TEDxCreativeCoast
Celeste Headlee: 10 ways to have a better conversation
Селеста Хэдлі: 10 шляхоў стаць лепшым суразмоўцам
Filmed:
Readability: 3.1
17,081,256 views
Калі па родзе заняткаў вам неабходна ўмець размаўляць з людзьмі, вы даведваецеся шмат пра тое, як весці размову, і пра тое, што многія з нас рабіць гэтага не ўмеюць. Цягам многіх гадоў Селеста Хэдлі працуе вядучай эфіру на радыё і добра ведае складнікі выдатнай гутаркі: шчырасць, сцісласць, яснасць і ўменне слухаць. У гэтым выступе яна дзеліцца дзесяццю правіламі, якія дапамогуць вам стаць выдатнымі суразмоўцамі. "Ідзіце і размаўляйце з людзьмі, слухайце іх, - кажа яна. - І самае галоўнае -- будзьце гатовыя здзіўляцца".
Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
All right, I want to see a show of hands:
0
840
1953
Падыміце рукі тыя,
00:14
how many of you have
unfriended someone on Facebook
unfriended someone on Facebook
1
2817
2399
хто выдаляў сяброў з Фэйсбуку
00:17
because they said something offensive
about politics or religion,
about politics or religion,
2
5240
3856
за тое, што яны сказалі штосьці
абразлівае наконт палітыкі, рэлігіі,
абразлівае наконт палітыкі, рэлігіі,
00:21
childcare, food?
3
9120
2136
догляду за дзецьмі ці ежы?
00:23
(Laughter)
4
11280
1936
(Смех)
00:25
And how many of you
know at least one person that you avoid
know at least one person that you avoid
5
13240
2816
А колькі з вас ведаюць хаця б аднаго
чалавека, якога вы пазбягаеце,
чалавека, якога вы пазбягаеце,
00:28
because you just don't want
to talk to them?
to talk to them?
6
16079
2281
таму што вы проста не хочаце
размяўляць з ім?
размяўляць з ім?
00:30
(Laughter)
7
18880
2056
(Смех)
00:32
You know, it used to be that in order
to have a polite conversation,
to have a polite conversation,
8
20960
3216
Раней, каб весці ветлівую размову,
трэба было толькі прытрымлівацца
парадаў з "Маёй выдатнай ледзі":
парадаў з "Маёй выдатнай ледзі":
00:36
we just had to follow the advice
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
9
24200
3216
размаўляй пра надвор'е і здароўе.
00:39
Stick to the weather and your health.
10
27440
1816
Але зараз, са зменай клімату і модай
на адмову ад прышчэпак, гэтыя тэмы --
на адмову ад прышчэпак, гэтыя тэмы --
00:41
But these days, with climate change
and anti-vaxxing, those subjects --
and anti-vaxxing, those subjects --
11
29280
3376
00:44
(Laughter)
12
32680
1296
(Смех)
00:46
are not safe either.
13
34000
1296
небяспечныя таксама.
00:47
So this world that we live in,
14
35320
2440
Гэты свет, у якім мы жывем,
00:50
this world in which every conversation
15
38520
2576
у якім кожная размова
00:53
has the potential
to devolve into an argument,
to devolve into an argument,
16
41120
2176
мае патэнцыял ператварыцца ў спрэчку,
у якім нашы палітыкі не могуць размаўляць
адзін з адным,
адзін з адным,
00:55
where our politicians
can't speak to one another
can't speak to one another
17
43320
2286
00:57
and where even the most trivial of issues
18
45630
2306
і ў якім нават простыя пытанні
распальваюць спрэчкі, --
распальваюць спрэчкі, --
00:59
have someone fighting both passionately
for it and against it, it's not normal.
for it and against it, it's not normal.
19
47960
4976
такі свет ненармальны.
01:04
Pew Research did a study
of 10,000 American adults,
of 10,000 American adults,
20
52960
3096
Цэнтр Pew Research правёў апытанне 10 000
дарослых амерыканцаў
дарослых амерыканцаў
01:08
and they found that at this moment,
we are more polarized,
we are more polarized,
21
56080
2736
і выявыіў, што наша грамадства больш
палярызаванае,
палярызаванае,
01:10
we are more divided,
22
58840
1296
больш падзеленае,
01:12
than we ever have been in history.
23
60160
2776
чым калі-небудзь за ўсю гісторыю.
01:14
We're less likely to compromise,
24
62960
1576
Мы менш схільныя да кампрамісу,
01:16
which means we're
not listening to each other.
not listening to each other.
25
64560
2176
што азначае, што мы не слухаем адзін
аднаго.
аднаго.
01:18
And we make decisions about where to live,
26
66760
2536
Мы вырашаем, дзе жыць,
01:21
who to marry and even
who our friends are going to be,
who our friends are going to be,
27
69320
2616
з кім ажаніцца і нават хто будзе нашымі
сябрамі,
сябрамі,
01:23
based on what we already believe.
28
71960
2096
грунтуючыся на сваіх перакананнях.
01:26
Again, that means
we're not listening to each other.
we're not listening to each other.
29
74080
2976
І гэта азначае, што мы не слухаем адзін
аднаго.
аднаго.
01:29
A conversation requires a balance
between talking and listening,
between talking and listening,
30
77080
3336
Размова патрабуе балансу паміж гаварэннем
і слуханнем,
і слуханнем,
01:32
and somewhere along the way,
we lost that balance.
we lost that balance.
31
80440
2656
але дзесьці на шляху мы згубілі гэты
баланс.
баланс.
01:35
Now, part of that is due to technology.
32
83120
1896
Адна з прычынаў -- развіццё тэхналогій.
01:37
The smartphones that you all
either have in your hands
either have in your hands
33
85040
2576
Тыя самыя смартфоны, якія вы трымаеце ў
руках
руках
01:39
or close enough that you could
grab them really quickly.
grab them really quickly.
34
87640
2656
ці дастаткова блізка, каб хутка іх
дастаць.
дастаць.
Паводле дадзеных цэнтра Pew Research,
01:42
According to Pew Research,
35
90320
1296
каля траціны амерыканскіх падлеткаў
01:43
about a third of American teenagers
send more than a hundred texts a day.
send more than a hundred texts a day.
36
91640
4896
дасылаюць больш за сотню паведамленняў на
дзень.
дзень.
01:48
And many of them, almost most of them,
are more likely to text their friends
are more likely to text their friends
37
96560
4576
І шмат з іх, амаль усе, аддаюць
перавагу паведамленням,
перавагу паведамленням,
01:53
than they are to talk
to them face to face.
to them face to face.
38
101160
2080
а не размове твар у твар.
01:56
There's this great piece in The Atlantic.
39
104160
1976
У часопісе The Atlantic школьны настаўнік
01:58
It was written by a high school teacher
named Paul Barnwell.
named Paul Barnwell.
40
106160
2856
Пол Барнуэл напісаў цікавы артыкул.
02:01
And he gave his kids
a communication project.
a communication project.
41
109040
2136
Ён даў сваім навучэнцам праект,
02:03
He wanted to teach them how to speak
on a specific subject without using notes.
on a specific subject without using notes.
42
111200
3736
мэтай якога было навучыць іх выступаць
без апоры на запісы.
без апоры на запісы.
02:06
And he said this: "I came to realize..."
43
114960
1905
І ён напісаў наступнае: "Я зразумеў..."
02:08
(Laughter)
44
116889
3287
(Смех)
02:12
"I came to realize
that conversational competence
that conversational competence
45
120200
3176
"Я зразумеў, што мы не вучым уменню весці
дыялог.
дыялог.
02:15
might be the single
most overlooked skill we fail to teach.
most overlooked skill we fail to teach.
46
123400
4096
Гэты навык выпучшаны з-пад увагі.
02:19
Kids spend hours each day engaging
with ideas and each other through screens,
with ideas and each other through screens,
47
127520
4296
Кожны дзень вучні праводзяць гадзіны,
размаўляючы адзін з адным праз маніторы,
размаўляючы адзін з адным праз маніторы,
02:23
but rarely do they have an opportunity
48
131840
1856
але ў іх рэдка ёсць магчымасць
02:25
to hone their interpersonal
communications skills.
communications skills.
49
133720
2576
адтачыць навыкі міжасабовай камунікацыі.
02:28
It might sound like a funny question,
but we have to ask ourselves:
but we have to ask ourselves:
50
136320
3176
Пытанне можа здацца смешным, але мы
павінны спытаць сябе:
павінны спытаць сябе:
02:31
Is there any 21st-century skill
51
139520
1936
ці ёсць навык у XXI стагоддзі
02:33
more important than being able to sustain
coherent, confident conversation?"
coherent, confident conversation?"
52
141480
5576
больш значны за здольнасць складна і
ўпэўнена весці гутарку?
ўпэўнена весці гутарку?
02:39
Now, I make my living talking to people:
53
147080
2216
Размаўляць з людзьмі -- мая праца.
02:41
Nobel Prize winners, truck drivers,
54
149320
2256
З Нобелеўскімі лаўрэатамі і кіроўцамі
грузавікоў,
грузавікоў,
02:43
billionaires, kindergarten teachers,
55
151600
2416
з мільярдэрамі і выхавацелямі ў дзіцячых
садках,
садках,
02:46
heads of state, plumbers.
56
154040
2696
з палітыкамі і сантэхнікамі.
02:48
I talk to people that I like.
I talk to people that I don't like.
I talk to people that I don't like.
57
156760
3048
З людзьмі, якія мне падабаюцца.
З людзьмі, якіх я не люблю.
З людзьмі, якіх я не люблю.
02:51
I talk to some people that I disagree with
deeply on a personal level.
deeply on a personal level.
58
159832
3784
Я размаўляю з людзьмі, з якімі я нязгодна
на асабістым узроўні.
на асабістым узроўні.
02:55
But I still have
a great conversation with them.
a great conversation with them.
59
163640
2776
Але я ўсё роўна магу мець з імі выдатную
размову.
размову.
02:58
So I'd like to spend the next 10 minutes
or so teaching you how to talk
or so teaching you how to talk
60
166440
3896
Таму я б хацела за наступныя 10 хвілін
навучыць вас размаўляць
навучыць вас размаўляць
03:02
and how to listen.
61
170360
1360
і навучыць слухаць.
03:04
Many of you have already heard
a lot of advice on this,
a lot of advice on this,
62
172800
2616
Многія з вас чулі даволі шмат парад на
гэты конт.
гэты конт.
03:07
things like look the person in the eye,
63
175440
1976
Напрыклад, глядзіце чалавеку ў вочы,
03:09
think of interesting topics
to discuss in advance,
to discuss in advance,
64
177440
3816
загадзя прыдумайце цікавыя тэмы для
абмеркавання,
абмеркавання,
03:13
look, nod and smile to show
that you're paying attention,
that you're paying attention,
65
181280
4776
глядзіце, ківайце і ўсміхайцеся, каб
паказаць, што ўважліва слухаеце,
паказаць, што ўважліва слухаеце,
03:18
repeat back what you just heard
or summarize it.
or summarize it.
66
186080
2896
паўтарайце, што вы толькі што пачулі
ці падсумоўвайце.
ці падсумоўвайце.
03:21
So I want you to forget all of that.
67
189000
1736
Я хачу, каб вы забылі ўсё гэта.
03:22
It is crap.
68
190760
1216
Гэта лухта.
03:24
(Laughter)
69
192000
3016
(Смех)
03:27
There is no reason to learn
how to show you're paying attention
how to show you're paying attention
70
195040
4256
Няма сэнсу вучыцца дэманстраваць увагу,
03:31
if you are in fact paying attention.
71
199320
3656
калі вы на самой справе сочыце за
гутаркай.
гутаркай.
03:35
(Laughter)
72
203000
1856
(Смех)
03:36
(Applause)
73
204880
2896
(Апладысменты)
03:39
Now, I actually use the exact
same skills as a professional interviewer
same skills as a professional interviewer
74
207800
3656
Працуючы прафесійным інтэрв'юэрам,
я карыстаюся дакладна такімі ж навыкамі,
я карыстаюся дакладна такімі ж навыкамі,
03:43
that I do in regular life.
75
211480
2936
якія я выкарыстоўваю ў паўсядзённым жыцці.
03:46
So, I'm going to teach you
how to interview people,
how to interview people,
76
214440
3456
Я навучу вас, як браць інтэрв'ю ў людзей,
03:49
and that's actually going to help you
learn how to be better conversationalists.
learn how to be better conversationalists.
77
217920
3816
а гэта ўжо дапаможа вам навучыцца быць
лепшымі суразмоўцамі.
лепшымі суразмоўцамі.
03:53
Learn to have a conversation
78
221760
1376
Навучыцца весці гутарку
03:55
without wasting your time,
without getting bored,
without getting bored,
79
223160
2336
без марнавання свайго часу, не паміраючы
з нуды,
з нуды,
03:57
and, please God,
without offending anybody.
without offending anybody.
80
225520
3296
і, не дай Божа, нікога пры гэтым не
крыўдзячы.
крыўдзячы.
04:00
We've all had really great conversations.
81
228840
2216
У нас ва ўсіх калісьці былі выдатныя
размовы.
размовы.
04:03
We've had them before.
We know what it's like.
We know what it's like.
82
231080
2176
Таму вы ведаеце, у чым іх асаблівасці.
04:05
The kind of conversation where you
walk away feeling engaged and inspired,
walk away feeling engaged and inspired,
83
233280
3696
Пасля іх вы адчуваеце дачыненне і
натхненне,
натхненне,
04:09
or where you feel
like you've made a real connection
like you've made a real connection
84
237000
2456
ці адчуваеце, што ў вас атрымалася
ўсталяваць сувязь,
ўсталяваць сувязь,
04:11
or you've been perfectly understood.
85
239480
2096
ці што вас цалкам зразумелі.
04:13
There is no reason
86
241600
1216
Няма нічога, што можа перашкодзіць
04:14
why most of your interactions
can't be like that.
can't be like that.
87
242840
3256
усім вашым размовам быць менавіта такімі.
04:18
So I have 10 basic rules.
I'm going to walk you through all of them,
I'm going to walk you through all of them,
88
246120
3216
У мяне ёсць 10 правілаў. Мы з вамі па іх
зараз пройдземся.
зараз пройдземся.
04:21
but honestly, if you just choose
one of them and master it,
one of them and master it,
89
249360
3736
Калі вы проста абераце адно з іх і
авалодаеце ім,
авалодаеце ім,
04:25
you'll already enjoy better conversations.
90
253120
2736
вы ўжо зможаце атрымаць асалоду ад
лепшай размовы.
лепшай размовы.
04:27
Number one: Don't multitask.
91
255880
2216
Першае: не рабіце некалькі справаў
адначасова.
адначасова.
04:30
And I don't mean
just set down your cell phone
just set down your cell phone
92
258120
2176
І я маю на ўвазе не толькі вашыя
мабільныя тэлефоны,
мабільныя тэлефоны,
04:32
or your tablet or your car keys
or whatever is in your hand.
or whatever is in your hand.
93
260320
2856
планшэты ці яшчэ штосьці ў вашай
руцэ.
руцэ.
04:35
I mean, be present.
94
263200
1896
Будзьце прысутнымі падчас гутаркі.
04:37
Be in that moment.
95
265120
2256
Будзьце ў тым моманце.
04:39
Don't think about your argument
you had with your boss.
you had with your boss.
96
267400
2616
Не думайце аб спрэчцы з начальнікам.
04:42
Don't think about what
you're going to have for dinner.
you're going to have for dinner.
97
270040
2616
Не думайце аб тым, што прыгатаваць на
вячэру.
вячэру.
04:44
If you want to get out
of the conversation,
of the conversation,
98
272680
2056
Калі хочаце ўстаць і сыйсці,
04:46
get out of the conversation,
99
274760
1376
пакіньце размову і сыдзіце.
04:48
but don't be half in it
and half out of it.
and half out of it.
100
276160
2136
Але не будзьце прысутнымі толькі напалову.
04:50
Number two: Don't pontificate.
101
278320
2576
Другое: ня трэба мудрагеліць.
04:52
If you want to state your opinion
102
280920
2176
Калі хочаце выказаць сваё меркаванне
04:55
without any opportunity for response
or argument or pushback or growth,
or argument or pushback or growth,
103
283120
5936
і вам нецікава меркаванне ці аргументы
іншых на гэты конт,
іншых на гэты конт,
05:01
write a blog.
104
289080
1456
тады проста пішыце ў блог.
05:02
(Laughter)
105
290560
3056
(Смех)
05:05
Now, there's a really good reason
why I don't allow pundits on my show:
why I don't allow pundits on my show:
106
293640
3376
Менавіта таму я не запрашаю да сябе ў
эфір разумнікаў.
эфір разумнікаў.
05:09
Because they're really boring.
107
297040
1776
Таму што яны сумныя.
05:10
If they're conservative, they're going to
hate Obama and food stamps and abortion.
hate Obama and food stamps and abortion.
108
298840
3858
Калі трапіцца кансерватар, ён абавязкова
будзе ненавідзець Абаму і аборты,
будзе ненавідзець Абаму і аборты,
05:14
If they're liberal, they're going to hate
109
302722
1974
а калі ліберал -- ён будзе крытыкаваць
05:16
big banks and oil corporations
and Dick Cheney.
and Dick Cheney.
110
304720
2216
банкі, нафтавыя карпарацыі і Дзіка Чэйні.
05:18
Totally predictable.
111
306960
1256
Цалкам прадказальна.
05:20
And you don't want to be like that.
112
308240
1696
Вы не хочаце быць такімі, як яны.
05:21
You need to enter every conversation
assuming that you have something to learn.
assuming that you have something to learn.
113
309960
5536
Кожная размова павінна стаць для вас
магчымасцю даведацца штосьці новае.
магчымасцю даведацца штосьці новае.
05:27
The famed therapist M. Scott Peck said
114
315520
2136
Вядомы псіхіятр М. Скот Пек сказаў:
05:29
that true listening requires
a setting aside of oneself.
a setting aside of oneself.
115
317680
4416
"Каб навучыцца слухаць, трэба
адгарадзіцца ад самога сябе".
адгарадзіцца ад самога сябе".
05:34
And sometimes that means
setting aside your personal opinion.
setting aside your personal opinion.
116
322120
3320
І часам гэта азначае, што трэба грэбаваць
сваім асабістым меркаваннем.
сваім асабістым меркаваннем.
05:38
He said that sensing this acceptance,
117
326200
3296
Ён сказаў, што, усвядоміўшы важнасць
гэтага,
гэтага,
05:41
the speaker will become
less and less vulnerable
less and less vulnerable
118
329520
2256
суразмоўца стане менш уразлівым,
05:43
and more and more likely
to open up the inner recesses
to open up the inner recesses
119
331800
2856
і ў яго з'явіцца магчымасць звярнуць
05:46
of his or her mind to the listener.
120
334680
2656
свой розум на ўспрыманне слухача.
05:49
Again, assume that you have
something to learn.
something to learn.
121
337360
2760
Памятайце, што вам ёсць чаму павучыцца.
05:52
Bill Nye: "Everyone you will ever meet
knows something that you don't."
knows something that you don't."
122
340880
3680
Біл Най: "Кожны, каго вы сустрэнеце,
ведае штосьці, чаго не ведаеце вы".
ведае штосьці, чаго не ведаеце вы".
05:57
I put it this way:
123
345240
1336
Перафразую:
05:58
Everybody is an expert in something.
124
346600
3160
кожны з людзей -- эксперт у чымсьці.
06:03
Number three: Use open-ended questions.
125
351160
2816
Трэцяе: задавайце адкрытыя пытанні.
06:06
In this case, take a cue from journalists.
126
354000
2056
Рабіце, як сапраўдныя журналісты.
Пачынайце свае пытанні са словаў "хто",
"што", "калі", "дзе", "чаму" і "як".
"што", "калі", "дзе", "чаму" і "як".
06:08
Start your questions with who,
what, when, where, why or how.
what, when, where, why or how.
127
356080
3096
06:11
If you put in a complicated question,
you're going to get a simple answer out.
you're going to get a simple answer out.
128
359200
3696
Калі задаць простае пытанне, вы атрымаеце
просты адказ.
просты адказ.
06:14
If I ask you, "Were you terrified?"
129
362920
2336
Калі запытаць: "Ці баяліся вы?" --
06:17
you're going to respond to the most
powerful word in that sentence,
powerful word in that sentence,
130
365280
3176
суразмоўца будзе рэагаваць на самае
моцнае слова ў пытанні,
моцнае слова ў пытанні,
06:20
which is "terrified," and the answer is
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
131
368480
3336
і ў дадзеным выпадку "баяліся", і адказам
будзе "так" ці "не".
будзе "так" ці "не".
"Вы раззлаваліся?"
"Так, я раззлаваўся".
"Так, я раззлаваўся".
06:23
"Were you angry?" "Yes, I was very angry."
132
371840
2000
06:25
Let them describe it.
They're the ones that know.
They're the ones that know.
133
373864
3072
Дазвольце суразмоўцу распавесці самому.
Ён лепш ведае, што адчуваў.
Ён лепш ведае, што адчуваў.
06:28
Try asking them things like,
"What was that like?"
"What was that like?"
134
376960
2976
Спытайце лепш: "Як гэта было?"
06:31
"How did that feel?"
135
379960
1456
"Што вы адчувалі?"
06:33
Because then they might have to stop
for a moment and think about it,
for a moment and think about it,
136
381440
4296
Суразмоўцу прыйдзецца замаўчаць на
хвіліну і сапраўды задумацца,
хвіліну і сапраўды задумацца,
06:37
and you're going to get
a much more interesting response.
a much more interesting response.
137
385760
2976
і тады вы атрымаеце больш цікавы адказ.
06:40
Number four: Go with the flow.
138
388760
2320
Чацвёртае: плывіце па плыні.
06:43
That means thoughts
will come into your mind
will come into your mind
139
391720
2816
Вам будуць прыходзіць у галаву думкі,
06:46
and you need to let them
go out of your mind.
go out of your mind.
140
394560
3056
і вам трэба навучыцца адпускаць іх.
06:49
We've heard interviews often
141
397640
1976
Часта падчас інтэрв'ю можна пачуць,
06:51
in which a guest is talking
for several minutes
for several minutes
142
399640
2456
як госць некалькі хвілін штосьці
распавядае,
распавядае,
06:54
and then the host comes back in
and asks a question
and asks a question
143
402120
2416
і затым вядучы задае яму пытанне,
якое, здаецца, не мае ніякага дачынення
да тэмы ці на якое госць ужо адказаў.
да тэмы ці на якое госць ужо адказаў.
06:56
which seems like it comes out of nowhere,
or it's already been answered.
or it's already been answered.
144
404560
3416
07:00
That means the host probably
stopped listening two minutes ago
stopped listening two minutes ago
145
408000
2936
Гэта значыць, што вядучы перастаў слухаць
некалькі хвілінаў таму,
некалькі хвілінаў таму,
07:02
because he thought
of this really clever question,
of this really clever question,
146
410960
3416
таму што прыдумляў неверагодна разумнае
пытанне
пытанне
07:06
and he was just bound
and determined to say that.
and determined to say that.
147
414400
3016
і рашуча хацеў запытаць яго.
07:09
And we do the exact same thing.
148
417440
1976
І мы робім такую ж памылку.
07:11
We're sitting there having
a conversation with someone,
a conversation with someone,
149
419440
2616
Мы размаўляем з нашым суразмоўцам,
07:14
and then we remember that time
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
150
422080
3456
і затым ўзгадваем момант, калі сустрэлі
Х'ю Джэкмана ў кафэ.
Х'ю Джэкмана ў кафэ.
07:17
(Laughter)
151
425560
1336
(Смех)
07:18
And we stop listening.
152
426920
1616
І мы тут жа перастаем слухаць.
07:20
Stories and ideas
are going to come to you.
are going to come to you.
153
428560
2056
Вам у галаву будуць прыходзіць думкі і
ідэі.
ідэі.
07:22
You need to let them come and let them go.
154
430640
2880
Няхай прыходзяць, навучыцеся іх адпускаць.
07:26
Number five: If you don't know,
say that you don't know.
say that you don't know.
155
434080
3720
Пятае: калі вы чагосьці не ведаеце,
прызнайцеся ў гэтым.
прызнайцеся ў гэтым.
Людзі, якія працуюць у эфіры, тым
больш на Нацыянальным Грамадскім Радыё,
больш на Нацыянальным Грамадскім Радыё,
07:30
Now, people on the radio,
especially on NPR,
especially on NPR,
156
438800
2296
07:33
are much more aware
that they're going on the record,
that they're going on the record,
157
441120
2936
выдатна ведаюць, што іх запісваюць,
07:36
and so they're more careful
about what they claim to be an expert in
about what they claim to be an expert in
158
444080
3576
і таму яны вельмі асцярожныя ў сваіх
заявах
заявах
07:39
and what they claim to know for sure.
159
447680
2136
і калі кажуць, што ў чымсьці разбіраюцца.
07:41
Do that. Err on the side of caution.
160
449840
2376
Бярыце прыклад з іх. Не рызыкуйце.
07:44
Talk should not be cheap.
161
452240
1760
Размова не павінна быць павярхоўнай.
07:46
Number six: Don't equate
your experience with theirs.
your experience with theirs.
162
454640
3680
Шостае: не прыраўноўвайце свой вопыт да
вопыту суразмоўцаў.
вопыту суразмоўцаў.
07:51
If they're talking
about having lost a family member,
about having lost a family member,
163
459280
2776
Калі яны загаварылі пра страту блізкіх
людзей,
людзей,
07:54
don't start talking about the time
you lost a family member.
you lost a family member.
164
462080
2856
не пачынайце прыводзіць прыклады на гэту
тэму.
тэму.
07:56
If they're talking about the trouble
they're having at work,
they're having at work,
165
464960
2856
Калі яны загаварылі пра праблему на працы,
07:59
don't tell them about
how much you hate your job.
how much you hate your job.
166
467840
2336
не кажыце, як моцна вы ненавідзеце сваю.
Гэта не адно і тое ж.
Няма аднолькавых гісторый.
Няма аднолькавых гісторый.
08:02
It's not the same. It is never the same.
167
470200
1936
08:04
All experiences are individual.
168
472160
1776
Кожны вопыт унікальны.
08:05
And, more importantly,
it is not about you.
it is not about you.
169
473960
2680
І, што больш важна, гэта не пра вас.
08:09
You don't need to take that moment
to prove how amazing you are
to prove how amazing you are
170
477120
3896
Не трэба выкарыстоўваць гэты момант,
каб даказаць сваю крутасць
каб даказаць сваю крутасць
08:13
or how much you've suffered.
171
481040
1400
ці колькі вам давялося пакутаваць.
08:15
Somebody asked Stephen Hawking once
what his IQ was, and he said,
what his IQ was, and he said,
172
483120
3056
Аднойчы Стывена Хокінга запыталі аб яго
IQ, і ён адказаў:
IQ, і ён адказаў:
08:18
"I have no idea. People who brag
about their IQs are losers."
about their IQs are losers."
173
486200
2880
"Не ўяўляю. Тыя, хто выхваляюцца
сваім IQ, -- няўдачнікі".
сваім IQ, -- няўдачнікі".
08:21
(Laughter)
174
489120
1936
(Смех)
08:23
Conversations are not
a promotional opportunity.
a promotional opportunity.
175
491080
3360
Гутарка -- не магчымасць для рэкламавання
сябе.
сябе.
08:28
Number seven:
176
496560
1240
Сёмае правіла:
08:31
Try not to repeat yourself.
177
499440
1376
старайцеся не паўтарацца.
08:32
It's condescending,
and it's really boring,
and it's really boring,
178
500840
2376
Гэта гучыць паблажліва і стамляе.
08:35
and we tend to do it a lot.
179
503240
1656
І мы схільныя рабіць гэта часта.
08:36
Especially in work conversations
or in conversations with our kids,
or in conversations with our kids,
180
504920
3936
Асабліва з калегамі ці з дзецьмі,
08:40
we have a point to make,
181
508880
1256
каб "лепш" зразумелі.
08:42
so we just keep rephrasing it
over and over.
over and over.
182
510160
2399
Для гэтага мы выказваем адну думку
рознымі словамі.
рознымі словамі.
08:45
Don't do that.
183
513640
1216
Не рабіце гэтага.
08:46
Number eight: Stay out of the weeds.
184
514880
2296
Восьмае: пазбягайце лішніх дэталяў.
08:49
Frankly, people don't care
185
517200
2815
Шчыра кажучы, людзям бяз розніцы
08:52
about the years, the names,
186
520039
2616
даты, імёны,
08:54
the dates, all those details
187
522679
1937
усе гэтыя дэталі,
08:56
that you're struggling
to come up with in your mind.
to come up with in your mind.
188
524640
2456
якія вы з цяжкасцю спрабуеце ўзгадаць.
08:59
They don't care.
What they care about is you.
What they care about is you.
189
527120
2200
Ім ўсё роўна. Яны зацікаўлены ў вас.
09:01
They care about what you're like,
190
529880
1600
Ім цікава, што вы за чалавек,
09:04
what you have in common.
191
532080
1696
і што ў вас ёсць агульнага.
09:05
So forget the details. Leave them out.
192
533800
2640
Так што забудзьцеся на дэталі.
Апусціце іх.
Апусціце іх.
09:08
Number nine:
193
536880
1216
Нумар дзевяць:
09:10
This is not the last one,
but it is the most important one.
but it is the most important one.
194
538120
3256
Гэта не апошні пункт, але самы важны.
09:13
Listen.
195
541400
1200
Слухайце.
09:14
I cannot tell you how many
really important people have said
really important people have said
196
542960
3416
Безліч вядомых людзей казалі,
09:18
that listening is perhaps the most,
the number one most important skill
the number one most important skill
197
546400
3896
што ўменне слухаць з'яўляецца, магчыма,
самым-самым важным навыкам
самым-самым важным навыкам
09:22
that you could develop.
198
550320
1216
з усіх магчымых.
09:23
Buddha said, and I'm paraphrasing,
199
551560
1896
Буда сказаў, і я перафразую:
09:25
"If your mouth is open,
you're not learning."
you're not learning."
200
553480
2536
"Калі ваш рот адчынены, вы не вучыцеся".
09:28
And Calvin Coolidge said, "No man
ever listened his way out of a job."
ever listened his way out of a job."
201
556040
4280
А Калвін Кулідж сказаў:
"Нікога яшчэ не звольнілі
з працы за тое, што яны шмат слухалі".
з працы за тое, што яны шмат слухалі".
09:32
(Laughter)
202
560680
1456
(Смех)
09:34
Why do we not listen to each other?
203
562160
2200
Чаму мы не слухаем адзін аднаго?
09:36
Number one, we'd rather talk.
204
564920
1960
Па-першае, нам больш падабаецца
размаўляць.
размаўляць.
Калі я размаўляю, у мяне ёсць кантроль.
09:39
When I'm talking, I'm in control.
205
567480
1816
09:41
I don't have to hear anything
I'm not interested in.
I'm not interested in.
206
569320
2456
Я не павінна слухаць штосьці, што мне
нецікава.
нецікава.
09:43
I'm the center of attention.
207
571800
1376
Я ў цэнтры ўвагі.
09:45
I can bolster my own identity.
208
573200
1896
Я магу ўмацаваць сваю ўласную
ідэнтычнасць.
ідэнтычнасць.
09:47
But there's another reason:
209
575120
1376
Але ёсць і іншая прычына:
09:48
We get distracted.
210
576520
1456
гэта адцягвае ўвагу.
09:50
The average person talks
at about 225 word per minute,
at about 225 word per minute,
211
578000
3536
У сярэднім, чалавек размаўляе з хуткасцю
225 словаў за хвіліну,
225 словаў за хвіліну,
09:53
but we can listen at up to
500 words per minute.
500 words per minute.
212
581560
4296
а ўспрымаць на слых мы можам да 500
словаў за хвіліну.
словаў за хвіліну.
09:57
So our minds are filling in
those other 275 words.
those other 275 words.
213
585880
3976
Такім чынам, мозг самастойна запаўняе
адсутныя 275 словаў.
адсутныя 275 словаў.
10:01
And look, I know,
it takes effort and energy
it takes effort and energy
214
589880
3176
Я ведаю, што гэта патрабуе намаганняў і
энергіі,
энергіі,
10:05
to actually pay attention to someone,
215
593080
2296
каб сачыць за прамовай суразмоўцы,
10:07
but if you can't do that,
you're not in a conversation.
you're not in a conversation.
216
595400
2976
але калі не вы робіце гэтага, вы не
ведзяце дыялог.
ведзяце дыялог.
10:10
You're just two people shouting out
barely related sentences
barely related sentences
217
598400
2856
Вы проста два чалавекі, якія выкрыкваюць
ледзь звязаныя сказы
ледзь звязаныя сказы
10:13
in the same place.
218
601280
1256
ў адным месцы.
10:14
(Laughter)
219
602560
1896
(Смех)
10:16
You have to listen to one another.
220
604480
2496
Трэба слухаць адзін аднаго.
10:19
Stephen Covey said it very beautifully.
221
607000
1896
Стывен Кові выдатна прыкмеціў:
10:20
He said, "Most of us don't listen
with the intent to understand.
with the intent to understand.
222
608920
3936
"Большасць з нас слухаюць не з намерам
зразумець,
зразумець,
10:24
We listen with the intent to reply."
223
612880
2680
а з намерам адказаць".
10:28
One more rule, number 10,
and it's this one: Be brief.
and it's this one: Be brief.
224
616960
3856
Дзясятае правіла: будзьце кароткімі.
10:32
[A good conversation is like a miniskirt;
short enough to retain interest,
short enough to retain interest,
225
620840
3496
[Добрая размова як міні-спадніца:
дастаткова кароткая, каб зацікавіць,
дастаткова кароткая, каб зацікавіць,
але дастаткова доўгая, каб пакрыць
самае галоўнае. -- Мая сястра]
самае галоўнае. -- Мая сястра]
10:36
but long enough to cover
the subject. -- My Sister]
the subject. -- My Sister]
226
624360
2416
10:38
(Laughter)
227
626800
1216
(Смех)
10:40
(Applause)
228
628040
2416
(Апладысменты)
10:42
All of this boils down to the same
basic concept, and it is this one:
basic concept, and it is this one:
229
630480
4320
Усё вышэйсказанае можна абагульніць
у адзін просты прынцып:
у адзін просты прынцып:
10:47
Be interested in other people.
230
635320
2856
будзьце ўважлівыя да іншых людзей.
10:50
You know, I grew up
with a very famous grandfather,
with a very famous grandfather,
231
638200
2416
Я расла ў сям'і вельмі знакамітага дзеда,
10:52
and there was kind of a ritual in my home.
232
640640
2056
і ў нас дома быў свой рытуал.
Да дзядулі часта прыходзілі паразмаўляць
розныя людзі,
розныя людзі,
10:54
People would come over
to talk to my grandparents,
to talk to my grandparents,
233
642720
2456
10:57
and after they would leave,
my mother would come over to us,
my mother would come over to us,
234
645200
2856
а калі яны сыходзілі, мая маці
падыходзіла да нас
падыходзіла да нас
і пытала: "Вы ведаеце, хто гэта быў?
11:00
and she'd say, "Do you know who that was?
235
648080
1976
11:02
She was the runner-up to Miss America.
236
650080
1856
Гэта жанчына -- віцэ-міс Амерыкі.
11:03
He was the mayor of Sacramento.
237
651960
1696
А гэты мужчына -- мэр Сакрамэнта.
11:05
She won a Pulitzer Prize.
He's a Russian ballet dancer."
He's a Russian ballet dancer."
238
653680
3176
Гэта ўладальніца Пулітцэраўскай прэміі,
яна -- артыстка рускага балета".
яна -- артыстка рускага балета".
11:08
And I kind of grew up assuming
239
656880
3376
І я вырасла, мяркучы,
11:12
everyone has some hidden,
amazing thing about them.
amazing thing about them.
240
660280
2760
што ў кожнага ёсць нейкія дзіўныя сакрэты.
11:15
And honestly, I think
it's what makes me a better host.
it's what makes me a better host.
241
663680
2880
І, шчыра кажучы, гэта тое, што робіць
мяне добрай вядучай эфіра.
мяне добрай вядучай эфіра.
11:19
I keep my mouth shut
as often as I possibly can,
as often as I possibly can,
242
667280
2816
Я стараюся часцей трымаць рот зачыненым,
11:22
I keep my mind open,
243
670120
1416
а розум адчыненым,
11:23
and I'm always prepared to be amazed,
244
671560
2496
і я заўсёды гатова быць здзіўленай,
11:26
and I'm never disappointed.
245
674080
1960
і я ніколі не расчароўваюся.
11:28
You do the same thing.
246
676760
1856
Рабіце гэтаксама.
11:30
Go out, talk to people,
247
678640
2416
Ідзіце і размаўляйце з людзьмі,
11:33
listen to people,
248
681080
1216
слухайце іх,
11:34
and, most importantly,
be prepared to be amazed.
be prepared to be amazed.
249
682320
3480
і, самае галоўнае, будзьце
гатовыя здзіўляцца.
гатовыя здзіўляцца.
11:38
Thanks.
250
686440
1216
Дзякуй.
11:39
(Applause)
251
687680
3280
(Апладысменты)
ABOUT THE SPEAKER
Celeste Headlee - Writer and radio hostCeleste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.
Why you should listen
Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.
Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.
Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.
Celeste Headlee | Speaker | TED.com