TEDxDubai
Patricia Ryan: Don't insist on English!
प्याट्रीसिया रायन: अंग्रेजीमा जोड नदिनुस !
Filmed:
Readability: 3.6
2,138,668 views
टेड एक्स दुबईमा लामो समय कि अंग्रेजी शिक्षिका प्याट्रीसिया रायन उत्तेजक प्रस्न सोध्छिन् : के विश्वको अंग्रेजी भाषा केन्द्रीकरणले अन्य भाषामा भएका महान विचारहरुलाई सम्प्रेसित हुन बाधा पुर्याइरहेको छ? (उदाहरण को लागि : आइन्स्टाइनले टोफेल (TOEFL) पास गर्नुपरेको भए के हुन्थ्यो?) विचार को अनुवाद र आदानप्रदान को भावुक रक्षा |
Patricia Ryan - Language teacher
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change. Full bio
Patricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I know what you're thinking.
0
1000
2000
मलाई थाहा छ तपाईहरु के सोचिरहनुभएको छ |
00:18
You think I've lost my way,
1
3000
2000
तपाईहरु सोचिरहनुभएको छ कि मैले बाटो बिराए,
00:20
and somebody's going to come on the stage in a minute
2
5000
2000
र केहि बेरमा कोही यो स्टेजमा आउँदैछ
00:22
and guide me gently back to my seat.
3
7000
2000
र मलाई बिस्तारै मेरो सिटमा लैजानेछ |
00:24
(Applause)
4
9000
6000
(ताली)
00:30
I get that all the time in Dubai.
5
15000
3000
दुबईमा मलाई सधै नै यस्तो हुन्छ |
00:33
"Here on holiday are you, dear?"
6
18000
2000
"तपाई यहाँ छुट्टीमा आउनुभएको हगि?"
00:35
(Laughter)
7
20000
2000
(हाँसो)
00:37
"Come to visit the children?
8
22000
3000
"बच्चाहरु भेट्न आउनुभएको हो?
00:40
How long are you staying?"
9
25000
2000
कहिले सम्म बस्नुहुन्छ?"
00:42
Well actually, I hope for a while longer yet.
10
27000
3000
तर सत्य, म अझै अलि लामै समयको आशा गर्छु |
00:45
I have been living and teaching in the Gulf
11
30000
3000
म खाडी क्षेत्रमा ३० वर्ष भन्दा अघि देखि
00:48
for over 30 years.
12
33000
2000
बस्ने र पढाउने काम गरिरहेको छु |
00:50
(Applause)
13
35000
4000
(ताली)
00:54
And in that time, I have seen a lot of changes.
14
39000
4000
र त्यो समयमा, मैले धेरै परिवर्तनहरु देखेको छु |
00:58
Now that statistic
15
43000
2000
त्यो तथ्यांक
01:00
is quite shocking.
16
45000
2000
अलिक निराशाजनक छ |
01:02
And I want to talk to you today
17
47000
2000
र आज म तपाईहरु संग
01:04
about language loss
18
49000
2000
भाषाको विनाश र
01:06
and the globalization of English.
19
51000
3000
अंग्रेजीको विश्वव्यापिकरण बारे केहि भन्न गैरहेकोछु |
01:09
I want to tell you about my friend
20
54000
2000
म तपाईहरुलाई मेरो एक जना साथी को बारेमा उल्लेख गर्न चाहन्छु,
01:11
who was teaching English to adults in Abu Dhabi.
21
56000
3000
जसले आबु धाबीमा वयस्कहरुलाई अंग्रेजी पढाइरहेका थिए |
01:14
And one fine day,
22
59000
2000
अनि एक राम्रो मौसम भएको दिन पारेर
01:16
she decided to take them into the garden
23
61000
2000
उनीहरुलाई प्रकृति सम्बन्धि केहि शब्दहरु सिकाउन
01:18
to teach them some nature vocabulary.
24
63000
2000
बगैचामा लैजाने निर्णय गरिन् |
01:20
But it was she who ended up learning
25
65000
2000
तर भयो के भने उनले उल्टै
01:22
all the Arabic words for the local plants,
26
67000
2000
स्थानीय बोटबिरुवाहरुको अरेबिक नाम सिकिन् |
01:24
as well as their uses --
27
69000
2000
तिनीहरु को प्रयोग सहित --
01:26
medicinal uses, cosmetics,
28
71000
3000
औषधि, सौन्दर्य,
01:29
cooking, herbal.
29
74000
3000
पकाउने तथा जडिबुटी को रूपमा |
01:32
How did those students get all that knowledge?
30
77000
2000
ती विद्यार्थीहरुले त्यो सबै ज्ञान कहाँ बाट पाए?
01:34
Of course, from their grandparents
31
79000
2000
अवस्य पनि, उनीहरूका बाजे-बजु बाट
01:36
and even their great-grandparents.
32
81000
3000
र अझ जिजु बाजे-बजु बाट |
01:39
It's not necessary to tell you how important it is
33
84000
3000
तपाईहरुलाई यो भन्नु आवश्यक छैन कि
01:42
to be able to communicate
34
87000
2000
एक पुस्ता र अर्को पुस्ता बिचमा सम्बाद
01:44
across generations.
35
89000
2000
गर्न सक्ने क्षमता कति आवश्यक छ |
01:46
But sadly, today,
36
91000
2000
तर दुःख को कुरा, आज
01:48
languages are dying
37
93000
2000
भाषाहरु विनाश भैरहेका छन्
01:50
at an unprecedented rate.
38
95000
2000
र त्यो पनि अभूतपूर्व गतिमा |
01:52
A language dies every 14 days.
39
97000
3000
प्रत्येक १४ दिनमा एउटा भाषा को विनाश हुन्छ |
01:56
Now, at the same time,
40
101000
2000
र त्यहि समयमा,
01:58
English is the undisputed global language.
41
103000
2000
अंग्रजी चाहिँ निर्बाध विश्व भाषा भैरहेकोछ |
02:00
Could there be a connection?
42
105000
2000
के यो दुवैको को बिचमा केहि सम्बन्ध हुनसक्छ त?
02:02
Well I don't know.
43
107000
2000
खै मलाई चाहिँ थाहा छैन |
02:04
But I do know that I've seen a lot of changes.
44
109000
3000
तर मलाई के थाहा छ भने मैले धेरै परिवर्तन देखेको छु |
02:07
When I first came out to the Gulf, I came to Kuwait
45
112000
3000
जब म पहिलो पटक खाडी क्षेत्रमा आएँ, म कुबेत आएको थिए
02:10
in the days when it was still a hardship post.
46
115000
3000
त्यस्ता दिनहरुमा जब त्यो कठिन पद थियो |
02:13
Actually, not that long ago.
47
118000
2000
उति सारो पहिला पनि हैन |
02:15
That is a little bit too early.
48
120000
3000
त्यो त अलि पहिला नै हो |
02:18
But nevertheless,
49
123000
2000
तैपनि,
02:20
I was recruited by the British Council,
50
125000
2000
ब्रिटिस काउन्सिलले म लगायत
02:22
along with about 25 other teachers.
51
127000
2000
अरु २५ शिक्षकहरुलाई नियुक्ति दियो |
02:24
And we were the first non-Muslims
52
129000
2000
र हामी कुबेतको सरकारी स्कुलमा पढाउने
02:26
to teach in the state schools there in Kuwait.
53
131000
3000
पहिलो गैर-मुसलमान भयौं |
02:29
We were brought to teach English
54
134000
2000
हामीहरु अंग्रेजी पढाउन ल्याईएका थियौं
02:31
because the government wanted to modernize the country
55
136000
4000
किनकि सरकार देशलाई आधुनिकरण गर्न
02:35
and to empower the citizens through education.
56
140000
3000
र आफ्ना नागरिकलाई शिक्षा द्वारा सुदृढ गराउन चाहन्थ्यो |
02:38
And of course, the U.K. benefited
57
143000
2000
र अवस्य पनि बेलायतलाई फाइदा थियो
02:40
from some of that lovely oil wealth.
58
145000
3000
त्यो आकर्षक तेल को सम्पति बाट |
02:43
Okay.
59
148000
2000
ल त्यसो भए |
02:45
Now this is the major change that I've seen --
60
150000
3000
अब यो चाहिँ मैले देखेको मुख्य परिवर्तन हो --
02:48
how teaching English
61
153000
2000
कसरी अंग्रेजी को पढाई
02:50
has morphed
62
155000
2000
परस्पर फाइदा को
02:52
from being a mutually beneficial practice
63
157000
4000
परम्परा बाट हाल को एक भयंकर
02:56
to becoming a massive international business that it is today.
64
161000
3000
अन्तराष्ट्रिय व्यापारमा रुपान्तरित भएको छ |
02:59
No longer just a foreign language on the school curriculum,
65
164000
4000
अब यो विद्यालयको एक वैदेशिक भाषाको पाठ्यक्रम मात्र सिमित छैन |
03:03
and no longer the sole domain
66
168000
2000
र मातृभूमि बेलायतको
03:05
of mother England,
67
170000
2000
एकल क्षेत्राधिकार भित्र मात्र पनि छैन |
03:07
it has become a bandwagon
68
172000
2000
यो त अब विश्व का हरेक अंग्रेजी-भाषी
03:09
for every English-speaking nation on earth.
69
174000
3000
मुलुकको लागि देखासिकी भएको छ |
03:12
And why not?
70
177000
2000
अनि किन नहोस त?
03:14
After all, the best education --
71
179000
3000
जे भएपनि, सर्वोत्कृष्ट शिक्षा --
03:17
according to the latest World University Rankings --
72
182000
3000
हालैको विश्वभरका विश्वविद्यालयहरुको वर्गीकरणलाई आधार मान्ने हो भने --
03:20
is to be found in the universities
73
185000
2000
बेलायत तथा अमेरिकाका
03:22
of the U.K. and the U.S.
74
187000
4000
विश्वविद्यालयहरुमा पाइन्छ |
03:26
So everybody wants to have an English education, naturally.
75
191000
4000
त्यसैले स्वभावत रूपमा सबैजनाले अंग्रेजी शिक्षा लिन चाहान्छन् |
03:30
But if you're not a native speaker,
76
195000
2000
तर यदि तपाई मौलिक भाषी हैन भने,
03:32
you have to pass a test.
77
197000
2000
तपाईले एउटा परीक्षा उत्तीर्ण गर्नु पर्छ |
03:34
Now can it be right
78
199000
2000
अब के एक विद्यार्थीलाई
03:36
to reject a student
79
201000
2000
भाषागत क्षमताको आधारमा मात्र
03:38
on linguistic ability alone?
80
203000
2000
निषेध गर्नु उचित हुन्छ त?
03:40
Perhaps you have a computer scientist
81
205000
2000
हुनसक्छ तपाई संग एक कम्प्युटर बैज्ञानिक छ
03:42
who's a genius.
82
207000
2000
जो अत्यन्त मेधावी छ |
03:44
Would he need the same language as a lawyer, for example?
83
209000
3000
उदहारण को लागि, के त्यो विद्यार्थीलाई एक वकिल हुन चाहिने जतिनै भाषा ज्ञान चाहिन्छ ?
03:47
Well, I don't think so.
84
212000
3000
खै, मलाई त त्यस्तो लाग्दैन |
03:51
We English teachers reject them all the time.
85
216000
3000
हामी अंग्रेजी शिक्षक सदैव उनीहरुलाई निषेध गर्छौ |
03:54
We put a stop sign,
86
219000
2000
हामी निषेधको चिन्ह राख्छौं,
03:56
and we stop them in their tracks.
87
221000
2000
र उनीहरुको बाटो बाट रोक्छौं |
03:58
They can't pursue their dream any longer,
88
223000
2000
अब उनीहरू आफ्नो सपना पुरा गर्न सक्दैनन्,
04:00
'til they get English.
89
225000
3000
जब सम्म उनीहरू अंग्रजी सिक्दैनन् |
04:04
Now let me put it this way:
90
229000
3000
अब मलाई यसरी प्रस्तुत गर्न दिनुहोस्,
04:07
if I met a monolingual Dutch speaker
91
232000
4000
मैले एक एकल-भाषी नेडरल्यान्डवासी भेटें,
04:11
who had the cure for cancer,
92
236000
2000
जो संग क्यान्सर को उपचार थियो,
04:13
would I stop him from entering my British University?
93
238000
3000
के म उनलाई एक बेलायती विश्वविद्यालयमा प्रवेश गर्न बाट रोक्ने थिएँ ?
04:16
I don't think so.
94
241000
2000
अहँ मलाई त त्यस्तो लाग्दैन |
04:18
But indeed, that is exactly what we do.
95
243000
3000
तर वास्तवमा हामी त्यहि गरिरहेका छौं |
04:21
We English teachers are the gatekeepers.
96
246000
3000
हामी अंग्रेजी शिक्षकहरु ढोके भएका छौं |
04:24
And you have to satisfy us first
97
249000
3000
तपाईले हामीलाई सन्तुष्ट पार्नु पर्छ
04:27
that your English is good enough.
98
252000
3000
कि तपाईको अंग्रजी राम्रो छ |
04:31
Now it can be dangerous
99
256000
2000
अब समाज को सानो समुदाय लाई
04:33
to give too much power
100
258000
3000
धेरै शक्ति दिनु
04:36
to a narrow segment of society.
101
261000
2000
खतरनाक पनि हुन सक्छ |
04:38
Maybe the barrier would be too universal.
102
263000
3000
त्यो बाधा अलि बढि नै विश्वव्यापी पनि हुनसक्छ |
04:41
Okay.
103
266000
2000
ल त्यसो भए |
04:43
"But," I hear you say,
104
268000
3000
"तर", म तपाईले भनेको सुन्छु,
04:46
"what about the research?
105
271000
2000
अनुसन्धान जति सबै
04:48
It's all in English."
106
273000
2000
अंग्रेजीमै छ नी, त्यो बारेमा के गर्नु ?
04:50
So the books are in English,
107
275000
2000
पुस्तकहरु सबै अंग्रेजीमा छन्,
04:52
the journals are done in English,
108
277000
2000
अनुसन्धानको प्रकाशन सबै अंग्रेजी मै गरिन्छ,
04:54
but that is a self-fulfilling prophecy.
109
279000
3000
तर त्यो आत्म-पूरा भविष्यवाणी मात्र हो |
04:57
It feeds the English requirement.
110
282000
2000
त्यसले अंग्रेजी को आवश्यकतालाई पोषण गर्छ |
04:59
And so it goes on.
111
284000
2000
र त्यो त्यसरी नै बढिरहन्छ |
05:01
I ask you, what happened to translation?
112
286000
3000
म तपाईहरुलाई सोध्छु, अनुवाद के भयो?
05:04
If you think about the Islamic Golden Age,
113
289000
4000
इस्लाम को स्वर्ण युगलाई नियाल्नुहोस,
05:08
there was lots of translation then.
114
293000
3000
त्यति बेला धेरै नै अनुवादहरु हुन्थे |
05:11
They translated from Latin and Greek
115
296000
3000
उनीहरुले ल्याटिन र ग्रीकलाई
05:14
into Arabic, into Persian,
116
299000
2000
अरेबिकमा, अनि फारसीमा अनुवाद गरे,
05:16
and then it was translated on
117
301000
2000
अनि फेरी युरोपको
05:18
into the Germanic languages of Europe
118
303000
2000
जर्मेनिक भाषामा अनुवाद गरियो
05:20
and the Romance languages.
119
305000
2000
अनि पछि रोमनिक भाषामा |
05:22
And so light shone upon the Dark Ages of Europe.
120
307000
4000
त्यस पछि युरोपको अन्धकार युगमा उज्यालो छायो |
05:27
Now don't get me wrong;
121
312000
2000
मलाई गलत अर्थ नलगाउनुहोला;
05:29
I am not against teaching English,
122
314000
2000
सबै अंग्रेजी शिक्षक महोदय,
05:31
all you English teachers out there.
123
316000
2000
म अंग्रेजी शिक्षा को विरुद्धमा छैन |
05:33
I love it that we have a global language.
124
318000
2000
म खुसि छु, हामी संग एउटा विश्व-भाषा छ |
05:35
We need one today more than ever.
125
320000
3000
अहिले त्यो हामीलाई सारै नै आवश्यक छ |
05:38
But I am against using it
126
323000
2000
तर म त्यसलाई एक बाधकको
05:40
as a barrier.
127
325000
2000
रूपमा प्रयोगको बिरुद्धमा छु |
05:42
Do we really want to end up with 600 languages
128
327000
3000
के हामी ६०० भाषामा सिमित हुन चाहन्छौं
05:45
and the main one being English, or Chinese?
129
330000
3000
अंग्रेजी अथवा चीनिया भाषालाई मुख्य बनाएर ?
05:48
We need more than that. Where do we draw the line?
130
333000
3000
हामीलाई त्यो भन्दा धेरै चाहिन्छ | हामीले सिमा कहाँ कोर्ने त ?
05:51
This system
131
336000
2000
अहिलेको यो प्रणालीले
05:53
equates intelligence
132
338000
3000
बौद्धिकतालाई
05:56
with a knowledge of English,
133
341000
3000
अंग्रेजीको ज्ञान संग समान मान्छ
05:59
which is quite arbitrary.
134
344000
2000
जुन स्वेच्छाचारी हो |
06:01
(Applause)
135
346000
6000
(ताली)
06:07
And I want to remind you
136
352000
2000
तपाईहरुलाई म एउटा कुरा सम्झाउन चाहान्छु
06:09
that the giants upon whose shoulders
137
354000
3000
त्यो महान काँध जसमा
06:12
today's intelligentsia stand
138
357000
2000
आजको बौद्धिकता अडेको छ,
06:14
did not have to have English,
139
359000
2000
त्यसले अंग्रेजी जान्नु परेको थिएन,
06:16
they didn't have to pass an English test.
140
361000
2000
उनीहरुले अंग्रेजीको परीक्षा उत्तीर्ण गर्नु परेको थिएन |
06:18
Case in point, Einstein.
141
363000
3000
उदाहरण को रूपमा आइन्स्टाइनलाई लिनुस् |
06:22
He, by the way, was considered remedial at school
142
367000
3000
उनलाई विद्यालयमा उपचाररत मानिन्थ्यो
06:25
because he was, in fact, dyslexic.
143
370000
2000
किनकि उनि, वास्तवमा भन्ने हो भने, सुस्तमनस्थिति का बिरामी थिए |
06:27
But fortunately for the world,
144
372000
2000
तर विश्वको भाग्यवश,
06:29
he did not have to pass an English test.
145
374000
3000
उनले अंग्रेजी परीक्षा उत्तीर्ण गर्नु परेको थिएन |
06:32
Because they didn't start until 1964
146
377000
3000
किनकि १९६४ सम्म उनीहरुले
06:35
with TOEFL,
147
380000
2000
टोफेल, अमेरिकन अंग्रेजीको परीक्षा,
06:37
the American test of English.
148
382000
2000
को सुरुवात गरेका थिएनन् |
06:39
Now it's exploded.
149
384000
2000
अहिले त्यो व्यापक छ |
06:41
There are lots and lots of tests of English.
150
386000
3000
आजकल अंग्रेजीका कयौं परिक्षाहरु छन् |
06:44
And millions and millions of students
151
389000
2000
र प्रत्येक बर्ष लाखौ बिद्यार्थीहरुले
06:46
take these tests every year.
152
391000
2000
त्यो परीक्षा दिन्छन् |
06:48
Now you might think, you and me,
153
393000
2000
अब तपाई सोच्नुहोला, तपाईहरु र म
06:50
"Those fees aren't bad, they're okay,"
154
395000
2000
ती शुल्कहरु त्यति नराम्रो छैन, ठिकै छन्,
06:52
but they are prohibitive
155
397000
2000
तर तिनीहरु बाधक छन्
06:54
to so many millions of poor people.
156
399000
2000
लाखौ गरिब मानिसहरुको लागि |
06:56
So immediately, we're rejecting them.
157
401000
2000
हामी तुरुन्तै उनीहरुलाई निषेध गरिरहेका छौ |
06:58
(Applause)
158
403000
3000
(ताली)
07:01
It brings to mind a headline I saw recently:
159
406000
3000
यसले मलाई भर्खरै को एउटा समाचार शिर्षक लाई सम्झाउँछ :
07:04
"Education: The Great Divide."
160
409000
2000
"शिक्षा : एक ठुलो विभाजन"
07:06
Now I get it,
161
411000
2000
अब बल्ल म बुझ्दै छु,
07:08
I understand why people would want to focus on English.
162
413000
3000
अब बल्ल बुझ्दैछु कि किन मानिसहरु अंग्रेजीमा केन्द्रित छन् |
07:11
They want to give their children the best chance in life.
163
416000
3000
उनीहरू आफ्ना नानीहरुलाई जीवनको उत्कृष्ट अवसर दिन चाहन्छन |
07:15
And to do that, they need a Western education.
164
420000
3000
अनि त्यो सब गर्नको लागि उनीहरूलाई पश्चिमी शिक्षा चाहिन्छ |
07:18
Because, of course, the best jobs
165
423000
2000
किनकि, अवस्य पनि, राम्रा अवसरहरु
07:20
go to people out of the Western Universities,
166
425000
3000
पश्चिमी विश्वविद्यालय बाट शिक्षितलाई जान्छ,
07:23
that I put on earlier.
167
428000
2000
जुन मैले पहिला भने |
07:25
It's a circular thing.
168
430000
2000
यो एक चक्रीय कुरा हो |
07:27
Okay.
169
432000
2000
ल त अब
07:29
Let me tell you a story about two scientists,
170
434000
2000
मलाई दुई बैज्ञानिकहरुको कथा भन्नदिनुस,
07:31
two English scientists.
171
436000
2000
दुई अंग्रेज बैज्ञानिक |
07:33
They were doing an experiment
172
438000
2000
उनीहरू एउटा प्रयोग गरिरहेका थिए
07:35
to do with genetics
173
440000
2000
जैविकीय प्रयोग
07:37
and the forelimbs and the hind limbs of animals.
174
442000
3000
जनावरहरुका अगाडि र पछाडि का पाउहरुको |
07:40
But they couldn't get the results they wanted.
175
445000
2000
तिनीहरुले आफुले चाहे जस्तो निचोड पाउन सकेनन |
07:42
They really didn't know what to do,
176
447000
2000
उनीहरुलाई के गर्ने भन्ने नै थाहा भएन,
07:44
until along came a German scientist
177
449000
3000
अनि एक जना जर्मन बैज्ञानिक आइपुगे
07:47
who realized that they were using two words
178
452000
3000
जसले उनीहरुले आगाडि र पछाडि का
07:50
for forelimb and hind limb,
179
455000
2000
पाउहरूको लागि दुई अलग अलग शब्दहरु प्रयोग गरिरहेका छन्
07:52
whereas genetics does not differentiate
180
457000
4000
जबकि जैविकताले त्यो कुरामा भेद गर्दैन
07:56
and neither does German.
181
461000
2000
न त जर्मन भाषा ले |
07:58
So bingo,
182
463000
2000
ओह हो,
08:00
problem solved.
183
465000
2000
समस्या त समाधान भयो |
08:02
If you can't think a thought,
184
467000
2000
यदि तपाई एउटा सोच ल्याउन सक्नुहुन्न भने,
08:04
you are stuck.
185
469000
3000
तपाई अड्किनु भयो |
08:07
But if another language can think that thought,
186
472000
2000
तर यदि अर्को भाषाले त्यो सोच ल्याउन सक्छ भने,
08:09
then, by cooperating,
187
474000
2000
सहकार्य द्वारा
08:11
we can achieve and learn so much more.
188
476000
3000
हामीले धेरै कुरा प्राप्त गर्न र जान्न सक्छौं |
08:16
My daughter
189
481000
2000
मेरी छोरी,
08:18
came to England from Kuwait.
190
483000
3000
कुबेत बाट इंग्ल्यान्ड आइन् |
08:21
She had studied science and mathematics in Arabic.
191
486000
3000
उनले बिज्ञान र गणित अरेबिक भाषामा सिकेकी थिईन |
08:24
It's an Arabic medium school.
192
489000
3000
त्यो अरेबिक माध्यम बिद्यालय थियो |
08:27
She had to translate it into English at her grammar school.
193
492000
3000
उनले त्यसलाई आफ्नो प्राथमिक बिद्यालयमा अनुबाद गर्नुपर्थ्यो |
08:30
And she was the best in the class
194
495000
2000
र उनि आफ्नो कक्षामा सबसे तेज थिईन
08:32
at those subjects.
195
497000
2000
सबै बिषयहरुमा |
08:34
Which tells us
196
499000
2000
यसले हामीलाई के बुझाउछ भने
08:36
that when students come to us from abroad,
197
501000
2000
जब विदेश बाट बिद्यार्थीहरु हामी कहाँ आउछन्,
08:38
we may not be giving them enough credit
198
503000
2000
हामीले उनीहरूलाई उनीहरुको ज्ञानको लागि
08:40
for what they know,
199
505000
2000
उचित मान्यता नदिएको हुनसक्छ
08:42
and they know it in their own language.
200
507000
3000
र उनीहरुलाई त्यो कुराको आफ्नो भाषामा राम्रो ज्ञान हुन सक्छ |
08:45
When a language dies,
201
510000
2000
जब एउटा भाषा लोप हुन्छ,
08:47
we don't know what we lose with that language.
202
512000
3000
त्यो भाषा संग हामी के गुमाउदै छौ भन्ने ज्ञान हुदैन |
08:50
This is -- I don't know if you saw it on CNN recently --
203
515000
4000
जस्तै -- तपाईहरुले भर्खरै सी.एन.एन. मा हेर्नुभयो कि हेर्नुभएन --
08:54
they gave the Heroes Award
204
519000
2000
उनीहरूले केन्या को एउटा गोठालोलाई
08:56
to a young Kenyan shepherd boy
205
521000
3000
"सी.एन.एन. नायक" पुरस्कारले सम्मान गरे
08:59
who couldn't study at night in his village,
206
524000
3000
जसले आफ्नो गाउँमा अन्य बालबालिका सरह
09:02
like all the village children,
207
527000
2000
राती पढ्न सकेन,
09:04
because the kerosene lamp,
208
529000
2000
किनकि त्यो मट्टीतेल को बत्ति बाट
09:06
it had smoke and it damaged his eyes.
209
531000
2000
धुवा आउथ्यो र त्यसले उसका आँखा खराब भए |
09:08
And anyway, there was never enough kerosene,
210
533000
3000
र त्यसमाथि, त्यहि मट्टीतेल पनि पुग्दो हुदैन थियो,
09:11
because what does a dollar a day buy for you?
211
536000
3000
किनकि त्यो न्युन कमाईले के नै पो दिन सक्छ र ?
09:14
So he invented
212
539000
2000
त्यसैले गर्दा उसले आविष्कार गर्यो
09:16
a cost-free solar lamp.
213
541000
3000
एउटा सित्तैमा चल्ने सौर्य बत्तिको |
09:19
And now the children in his village
214
544000
2000
अब उसका गाउँका केटाकेटीहरुले
09:21
get the same grades at school
215
546000
2000
विद्यालयमा त्यति नै अंक ल्याउछन्
09:23
as the children who have electricity at home.
216
548000
4000
जति घरमा बिजुली भएका केटाकेटीहरुले ल्याउछन|
09:27
(Applause)
217
552000
6000
(ताली)
09:33
When he received his award,
218
558000
2000
जब उनले त्यो पुरस्कार पाए
09:35
he said these lovely words:
219
560000
2000
उनले यी सुन्दर शब्दहरु भने :
09:37
"The children can lead Africa from what it is today,
220
562000
3000
"केटाकेटीहरुले अफ्रीकाको अहिलेको अवस्था,
09:40
a dark continent,
221
565000
2000
एउटा अधेरो अशिक्षित महादेश, बाट
09:42
to a light continent."
222
567000
2000
एक उज्यालो र शिक्षित महादेश बनाउने तिर निर्देसित गर्नेछन्"
09:44
A simple idea,
223
569000
2000
एउटा साधारण सोच,
09:46
but it could have such far-reaching consequences.
224
571000
3000
तर जो संग त्यस्तो दुरगामी असर देखाउने क्षमता हुनसक्छ |
09:50
People who have no light,
225
575000
2000
ती मानिसहरु, जो संग उज्यालो छैन,
09:52
whether it's physical or metaphorical,
226
577000
3000
भौतिक रूपमा अथवा लाक्षणिक रूपमा,
09:55
cannot pass our exams,
227
580000
3000
उनीहरुले हाम्रो परीक्षा उतिर्ण गर्न सक्दैनन्,
09:58
and we can never know what they know.
228
583000
3000
र हामीहरुलाई उनीहरुलाई के थाहा छ भन्ने कुरा कहिले पनि पत्तो हुदैन |
10:01
Let us not keep them and ourselves
229
586000
3000
अब हामी आफु तथा उनीहरुलाई
10:04
in the dark.
230
589000
2000
अधेरोमा नराखौं |
10:06
Let us celebrate diversity.
231
591000
3000
विविधतालाई अंगालौं |
10:09
Mind your language.
232
594000
3000
आफ्नो भाषा बारे सोचौँ |
10:12
Use it to spread great ideas.
233
597000
4000
त्यसलाई महान विचारहरु फैलाउन प्रयोग गरौं |
10:16
(Applause)
234
601000
7000
(ताली)
10:23
Thank you very much.
235
608000
2000
यहाँहरुलाई धेरै धेरै धन्यवाद |
10:25
(Applause)
236
610000
3000
(ताली)
ABOUT THE SPEAKER
Patricia Ryan - Language teacherPatricia Ryan has spent the past three-plus decades teaching English in Arabic countries -- where she has seen vast cultural (and linguistic) change.
Why you should listen
UK-born language teacher Patricia Ryan has spent most of the past 40 years teaching English in the countries of the Arabian Gulf.
She is currently teaching at Zayed University in Dubai, and studying for a second Masters degree in Law.
Patricia Ryan | Speaker | TED.com