TEDxCreativeCoast
Celeste Headlee: 10 ways to have a better conversation
Celeste Headlee: 10 bí quyết để có được cuộc trò chuyện thú vị hơn
Filmed:
Readability: 3.1
17,081,256 views
Khi công việc của bạn phụ thuộc vào việc bạn trò chuyện hay như thế nào, bạn học được cách trò chuyện -- và rằng hầu hết chúng ta không trò chuyện hay lắm. Celeste Headlee làm công việc dẫn chương trình phát thanh hơn mười năm, và cô biết những yếu tố tạo nên một cuộc trò chuyện thú vị: sự thành thật, sự súc tích, sự rõ ràng và lắng nghe thực sự. Trong bài nói chuyện sâu sắc như thế này, cô ấy chia sẻ mười bí quyết để có được cuộc trò chuyện thú vị. Đó là: "Hãy ra ngoài, trò chuyện với người khác, lắng nghe người khác. Và quan trọng nhất là, chuẩn bị tâm thế sẵn sàng để đón nhận ngạc nhiên."
Celeste Headlee - Writer and radio host
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio
Celeste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
All right, I want to see a show of hands:
0
840
1953
Tôi muốn thấy cánh tay của các bạn:
bao nhiêu bạn đã huỷ kết bạn
với ai đó trên Facebook
với ai đó trên Facebook
00:14
how many of you have
unfriended someone on Facebook
unfriended someone on Facebook
1
2817
2399
00:17
because they said something offensive
about politics or religion,
about politics or religion,
2
5240
3856
vì họ viết những điều xúc phạm
chính trị hay tôn giáo,
chính trị hay tôn giáo,
00:21
childcare, food?
3
9120
2136
chăm sóc trẻ em, thực phẩm?
00:23
(Laughter)
4
11280
1936
(Tiếng cười)
00:25
And how many of you
know at least one person that you avoid
know at least one person that you avoid
5
13240
2816
Bao nhiêu bạn tránh mặt ít nhất một người
00:28
because you just don't want
to talk to them?
to talk to them?
6
16079
2281
chỉ vì bạn không muốn nói chuyện với họ?
(Tiếng cười)
00:30
(Laughter)
7
18880
2056
Bạn biết không, để có cuộc trò chuyện
lịch sự, ta từng làm thế này
lịch sự, ta từng làm thế này
00:32
You know, it used to be that in order
to have a polite conversation,
to have a polite conversation,
8
20960
3216
ta chỉ cần theo lời khuyên
của Henry Higgins trong "My Fair Lady"
của Henry Higgins trong "My Fair Lady"
00:36
we just had to follow the advice
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
of Henry Higgins in "My Fair Lady":
9
24200
3216
Cứ nói về thời tiết và sức khỏe.
00:39
Stick to the weather and your health.
10
27440
1816
Giờ đây, biến đổi khí hậu và sự phản đối tiêm chủng ,
các chủ đề này
các chủ đề này
00:41
But these days, with climate change
and anti-vaxxing, those subjects --
and anti-vaxxing, those subjects --
11
29280
3376
00:44
(Laughter)
12
32680
1296
(Tiếng cười)
00:46
are not safe either.
13
34000
1296
cũng không an toàn nữa.
00:47
So this world that we live in,
14
35320
2440
Vậy nên trong thế giới chúng ta đang sống,
00:50
this world in which every conversation
15
38520
2576
thế giới mà mỗi cuộc trò chuyện
00:53
has the potential
to devolve into an argument,
to devolve into an argument,
16
41120
2176
đều có khả năng biến thành
một cuộc tranh cãi,
một cuộc tranh cãi,
00:55
where our politicians
can't speak to one another
can't speak to one another
17
43320
2286
khi các chính trị gia
không thể nói chuyện với nhau
không thể nói chuyện với nhau
00:57
and where even the most trivial of issues
18
45630
2306
và kể cả những vấn đề vụn vặt nhất
00:59
have someone fighting both passionately
for it and against it, it's not normal.
for it and against it, it's not normal.
19
47960
4976
cũng gây ra những tranh cãi quyết liệt,
thật không bình thường.
thật không bình thường.
01:04
Pew Research did a study
of 10,000 American adults,
of 10,000 American adults,
20
52960
3096
Tổ chức Pew tiến hành nghiên cứu
trên 10.000 người lớn ở Mỹ,
trên 10.000 người lớn ở Mỹ,
01:08
and they found that at this moment,
we are more polarized,
we are more polarized,
21
56080
2736
và họ thấy rằng ở hiện tại,
chúng ta cực đoan hơn,
chúng ta cực đoan hơn,
01:10
we are more divided,
22
58840
1296
chia rẽ hơn,
01:12
than we ever have been in history.
23
60160
2776
so với quá khứ.
01:14
We're less likely to compromise,
24
62960
1576
Chúng ta ít chịu thỏa hiệp,
01:16
which means we're
not listening to each other.
not listening to each other.
25
64560
2176
điều này có nghĩa ta đang không lắng nghe nhau.
01:18
And we make decisions about where to live,
26
66760
2536
Chúng ta quyết định về việc sống ở đâu,
01:21
who to marry and even
who our friends are going to be,
who our friends are going to be,
27
69320
2616
lập gia đình với ai,
và thậm chí làm bạn với ai,
và thậm chí làm bạn với ai,
01:23
based on what we already believe.
28
71960
2096
dựa vào niềm tin có sẵn của mình.
01:26
Again, that means
we're not listening to each other.
we're not listening to each other.
29
74080
2976
Một lần nữa thì điều này nghĩa là
ta không lắng nghe nhau.
ta không lắng nghe nhau.
01:29
A conversation requires a balance
between talking and listening,
between talking and listening,
30
77080
3336
Điều kiện cần của một cuộc trò chuyện
là sự cần bằng giữa nói và nghe,
là sự cần bằng giữa nói và nghe,
01:32
and somewhere along the way,
we lost that balance.
we lost that balance.
31
80440
2656
và trong quá trình nói chuyện,
ta làm mất sự cân bằng đó.
ta làm mất sự cân bằng đó.
01:35
Now, part of that is due to technology.
32
83120
1896
Bây giờ, một phần lý do là do
công nghệ.
công nghệ.
01:37
The smartphones that you all
either have in your hands
either have in your hands
33
85040
2576
Những chiếc điện thoại thông mình mà các bạn
hoặc đang cầm
hoặc đang cầm
01:39
or close enough that you could
grab them really quickly.
grab them really quickly.
34
87640
2656
hoặc giữ đủ gần
để có thể cầm lên nhanh chóng.
để có thể cầm lên nhanh chóng.
01:42
According to Pew Research,
35
90320
1296
Theo nghiên cứu của Pew,
01:43
about a third of American teenagers
send more than a hundred texts a day.
send more than a hundred texts a day.
36
91640
4896
khoảng một phần ba thiếu niên Mỹ
gửi hơn một trăm tin nhắn mỗi ngày.
gửi hơn một trăm tin nhắn mỗi ngày.
01:48
And many of them, almost most of them,
are more likely to text their friends
are more likely to text their friends
37
96560
4576
Và nhiều em, hầu hết các em
thường nhắn tin cho bạn bè
thường nhắn tin cho bạn bè
01:53
than they are to talk
to them face to face.
to them face to face.
38
101160
2080
nhiều hơn là
nói chuyện trực tiếp với nhau.
nói chuyện trực tiếp với nhau.
01:56
There's this great piece in The Atlantic.
39
104160
1976
Có bài báo hay trên tạp chí The Atlantic,
01:58
It was written by a high school teacher
named Paul Barnwell.
named Paul Barnwell.
40
106160
2856
được viết bởi một thầy giáo cấp ba
tên Paul Barnwell.
tên Paul Barnwell.
02:01
And he gave his kids
a communication project.
a communication project.
41
109040
2136
Anh ấy giao bọn trẻ
một dự án về giao tiếp.
một dự án về giao tiếp.
02:03
He wanted to teach them how to speak
on a specific subject without using notes.
on a specific subject without using notes.
42
111200
3736
Anh ấy muốn dạy bọn trẻ cách nói về
đề tài cụ thể mà không cần đến ghi chú.
đề tài cụ thể mà không cần đến ghi chú.
02:06
And he said this: "I came to realize..."
43
114960
1905
Anh nói thế này: "Tôi dần nhận ra..."
02:08
(Laughter)
44
116889
3287
(Tiếng cười)
02:12
"I came to realize
that conversational competence
that conversational competence
45
120200
3176
"Tôi dần nhận ra rằng
khả năng trò chuyện
khả năng trò chuyện
02:15
might be the single
most overlooked skill we fail to teach.
most overlooked skill we fail to teach.
46
123400
4096
có lẽ là kỹ năng bị bỏ lỡ nhiều nhất
mà chúng ta không dạy.
mà chúng ta không dạy.
02:19
Kids spend hours each day engaging
with ideas and each other through screens,
with ideas and each other through screens,
47
127520
4296
Bọn trẻ dành hàng giờ mỗi ngày tương tác
với ý tưởng và với nhau thông qua màn hình
với ý tưởng và với nhau thông qua màn hình
02:23
but rarely do they have an opportunity
48
131840
1856
nhưng tụi nhỏ rất ít có cơ hội
02:25
to hone their interpersonal
communications skills.
communications skills.
49
133720
2576
được trau dồi kỹ năng giao tiếp.
02:28
It might sound like a funny question,
but we have to ask ourselves:
but we have to ask ourselves:
50
136320
3176
Nghe có vẻ buồn cười,
nhưng chúng ta cũng cần tự hỏi mình:
nhưng chúng ta cũng cần tự hỏi mình:
02:31
Is there any 21st-century skill
51
139520
1936
Có kỹ năng nào ở thế kỷ 21
02:33
more important than being able to sustain
coherent, confident conversation?"
coherent, confident conversation?"
52
141480
5576
quan trọng hơn khả năng duy trì
cuộc trò chuyện rành mạch và tự tin không?"
cuộc trò chuyện rành mạch và tự tin không?"
02:39
Now, I make my living talking to people:
53
147080
2216
Tôi kiếm sống
nhờ nói chuyện với người khác:
nhờ nói chuyện với người khác:
02:41
Nobel Prize winners, truck drivers,
54
149320
2256
những người đạt giải Nobel,
các tài xế xe tải
các tài xế xe tải
02:43
billionaires, kindergarten teachers,
55
151600
2416
các nhà tỉ phú, các giáo viên nhà trẻ,
02:46
heads of state, plumbers.
56
154040
2696
các thống đốc, các thợ sửa ống nước.
02:48
I talk to people that I like.
I talk to people that I don't like.
I talk to people that I don't like.
57
156760
3048
Tôi nói chuyện với người tôi thích.
Và cả người tôi không thích.
Và cả người tôi không thích.
02:51
I talk to some people that I disagree with
deeply on a personal level.
deeply on a personal level.
58
159832
3784
Tôi nói chuyện với những người
mà tôi bất đồng sâu sắc về mặt cá nhân.
mà tôi bất đồng sâu sắc về mặt cá nhân.
02:55
But I still have
a great conversation with them.
a great conversation with them.
59
163640
2776
Nhưng tôi vẫn có thể
trò chuyện vui vẻ với họ.
trò chuyện vui vẻ với họ.
02:58
So I'd like to spend the next 10 minutes
or so teaching you how to talk
or so teaching you how to talk
60
166440
3896
Thế nên tôi muốn dành khoảng 10 phút này
để hướng dẫn bạn cách nói chuyện
để hướng dẫn bạn cách nói chuyện
03:02
and how to listen.
61
170360
1360
và cách lắng nghe.
03:04
Many of you have already heard
a lot of advice on this,
a lot of advice on this,
62
172800
2616
Nhiều bạn đã được nghe
nhiều lời khuyên về vấn đề này,
nhiều lời khuyên về vấn đề này,
03:07
things like look the person in the eye,
63
175440
1976
như nên nhìn vào mắt người khác,
03:09
think of interesting topics
to discuss in advance,
to discuss in advance,
64
177440
3816
suy nghĩ trước những chủ đề thú vị
để bàn luận,
để bàn luận,
03:13
look, nod and smile to show
that you're paying attention,
that you're paying attention,
65
181280
4776
nhìn, gật đầu và mỉm cười
để thể hiện bạn đang chú ý,
để thể hiện bạn đang chú ý,
03:18
repeat back what you just heard
or summarize it.
or summarize it.
66
186080
2896
lặp lại những gì bạn đã nghe,
hay tóm tắt lại chúng.
hay tóm tắt lại chúng.
03:21
So I want you to forget all of that.
67
189000
1736
Tôi muốn bạn quên hết những lời đó.
03:22
It is crap.
68
190760
1216
Chỉ toàn là nhảm nhí.
03:24
(Laughter)
69
192000
3016
(Tiếng cười)
03:27
There is no reason to learn
how to show you're paying attention
how to show you're paying attention
70
195040
4256
Không có lý do gì phải học
cách thể hiện sự chú ý
cách thể hiện sự chú ý
03:31
if you are in fact paying attention.
71
199320
3656
nếu bạn đang thực sự chú ý.
03:35
(Laughter)
72
203000
1856
(Tiếng cười)
03:36
(Applause)
73
204880
2896
(Vỗ tay)
03:39
Now, I actually use the exact
same skills as a professional interviewer
same skills as a professional interviewer
74
207800
3656
Giờ tôi sẽ sử dụng chính xác các kỹ năng
phỏng vấn chuyên nghiệp
phỏng vấn chuyên nghiệp
03:43
that I do in regular life.
75
211480
2936
mà tôi thường sử dụng hằng ngày.
03:46
So, I'm going to teach you
how to interview people,
how to interview people,
76
214440
3456
Vậy nên, tôi sẽ dạy cho bạn
cách phỏng vấn người khác,
cách phỏng vấn người khác,
03:49
and that's actually going to help you
learn how to be better conversationalists.
learn how to be better conversationalists.
77
217920
3816
điều này thực sự giúp bạn trở thành
người giao tiếp giỏi hơn.
người giao tiếp giỏi hơn.
03:53
Learn to have a conversation
78
221760
1376
Học được cách trò chuyện
03:55
without wasting your time,
without getting bored,
without getting bored,
79
223160
2336
mà không lãng phí thời gian,
không thấy buồn chán
không thấy buồn chán
03:57
and, please God,
without offending anybody.
without offending anybody.
80
225520
3296
và tạ ơn Chúa,
đặc biệt là không làm tổn thương bất kỳ ai.
đặc biệt là không làm tổn thương bất kỳ ai.
04:00
We've all had really great conversations.
81
228840
2216
Tất cả chúng ta đều có
những cuộc trò chuyện thú vị.
những cuộc trò chuyện thú vị.
04:03
We've had them before.
We know what it's like.
We know what it's like.
82
231080
2176
Đã từng có.
Ta biết nó như thế nào.
Ta biết nó như thế nào.
04:05
The kind of conversation where you
walk away feeling engaged and inspired,
walk away feeling engaged and inspired,
83
233280
3696
Những cuộc nói chuyện mà khi kết thúc,
bạn cảm thấy cuốn hút và đầy cảm hứng,
bạn cảm thấy cuốn hút và đầy cảm hứng,
04:09
or where you feel
like you've made a real connection
like you've made a real connection
84
237000
2456
hoặc giống như bạn
thực sự được kết nối
thực sự được kết nối
04:11
or you've been perfectly understood.
85
239480
2096
hoặc cảm giác mình hoàn toàn được thấu hiểu.
04:13
There is no reason
86
241600
1216
Không có lý do gì
04:14
why most of your interactions
can't be like that.
can't be like that.
87
242840
3256
khiến hầu hết những lần giao tiếp của bạn
không được như vậy.
không được như vậy.
04:18
So I have 10 basic rules.
I'm going to walk you through all of them,
I'm going to walk you through all of them,
88
246120
3216
Tôi có 10 bí quyết cơ bản.
Tôi sẽ hướng dẫn cho bạn hết tất tần tật.
Tôi sẽ hướng dẫn cho bạn hết tất tần tật.
04:21
but honestly, if you just choose
one of them and master it,
one of them and master it,
89
249360
3736
nhưng nói thật, nếu bạn chỉ chọn
một bí quyết và thực sự nắm vững,
một bí quyết và thực sự nắm vững,
04:25
you'll already enjoy better conversations.
90
253120
2736
bạn cũng sẽ có được
những cuộc nói chuyện tuyệt vời hơn.
những cuộc nói chuyện tuyệt vời hơn.
04:27
Number one: Don't multitask.
91
255880
2216
Bí quyết một: Đừng làm nhiều việc
cùng lúc.
cùng lúc.
04:30
And I don't mean
just set down your cell phone
just set down your cell phone
92
258120
2176
Tôi không chỉ bảo bạn bỏ điện thoại xuống,
04:32
or your tablet or your car keys
or whatever is in your hand.
or whatever is in your hand.
93
260320
2856
máy tính bảng, chìa khóa
hoặc bất cứ thứ gì bạn đang cầm.
hoặc bất cứ thứ gì bạn đang cầm.
04:35
I mean, be present.
94
263200
1896
Ý tôi muốn nói là, hãy có mặt.
04:37
Be in that moment.
95
265120
2256
Có mặt thực sự trong giây phút đó.
04:39
Don't think about your argument
you had with your boss.
you had with your boss.
96
267400
2616
Đừng bận tâm về
việc bạn vừa tranh cãi với sếp.
việc bạn vừa tranh cãi với sếp.
04:42
Don't think about what
you're going to have for dinner.
you're going to have for dinner.
97
270040
2616
Đừng suy nghĩ xem hôm nay mình sẽ
ăn gì tối nay.
ăn gì tối nay.
04:44
If you want to get out
of the conversation,
of the conversation,
98
272680
2056
Nếu bạn không muốn tiếp tục nói chuyện,
04:46
get out of the conversation,
99
274760
1376
hãy rời khỏi đó,
04:48
but don't be half in it
and half out of it.
and half out of it.
100
276160
2136
đừng nửa có mặt ở đó
mà nửa muốn bỏ đi.
mà nửa muốn bỏ đi.
04:50
Number two: Don't pontificate.
101
278320
2576
Bí quyết số hai: đừng khăng khăng
cho mình là đúng.
cho mình là đúng.
04:52
If you want to state your opinion
102
280920
2176
Nếu bạn muốn thể hiện ý kiến
04:55
without any opportunity for response
or argument or pushback or growth,
or argument or pushback or growth,
103
283120
5936
mà không muốn bị phản hồi hoặc tranh cãi
hoặc phản đối hoặc góp ý,
hoặc phản đối hoặc góp ý,
05:01
write a blog.
104
289080
1456
thì hãy viết blog.
05:02
(Laughter)
105
290560
3056
(Tiếng cười)
05:05
Now, there's a really good reason
why I don't allow pundits on my show:
why I don't allow pundits on my show:
106
293640
3376
Tôi không mời các vị học giả
tham gia chương trình của tôi là có lý do.
tham gia chương trình của tôi là có lý do.
05:09
Because they're really boring.
107
297040
1776
Đó là vì họ thực sự tẻ nhạt.
05:10
If they're conservative, they're going to
hate Obama and food stamps and abortion.
hate Obama and food stamps and abortion.
108
298840
3858
Nếu thuộc phe bảo thủ, họ căm ghét Obama,
phiếu tem thực phẩm và phá thai.
phiếu tem thực phẩm và phá thai.
05:14
If they're liberal, they're going to hate
109
302722
1974
Nếu thuộc phe dân chủ, họ căm ghét
05:16
big banks and oil corporations
and Dick Cheney.
and Dick Cheney.
110
304720
2216
các ngân hàng lớn, công ty dầu
và Dick Cheney.
và Dick Cheney.
05:18
Totally predictable.
111
306960
1256
Hoàn toàn đoán được hết.
05:20
And you don't want to be like that.
112
308240
1696
Và bạn không muốn giống như vậy.
05:21
You need to enter every conversation
assuming that you have something to learn.
assuming that you have something to learn.
113
309960
5536
Bạn cần tham gia mỗi cuộc trò chuyện
mặc định rằng mình có thể học được gì đó.
mặc định rằng mình có thể học được gì đó.
05:27
The famed therapist M. Scott Peck said
114
315520
2136
Nhà trị liệu nổi tiếng M. Scott Peck
đã nói
đã nói
05:29
that true listening requires
a setting aside of oneself.
a setting aside of oneself.
115
317680
4416
rằng để thực sự lắng nghe, bạn phải dẹp
cái tôi sang một bên.
cái tôi sang một bên.
05:34
And sometimes that means
setting aside your personal opinion.
setting aside your personal opinion.
116
322120
3320
Và điều đó cũng có nghĩa bỏ bớt
ý kiến cá nhân của bạn.
ý kiến cá nhân của bạn.
05:38
He said that sensing this acceptance,
117
326200
3296
Ông cho rằng khi cảm được
sự chấp nhận của bạn,
sự chấp nhận của bạn,
05:41
the speaker will become
less and less vulnerable
less and less vulnerable
118
329520
2256
người nói sẽ trở nên
bớt bị tổn thương
bớt bị tổn thương
05:43
and more and more likely
to open up the inner recesses
to open up the inner recesses
119
331800
2856
và có nhiều khả năng
sẽ hé mở góc khuất bên trong
sẽ hé mở góc khuất bên trong
05:46
of his or her mind to the listener.
120
334680
2656
tâm hồn mình cho người nghe.
05:49
Again, assume that you have
something to learn.
something to learn.
121
337360
2760
Một lần nữa, luôn cho rằng bạn có thể
học được điều gì đó.
học được điều gì đó.
05:52
Bill Nye: "Everyone you will ever meet
knows something that you don't."
knows something that you don't."
122
340880
3680
Bill Nye nói: "Mỗi một người bạn gặp
đều biết thứ gì đó mà bạn không biết."
đều biết thứ gì đó mà bạn không biết."
05:57
I put it this way:
123
345240
1336
Tôi diễn đạt lại như sau:
05:58
Everybody is an expert in something.
124
346600
3160
Mỗi người đều là chuyên gia
trong một lĩnh vực nào đó.
trong một lĩnh vực nào đó.
06:03
Number three: Use open-ended questions.
125
351160
2816
Bí quyết số ba: sử dụng những câu hỏi mở.
06:06
In this case, take a cue from journalists.
126
354000
2056
Cái này tôi bắt chước
các nhà báo.
các nhà báo.
06:08
Start your questions with who,
what, when, where, why or how.
what, when, where, why or how.
127
356080
3096
Bắt đầu với: ai, điều gì, khi nào,
ở đâu, tại sao và như thế nào.
ở đâu, tại sao và như thế nào.
06:11
If you put in a complicated question,
you're going to get a simple answer out.
you're going to get a simple answer out.
128
359200
3696
Nếu bạn đặt một câu hỏi phức tạp,
bạn sẽ nhận được một câu trả lời đơn giản.
bạn sẽ nhận được một câu trả lời đơn giản.
06:14
If I ask you, "Were you terrified?"
129
362920
2336
Nếu tôi hỏi bạn "Bạn có sợ hãi không?"
06:17
you're going to respond to the most
powerful word in that sentence,
powerful word in that sentence,
130
365280
3176
bạn sẽ có phản ứng với chữ mạnh nhất
trong câu,
trong câu,
06:20
which is "terrified," and the answer is
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
"Yes, I was" or "No, I wasn't."
131
368480
3336
là chữ "sợ hãi" và câu trả lời sẽ là
"Tôi có sợ" hay "Tôi không sợ."
"Tôi có sợ" hay "Tôi không sợ."
06:23
"Were you angry?" "Yes, I was very angry."
132
371840
2000
"Bạn có giận không?" "Có, tôi rất giận."
06:25
Let them describe it.
They're the ones that know.
They're the ones that know.
133
373864
3072
Hãy để họ mô tả.
Chính họ là người biết rõ điều đó cơ mà.
Chính họ là người biết rõ điều đó cơ mà.
06:28
Try asking them things like,
"What was that like?"
"What was that like?"
134
376960
2976
Thử hỏi họ những câu như,
"Chuyện đó như thế nào?"
"Chuyện đó như thế nào?"
06:31
"How did that feel?"
135
379960
1456
"Việc đó cảm giác thế nào?"
06:33
Because then they might have to stop
for a moment and think about it,
for a moment and think about it,
136
381440
4296
Vì họ có thể phải ngừng lại
để suy nghĩ về chuyện đó,
để suy nghĩ về chuyện đó,
06:37
and you're going to get
a much more interesting response.
a much more interesting response.
137
385760
2976
và bạn sẽ nhận được
câu trả lời thú vị hơn nhiều.
câu trả lời thú vị hơn nhiều.
06:40
Number four: Go with the flow.
138
388760
2320
Bí quyết số bốn: thuận theo tự nhiên.
06:43
That means thoughts
will come into your mind
will come into your mind
139
391720
2816
Điều này có nghĩa là những suy nghĩ
đến với bạn
đến với bạn
06:46
and you need to let them
go out of your mind.
go out of your mind.
140
394560
3056
và bạn cần để chúng đi ra khỏi tâm trí.
06:49
We've heard interviews often
141
397640
1976
Chúng ta thường nghe các cuộc phỏng vấn
06:51
in which a guest is talking
for several minutes
for several minutes
142
399640
2456
khi khách mời đang nói
trong vài phút
trong vài phút
06:54
and then the host comes back in
and asks a question
and asks a question
143
402120
2416
rồi tới lượt người dẫn chương trình
đặt câu hỏi
đặt câu hỏi
06:56
which seems like it comes out of nowhere,
or it's already been answered.
or it's already been answered.
144
404560
3416
có vẻ như chẳng ăn nhập gì hết
hoặc đã được trả lời trước đó rồi.
hoặc đã được trả lời trước đó rồi.
07:00
That means the host probably
stopped listening two minutes ago
stopped listening two minutes ago
145
408000
2936
Nghĩa là người dẫn chương trình có lẽ
ngừng nghe cách đây hai phút
ngừng nghe cách đây hai phút
07:02
because he thought
of this really clever question,
of this really clever question,
146
410960
3416
vì anh ta nghĩ đến một
câu hỏi vô cùng thông minh
câu hỏi vô cùng thông minh
07:06
and he was just bound
and determined to say that.
and determined to say that.
147
414400
3016
và anh ta nhất quyết phải hỏi.
07:09
And we do the exact same thing.
148
417440
1976
Chúng ta cũng làm y chang như thế.
07:11
We're sitting there having
a conversation with someone,
a conversation with someone,
149
419440
2616
Trong khi đang ngồi nói chuyện với ai đó,
07:14
and then we remember that time
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
150
422080
3456
ta lại chợt nhớ đến cái lần
gặp Hugh Jackman trong quán cà phê.
gặp Hugh Jackman trong quán cà phê.
07:17
(Laughter)
151
425560
1336
(Tiếng cười)
07:18
And we stop listening.
152
426920
1616
Rồi chúng ta ngừng nghe.
07:20
Stories and ideas
are going to come to you.
are going to come to you.
153
428560
2056
Các câu chuyện và ý tưởng
chắc sẽ nảy ra.
chắc sẽ nảy ra.
07:22
You need to let them come and let them go.
154
430640
2880
Bạn cần để chúng đến và đi.
07:26
Number five: If you don't know,
say that you don't know.
say that you don't know.
155
434080
3720
Bí quyết số năm: Nếu bạn không biết,
hãy nói thật điều đó.
hãy nói thật điều đó.
07:30
Now, people on the radio,
especially on NPR,
especially on NPR,
156
438800
2296
Những người làm nghề phát thanh,
nhất là đài NPR
nhất là đài NPR
07:33
are much more aware
that they're going on the record,
that they're going on the record,
157
441120
2936
nhận thức rất rõ
là họ đang trong quá trình phát sóng,
là họ đang trong quá trình phát sóng,
07:36
and so they're more careful
about what they claim to be an expert in
about what they claim to be an expert in
158
444080
3576
nên họ càng cẩn thận hơn
về những lĩnh vực họ tự nhận là chuyên gia
về những lĩnh vực họ tự nhận là chuyên gia
07:39
and what they claim to know for sure.
159
447680
2136
và những gì họ tự nhận là biết chắc chắn.
07:41
Do that. Err on the side of caution.
160
449840
2376
Hãy làm như vậy. Hãy đặc biệt cẩn trọng.
07:44
Talk should not be cheap.
161
452240
1760
Đừng nói những điều kém chất lượng.
07:46
Number six: Don't equate
your experience with theirs.
your experience with theirs.
162
454640
3680
Bí quyết số sáu: Đừng đánh đồng
trải nghiệm của bạn với người khác.
trải nghiệm của bạn với người khác.
07:51
If they're talking
about having lost a family member,
about having lost a family member,
163
459280
2776
Nếu họ đang nói về việc
mất người thân của họ,
mất người thân của họ,
07:54
don't start talking about the time
you lost a family member.
you lost a family member.
164
462080
2856
xin đừng nói về thời điểm
người thân của bạn qua đời.
người thân của bạn qua đời.
07:56
If they're talking about the trouble
they're having at work,
they're having at work,
165
464960
2856
Nếu họ đang nói về trục trặc
họ gặp trong công việc,
họ gặp trong công việc,
07:59
don't tell them about
how much you hate your job.
how much you hate your job.
166
467840
2336
đừng kể với họ là
bạn ghét công việc của mình tới cỡ nào.
bạn ghét công việc của mình tới cỡ nào.
08:02
It's not the same. It is never the same.
167
470200
1936
Không giống nhau đâu. Không bao giờ.
08:04
All experiences are individual.
168
472160
1776
Tất cả trải nghiệm đều riêng biệt.
08:05
And, more importantly,
it is not about you.
it is not about you.
169
473960
2680
Và, quan trọng hơn cả là,
không phải đang nói về bạn.
không phải đang nói về bạn.
08:09
You don't need to take that moment
to prove how amazing you are
to prove how amazing you are
170
477120
3896
Bạn không cần tận dụng giây phút đó
để chứng tỏ bạn tuyệt tới mức nào
để chứng tỏ bạn tuyệt tới mức nào
08:13
or how much you've suffered.
171
481040
1400
hay đã chịu đựng những gì.
08:15
Somebody asked Stephen Hawking once
what his IQ was, and he said,
what his IQ was, and he said,
172
483120
3056
Có lần ai đó hỏi Stephen Hawking
chỉ số IQ của ông, ông trả lời
chỉ số IQ của ông, ông trả lời
08:18
"I have no idea. People who brag
about their IQs are losers."
about their IQs are losers."
173
486200
2880
"Tôi không biết. Ai khoác lác
chỉ số IQ chỉ là kẻ thất bại."
chỉ số IQ chỉ là kẻ thất bại."
08:21
(Laughter)
174
489120
1936
(Tiếng cười)
08:23
Conversations are not
a promotional opportunity.
a promotional opportunity.
175
491080
3360
Việc trò chuyện không phải là cơ hội
để quảng bá cái gì đó.
để quảng bá cái gì đó.
08:28
Number seven:
176
496560
1240
Bí quyết số bảy:
08:31
Try not to repeat yourself.
177
499440
1376
Không lặp lại lời đã nói.
08:32
It's condescending,
and it's really boring,
and it's really boring,
178
500840
2376
Làm vậy trông rất trịch thượng
và rất tẻ nhạt,
và rất tẻ nhạt,
08:35
and we tend to do it a lot.
179
503240
1656
chúng ta thường hành xử như vậy.
08:36
Especially in work conversations
or in conversations with our kids,
or in conversations with our kids,
180
504920
3936
Đặc biệt là khi nói chuyện ở chỗ làm,
hoặc khi trò chuyện với bọn trẻ,
hoặc khi trò chuyện với bọn trẻ,
08:40
we have a point to make,
181
508880
1256
khi cần nói điều gì đó,
08:42
so we just keep rephrasing it
over and over.
over and over.
182
510160
2399
chúng ta cứ nhai đi nhai lại
một điệp khúc.
một điệp khúc.
08:45
Don't do that.
183
513640
1216
Đừng làm như thế.
08:46
Number eight: Stay out of the weeds.
184
514880
2296
Bí quyết số tám: loại bỏ cỏ dại.
08:49
Frankly, people don't care
185
517200
2815
Nói thật, người ta không quan tâm đến
08:52
about the years, the names,
186
520039
2616
số năm, tên gọi,
08:54
the dates, all those details
187
522679
1937
ngày tháng, những thông tin kiểu như vậy
08:56
that you're struggling
to come up with in your mind.
to come up with in your mind.
188
524640
2456
mà bạn đang cố nặn óc ra để nhớ.
08:59
They don't care.
What they care about is you.
What they care about is you.
189
527120
2200
Họ không quan tâm.
Điều họ quan tâm là bạn.
Điều họ quan tâm là bạn.
09:01
They care about what you're like,
190
529880
1600
Họ muốn biết tính bạn ra sao,
09:04
what you have in common.
191
532080
1696
bạn có điểm chung gì với họ.
09:05
So forget the details. Leave them out.
192
533800
2640
Nên làm ơn quên các chi tiết này đi.
Loại bỏ chúng ra.
Loại bỏ chúng ra.
09:08
Number nine:
193
536880
1216
Bí quyết số chín:
09:10
This is not the last one,
but it is the most important one.
but it is the most important one.
194
538120
3256
Đây không phải bí quyết cuối cùng,
nhưng là cái quan trọng nhất.
nhưng là cái quan trọng nhất.
09:13
Listen.
195
541400
1200
Hãy lắng nghe.
09:14
I cannot tell you how many
really important people have said
really important people have said
196
542960
3416
Tôi không thể kể biết bao nhiêu
người thực sự quan trọng đã nói rằng
người thực sự quan trọng đã nói rằng
09:18
that listening is perhaps the most,
the number one most important skill
the number one most important skill
197
546400
3896
lắng nghe có lẽ là kỹ năng số một,
kỹ năng quan trọng nhất
kỹ năng quan trọng nhất
09:22
that you could develop.
198
550320
1216
mà bạn có thể phát triển.
09:23
Buddha said, and I'm paraphrasing,
199
551560
1896
Đức Phật đã nói, tôi chỉ diễn đạt lại,
09:25
"If your mouth is open,
you're not learning."
you're not learning."
200
553480
2536
"Nếu bạn mở miệng nói,
bạn không học thêm được gì."
bạn không học thêm được gì."
09:28
And Calvin Coolidge said, "No man
ever listened his way out of a job."
ever listened his way out of a job."
201
556040
4280
Và Calvin Coolidge từng nói: "Chưa có ai
từng bị mất việc vì lắng nghe nhiều quá."
từng bị mất việc vì lắng nghe nhiều quá."
09:32
(Laughter)
202
560680
1456
(Tiếng cười)
09:34
Why do we not listen to each other?
203
562160
2200
Tại sao chúng ta không lắng nghe nhau?
09:36
Number one, we'd rather talk.
204
564920
1960
Lý do thứ nhất, chúng ta thích nói hơn.
09:39
When I'm talking, I'm in control.
205
567480
1816
Khi tôi nói, tôi đang được điều khiển.
09:41
I don't have to hear anything
I'm not interested in.
I'm not interested in.
206
569320
2456
Tôi không phải nghe điều gì đó
tôi không quan tâm.
tôi không quan tâm.
09:43
I'm the center of attention.
207
571800
1376
Tôi là trung tâm sự chú ý.
09:45
I can bolster my own identity.
208
573200
1896
Tôi có thể nâng cao bản ngã của mình.
09:47
But there's another reason:
209
575120
1376
Nhưng còn một lý do khác:
09:48
We get distracted.
210
576520
1456
Chúng ta bị phân tâm.
09:50
The average person talks
at about 225 word per minute,
at about 225 word per minute,
211
578000
3536
Một người trung bình nói được
khoảng 225 từ một phút,
khoảng 225 từ một phút,
09:53
but we can listen at up to
500 words per minute.
500 words per minute.
212
581560
4296
nhưng chúng ta có thể nghe được
khoảng 500 từ một phút.
khoảng 500 từ một phút.
09:57
So our minds are filling in
those other 275 words.
those other 275 words.
213
585880
3976
Nên tâm trí chúng ta bị 275 chữ còn lại
lấp đầy.
lấp đầy.
10:01
And look, I know,
it takes effort and energy
it takes effort and energy
214
589880
3176
Tôi biết chứ, cần nỗ lực
và năng lượng rất nhiều
và năng lượng rất nhiều
10:05
to actually pay attention to someone,
215
593080
2296
mới thực sự dành chú ý cho một ai đó,
10:07
but if you can't do that,
you're not in a conversation.
you're not in a conversation.
216
595400
2976
nhưng nếu bạn không làm được,
thi bạn đang không trò chuyện.
thi bạn đang không trò chuyện.
10:10
You're just two people shouting out
barely related sentences
barely related sentences
217
598400
2856
Chỉ là 2 người bật ra những câu chữ
không liên quan đến nhau
không liên quan đến nhau
10:13
in the same place.
218
601280
1256
ở cùng một nơi.
10:14
(Laughter)
219
602560
1896
(Tiếng cười)
10:16
You have to listen to one another.
220
604480
2496
Các bạn phải lắng nghe lẫn nhau.
10:19
Stephen Covey said it very beautifully.
221
607000
1896
Stephen Covey từng nói một câu rất hay.
10:20
He said, "Most of us don't listen
with the intent to understand.
with the intent to understand.
222
608920
3936
"Hầu hết chúng ta không lắng nghe
với ý định thấu hiểu.
với ý định thấu hiểu.
10:24
We listen with the intent to reply."
223
612880
2680
Mà chúng ta lắng nghe với ý định trả lời."
10:28
One more rule, number 10,
and it's this one: Be brief.
and it's this one: Be brief.
224
616960
3856
Còn bí quyết số mười nữa là:
Hãy ngắn gọn thôi.
Hãy ngắn gọn thôi.
10:32
[A good conversation is like a miniskirt;
short enough to retain interest,
short enough to retain interest,
225
620840
3496
[Cuộc trò chuyện thú vị giống váy ngắn;
phải đủ ngắn để gây thích thú,
phải đủ ngắn để gây thích thú,
10:36
but long enough to cover
the subject. -- My Sister]
the subject. -- My Sister]
226
624360
2416
nhưng phải đủ dài để bao trùm chủ đề.
-- chị tôi]
-- chị tôi]
10:38
(Laughter)
227
626800
1216
(Tiếng cười)
10:40
(Applause)
228
628040
2416
(Vỗ tay)
10:42
All of this boils down to the same
basic concept, and it is this one:
basic concept, and it is this one:
229
630480
4320
Tất cả những bí quyết này có thể rút gọn
lại thành một nguyên tắc cơ bản, đó là:
lại thành một nguyên tắc cơ bản, đó là:
10:47
Be interested in other people.
230
635320
2856
Hãy quan tâm đến người khác.
10:50
You know, I grew up
with a very famous grandfather,
with a very famous grandfather,
231
638200
2416
Bạn biết đó, tôi lớn lên
bên người ông nổi tiếng,
bên người ông nổi tiếng,
10:52
and there was kind of a ritual in my home.
232
640640
2056
và gần như có một thói quen trong nhà tôi.
10:54
People would come over
to talk to my grandparents,
to talk to my grandparents,
233
642720
2456
Mọi người thường đến kiếm ông bà tôi
để nói chuyện,
để nói chuyện,
10:57
and after they would leave,
my mother would come over to us,
my mother would come over to us,
234
645200
2856
và sau khi họ ra về,
mẹ tôi thường đến gần tụi tui,
mẹ tôi thường đến gần tụi tui,
11:00
and she'd say, "Do you know who that was?
235
648080
1976
hỏi: "Tụi con biết
người đó là ai không?
người đó là ai không?
11:02
She was the runner-up to Miss America.
236
650080
1856
Cô này là Á Hậu Mỹ đấy.
11:03
He was the mayor of Sacramento.
237
651960
1696
Ông ấy là thị trưởng Sacramento.
11:05
She won a Pulitzer Prize.
He's a Russian ballet dancer."
He's a Russian ballet dancer."
238
653680
3176
Cô ấy đoạt giải Putitzer.
Chú đó là nghệ sĩ ballet người Nga."
Chú đó là nghệ sĩ ballet người Nga."
11:08
And I kind of grew up assuming
239
656880
3376
Và tôi cứ thế lớn lên với mặc định rằng
11:12
everyone has some hidden,
amazing thing about them.
amazing thing about them.
240
660280
2760
mỗi người đều có điều gì đó thú vị,
ẩn giấu bên trong họ.
ẩn giấu bên trong họ.
11:15
And honestly, I think
it's what makes me a better host.
it's what makes me a better host.
241
663680
2880
Nói thật, tôi nghĩ
nó giúp tôi dẫn chương trình hay hơn.
nó giúp tôi dẫn chương trình hay hơn.
11:19
I keep my mouth shut
as often as I possibly can,
as often as I possibly can,
242
667280
2816
Tôi thường giữ kín miệng
ở mức độ thường xuyên có thể,
ở mức độ thường xuyên có thể,
11:22
I keep my mind open,
243
670120
1416
nhưng tôi mở rộng tâm trí,
11:23
and I'm always prepared to be amazed,
244
671560
2496
và luôn trong tâm thế sẵn sàng
đón nhận những điều thú vị,
đón nhận những điều thú vị,
11:26
and I'm never disappointed.
245
674080
1960
và tôi chưa bao giờ bị thất vọng.
11:28
You do the same thing.
246
676760
1856
Các bạn hãy làm giống như tôi.
11:30
Go out, talk to people,
247
678640
2416
Hãy ra ngoài, nói chuyện với người khác,
11:33
listen to people,
248
681080
1216
lắng nghe người khác nói,
11:34
and, most importantly,
be prepared to be amazed.
be prepared to be amazed.
249
682320
3480
và quan trọng là, chuẩn bị tâm thế
sẵn sàng đón nhận những điều kinh ngạc.
sẵn sàng đón nhận những điều kinh ngạc.
11:38
Thanks.
250
686440
1216
Cảm ơn các bạn.
11:39
(Applause)
251
687680
3280
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Celeste Headlee - Writer and radio hostCeleste Headlee's years of interview experience give her a unique perspective on what makes for a good conversation.
Why you should listen
Celeste Headlee hosts a daily news/talk show, On Second Thought, on Georgia Public Broadcasting.
Headlee has worked in public radio since 1999, as a reporter, host and correspondent. She was the Midwest Correspondent for NPR before becoming the co-host of the PRI show "The Takeaway.” After that, she guest hosted a number of NPR shows including "Tell Me More,” "Talk of the Nation,” "Weekend All Things Considered” and "Weekend Edition". Headlee also anchored election coverage for PBS World in 2012 and was a regular guest on CNN.
Headlee holds multiple degrees in music and still performs as a professional opera singer. She appears on the album “Classically Blue” from gospel artist Lea Gilmore. She's the granddaughter of composer William Grant Still.
Celeste Headlee | Speaker | TED.com