Kio Stark: Why you should talk to strangers
Kio Stark: ဘာကြောင့် သူစိမ်းတွေကို စကားပြောသင့်တာလဲ။
Kio Stark explores the myriad ways encounters with strangers impact our lives. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
စကားလုံးတွေ ရှိပါတယ်။
And, in some ways, they are.
ပြီးတော့ အတန်အသင့်တော့ ဟုတ်တယ်လေ။
or what the day is like.
နေ့ကဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ် အရေးမပါဘူးလေ။
သူတို့အား
စွဲလမ်းနေပါတယ်။
documenting my experiences
ကြိုးစား မှန်းဆဖို့ ကိုယ့်ရဲ့
really beautiful was going on.
တကယ့် လှပတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။
အတွေ့အကြုံတွေပါ။
waiting for the light to change,
မီးပွိုင့်စောင့်နေတုန်းပေါ့၊
in the street on the storm drain,
မီးပွိုင့်ပြောင်းတာ စောင့်နေတာ
standing next to me.
and sort of an old-man hat,
အဖိုးအို ဦးထုပ်လိုမျိုး ဆောင်းထားတယ်။
ပေါက်နေတယ်။
I stepped back onto the sidewalk.
စကြံန်ဆီ ပြန်ဆုတ်လိုက်တယ်။
so happy that he'd saved me.
ကယ်လိုက်တာဆိုပြီး အရမ်းပျော်နေတယ်။
my existence as a person
ကျွန်မရဲ့ တည်ရှိမှုကို သတိထားခံရပြီး
that strangers are dangerous by default,
အန္တရာယ်ရှိတယ်၊ သူတို့ကို မယုံရဘူး၊
that they might hurt us.
ယုံကြည်ဖို့ သွန်သင်ခံရတာပါ။
because we have no context.
ဆက်စပ်တဲ့ အကြောင်း မရှိလို့ပါ။
and making choices,
ရွေးချယ်မှု လုပ်တာအစား
မူတည်လိုက်ကြတယ်။
I say that to her,
but as a woman, particularly,
အထူးသဖြင့် မိန်းမတစ်ယောက်အနေနဲ့လေ။
on the street has the best intentions.
စိတ်ရင်း မရှိတာ သိပါတယ်။
and it's good to learn when not to be,
မဖြစ်ချင်တဲ့အခါကို သိဖို့ကောင်းပါတယ်။
we have to be afraid.
မဆိုလိုပါဘူး။
ဆင်ခြင်တုံတရားကိုသုံးခြင်းက
အသိအမြင်ကို သုံးခြင်းဟာ
သုံးတာတွေပါ။
for learning about them.
ဖြတ်လမ်းတစ်ခုလိုပါ။
မိတ်ဆွေလို့ မြင်ပြီး
ထည့်သုံးပါတယ်။
about people as individuals.
သီးခြားအဖြစ် မတွေးနေတာပါ။
who travels frequently
တစ်ယောက်တည်း ခရီးထွက်တဲ့
as a real, individual person.
သီးခြားလူတစ်ဦးအဖြစ် မြင်အောင်လုပ်ပါ။
other people see you that way, too.
အခြားသူတွေကို မြင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
has to do with intimacy.
အကျိုးက ရင်းနှီးမှုနဲ့ လုပ်ဖို့လိုတာပါ။
a little counterintuitive,
ဆန့်ကျင်ပုံရတာ သိပါတယ်။
can lead to a feeling
မှုတွေဟာ လူမှုရေးပညာရှင်တွေ ခေါ်တဲ့
"fleeting intimacy."
ခံစားမှုတစ်ခုကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။
that has emotional resonance and meaning.
အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ တိုတောင်းတဲ့ အတွေ့အကြုံပါ။
of the storm drain by the old man,
ရတာက ရလိုက်တဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ခံစားမှုပါ။
ရထားပေါ်မှာ
on my train on the way to work.
အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ခံစားလိုက်ရပုံပါ။
that people often feel more comfortable
မကြာခဏတော့ သူစိမ်းတွေနဲ့ အဇ္ဈတ္တမှာ
about their inner selves with strangers
သူတို့ရဲ့ မိတ်ဆွေ၊ မိသားစုတွေနဲ့
and their families --
more understood by strangers.
ပေးတာ ခံစားရတယ်ဆိုတာပါ။
with great lament.
အစီရင်ခံထားတယ်။
better than spouses!"
ပိုပြီး ဆက်ဆံရေးပြေပြစ်တယ်။"
these interactions can be;
အရာရောက်နိုင်ပုံ၊
as much as we need our friends
လိုသလောက် ကျွန်မတို့ လိုတာ
so well with strangers?
ကောင်းမွန်စွာ ဆက်သွယ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်လဲ။
it's a quick interaction.
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှုပါ။
you're never going to see again, right?
ထပ်တွေ့မှာမှ မဟုတ်တော့တာလေ။
it gets more interesting.
ပိုပြီး စိတ်ဝင်စားစရာပါ။
to people we're close to.
ဘက်လိုက်ဖို့ လိုတယ်လေ။
မျှော်လင့်ကြတယ်။
ဖတ်ဖို့ မျှော်လင့်တယ်။
စိတ်ကူးကြည့်ပါ။
that your friend or your spouse
သင် စောပြီး ပြန်ချင်တာကို
that you want to leave early.
သင်ယုံနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး
to start from scratch.
အစကကို စဖို့လိုပါတယ်။
how we feel about them;
ခံစားရတယ်ဆိုတာ ရှင်းပြတယ်။
နားရှင်းအောင်ပြောတယ်။
understand us a little better.
နည်းနည်းလေး ပိုနားလည်ကြတယ်။
that talking to strangers matters,
စကားပြောတာ အရေးပါတာ သိလာပြီ။
we tend to follow.
ရေးမထားတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေရှိတယ်။
depending on what country you're in,
သင်ရှိရာ ယဉ်ကျေးမှုလိုက်ပြီး
between civility and privacy.
ဟန်ချက်ကို ထိန်းတာပါ။
towards each other on the street.
မျက်နှာချင်းဆိုင် လျှောက်လာတယ်ဆိုပါစို့၊
from a distance.
they'll look away,
not to interact at all.
အတော်ဝေးဝေးကို သွားကြတယ်။
to talking to strangers,
အတော်ကို မကြိုက်ကြဘူး၊
miss their stop on the bus
that they need to get around.
ဘတ်စ်ကားသာ အလွတ်ခံကြတယ်တဲ့။
shuffling of bags
that you need to get past,
အိတ်တွေကို ဂရုတစိုက်
culture of hospitality.
ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုရှိပါတယ်။
for a sip of water.
ရေတစ်ငုံလောက် တောင်းနိုင်တယ်။
to invite you home for coffee.
ဖိတ်ကြားနိုင်လောက်တယ်။
most clearly when they're broken,
အရှင်းဆုံး သိမြင်တာကတော့ ချိုးဖျက်မိတဲ့အခါ
what the right thing to do is.
ကြိုးစားမှန်းဆတဲ့အခါမှာပါ။
is where the action is.
ချိုးဖောက်တာဟာ လုပ်ဆောင်တဲ့ နေရာမှာပါ။
I really want you to do this. OK?
ဒါကို လုပ်ချင်တာပဲလေ။ ရလား။
or in the hallway here, smile.
ကို ဖြတ်သွားတယ်ဆိုရင်ပြုံးပြပါ။
that you both might see and comment on,
မှတ်ချက်ပေးနိုင်လောက်တဲ့ တတိယအရာပါ။
and see if starts a conversation.
စကားစလို့ရလား ကြည့်ပါ။
သတိထားမိတဲ့ ဝါသနာအိုးကြီးပါ။
fabulous shoes right now,
အဆန်းတကြယ် ဖိနပ်တွေ စီးမထားပါဘူး။
ဆန်းကြယ်ပါတယ်။
as far as giving compliments goes.
စိတ်မဝင်စားခံရတာတွေပါ။
about their awesome shoes.
တွေအကြောင်း အမြဲ ပြောချင်ကြတာလေ။
the dogs and babies principle.
တွေ့ကြုံခံစားမိလောက်ပါတယ်။
to talk to someone on the street;
စကားပြောဖို့ ခွကျနိုင်တယ်။
they're going to respond.
မသိဘူးလေ။
to their dog or their baby.
အမြဲ ပြောလို့ရတယ်လေ။
သွယ်မြောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး
စကားပြောတုန်း
I talked about of feeling understood.
အတွေ့အကြုံ သင့်မှာ ရှိချင်ရှိနိုင်ပါတယ်။
or, "Where does he live?"
(သို့) သူကဘယ်မှာ နေလဲ။
ပြောပြတယ်၊
မျှဝေကြပါတယ်။
disclosure with disclosure,
ဖွင့်ဟချက်ဟာ ဖွင့်ဟချက်နဲ့ပဲ
you're making beautiful interruptions
သင့်ရဲ့ မျှော်လင့်ထားတဲ့ နေ့စဉ်ဘဝရဲ့
of your daily life
အနှောင့်အယှက်လေးတွေ ဖန်တီးနေတာပါ၊
လုပ်နေတာပါ။
you're missing out on all of that.
ဒါအားလုံး လွတ်သွားပါလိမ့်မယ်။
more time teaching ourselves?
ကုန်လိုက်ရင် ဘာများဖြစ်လိမ့်မလဲရှင်။
that make us so suspicious of each other.
အတွေးအားလုံးကို ပယ်ချနိုင်ပါတယ်။
ဖန်တီးလို့ရပါတယ်။
ABOUT THE SPEAKER
Kio Stark - Stranger enthusiastKio Stark explores the myriad ways encounters with strangers impact our lives.
Why you should listen
Kio Stark has always talked to strangers. She started documenting her experiences when she realized that not everyone shares this predilection. She's done extensive research into the emotional and political dimensions of stranger interactions and the complex dynamics how people relate to each other in public places.
Her novel Follow Me Down began as a series of true vignettes about strangers placed in the fictional context of a woman unraveling the eerie history of a lost letter misdelivered to her door.
Stark did doctoral work at Yale University’s American Studies program, where she thought a lot about the history of science and medicine, urban studies, art, and race -- and then dropped out. Because she also taught graduate courses at NYU's Interactive Telecommunications Program, numberless people consulted her about whether or not to go back to school. Those conversations inspired Don't Go Back to School, a handbook for independent learners.
Stark is the author of the TED Book When Strangers Meet, in which she argues for the pleasures and transformative possibilities of talking to people you don’t know.
Beyond strangers, Stark's abiding fixations include the invisibility of technology; how people learn; practices of generosity and mutual aid; the culture, infrastructure and ephemera of cities; mythology and fairy tales; and advocating for independent learning, data literacy, social justice and feminism. Fiction writers get to dive down wonderful rabbit holes, and some of her favorites have been the forging and stealing of art, secret societies, the daily lives of medical examiners, the physics of elementary particles, bridge design, the history of maps, the mechanisms of wrongful conviction and psychoanalysis.
When not writing books, Stark has worked in journalism, interactive advertising, community research and game design. She writes, teaches and speaks around the world about stranger interactions, independent learning and how people relate to technology. She also consults for startups and large companies helping them think about stranger interactions among their users and audiences.
Kio Stark | Speaker | TED.com