TEDGlobal>London
Ann Morgan: My year reading a book from every country in the world
Ann Morgan: Một năm đọc sách từ mọi quốc gia trên thế giới
Filmed:
Readability: 4.1
1,694,699 views
Ann Morgan cho rằng cô là người đọc sách nhiều, cho tới khi cô phát hiện một "điểm mù văn hóa lớn" trong tủ sách của mình. Trong số sách lớn của các tác giả Anh và Mỹ, chỉ có một số ít tác phẩm của các nhà văn không sử dụng tiếng Anh. Vậy nên, cô đã đặt mục tiêu tham vọng cho bản thân: đọc một cuốn sách từ mọi đất nước trên thế giới trong vòng một năm. Hiện tại, cô đang thúc giục những người thích tiếng Anh đọc thêm các tác phẩm dịch để các nhà xuất bản sẽ cố gắng hơn trong việc đưa những viên đá quý của nền văn học nước ngoài đến cho độc giả trong nước. Hãy khám phá bản đồ tương tác về quá trình đọc sách của cô tại: go.ted.com/readtheworld
Ann Morgan - Writer, blogger, author
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world. Full bio
Ann Morgan challenged herself to read a book from every country in the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
It's often said that you can tell
a lot about a person
a lot about a person
0
1000
2903
Người ta thường nói bạn có thể biết được
nhiều thứ về một người
nhiều thứ về một người
00:15
by looking at what's on their bookshelves.
1
3927
2495
bằng cách nhìn vào tủ sách của họ.
00:19
What do my bookshelves say about me?
2
7679
1987
Vậy tủ sách của tôi cho thấy tôi là
người như thế nào?
người như thế nào?
00:22
Well, when I asked myself
this question a few years ago,
this question a few years ago,
3
10402
3684
Vài năm trước, khi tôi tự hỏi mình câu này
00:26
I made an alarming discovery.
4
14110
2301
tôi đã phát hiện ra một điều đáng báo động
00:29
I'd always thought of myself
as a fairly cultured,
as a fairly cultured,
5
17131
3004
Tôi luôn tự cho mình là người có học thức
00:32
cosmopolitan sort of person.
6
20159
2425
và hiểu biết về toàn thế giới.
00:34
But my bookshelves told
a rather different story.
a rather different story.
7
22608
3096
Nhưng tủ sách của tôi lại thể hiện
một điều khác.
một điều khác.
00:38
Pretty much all the titles on them
8
26439
1652
Hầu hết các cuốn sách tôi có
00:40
were by British or North American authors,
9
28115
2859
đều là của tác giả người Anh hoặc Bắc Mỹ
00:42
and there was almost
nothing in translation.
nothing in translation.
10
30998
2536
và gần như không có một cuốn sách dịch nào
00:46
Discovering this massive,
cultural blind spot in my reading
cultural blind spot in my reading
11
34327
3850
Phát hiện ra lỗ hổng văn hóa lớn như vậy
trong việc đọc sách
trong việc đọc sách
00:50
came as quite a shock.
12
38201
1801
khiến tôi khá sốc.
00:52
And when I thought about it,
it seemed like a real shame.
it seemed like a real shame.
13
40026
3493
Nghĩ lại thì, chuyện này khá là đáng tiếc.
00:55
I knew there had to be lots
of amazing stories out there
of amazing stories out there
14
43543
3372
Tôi biết rằng có rất nhiều câu chuyện
đáng ngạc nhiên ở ngoài kia
đáng ngạc nhiên ở ngoài kia
00:58
by writers working in languages
other than English.
other than English.
15
46939
3377
của các tác giả không sử dụng tiếng Anh.
01:02
And it seemed really sad to think
that my reading habits meant
that my reading habits meant
16
50340
3302
Và tôi thấy buồn vì thói quen đọc của mình
01:05
I would probably never encounter them.
17
53666
2357
mà tôi sẽ không bao giờ đọc được chúng.
01:08
So, I decided to prescribe myself
18
56435
2866
Vậy nên, tôi quyết định bắt bản thân
01:11
an intensive course of global reading.
19
59325
2618
thực hiện một
khóa đọc sách toàn cầu cấp tốc.
khóa đọc sách toàn cầu cấp tốc.
01:14
2012 was set to be a very
international year for the UK;
international year for the UK;
20
62602
3738
2012 được coi là
năm quốc tế tại Vương quốc Anh,
năm quốc tế tại Vương quốc Anh,
01:18
it was the year of the London Olympics.
21
66364
2072
năm tổ chức Olympic London.
01:20
And so I decided to use it
as my time frame
as my time frame
22
68460
3522
Và tôi quyết định dùng nó như một
khung thời gian
khung thời gian
01:24
to try to read a novel,
short story collection
short story collection
23
72006
3207
để đọc một tiếu thuyết, tuyển tập
truyện ngắn
truyện ngắn
01:27
or memoir from every country in the world.
24
75237
4317
hoặc một hồi ký từ mọi quốc gia
trên thế giới.
trên thế giới.
01:32
And so I did.
25
80771
1333
Và tôi đã làm được điều đó.
01:34
And it was very exciting
26
82128
1627
Điều này rất thú vị
01:35
and I learned some remarkable things
27
83779
1896
và tôi đã học được nhiều điều đáng nhớ
01:37
and made some wonderful connections
28
85699
2115
và có những mối liên hệ tuyệt vời
01:39
that I want to share with you today.
29
87838
1869
mà tôi muốn chia sẻ với các bạn
ngày hôm nay.
ngày hôm nay.
01:42
But it started with some
practical problems.
practical problems.
30
90088
3198
Nhưng nó bắt đầu với một vài vấn đề
thực tế.
thực tế.
01:45
After I'd worked out which of the many
different lists of countries in the world
different lists of countries in the world
31
93849
4667
Sau đó tôi chọn ra các quốc gia
trên thế giới từ nhiều danh sách
trên thế giới từ nhiều danh sách
01:50
to use for my project,
32
98540
2206
để phục vụ cho dự án của mình,
01:52
I ended up going with the list
of UN-recognized nations,
of UN-recognized nations,
33
100770
3150
tôi quyết định dùng danh sách các nước
được Liên Hợp Quốc công nhận
được Liên Hợp Quốc công nhận
01:55
to which I added Taiwan,
34
103944
1223
bổ sung thêm Đài Loan,
01:57
which gave me a total of 196 countries.
35
105191
3356
vậy là có tổng cộng 196 nước.
02:01
And after I'd worked out
how to fit reading and blogging
how to fit reading and blogging
36
109143
2855
Sau đó, tôi lập kế hoạch để đọc và
viết blog
viết blog
02:04
about, roughly, four books a week
37
112022
2310
về khoảng 4 cuốn sách mỗi tuần
02:06
around working five days a week,
38
114356
3111
cho 5 ngày một tuần.
02:09
I then had to face up to the fact
that I might even not be able
that I might even not be able
39
117491
3704
Rồi tôi phải đối mặt với vấn đề
rằng có thể mình sẽ không
rằng có thể mình sẽ không
02:13
to get books in English
from every country.
from every country.
40
121219
2728
lấy được sách bằng tiếng Anh từ mọi
quốc gia.
quốc gia.
02:16
Only around 4.5 percent
of the literary works published
of the literary works published
41
124546
3745
Ở Anh, mỗi năm chỉ có khoảng 4,5%
02:20
each year in the UK are translations,
42
128315
2651
sách được xuất bản là sách dịch,
02:22
and the figures are similar for much
of the English-speaking world.
of the English-speaking world.
43
130990
3626
và con số này cũng tương đương ở các nước
nói tiếng Anh khác.
nói tiếng Anh khác.
02:26
Although, the proportion
of translated books published
of translated books published
44
134640
2953
Du vậy, lượng sách dịch được xuất bản
02:29
in many other countries is a lot higher.
45
137617
2792
ở các nước khác cao hơn rất nhiều.
02:33
4.5 percent is tiny enough to start with,
46
141101
3308
4,5% là con số nhỏ,
02:36
but what that figure doesn't tell you
47
144433
1835
nhưng nó không cho bạn biết rằng
02:38
is that many of those books
will come from countries
will come from countries
48
146292
2673
rất nhiều trong số những cuốn sách đó
đến từ các quốc gia
đến từ các quốc gia
02:40
with strong publishing networks
49
148989
2174
có mạng lưới xuất bản vững mạnh
02:43
and lots of industry professionals
primed to go out and sell those titles
primed to go out and sell those titles
50
151187
4167
và rất nhiều chuyên gia trong ngành
khuyến khích việc bán các tựa sách
khuyến khích việc bán các tựa sách
02:47
to English-language publishers.
51
155378
1960
cho các nhà xuất bản tiếng Anh.
02:49
So, for example, although well over 100
books are translated from French
books are translated from French
52
157711
4572
Ví dụ, dù mỗi năm có hơn 100 cuốn sách
được dịch từ tiếng Pháp
được dịch từ tiếng Pháp
02:54
and published in the UK each year,
53
162307
1903
và xuất bản ở Anh,
02:56
most of them will come from countries
like France or Switzerland.
like France or Switzerland.
54
164234
4413
phần lớn trong số đó đến từ các quốc gia
như Pháp và Thụy Sĩ.
như Pháp và Thụy Sĩ.
03:01
French-speaking Africa, on the other hand,
55
169107
2738
Mặt khác, người ta sẽ ít để ý tới
03:03
will rarely ever get a look-in.
56
171869
1642
các nước châu Phi nói tiếng Pháp.
03:06
The upshot is that there are
actually quite a lot of nations
actually quite a lot of nations
57
174284
3323
Kết cục là có rất nhiều quốc gia
03:09
that may have little or even no
commercially available literature
commercially available literature
58
177631
3631
có ít hoặc không hề có tác phẩm văn học
bằng tiếng Anh
bằng tiếng Anh
03:13
in English.
59
181286
1153
được bán trên thị trường.
03:15
Their books remain invisible to readers
60
183074
3066
Những tác phẩm của họ sẽ không được
03:18
of the world's most published language.
61
186164
2838
độc giả của các nước nói tiếng Anh
biết tới.
biết tới.
03:22
But when it came to reading the world,
62
190002
1818
Về việc đọc sách trên toàn thế giới,
03:23
the biggest challenge of all for me
63
191844
1770
thách thức lớn nhất đối với tôi
03:25
was that fact that I didn't
know where to start.
know where to start.
64
193638
3134
chính là không biết nên bắt đầu từ đâu.
03:29
Having spent my life reading
almost exclusively British
almost exclusively British
65
197201
3358
Cả cuộc đời hầu như
tôi chỉ đọc sách từ nước Anh
tôi chỉ đọc sách từ nước Anh
03:32
and North American books,
66
200583
1649
hoặc của Bắc Mỹ,
03:34
I had no idea how to go about
sourcing and finding stories
sourcing and finding stories
67
202256
3589
tôi không biết làm thế nào để tìm kiếm
các câu chuyện
các câu chuyện
03:37
and choosing them from much
of the rest of the world.
of the rest of the world.
68
205869
2711
và chọn lựa chúng trong số vô vàn những
câu chuyện khác.
câu chuyện khác.
03:40
I couldn't tell you how to source
a story from Swaziland.
a story from Swaziland.
69
208604
3385
Tôi không thể nói cho các bạn biết cách
tìm một câu chuyện từ Swaziland
tìm một câu chuyện từ Swaziland
03:44
I wouldn't know a good novel from Namibia.
70
212013
2635
cũng không biết có tiểu thuyết nào hay
từ Namibia.
từ Namibia.
03:47
There was no hiding it --
71
215125
1593
Chẳng có gì để giấu cả,
03:48
I was a clueless literary xenophobe.
72
216742
3323
lúc đó tôi là một kẻ bài ngoại văn
chẳng hiểu biết gì.
chẳng hiểu biết gì.
03:52
So how on earth was I
going to read the world?
going to read the world?
73
220541
2454
Vậy thì làm cách nào tôi có thể đọc sách
trên toàn thế giới?
trên toàn thế giới?
03:55
I was going to have to ask for help.
74
223777
1857
Tôi đã tìm kiếm sự giúp đỡ.
03:57
So in October 2011, I registered my blog,
75
225658
3499
Tháng 10 năm 2011, tôi đăng ký lập blog
04:01
ayearofreadingtheworld.com,
76
229181
1771
ayearofreadingtheworld.com,
04:02
and I posted a short appeal online.
77
230976
2485
và đăng một yêu cầu trên đó.
04:05
I explained who I was,
78
233863
1229
Tôi giải thích mình là ai,
04:07
how narrow my reading had been,
79
235116
2008
việc đọc sách của tôi hạn hẹp thế nào,
04:09
and I asked anyone who cared to
80
237148
1857
và nhờ những ai quan tâm
04:11
to leave a message suggesting
what I might read
what I might read
81
239029
2565
để lại một tin nhắn gợi ý tôi nên đọc
tác phẩm nào
tác phẩm nào
04:13
from other parts of the planet.
82
241618
1684
từ những nơi khác trên thế giới.
04:15
Now, I had no idea whether
anyone would be interested,
anyone would be interested,
83
243913
4073
Khi đó tôi không biết liệu có ai
quan tâm hay không
quan tâm hay không
04:20
but within a few hours
of me posting that appeal online,
of me posting that appeal online,
84
248010
3114
nhưng chỉ vài tiếng sau khi tôi đăng
yêu cầu đó,
yêu cầu đó,
04:23
people started to get in touch.
85
251148
2436
mọi người bắt đầu liên lạc.
04:25
At first, it was friends and colleagues.
86
253608
2498
Lúc đầu, chỉ là bạn bè và đồng nghiệp
của tôi.
của tôi.
04:28
Then it was friends of friends.
87
256466
1551
Sau đó đến bạn của bạn.
04:30
And pretty soon, it was strangers.
88
258383
2277
Và không lâu sau là cả những người lạ.
04:33
Four days after I put that appeal online,
89
261399
2802
Bốn ngày sau khi tôi đăng yêu cầu đó,
04:36
I got a message from a woman
called Rafidah in Kuala Lumpur.
called Rafidah in Kuala Lumpur.
90
264225
3731
tôi nhận được một tin nhắn từ một người
phụ nữ tên Rafidah đến từ Kuala Lumpur.
phụ nữ tên Rafidah đến từ Kuala Lumpur.
04:40
She said she loved
the sound of my project,
the sound of my project,
91
268292
2675
Cô ấy nói rất thích ý tưởng dự án của tôi,
04:42
could she go to her local
English-language bookshop
English-language bookshop
92
270991
2899
và hỏi liệu cô ấy có thể đến hiệu sách
ngoại văn ở địa phương
ngoại văn ở địa phương
04:45
and choose my Malaysian book
and post it to me?
and post it to me?
93
273914
3290
và chọn một cuốn sách
Malaysia rồi gửi cho tôi hay không?
Malaysia rồi gửi cho tôi hay không?
04:49
I accepted enthusiastically,
94
277912
1753
Tôi đã nhiệt tình đồng ý,
04:51
and a few weeks later,
95
279689
1502
và khoảng vài tuần sau,
04:53
a package arrived containing
not one, but two books --
not one, but two books --
96
281215
4548
tôi nhận được một bưu kiện có không chỉ
một, mà là hai cuốn sách
một, mà là hai cuốn sách
04:59
Rafidah's choice from Malaysia,
97
287263
2418
một cuốn từ Malaysia
05:02
and a book from Singapore
that she had also picked out for me.
that she had also picked out for me.
98
290908
3883
và một cuốn từ Singapore do Rafidah chọn.
05:08
Now, at the time, I was amazed
99
296428
2437
Lúc đó, tôi thực sự rất ngạc nhiên
05:10
that a stranger more than 6,000 miles away
100
298889
3576
rằng một người lạ mặt sống cách tôi hơn
6000 dặm
6000 dặm
05:14
would go to such lengths to help someone
101
302489
1925
lại nỗ lực như vậy để giúp một người
05:16
she would probably never meet.
102
304438
2059
mà có thể cô ấy sẽ không bao giờ gặp.
05:19
But Rafidah's kindness proved
to be the pattern for that year.
to be the pattern for that year.
103
307100
3651
Lòng tốt như của Rafidah đã trở thành
một kiểu mẫu của năm đó.
một kiểu mẫu của năm đó.
05:23
Time and again, people went
out of their way to help me.
out of their way to help me.
104
311240
3290
Hết lần này đến lần khác, mọi người đã
hết sức giúp đỡ tôi.
hết sức giúp đỡ tôi.
05:27
Some took on research on my behalf,
105
315226
2609
Một vài người nghiên cứu thay tôi,
05:29
and others made detours
on holidays and business trips
on holidays and business trips
106
317859
3023
và những người khác đến hiệu sách để
tìm sách cho tôi
tìm sách cho tôi
05:32
to go to bookshops for me.
107
320906
1936
ngay cả trong kỳ nghỉ và chuyến đi
công tác.
công tác.
05:35
It turns out, if you want
to read the world,
to read the world,
108
323526
3236
Thành ra, nếu bạn muốn đọc sách trên
toàn thế giới,
toàn thế giới,
05:38
if you want to encounter it
with an open mind,
with an open mind,
109
326786
3401
nếu bạn muốn đón nhận điều đó với
tâm trí cởi mở
tâm trí cởi mở
05:42
the world will help you.
110
330211
1930
thì cả thế giới sẽ giúp bạn.
05:45
When it came to countries
111
333118
1215
Đối với các quốc gia
05:46
with little or no commercially
available literature in English,
available literature in English,
112
334357
3506
có ít hoặc không có tác phẩm nào được dịch
ra tiếng Anh trên thị trường,
ra tiếng Anh trên thị trường,
05:49
people went further still.
113
337887
1813
mọi người còn nỗ lực tìm kiếm hơn nữa.
05:52
Books often came from surprising sources.
114
340689
3212
Các cuốn sách thường đến từ các nguồn
rất đáng ngạc nhiên.
rất đáng ngạc nhiên.
05:56
My Panamanian read, for example,
came through a conversation
came through a conversation
115
344536
3039
Ví dụ, cuốn sách của Panama mà tôi đọc,
bắt nguồn từ
bắt nguồn từ
cuộc trò chuyện của tôi với Kênh đào
Panama trên Twitter.
Panama trên Twitter.
05:59
I had with the Panama Canal on Twitter.
116
347599
3019
06:03
Yes, the Panama Canal
has a Twitter account.
has a Twitter account.
117
351497
3510
Vâng, Kênh đào Panama có tài khoản Twitter
riêng đấy.
riêng đấy.
06:07
And when I tweeted at it about my project,
118
355731
2374
Khi tôi đăng tweet về dự án của mình,
06:10
it suggested that I might like to try
and get hold of the work
and get hold of the work
119
358129
3379
tài khoản đó gợi ý rằng tôi nên thử
tìm tác phẩm
tìm tác phẩm
06:13
of the Panamanian author
Juan David Morgan.
Juan David Morgan.
120
361532
2579
của nhà văn người Panama,
Juan David Morgan.
Juan David Morgan.
06:16
I found Morgan's website
and I sent him a message,
and I sent him a message,
121
364898
2570
Tôi tìm thấy trang web của Morgan
và gửi cho ông ta một tin nhắn
và gửi cho ông ta một tin nhắn
06:19
asking if any of his
Spanish-language novels
Spanish-language novels
122
367492
2432
hỏi rằng ông có tác phẩm nào viết bằng
tiếng Tây Ban Nha
tiếng Tây Ban Nha
06:21
had been translated into English.
123
369948
1990
đã được dịch sang tiếng Anh chưa.
06:24
And he said that nothing
had been published,
had been published,
124
372432
2431
Ông ấy nói chưa có tác phẩm nào được
xuất bản cả
xuất bản cả
06:26
but he did have an unpublished translation
125
374887
2430
nhưng ông có một bản dịch chưa được
xuất bản
xuất bản
06:29
of his novel "The Golden Horse."
126
377341
1984
của cuốn "Con ngựa bằng vàng".
06:31
He emailed this to me,
127
379887
1338
Ông gửi email cho tôi
06:33
allowing me to become
one of the first people ever
one of the first people ever
128
381249
3134
biến tôi thành một trong những người
đầu tiên
đầu tiên
06:36
to read that book in English.
129
384407
1844
được đọc tác phẩm đó bằng tiếng Anh.
06:38
Morgan was by no means the only wordsmith
130
386929
2650
Morgan không phải là nhà văn duy nhất
06:41
to share his work with me in this way.
131
389603
1990
chia sẻ tác phẩm của mình với tôi
bằng cách này.
bằng cách này.
06:44
From Sweden to Palau,
132
392015
1762
Từ Thụy Điển đến Palau,
06:45
writers and translators
sent me self-published books
sent me self-published books
133
393801
3991
các tác giả và dịch giả gửi đến cho tôi
những tác phẩm họ tự xuất bản
những tác phẩm họ tự xuất bản
06:49
and unpublished manuscripts of books
134
397816
1730
và cả những bản thảo
chưa từng được phát hành
chưa từng được phát hành
06:51
that hadn't been picked
up by Anglophone publishers
up by Anglophone publishers
135
399570
2880
mà các nhà xuất bản nói tiếng Anh
chưa lựa chọn
chưa lựa chọn
06:54
or that were no longer available,
136
402474
2022
hoặc không còn được phát hành nữa
06:56
giving me privileged glimpses
of some remarkable imaginary worlds.
of some remarkable imaginary worlds.
137
404520
4708
cho tôi vinh dự được nhìn ngắm
những thế giới tưởng tượng tuyệt diệu đó.
những thế giới tưởng tượng tuyệt diệu đó.
07:02
I read, for example,
138
410008
1151
Ví dụ, tôi đã đọc về
07:03
about the Southern African king
Ngungunhane, who led the resistance
Ngungunhane, who led the resistance
139
411183
4590
vị vua vùng Nam Phi, Ngungunhane, người đã
lãnh đạo cuộc kháng chiến
lãnh đạo cuộc kháng chiến
07:07
against the Portuguese
in the 19th century;
in the 19th century;
140
415797
2662
chống thực dân Bồ Đào Nha và thế kỷ 19,
07:11
and about marriage rituals
in a remote village
in a remote village
141
419113
2771
và về nghi thức
cưới xin ở một làng quê hẻo lánh
cưới xin ở một làng quê hẻo lánh
07:13
on the shores of the Caspian sea
in Turkmenistan.
in Turkmenistan.
142
421908
2998
bên bờ biển Caspi ở Turkmenistan.
07:18
I met Kuwait's answer to Bridget Jones.
143
426524
3609
Tôi cũng đã gặp được câu trả lời của
Kuwait cho tiểu thư Bridget Jones.
Kuwait cho tiểu thư Bridget Jones.
07:22
(Laughter)
144
430450
2000
(Tiếng cười)
07:25
And I read about an orgy
in a tree in Angola.
in a tree in Angola.
145
433301
3566
Tôi cũng đã đọc về cuộc
trác táng trong một cái cây ở Angola.
trác táng trong một cái cây ở Angola.
07:32
But perhaps the most amazing example
146
440870
2152
Nhưng có lẽ ví dụ tuyệt vời nhất
07:35
of the lengths that people
were prepared to go to
were prepared to go to
147
443046
2404
về việc mọi người có thể đi xa tới mức nào
để giúp tôi
để giúp tôi
07:37
to help me read the world,
148
445474
1627
đọc sách trên toàn thế giới,
07:39
came towards the end of my quest,
149
447125
2449
lúc gần cuối cuộc hành trình,
07:41
when I tried to get hold of a book
from the tiny, Portuguese-speaking
from the tiny, Portuguese-speaking
150
449598
3834
khi tôi cố tìm một cuốn sách từ
São Tomé and Príncipe,
São Tomé and Príncipe,
07:45
African island nation
of São Tomé and Príncipe.
of São Tomé and Príncipe.
151
453456
3267
một quốc đảo nhỏ ở châu Phi
nói tiếng Bồ Đào Nha.
nói tiếng Bồ Đào Nha.
07:49
Now, having spent several months
trying everything I could think of to find
trying everything I could think of to find
152
457364
3649
Sau khi dành nhiều tháng trời thử
mọi cách tôi có thể nghĩ ra
mọi cách tôi có thể nghĩ ra
07:53
a book that had been translated
into English from the nation,
into English from the nation,
153
461037
3339
để tìm một cuốn sách từ đất nước này
đã được dịch sang tiếng Anh,
đã được dịch sang tiếng Anh,
07:56
it seemed as though
the only option left to me
the only option left to me
154
464400
2242
dường như phương án còn lại duy nhất
mà tôi có
mà tôi có
07:58
was to see if I could get something
translated for me from scratch.
translated for me from scratch.
155
466666
3207
là tìm một tác phẩm nào đó được dịch
từ đầu đến cuối
từ đầu đến cuối
08:02
Now, I was really dubious
156
470404
1501
Lúc đó tôi rất hoài nghi
08:03
whether anyone was going
to want to help with this,
to want to help with this,
157
471929
2396
liệu có ai sẽ giúp tôi không,
08:06
and give up their time
for something like that.
for something like that.
158
474349
2499
có ai muốn bỏ thời gian của mình
cho một dự án như thế không
cho một dự án như thế không
08:09
But, within a week of me putting
a call out on Twitter and Facebook
a call out on Twitter and Facebook
159
477525
4263
Nhưng, trong khoảng một tuần kể từ khi
tôi kêu gọi
tôi kêu gọi
những người nói tiếng Bồ Đào Nha
trên Twitter và Facebook.
trên Twitter và Facebook.
08:13
for Portuguese speakers,
160
481812
1954
08:15
I had more people than I could
involve in the project,
involve in the project,
161
483790
3571
Có nhiều người muốn tham gia hơn số lượng
tôi cần cho dự án,
tôi cần cho dự án,
08:19
including Margaret Jull Costa,
a leader in her field,
a leader in her field,
162
487385
4358
bao gồm Margaret Jull Costa,
một chuyên gia đầu ngành,
một chuyên gia đầu ngành,
08:23
who has translated the work
of Nobel Prize winner José Saramago.
of Nobel Prize winner José Saramago.
163
491767
5301
người đã dịch tác phẩm đạt giải Nobel
của José Saramago.
của José Saramago.
08:30
With my nine volunteers in place,
164
498443
1935
Cùng với 9 tình nguyện viên,
08:32
I managed to find a book
by a São Toméan author
by a São Toméan author
165
500402
2588
tôi đã tìm được một cuốn sách của tác giả
người São Tomé
người São Tomé
08:35
that I could buy enough copies of online.
166
503014
2510
mà tôi có thể mua đủ số bản sao
ở trên mạng.
ở trên mạng.
08:37
Here's one of them.
167
505548
1154
Ở đây tôi có một bản.
08:39
And I sent a copy out
to each of my volunteers.
to each of my volunteers.
168
507268
3564
Và tôi gửi cho mỗi tình nguyện viên
một bản.
một bản.
08:42
They all took on a couple
of short stories from this collection,
of short stories from this collection,
169
510856
3174
Họ nhận một vài truyện ngắn trong
tuyển tập này
tuyển tập này
08:46
stuck to their word, sent
their translations back to me,
their translations back to me,
170
514054
3627
giữ đúng lời hứa và
gửi bản dịch lại cho tôi,
gửi bản dịch lại cho tôi,
08:49
and within six weeks,
I had the entire book to read.
I had the entire book to read.
171
517705
3789
và trong vòng 6 tuần, tôi đã có
cả một cuốn sách để đọc.
cả một cuốn sách để đọc.
08:54
In that case, as I found so often
during my year of reading the world,
during my year of reading the world,
172
522422
4462
Trong trường hợp này, cũng như trong những
tình huống khác của dự án đọc sách này,
tình huống khác của dự án đọc sách này,
08:58
my not knowing and being open
about my limitations
about my limitations
173
526908
4085
sự thiếu hiểu biết và cởi mở về độ hạn chế
của bản thân
của bản thân
09:03
had become a big opportunity.
174
531017
2141
đã tạo ra cơ hội lớn cho tôi.
09:05
When it came to São Tomé and Príncipe,
175
533935
2187
Về São Tomé and Príncipe,
09:08
it was a chance not only
to learn something new
to learn something new
176
536146
3346
đó không chỉ là cơ hội để học thêm
nhiều thứ mới mẻ
nhiều thứ mới mẻ
09:11
and discover a new collection of stories,
177
539516
2675
và khám phá những câu chuyện mới,
09:14
but also to bring together
a group of people
a group of people
178
542215
2946
mà đó còn là cơ hội đưa một nhóm người
đến gần nhau
đến gần nhau
09:17
and facilitate a joint creative endeavor.
179
545185
3229
và tạo điều kiện cho
một nỗ lực sáng tạo chung.
một nỗ lực sáng tạo chung.
09:20
My weakness had become
the project's strength.
the project's strength.
180
548901
3900
Điểm yếu của tôi lại trở thành thế mạnh
cho dự án này.
cho dự án này.
09:25
The books I read that year
opened my eyes to many things.
opened my eyes to many things.
181
553929
3556
Những cuốn sách mà tôi đọc trong năm đó
mở mang đầu óc tôi về nhiều vấn đề.
mở mang đầu óc tôi về nhiều vấn đề.
09:29
As those who enjoy reading will know,
182
557509
2187
Những người thích đọc sách sẽ hiểu được
09:31
books have an extraordinary power
to take you out of yourself
to take you out of yourself
183
559720
3780
rằng sách có sức mạnh phi thường
có thể đưa người đọc
có thể đưa người đọc
09:35
and into someone else's mindset,
184
563524
2144
vào tư duy của một người khác,
09:37
so that, for a while at least,
185
565692
1842
và dù chỉ trong một lúc thôi,
09:39
you look at the world
through different eyes.
through different eyes.
186
567558
2225
bạn sẽ nhìn thế giới với một đôi mắt khác.
09:42
That can be an uncomfortable experience,
187
570390
2463
Nó có thể là một trải nghiệm
không mấy dễ chịu,
không mấy dễ chịu,
09:44
particularly if you're reading a book
188
572877
1772
đặc biệt là khi bạn đọc một cuốn sách
09:46
from a culture that may have quite
different values to your own.
different values to your own.
189
574673
3424
từ một nền văn hóa với những giá trị
khác với văn hóa của bạn.
khác với văn hóa của bạn.
09:50
But it can also be really enlightening.
190
578601
2149
Nhưng nó cũng sẽ khai sáng đầu óc bạn.
09:53
Wrestling with unfamiliar ideas
can help clarify your own thinking.
can help clarify your own thinking.
191
581402
3914
Vật lộn với những ý tưởng khác lạ sẽ giúp
làm rõ những suy nghĩ của chính mình.
làm rõ những suy nghĩ của chính mình.
09:57
And it can also show up blind spots
192
585742
2167
Và nó cũng cho thấy những điểm mù
09:59
in the way you might have
been looking at the world.
been looking at the world.
193
587933
2642
trong cách mà bạn vẫn luôn nhìn thế giới.
10:03
When I looked back at much
of the English-language literature
of the English-language literature
194
591072
2882
Khi tôi nhìn lại những tác phẩm văn học
bằng tiếng Anh
bằng tiếng Anh
10:05
I'd grown up with, for example,
195
593978
1686
mà tôi đọc trong lúc lớn lên
10:07
I began to see how narrow a lot of it was,
196
595688
3037
tôi bắt đầu nhận ra một tác phẩm
hạn hẹp thế nào
hạn hẹp thế nào
10:10
compared to the richness
that the world has to offer.
that the world has to offer.
197
598749
2812
khi so với sự trù phú của thế giới.
10:14
And as the pages turned,
198
602886
2162
Mỗi khi bạn lật trang sách,
10:17
something else started to happen, too.
199
605072
2466
điều gì đó cũng xảy ra.
10:20
Little by little,
200
608150
1151
Dần dần từng chút một,
10:21
that long list of countries that
I'd started the year with, changed
I'd started the year with, changed
201
609325
4285
danh sách dài các quốc gia khi tôi mới
bắt đầu đã thay đổi,
bắt đầu đã thay đổi,
10:25
from a rather dry, academic
register of place names
register of place names
202
613634
4359
từ một bản lưu trữ mang tính học thuật
khô khan về các địa danh
khô khan về các địa danh
10:30
into living, breathing entities.
203
618017
2681
trở thành những thực thể sống.
10:33
Now, I don't want to suggest
that it's at all possible
that it's at all possible
204
621475
2723
Tôi không muốn nói rằng bạn có thể
10:36
to get a rounded picture of a country
simply by reading one book.
simply by reading one book.
205
624222
4206
nắm được bức tranh toàn vẹn về
một đất nước chỉ với một cuốn sách
một đất nước chỉ với một cuốn sách
10:41
But cumulatively, the stories
I read that year
I read that year
206
629010
3589
nhưng cứ tích tụ dần lại, những câu chuyện
mà tôi đọc trong năm đó
mà tôi đọc trong năm đó
10:44
made me more alive than ever before
207
632623
3060
khiến tôi thấy tràn đầy sức sống hơn
bao giờ hết,
bao giờ hết,
10:47
to the richness, diversity and complexity
of our remarkable planet.
of our remarkable planet.
208
635707
6074
khi cảm nhận sự dồi dào, phong phú
và phức tạp của hành tinh chúng ta.
và phức tạp của hành tinh chúng ta.
10:54
It was as though the world's stories
209
642654
1993
Như là các câu chuyện của thế giới
10:56
and the people who'd gone
to such lengths to help me read them
to such lengths to help me read them
210
644671
3900
và những con người đã nỗ lực
giúp tôi đọc được chúng
giúp tôi đọc được chúng
11:00
had made it real to me.
211
648595
1905
khiến chúng trở nên thật hơn với tôi.
11:04
These days, when I look at my bookshelves
212
652086
2535
Dạo này khi nhìn vào
tủ sách của mình,
tủ sách của mình,
11:06
or consider the works on my e-reader,
213
654645
3125
hay nhìn những tác phẩm trên thiết bị
đọc sách,
đọc sách,
11:09
they tell a rather different story.
214
657794
2115
chúng đã nói lên một câu chuyện khác.
11:12
It's the story of the power
books have to connect us
books have to connect us
215
660649
3346
Chính câu chuyện của những cuốn sách
đầy sức mạnh kết nối chúng ta
đầy sức mạnh kết nối chúng ta
11:16
across political, geographical,
cultural, social, religious divides.
cultural, social, religious divides.
216
664019
4745
dù ta khác nhau về chính trị, địa lý,
văn hóa, xã hội và tín ngưỡng.
văn hóa, xã hội và tín ngưỡng.
11:21
It's the tale of the potential
human beings have to work together.
human beings have to work together.
217
669422
4142
Chính là những mẩu chuyện về tiềm năng
mà con người có để kết nối với nhau.
mà con người có để kết nối với nhau.
11:26
And, it's testament
218
674320
1342
Và nó chính là bằng chứng
11:27
to the extraordinary times we live
in, where, thanks to the Internet,
in, where, thanks to the Internet,
219
675686
4623
cho thời đại kỳ diệu mà chúng ta
đang sống,
đang sống,
nhờ có internet mà mọi thứ dễ dàng hơn
11:32
it's easier than ever before
220
680333
1917
11:34
for a stranger to share a story,
a worldview, a book
a worldview, a book
221
682274
4429
cho một người lạ mặt muốn chia sẻ một câu
chuyện, một thế giới quan, một cuốn sách
chuyện, một thế giới quan, một cuốn sách
11:38
with someone she may never meet,
on the other side of the planet.
on the other side of the planet.
222
686727
3793
với một người mà họ chưa từng gặp mặt
ở phía bên kia địa cầu.
ở phía bên kia địa cầu.
11:43
I hope it's a story I'm reading
for many years to come.
for many years to come.
223
691595
3098
Tôi mong rằng đây sẽ là câu chuyện cho
nhiều năm nữa
nhiều năm nữa
11:47
And I hope many more people will join me.
224
695074
2849
và mong rằng thêm nhiều người sẽ tham gia
cùng với tôi.
cùng với tôi.
11:49
If we all read more widely,
there'd be more incentive
there'd be more incentive
225
697947
2614
Nếu chúng ta cùng đọc sách
rộng rãi hơn nữa, đó sẽ là một sự khích lệ
rộng rãi hơn nữa, đó sẽ là một sự khích lệ
11:52
for publishers to translate more books,
226
700585
2547
các nhà xuất bản dịch thêm nhiều đầu sách
11:55
and we would all be richer for that.
227
703156
1939
và hiểu biết của chúng ta sẽ
ngày một phong phú hơn.
ngày một phong phú hơn.
11:57
Thank you.
228
705713
1157
Xin cảm ơn.
11:58
(Applause)
229
706894
3734
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Ann Morgan - Writer, blogger, authorAnn Morgan challenged herself to read a book from every country in the world.
Why you should listen
One day British writer Ann Morgan realized that most books in her bookshelves were by British or American authors. She undertook to read, over the course of a year, at least one book from each of the world's 196 countries -- texts often suggested by bibliophiles from all over the world.
Her experience inspired her book Reading the World (US title: The World Between Two Covers). She blogs about international literature, and her first novel, a psychological literary thriller called Beside Myself, will be published in January 2016.
Ann Morgan | Speaker | TED.com