Kio Stark: Why you should talk to strangers
Kio Stark: Vì sao ta nên trò chuyện với người lạ?
Kio Stark explores the myriad ways encounters with strangers impact our lives. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
And, in some ways, they are.
Và có khi chúng vô bổ thật.
chẳng mang nội dung gì.
or what the day is like.
để hỏi sức khoẻ hay thời tiết.
documenting my experiences
ghi lại mọi trải nghiệm của mình
chúng xuất hiện.
really beautiful was going on.
rất đẹp đang diễn ra.
ý nghĩa rất sâu sắc.
chân thật giữa người và người,
waiting for the light to change,
ở góc đường, chờ đèn đi bộ chuyển xanh,
in the street on the storm drain,
của một cái cống thoát nước mưa,
qua đường nhanh hơn vậy.
standing next to me.
đứng kế tôi.
and sort of an old-man hat,
đội một chiếc mũ nồi,
Cháu sẽ bị nuốt mất đấy."
I stepped back onto the sidewalk.
Tôi lùi lại một bước để đứng lên lề.
một lát rồi quay lại,
cháu biến mất tiêu thì sao?"
so happy that he'd saved me.
ông hạnh phúc vì cứu được tôi.
my existence as a person
sự tồn tại của mình
that strangers are dangerous by default,
kẻ lạ vốn nguy hiểm,
that they might hurt us.
họ sẽ hại chúng ta.
không nguy hiểm.
because we have no context.
vì chúng ta không biết rõ về họ.
and making choices,
để ứng xử với người đối diện,
có phải "người lạ" hay không.
là hàng xóm của mình thôi."
của nhà mình hả mẹ?"
họ cũng tốt chứ con."
I say that to her,
tôi nói với con bé như thế
but as a woman, particularly,
nhờ linh tính của phụ nữ
on the street has the best intentions.
mình gặp cũng là người tốt.
and it's good to learn when not to be,
nếu biết khi nào nên xa cách,
we have to be afraid.
chúng ta phải sợ người lạ.
giải phóng chúng ta.
mình nên dùng linh cảm
có bộ não mới sử dụng.
for learning about them.
chúng ta chọn để tìm hiểu ai đó.
phụ nữ, thanh niên, người già,
kẻ lạ hay người quen,
gõ vào "ô tìm kiếm loại người".
about people as individuals.
nhìn người khác như những cá thể.
who travels frequently
người Mỹ hay đi du lịch
đi một mình.
hay sự nối kết nào khi tới đó.
của cô ấy là thế này:
as a real, individual person.
nhìn bạn như một cá thể thật sự.
other people see you that way, too.
có thể nhìn bạn là một cá thể.
has to do with intimacy.
linh tính liên quan tới sự thân mật.
a little counterintuitive,
can lead to a feeling
mau lẹ này có thể dẫn tới
"fleeting intimacy."
gọi là "thoáng thấy thân thiết."
that has emotional resonance and meaning.
sự hoà hợp về cảm xúc và ý nghĩa.
of the storm drain by the old man,
cái cống thoát nước tử thần,
là một phần của xã hội
on my train on the way to work.
trên tàu điện tới chỗ làm.
tiến xa hơn.
that people often feel more comfortable
con người sẽ thấy thoải mái
about their inner selves with strangers
bản thân với người lạ
and their families --
với gia đình và bạn bè.
more understood by strangers.
người lạ hiểu mình hơn người thân.
with great lament.
bản tin theo một cách đau buồn.
better than spouses!"
mình hơn cả người thương!"
nghiên cứu này chính là
these interactions can be;
có ý nghĩa lớn thế nào;
đặc biệt thân thiết với người lạ
as much as we need our friends
không kém gì khi ta ở với bạn bè
so well with strangers?
giao tiếp với người lạ tốt đến thế?
it's a quick interaction.
chỉ lướt qua nhau.
you're never going to see again, right?
sẽ không bao giờ gặp lại đúng không?
it gets more interesting.
chuyện sẽ còn thú vị tới đâu.
to people we're close to.
khi nói chuyện với người thân.
that your friend or your spouse
bạn mình hay một nửa của mình
that you want to leave early.
ra hiệu cho anh còn gì."
to start from scratch.
"bắt đầu từ con số không"
giải thích toàn bộ,
how we feel about them;
ít người biết.
understand us a little better.
thêm một chút.
that talking to strangers matters,
với người lạ cũng quan trọng đấy,
để bắt đầu câu chuyện?
we tend to follow.
chúng ta phải tuân theo.
depending on what country you're in,
khi nói chuyện với người lạ
between civility and privacy.
tiềm thức mỗi người.
towards each other on the street.
qua nhau trên đường.
from a distance.
they'll look away,
không nhìn nhau nữa
khoảng không gian riêng.
not to interact at all.
để khỏi phải nhìn nhau.
to talking to strangers,
nói chuyện với người lạ tới nỗi,
miss their stop on the bus
xe buýt đi ngang qua
that they need to get around.
khi họ muốn xuống xe.
shuffling of bags
túi đựng đồ nặng
that you need to get past,
để ngụ ý muốn qua
làm lơ người lạ,
culture of hospitality.
ứng xử thân thiện.
for a sip of water.
một hớp nước của nhau.
hỏi đường ai đó,
to invite you home for coffee.
mời bạn vào nhà uống trà.
most clearly when they're broken,
lộ diện nếu ta phá vỡ nó,
what the right thing to do is.
"luật bất thành văn" ở đó.
is where the action is.
ta cần phải phá luật.
I really want you to do this. OK?
bạn thử cách này, được chứ?
or in the hallway here, smile.
hành lang tới đây, hãy mỉm cười.
that you both might see and comment on,
mà cả hai người đều thấy và bình luận,
phòng tranh chẳng hạn,
thuyết giáo trên đường,
and see if starts a conversation.
liệu có cuộc hội thoại nào bắt đầu không.
fabulous shoes right now,
được đẹp mấy,
as far as giving compliments goes.
chừng nào đó là những lời khen về nó
about their awesome shoes.
đôi giày đẹp mình đang mang.
the dogs and babies principle.
nguyên lý 'chó và trẻ con'.
to talk to someone on the street;
với người lạ trên đường.
they're going to respond.
phản ứng thế nào.
to their dog or their baby.
bắt chuyện với chó hay đứa bé.
người lớn với nhau,
kết quả rất đáng thử.
với người lạ,
làm bạn thấy thoải mái,
I talked about of feeling understood.
là "cảm giác được thấu hiểu".
or, "Where does he live?"
hay "Bố bạn sống ở đâu?"
mất mát của riêng mình.
disclosure with disclosure,
của mình để đáp lại người kia,
you're making beautiful interruptions
bạn biến những cuộc gặp bất ngờ đẹp đẽ
of your daily life
you're missing out on all of that.
bạn sẽ bỏ lỡ tất cả.
thế nào trước "người lạ".
more time teaching ourselves?
đó để dạy chính mình?
that make us so suspicious of each other.
suy nghĩ khiến ta nghi ngại nhau.
những thay đổi lớn.
ABOUT THE SPEAKER
Kio Stark - Stranger enthusiastKio Stark explores the myriad ways encounters with strangers impact our lives.
Why you should listen
Kio Stark has always talked to strangers. She started documenting her experiences when she realized that not everyone shares this predilection. She's done extensive research into the emotional and political dimensions of stranger interactions and the complex dynamics how people relate to each other in public places.
Her novel Follow Me Down began as a series of true vignettes about strangers placed in the fictional context of a woman unraveling the eerie history of a lost letter misdelivered to her door.
Stark did doctoral work at Yale University’s American Studies program, where she thought a lot about the history of science and medicine, urban studies, art, and race -- and then dropped out. Because she also taught graduate courses at NYU's Interactive Telecommunications Program, numberless people consulted her about whether or not to go back to school. Those conversations inspired Don't Go Back to School, a handbook for independent learners.
Stark is the author of the TED Book When Strangers Meet, in which she argues for the pleasures and transformative possibilities of talking to people you don’t know.
Beyond strangers, Stark's abiding fixations include the invisibility of technology; how people learn; practices of generosity and mutual aid; the culture, infrastructure and ephemera of cities; mythology and fairy tales; and advocating for independent learning, data literacy, social justice and feminism. Fiction writers get to dive down wonderful rabbit holes, and some of her favorites have been the forging and stealing of art, secret societies, the daily lives of medical examiners, the physics of elementary particles, bridge design, the history of maps, the mechanisms of wrongful conviction and psychoanalysis.
When not writing books, Stark has worked in journalism, interactive advertising, community research and game design. She writes, teaches and speaks around the world about stranger interactions, independent learning and how people relate to technology. She also consults for startups and large companies helping them think about stranger interactions among their users and audiences.
Kio Stark | Speaker | TED.com