TED2015
Maryn McKenna: What do we do when antibiotics don't work any more?
Maryn McKenna: Co zrobimy, gdy antybiotyki przestaną działać?
Filmed:
Readability: 4.6
1,800,584 views
Penicylina zmieniła wszystko. Infekcje, które wcześniej zabijały, nagle stały się uleczalne. Jednak – jak mówi Maryn McKenna w tej pobudzającej do refleksji prelekcji – zmarnowaliśmy potencjalne korzyści płynące z użycia zarówno pierwszych jak i późniejszych antybiotyków. Pojawienie się bakterii odpornych na lekarstwa oznacza, że wkraczamy do świata, w którym nie używa się antybiotyków – i nie będzie to łatwe. Są jednak kroki, które możemy podjąć... jeśli zaczniemy działać już teraz.
Maryn McKenna - Public health journalist
Maryn McKenna recounts the often terrifying stories behind emerging drug-resistant diseases that medical science is barely keeping at bay. Full bio
Maryn McKenna recounts the often terrifying stories behind emerging drug-resistant diseases that medical science is barely keeping at bay. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This is my great uncle,
0
921
1997
To mój dziadek stryjeczny,
00:14
my father's father's younger brother.
1
2918
3018
młodszy brat mojego dziadka.
00:17
His name was Joe McKenna.
2
5936
1966
Nazywał się Joe McKenna.
00:20
He was a young husband
and a semi-pro basketball player
and a semi-pro basketball player
3
8142
4947
Był młodym mężem
i półprofesjonalnym koszykarzem,
i półprofesjonalnym koszykarzem,
00:25
and a fireman in New York City.
4
13089
3328
a także strażakiem w Nowym Jorku.
00:29
Family history says
he loved being a fireman,
he loved being a fireman,
5
17407
2600
Według historii rodzinnej
uwielbiał pracę strażaka.
uwielbiał pracę strażaka.
00:32
and so in 1938, on one of his days off,
6
20007
3535
W 1938 roku, w dniu wolnym od pracy,
00:35
he elected to hang out at the firehouse.
7
23542
2777
zgłosił się, aby móc zostać w remizie.
00:39
To make himself useful that day,
he started polishing all the brass,
he started polishing all the brass,
8
27019
4199
Aby być przydatnym tego dnia,
zaczął polerować mosiężny sprzęt,
zaczął polerować mosiężny sprzęt,
00:43
the railings on the fire truck,
the fittings on the walls,
the fittings on the walls,
9
31218
3394
poręcze na wozie strażackim,
instalacje na ścianach
instalacje na ścianach
00:46
and one of the fire hose nozzles,
10
34612
2345
i jedną z dysz do węży strażackich,
00:48
a giant, heavy piece of metal,
11
36957
2508
wielki, ciężki kawałek metalu,
00:51
toppled off a shelf and hit him.
12
39465
3609
który runął z półki, uderzając go.
00:55
A few days later,
his shoulder started to hurt.
his shoulder started to hurt.
13
43574
3808
Kilka dni później zaczęło go boleć ramię.
00:59
Two days after that, he spiked a fever.
14
47382
3274
Dwa dni póżniej dostał gorączki.
01:02
The fever climbed and climbed.
15
50656
2485
Jego temperatura cały czas rosła.
01:05
His wife was taking care of him,
16
53141
1950
Żona troszczyła się o niego,
01:07
but nothing she did made a difference,
and when they got the local doctor in,
and when they got the local doctor in,
17
55091
4302
ale nic to nie dało,
a sprowadzony miejscowy lekarz
a sprowadzony miejscowy lekarz
01:11
nothing he did mattered either.
18
59393
2286
też nic nie zdziałał.
01:14
They flagged down a cab
and took him to the hospital.
and took him to the hospital.
19
62149
3311
Złapano taksówkę i zabrano go do szpitala.
01:17
The nurses there recognized right away
that he had an infection,
that he had an infection,
20
65911
3994
Pielęgniarki od razu rozpoznały zakażenie,
01:21
what at the time they would
have called "blood poisoning,"
have called "blood poisoning,"
21
69905
4156
które wtedy nazywano "zatruciem krwi",
01:26
and though they probably didn't say it,
22
74061
2113
i mimo, że tego nie powiedziały,
01:28
they would have known right away
23
76174
1857
od razu wiedziały,
01:30
that there was nothing they could do.
24
78031
3399
że nie mogą nic zrobić.
01:33
There was nothing they could do
because the things we use now
because the things we use now
25
81770
3018
Nie mogły pomóc,
ponieważ leki, których używamy
ponieważ leki, których używamy
01:36
to cure infections didn't exist yet.
26
84788
2649
do leczenia infekcji,
jeszcze nie istniały.
jeszcze nie istniały.
01:39
The first test of penicillin,
the first antibiotic,
the first antibiotic,
27
87737
3436
Pierwszy test penicyliny,
pierwszego antybiotyku,
pierwszego antybiotyku,
01:43
was three years in the future.
28
91173
2670
pojawił się trzy lata później.
01:45
People who got infections
either recovered, if they were lucky,
either recovered, if they were lucky,
29
93843
4704
Zainfekowani ludzie zdrowieli,
gdy mieli szczęście
gdy mieli szczęście
01:50
or they died.
30
98547
1495
lub umierali.
01:52
My great uncle was not lucky.
31
100322
2089
Mój dziadek stryjeczny nie miał szczęścia.
01:54
He was in the hospital for a week,
shaking with chills,
shaking with chills,
32
102411
3297
Przebywał tydzień w szpitalu,
trzęsąc się z zimna,
trzęsąc się z zimna,
01:57
dehydrated and delirious,
33
105708
1858
odwodniony i majaczący,
01:59
sinking into a coma as his organs failed.
34
107566
2902
wpadając w śpiączkę,
gdy jego organy przestawały działać.
gdy jego organy przestawały działać.
02:02
His condition grew so desperate
35
110468
2136
Jego stan tak bardzo się pogorszył,
02:04
that the people from his firehouse
lined up to give him transfusions
lined up to give him transfusions
36
112604
4630
że strażacy z jego remizy
zaproponowali przetoczenie krwi,
zaproponowali przetoczenie krwi,
02:09
hoping to dilute the infection
surging through his blood.
surging through his blood.
37
117234
3863
wierząc, że rozcieńczą infekcję,
która płynęła w jego krwi.
która płynęła w jego krwi.
02:13
Nothing worked. He died.
38
121497
3106
Nic nie pomogło. Umarł.
02:17
He was 30 years old.
39
125143
2562
Miał 30 lat.
02:20
If you look back through history,
40
128115
1973
Jeśli cofniemy się do przeszłości,
02:22
most people died the way
my great uncle died.
my great uncle died.
41
130088
3274
większość ludzi umierała
podobnie jak mój dziadek stryjeczny
podobnie jak mój dziadek stryjeczny
02:25
Most people didn't die
of cancer or heart disease,
of cancer or heart disease,
42
133362
2670
Większość ludzi nie umierała na raka
albo chorobę serca,
albo chorobę serca,
02:28
the lifestyle diseases that afflict us
in the West today.
in the West today.
43
136032
4088
choroby związane ze stylem życia,
które gnębią dzisiejszy Zachód.
które gnębią dzisiejszy Zachód.
02:32
They didn't die of those diseases
because they didn't live long enough
because they didn't live long enough
44
140490
3739
Nie umierali na te choroby,
ponieważ nie żyli tak długo,
ponieważ nie żyli tak długo,
02:36
to develop them.
45
144229
1996
aby mogły się rozwinąć.
02:38
They died of injuries --
46
146225
2113
Umierano z powodu urazów:
02:40
being gored by an ox,
47
148338
2485
będąc zmasakrowanym przez woła,
02:42
shot on a battlefield,
48
150823
1904
postrzelonym na polu bitwy,
02:44
crushed in one of the new factories
of the Industrial Revolution --
of the Industrial Revolution --
49
152727
3738
zmiażdżonym w jednej z nowych fabryk
podczas rewolucji przemysłowej,
podczas rewolucji przemysłowej,
02:48
and most of the time from infection,
50
156465
3381
a najczęściej z powodu zakażeń,
02:51
which finished what those injuries began.
51
159846
3506
które kończyły to, co wywołały urazy.
02:56
All of that changed
when antibiotics arrived.
when antibiotics arrived.
52
164492
3532
Wszystko uległo zmianie,
gdy pojawiły się antybiotyki.
gdy pojawiły się antybiotyki.
03:00
Suddenly, infections that had
been a death sentence
been a death sentence
53
168599
3599
Nagle zakażenia, będące wyrokiem śmierci,
03:04
became something
you recovered from in days.
you recovered from in days.
54
172198
3390
stały się czymś, z czego ludzie
leczyli się w przeciągu kilku dni.
leczyli się w przeciągu kilku dni.
03:07
It seemed like a miracle,
55
175588
3042
To wyglądało jak cud,
03:10
and ever since, we have been living inside
the golden epoch of the miracle drugs.
the golden epoch of the miracle drugs.
56
178630
6324
i od tamtego czasu żyjemy
w złotej epoce cudownych leków.
w złotej epoce cudownych leków.
03:17
And now, we are coming to an end of it.
57
185294
3947
Teraz zbliżamy się do jej końca.
03:21
My great uncle died in the last days
of the pre-antibiotic era.
of the pre-antibiotic era.
58
189241
5062
Mój dziadek stryjeczny umarł
u schyłku ery przedantybiotykowej.
u schyłku ery przedantybiotykowej.
03:26
We stand today on the threshold
of the post-antibiotic era,
of the post-antibiotic era,
59
194303
5154
Dzisiaj stoimy w przedsionku
ery postantybiotykowej,
ery postantybiotykowej,
03:31
in the earliest days of a time
when simple infections
when simple infections
60
199457
3762
kiedy proste infekcje,
03:35
such as the one Joe had
will kill people once again.
will kill people once again.
61
203219
4709
takie jak ta, którą miał Joe,
będą znów zabijać ludzi.
będą znów zabijać ludzi.
03:40
In fact, they already are.
62
208884
3131
W rzeczywistości już tak jest.
03:44
People are dying of infections again
because of a phenomenon
because of a phenomenon
63
212785
2833
Ludzie znów umierają z powodu zakażeń,
z powodu zjawiska
z powodu zjawiska
03:47
called antibiotic resistance.
64
215618
2343
zwanego odpornością na antybiotyki.
03:50
Briefly, it works like this.
65
218381
1738
W skrócie, działa to w taki sposób.
03:52
Bacteria compete against each other
for resources, for food,
for resources, for food,
66
220119
4972
Bakterie walczą o zasoby, jedzenie,
03:57
by manufacturing lethal compounds
that they direct against each other.
that they direct against each other.
67
225091
4667
tworząc zabójcze związki,
którymi mierzą w siebie nawzajem.
którymi mierzą w siebie nawzajem.
04:01
Other bacteria, to protect themselves,
68
229758
2345
Inne bakterie, aby się chronić,
04:04
evolve defenses against
that chemical attack.
that chemical attack.
69
232103
3251
w procesie ewolucji, tworzą ochronę
przed chemicznymi atakami.
przed chemicznymi atakami.
04:07
When we first made antibiotics,
70
235354
2322
Kiedy po raz pierwszy
stworzyliśmy antybiotyki,
stworzyliśmy antybiotyki,
04:09
we took those compounds into the lab
and made our own versions of them,
and made our own versions of them,
71
237676
4202
wzięliśmy te związki do laboratorium,
tworząc ich własne wersje,
tworząc ich własne wersje,
04:13
and bacteria responded to our attack
the way they always had.
the way they always had.
72
241878
4458
a bakterie odpowiedziały na nasz atak
w taki sposób, jak zwykle odpowiadały.
w taki sposób, jak zwykle odpowiadały.
04:19
Here is what happened next:
73
247674
2224
Oto co stało się później:
04:22
Penicillin was distributed in 1943,
74
250098
3390
penicylinę rozpowszechniono w 1943 roku,
04:25
and widespread penicillin resistance
arrived by 1945.
arrived by 1945.
75
253488
5131
a odporność na nią pojawiła się w 1945.
04:30
Vancomycin arrived in 1972,
76
258619
2949
Wankomycyna pojawiła się w 1972 roku,
04:33
vancomycin resistance in 1988.
77
261568
3100
a odporność na nią w 1988.
04:37
Imipenem in 1985,
78
265028
2122
Imipenem pojawił się w 1985,
04:39
and resistance to in 1998.
79
267150
2772
a odporność na niego w 1998.
04:42
Daptomycin, one of
the most recent drugs, in 2003,
the most recent drugs, in 2003,
80
270192
3668
Daptomycyna, jeden z nowych leków,
pojawiła się w 2003,
pojawiła się w 2003,
04:45
and resistance to it
just a year later in 2004.
just a year later in 2004.
81
273860
4365
a odporność na nią rok później, w 2004.
04:50
For 70 years, we played
a game of leapfrog --
a game of leapfrog --
82
278575
3760
Pzez 70 lat bawiliśmy się w ciuciubabkę,
04:54
our drug and their resistance,
83
282335
2926
nasz lek kontra ich odporność,
04:57
and then another drug,
and then resistance again --
and then resistance again --
84
285261
3645
a później kolejny lek i znów odporność,
05:00
and now the game is ending.
85
288906
2311
a teraz zabawa się kończy.
05:03
Bacteria develop resistance so quickly
that pharmaceutical companies
that pharmaceutical companies
86
291437
4040
Bakterie rozwijają odporność tak szybko,
że koncernom farmaceutycznym
że koncernom farmaceutycznym
05:07
have decided making antibiotics
is not in their best interest,
is not in their best interest,
87
295477
4365
nie opłaca się produkować antybiotyków,
05:11
so there are infections
moving across the world
moving across the world
88
299842
2810
więc po świecie krążą infekcje,
05:14
for which, out of the more
than 100 antibiotics
than 100 antibiotics
89
302652
3459
z którymi, z ponad 100 antybiotyków
05:18
available on the market,
90
306111
2229
dostępnych na rynku,
05:20
two drugs might work with side effects,
91
308340
3414
tylko dwa mogą sobie poradzić
ze skutkami ubocznymi
ze skutkami ubocznymi
05:23
or one drug,
92
311754
2484
lub tylko jeden,
05:26
or none.
93
314238
1408
lub żaden.
05:28
This is what that looks like.
94
316096
1572
Tak to wygląda.
05:30
In 2000, the Centers for Disease
Control and Prevention, the CDC,
Control and Prevention, the CDC,
95
318278
4180
W 2000, Centrum Zwalczania
i Zapobiegania Chorobom, CDC,
i Zapobiegania Chorobom, CDC,
05:34
identified a single case
96
322458
2043
odnotowało jeden przypadek,
05:36
in a hospital in North Carolina
97
324501
2252
w szpitalu w Karolinie Północnej
05:38
of an infection resistant
to all but two drugs.
to all but two drugs.
98
326753
3733
infekcji odpornej na wszystkie leki,
za wyjątkiem dwóch.
za wyjątkiem dwóch.
05:42
Today, that infection, known as KPC,
99
330886
4319
Dziś ta infekcja, znana jako KPC,
05:47
has spread to every state but three,
100
335205
2600
rozprzestrzeniła się do każdego stanu,
oprócz trzech,
oprócz trzech,
05:49
and to South America, Europe
101
337805
2345
a także do Ameryki Południowej i Europy,
05:52
and the Middle East.
102
340150
2207
i na Bliski Wschód.
05:54
In 2008, doctors in Sweden
103
342867
2322
W 2008, lekarze w Szwecji
05:57
diagnosed a man from India
with a different infection
with a different infection
104
345189
2786
zdiagnozowali mężczyznę z Indii
z inną infekcją
z inną infekcją
05:59
resistant to all but one drug that time.
105
347975
3715
odporną na wszystkie leki,
opócz jednego, w tamtym okresie.
opócz jednego, w tamtym okresie.
06:03
The gene that creates that resistance,
106
351690
2229
Gen, który tworzy tę odporność,
06:05
known as NDM, has now spread
from India into China, Asia, Africa,
from India into China, Asia, Africa,
107
353919
6525
znany jako NDM, rozprzestrzenił się
z Indii do Chin, Azji, Afryki,
z Indii do Chin, Azji, Afryki,
06:12
Europe and Canada, and the United States.
108
360444
4365
Europy i Kanady, jak również USA.
06:17
It would be natural to hope
109
365129
2559
To normalne, aby wierzyć,
06:19
that these infections
are extraordinary cases,
are extraordinary cases,
110
367688
3599
że te infekcje są rzadkimi przypadkami,
06:23
but in fact,
111
371287
1858
ale w rzeczywistości,
06:25
in the United States and Europe,
112
373145
2461
w Stanach Zjednoczonych i Europie,
06:27
50,000 people a year
113
375606
2716
50 tysięcy ludzi rocznie
06:30
die of infections which no drugs can help.
114
378322
4124
umiera przez infekcje,
na które nie ma leków.
na które nie ma leków.
06:34
A project chartered
by the British government
by the British government
115
382966
3042
Projekt zakontraktowany
przez rząd brytyjski,
przez rząd brytyjski,
06:38
known as the Review
on Antimicrobial Resistance
on Antimicrobial Resistance
116
386008
3738
"Review on Antimicrobal Resistance",
06:41
estimates that the worldwide toll
right now is 700,000 deaths a year.
right now is 700,000 deaths a year.
117
389746
7372
szacuje, że 700 tys. ludzi umiera co roku.
06:50
That is a lot of deaths,
118
398291
4364
To przerażająca liczba,
06:54
and yet, the chances are good
that you don't feel at risk,
that you don't feel at risk,
119
402655
3112
i nawet najprawdopodobniej
nie czujesz się zagrożony,
nie czujesz się zagrożony,
06:57
that you imagine these people
were hospital patients
were hospital patients
120
405767
3228
bo myślisz, że to dotyczy pacjentów
07:00
in intensive care units
121
408995
1718
z oddziałów intensywnej terapii
07:02
or nursing home residents
near the ends of their lives,
near the ends of their lives,
122
410713
3947
lub starców u schyłku życia
objętych domową opieką,
objętych domową opieką,
07:06
people whose infections
are remote from us,
are remote from us,
123
414660
3181
ludzi, których choroby są nam obce,
07:09
in situations we can't identify with.
124
417841
3204
i nie utożsamiamy się z ich losem.
07:14
What you didn't think about,
none of us do,
none of us do,
125
422455
3397
Nie zdajesz sobie sprawy z tego,
tak jak my wszyscy zresztą,
tak jak my wszyscy zresztą,
07:17
is that antibiotics support
almost all of modern life.
almost all of modern life.
126
425852
4966
że antybiotyki utrzymują
niemalże całe dzisiejsze życie.
niemalże całe dzisiejsze życie.
07:23
If we lost antibiotics,
127
431721
2211
Jeśli stracilibyśmy antybiotyki,
07:25
here's what else we'd lose:
128
433932
1454
stracilibyśmy również:
07:27
First, any protection for people
with weakened immune systems --
with weakened immune systems --
129
435836
4179
po pierwsze, ochronę dla ludzi
z osłabionym systemem odporności:
z osłabionym systemem odporności:
07:32
cancer patients, AIDS patients,
130
440015
3460
chorych na raka lub AIDS,
07:35
transplant recipients, premature babies.
131
443475
4504
odbiorców przeszczepów, wcześniaków.
07:39
Next, any treatment that installs
foreign objects in the body:
foreign objects in the body:
132
447979
4412
Po drugie, każde leczenie wymagające
umieszczenia obcych obiektów w ciele:
umieszczenia obcych obiektów w ciele:
07:44
stents for stroke, pumps for diabetes,
133
452391
3878
stentów dla sercowców,
pomp dla cukrzyków,
pomp dla cukrzyków,
07:48
dialysis, joint replacements.
134
456269
3924
dializ, sztucznych stawów.
Jak wielu baby boomers
potrzebuje nowych bioder i kolan?
potrzebuje nowych bioder i kolan?
07:52
How many athletic baby boomers
need new hips and knees?
need new hips and knees?
135
460193
3715
07:55
A recent study estimates
that without antibiotics,
that without antibiotics,
136
463908
2809
Ostatnie badania pokazują,
że bez antybiotyków
że bez antybiotyków
07:58
one out of ever six would die.
137
466717
3517
jeda z sześciu osób musiałaby umrzeć.
08:02
Next, we'd probably lose surgery.
138
470664
3205
Prawdopodobnie stracilibyśmy chirurgię.
08:05
Many operations are preceded
139
473869
2322
Wiele operacji poprzedza
08:08
by prophylactic doses of antibiotics.
140
476191
2948
profilaktyczne użycie antybiotyków.
08:11
Without that protection,
141
479139
1672
Brak tej ochrony
08:12
we'd lose the ability to open
the hidden spaces of the body.
the hidden spaces of the body.
142
480811
4204
uniemożliwiłby dotarcie do
ukrytych części ciała.
ukrytych części ciała.
08:17
So no heart operations,
143
485015
2833
Nie byłoby zatem operacji serca,
08:19
no prostate biopsies,
144
487848
2832
biopsji prostaty
08:22
no Cesarean sections.
145
490680
2702
ani cesarskich cięć.
08:25
We'd have to learn to fear infections
that now seem minor.
that now seem minor.
146
493792
4652
Musielibyśmy obawiać się infekcji,
które teraz wydają się niegroźne.
które teraz wydają się niegroźne.
08:30
Strep throat used to cause heart failure.
147
498784
3808
Angina powodowała niewydolność serca.
08:34
Skin infections led to amputations.
148
502592
2647
Infekcje skóry prowadziły do amputacji.
08:37
Giving birth killed,
in the cleanest hospitals,
in the cleanest hospitals,
149
505819
2903
Poród zabijał, w najczystszych szpitalach,
08:40
almost one woman out of every 100.
150
508722
2675
prawie jedną na 100 kobiet.
08:43
Pneumonia took three children
out of every 10.
out of every 10.
151
511717
4833
Zapalenie płuc zabijało
trójkę dzieci z dziesięciorga.
trójkę dzieci z dziesięciorga.
08:49
More than anything else,
152
517220
2113
A co najgorsze,
08:51
we'd lose the confident way
we live our everyday lives.
we live our everyday lives.
153
519333
4375
utracilibyśmy pewność w codziennym życiu.
08:56
If you knew that any injury
could kill you,
could kill you,
154
524836
4207
Wiedząc, że każda infekcja może zabić,
09:01
would you ride a motorcycle,
155
529043
3246
czy jeździłbyś na motorze,
09:04
bomb down a ski slope,
156
532289
3211
jechałbyś na złamanie karku
po stoku narciarskim,
po stoku narciarskim,
09:07
climb a ladder to hang
your Christmas lights,
your Christmas lights,
157
535500
3476
wspiąłbyś się na drabinę,
aby zawiesić świąteczne lampki
aby zawiesić świąteczne lampki
09:10
let your kid slide into home plate?
158
538976
3667
albo pozwalał dzieciom grać w bejsbol?
09:15
After all, the first person
to receive penicillin,
to receive penicillin,
159
543573
3065
W końcu, pierwszą osobą,
która otrzymała penicylinę,
która otrzymała penicylinę,
09:18
a British policeman named
Albert Alexander,
Albert Alexander,
160
546638
3878
był brytyjski policjant Albert Alexander,
09:22
who was so ravaged by infection
that his scalp oozed pus
that his scalp oozed pus
161
550516
4342
który był tak spustoszony przez infekcję,
że skóra jego głowy wydzielała ropę,
że skóra jego głowy wydzielała ropę,
09:26
and doctors had to take out an eye,
162
554858
2925
a lekarze musieli usunąć mu oko,
09:29
was infected by doing
something very simple.
something very simple.
163
557783
3379
został zainfekowany,
robiąc coś bardzo zwyczajnego.
robiąc coś bardzo zwyczajnego.
09:34
He walked into his garden
and scratched his face on a thorn.
and scratched his face on a thorn.
164
562172
4816
Wchodząc do swojego ogrodu,
cierń skaleczył mu twarz.
cierń skaleczył mu twarz.
09:40
That British project I mentioned
which estimates that the worldwide toll
which estimates that the worldwide toll
165
568831
3650
Wspomniany projekt
09:44
right now is 700,000 deaths a year
166
572481
3877
szacuje liczbę zgonów na świecie
na 700 tysięcy rocznie,
na 700 tysięcy rocznie,
09:48
also predicts that if we can't
get this under control by 2050,
get this under control by 2050,
167
576358
6177
ostrzegając, że jeśli nie zapanujemy
nad infekcjami do 2050 roku,
nad infekcjami do 2050 roku,
09:54
not long, the worldwide toll
will be 10 million deaths a year.
will be 10 million deaths a year.
168
582535
7592
za niedługo na świecie będzie umierać
10 milionów ludzi rocznie.
10 milionów ludzi rocznie.
10:02
How did we get to this point
169
590127
2702
Jak doszliśmy do tego punktu,
10:04
where what we have to look forward to
170
592829
2035
w którym to, co nas czeka,
10:06
is those terrifying numbers?
171
594864
3483
to te przerażające liczby?
10:10
The difficult answer is,
we did it to ourselves.
we did it to ourselves.
172
598347
4188
Odpowiedź brzmi: "Sami jesteśmy winni".
10:14
Resistance is an inevitable
biological process,
biological process,
173
602875
2972
Nabieranie odporności to
nieunikniony proces biologiczny,
nieunikniony proces biologiczny,
10:17
but we bear the responsibility
for accelerating it.
for accelerating it.
174
605847
4053
ale my jesteśmy odpowiedzialni
za jego przyśpieszenie.
za jego przyśpieszenie.
10:22
We did this by squandering antibiotics
175
610490
3553
Marnotrawiliśmy antybiotyki
10:26
with a heedlessness
that now seems shocking.
that now seems shocking.
176
614043
4088
z bezmyślnością,
która wydaje się szokująca.
która wydaje się szokująca.
10:31
Penicillin was sold
over the counter until the 1950s.
over the counter until the 1950s.
177
619408
4086
Penicylinę sprzedawano bez recepty
do lat 50. XIX wieku, co nadal dotyczy
do lat 50. XIX wieku, co nadal dotyczy
10:35
In much of the developing world,
most antibiotics still are.
most antibiotics still are.
178
623494
3335
wielu antybiotyków
w wielu rozwijających się krajach.
10:39
In the United States, 50 percent
179
627209
3762
Połowa antybiotyków w Ameryce
10:42
of the antibiotics given
in hospitals are unnecessary.
in hospitals are unnecessary.
180
630971
3692
jest niepotrzebnie podawana w szpitalach.
10:46
Forty-five percent of the prescriptions
written in doctor's offices
written in doctor's offices
181
634663
4374
45% recept wypisywanych
w gabinetach lekarskich
w gabinetach lekarskich
10:51
are for conditions
that antibiotics cannot help.
that antibiotics cannot help.
182
639037
3973
dotyczy dolegliwości,
których nie leczą antybiotyki.
których nie leczą antybiotyki.
10:56
And that's just in healthcare.
183
644577
2670
To tylko opieka zdrowotna.
10:59
On much of the planet, most meat animals
get antibiotics every day of their lives,
get antibiotics every day of their lives,
184
647247
4853
Większość zwierząt hodowlanych
codziennie dostaje antybiotyki,
codziennie dostaje antybiotyki,
11:04
not to cure illnesses,
185
652100
2276
nie po to, aby wyzdrowieć,
11:06
but to fatten them up
and to protect them against
and to protect them against
186
654376
3459
ale żeby przybrać na wadze
i mieć chronę przed
i mieć chronę przed
11:09
the factory farm conditions
they are raised in.
they are raised in.
187
657835
3971
warunkami na fermach,
na których są hodowane.
na których są hodowane.
11:13
In the United States, possibly 80 percent
188
661806
3018
Prawdopodobnie 80% antybiotyków,
sprzedanych rocznie w USA,
sprzedanych rocznie w USA,
11:16
of the antibiotics sold every year
go to farm animals, not to humans,
go to farm animals, not to humans,
189
664824
6703
trafia do zwierząt hodowlanych,
a nie do ludzi,
a nie do ludzi,
11:23
creating resistant bacteria
that move off the farm
that move off the farm
190
671527
3676
tworząc odporne bakterie,
które opuszczają fermy
które opuszczają fermy
11:27
in water, in dust,
191
675203
2624
wraz z wodą, powietrzem,
11:29
in the meat the animals become.
192
677827
2868
a również w mięsie zwierząt.
11:32
Aquaculture depends on antibiotics too,
193
680985
2925
Akwakultura jest też od nich zależna,
11:35
particularly in Asia,
194
683910
1649
zwłaszcza w Azji,
11:37
and fruit growing relies on antibiotics
195
685559
3343
gdzie do hodowli owoców
wykorzystuje się antybiotyki,
wykorzystuje się antybiotyki,
11:40
to protect apples, pears,
citrus, against disease.
citrus, against disease.
196
688902
4899
aby chronić jabłka, gruszki i cytrusy
przed chorobami.
przed chorobami.
11:46
And because bacteria can pass
their DNA to each other
their DNA to each other
197
694491
5626
Bakterie mogą przekazywać swoje DNA
11:52
like a traveler handing off
a suitcase at an airport,
a suitcase at an airport,
198
700117
4435
tak jak podróżnik,
który przekazuje walizkę na lotnisku,
który przekazuje walizkę na lotnisku,
11:56
once we have encouraged
that resistance into existence,
that resistance into existence,
199
704552
4808
a gdy raz zostanie wywołana odporność,
12:01
there is no knowing where it will spread.
200
709360
2227
nie wiadomo, gdzie się rozprzestrzeni.
12:05
This was predictable.
201
713723
1571
To było do przewidzenia.
12:07
In fact, it was predicted
202
715674
2832
Człowiekiem, który to przewidział
12:10
by Alexander Fleming,
the man who discovered penicillin.
the man who discovered penicillin.
203
718506
4435
był Alexander Fleming,
wynalazca penicyliny.
wynalazca penicyliny.
12:14
He was given the Nobel Prize
in 1945 in recognition,
in 1945 in recognition,
204
722941
3994
W 1945 roku otrzymał Nagrodę Nobla,
12:18
and in an interview shortly after,
this is what he said:
this is what he said:
205
726935
4347
a krótko potem powiedział w wywiadzie:
12:23
"The thoughtless person playing
with penicillin treatment
with penicillin treatment
206
731282
4267
"Bezmyślna osoba,
która bawi się w leczenie penicyliną,
która bawi się w leczenie penicyliną,
12:27
is morally responsible
for the death of a man
for the death of a man
207
735549
3274
jest moralnie odpowiedzialna
za śmierć człowieka,
za śmierć człowieka,
12:30
who succumbs to infection
208
738823
2324
który cierpi na infekcję
12:33
with a pencillin-resistant organism."
209
741147
2903
wywołaną przez bakterie
odporne na penicylinę".
odporne na penicylinę".
12:36
He added, "I hope this evil
can be averted."
can be averted."
210
744050
4285
Dodał: "Mam nadzieję,
że unikniemy tego zła".
że unikniemy tego zła".
12:40
Can we avert it?
211
748986
2856
Czy możemy tego uniknąć?
12:43
There are companies working
on novel antibiotics,
on novel antibiotics,
212
751842
3668
Mamy firmy zajmujące się
nowatorskimi antybiotykami,
nowatorskimi antybiotykami,
12:47
things the superbugs
have never seen before.
have never seen before.
213
755510
3576
substancjami obcymi superbakteriom.
12:51
We need those new drugs badly,
214
759086
2717
Bardzo potrzebujemy nowych leków,
12:53
and we need incentives:
215
761803
2252
potrzebujemy również zachęt:
12:56
discovery grants, extended patents,
216
764055
2531
stypendiów dla odkrywców,
wydłużonych patentów,
wydłużonych patentów,
12:58
prizes, to lure other companies
into making antibiotics again.
into making antibiotics again.
217
766586
6757
nagród, żeby skusić firmy
do ponownej produkcji antybiotyków.
do ponownej produkcji antybiotyków.
13:05
But that probably won't be enough.
218
773343
2366
To prawdopodobnie nie wystarczy.
13:08
Here's why: Evolution always wins.
219
776059
4104
Dlatego, że ewolucja zawsze zwycięża.
13:12
Bacteria birth a new generation
every 20 minutes.
every 20 minutes.
220
780703
3924
Nowe pokolenie bakterii
rodzi się co 20 minut.
rodzi się co 20 minut.
13:16
It takes pharmaceutical chemistry
10 years to derive a new drug.
10 years to derive a new drug.
221
784627
4783
Na wynalezienie leku potrzeba 10 lat.
13:21
Every time we use an antibiotic,
222
789410
2856
Za każdym razem,
kiedy używamy antybiotyk,
kiedy używamy antybiotyk,
13:24
we give the bacteria billions of chances
223
792266
3274
dajemy bakteriom miliardy szans
13:27
to crack the codes
224
795540
1741
na złamanie kodu obrony,
13:29
of the defenses we've constructed.
225
797281
3205
który stworzyliśmy.
13:32
There has never yet been a drug
226
800486
2391
Jeszcze nie było leku,
13:34
they could not defeat.
227
802877
2554
którego nie mogły pokonać.
13:37
This is asymmetric warfare,
228
805431
3530
To jest nierówna walka,
13:40
but we can change the outcome.
229
808961
4008
ale możemy zmienić jej finał.
13:45
We could build systems to harvest data
to tell us automatically and specifically
to tell us automatically and specifically
230
813929
6405
Można zbudować bazy danych
informujące automatycznie,
informujące automatycznie,
13:52
how antibiotics are being used.
231
820334
2929
jak używane są antybiotyki.
13:55
We could build gatekeeping
into drug order systems
into drug order systems
232
823263
2833
Można kontrolować wydawanie leków,
13:58
so that every prescription
gets a second look.
gets a second look.
233
826096
3715
tak, aby każdą receptę
rozpatrywano ponownie.
rozpatrywano ponownie.
14:01
We could require agriculture
to give up antibiotic use.
to give up antibiotic use.
234
829811
6109
Moglibyśmy zakazać używania
antybiotyków w rolnictwie.
antybiotyków w rolnictwie.
14:08
We could build surveillance systems
235
836243
3032
Można stworzyć systemy nadzoru,
14:11
to tell us where resistance
is emerging next.
is emerging next.
236
839275
4226
informujące, gdzie pojawi się odporność.
14:15
Those are the tech solutions.
237
843501
2313
To są rozwiązania technologiczne.
14:18
They probably aren't enough either,
238
846264
2624
One prawdopodobnie też nie wystarczą,
14:20
unless we help.
239
848888
3229
jeżeli sami nie pomożemy.
14:27
Antibiotic resistance is a habit.
240
855785
2314
Odporności na antybiotyki to nawyk.
14:30
We all know how hard it is
to change a habit.
to change a habit.
241
858479
3088
Wszyscy wiemy,
że trudno zmienić nawyki.
że trudno zmienić nawyki.
14:33
But as a society,
we've done that in the past.
we've done that in the past.
242
861567
4530
Już kiedyś tego dokonaliśmy.
14:38
People used to toss litter
into the streets,
into the streets,
243
866397
3575
Ludzie wyrzucali śmieci na ulice,
14:41
used to not wear seatbelts,
244
869972
1765
nie zapinali pasów bezpieczeństwa,
14:43
used to smoke inside public buildings.
245
871737
4257
palili papierosy w budynkach
użyteczności publicznej.
użyteczności publicznej.
14:48
We don't do those things anymore.
246
876404
2220
Już tego nie robimy.
14:51
We don't trash the environment
247
879144
2322
Nie zaśmiecamy środowiska
14:53
or court devastating accidents
248
881466
3157
ani nie prowokujemy
katastrofalnych wypadków,
katastrofalnych wypadków,
14:56
or expose others
to the possibility of cancer,
to the possibility of cancer,
249
884623
2972
ani nie narażamy innych na ryzyko
zachorowania na raka,
zachorowania na raka,
14:59
because we decided those things
were expensive,
were expensive,
250
887595
3507
ponieważ doszliśmy do wniosku,
że te zachowania były kosztowne,
że te zachowania były kosztowne,
15:03
destructive, not in our best interest.
251
891102
4073
niszczące, i nam nie służyły.
15:07
We changed social norms.
252
895815
2900
Zmieniliśmy normy społeczne.
15:11
We could change social norms
around antibiotic use too.
around antibiotic use too.
253
899135
4144
Moglibyśmy zmienić normy społeczne
dotyczące używania antybiotyków.
dotyczące używania antybiotyków.
15:17
I know that the scale
of antibiotic resistance
of antibiotic resistance
254
905499
2275
Wiem, że skala,
na jaką używa się antybiotyków,
na jaką używa się antybiotyków,
15:19
seems overwhelming,
255
907774
1904
wydaje się przytłaczająca,
15:21
but if you've ever bought
a fluorescent lightbulb
a fluorescent lightbulb
256
909678
3460
ale jeżeli kiedykolwiek kupiłeś
fluorescencyjną żarówkę,
fluorescencyjną żarówkę,
15:25
because you were concerned
about climate change,
about climate change,
257
913138
2716
ponieważ martwiłeś się o zmianę klimatu
15:27
or read the label on a box of crackers
258
915854
3135
lub przeczytałeś etykietę
na opakowaniu krakersów,
na opakowaniu krakersów,
15:30
because you think about
the deforestation from palm oil,
the deforestation from palm oil,
259
918989
4481
ponieważ pomyślałeś o wylesieniu
w celu pozyskania oleju palmowego,
w celu pozyskania oleju palmowego,
15:35
you already know what it feels like
260
923470
2879
już wiesz, jak to jest
15:38
to take a tiny step to address
an overwhelming problem.
an overwhelming problem.
261
926349
5000
zrobić kroczek w celu rozwiązania
przytłaczającego problemu.
przytłaczającego problemu.
15:43
We could take those kinds of steps
for antibiotic use too.
for antibiotic use too.
262
931829
4481
Moglibyśmy podjąć takie kroki,
jeśli chodzi o użycie antybiotyków.
jeśli chodzi o użycie antybiotyków.
15:48
We could forgo giving an antibiotic
if we're not sure it's the right one.
if we're not sure it's the right one.
263
936310
7637
Nie używajmy antybiotyku,
nie wiedząc, czy jest właściwy.
nie wiedząc, czy jest właściwy.
Nie prośmy o wydanie recepty
na zapalenie ucha u dziecka,
na zapalenie ucha u dziecka,
15:56
We could stop insisting on a prescription
for our kid's ear infection
for our kid's ear infection
264
944251
6313
16:02
before we're sure what caused it.
265
950564
1898
dopóki nie wiemy, czym jest wywołane.
16:05
We could ask every restaurant,
266
953678
3367
Moglibyśmy pytać w każdej restauracji,
16:09
every supermarket,
267
957045
1811
każdym supermarkecie,
16:10
where their meat comes from.
268
958856
1620
skąd pochodzi ich mięso.
16:12
We could promise each other
269
960806
1834
Moglibyśmy sobie obiecać,
16:14
never again to buy chicken
or shrimp or fruit
or shrimp or fruit
270
962640
4105
że już nigdy nie kupimy kurczaka,
krewetek albo owoców
krewetek albo owoców
16:18
raised with routine antibiotic use,
271
966745
2884
hodowanych z użyciem antybiotyków,
16:21
and if we did those things,
272
969629
2694
i jeśli zrobilibyśmy te rzeczy,
16:24
we could slow down the arrival
of the post-antibiotic world.
of the post-antibiotic world.
273
972323
4492
moglibyśmy opóźnić nadejście czasów,
gdzie nie używa się antybiotyków.
gdzie nie używa się antybiotyków.
16:29
But we have to do it soon.
274
977547
4133
Ale musimy się spieszyć.
16:33
Penicillin began
the antibiotic era in 1943.
the antibiotic era in 1943.
275
981680
4505
Penicylina rozpoczęła
erę antybiotyków w 1943 roku.
erę antybiotyków w 1943 roku.
16:38
In just 70 years, we walked ourselves
up to the edge of disaster.
up to the edge of disaster.
276
986185
5706
W przeciągu 70 lat znaleźliśmy się
na skraju katastrofy.
na skraju katastrofy.
16:44
We won't get 70 years
277
992291
2322
Nie mamy 70 lat,
16:46
to find our way back out again.
278
994613
3726
aby wrócić do poprzedniego stanu.
16:50
Thank you very much.
279
998769
1510
Bardzo dziękuję.
16:52
(Applause)
280
1000789
5851
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Maryn McKenna - Public health journalistMaryn McKenna recounts the often terrifying stories behind emerging drug-resistant diseases that medical science is barely keeping at bay.
Why you should listen
Maryn McKenna’s harrowing stories of hunting down anthrax with the CDC and her chronicle of antibiotic-resistant staph infections in Superbug earned her the nickname “scary disease girl” among her colleagues.
But her investigations into public health don’t stop there: she blogs and writes on the history of epidemics and the public health challenges posed by factory farming. For her forthcoming book, McKenna is researching the symbiotic history of food production and antibiotics, and how their use impacts our lives, societies and the potential for illness.
Maryn McKenna | Speaker | TED.com