ABOUT THE SPEAKER
Pardis Sabeti - Computational geneticist
Pardis Sabeti investigates the genomes of microbes, including the Ebola virus, to help understand how to slow them.

Why you should listen

Pardis Sabeti develops algorithms to detect the genetic signatures of adaption in humans and the microbial organisms that infect humans. Among her lab’s key research areas: examining the genetic factors that drive disease susceptibility to Ebola and Lassa hemorrhagic fever, and investigating the genomes of microbes, including Lassa virus, Ebola virus, Plasmodium falciparum malaria, Vibrio cholera and Mycobacterioum tuberculosis, to help find cures.

She's based at the Center for Systems Biology and Department of Organismic and Evolutionary Biology at Harvard and the Department of Immunology and Infectious Disease at the Harvard School of Public Health. Sabeti is a National Geographic Emerging Explorer and was named a Time magazine Person of the Year in 2014 as one of the Ebola fighters.
More profile about the speaker
Pardis Sabeti | Speaker | TED.com
TEDWomen 2015

Pardis Sabeti: How we'll fight the next deadly virus

Pardis Sabeti: Hoe we het volgende dodelijke virus kunnen bestrijden

Filmed:
1,341,966 views

Toen Ebola in maart 2014 uitbrak, zijn Pardis Sabeti en haar team aan het werk gegaan om het genoom in kaart te brengen. Zo ontdekten ze hoe het virus zich verspreidde en muteerde. Sabeti zette direct haar onderzoek op het internet, zodat wereldwijd virus-jagers en wetenschappers mee konden werken aan de strijd. In deze talk laat ze zien hoe die openheid geholpen heeft bij het stoppen van het virus en hoe het kan helpen bij de strijd tegen het volgende virus. "We moesten transparant werken, delen en samenwerken". Sabeti zegt:"Laat de wereld niet ten onder gaan aan een virus, maar verlicht worden door miljoenen harten en geesten die samenwerken."
- Computational geneticist
Pardis Sabeti investigates the genomes of microbes, including the Ebola virus, to help understand how to slow them. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
You maymei never have heardgehoord
of KenemaKenema, SierraSierra LeoneLeone
0
1015
2762
Misschien heb je nog nooit gehoord
van Kenema, Sierra Leone
00:15
or AruaArua, NigeriaNigeria.
1
3801
1532
of Arua, Nigeria.
00:17
But I know them as two of the mostmeest
extraordinarybuitengewoon placesplaatsen on earthaarde.
2
5357
3771
Ik ken ze als de twee heel
bijzondere plekken op aarde.
00:21
In hospitalsziekenhuizen there, there's a communitygemeenschap
of nursesverpleegkundigen, physiciansartsen and scientistswetenschappers
3
9956
5053
In die ziekenhuizen zijn
verplegers, dokters en wetenschappers
00:27
that have been quietlyzachtjes battlingvechten
4
15033
1557
al jarenlang aan het vechten
00:28
one of the deadliestdodelijkste threatsbedreigingen
to humanityde mensheid for yearsjaar:
5
16614
2700
tegen een van de dodelijkste
bedreigingen voor de mensheid:
00:31
LassaLassa virusvirus.
6
19338
1174
het lassa-virus
00:33
LassaLassa virusvirus is a lot like EbolaEbola.
7
21118
2138
Het lassa-virus lijkt op ebola;
00:35
It can causeoorzaak a severeerge, ernstige feverkoorts
and can oftenvaak be fataldodelijk.
8
23280
3233
het kan heftige koorts veroorzaken
en is vaak dodelijk.
00:39
But these individualsindividuen,
they riskrisico theirhun liveslevens everyelk day
9
27053
3939
Toch riskeren deze mensen
elke dag hun leven
00:43
to protectbeschermen the individualsindividuen
in theirhun communitiesgemeenschappen,
10
31016
2917
om de leden van hun gemeenschap
te beschermen
00:45
and by doing so, protectbeschermen us all.
11
33957
2580
en daarmee ook ons te beschermen.
00:49
But one of the mostmeest extraordinarybuitengewoon things
I learnedgeleerd about them
12
37093
2908
Maar het meest bijzondere
wat ik van hen heb geleerd
00:52
on one of my first visitsbezoeken
out there manyveel yearsjaar agogeleden
13
40025
2567
tijdens een van mijn eerste
bezoeken, jaren geleden:
00:54
was that they startbegin eachelk morningochtend- --
14
42616
1709
elke morgen,
beginnen zij zingend
00:56
these challenginguitdagend, extraordinarybuitengewoon daysdagen
on the frontvoorkant lineslijnen -- by singinghet zingen.
15
44349
4943
aan een uitdagende dag
aan het front.
01:01
They gatherverzamelen togethersamen,
and they showtonen theirhun joyvreugde.
16
49731
3339
Ze komen samen
en delen hun blijdschap.
01:05
They showtonen theirhun spiritgeest.
17
53094
1522
Ze tonen hun geestdrift.
01:06
And over the yearsjaar,
18
54640
1159
Door de jaren heen
01:07
from yearjaar after yearjaar as I've visitedbezocht them
and they'veze hebben visitedbezocht me,
19
55823
3113
wanneer ik hen bezocht
of zij mij bezochten,
01:10
I get to gatherverzamelen with them and I singzingen
20
58960
1993
zongen we samen
01:12
and we writeschrijven and we love it,
21
60977
2174
schreven we samen
en genoten ervan.
01:15
because it remindsherinnert us that we're not
just there to pursuena te streven sciencewetenschap togethersamen;
22
63175
3543
Zo voelen we dat het
niet alleen om de wetenschap gaat;
01:18
we're bondedgebonden throughdoor a sharedgedeelde humanityde mensheid.
23
66742
2317
we zijn verbonden door een
gezamenlijk mededogen.
01:21
And that of courseCursus, as you can imaginestel je voor,
becomeswordt extremelyuiterst importantbelangrijk,
24
69586
4323
Stel je voor hoe belangrijk dat is,
01:25
even essentialessentieel, as things beginbeginnen to changeverandering.
25
73933
2773
van levensbelang zelfs
toen alles veranderde.
01:28
And that changedveranderd a great dealtransactie
in MarchMaart of 2014,
26
76730
4789
Die grote verandering
kwam in maart 2014
01:33
when the EbolaEbola outbreakhet uitbreken
was declaredverklaard in GuineaGuinee.
27
81543
2346
toen de ebola-uitbraak
werd bevestigd in Guinee
01:36
This is the first outbreakhet uitbreken in WestWest AfricaAfrika,
28
84426
2132
Dit is de eerste uitbraak in West-Afrika,
01:38
nearin de buurt the bordergrens
of SierraSierra LeoneLeone and LiberiaLiberia.
29
86582
2442
dichtbij de grens met
Sierra Leone en Liberia
01:42
And it was frighteningbeangstigend,
frighteningbeangstigend for us all.
30
90074
2522
Het was beangstigend,
voor ons allemaal.
01:44
We had actuallywerkelijk suspectedvermoedelijke for some time
31
92620
1912
We hadden het vermoeden
01:46
that LassaLassa and EbolaEbola were more
widespreadwijd verspreid than thought,
32
94556
2642
dat lassa en ebola meer wijdverspreid
waren dan gedacht
01:49
and we thought it could
one day come to KenemaKenema.
33
97222
2309
en dat het, op een dag,
naar Kenema zou komen.
01:51
And so membersleden of my teamteam
immediatelyper direct wentgegaan out
34
99896
2410
Mijn teamleden gingen er
onmiddellijk heen
01:54
and joinedtoegetreden DrDr. HumarrHumarr KhanKhan
and his teamteam there,
35
102330
2397
en sloten aan bij
Dr. Humarr Khan en zijn team.
01:56
and we setreeks up diagnosticsdiagnostiek to be ablein staat
to have sensitivegevoelig molecularmoleculair teststesten
36
104751
3677
We installeerden een lab
voor gevoelige moleculaire testen om
02:00
to pickplukken up EbolaEbola if it camekwam
acrossaan de overkant the bordergrens
37
108452
2153
ebola te vinden zodra
het over de grens komt,
02:02
and into SierraSierra LeoneLeone.
38
110629
1263
Sierra Leone in.
02:03
We'dWe zouden alreadynu al setreeks up this kindsoort
of capacitycapaciteit for LassaLassa virusvirus,
39
111916
2996
We hadden dit soort faciliteiten
al voor het lassa-virus,
02:06
we knewwist how to do it,
40
114936
1157
en wisten hoe het moest.
02:08
the teamteam is outstandinguitstaande.
41
116117
1430
Het team is geweldig.
02:09
We just had to give them
the toolsgereedschap and placeplaats to surveyenquête for EbolaEbola.
42
117571
3237
We hoefden ze alleen faciliteiten
te geven om ebola te zoeken.
02:13
And unfortunatelyhelaas, that day camekwam.
43
121340
1628
En helaas vonden ze het.
02:14
On MayMei 23, 2014, a womanvrouw checkedgecontroleerd
into the maternitymoederschap wardafdeling at the hospitalziekenhuis,
44
122992
4981
Op 23 mei 2014 bezocht een vrouw
de kraamkliniek van het ziekenhuis
02:19
and the teamteam ranrende
those importantbelangrijk molecularmoleculair teststesten
45
127997
3726
en het team voerde die
belangrijke tests uit
02:23
and they identifiedgeïdentificeerd the first
confirmedbevestigd casegeval of EbolaEbola in SierraSierra LeoneLeone.
46
131747
3835
en identificeerde
de eerste ebolabesmetting.
02:28
This was an exceptionalbuitengewoon
work that was donegedaan.
47
136107
2049
Dit was uitzonderlijk werk.
02:30
They were ablein staat to diagnosediagnostiseren
the casegeval immediatelyper direct,
48
138180
2260
Zij stelden direct de besmetting
vast waardoor
02:32
to safelyveilig treattraktatie the patientgeduldig
49
140464
2313
de patient veilig behandeld werd
02:34
and to beginbeginnen to do contactcontact tracingtracing
to followvolgen what was going on.
50
142801
3018
en het virus getraceerd werd
om het op te volgen.
02:37
It could'vehad kunnen stoppedgestopt something.
51
145843
1972
Het had daar kunnen stoppen,
02:39
But by the time that day camekwam,
52
147839
2847
maar op dat moment
02:42
the outbreakhet uitbreken had alreadynu al
been breedingteelt for monthsmaanden.
53
150710
2358
was de uitbraak al maanden
aan het sluimeren.
02:45
With hundredshonderden of casesgevallen, it had alreadynu al
eclipsedverduisterd all previousvoorgaand outbreaksuitbraken.
54
153092
3640
en met honderd besmettingen,
werden vorige uitbraken overschaduwd.
02:48
And it camekwam into SierraSierra LeoneLeone
not as that singularenkelvoud casegeval,
55
156756
3644
Het was geen uniek geval
dat Sierra Leone binnenkwam,
02:52
but as a tidalgetij- waveGolf.
56
160424
1292
maar een vloedgolf.
02:54
We had to work
with the internationalInternationale communitygemeenschap,
57
162120
2275
We moesten internationaal samenwerken,
02:56
with the MinistryMinisterie of HealthGezondheid, with KenemaKenema,
to beginbeginnen to dealtransactie with the casesgevallen,
58
164419
3706
met het Ministerie van Gezondheid,
met Kenema, om de gevallen te behandelen
03:00
as the nextvolgende weekweek broughtbracht 31,
59
168149
2071
want de week erop waren het er 31
03:02
then 92, then 147 casesgevallen --
all comingkomt eraan to KenemaKenema,
60
170244
3674
toen 92, toen 147.
Ze kwamen allemaal naar Kenema,
03:05
one of the only placesplaatsen in SierraSierra LeoneLeone
that could dealtransactie with this.
61
173942
3301
een van de weinige plekken
waar dit behandeld kon worden.
03:09
And we workedwerkte around the clockklok
tryingproberen to do everything we could,
62
177610
3399
We werkten de klok rond,
deden alles wat we konden,
03:13
tryingproberen to help the individualsindividuen,
tryingproberen to get attentionaandacht,
63
181033
2961
probeerden de patiënten te helpen,
probeerden aandacht te trekken
03:16
but we alsoook did one other simpleeenvoudig thing.
64
184018
1947
maar we deden ook nog iets simpels.
03:18
From that specimenspecimen that we take
from a patient'spatiënten bloodbloed to detectopsporen EbolaEbola,
65
186544
3789
De bloedmonsters die we namen
om ebola aan te tonen.
03:22
we can discardafdanken it, obviouslyduidelijk.
66
190357
2055
hadden we weg kunnen gooien.
03:24
The other thing we can do is, actuallywerkelijk,
put in a chemicalchemisch and deactivatedeactiveren it,
67
192436
3616
Maar je kan ook chemicaliën
toevoegen en het deactiveren
03:28
so just placeplaats it into a boxdoos
and shipschip it acrossaan de overkant the oceanoceaan,
68
196076
2730
verpakken en wereldwijd versturen.
03:30
and that's what we did.
69
198830
1151
Dat hebben we gedaan.
03:32
We sentverzonden it to BostonBoston, where my teamteam workswerken.
70
200005
2096
We stuurden het naar mijn team in Boston.
03:34
And we alsoook workedwerkte around the clockklok
doing shiftverschuiving work, day after day,
71
202724
3837
We werkten in ploegendienst,
de klok rond.
03:38
and we quicklysnel generatedgegenereerd 99 genomesgenomen
of the EbolaEbola virusvirus.
72
206585
3869
Snel hadden we 99 genomen
van het ebolavirus in kaart gebracht,
03:42
This is the blueprintblauwdruk -- the genomegenoom
of a virusvirus is the blueprintblauwdruk.
73
210478
3057
de blauwdruk van het virus.
03:45
We all have one.
74
213559
1159
Iedereen heeft genoom.
03:46
It sayszegt everything that makesmerken up us,
75
214742
1945
Het maakt ons tot wie we zijn
03:48
and it tellsvertelt us so much informationinformatie.
76
216711
1909
en geeft heel veel informatie.
03:50
The resultsuitslagen of this kindsoort of work
are simpleeenvoudig and they're powerfulkrachtig.
77
218644
3177
De resultaten van dit werk
zijn simpel en krachtig.
03:54
We could actuallywerkelijk take
these 99 differentverschillend virusesvirussen,
78
222396
2470
We konden deze 99 virussen
03:56
look at them and comparevergelijken them,
79
224890
1447
bekijken en vergelijken
03:58
and we could see, actuallywerkelijk,
comparedvergeleken to threedrie genomesgenomen
80
226361
2846
en door drie van
deze genomen te vergelijken
04:01
that had been previouslyeerder
publishedgepubliceerd from GuineaGuinee,
81
229231
2836
met degene die eerder waren
gepubliceerd in Guinee,
04:04
we could showtonen that the outbreakhet uitbreken
emergedvoortgekomen in GuineaGuinee monthsmaanden before,
82
232091
3711
toonden we aan dat de uitbraak,
maanden eerder plaatsvond in Guinee
04:07
onceeen keer into the humanmenselijk populationbevolking,
83
235826
1842
éénmaal overgedragen naar een mens
04:09
and from there had been transmittingverzenden
from humanmenselijk to humanmenselijk.
84
237692
2672
en daarna van mens tot mens
overgedragen.
04:12
Now, that's incrediblyongelooflijk importantbelangrijk
85
240388
1544
Dat is enorm belangrijk
04:13
when you're tryingproberen to figurefiguur out
how to interveneingrijpen,
86
241956
2368
wanneer je probeert in te grijpen.
04:16
but the importantbelangrijk thing
is contactcontact tracingtracing.
87
244348
2066
Nog belangrijker
is de overdracht traceren.
04:18
We alsoook could see that as the virusvirus
was movingin beweging betweentussen humansmensen,
88
246438
3402
We zagen dat het virus muteerde
04:21
it was mutatingmuteert.
89
249864
1257
tijdens de overdracht.
04:23
And eachelk of those mutationsmutaties
are so importantbelangrijk,
90
251145
2151
Elke mutatie is zo belangrijk
04:25
because the diagnosticsdiagnostiek, the vaccinesvaccins,
91
253320
2320
vanwege de diagnose,
de vaccins,
04:27
the therapiestherapieën that we're usinggebruik makend van,
92
255664
1485
de behandelingswijze.
04:29
are all basedgebaseerde on that genomegenoom
sequencevolgorde, fundamentallyfundamenteel --
93
257173
3358
Ze zijn gebaseerd op dat genoom,
04:32
that's what drivesdrives it.
94
260555
1221
dat alles aanstuurt.
04:33
And so globalglobaal healthGezondheid expertsexperts
would need to respondreageren,
95
261800
2882
De mondiale gezondheidsexperten
moeten dit weten
04:36
would have to developontwikkelen,
96
264706
1197
om hun onderzoek
04:37
to recalibratekalibreren everything
that they were doing.
97
265927
2553
te controleren en bij te stellen.
04:41
But the way that sciencewetenschap workswerken,
the positionpositie I was in at that pointpunt
98
269079
3181
Maar in de wetenschap werkt het zo;
ik had de data
04:44
is, I had the datagegevens,
99
272284
1151
en normaliter zou ik
04:45
and I could have workedwerkte
in a silosilo for manyveel, manyveel monthsmaanden,
100
273459
2636
lange tijd,
afgezonderd van de rest van de wereld,
04:48
analyzedgeanalyseerd the datagegevens carefullyvoorzichtig, slowlylangzaam,
101
276119
2199
zorgvuldig de data kunnen analyseren,
04:50
submittedingediend the paperpapier for publicationpublicatie,
goneweg throughdoor a fewweinig back-and-forthsrug-en-forths,
102
278342
3460
een publicatie opstellen,
wikken en wegen, herschrijven
04:53
and then finallyTenslotte when the paperpapier camekwam out,
mightmacht releasevrijlating that datagegevens.
103
281826
3129
en misschien de data
met de publicatie vrijgeven.
04:56
That's the way the statusstaat quoquo workswerken.
104
284979
2204
Dat is de gebruikelijke gang van zaken.
04:59
Well, that was not going to work
at this pointpunt, right?
105
287207
2571
Maar dat zou in dit geval niet werken.
05:01
We had friendsvrienden on the frontvoorkant lineslijnen
106
289802
1608
We hadden vrienden
in de eerstelijnszorg.
05:03
and to us it was just obviousduidelijk
that what we needednodig is help,
107
291434
3254
Voor ons was het duidelijk
dat we moesten helpen
05:06
lots of help.
108
294712
1156
heel snel helpen.
05:07
So the first thing we did is,
109
295892
1397
Het eerste wat we deden,
05:09
as soonspoedig as the sequencessequenties
camekwam off the machinesmachines,
110
297313
2685
zodra de genomen waren opgesteld,
was ze publiceren op het internet.
05:12
we publishedgepubliceerd it to the webweb.
111
300022
1429
05:13
We just releasedvrijgelaten it to the wholegeheel worldwereld-
and said, "Help us."
112
301475
2836
We gaven ze vrij aan de hele
wereld en zeiden: 'Help ons.'
05:16
And help camekwam.
113
304335
1335
En die hulp kwam.
05:17
Before we knewwist it,
114
305694
1162
Voordat we het wisten,
05:18
we were beingwezen contactedgecontacteerd
from people all over,
115
306880
2336
namen wereldwijd mensen
contact met ons op.
05:21
surprisedverwonderd to see the datagegevens
out there and releasedvrijgelaten.
116
309240
2444
verbaasd dat de data was vrijgegeven.
05:23
Some of the greatestbeste
viralvirale trackerstrackers in the worldwereld-
117
311708
2252
Een paar van 's werelds
grootste virusjagers
05:25
were suddenlyplotseling partdeel of our communitygemeenschap.
118
313984
2079
behoorden opeens tot onze gemeenschap.
05:28
We were workingwerkend togethersamen
in this virtualvirtueel way,
119
316087
2330
We konden virtueel samenwerken,
05:30
sharingdelen, regularregelmatig callscalls, communicationscommunicatie,
120
318441
2981
kennis delen,
regelmatig gesprekken voeren,
05:33
tryingproberen to followvolgen the virusvirus
minuteminuut by minuteminuut,
121
321446
2751
het virus op de voet volgen,
om zo een manier
05:36
to see waysmanieren that we could stop it.
122
324221
2221
te vinden om het te stoppen.
05:39
And there are so manyveel waysmanieren
that we can formformulier communitiesgemeenschappen like that.
123
327027
3758
Er zijn zoveel manieren
om zo'n gemeenschap te creëren.
05:43
EverybodyIedereen, particularlyvooral when the outbreakhet uitbreken
startedbegonnen to expanduitbreiden globallywereldwijd,
124
331182
4325
Iedereen, zeker toen de uitbraak
zich wereldwijd uitbreidde,
05:47
was reachingbereiken out to learnleren,
to participatedeelnemen, to engagebezighouden.
125
335531
3590
wilde leren, wilde deelnemen,
wilde betrokken zijn.
05:51
EverybodyIedereen wants to playspelen a partdeel.
126
339788
1594
Iedereen wide zijn aandeel
leveren.
05:53
The amountbedrag of humanmenselijk capacitycapaciteit
out there is just amazingverbazingwekkend,
127
341406
2780
De grootte van de menselijke
capaciteit is wonderbaarlijk
05:56
and the InternetInternet connectsconnects us all.
128
344210
1723
en het internet verbindt ons.
05:57
And could you imaginestel je voor that insteadin plaats daarvan
of beingwezen frightenedbang of eachelk other,
129
345957
3251
In plaats van bang te zijn voor elkaar,
06:01
that we all just said, "Let's do this.
130
349232
1857
zeggen we: 'Dit gaan we doen.
06:03
Let's work togethersamen,
and let's make this happengebeuren."
131
351113
2523
Laten we samenwerken en dit
voor elkaar krijgen.'
06:05
But the problemprobleem is that the datagegevens
that all of us are usinggebruik makend van,
132
353660
2742
Het probleem is dat het delen van de
data te beperkt is.
06:08
GooglingGooglen on the webweb, is just too limitedbeperkt
to do what we need to do.
133
356426
4037
Googelen is te beperkt voor wat
we willen doen.
06:12
And so manyveel opportunitieskansen
get missedgemiste when that happensgebeurt.
134
360487
2651
Zo missen we kansen.
06:15
So in the earlyvroeg partdeel
of the epidemicepidemie from KenemaKenema,
135
363162
2481
In de eerste fase van de epidemie
in Kenema
06:17
we'dwij hadden had 106 clinicalklinisch recordsarchief
from patientspatiënten,
136
365667
2742
hadden we 106 patiëntendossiers.
06:20
and we onceeen keer again madegemaakt that
publiclyopenbaar availablebeschikbaar to the worldwereld-.
137
368433
2834
en ook die hebben we
wereldwijd vrijgegeven.
06:23
And in our owneigen lablaboratorium, we could showtonen
that you could take those 106 recordsarchief,
138
371291
3670
In onze eigen laboratorium toonden
we aan dat we met deze 106 dossiers
06:26
we could traintrein computerscomputers to predictvoorspellen
the prognosisprognose for EbolaEbola patientspatiënten
139
374985
3618
de prognose van ebolapatiënten
konden voorspellen,
06:30
to nearin de buurt 100 percentprocent accuracynauwkeurigheid.
140
378627
1777
met bijna 100% betrouwbaarheid.
06:32
And we madegemaakt an appapp
that could releasevrijlating that,
141
380428
2097
Daarmee maakten we een app
zodat de hulpverleners
06:34
to make that availablebeschikbaar
to health-caregezondheidszorg workersarbeiders in the fieldveld-.
142
382549
2770
het ook konden gebruiken
ter plaatse.
06:37
But 106 is just not enoughgenoeg
to make it powerfulkrachtig,
143
385343
3259
Maar met 106 is het nog niet
krachtig genoeg om
06:40
to validatevalideren it.
144
388626
1151
de methode te valideren.
06:41
So we were waitingaan het wachten for more datagegevens
to releasevrijlating that.
145
389801
2654
We wachtten op meer data
om de app uit te brengen.
06:44
and the datagegevens has still not come.
146
392479
2044
maar die is er nog steeds niet.
06:46
We are still waitingaan het wachten, tweakingtweaken away,
147
394547
2532
We wachten nog steeds,
scharrelend naar data,
06:49
in silossilo's ratherliever than workingwerkend togethersamen.
148
397103
2838
zitten op eilandjes,
in plaats van samen te werken.
06:51
And this just -- we can't acceptaccepteren that.
149
399965
2232
We kunnen dat niet zomaar accepteren.
06:54
Right? You, all of you,
cannotkan niet acceptaccepteren that.
150
402221
3804
Jij, jullie allemaal,
kunnen dit niet accepteren.
06:58
It's our liveslevens on the linelijn.
151
406049
1682
Ons leven staat op het spel.
06:59
And in factfeit, actuallywerkelijk,
152
407755
1711
07:01
manyveel liveslevens were lostde weg kwijt,
manyveel health-caregezondheidszorg workersarbeiders,
153
409490
2543
Veel levens zijn verloren gegaan,
veel hulpverleners,
07:04
includinginclusief belovedgeliefd colleaguescollega's of minede mijne,
154
412057
1894
waaronder mijn geliefde collega's
07:05
fivevijf colleaguescollega's:
MbaluMbalu FonnieFonnie, AlexAlex MoigboiMoigboi,
155
413975
3747
vijf collega's:
Mbalu Fonnie, Alex Moigboi,
07:09
DrDr. HumarrHumarr KhanKhan, AliceAlice KovomaKovoma
and MohamedMohamed FullahFullah.
156
417746
4011
Dr. Humarr Khan, Alice Kovoma
and Mohamed Fullah.
07:13
These are just fivevijf
of manyveel health-caregezondheidszorg workersarbeiders
157
421781
2526
Dat zijn maar vijf
van de vele hulpverleners
07:16
at KenemaKenema and beyondvoorbij
158
424331
1764
in Kenema en elders
07:18
that diedging dood while the worldwereld- waitedwachtte
and while we all workedwerkte,
159
426119
3036
die stierven terwijl de wereld wachtte,
terwijl wij werkten
07:21
quietlyzachtjes and separatelyafzonderlijk.
160
429179
1860
stilletjes en afgezonderd.
07:23
See, EbolaEbola, like all threatsbedreigingen to humanityde mensheid,
161
431063
2033
Ebalo wordt gevoed door wantrouwen,
07:25
it's fueledaangewakkerd by mistrustwantrouwen
and distractionafleiding and divisionafdeling.
162
433120
3884
afleiding en verdeeldheid. Net als
alle bedreigingen voor de mensheid.
07:29
When we buildbouwen barriersbelemmeringen amongstte midden van ourselvesonszelf
and we fightstrijd amongstte midden van ourselvesonszelf,
163
437028
3773
Als we onderling grenzen optrekken
en onderling vechten,
07:32
the virusvirus thrivesbloeit.
164
440825
1820
gedijt het virus.
07:34
But unlikeanders all threatsbedreigingen to humanityde mensheid,
165
442669
1792
Anders dan andere bedreigingen;
07:36
EbolaEbola is one where
we're actuallywerkelijk all the samedezelfde.
166
444485
2646
voor ebola zijn we allen gelijk.
07:39
We're all in this fightstrijd togethersamen.
167
447155
1880
Het is een gezamenlijke strijd.
07:41
EbolaEbola on one person'spersonen doorstepdeur
could soonspoedig be on oursDe onze.
168
449059
2634
Ook wij kunnen
het volgende slachtoffer zijn.
07:44
And so in this placeplaats
with the samedezelfde vulnerabilitieskwetsbaarheden,
169
452177
2802
In dit geval, kennen we
dezelfde kwetsbaarheden,
07:47
the samedezelfde strengthssterke punten,
the samedezelfde fearsangsten, the samedezelfde hopeshoop,
170
455003
2413
dezelfde kracht, dezelfde angst,
dezelfde hoop.
07:49
I hopehoop that we work togethersamen with joyvreugde.
171
457440
3209
Ik hoop dat we gaan samenwerken,
met plezier.
07:54
A graduateafstuderen studentstudent of minede mijne
was readinglezing a bookboek about SierraSierra LeoneLeone,
172
462427
3070
Een van mijn studenten
las een boek over Sierra Leone
07:57
and she discoveredontdekt that the wordwoord "KenemaKenema,"
173
465521
2334
en ze ontdekte dat het woord 'Kenema'
07:59
the hospitalziekenhuis that we work at and the citystad
where we work in SierraSierra LeoneLeone,
174
467879
3443
naam van het ziekenhuis en de stad
waar we werkten
08:03
is namedgenaamd after the MendeMende wordwoord
for "clearduidelijk like a riverrivier-, translucentdoorzichtig
175
471346
4181
afstamt van het woord Mende:
"Helder als de rivier, doorzichtig,
08:07
and openOpen to the publicopenbaar gazeblik."
176
475551
1587
open voor het publiek".
08:09
That was really profounddiepgaand for us,
177
477439
1545
Voor ons was dat betekenisvol,
08:11
because withoutzonder knowingwetende it,
we'dwij hadden always feltvoelde
178
479008
2094
want zonder te weten,
hebben we het gevoeld
08:13
that in orderbestellen to honoreer the individualsindividuen
in KenemaKenema where we workedwerkte,
179
481126
3184
dat we, volgens de lokale gebruiken
in Kenema
08:16
we had to work openlyopenlijk, we had to sharedelen
and we had to work togethersamen.
180
484334
4287
transparant moesten werken, delen
08:21
And we have to do that.
181
489074
1177
en samenwerken.
08:22
We all have to demandvraag naar that
of ourselvesonszelf and othersanderen --
182
490275
3761
We moeten allemaal eisen
- van onszelf en anderen -
08:26
to be openOpen to eachelk other
when an outbreakhet uitbreken happensgebeurt,
183
494060
2874
open te zijn naar elkaar
bij een uitbraak,
08:28
to fightstrijd in this fightstrijd togethersamen.
184
496958
1650
om gezamenlijk te vechten.
08:30
Because this is not the first
outbreakhet uitbreken of EbolaEbola,
185
498632
2909
Want dit is niet de eerste
uitbraak van ebola
08:33
it will not be the last,
186
501565
1448
en niet de laatste.
08:35
and there are manyveel other microbesmicroben
out there that are lyingaan het liegen in wait,
187
503037
3155
Er staan nog andere microben klaar
08:38
like LassaLassa virusvirus and othersanderen.
188
506216
1425
zoals lassavirus en andere.
08:39
And the nextvolgende time this happensgebeurt,
189
507665
1509
De volgende keer
08:41
it could happengebeuren in a citystad of millionsmiljoenen,
it could startbegin there.
190
509198
3196
kan het gebeuren in een miljoenenstad,
08:44
It could be something
that's transmittedverzonden throughdoor the airlucht.
191
512418
2699
kan het verspreid worden door de lucht,
08:47
It could even be
disseminatedverspreid intentionallyopzettelijk.
192
515141
2147
kan het zelfs opzettelijk verspreid worden.
08:49
And I know that that is frighteningbeangstigend,
I understandbegrijpen that,
193
517312
2981
Dat is beangstigend, dat begrijp ik.
08:52
but I know alsoook,
and this experienceervaring showsshows us,
194
520317
2654
Maar ik weet ook, uit ervaring,
08:54
that we have the technologytechnologie
and we have the capacitycapaciteit
195
522995
3320
dat we de techniek
en de kennis hebben
08:58
to winwinnen this thing,
196
526339
1595
om dit te overwinnen,
08:59
to winwinnen this and have
the upperbovenste handhand- over virusesvirussen.
197
527958
2846
en de virussen
onder controle te houden.
09:02
But we can only do it if we do it togethersamen
198
530828
2272
We kunnen dit alleen samen doen
09:05
and we do it with joyvreugde.
199
533124
1197
en met plezier doen.
09:06
So for DrDr. KhanKhan
200
534871
1521
Dus voor Dr. Khan
09:08
and for all of those who sacrificedopgeofferd
theirhun liveslevens on the frontvoorkant lineslijnen
201
536416
4166
en voor allen die hun leven
hebben gegeven aan het front,
09:12
in this fightstrijd with us always,
202
540606
2400
in deze strijd altijd bij ons
09:15
let us be in this fightstrijd with them always.
203
543030
2807
laten we altijd met hen blijven strijden.
09:17
And let us not let the worldwereld- be definedbepaald
204
545861
1875
Laten we zorgen dat
de wereld niet
09:19
by the destructionverwoesting wroughtgewrocht by one virusvirus,
205
547760
2119
ten onder gaat
aan een virus,
09:21
but illuminatedverlicht by billionsmiljarden
of heartsharten and mindsgeesten
206
549903
2781
maar verlicht wordt door een eenheid
van miljoenen harten en geesten.
09:24
workingwerkend in unityeenheid.
207
552708
1208
09:25
Thank you.
208
553940
1174
Dankuwel.
09:27
(ApplauseApplaus)
209
555138
6869
(Applaus)
Translated by Irene van der Zwan
Reviewed by Christel Foncke

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Pardis Sabeti - Computational geneticist
Pardis Sabeti investigates the genomes of microbes, including the Ebola virus, to help understand how to slow them.

Why you should listen

Pardis Sabeti develops algorithms to detect the genetic signatures of adaption in humans and the microbial organisms that infect humans. Among her lab’s key research areas: examining the genetic factors that drive disease susceptibility to Ebola and Lassa hemorrhagic fever, and investigating the genomes of microbes, including Lassa virus, Ebola virus, Plasmodium falciparum malaria, Vibrio cholera and Mycobacterioum tuberculosis, to help find cures.

She's based at the Center for Systems Biology and Department of Organismic and Evolutionary Biology at Harvard and the Department of Immunology and Infectious Disease at the Harvard School of Public Health. Sabeti is a National Geographic Emerging Explorer and was named a Time magazine Person of the Year in 2014 as one of the Ebola fighters.
More profile about the speaker
Pardis Sabeti | Speaker | TED.com