,
for a heart murmur,
19
76800
4787
бұл макаканы жүрек сылдырына тексердім,
01:33
make sure that this California sea lion's
paricardium wasn't inflamed,
paricardium wasn't inflamed,
20
81587
7469
Калифорния итбалығының
перикарды қабынбағанына көз жеткіздім.
перикарды қабынбағанына көз жеткіздім.
01:41
and in this picture, I'm listening
to the heart of a lion
to the heart of a lion
21
89056
4258
Мына суретте арыстанның жүрегін
01:45
after a lifesaving,
collaborative procedure
collaborative procedure
22
93314
3617
тыңдап жатырмын, бұл ветерианарлар мен
01:48
with veterinarians and physicians
23
96931
2917
дәрігерлердің бірлескен жұмысы барысында,
01:51
where we drained 700 cc's of
fluid from the sac
fluid from the sac
24
99848
4317
біз жүрек қабынан
01:56
in which this lion's
heart was contained.
heart was contained.
25
104165
4404
700 мл. сұйықтықты алып тастадық.
02:00
And this procedure, which I have
done on many human patients,
done on many human patients,
26
108569
4813
Бұл процедураларды көптеген
емделушілеріме де жасаймын,
емделушілеріме де жасаймын,
02:05
was identical, with the exception
of that paw and that tail.
of that paw and that tail.
27
113382
9351
олар өте ұқсас,
айырмашылық: мына табан мен құйрықта.
айырмашылық: мына табан мен құйрықта.
02:14
Now most of the time, I was working
at UCLA Medical Center with physicians,
at UCLA Medical Center with physicians,
28
122733
6391
Қазір көп уақытымды UCLA Медицина
орталығында
орталығында
02:21
discussing symptoms
and diagnoses and treatments
and diagnoses and treatments
29
129124
5034
дәрігерлермен жұмыс істеуге,
адам ауруларының симптомдарын,
адам ауруларының симптомдарын,
02:26
for my human patients,
30
134158
3441
емін талқылауға арнаймын,
02:29
but some of the time,
I was working at the Los Angeles Zoo
I was working at the Los Angeles Zoo
31
137599
3078
бірақ кей кездері Лос Анджелестегі
хайуанаттар бағындағы
хайуанаттар бағындағы
02:32
with veterinarians, discussing
symptoms and diagnoses and treatments
symptoms and diagnoses and treatments
32
140677
5445
ветеринарлармен жануар пациенттерінің
02:38
for their animal patients.
33
146122
2626
симптомдары мен диагнозын талқылаймыз.
02:40
And occasionally, on
the very same day,
the very same day,
34
148748
5093
Кейде бір күннің ішінде
02:45
I went on rounds at
UCLA Medical Center
UCLA Medical Center
35
153841
3779
UCLA Медицина орталығы мен
02:49
and at the Los Angeles Zoo.
36
157620
2903
Лос Анджелес хайуанаттар бағына барамын.
02:52
And here's what started coming
into very clear focus for me.
into very clear focus for me.
37
160523
6338
Мынаған көзім анық жете бастады.
02:58
Physicians and veterinarians
were essentially taking care
were essentially taking care
38
166861
4306
Дәрігерлер мен ветеринарлар негізінде
03:03
of the same disorders in their
animal and human patients:
animal and human patients:
39
171167
5170
адамдар мен жануарларда
болатын ұқсас ауруларды емдейді:
болатын ұқсас ауруларды емдейді:
03:08
congestive heart failure, brain tumors,
40
176337
4513
жүрек аурулары, мидағы ісік,
03:12
leukemia, diabetes,
arthritis, ALS, breast cancer,
arthritis, ALS, breast cancer,
41
180850
8251
лeйкемия, диабет, артрит,
Шарко ауруы, сүт безінің ісігі,
Шарко ауруы, сүт безінің ісігі,
03:21
even psychiatric syndromes
like depression, anxiety,
like depression, anxiety,
42
189101
5140
тіпті психиатриялық ауру белгілері:
күйзеліс, үрей,
күйзеліс, үрей,
03:26
compulsions, eating disorders
and self-injury.
and self-injury.
43
194241
6547
мания, тәбет бұзылуы және
өзін-өзі жарақаттау да кездеседі.
өзін-өзі жарақаттау да кездеседі.
03:32
Now, I've got a confession to make.
44
200788
2878
Енді мен мұны мойындаймын.
03:35
Even though I studied comparative
physiology and evolutionary biology
physiology and evolutionary biology
45
203666
6849
Cалыстырмалы физиология
мен эволюциялық биологияны
мен эволюциялық биологияны
03:42
as an undergrad --
46
210515
2083
бакалавр кезімде университетте оқысам да,
03:44
I had even written my senior
thesis on Darwinian theory --
thesis on Darwinian theory --
47
212598
4538
тіпті Дарвин теориясы бойынша
диссертация жазсам да,
диссертация жазсам да,
03:49
learning about the
significant overlap
significant overlap
48
217136
2720
адамдар мен жануарлар ауруларының
арасындағы
арасындағы
03:51
between the disorders of
animals and humans,
animals and humans,
49
219856
2736
ұқсастықтар туралы зерттесем де,
03:54
it came as a much needed
wake-up call for me.
wake-up call for me.
50
222592
5719
бұл мен үшін күтпеген жаңалық
сияқты болды.
сияқты болды.
04:00
So I started wondering,
with all of these overlaps,
with all of these overlaps,
51
228311
4488
Сөйтіп әртүрлі сұрақтар
мазалады: ұқсастықтар болса да,
мазалады: ұқсастықтар болса да,
04:04
how was it that I had never
thought to ask a veterinarian,
thought to ask a veterinarian,
52
232799
5518
неге осы уақытқа дейін ветеринарлардан
сұрау ойыма келмеген,
сұрау ойыма келмеген,
04:10
or consult the veterinary literature,
53
238317
2527
немесе неге мен ветеринарлардың
кітаптарын қарап.
кітаптарын қарап.
04:12
for insights into one
of my human patients?
of my human patients?
54
240844
4329
адам ауруларын емдеуге байланысты
кеңес алмағанмын?
кеңес алмағанмын?
04:17
Why had I never, nor had any of my
physician friends and colleagues
physician friends and colleagues
55
245173
6151
Неге осыған қатысты кеңес сұраған
дәрігер достарым мен әріптестерім
дәрігер достарым мен әріптестерім
04:23
whom I asked, ever attended
a veterinary conference?
a veterinary conference?
56
251324
5343
ешқашан ветеринарлардың
конференциясына қатыспаған?
конференциясына қатыспаған?
04:30
For that matter, why was
any of this a surprise?
any of this a surprise?
57
258327
6116
Бұл тұрғыдан алғанда неге мұның
бәрі таңқаларлық нәрсе?
бәрі таңқаларлық нәрсе?
04:36
I mean, look, every single physician
accepts some biological connection
accepts some biological connection
58
264443
6145
Қараңызшы, әрбір дәрігер
адамдар мен жануарлар арасындағы
адамдар мен жануарлар арасындағы
04:42
between animals and humans.
59
270588
2900
биологиялық байланысты
мойындайды.
мойындайды.
04:45
Every medication that we prescribe
or that we've taken ourselves
or that we've taken ourselves
60
273488
4769
Біз ұсынатын, өзіміз
қабылдайтын немесе
қабылдайтын немесе
04:50
or we've given to our families
61
278257
2634
отбасы мүшелеріне беретін
әрбір препарат
әрбір препарат
04:52
has first been tested on an animal.
62
280891
3580
алдымен жануарларда
сыналады.
сыналады.
Бірақ үлкен айырмашылық бар.
04:56
But there's something very different
63
284471
1756
04:58
about giving an animal a
medication or a human disease
medication or a human disease
64
286227
6605
Жануарға дәрі беру мен адам ауруы
05:04
and the animal developing
congestive heart failure
congestive heart failure
65
292832
3945
және жануардағы жүрек жетімсіздігінің
дамуы мен диабет не сүт безінің рагі
дамуы мен диабет не сүт безінің рагі
05:08
or diabetes or breast cancer
on their own.
on their own.
66
296777
6547
арасында қандай да бір алшақтық жатыр.
05:15
Now, maybe some of the surprise
67
303324
2631
Мүмкін кейбір таңқалушылығымыз
05:17
comes from the increasing
separation in our world
separation in our world
68
305955
3584
әлеміміздегі алшақтықтың, яғни
қалалық және қалалық еместердің
қалалық және қалалық еместердің
05:21
between the urban and the nonurban.
69
309539
3884
бөлінуінің нәтижесінде болып жатқан шығар.
05:25
You know, we hear about these city kids
70
313423
2698
Қала баласы "жүн ағашта өседі"
05:28
who think that wool grows on trees
71
316121
4071
немесе "ірімшікті өсімдіктерден алады"
05:32
or that cheese comes from a plant.
72
320192
4064
деп ойлайтыны туралы
естіген боларсыз.
естіген боларсыз.
05:36
Well, today's human hospitals,
73
324256
2733
Сонымен, қазіргі адам емдейтін
ауруханалар керемет
ауруханалар керемет
05:38
increasingly, are turning into these
gleaming cathedrals of technology.
gleaming cathedrals of technology.
74
326989
6811
технологиялармен қамтамасыз
етілген жерлерге айналуда.
етілген жерлерге айналуда.
05:45
And this creates a psychological
distance between the human patients
distance between the human patients
75
333810
4907
Ал бұл сол жерде емделіп жатқан
адамдар мен
адамдар мен
05:50
who are being treated there
76
338717
2720
мұхиттар мен фермаларда,
джунглиде өмір сүріп жатқан
джунглиде өмір сүріп жатқан
05:53
and animal patients who
are living in oceans
are living in oceans
77
341437
4497
жануарлар арасында
05:57
and farms and jungles.
78
345934
3518
психологиялық алшақтық орнатады.
06:01
But I think there's an
even deeper reason.
even deeper reason.
79
349452
5109
Бірақ бұл жерде одан да
терең себеп бар деп ойлаймын.
терең себеп бар деп ойлаймын.
06:06
Physicians and scientists, we accept
intellectually that our species,
intellectually that our species,
80
354561
6733
Дәрігерлер мен ғалымдар, өзімізді
тіршілік иесі ретінде
тіршілік иесі ретінде
06:13
Homo sapiens, is merely
one species,
one species,
81
361294
3741
Хомо сапиенс, адам - бір түр
06:17
no more unique or
special than any other.
special than any other.
82
365035
5471
және басқалардан ерекшелігі жоқ
деп есептейміз.
деп есептейміз.
06:22
But in our hearts, we don't
completely believe that.
completely believe that.
83
370506
5016
Бірақ шын мәнінде
бұған толықтай сенімді емеспіз.
бұған толықтай сенімді емеспіз.
06:28
I feel it myself when I'm
listening to Mozart
listening to Mozart
84
376572
4294
Өз басым мұны Моцартты тыңдаған кезде
06:32
or looking at pictures of the
Mars Rover on my MacBook.
Mars Rover on my MacBook.
85
380866
5400
не макбукта Марстағы робот суретін
қарағанда сезінемін.
қарағанда сезінемін.
06:38
I feel that tug of
human exceptionalism,
human exceptionalism,
86
386266
5546
Бәрібір де адамды ерекше деп сезінемін
06:43
even as I recognize the
scientifically isolating cost
scientifically isolating cost
87
391812
4558
тіпті ғылыми бөлектенудің маңызын
түсінсем де, өзімізді оқшау
түсінсем де, өзімізді оқшау
06:48
of seeing ourselves as a
superior species, apart.
superior species, apart.
88
396370
6376
жоғары түр ретінде қабылдаймыз.
06:54
Well, I'm trying these days.
89
402746
3233
Осы күндері басқаша ойлауға
тырысып жүрмін.
тырысып жүрмін.
06:57
When I see a human patient
now, I always ask,
now, I always ask,
90
405979
4462
Адам пациентімді қараған кезде,
07:02
what do the animal doctors know
about this problem that I don't know?
about this problem that I don't know?
91
410441
4842
бұл туралы ветеринарлар
не біледі екен деп сұраймын.
не біледі екен деп сұраймын.
07:07
And, might I be taking better
care of my human patient
care of my human patient
92
415283
5462
Мүмкін мен адам пациенттеріме
07:12
if I saw them as a human
animal patient?
animal patient?
93
420745
5173
жануар пациенттерім сияқты қарасам,
оларға жақсырақ көмектесермін?
оларға жақсырақ көмектесермін?
07:19
Here are a few examples of the
kind of exciting connections
kind of exciting connections
94
427858
4237
Осындай ойларға жетелеген
07:24
that this kind of
thinking has led me to.
thinking has led me to.
95
432095
3962
бірнеше мысал келтірейін.
07:28
Fear-induced heart failure.
96
436057
2837
Қорқыныштан туындаған жүрек жетімсіздігі
07:30
Around the year 2000,
97
438894
2504
2000 жылдың шамасында
кардиологтар жүрек ауруының
кардиологтар жүрек ауруының
07:33
human cardiologists "discovered"
emotionally induced heart failure.
emotionally induced heart failure.
98
441398
7500
эмоционалды себептер әсер
еткен жүрек жетімсіздігін тапты.
еткен жүрек жетімсіздігін тапты.
07:40
It was described in a gambling father
who had lost his life's savings
who had lost his life's savings
99
448898
5102
Бұл өмір бойы жинаған ақшасынан
бір сәтте айырылып қалған әкенің
бір сәтте айырылып қалған әкенің
07:46
with a roll of the dice,
100
454000
3152
күйін сипаттау арқылы жасалды,
сонымен бірге
сонымен бірге
07:49
in a bride who'd
been left at the alter.
been left at the alter.
101
457152
4671
той алдындағы қалыңдықты
тастап кеткендегі күйі арқылы сипатталды
тастап кеткендегі күйі арқылы сипатталды
07:53
But it turns out, this
"new" human diagnosis
"new" human diagnosis
102
461823
4641
Бірақ бұл "жаңа" диагноз,
шын мәнінде,
шын мәнінде,
07:58
was neither new, nor
was it uniquely human.
was it uniquely human.
103
466464
4475
жаңа емес еді, сонымен бірге
тек қана адамға тән емес еді.
тек қана адамға тән емес еді.
08:02
Veterinarians had been diagnosing,
treating and even preventing
treating and even preventing
104
470939
5928
Ветеринарлар жануарларда
эмоционалды себептерден пайда
эмоционалды себептерден пайда
08:08
emotionally induced
symptoms in animals
symptoms in animals
105
476867
3879
болған аурулардың диагнозын қоюмен қатар,
алдын алуды қолға алды.
алдын алуды қолға алды.
08:12
ranging from monkeys to flamingos,
from to deer to rabbits,
from to deer to rabbits,
106
480746
5904
Мысалы, маймылдан бастап қоқиқазға дейін,
марал мен қоянда болатын осындай ауруларды
марал мен қоянда болатын осындай ауруларды
08:18
since the 1970s.
107
486650
3058
1970 жылдан бері емдеп келеді.
08:22
How many human lives
might have been saved
might have been saved
108
490968
3366
Егер ветеринарлар білімі мен тәжірибесі
08:26
if this veterinary knowledge
had been put into the hands
had been put into the hands
109
494334
3605
жедел жәрдем дәрігерлері мен кардиологтар
құжаттарына енгізілсе,
құжаттарына енгізілсе,
08:29
of E.R. docs and cardiologists?
110
497939
3906
қаншама адамның өмірі сақталып
қалғанын ойлап көріңізші?
қалғанын ойлап көріңізші?
08:35
Self-injury.
111
503055
2462
Өзін-өзі жарақаттау.
08:37
Some human patients
harm themselves.
harm themselves.
112
505517
4135
Кейбір адамдар өзін-өзі
жарақаттайды.
жарақаттайды.
08:41
Some pluck out patches of hair,
113
509652
3700
Кейбіреулері шаштарын жұлады,
08:45
others actually cut themselves.
114
513352
3100
басқалары өзін-өзі кеседі.
08:50
Some animal patients
also harm themselves.
also harm themselves.
115
518242
3822
Кейбір жануарлар да өзін жарақаттайды.
08:54
There are birds that
pluck out feathers.
pluck out feathers.
116
522064
3480
Өзінің қауырсындарын жұлып тастайтын
құстар бар.
құстар бар.
08:57
There are stallions that repetitively
bite their flanks until they bleed.
bite their flanks until they bleed.
117
525544
7769
Кейбір айғырлар өздерін қан болғанша
тістеп тастайды.
тістеп тастайды.
09:05
But veterinarians have very specific
and very effective ways
and very effective ways
118
533313
5172
Бірақ ветерианарлар мұны шешудің
арнайы және өте ыңғайлы
арнайы және өте ыңғайлы
09:10
of treating and even
preventing self-injury
preventing self-injury
119
538485
4419
жолын біледі, яғни өзін-өзі жарақаттаудың
09:14
in their self-injuring animals.
120
542904
3782
алдын алатын шараларды біледі.
09:18
Shouldn't this veterinary knowledge
be put into the hands
be put into the hands
121
546686
3047
Ветеринарлардың осы білімі
09:21
of psychotherapists and
parents and patients
parents and patients
122
549733
3726
психотерапевттер мен ата-аналарға
өзін-өзі жарақаттаудың
өзін-өзі жарақаттаудың
09:25
struggling with self-injury?
123
553459
2978
алдын алуы үшін берілуі керек пе?
09:29
Postpartum depression and
postpartum psychosis.
postpartum psychosis.
124
557497
4835
Бала туғаннан кейінгі депрессия
мен психоз.
мен психоз.
09:34
Sometimes, soon after giving birth,
125
562332
3135
Кейде, босанғаннан кейін
09:37
some women become depressed,
126
565467
2424
кейбір әйелдер күйзеліске ұшырайды,
09:39
and sometimes they become seriously
depressed and even psychotic.
depressed and even psychotic.
127
567891
4306
кейде бұл депрессия ушығып, тіпті
психозға дейін барады.
психозға дейін барады.
09:44
They may neglect their newborn,
128
572197
2564
Олар жаңа туған нәрестеге қарамай,
09:46
and in some extreme cases,
129
574761
2176
кей кездері оларды
09:48
even harm the child.
130
576937
3149
жаралауға дейін барады.
09:52
Equine veterinarians also
know that occasionally,
know that occasionally,
131
580086
4226
Жылқыны қарайтын ветеринарлар
09:56
a mare, soon after giving birth,
132
584312
3121
биенің құлындағаннан кейін
09:59
will neglect the foal,
refusing to nurse,
refusing to nurse,
133
587433
3213
құлыншаққа қарамай қоятын
кездерін біледі,
кездерін біледі,
10:02
and in some instances,
kick the foal, even to death.
kick the foal, even to death.
134
590646
5072
кейбір кездері олар құлындарын
теуіп тастайды, өлтіріп тастайтыны да бар
теуіп тастайды, өлтіріп тастайтыны да бар
10:09
But veterinarians have devised
135
597018
2805
Бірақ ветеринарлар биенің
10:11
an intervention to deal with
this foal rejection syndrome
this foal rejection syndrome
136
599823
5473
құлыннан бас тарту синдромының
алдын алу үшін
алдын алу үшін
10:17
that involves increasing
oxytocin in the mare.
oxytocin in the mare.
137
605296
4265
биедегі окситоцин көлемін көбейту
керектігін біледі.
керектігін біледі.
10:21
Oxytocin is the bonding hormone,
138
609561
3385
Окситоцин - байланыстыратын гармон,
10:24
and this leads to renewed interest,
139
612946
2689
ол биенің құлынына деген қызығушылығын,
10:27
on the part of the mare, in her foal.
140
615635
3430
мейірімін оятады.
10:31
Shouldn't this information
141
619065
2056
Бұл ақпаратты
10:33
be put into the hands of ob/gyn's
142
621121
3340
бала туғаннан кейінгі
депрессиямен күресудегі
депрессиямен күресудегі
10:36
and family doctors and patients
143
624461
3333
пациенттер мен отбасы дәрігерлерінің
10:39
who are struggling with postpartum
depression and psychosis?
depression and psychosis?
144
627794
5362
қолына беруіміз керек пе?
10:47
Well, despite all of this promise,
145
635306
2347
Осындай мүмкіншіліктерге қарамастан
10:49
unfortunately the gulf between
our fields remains large.
our fields remains large.
146
637653
7808
екі саланың арасында үлкен
алшақтық жатыр.
алшақтық жатыр.
10:57
To explain it, I'm afraid I'm going
to have to air some dirty laundry.
to have to air some dirty laundry.
147
645461
5529
Мұны түсіндіру үшін, өкінішке қарай,
өзімізді сынауым керек.
өзімізді сынауым керек.
11:02
Some physicians can be real snobs
148
650990
4105
Кейбір дәрігерлер шынымен де тәкаппар,
11:07
about doctors who are not M.D.'s.
149
655095
2554
олар доктор атағы жоқ
әріптестерін менсінбейді.
әріптестерін менсінбейді.
11:09
I'm talking about dentists and
optometrists and psychologists,
optometrists and psychologists,
150
657649
6326
Мен тіс дәрігерлері, оптик,
психологтар туралы айтып тұрмын,
психологтар туралы айтып тұрмын,
11:15
but maybe especially animal doctors.
151
663975
4227
жануарларды емдейтін ветеринарларды
айрықша жақтырмайды.
айрықша жақтырмайды.
11:20
Of course, most physicians
don't realize that it is harder
don't realize that it is harder
152
668202
3873
Әрине, көптеген дәрігерлер ветеринар
оқуының медицинада оқитындарға
оқуының медицинада оқитындарға
11:24
to get into vet school these
days than medical school,
days than medical school,
153
672075
4383
қарағанда қиын екенін көздеріне
елестете алмайды,
елестете алмайды,
11:28
and that when we go
to medical school,
to medical school,
154
676458
2284
біз медицина мектебіне барып
11:30
we learn everything
there is to know
there is to know
155
678742
2613
үйренетініміздің бәрі тек қана
11:33
about one species, Homo sapiens,
156
681355
3123
бір тіршілік иесіне, адамға
ғана байланысты,
ғана байланысты,
11:36
but veterinarians need to learn
about health and disease
about health and disease
157
684478
4307
ал ветеринарлар болса сүтқоректілер,
амфибиялар, рептилиялар,
амфибиялар, рептилиялар,
11:40
in mammals, amphibians,
reptiles, fish and birds.
reptiles, fish and birds.
158
688785
4978
балықтар мен құстардың денсаулығы
мен ауруы туралы оқуы керек.
мен ауруы туралы оқуы керек.
11:45
So I don't blame the vets
for feeling annoyed
for feeling annoyed
159
693763
4684
Сондықтан ветеринарлардың
дәрігерлердің өздерінше болуына
дәрігерлердің өздерінше болуына
11:50
by my profession's
condescension and ignorance.
condescension and ignorance.
160
698447
5965
ашулануына еш ренжімеймін.
11:56
But here's one from the vets:
161
704412
2740
Мынау ветеринарлардың жиі айтатын әзілі:
11:59
What do you call a veterinarian
162
707152
3407
Бір ғана тіршілік иесіне көмек көрсете
12:02
who can only take
care of one species?
care of one species?
163
710559
5857
алатын ветеринарды қалай атайды?
12:08
A physician. (Laughter)
164
716416
3321
Терапевт (Күлкі)
12:11
Closing the gap has become
a passion for me,
a passion for me,
165
719737
6209
Арадағы алшақтықтықты азайту
менің негізгі мақсатыма айналды,
менің негізгі мақсатыма айналды,
12:17
and I'm doing this
through programs
through programs
166
725946
2601
мен оны UCLA-ның Darwin at Rounds
12:20
like Darwin on Rounds at UCLA,
167
728547
3142
сияқты бағдарламасы аясында жасап келемін,
12:23
where we're bringing animal experts
and evolutionary biologists
and evolutionary biologists
168
731689
5547
біз жұмысымызға жануар эксперттері мен
биологтарды тарттық және
биологтарды тарттық және
12:29
and embedding them
on our medical teams
on our medical teams
169
737236
4152
оларды өзіміздің
топтарымызға қостық,
топтарымызға қостық,
12:33
with our interns and our residents.
170
741388
3938
ол топтарда интерндеріміз және
резиденттеріміз жұмыс істейді.
резиденттеріміз жұмыс істейді.
12:37
And through Zoobiquity conferences,
171
745326
3707
Zoobiquity конференциясы арқылы
12:41
where we bring medical schools
together with veterinary schools
together with veterinary schools
172
749033
4219
медициналық және ветеринарлық
мектептерді бірге жинап
мектептерді бірге жинап
12:45
for collabortive discussions
173
753252
2140
бірлескен пікірталастар ұйымдастырып
12:47
of the shared diseases and disorders
174
755392
2801
адамдар мен жануарларға ортақ
12:50
of animal and human patients.
175
758193
4126
аурулар мен сырқаттарды талқылаймыз.
12:54
At Zoobiquity conferences,
176
762319
2843
Zoobiquity конференциясында
12:57
participants learn how treating
breast cancer in a tiger
breast cancer in a tiger
177
765162
5420
қатысушылар жолбарыстың кеуде
ісігін емдеу жолдары
ісігін емдеу жолдары
13:02
can help us better treat breast cancer
178
770582
2953
балабақша мұғаліміндегі осындай
13:05
in a kindergarten teacher;
179
773535
3311
ауруды емдеудің тиімді жолдарын
табуға көмектесетінін үйренді;
табуға көмектесетінін үйренді;
13:08
how understanding polycystic
overies in a Holstein cow
overies in a Holstein cow
180
776846
4863
Голштейн сиыры аналық безі
поликистозының емделуін түсіну
поликистозының емделуін түсіну
13:13
can help us better take care
181
781709
2234
би жетекшісіне етеккір кезінде
13:15
of a dance instructor
with painful periods;
with painful periods;
182
783943
4560
ауыруына дұрыс көмек бере
алуымызға көмектеседі;
алуымызға көмектеседі;
13:20
and how better understanding the
treatment of separation anxiety
treatment of separation anxiety
183
788503
4649
айырылысумен байланысты үрей ауруын
жақсырақ түсіну үшін
жақсырақ түсіну үшін
13:25
in a high-strung Sheltie
184
793152
2409
сезімтал понидегі дерт кішкентай баланың
13:27
can help an anxious young child
struggling with his first days of school.
struggling with his first days of school.
185
795561
7401
мектепке барғандағы қорқу сезімін
қалай жеңетінін түсінуге көмектесті.
қалай жеңетінін түсінуге көмектесті.
13:34
In the United States and now
internationally, at Zoobiquity conferences
internationally, at Zoobiquity conferences
186
802962
5245
АҚШ-та және дүние жүзінде
Zoobiquity конференциясында
Zoobiquity конференциясында
13:40
physicians and veterinarians check
their attitudes and their preconceptions
their attitudes and their preconceptions
187
808207
6869
дәрігерлер мен ветеринарлар
қарым-қатынастары мен қате түсініктерін
қарым-қатынастары мен қате түсініктерін
13:47
at the door and come
together as colleagues,
together as colleagues,
188
815076
6024
ысырып, әріптес ретінде
13:53
as peers, as doctors.
189
821100
5865
дәрігер ретінде қарастырады.
13:58
After all, we humans
are animals, too,
are animals, too,
190
826965
5420
Шындығын айтсақ, адамдар да жануар ғой,
14:04
and it's time for us physicians to embrace
191
832385
3460
осы уақытты дәрігерлер
14:07
our patients' and our own animal natures
192
835845
4547
пациенттерімізді және өзіміздің жануар
болмысымызды қамту үшін
болмысымызды қамту үшін
14:12
and join veterinarians
193
840392
2138
және ветеринарлардың
денсаулық сақтау үшін
денсаулық сақтау үшін
14:14
in a species-spanning approach to health.
194
842530
4988
түрлерді қамтитын тәсіліне қосылу
үшін пайдалануы керек.
үшін пайдалануы керек.
14:19
Because it turns out,
195
847518
2213
Өйткені адамдарға арналған
медицинаның ең жақсы
медицинаның ең жақсы
14:21
some of the best and
most humanistic medicine
most humanistic medicine
196
849731
5198
мысалдарын пациенттері адамдар
14:26
is being practiced by doctors
whose patients aren't human.
whose patients aren't human.
197
854929
5540
емес дәрігерлер жасағаны белгілі.
14:32
And one of the best ways
we can take care
we can take care
198
860469
3382
Адамдардың денсаулығын сақтаудың
14:35
of the human patient is by
paying close attention
paying close attention
199
863851
5101
бірден бір жақсы жолы әлемдегі басқа
14:40
to how all the other
patients on the planet
patients on the planet
200
868952
3703
тіршілік иелерінің қалай өмір сүріп,
14:44
live, grow, get sick and heal.
201
872655
6657
өсіп, ауырып және
жазылатынына көңіл бөлу.
жазылатынына көңіл бөлу.
14:51
Thank you.
202
879312
2585
Рақмет.
14:53
(Applause).
203
881897
2480
(Қол шапалақтау)
ABOUT THE SPEAKER
Barbara Natterson-Horowitz - CardiologistBarbara Natterson-Horowitz, Professor of Medicine in the Division of Cardiology at UCLA Medical School, provides a unique perspective on how human well-being, including mental health, can be improved by insights into animal health.
Why you should listen
Barbara Natterson-Horowitz is a cardiologist whose patients include gorillas, lions, wallabies and humans. Her medical rounds sometimes take place at the Los Angeles Zoo, or might include veterinarians in a discussion of human health at the Ronald Reagan UCLA Medical Center, but always channel the perspective of Charles Darwin. A professor in UCLA’s Division of Cardiology and in the Department of Ecology and Evolutionary Biology, Natterson-Horowitz's medical specialty is cardiac imaging -- but her academic passion is the evolutionary connection between human and animal bodies and minds. In 2012, she co-authored the book Zoobiquity: The Astonishing Connection Between Human and Animal Health, advocating a “One Health” approach to medicine. She founded the Zoobiquity Conferences to bring veterinarians and physicians together for “species-spanning” debates and collaborations.
More profile about the speakerBarbara Natterson-Horowitz | Speaker | TED.com