ABOUT THE SPEAKER

Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.

Why you should listen

Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.

Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.

Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.

More profile about the speaker
Celeste Headlee | Speaker | TED.com

TEDxCreativeCoast

Celeste Headlee: 10 ways to have a better conversation

Celeste Headlee: စကားပြောဆိုမှု ပိုကောင်းလာစေရန် နည်းလမ်း (၁၀)ခု။

Filmed: 2015-05-01

Readability: 3.1

17,081,256 views

ကိုယ့်အလုပ်အကိုင်ဟာ လူတွေကို ကိုယ်ဘယ်လောက် ကောင်းမွန်စွာ ပြောဆိုဆက်ဆံတာအပေါ် မူတည်တဲ့အခါမှာ ဘယ်ပုံဘယ်နည်း စကားပြောဆိုဖို့ဆိုတာကို အများကြီး သင်ယူကြပြီး ကျွန်ုပ်တို့ အများစုကတော့ ကောင်းမွန်စွာ မပြောဆိုတတ်ကြပါဘူး။ Celeste Headlee ဟာ ရေဒီယို အစီအစဉ်မှူးအဖြစ် ဆယ်စုနှစ်ချီပြီး လုပ်ကိုင်ဖူးပြီး ထူးကဲကောင်းမွန်တဲ့ စကားပြောဆိုမှုတစ်ခုမှာ ပါဝင်တဲ့အရာတွေကိုလည်း သိပါတယ်၊ ရိုးသားမှု၊ တိုတောင်းမှု၊ ရှင်းလင်းမှုနဲ့ သင့်တင့်တဲ့ ပမာဏရှိတဲ့ နားထောင်ခြင်းတွေပါ။ ဒီထိုးထွင်းအမြင်ပါတဲ့ ဟောပြောချက်ထဲမှာ ပိုကောင်းတဲ့ စကားပြောဆိုခြင်းတွေအတွက် အသုံးဝင်လှတဲ့ စည်းမျဉ်း (၁၀)ချက်ကို မျှဝေထားပါတယ်။ သူမပြောတာက "အပြင်ကိုထွက်လိုက်ပါ၊ လူတွေကို ပြောဆိုပါ၊ လူတွေပြောတာ နားထောင်ပါ၊ ပိုပြီးတော့ အရေးကြီးတာက အံ့အားသင့်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားပါ" တဲ့။

Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12

All right, I want to see a show of hands:

0

840

1953

ကောင်းပါပြီ၊ လက်တွေ ထောင်ပြစေချင်ပါတယ်။

00:14

how many of you have
unfriended someone on Facebook

1

2817

2399

ရှင်တို့ထဲက ဘယ်နှစ်ယောက်က
Facebook မှာ နိုင်ငံရေး၊

00:17

because they said something offensive
about politics or religion,

2

5240

3856

ဘာသာရေး၊ ကလေးစောင့်ရှောက်ရေး၊
အစားကိစ္စမှာ စော်ကားလို့တစ်ဦးဦးကို

00:21

childcare, food?

3

9120

2136

မိတ်ဆွေစာရင်းကဖျက်ဖူးလဲ။

00:23

(Laughter)

4

11280

1936

(ရယ်သံများ)

00:25

And how many of you
know at least one person that you avoid

5

13240

2816

ဘယ်နှစ်ယောက်က
စကားမပြောချင်လို့ အနည်းဆုံး

00:28

because you just don't want
to talk to them?

6

16079

2281

လူတစ်ယောက်ကို ရှောင်နေရလဲ။

00:30

(Laughter)

7

18880

2056

(ရယ်သံများ)

00:32

You know, it used to be that in order
to have a polite conversation,

8

20960

3216

သိတဲ့အတိုင်း ယဉ်ကျေးတဲ့
စကားပြောဆိုဖို့ " My Fair Lady"ထဲက

00:36

we just had to follow the advice
of Henry Higgins in "My Fair Lady":

9

24200

3216

Henry Huggins ရဲ့ အကြံပေးချက်ကို
လိုက်နာဖို့ လိုခဲ့ဘူးတယ်လေ။

00:39

Stick to the weather and your health.

10

27440

1816

ရာသီဥတုနဲ့ မိမိကျန်းမာရေးကို စွဲမြဲပါ။

00:41

But these days, with climate change
and anti-vaxxing, those subjects --

11

29280

3376

ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့မှာ ရာသီဥတုပြောင်းတာနဲ့
ကာကွယ်ဆေးဆန့်ကျင်တဲ့ အကြောင်းအရာ

00:44

(Laughter)

12

32680

1296

(ရယ်သံများ)

00:46

are not safe either.

13

34000

1296

တွေက တစ်ခုမှ စိတ်မချရဘူးလေ။

00:47

So this world that we live in,

14

35320

2440

ဒီတော့ ဒါ ကျွန်မတို့ နေထိုင်တဲ့ကမ္ဘာ၊

00:50

this world in which every conversation

15

38520

2576

စကားပြောတိုင်း ငြင်းတာခုံတာထဲ

00:53

has the potential
to devolve into an argument,

16

41120

2176

ကျရောက်သွားနိုင်ခြေရှိတဲ့ ကမ္ဘာ၊

00:55

where our politicians
can't speak to one another

17

43320

2286

နိုင်ငံရေးသမားတွေ အချင်းချင်း
စကားမပြောနိုင်တဲ့

00:57

and where even the most trivial of issues

18

45630

2306

အသေးဖွဲဆုံး ကိစ္စလေးတွေမှာတောင်မှ
တစ်ဦးဦးကို

00:59

have someone fighting both passionately
for it and against it, it's not normal.

19

47960

4976

သဲကြီးမဲကြီး သဘောတူလိုက်၊ ဆန့်ကျင်လိုက်
တိုက်ခိုင်းနေတာ၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘူး။

01:04

Pew Research did a study
of 10,000 American adults,

20

52960

3096

Pew Research ကအမေရိကန်
သက်ကြီး ၁၀၀၀၀ ကို လေ့လာခဲ့ပြီး

01:08

and they found that at this moment,
we are more polarized,

21

56080

2736

တွေ့ရှိရတာက အခုအခါမှာ ကျွန်မတို့ဟာ
အစွန်းနှစ်ရပ် ဖြစ်နေကာ

01:10

we are more divided,

22

58840

1296

သမိုင်းမှာ ဖြစ်ခဲ့ဘူးတာထက်

01:12

than we ever have been in history.

23

60160

2776

ပိုပြီး သဘောထားကွဲစေတယ်တဲ့။

01:14

We're less likely to compromise,

24

62960

1576

အပေးအယူလုပ်ဖြစ်ဖို့ ပိုနည်းတယ်၊

01:16

which means we're
not listening to each other.

25

64560

2176

အချင်းချင်း နားမထောင်ဘူးလို့ဆိုတာပါ။

01:18

And we make decisions about where to live,

26

66760

2536

ဘယ်မှာနေဖို့၊ ဘယ်သူ့ကို
လက်ထပ်ဖို့၊ ဘယ်သူတွေက

01:21

who to marry and even
who our friends are going to be,

27

69320

2616

ကိုယ့်မိတ်ဆွေ ဖြစ်လာဖို့တောင်
ဆုံးဖြတ်ကြပါတယ်၊

01:23

based on what we already believe.

28

71960

2096

ကိုယ်ယုံကြည်ပြီးသားကို အခြေခံပြီးတော့ပေါ့။

01:26

Again, that means
we're not listening to each other.

29

74080

2976

ထပ်ပြီးတော့ အချင်းချင်း
နားမထောင်တာလို့ ဆိုလိုတာပါ။

01:29

A conversation requires a balance
between talking and listening,

30

77080

3336

စကားပြောတာဟာ ပြောခြင်းနဲ့
နားထောင်ခြင်း ညီမျှဖို့ လိုပြီး

01:32

and somewhere along the way,
we lost that balance.

31

80440

2656

တစ်နေရာရာမှာတော့
ဟန်ချက်ပျက်သွားနိုင်ပါတယ်။

01:35

Now, part of that is due to technology.

32

83120

1896

အခု ဒါဟာ နည်းပညာကြောင့် တစ်ပိုင်းပါ။

01:37

The smartphones that you all
either have in your hands

33

85040

2576

စမတ်ဖုန်းတွေက ရှင်တို့အားလုံး
လက်ထဲမှာ (သို့)

01:39

or close enough that you could
grab them really quickly.

34

87640

2656

ချက်ချင်း ကောက်ယူနိုင်တဲ့ နေရာမှာရှိပါတယ်။

01:42

According to Pew Research,

35

90320

1296

Pew Research အရ အမေရိကန်

01:43

about a third of American teenagers
send more than a hundred texts a day.

36

91640

4896

ဆယ်ကျော်သက် သုံးပုံတစ်ပုံဟာ တစ်နေ့ကို
စာတို အစောင် တစ်ရာကျော် ပို့ကြတယ်။

01:48

And many of them, almost most of them,
are more likely to text their friends

37

96560

4576

အများစု၊ အားလုံးနီးပါးက သူတို့သူငယ်ချင်း
တွေနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင် စကားပြောတာထက်

01:53

than they are to talk
to them face to face.

38

101160

2080

စာတိုပို့တာ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများပါတယ်။

01:56

There's this great piece in The Atlantic.

39

104160

1976

The Atlantic မှာ တကယ့် ဆောင်းပါးကြီးပါ၊

01:58

It was written by a high school teacher
named Paul Barnwell.

40

106160

2856

ဒါကို အထက်တန်းကျောင်း ဆရာ
Paul Barnwell က ရေးသားတာပါ။

02:01

And he gave his kids
a communication project.

41

109040

2136

သူက တပည့်တွေကို ဆက်သွယ်ရေး
ပရောဂျက် ပေးတယ်။

02:03

He wanted to teach them how to speak
on a specific subject without using notes.

42

111200

3736

သူသင်ပေးချင်တာက တိကျတဲ့ ကိစ္စရပ်
တစ်ခုကို မှတ်စုမသုံးပဲ ပြောဆိုပုံကိုပါ။

02:06

And he said this: "I came to realize..."

43

114960

1905

ပြီးတော့ သူက "ငါ သဘောပေါက်လိုက်တာက..."

02:08

(Laughter)

44

116889

3287

(ရယ်သံများ)

02:12

"I came to realize
that conversational competence

45

120200

3176

"ငါ သဘောပေါက်လိုက်တာက စကားပြော
ကျွမ်းကျင်မှုဆိုတာက သတိမမူမိဆုံး

02:15

might be the single
most overlooked skill we fail to teach.

46

123400

4096

သင်ကြားဖို့ ပျက်ကွက်နေတဲ့ တစ်ခု
တည်းသော အတတ်တစ်ခု ဖြစ်လောက်တယ်။

02:19

Kids spend hours each day engaging
with ideas and each other through screens,

47

127520

4296

ကလေးတွေဟာ နေ့စဉ် အချိန်ကုန်ကာ
စကရင်ကနေ စိတ်ကူးတွေနဲ့ အချင်းချင်း

02:23

but rarely do they have an opportunity

48

131840

1856

ချိတိဆက်ကြပေမဲ့ သူတို့ရဲ့လူမှုဆက်ဆံရေး

02:25

to hone their interpersonal
communications skills.

49

133720

2576

ဆက်သွယ်မှုအတတ်တွေကို
သွေးဖို့ အခွင့်အလမ်းက ရှားပါတယ်။

02:28

It might sound like a funny question,
but we have to ask ourselves:

50

136320

3176

ဒါ ရယ်စရာ မေးခွန်းပုံပေါက်တယ်ဆိုပေမဲ့
ကိုယ်တိုင်ဖြေဖို့လိုပါတယ်။

02:31

Is there any 21st-century skill

51

139520

1936

တည်တံ့၊ မြဲမြံ၊ စိတ်ချရနိုင်တဲ့

02:33

more important than being able to sustain
coherent, confident conversation?"

52

141480

5576

စကားပြောဆိုခြင်းထက် ပိုအရေးပါတဲ့
၂၁ ရာစု အတတ်ပညာဆိုတာရှိလား။

02:39

Now, I make my living talking to people:

53

147080

2216

ကဲ ကျွန်မက လူတွေကို
စကားပြောပြီး အသက်မွေးပါတယ်

02:41

Nobel Prize winners, truck drivers,

54

149320

2256

နိုဘဲလ်ဆုရှင်တွေ၊ ကုန်ကားမောင်းသူတွေ၊

02:43

billionaires, kindergarten teachers,

55

151600

2416

ဘီလီယံနာတွေ၊ သူငယ်တန်း ဆရာတွေ၊

02:46

heads of state, plumbers.

56

154040

2696

နိုင်ငံအကြီးအကဲတွေ၊ ပိုက်ပြင်သမားတွေ၊

02:48

I talk to people that I like.
I talk to people that I don't like.

57

156760

3048

ကိုယ်နှစ်သက်သူတွေကို ပြောပါတယ်၊
ကိုယ်မနှစ်သက်သူတွေကို ပြောပါတယ်။

02:51

I talk to some people that I disagree with
deeply on a personal level.

58

159832

3784

ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအဆင့်မှာ ကိုယ်နဲ့ အင်မတန်
သဘောထားကွဲသူ တစ်ချို့ကို ပြောပါတယ်။

02:55

But I still have
a great conversation with them.

59

163640

2776

ဒါပေမဲ့ သူတို့နဲ့ ပြောဆိုလို့
ကောင်းတုန်းပါ။

02:58

So I'd like to spend the next 10 minutes
or so teaching you how to talk

60

166440

3896

ဒီတော့ နောက် ၁၀ မိနစ်လောက်ကို ရှင်တို့ကို
ဘယ်လိုပြော၊ ဘယ်လိုနားထောင်ဆိုတာကို

03:02

and how to listen.

61

170360

1360

သင်ရင်း ကုန်ဆုံးချင်ပါတယ်။

03:04

Many of you have already heard
a lot of advice on this,

62

172800

2616

အများက ဒီအကြောင်း အကြံပေးချက်
အများကြီး ကြားဖူးပြီးသားပါ

03:07

things like look the person in the eye,

63

175440

1976

ပြောသူရဲ့ မျက်လုံးကိုကြည့်ဖို့တို့၊

03:09

think of interesting topics
to discuss in advance,

64

177440

3816

ရှေ့ဆက် ဆွေးနွေးဖို့ စိတ်ဝင်စားစရာ
အကြောင်းတွေ တွေးတာတို့၊

03:13

look, nod and smile to show
that you're paying attention,

65

181280

4776

ဂရုစိုက်တာပြဖို့ ကြည့်၊
ခေါင်းညိတ်၊ ပြုံးပြတို့၊

03:18

repeat back what you just heard
or summarize it.

66

186080

2896

ကြားလိုက်တာကို ပြန်ပြော၊
အနှစ်ချုပ်တို့ ဘာတို့ပေါ့။

03:21

So I want you to forget all of that.

67

189000

1736

ဒါတွေအားလုံးကို မေ့ပစ်စေချင်တယ်။

03:22

It is crap.

68

190760

1216

ပေါက်တတ်ကရ တွေပါ။

03:24

(Laughter)

69

192000

3016

(ရယ်သံများ)

03:27

There is no reason to learn
how to show you're paying attention

70

195040

4256

တကယ် ကိုယ်က ဂရုစိုက်နေရင်
ကိုယ် ဂရုစိုက်နေတာကို ဘယ်လိုပြဖို့

03:31

if you are in fact paying attention.

71

199320

3656

သင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။

03:35

(Laughter)

72

203000

1856

(ရယ်သံများ)

03:36

(Applause)

73

204880

2896

(လက်ခုပ်သံများ)

03:39

Now, I actually use the exact
same skills as a professional interviewer

74

207800

3656

ကဲ ကျွန်မ ပုံမှန်ဘဝမှာ လုပ်တဲ့
တွေ့ဆုံမေးမြန်းသူ ပညာရှင်အနေနဲ့

03:43

that I do in regular life.

75

211480

2936

ကျွန်မဟာ အလားတူ အတတ်တွေ အတိအကျ သုံးပါတယ်။

03:46

So, I'm going to teach you
how to interview people,

76

214440

3456

ဒီတော့ လူတွေကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းနည်းကို
သင်ပေးတော့မှာဖြစ်ပြီး

03:49

and that's actually going to help you
learn how to be better conversationalists.

77

217920

3816

ရှင်တို့ ပိုကောင်းတဲ့ စကားပြောသူဖြစ်နည်း
သင်ယူရာမှာ ကူညီပါလိမ့်မယ်။

03:53

Learn to have a conversation

78

221760

1376

စကားပြောဆိုတတ်ဖို့ သင်ယူပါ၊

03:55

without wasting your time,
without getting bored,

79

223160

2336

အချိန်မဖြုန်းပဲ၊ မငြီးငွေ့စေပဲ

03:57

and, please God,
without offending anybody.

80

225520

3296

ပြီးတော့ ဘုရားမပါ၊ ဘယ်သူ့ကိုမှ
မစော်ကားမိပဲပေါ့ရှင်။

04:00

We've all had really great conversations.

81

228840

2216

အားလုံး ကြီးကျယ်တဲ့
စကားပြောဆိုတာတွေ ရှိခဲ့တယ်

04:03

We've had them before.
We know what it's like.

82

231080

2176

အရင်ကရှိဘူးပါတယ်၊ ဘယ်လိုဆိုတာလဲ သိပါတယ်။

04:05

The kind of conversation where you
walk away feeling engaged and inspired,

83

233280

3696

ကိုယ် ခေါင်းရှောင်တဲ့ စကားပြောဆိုမှုဟာ
ဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး စေ့ဆော်ပေးတာ၊

04:09

or where you feel
like you've made a real connection

84

237000

2456

(သို့) တကယ့် အဆက်အသွယ်ရလိုက်
တယ်လို့ခံစားရတာ၊ (သို့)

04:11

or you've been perfectly understood.

85

239480

2096

ကိုယ့်ကို အပြည့်အဝ နားလည်သွားတာမျိုးပါ။

04:13

There is no reason

86

241600

1216

ရှင်တို့အများစုရဲ့

04:14

why most of your interactions
can't be like that.

87

242840

3256

တုံ့ပြန်မှုတွေဟာ ဒီလိုမျိုး မဖြစ်နိုင်စရာ
အကြောင်းမရှိပါဘူး။

04:18

So I have 10 basic rules.
I'm going to walk you through all of them,

88

246120

3216

ဒီတော့ စည်းမျဉ်း ၁၀ ခုရှိပါတယ်။
ဒါတွေအကုန်လုံး ရှင်းပြသွားမှာပါ။

04:21

but honestly, if you just choose
one of them and master it,

89

249360

3736

ဒါပေမဲ့ တကယ်က ဒီထဲက တစ်ခုကို
ရွေးပြီး ပိုင်နိုင်အောင် လုပ်ရင်ပဲ

04:25

you'll already enjoy better conversations.

90

253120

2736

ပိုကောင်းတဲ့ စကားပြောဆိုတာတွေကို
ခံစားပြီးဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

04:27

Number one: Don't multitask.

91

255880

2216

နံပါတ် တစ်။ တစ်ချိန်တည်း အစုံမလုပ်နဲ့။

04:30

And I don't mean
just set down your cell phone

92

258120

2176

လက်ထဲမှာရှိတဲ့ ကိုယ့် ဆဲလ်ဖုန်း၊ တက်ဘလက်၊

04:32

or your tablet or your car keys
or whatever is in your hand.

93

260320

2856

ကားသော့ ဘာဖြစ်ဖြစ် ချထားလိုက်လို့
ဆိုလိုတာမဟုတ်ပါဘူး။

04:35

I mean, be present.

94

263200

1896

ဆိုလိုတာက ပစ္စုပ္ပန်မှာ ရှိနေဖို့၊

04:37

Be in that moment.

95

265120

2256

ဒီကာလထဲမှာ ရှိနေဖို့ပါ။

04:39

Don't think about your argument
you had with your boss.

96

267400

2616

ကိုယ့်အကြီးအကဲနဲ့ ငြင်းခုံခဲ့တာကို
မတွေးပါနဲ့။

04:42

Don't think about what
you're going to have for dinner.

97

270040

2616

ညစာအတွက် ဘာစားမယ်ဆိုတာ မတွေးပါနဲ့။

04:44

If you want to get out
of the conversation,

98

272680

2056

စကားပြောဆိုတာကနေ ထွက်ချင်ရင်

04:46

get out of the conversation,

99

274760

1376

ပြောနေတာကနေ ထွက်လိုက်ပါ။

04:48

but don't be half in it
and half out of it.

100

276160

2136

တစ်ဝက်တစ်ပြက်မျိုး မဖြစ်ပါစေနဲ့။

04:50

Number two: Don't pontificate.

101

278320

2576

နံပါတ် နှစ်။ လူတတ်ကြီး မလုပ်ပါနဲ့။

04:52

If you want to state your opinion

102

280920

2176

ကိုယ့်အမြင်ကို တုံ့ပြန်ဖို့၊ ငြင်းခုံဖို့၊

04:55

without any opportunity for response
or argument or pushback or growth,

103

283120

5936

ဆန့်ကျင်ဖို့၊ တိုးပွာဖို့ အခွင့်အလမ်း
မရှိပဲ ဖော်ပြချင်ရင်တော့

05:01

write a blog.

104

289080

1456

ဘလော့ဂ်တစ်ခု ရေးလိုက်ပေတော့။

05:02

(Laughter)

105

290560

3056

(ရယ်သံများ)

05:05

Now, there's a really good reason
why I don't allow pundits on my show:

106

293640

3376

ကဲ ဒါက ကျွန်မပွဲမှာ ဆရာကြီးတွေကို
ခွင့်မပြုခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းပါ။

05:09

Because they're really boring.

107

297040

1776

အကြောင်းက တကယ့်ပျင်းစရာကြီးတွေပါ။

05:10

If they're conservative, they're going to
hate Obama and food stamps and abortion.

108

298840

3858

ရှေးရိုးစွဲတွေဆိုရင်၊ Obama၊ အစားလက်မှတ်၊
ကိုယ်ဝန်ဖျက်တာကို မုန်းမယ်။

05:14

If they're liberal, they're going to hate

109

302722

1974

အစွန်းမရောက်သူတွေဆိုရင် ဘဏ်ကြီးတွေ၊

05:16

big banks and oil corporations
and Dick Cheney.

110

304720

2216

ရေနံအဖွဲ့တွေနဲ့ Dick Cheney
ကို မုန်းလိမ့်မယ်။

05:18

Totally predictable.

111

306960

1256

လုံးဝ ကြိုဟောလို့ရတယ်။

05:20

And you don't want to be like that.

112

308240

1696

ဒါမျိုးဆို ရှင်တို့ မကြိုက်ဘူးလေ။

05:21

You need to enter every conversation
assuming that you have something to learn.

113

309960

5536

ကိုယ်တစ်ခုခု သင်ယူလို့စရာလိုတယ်လို့
ထင်တဲ့ စကားဝိုင်းတိုင်းကို ဝင်ဖို့လိုတယ်။

05:27

The famed therapist M. Scott Peck said

114

315520

2136

ကျော်ကြားတဲ့ ကုထုံးပညာရှင် M. Scott Peck

05:29

that true listening requires
a setting aside of oneself.

115

317680

4416

ပြောတာက စစ်မှန်တဲ့ နားထောင်ခြင်းမှာ
ကိုယ့်အတ္တကို ဘေးဖယ်ထားဖို့လိုတယ်တဲ့။

05:34

And sometimes that means
setting aside your personal opinion.

116

322120

3320

တစ်ခါတစ်လေမှာ ဆိုလိုတာက
ကိုယ့်အမြင်ကို ဘေးဖယ်ထားတာပါ။

05:38

He said that sensing this acceptance,

117

326200

3296

သူပြောတာက ဒီလက်ခံခြင်းကို ခံယူတတ်ခြင်းနဲ့

05:41

the speaker will become
less and less vulnerable

118

329520

2256

ပြောသူဟာ အားနည်းချက် နည်း၊နည်း လာပြီး

05:43

and more and more likely
to open up the inner recesses

119

331800

2856

သူ(သို့) သူမရဲ့ စိတ်အတွင်းက
လှိုက်ခွက်ဟာ နားထောင်သူဆီ

05:46

of his or her mind to the listener.

120

334680

2656

ပွင့်ဟလာဖို့ ပိုပိုများလာတယ်တဲ့။

05:49

Again, assume that you have
something to learn.

121

337360

2760

ထပ်ပြီးတော့ ကိုယ်သင်ယူဖို့
တစ်ခုခုရှိတယ်လို့ ယူဆလိုက်ပါ။

05:52

Bill Nye: "Everyone you will ever meet
knows something that you don't."

122

340880

3680

Bill Nye: "ကိုယ်တွေ့တဲ့ လူတိုင်းဟာ
ကိုယ်မသိတာတစ်ခုခုကို သိကြတယ်။"

05:57

I put it this way:

123

345240

1336

ဒီနည်းကို ကျင့်သုံးပါတယ်။

05:58

Everybody is an expert in something.

124

346600

3160

လူတိုင်းဟာ တစ်ခုခုမှာတော့ ပါရဂူပဲ။

06:03

Number three: Use open-ended questions.

125

351160

2816

နံပါတ် သုံး။ ဖွင့်ထားတဲ့ မေးခွန်းတွေမေးပါ။

06:06

In this case, take a cue from journalists.

126

354000

2056

ဒီကိစ္စမှာ သတင်းစာဆရာတွေဆီက
နည်လမ်းကိုယူပါ

06:08

Start your questions with who,
what, when, where, why or how.

127

356080

3096

မေးခွန်းကို ဘယ်သူ၊ ဘာ၊ ဘယ်တော့
ဘယ်မှာ၊ ဘာလို့၊ ဘယ်လိုတွေနဲ့ စပါ။

06:11

If you put in a complicated question,
you're going to get a simple answer out.

128

359200

3696

ရှုပ်ထွေးတဲ့ မေးခွန်းနဲ့ မေးလိုက်ရင်
ရိုးစင်းတဲ့ အဖြေထွက်လာမှာပါ။

06:14

If I ask you, "Were you terrified?"

129

362920

2336

"ရှင် လန့်ခဲ့လား" လို့ ကျွန်မကမေးလိုက်ရင်

06:17

you're going to respond to the most
powerful word in that sentence,

130

365280

3176

ဒီဝါကျထဲက အားအပြင်းဆုံး စကားလုံးကို
ရှင်တုံ့ပြန်တော့မှာပေါ့။

06:20

which is "terrified," and the answer is
"Yes, I was" or "No, I wasn't."

131

368480

3336

"လန့်တာ"လေ၊ အဖြေက "ဟုတ်၊ လန့်
ပါတယ်" (သို့) "ဟင့်အင်း၊ မလန့်ပါဘူး"

06:23

"Were you angry?" "Yes, I was very angry."

132

371840

2000

"စိတ်ဆိုးလား"
"ဟုတ်၊ အရမ်းစိတ်ဆိုးပါတယ်။"

06:25

Let them describe it.
They're the ones that know.

133

373864

3072

သူတို့ကို ဒါကို သရုပ်ဖော်ခိုင်းလိုက်ပါ။

06:28

Try asking them things like,
"What was that like?"

134

376960

2976

ဒါမျိုးတွေ စမ်းမေးကြည့်လိုက်ပါ။
"ဒါက ဘယ်လိုမျိုးလဲ"

06:31

"How did that feel?"

135

379960

1456

"ဒါက ဘယ်လို ခံစားလဲ။"

06:33

Because then they might have to stop
for a moment and think about it,

136

381440

4296

အကြောင်းက ဒီအချိန်မှာ သူတို့ဟာ ခဏရပ်ပြီး
ဒီအကြောင်း တွေးကြည့်နိုင်လောက်ပြီး၊

06:37

and you're going to get
a much more interesting response.

137

385760

2976

အရမ်းပိုပြီး စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့
အဖြေ ရှာရတော့မှာမို့ပါ။

06:40

Number four: Go with the flow.

138

388760

2320

နံပါတ် လေး။ ရေစီးကြောင်းအတိုင်း
လိုက်သွားပါ။

06:43

That means thoughts
will come into your mind

139

391720

2816

ဆိုလိုတာက အတွေးတွေက စိတ်ထဲဝင်လာမှာဖြစ်ပြီး

06:46

and you need to let them
go out of your mind.

140

394560

3056

ဒါတွေကို စိတ်ထဲကနေ ထုတ်လိုက်ဖို့လိုပါတယ်။

06:49

We've heard interviews often

141

397640

1976

မကြာခဏ ကြားဖူးတဲ့ တွေ့ဆုံခန်းတွေမှာ

06:51

in which a guest is talking
for several minutes

142

399640

2456

ဧည့်သည်က မိနစ်ပေါင်းများစွာ ပြောနေပြီး

06:54

and then the host comes back in
and asks a question

143

402120

2416

အိမ်ရှင်က ပြန်လာပြီး မေးခွန်းတစ်ခုမေးတယ်၊

06:56

which seems like it comes out of nowhere,
or it's already been answered.

144

404560

3416

ဒါက ဘယ်ကနေပေါ်လာမှန်းတဲ့ (သို့)
ဖြေထားပြီးသားကြီး ဖြစ်ပုံရတာမျိုးပါ။

07:00

That means the host probably
stopped listening two minutes ago

145

408000

2936

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်မိနစ်က သူ နားထောင်တာ
ရပ်လိုက်တာ ဖြစ်လောက်တယ်။

07:02

because he thought
of this really clever question,

146

410960

3416

အကြောင်းက သူဟာ ဒီအရမ်း ကောင်းတဲ့
မေးခွန်းကို တွေးခဲ့ပြီး

07:06

and he was just bound
and determined to say that.

147

414400

3016

ဒါကိုပြောဖို့ အသေအချာ ဆုံးဖြတ်ခဲ့လို့ပါ။

07:09

And we do the exact same thing.

148

417440

1976

ကျွန်မတို့လည်း တစ်သွေမတိမ်း
လုပ်ကြတယ်လေ။

07:11

We're sitting there having
a conversation with someone,

149

419440

2616

အဲဒီမှာ တစ်ယောက်ယောက်နဲ့
စကားပြောကာ ထိုင်နေပြီး

07:14

and then we remember that time
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.

150

422080

3456

ကော်ဖီဆိုင်မှာ Hugh Jackman ကို
တွေ့ခဲ့တဲ့ အချိန်ကို အမှတ်ရတာပါ။

07:17

(Laughter)

151

425560

1336

(ရယ်သံများ)

07:18

And we stop listening.

152

426920

1616

နားထောင်တာ ရပ်လိုက်တယ်။

07:20

Stories and ideas
are going to come to you.

153

428560

2056

ဖြစ်ရပ်တွေ၊ စိတ်ကူးတွေက ကိုယ့်ဆီလာတော့မှာ။

07:22

You need to let them come and let them go.

154

430640

2880

ဒါတွေကို လာခွင့်ပေးပြီး
ထွက်ခွင့်ပေးဖို့ လိုတယ်။

07:26

Number five: If you don't know,
say that you don't know.

155

434080

3720

နံပါတ် ငါး။ မသိရင် မသိဘူးလို့ ပြောပါ။

07:30

Now, people on the radio,
especially on NPR,

156

438800

2296

ကဲ ရေဒီယိုက လူတွေဟာ အထူးသဖြင့် NPR ကပေါ့၊

07:33

are much more aware
that they're going on the record,

157

441120

2936

သူ့တို့ဟာ အသံသွင်းတော့မှာကို
အရမ်း ပိုဂရုထားမိတော့

07:36

and so they're more careful
about what they claim to be an expert in

158

444080

3576

သူတို့ဟာ ဆရာတစ်ဆူဆိုတာနဲ့ သူတို့
အသေအချာ သိတာကို

07:39

and what they claim to know for sure.

159

447680

2136

အခိုင်အမာဆိုဖို့ ပိုပြီး သတိထားကြတယ်။

07:41

Do that. Err on the side of caution.

160

449840

2376

လုပ်တော့လုပ်ပါ၊ သတိတော့ထားပေါ့။

07:44

Talk should not be cheap.

161

452240

1760

ပြောဆိုတာ အပေါစား မဖြစ်သင့်ဘူးလေ။

07:46

Number six: Don't equate
your experience with theirs.

162

454640

3680

နံပါတ် ခြောက်။ ကိုယ့်အတွေ့အကြုံကို
သူတို့ဟာနဲ့ မနှိုင်းယှဉ်ပါနဲ့။

07:51

If they're talking
about having lost a family member,

163

459280

2776

သူတို့ရဲ့ မိသားစုဝင်တစ်ဦး
ဆုံးရှုံးတဲ့အကြောင်း ပြောနေရင်

07:54

don't start talking about the time
you lost a family member.

164

462080

2856

ကိုယ့်မိသားစုဝင်တစ်ဦး ဆုံးရှုံးတဲ့
အကြောင်း စမပြောမိစေနဲ့။

07:56

If they're talking about the trouble
they're having at work,

165

464960

2856

သူတို့အလုပ်က ဒုက္ခတွေအကြောင်း ပြောနေရင်

07:59

don't tell them about
how much you hate your job.

166

467840

2336

ကိုယ့်အလုပ်ကို ဘယ်လောက်
မုန်းတာကို မပြောနဲ့။

08:02

It's not the same. It is never the same.

167

470200

1936

မတူဘူး။ ဘယ်တော့မှ မတူဘူးလေ။

08:04

All experiences are individual.

168

472160

1776

အတွေ့အကြုံအားလုံးဟာ သီခြားစီပါ။

08:05

And, more importantly,
it is not about you.

169

473960

2680

ပိုပြီး အရေးကြီးတာက ဒါက
ကိုယ့်ကိစ္စမဟုတ်ဘူးလေ။

08:09

You don't need to take that moment
to prove how amazing you are

170

477120

3896

ကိုယ်ဘယ်လောက် အံ့ဩစရာကောင်းတာ
(သို့) ဘယ်လောက် ခံစားရတာ

08:13

or how much you've suffered.

171

481040

1400

ပြဖို့ ဒီကာလကို မသုံးသင့်ဘူး

08:15

Somebody asked Stephen Hawking once
what his IQ was, and he said,

172

483120

3056

တစ်ခါက လူတစ်ဦးက Stephen
Hawking ကို သူ့ IQ ဘယ်လောက်လဲ မေးတော့

08:18

"I have no idea. People who brag
about their IQs are losers."

173

486200

2880

သူက "မသိဘူး၊ IQ အကြောင်း
ကြွားသူတွေဟာ အရှုံးသမားတွေ"တဲ့။

08:21

(Laughter)

174

489120

1936

(ရယ်သံများ)

08:23

Conversations are not
a promotional opportunity.

175

491080

3360

စကားပြောဆိုခြင်းတွေဟာ
ကြော်ငြာခွင့်တစ်ရပ် မဟုတ်ဘူး။

08:28

Number seven:

176

496560

1240

နံပါတ် ခုနှစ်။

08:31

Try not to repeat yourself.

177

499440

1376

ကိုယ်က ထပ်ထပ်မပြောမိစေနဲ့

08:32

It's condescending,
and it's really boring,

178

500840

2376

ဒါဟာ တင်စီးတာ၊ တကယ် ပျင်းစရာကြီးဖြစ်ပြီး

08:35

and we tend to do it a lot.

179

503240

1656

ကျွန်မတို့ တော်တော် လုပ်တတ်ကြတယ်။

08:36

Especially in work conversations
or in conversations with our kids,

180

504920

3936

အထူးသဖြင့် အလုပ် စကားဝိုင်းမှာ
(သို့) ကလေးတွေနဲ့ စကားပြောတာမှာ

08:40

we have a point to make,

181

508880

1256

မှတ်သားမိစေဖို့ပါ၊

08:42

so we just keep rephrasing it
over and over.

182

510160

2399

ဒါနဲ့ ဒါကို တစ်နည်းနည်းနဲ့
အထပ်ထပ် ဆက်ပြောတယ်။

08:45

Don't do that.

183

513640

1216

ဒါ မလုပ်ပါနဲ့။

08:46

Number eight: Stay out of the weeds.

184

514880

2296

နံပါတ် ရှစ်။ မှော်ပင်တွေကနေ ရှောင်ပါ။

08:49

Frankly, people don't care

185

517200

2815

ရှင်းရှင်းပြောရရင်၊ လူတွေဟာ နှစ်တွေ၊

08:52

about the years, the names,

186

520039

2616

အမည်တွေ၊ ရက်စွဲတွေ၊

08:54

the dates, all those details

187

522679

1937

စိတ်ထဲမှာ ပေါ်လာဖို့ ကိုယ်အပြင်းအထန်

08:56

that you're struggling
to come up with in your mind.

188

524640

2456

လုပ်နေတဲ့ အသေးစိတ်အားလုံးကို ဂရုမစိုက်ဘူး။

08:59

They don't care.
What they care about is you.

189

527120

2200

ဂရုမစိုက်ကြဘူး။
သူတို့ ဂရုစိုက်တာက ရှင့်ကိုပါ။

09:01

They care about what you're like,

190

529880

1600

ဂရုစိုက်တာက ရှင်က ဘယ်လိုမျိုးလဲ၊

09:04

what you have in common.

191

532080

1696

ဘာတွေမှာ တူလဲဆိုတာပါ။

09:05

So forget the details. Leave them out.

192

533800

2640

ဒီတော့ အသေးစိတ်တွေ မေ့လိုက်၊
ဒါတွေကို ချန်ထားလိုက်ပါ။

09:08

Number nine:

193

536880

1216

နံပါတ် ကိုး။

09:10

This is not the last one,
but it is the most important one.

194

538120

3256

ဒါက နောက်ဆုံး တစ်ခု မဟုတ်ဘူး၊
ဒါပေမဲ့ အရေးကြီးဆုံး တစ်ခုပါ။

09:13

Listen.

195

541400

1200

နားထောင်ပါ။

09:14

I cannot tell you how many
really important people have said

196

542960

3416

နားထောင်တာဟာ ကိုယ်ဖွံ့ဖြိုးအောင်
လုပ်နိုင်တဲ့ နံပါတ်တစ် အရေးကြီးဆုံး

09:18

that listening is perhaps the most,
the number one most important skill

197

546400

3896

အတတ်ပညာ ဖြစ်လောက်တာ တကယ့်
အရေးပါတဲ့ လူဘယ်နှစ်ဦးက ပြောခဲ့တာ

09:22

that you could develop.

198

550320

1216

ကျွန်မ မပြောနိုင်ဘူး။

09:23

Buddha said, and I'm paraphrasing,

199

551560

1896

ဗုဒ္ဓပြောခဲ့တာ တနည်း ပြန်ပြောရရင်

09:25

"If your mouth is open,
you're not learning."

200

553480

2536

"သင်ဟာ ပါးစပ်ဟနေရင် သင်ယူနေတာမဟုတ်ဘူး"တဲ့။

09:28

And Calvin Coolidge said, "No man
ever listened his way out of a job."

201

556040

4280

Calvin Coolidge ပြောတာက "ဘယ်သူ
မှ အလုပ်ပျက်ခံပြီး နားမထောင်ဘူး" တဲ့။

09:32

(Laughter)

202

560680

1456

(ရယ်သံများ)

09:34

Why do we not listen to each other?

203

562160

2200

ဘာလို့ အချင်းချင်း နားမထောင်ကြတာလဲ။

09:36

Number one, we'd rather talk.

204

564920

1960

နံပါတ်တစ် ပြောရတာကို ပိုကြိုက်ကြတယ်။

09:39

When I'm talking, I'm in control.

205

567480

1816

ကိုယ်ပြောနေရင်၊ ကိုယ်လက်ထဲမှာ ရှိတယ်။

09:41

I don't have to hear anything
I'm not interested in.

206

569320

2456

ကိုယ်စိတ်မဝင်စားတာ ဘာကိုမှ ကြားစရာမလိုဘူး။

09:43

I'm the center of attention.

207

571800

1376

ကိုယ်က အများ အာရုံစိုက်ရာ။

09:45

I can bolster my own identity.

208

573200

1896

ကိုယ့်ကိုကိုယ် မြှင့်တင်နိုင်တယ်။

09:47

But there's another reason:

209

575120

1376

ဒါပေမဲ့ နောက်တစ်ကြောင်းက

09:48

We get distracted.

210

576520

1456

ကျွန်မတို့ဟာ အာရုံထွေပြားတာပါ။

09:50

The average person talks
at about 225 word per minute,

211

578000

3536

သာမန်လူတစ်ယောက်ဟာ တစ်မိနစ်
၂၂၅ ခွန်းလောက်ပြောတယ်။

09:53

but we can listen at up to
500 words per minute.

212

581560

4296

ဒါပေမဲ့ တစ်မိနစ်ကို အလုံး ၅၀၀
လောက်ထိ ကျွန်မတို့ ကြားနိုင်တယ်

09:57

So our minds are filling in
those other 275 words.

213

585880

3976

ဒီတော့ ကျွန်မတို့ စိတ်တွေက အခြား
၂ရ၅ လုံး ဖြည့်နေရတာပေါ့။

10:01

And look, I know,
it takes effort and energy

214

589880

3176

ကြည့်ပါ၊ ကျွန်မသိတာက တကယ်က
တစ်ဦးဦးကို အာရုံစိုက်ဖို့

10:05

to actually pay attention to someone,

215

593080

2296

အားထုတ်မှုနဲ့ စွမ်းအင်လိုတာပါ။

10:07

but if you can't do that,
you're not in a conversation.

216

595400

2976

ဒါပေမဲ့ ဒါမလုပ်နိုင်ရင်တော့ ရှင်ဟာ
စကားဝိုင်းထဲမှာ မဟုတ်ဘူး၊

10:10

You're just two people shouting out
barely related sentences

217

598400

2856

ရှင်တို့ဟာ တစ်နေရာတည်းမှာ
ဆက်စပ်ရုံသာရှိတဲ့ ဝါကျတွေကို

10:13

in the same place.

218

601280

1256

အော်နေတဲ့ လူနှစ်ဦးပါ။

10:14

(Laughter)

219

602560

1896

(ရယ်သံများ)

10:16

You have to listen to one another.

220

604480

2496

အခြားသူကို နားထောင်ဖို့ လိုတယ်။

10:19

Stephen Covey said it very beautifully.

221

607000

1896

Stephen Covey က ဒါကို အရမ်း လှပစွာ

10:20

He said, "Most of us don't listen
with the intent to understand.

222

608920

3936

ပြောထားတာက "အများစုဟာ နားလည်ဖို့
ရည်ရွယ်ပြီး နားထောင်တာမဟုတ်ဘူး၊

10:24

We listen with the intent to reply."

223

612880

2680

တုံ့ပြန်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး နာဒထောင်တာ"တဲ့။

10:28

One more rule, number 10,
and it's this one: Be brief.

224

616960

3856

နောက် စည်းမျဉ်း နံပါတ် ၁၀ က ဒါပါ။
အတိုချုပ်က

10:32

[A good conversation is like a miniskirt;
short enough to retain interest,

225

620840

3496

(ကောင်းတဲ့ပြောဆိုမှုဟာ miniskirt
လိုစိတ်ဝင်စားမှုထိန်းဖို့ အနေတော်တို

10:36

but long enough to cover
the subject. -- My Sister]

226

624360

2416

ဒါပေမဲ့ ကိစ္စကိုဖုံးဖို့ အတန်သင့်
ရှည်ရမယ်၊ အစ်မရေ)

10:38

(Laughter)

227

626800

1216

(ရယ်သံများ)

10:40

(Applause)

228

628040

2416

(လက်ခုပ်သံများ)

10:42

All of this boils down to the same
basic concept, and it is this one:

229

630480

4320

ဒါအားလုံးကို တူညီတဲ့ အခြေခံ သဘောထား
အဖြစ်အကျဉ်းချုံးလိုက်တာက ဒါပါပဲ။

10:47

Be interested in other people.

230

635320

2856

အခြားလူတွေကို စိတ်ဝင်စားပါ။

10:50

You know, I grew up
with a very famous grandfather,

231

638200

2416

ကျွန်မဟာ အရမ်း ထင်ရှားတဲ့
အဖိုးနဲ့ ကြီးပြင်းခဲ့ကာ

10:52

and there was kind of a ritual in my home.

232

640640

2056

အိမ်မှာ ဓလေ့လိုမျိုးရှိခဲ့တယ်။

10:54

People would come over
to talk to my grandparents,

233

642720

2456

လူတွေ အဖိုးဆီလာလည်ပြီး စကားပြောကြတယ်။

10:57

and after they would leave,
my mother would come over to us,

234

645200

2856

သူတို့ပြန်သွားတော့ အမေက ကျွန်မတို့ဆီလာပြီး

11:00

and she'd say, "Do you know who that was?

235

648080

1976

ပြောတာက "အဲဒါဘယ်သူလဲ သိလား။

11:02

She was the runner-up to Miss America.

236

650080

1856

သူမက Miss America ဒုတိယဖြစ်ခဲ့တယ်။

11:03

He was the mayor of Sacramento.

237

651960

1696

သူက Sacramento ရဲ့ မြိုတော်ဝန်လေ။

11:05

She won a Pulitzer Prize.
He's a Russian ballet dancer."

238

653680

3176

သူမက Pulitzer ဆုရခဲ့တာ။
သူက ရုရှား ဘဲလေး အကသမား။"တဲ့

11:08

And I kind of grew up assuming

239

656880

3376

ကျွန်မဟာ လူတိုင်းမှာ ပုန်းကွယ်နေတဲ့
သူတို့အကြောင်း အံ့ဩစရာ တစ်ခုခု

11:12

everyone has some hidden,
amazing thing about them.

240

660280

2760

ရှိတယ်ဆိုတဲ့ ထင်မြင်ချက်နဲ့
ကြီးပြင်းလာခဲ့တာမျိုးပါ။

11:15

And honestly, I think
it's what makes me a better host.

241

663680

2880

တကယ်တော့ ဒါက ကျွန်မကို ပိုတော်တဲ့
အစီစဉ်မှူးဖြစ်စေခဲ့ပါ။

11:19

I keep my mouth shut
as often as I possibly can,

242

667280

2816

တတ်နိုင်သလောက် ကိုယ့်ပါးစပ်ကို ပိတ်ထားပြီး

11:22

I keep my mind open,

243

670120

1416

စိတ်ကို ဖွင့်ထားတာပါ။

11:23

and I'm always prepared to be amazed,

244

671560

2496

အံ့ဩဖို့ အမြဲ ပြင်ဆင်ထားပြီး

11:26

and I'm never disappointed.

245

674080

1960

ဘယ်တော့မှ စိတ်မပျက်ခဲ့ပါဘူး။

11:28

You do the same thing.

246

676760

1856

အလားတူ ရှင်တို့လည်း လုပ်ကြပါ။

11:30

Go out, talk to people,

247

678640

2416

အပြင်ကိုထွက်လိုက်ပါ၊ လူတွေကို ပြောဆိုပါ၊

11:33

listen to people,

248

681080

1216

လူတွေပြောတာ နားထောင်ပါ။

11:34

and, most importantly,
be prepared to be amazed.

249

682320

3480

ပြီးတော့ ပိုအရေးကြီးတာက
အံ့အားသင့်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားပါ။

11:38

Thanks.

250

686440

1216

ကျေးဇူးပါ။

11:39

(Applause)

251

687680

3280

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

ABOUT THE SPEAKER

Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.

Why you should listen

Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.

Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.

Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.

More profile about the speaker
Celeste Headlee | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Celeste Headlee: စကားပြောဆိုမှု ပိုကောင်းလာစေရန် နည်းလမ်း (၁၀)ခု။ | TED Talk | TED.com