TEDMED 2014
Barbara Natterson-Horowitz: What veterinarians know that physicians don't
Barbara Natterson-Horowitz: Điều các bác sĩ thú y biết mà bác sĩ lại không
Filmed:
Readability: 5.7
1,611,219 views
Bạn gọi một bác sĩ thú y chỉ có thể chữa bệnh cho một loài duy nhất là gì nhỉ? Một bác sĩ. Trong một bài nói thú vị, Barbara Natterson-Horowitz chia sẻ làm thế nào một cách tiếp cận đa loài trong lĩnh vực sức khỏe có thể cải thiện chất lượng chữa trị cho con người - cụ thể là đối với sức khỏe tâm lí.
Barbara Natterson-Horowitz - Cardiologist
Barbara Natterson-Horowitz, Professor of Medicine in the Division of Cardiology at UCLA Medical School, provides a unique perspective on how human well-being, including mental health, can be improved by insights into animal health. Full bio
Barbara Natterson-Horowitz, Professor of Medicine in the Division of Cardiology at UCLA Medical School, provides a unique perspective on how human well-being, including mental health, can be improved by insights into animal health. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Ten years ago,
0
1619
1470
10 năm trước,
00:15
I got a phone call that
changed my life.
changed my life.
1
3089
3808
tôi đã nhận được một cuộc điện thoại
làm thay đổi cuộc đời tôi.
làm thay đổi cuộc đời tôi.
00:18
At the time, I was
cardiologist at UCLA,
cardiologist at UCLA,
2
6897
3952
Lúc đó, tôi là bác sĩ tim mạch
tại UCLA,
tại UCLA,
00:22
specializing in cardiac
imaging techniques.
imaging techniques.
3
10849
3437
chuyên ngành kỹ thuật hình ảnh tim.
00:26
The call came from a veterinarian
at the Los Angeles Zoo.
at the Los Angeles Zoo.
4
14286
5529
Cuộc gọi đến từ một bác sĩ thú y
ở Sở Thú Los Angeles.
ở Sở Thú Los Angeles.
00:31
An elderly female chimpanzee
5
19815
2654
Một con đười ươi cái già
00:34
had woken up with a facial droop
6
22469
2823
đã thức dậy với gương mặt ủ rũ
00:37
and the veterinarians were worried
that she'd had a stroke.
that she'd had a stroke.
7
25292
3336
và các bác sĩ thú y lo rằng
nó bị đột quỵ.
nó bị đột quỵ.
00:40
They asked if I'd
come to the zoo
come to the zoo
8
28628
3025
Họ muốn tôi đến sở thú
00:43
and image the animal's heart
9
31653
1948
và chụp hình tim của nó
00:45
to look for a possible
cardiac cause.
cardiac cause.
10
33601
3690
để tìm ra nguyên nhân
có thể đã gây ra điều đó.
có thể đã gây ra điều đó.
00:49
Now, to be clear, North American
zoos are staffed
zoos are staffed
11
37291
3638
Để làm rõ, các sở thú ở Bắc Mĩ
được cung cấp
được cung cấp
00:52
by highly qualified,
board-certified veterinarians
board-certified veterinarians
12
40929
4129
các bác sĩ thú y với bằng cấp cao
00:57
who take outstanding
care of their animal patients.
care of their animal patients.
13
45058
4669
và chăm sóc các bệnh nhân thú vật
một các xuất sắc.
một các xuất sắc.
01:01
But occasionally, they do reach into
the human medical community,
the human medical community,
14
49727
4086
Nhưng đôi khi, họ cũng liên lạc với
cộng đồng bác sĩ con người,
cộng đồng bác sĩ con người,
01:05
particularly for some
speciality consultation,
speciality consultation,
15
53813
4601
đặc biệt là để tham khảo
kiến thức chuyên ngành,
kiến thức chuyên ngành,
01:10
and I was one of the lucky physicians
who was invited in to help.
who was invited in to help.
16
58414
5819
và tôi là một trong các y sĩ may mắn
được mời đến để giúp.
được mời đến để giúp.
01:16
I had a chance to rule out
a stroke in this chimpanzee
a stroke in this chimpanzee
17
64233
6503
Tôi đã có cơ hội
loại bỏ khả năng đột quỵ ở con đười ươi
loại bỏ khả năng đột quỵ ở con đười ươi
01:22
and make sure that this gorilla
didn't have a torn aorta,
didn't have a torn aorta,
18
70736
6064
và bảo đảm rằng con tinh tinh
không bị rách động mạch chủ,
không bị rách động mạch chủ,
01:28
evaluate this macaw
for a heart murmur,
for a heart murmur,
19
76800
4787
chẩn đoán tâm thu / tâm trương
cho con vẹt,
cho con vẹt,
01:33
make sure that this California sea lion's
paricardium wasn't inflamed,
paricardium wasn't inflamed,
20
81587
7469
bảo đảm rằng màng ngoài tim
của con sư tử biển không bị viêm,
của con sư tử biển không bị viêm,
01:41
and in this picture, I'm listening
to the heart of a lion
to the heart of a lion
21
89056
4258
và trong bức ảnh này, tôi đang nghe
nhịp tim của một con sư tử
nhịp tim của một con sư tử
01:45
after a lifesaving,
collaborative procedure
collaborative procedure
22
93314
3617
sau một quy trình cứu mạng được hợp tác
01:48
with veterinarians and physicians
23
96931
2917
cùng các bác sĩ thú y và y sĩ
01:51
where we drained 700 cc's of
fluid from the sac
fluid from the sac
24
99848
4317
khi chúng tôi rút 700cc chất lỏng
khỏi một bao
khỏi một bao
01:56
in which this lion's
heart was contained.
heart was contained.
25
104165
4404
chứa quả tim của con sư tử đó.
02:00
And this procedure, which I have
done on many human patients,
done on many human patients,
26
108569
4813
Và quy trình này, mà tôi đã làm
trên nhiều bệnh nhân,
trên nhiều bệnh nhân,
02:05
was identical, with the exception
of that paw and that tail.
of that paw and that tail.
27
113382
9351
là đồng nhất, chỉ có điểm khác biệt
là bộ vuốt và cái đuôi.
là bộ vuốt và cái đuôi.
02:14
Now most of the time, I was working
at UCLA Medical Center with physicians,
at UCLA Medical Center with physicians,
28
122733
6391
Phần lớn thời gian, tôi làm việc ở
Trung Tâm Y Học UCLA với các y sĩ,
Trung Tâm Y Học UCLA với các y sĩ,
02:21
discussing symptoms
and diagnoses and treatments
and diagnoses and treatments
29
129124
5034
thảo luận các triệu chứng
và chẩn đoán và chữa trị
và chẩn đoán và chữa trị
02:26
for my human patients,
30
134158
3441
cho các bệnh nhân của tôi,
02:29
but some of the time,
I was working at the Los Angeles Zoo
I was working at the Los Angeles Zoo
31
137599
3078
nhưng đôi khi, tôi làm việc
ở Sở Thú Los Angeles
ở Sở Thú Los Angeles
02:32
with veterinarians, discussing
symptoms and diagnoses and treatments
symptoms and diagnoses and treatments
32
140677
5445
với các bác sĩ thú y, thảo luận
các triệu chứng và chẩn đoán và chữa trị
các triệu chứng và chẩn đoán và chữa trị
02:38
for their animal patients.
33
146122
2626
cho các thú vật bị bệnh của họ.
02:40
And occasionally, on
the very same day,
the very same day,
34
148748
5093
Và thỉnh thoảng, trong cùng một ngày,
02:45
I went on rounds at
UCLA Medical Center
UCLA Medical Center
35
153841
3779
tôi làm việc ở cả
Trung Tâm Y Học UCLA
Trung Tâm Y Học UCLA
02:49
and at the Los Angeles Zoo.
36
157620
2903
và ở Sở Thú Los Angeles.
02:52
And here's what started coming
into very clear focus for me.
into very clear focus for me.
37
160523
6338
Và đây là điều đã trở nên
rất rõ ràng với tôi.
rất rõ ràng với tôi.
02:58
Physicians and veterinarians
were essentially taking care
were essentially taking care
38
166861
4306
Các y sĩ và bác sĩ thú y
về cơ bản chăm sóc
về cơ bản chăm sóc
03:03
of the same disorders in their
animal and human patients:
animal and human patients:
39
171167
5170
cùng các căn bệnh ở cả các
bệnh nhân và thú vật:
bệnh nhân và thú vật:
03:08
congestive heart failure, brain tumors,
40
176337
4513
sung huyết, u não,
03:12
leukemia, diabetes,
arthritis, ALS, breast cancer,
arthritis, ALS, breast cancer,
41
180850
8251
bệnh bạch cầu, tiểu đường, viêm khớp,
ALS, ung thư vú,
ALS, ung thư vú,
03:21
even psychiatric syndromes
like depression, anxiety,
like depression, anxiety,
42
189101
5140
và cả những hội chứng tâm thần
như trầm cảm, lo lắng,
như trầm cảm, lo lắng,
03:26
compulsions, eating disorders
and self-injury.
and self-injury.
43
194241
6547
cưỡng bách, rối loạn ăn uống,
và tự gây thương tích.
và tự gây thương tích.
03:32
Now, I've got a confession to make.
44
200788
2878
Bây giờ, tôi phải thú nhận một việc.
03:35
Even though I studied comparative
physiology and evolutionary biology
physiology and evolutionary biology
45
203666
6849
Mặc dù tôi học sinh lý học đối chiếu
và sinh học tiến hóa
và sinh học tiến hóa
03:42
as an undergrad --
46
210515
2083
bậc cử nhân
03:44
I had even written my senior
thesis on Darwinian theory --
thesis on Darwinian theory --
47
212598
4538
Tôi thậm chí đã viết bài luận văn
tốt nghiệp về thuyết của Darwin
tốt nghiệp về thuyết của Darwin
03:49
learning about the
significant overlap
significant overlap
48
217136
2720
tìm hiểu về sự trùng lặp rõ rệt
03:51
between the disorders of
animals and humans,
animals and humans,
49
219856
2736
giữa sự mất trật tự của động vật
và con người,
và con người,
03:54
it came as a much needed
wake-up call for me.
wake-up call for me.
50
222592
5719
nó giống như một hồi chuông
thức tỉnh cho tôi vậy.
thức tỉnh cho tôi vậy.
04:00
So I started wondering,
with all of these overlaps,
with all of these overlaps,
51
228311
4488
Vì thế tôi bắt đầu tự hỏi,
với những sự tương đồng kia,
với những sự tương đồng kia,
04:04
how was it that I had never
thought to ask a veterinarian,
thought to ask a veterinarian,
52
232799
5518
tại sao chưa bao giờ tôi nghĩ
đến việc làm bác sĩ thú y
đến việc làm bác sĩ thú y
04:10
or consult the veterinary literature,
53
238317
2527
hoặc tư vấn chuyên môn thú y,
04:12
for insights into one
of my human patients?
of my human patients?
54
240844
4329
nhờ vào kiến thức về người?
04:17
Why had I never, nor had any of my
physician friends and colleagues
physician friends and colleagues
55
245173
6151
Tại sao tôi, cũng như tất cả đồng nghiệp
và bạn bè trong ngành y tôi từng hỏi,
và bạn bè trong ngành y tôi từng hỏi,
04:23
whom I asked, ever attended
a veterinary conference?
a veterinary conference?
56
251324
5343
chưa bao giờ tham dự một buổi
hội thảo thú y nào?
hội thảo thú y nào?
04:30
For that matter, why was
any of this a surprise?
any of this a surprise?
57
258327
6116
Tại sao những thứ này lại
đáng ngạc nhiên thế?
đáng ngạc nhiên thế?
04:36
I mean, look, every single physician
accepts some biological connection
accepts some biological connection
58
264443
6145
Ý tôi là, nhìn đi, mỗi một bác sĩ
đều chấp nhận sự liên hệ về mặt sinh học
đều chấp nhận sự liên hệ về mặt sinh học
04:42
between animals and humans.
59
270588
2900
giữa động vật và con người.
04:45
Every medication that we prescribe
or that we've taken ourselves
or that we've taken ourselves
60
273488
4769
Mỗi một thứ thuốc chúng tôi kê hoặc
bản thân từng dùng
bản thân từng dùng
04:50
or we've given to our families
61
278257
2634
hoặc tự kê cho gia đình mình
04:52
has first been tested on an animal.
62
280891
3580
đều đã từng được thử nghiệm trên động vật.
04:56
But there's something very different
63
284471
1756
Nhưng có thứ gì đó rất khác
04:58
about giving an animal a
medication or a human disease
medication or a human disease
64
286227
6605
trong việc chữa bệnh cho động vật
hoặc một chứng bệnh trên người
hoặc một chứng bệnh trên người
05:04
and the animal developing
congestive heart failure
congestive heart failure
65
292832
3945
và chứng tắc nghẽn tim của động vật
05:08
or diabetes or breast cancer
on their own.
on their own.
66
296777
6547
hoặc là bệnh tiểu đường và ung thư vú.
05:15
Now, maybe some of the surprise
67
303324
2631
Có lẽ một vài sự bất ngờ
05:17
comes from the increasing
separation in our world
separation in our world
68
305955
3584
đến từ việc thế giới ngày càng bị chia cắt
05:21
between the urban and the nonurban.
69
309539
3884
giữa thành thị và nông thôn.
05:25
You know, we hear about these city kids
70
313423
2698
Bạn biết đấy, chúng ta nghe về
những đứa trẻ thành thị;
những đứa trẻ thành thị;
05:28
who think that wool grows on trees
71
316121
4071
chúng nghĩ rằng len mọc trên cây
05:32
or that cheese comes from a plant.
72
320192
4064
hoặc phô mai thì được trồng.
05:36
Well, today's human hospitals,
73
324256
2733
Bệnh viện cho người bây giờ,
05:38
increasingly, are turning into these
gleaming cathedrals of technology.
gleaming cathedrals of technology.
74
326989
6811
ngày càng được biến tấu
thành thánh đường hào nhoáng của kĩ thuật.
thành thánh đường hào nhoáng của kĩ thuật.
05:45
And this creates a psychological
distance between the human patients
distance between the human patients
75
333810
4907
Và việc này tạo ra một khoảng cách tâm lí
giữa các bệnh nhân con người,
giữa các bệnh nhân con người,
05:50
who are being treated there
76
338717
2720
những người được chữa trị ở đó
05:53
and animal patients who
are living in oceans
are living in oceans
77
341437
4497
và bệnh nhân động vật mắc bệnh đang sống
ở các đại dương
ở các đại dương
05:57
and farms and jungles.
78
345934
3518
và nông trại hoặc rừng.
06:01
But I think there's an
even deeper reason.
even deeper reason.
79
349452
5109
Nhưng tôi nghĩ có một lý do
tiềm ẩn hơn.
tiềm ẩn hơn.
06:06
Physicians and scientists, we accept
intellectually that our species,
intellectually that our species,
80
354561
6733
Bác sĩ và các nhà khoa học, chúng ta
chấp nhận rằng giống nòi chúng ta,
chấp nhận rằng giống nòi chúng ta,
06:13
Homo sapiens, is merely
one species,
one species,
81
361294
3741
Homo sapiens, chỉ là một loài,
06:17
no more unique or
special than any other.
special than any other.
82
365035
5471
chẳng khác biệt gì hơn
những loài khác.
những loài khác.
06:22
But in our hearts, we don't
completely believe that.
completely believe that.
83
370506
5016
Nhưng từ tận đáy lòng, chúng ta
lại không tin vào điều đó.
lại không tin vào điều đó.
06:28
I feel it myself when I'm
listening to Mozart
listening to Mozart
84
376572
4294
Tôi cảm nhận được điều này khi nghe
nhạc Mozart
nhạc Mozart
06:32
or looking at pictures of the
Mars Rover on my MacBook.
Mars Rover on my MacBook.
85
380866
5400
hoặc ngắm nhìn các bức ảnh của người máy
thăm dò sao Hỏa trên MacBook.
thăm dò sao Hỏa trên MacBook.
06:38
I feel that tug of
human exceptionalism,
human exceptionalism,
86
386266
5546
Tôi cảm nhận được một chút
sự lỗi lạc của nhân loại,
sự lỗi lạc của nhân loại,
06:43
even as I recognize the
scientifically isolating cost
scientifically isolating cost
87
391812
4558
mặc dù tôi nhận thấy sự tách biệt
mang tính khoa học như cái giá
mang tính khoa học như cái giá
06:48
of seeing ourselves as a
superior species, apart.
superior species, apart.
88
396370
6376
cho việc tự cho bản thân mình
là giống loài kiệt xuất.
là giống loài kiệt xuất.
06:54
Well, I'm trying these days.
89
402746
3233
À, dạo này tôi đang cố gắng.
06:57
When I see a human patient
now, I always ask,
now, I always ask,
90
405979
4462
Dạo này, khi tôi thấy một bệnh nhân
tôi luôn hỏi
tôi luôn hỏi
07:02
what do the animal doctors know
about this problem that I don't know?
about this problem that I don't know?
91
410441
4842
các bác sĩ thú y biết cái gì về vấn đề này
mà tôi không biết?
mà tôi không biết?
07:07
And, might I be taking better
care of my human patient
care of my human patient
92
415283
5462
Và, có chăng tôi sẽ chăm sóc bệnh nhân
của tôi tốt hơn
của tôi tốt hơn
07:12
if I saw them as a human
animal patient?
animal patient?
93
420745
5173
nếu tôi coi họ như động vật bị ốm?
07:19
Here are a few examples of the
kind of exciting connections
kind of exciting connections
94
427858
4237
Sau đây là một vài ví dụ
cho thứ liên hệ hay ho
cho thứ liên hệ hay ho
07:24
that this kind of
thinking has led me to.
thinking has led me to.
95
432095
3962
mà kiểu tư duy này đã dẫn dắt tôi đến.
07:28
Fear-induced heart failure.
96
436057
2837
Sự trụy tim do sợ hãi.
07:30
Around the year 2000,
97
438894
2504
Vào khoảng năm 2000,
07:33
human cardiologists "discovered"
emotionally induced heart failure.
emotionally induced heart failure.
98
441398
7500
các bác sĩ tim mạch "phát hiện" ra
sự trụy tim do kích động.
sự trụy tim do kích động.
07:40
It was described in a gambling father
who had lost his life's savings
who had lost his life's savings
99
448898
5102
Nó được mô tả trong trường hợp của một
ông bố đánh bài thua sạch tiền túi
ông bố đánh bài thua sạch tiền túi
07:46
with a roll of the dice,
100
454000
3152
chỉ với một lần đổ xúc xắc,
07:49
in a bride who'd
been left at the alter.
been left at the alter.
101
457152
4671
trong trường hợp của một cô dâu
bị bỏ rơi ở thánh đường.
bị bỏ rơi ở thánh đường.
07:53
But it turns out, this
"new" human diagnosis
"new" human diagnosis
102
461823
4641
Nhưng thì ra là, sự chẩn đoán
cho người kiểu "mới" này
cho người kiểu "mới" này
07:58
was neither new, nor
was it uniquely human.
was it uniquely human.
103
466464
4475
không mới cũng chẳng hoàn toàn "người".
08:02
Veterinarians had been diagnosing,
treating and even preventing
treating and even preventing
104
470939
5928
Các bác sĩ thú y đã chẩn đoán,
chữa trị và thậm chí phòng ngừa
chữa trị và thậm chí phòng ngừa
08:08
emotionally induced
symptoms in animals
symptoms in animals
105
476867
3879
triệu chứng do kích động trên động vật,
08:12
ranging from monkeys to flamingos,
from to deer to rabbits,
from to deer to rabbits,
106
480746
5904
từ khỉ đến hồng hạc, từ nai đến thỏ,
08:18
since the 1970s.
107
486650
3058
từ những năm 1970 rồi.
08:22
How many human lives
might have been saved
might have been saved
108
490968
3366
Có bao nhiêu mạng sống con người
có thể được cứu sống
có thể được cứu sống
08:26
if this veterinary knowledge
had been put into the hands
had been put into the hands
109
494334
3605
nếu kiến thức thú y này được
vận dụng bởi
vận dụng bởi
08:29
of E.R. docs and cardiologists?
110
497939
3906
các bác sĩ cấp cứu và tim mạch?
08:35
Self-injury.
111
503055
2462
Chấn thương tự gây ra.
08:37
Some human patients
harm themselves.
harm themselves.
112
505517
4135
Một vài bệnh nhân tự làm mình bị thương.
08:41
Some pluck out patches of hair,
113
509652
3700
Một vài người nhổ cả mảng tóc,
08:45
others actually cut themselves.
114
513352
3100
số khác lại tự cứa vào người.
08:50
Some animal patients
also harm themselves.
also harm themselves.
115
518242
3822
Vài động vật cũng tự làm tổn thương mình.
08:54
There are birds that
pluck out feathers.
pluck out feathers.
116
522064
3480
Có những con chim tự nhổ lông mình.
08:57
There are stallions that repetitively
bite their flanks until they bleed.
bite their flanks until they bleed.
117
525544
7769
Có cả những con ngựa liên tục cắn vào
lườn của mình đến khi chảy máu mới thôi.
lườn của mình đến khi chảy máu mới thôi.
09:05
But veterinarians have very specific
and very effective ways
and very effective ways
118
533313
5172
Nhưng các bác sĩ thú y có những cách
rất cụ thể và hữu hiệu
rất cụ thể và hữu hiệu
09:10
of treating and even
preventing self-injury
preventing self-injury
119
538485
4419
để điều trị và thậm chí phòng ngừa
chấn thương tự gây ra
chấn thương tự gây ra
09:14
in their self-injuring animals.
120
542904
3782
cho các động vật.
09:18
Shouldn't this veterinary knowledge
be put into the hands
be put into the hands
121
546686
3047
Chẳng phải những kiến thức về thú y này
nên được áp dụng
nên được áp dụng
09:21
of psychotherapists and
parents and patients
parents and patients
122
549733
3726
bởi các nhà trị liệu tâm thần
và phụ huynh hoặc bệnh nhân
và phụ huynh hoặc bệnh nhân
09:25
struggling with self-injury?
123
553459
2978
đang chiến đấu với chứng
tự làm hại bản thân hay sao?
tự làm hại bản thân hay sao?
09:29
Postpartum depression and
postpartum psychosis.
postpartum psychosis.
124
557497
4835
Chứng trầm cảm và rối loạn tâm lý sau sinh
09:34
Sometimes, soon after giving birth,
125
562332
3135
Đôi khi, ngay sau khi sinh con,
09:37
some women become depressed,
126
565467
2424
một số chị em phụ nữ bị trầm cảm,
09:39
and sometimes they become seriously
depressed and even psychotic.
depressed and even psychotic.
127
567891
4306
và đôi khi họ trở nên cực kì trầm cảm
và thậm chí là rối loạn tâm thần.
và thậm chí là rối loạn tâm thần.
09:44
They may neglect their newborn,
128
572197
2564
Họ có thể sao nhãng đứa bé mới sinh,
09:46
and in some extreme cases,
129
574761
2176
và trong một vài trường hợp nghiêm trọng,
09:48
even harm the child.
130
576937
3149
thậm chí còn làm hại đứa trẻ.
09:52
Equine veterinarians also
know that occasionally,
know that occasionally,
131
580086
4226
Các mã y còn biết rằng thỉnh thoảng,
09:56
a mare, soon after giving birth,
132
584312
3121
một con ngựa cái, sau khi sinh,
09:59
will neglect the foal,
refusing to nurse,
refusing to nurse,
133
587433
3213
sẽ lờ ngựa con, từ chối chăm sóc nó
10:02
and in some instances,
kick the foal, even to death.
kick the foal, even to death.
134
590646
5072
và trong một số trường hợp,
đá con ngựa con tới chết.
đá con ngựa con tới chết.
10:09
But veterinarians have devised
135
597018
2805
Nhưng các bác sĩ thú y đã thiết lập
10:11
an intervention to deal with
this foal rejection syndrome
this foal rejection syndrome
136
599823
5473
một sự phòng ngừa để xử lí
hội chứng chối bỏ con này,
hội chứng chối bỏ con này,
10:17
that involves increasing
oxytocin in the mare.
oxytocin in the mare.
137
605296
4265
bằng việc tăng oxytocin của ngựa cái.
10:21
Oxytocin is the bonding hormone,
138
609561
3385
Oxytocin chính là thứ hormone kết nối,
10:24
and this leads to renewed interest,
139
612946
2689
và điều này khơi gợi lại niềm hứng thú
10:27
on the part of the mare, in her foal.
140
615635
3430
đối với con ngựa cái, đối với ngựa non.
10:31
Shouldn't this information
141
619065
2056
Chẳng phải thứ thông tin này
10:33
be put into the hands of ob/gyn's
142
621121
3340
nên được cung cấp cho các bác sĩ sản phụ
10:36
and family doctors and patients
143
624461
3333
bác sĩ gia đình và bệnh nhân,
10:39
who are struggling with postpartum
depression and psychosis?
depression and psychosis?
144
627794
5362
những người đang chống chọi với
chứng trầm cảm và rối loạn tâm lí sau sinh?
chứng trầm cảm và rối loạn tâm lí sau sinh?
10:47
Well, despite all of this promise,
145
635306
2347
À, mặc cho tất cả những lời hứa hẹn này,
10:49
unfortunately the gulf between
our fields remains large.
our fields remains large.
146
637653
7808
không may là khoảng cách giữa
các lĩnh vực này vẫn còn lớn.
các lĩnh vực này vẫn còn lớn.
10:57
To explain it, I'm afraid I'm going
to have to air some dirty laundry.
to have to air some dirty laundry.
147
645461
5529
Nói rõ hơn, tôi e là tôi sẽ phải hong khô
mấy bộ đồ dơ.
mấy bộ đồ dơ.
11:02
Some physicians can be real snobs
148
650990
4105
Một vài bác sĩ có thể là những kẻ hợm mình
11:07
about doctors who are not M.D.'s.
149
655095
2554
đối với các bác sĩ không phải là thạc sĩ y
11:09
I'm talking about dentists and
optometrists and psychologists,
optometrists and psychologists,
150
657649
6326
Tôi đang nói về nhà sĩ, bác sĩ nhãn khoa
và bác sĩ tâm lý,
và bác sĩ tâm lý,
11:15
but maybe especially animal doctors.
151
663975
4227
nhưng có lẽ đặc biệt là bác sĩ thú y.
11:20
Of course, most physicians
don't realize that it is harder
don't realize that it is harder
152
668202
3873
Dĩ nhiên, hầu hết người hành nghề y
không nhận thấy rằng sẽ khó
không nhận thấy rằng sẽ khó
11:24
to get into vet school these
days than medical school,
days than medical school,
153
672075
4383
đầu vào trường thú y hơn là
trường y bây giờ,
trường y bây giờ,
11:28
and that when we go
to medical school,
to medical school,
154
676458
2284
và khi chúng ta đi hoc trường y,
11:30
we learn everything
there is to know
there is to know
155
678742
2613
ta học mọi thứ
11:33
about one species, Homo sapiens,
156
681355
3123
về 1 loài duy nhất, Homo sapiens,
11:36
but veterinarians need to learn
about health and disease
about health and disease
157
684478
4307
nhưng các bác sĩ thú y cần phải học
về sức khỏe và bệnh lí
về sức khỏe và bệnh lí
11:40
in mammals, amphibians,
reptiles, fish and birds.
reptiles, fish and birds.
158
688785
4978
của cả động vật có vú, lưỡng cư,
bò sát, cá và chim.
bò sát, cá và chim.
11:45
So I don't blame the vets
for feeling annoyed
for feeling annoyed
159
693763
4684
Vì vậy tôi không bắt lỗi các bác sĩ thú y
khi họ bực bội
khi họ bực bội
11:50
by my profession's
condescension and ignorance.
condescension and ignorance.
160
698447
5965
về sự hợm hĩnh và hời hợt
từ chuyên môn của tôi.
từ chuyên môn của tôi.
11:56
But here's one from the vets:
161
704412
2740
Nhưng cái này là của các bác sĩ thú y:
11:59
What do you call a veterinarian
162
707152
3407
Bạn gọi một bác sĩ thú y
12:02
who can only take
care of one species?
care of one species?
163
710559
5857
chỉ biết chữa trị cho một loài thôi là gì?
12:08
A physician. (Laughter)
164
716416
3321
Một bác sĩ. (Tiếng cười)
12:11
Closing the gap has become
a passion for me,
a passion for me,
165
719737
6209
Xóa bỏ khoảng cách giờ trở thành
niềm đam mê của tôi,
niềm đam mê của tôi,
12:17
and I'm doing this
through programs
through programs
166
725946
2601
và tôi đang thực hiện nó
thông qua các chương trình
thông qua các chương trình
12:20
like Darwin on Rounds at UCLA,
167
728547
3142
như Darwin on Rounds ở UCLA,
12:23
where we're bringing animal experts
and evolutionary biologists
and evolutionary biologists
168
731689
5547
nơi chúng tôi mang những chuyên gia thú y
và các nhà sinh học tiến hóa
và các nhà sinh học tiến hóa
12:29
and embedding them
on our medical teams
on our medical teams
169
737236
4152
và cho họ theo đội y khoa của chúng tôi
12:33
with our interns and our residents.
170
741388
3938
với những thực tập sinh và bác sĩ nội trú.
12:37
And through Zoobiquity conferences,
171
745326
3707
và thông qua hội thảo Zoobiquity,
12:41
where we bring medical schools
together with veterinary schools
together with veterinary schools
172
749033
4219
nơi chúng tôi mang các trường y
và trường thú y đến với nhau
và trường thú y đến với nhau
12:45
for collabortive discussions
173
753252
2140
cho các thảo luận mang tính hợp tác
12:47
of the shared diseases and disorders
174
755392
2801
của các căn bệnh và rối loạn chung
12:50
of animal and human patients.
175
758193
4126
của cả người và thú bị bệnh.
12:54
At Zoobiquity conferences,
176
762319
2843
Ở các hội thảo của Zoobiquity,
12:57
participants learn how treating
breast cancer in a tiger
breast cancer in a tiger
177
765162
5420
người tham gia học làm thế nào
chữa ung thư vú trên loài hổ
chữa ung thư vú trên loài hổ
13:02
can help us better treat breast cancer
178
770582
2953
có thể giúp chúng ta chữa ung thư vú
hiệu quả hơn
hiệu quả hơn
13:05
in a kindergarten teacher;
179
773535
3311
trên người giáo viên mầm non;
13:08
how understanding polycystic
overies in a Holstein cow
overies in a Holstein cow
180
776846
4863
làm thế nào hiểu rõ chứng
buồng trứng đa nang ở giống bò Holstein
buồng trứng đa nang ở giống bò Holstein
13:13
can help us better take care
181
781709
2234
có thể giúp chúng ta chăm sóc tốt hơn
13:15
of a dance instructor
with painful periods;
with painful periods;
182
783943
4560
một giáo viên múa thường xuyên
bị hành kinh trong đau đớn,
bị hành kinh trong đau đớn,
13:20
and how better understanding the
treatment of separation anxiety
treatment of separation anxiety
183
788503
4649
và làm thế nào việc hiểu rõ hơn cách trị
chứng sợ cách li
chứng sợ cách li
13:25
in a high-strung Sheltie
184
793152
2409
của một con chó Sheltie căng thẳng
13:27
can help an anxious young child
struggling with his first days of school.
struggling with his first days of school.
185
795561
7401
có thể giúp một đứa trẻ hay lo sợ
chống chọi trong ngày đầu đến trường.
chống chọi trong ngày đầu đến trường.
13:34
In the United States and now
internationally, at Zoobiquity conferences
internationally, at Zoobiquity conferences
186
802962
5245
Ở Mỹ, và giờ là toàn cầu, ở các hội thảo
của Zoobiquity
của Zoobiquity
13:40
physicians and veterinarians check
their attitudes and their preconceptions
their attitudes and their preconceptions
187
808207
6869
bác sĩ và bác sĩ thú y kiểm tra thái độ
và định kiến của họ
và định kiến của họ
13:47
at the door and come
together as colleagues,
together as colleagues,
188
815076
6024
ngay từ đầu và đến với nhau như
đồng nghiệp,
đồng nghiệp,
13:53
as peers, as doctors.
189
821100
5865
bạn cùng lứa, và như những bác sĩ.
13:58
After all, we humans
are animals, too,
are animals, too,
190
826965
5420
Dù sao thì con người chúng ta cũng
là động vật thôi,
là động vật thôi,
14:04
and it's time for us physicians to embrace
191
832385
3460
và đã đến lúc những bác sĩ như chúng tôi
14:07
our patients' and our own animal natures
192
835845
4547
chăm sóc các bệnh nhân của mình và
bản năng động vật của chúng ta
bản năng động vật của chúng ta
14:12
and join veterinarians
193
840392
2138
và cùng với các bác sĩ thú y
14:14
in a species-spanning approach to health.
194
842530
4988
trong một sự tiếp cận đa loài
đến sức khỏe.
đến sức khỏe.
14:19
Because it turns out,
195
847518
2213
Vì thật ra,
14:21
some of the best and
most humanistic medicine
most humanistic medicine
196
849731
5198
một số phương thuốc tốt đẹp
và nhân đạo nhất
và nhân đạo nhất
14:26
is being practiced by doctors
whose patients aren't human.
whose patients aren't human.
197
854929
5540
là được chữa trị bởi các bác sĩ
mà bệnh nhân không phải là con người.
mà bệnh nhân không phải là con người.
14:32
And one of the best ways
we can take care
we can take care
198
860469
3382
Và một trong những cách tốt nhất
chúng ta có thể chăm sóc
chúng ta có thể chăm sóc
14:35
of the human patient is by
paying close attention
paying close attention
199
863851
5101
cho bệnh nhân là bằng việc
chú ý thật kĩ
chú ý thật kĩ
14:40
to how all the other
patients on the planet
patients on the planet
200
868952
3703
đến việc làm thế nào tất cả bệnh nhân khác
trên hành tinh này
trên hành tinh này
14:44
live, grow, get sick and heal.
201
872655
6657
sống, phát triển, ốm đau và khỏi bệnh.
14:51
Thank you.
202
879312
2585
Xin cám ơn.
14:53
(Applause).
203
881897
2480
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Barbara Natterson-Horowitz - CardiologistBarbara Natterson-Horowitz, Professor of Medicine in the Division of Cardiology at UCLA Medical School, provides a unique perspective on how human well-being, including mental health, can be improved by insights into animal health.
Why you should listen
Barbara Natterson-Horowitz is a cardiologist whose patients include gorillas, lions, wallabies and humans. Her medical rounds sometimes take place at the Los Angeles Zoo, or might include veterinarians in a discussion of human health at the Ronald Reagan UCLA Medical Center, but always channel the perspective of Charles Darwin. A professor in UCLA’s Division of Cardiology and in the Department of Ecology and Evolutionary Biology, Natterson-Horowitz's medical specialty is cardiac imaging -- but her academic passion is the evolutionary connection between human and animal bodies and minds. In 2012, she co-authored the book Zoobiquity: The Astonishing Connection Between Human and Animal Health, advocating a “One Health” approach to medicine. She founded the Zoobiquity Conferences to bring veterinarians and physicians together for “species-spanning” debates and collaborations.
More profile about the speakerBarbara Natterson-Horowitz | Speaker | TED.com