TED Talks with Polish transcript

Edsel Salvaña: Niebezpieczna ewolucja HIV

TEDGlobal 2017

Edsel Salvaña: Niebezpieczna ewolucja HIV
1,348,118 views

Czy na pewno wygrywamy z HIV? Niekoniecznie, ponieważ na horyzoncie widać już kolejną falę lekoodpornych, przystosowanych wirusów. Edsel Salvaña, Stypendysta TED, rzuca światło na agresywny podtyp AE wirusa HIV dręczący mieszkańców Filipin, ojczyznę Edsela, ostrzegając nas jednocześnie przed tym, co może z łatwością wywołać globalną epidemię.

Anna Rosling Rönnlund: Zobacz, jak żyje reszta świata w zależności od dochodów

TED2017

Anna Rosling Rönnlund: Zobacz, jak żyje reszta świata w zależności od dochodów
1,744,449 views

W jaki sposób ktoś w Szwecji myje zęby lub jak ktoś w Rwandzie ścieli swoje łóżko? Anna Rosling Rönnlund chce, abyśmy wszyscy się tego dowiedzieli. Wysłała fotografów już do 264 domów w 50 krajach (i wciąż będzie ich więcej!), aby udokumentować kuchenki, łóżka, toalety, zabawki i wiele więcej w domach z każdego przedziału dochodowego na całym świecie. Zobacz, jak żyją rodziny na Łotwie, w Burkina Faso lub Peru, podczas gdy Rosling Rönnlund wyjaśnia, w jaki sposób wizualizacja danych pomaga nam lepiej zrozumieć świat.

Scott Williams: Nieformalni opiekunowie odgrywający ukrytą rolę w opiece zdrowotnej

TED@Merck KGaA, Darmstadt, Germany

Scott Williams: Nieformalni opiekunowie odgrywający ukrytą rolę w opiece zdrowotnej
1,142,175 views

Scott Williams, kiedyś pacjent, a teraz opiekun, podkreśla nieocenioną rolę nieformalnych opiekunów, przyjaciół lub krewnych, którzy z miłości poświęcają się dla pacjentów w potrzebie. Od opieki do promowania i wsparcia emocjonalnego, nieopłacani opiekunowie tworzą niewidzialną podstawę systemów zdrowotnych i społecznych na całym świecie. Williams twierdzi, że bez nich, te systemy by upadły, i pyta: "Jak sprawić, żeby ich wartość dla pacjentów i społeczeństwa została doceniona?".

Marily Oppezzo: Chcesz być bardziej kreatywny? Idź na spacer

TEDxStanford

Marily Oppezzo: Chcesz być bardziej kreatywny? Idź na spacer
3,727,050 views

Każdy z nas podczas próby wymyślenia czegoś nowego, miał moment, w którym się zatrzymał. Według badań uczonej Marily Oppezzo, pójście na spacer może sprawić, że nasza kreatywność wzrośnie. W tej zabawnej, szybkiej prelekcji, wyjaśnia, jak spacer może pomóc ci wydobyć jak najwięcej podczas kolejnej burzy mózgów.

Lisa Feldman Barrett: Nie jesteś na łasce swoich emocji - tworzy je twój mózg

TED@IBM

Lisa Feldman Barrett: Nie jesteś na łasce swoich emocji - tworzy je twój mózg
5,299,612 views

Czy umiesz poznać po czyjejś minie, co czuje? Czy każdy tak samo odczuwa szczęście, smutek i niepokój? Co to w ogóle są emocje? Od 25 lat profesor psychologii Lisa Feldman Barrett tworzy mapę wyrazów twarzy, skanuje mózgi i analizuje setki prac naukowych z fizjologii, żeby zrozumieć prawdziwą naturę emocji. Dzieli się wynikami swoich wyczerpujących badań i wyjaśnia, że mamy więcej kontroli nad emocjami, niż nam się zdaje.

Tiffany Watt Smith: Historia ludzkich emocji

TED@Merck KGaA, Darmstadt, Germany

Tiffany Watt Smith: Historia ludzkich emocji
3,518,597 views

Według historyk Tiffany Watt Smith słowa, których używamy opisując nasze emocje, wpływają na to, jak czujemy. Słowa te często się zmieniały się (czasem bardzo drastycznie) w odpowiedzi na nowe kulturowe oczekiwania i idee. Na przykład nostalgia w 1688 r. została zdiagnozowana jako śmiertelna choroba, a w obecnych czasach uważa się ją za o wiele mniej szkodliwą przypadłość. Z tego fascynującego wykładu o historii emocji nauczycie się więcej o tym, jak język, którego używamy, żeby opisać, co czujemy, stale ewoluuje, a także poznacie kilka nowych słów, których różne kultury używają, aby uchwycić i oddać te ulotne uczucia.

Mindy Scheier: Jak ubrania adaptacyjne pomagają niepełnosprawnym

TED@Tommy

Mindy Scheier: Jak ubrania adaptacyjne pomagają niepełnosprawnym
992,756 views

Czy masz ulubiony T-shirt lub parę dżinsów, które cię odmieniają i dodają ci pewności siebie, sprawiają, że czujesz się sobą? Dzieje się tak, ponieważ to, co nosisz, ma wpływ na twój nastrój, zdrowie i pewność siebie - mówi projektantka Mindy Scheier. Zainspirowana przez swojego syna, który urodził się z wyniszczającą chorobą, utrudniającą mu samodzielne ubieranie się oraz zapinanie guzików i zamków, Scheier postanowiła stworzyć ubrania dla każdego, również sprawnych inaczej. Dowiedz się więcej o tym, jak przeszła do historii mody produkując pierwszą na świecie linię ubrań adaptacyjnych.

Christopher Ategeka: Jak adopcja mi pomogła

TEDGlobal 2017

Christopher Ategeka: Jak adopcja mi pomogła
1,023,347 views

Talent jest wszędzie, ale możliwości nie - tak uważa stypendysta TED Christopher Ategeka. Podczas tej charyzmatycznej, pełnej nadziei prelekcji Ategeka opowiada historię swojego życia: jak został sierotą, i jak adopcja pozwoliła mu doświadczyć nowej kultury, zdobyć wykształcenie oraz w pełni wykorzystać swój potencjał. Ategeka mówi: „Może nie umiemy zwalczyć bigoterii i rasizmu dzisiejszego świata, ale z pewnością możemy wychować dzieci tak, by stworzyć pozytywny, otwarty i zjednoczony świat”.

Joel Jackson: Samochód zbudowany w Afryce, dla Afryki

TEDGlobal 2017

Joel Jackson: Samochód zbudowany w Afryce, dla Afryki
1,068,606 views

Joel Jackson chce na nowo zaprojektować transport pod kątem potrzeb afrykańskiego klienta. Stworzył SUV-a, zdolnego wytrzymać długie odcinki nierównego terenu, w przystępnej cenie, by był w zasięgu ręki dla najbardziej go potrzebujących. Dowiedzcie się więcej o wyzwaniach dla transportu i produkcji w Afryce oraz w jaki sposób lokalny przemysł samochodowy może wpłynąć na przyszłość kontynentu.

Xavier De Kestelier: Przygody kosmicznego architekta

TEDxLeuven

Xavier De Kestelier: Przygody kosmicznego architekta
1,222,609 views

Jak będziemy żyć w innych miejscach galaktyki? Na Ziemi są obfite zasoby naturalne do budowania, ale wysyłanie tych materiałów na Księżyc czy Marsa jest kłopotliwe i drogie. Architekt Xavier De Kestelier planuje wykorzystać roboty i pył kosmiczny do wydrukowania w 3D kosmicznych domów. Dowiedz się więcej o rozwijającej się architekturze kosmicznej w tej fascynującej prelekcji o potencjalnie nie tak dalekiej przyszłości.

Alastair Gray: Jak podrabiane torebki finansują terroryzm i zorganizowaną przestępczość

TED@Tommy

Alastair Gray: Jak podrabiane torebki finansują terroryzm i zorganizowaną przestępczość
1,432,998 views

Co jest złego w zakupie podrabianej torebki lub podróbki markowego zegarka? Według Alastaira Graya, który prowadzi dochodzenia w sprawie fałszerstw, takie podróbki finansują terroryzm i zorganizowaną przestępczość. Dowiedz się więcej o wartym biliony dolarów czarnym rynku fałszerstw, poczynając od organizacji przestępczych, które się tym zajmują, aż po pracę nieletnich przy produkcji podróbek, jak również o tym, co robić, żeby pomóc zatrzymać ten proceder. „Rzućmy światło na ciemne siły fałszerstwa ukryte na widoku” - mówi Gray.

Rébecca Kleinberger: Dlaczego nie lubisz dźwięku własnego głosu

TEDxBeaconStreet

Rébecca Kleinberger: Dlaczego nie lubisz dźwięku własnego głosu
3,169,320 views

Twój głos jest unikalny i odróżnia cię od innych osób, jednak twój stosunek do niego nie jest prosty. Rébecca Kleinberger bada użycie i rozumienie głosu własnego oraz innych. Wyjaśnia, dlaczego nie podobają ci się nagrania twojego głosu oraz podaje różnice między zewnętrznym, wewnętrznym i słyszanym w myślach głosem. Opowiada również o tym, jak za pośrednictwem naszego głosu przekazujemy niezwykłe rzeczy, nie zdając sobie z tego sprawy.

Bill Bernat: Jak porozumiewać się z przyjaciółmi z depresją

TEDxSnoIsleLibraries

Bill Bernat: Jak porozumiewać się z przyjaciółmi z depresją
1,714,661 views

Chcesz porozumieć się z przyjacielem z depresją, ale nie jesteś pewien, jak to zrobić? Komik i gawędziarz Bill Bernat ma kilka sugestii. Dowiedz się, co robić, a czego nie, rozmawiając z ludźmi żyjącymi z depresją - a następną rozmowę przeprowadzisz z klasą i odrobiną humoru.

Miho Janvier: Czego może nauczyć łowca burz słonecznych

TEDGlobal 2017

Miho Janvier: Czego może nauczyć łowca burz słonecznych
1,175,884 views

Miho Janvier jest fizykiem plazmowym i bada burze słoneczne. Są to gigantyczne chmury cząsteczek wyrzucane z powierzchni Słońca, które mogą zakłócić życie na Ziemi (tworząc przy tym piękne zorze). Jak badać atmosferę Słońca, której temperatura sięga 10 milionów stopni Kelvina? Matematycznie! Dowiedz się, w jaki sposób Słońce wpływa na życie na Ziemi.

David Brenner: Nowa broń w walce z superbakteriami

TED2017

David Brenner: Nowa broń w walce z superbakteriami
1,239,621 views

Odkąd w latach 40. ubiegłego wieku zaczęto używać antybiotyków na szeroką skalę, próbujemy opracowywać nowe leki szybciej, niż bakterie mogą ewoluować. Okazało się jednak, że strategia ta jest nieskuteczna. W zeszłym roku z powodu opornych na działanie leków bakterii, znanych też pod nazwą superbakterii, niemal 700 tysięcy osób straciło życie, a do roku 2050 liczba ta może wzrosnąć do 10 milionów. To więcej niż liczba ludzi umierających każdego roku z powodu raka. Czy fizyka może pomóc? David Brenner, naukowiec zajmujący się promieniowaniem, w prelekcji dotyczącej pionierskich obszarów nauki dzieli się swoimi osiągnięciami w pracy nad bronią, która ma potencjał, by ratować ludzkie życie. Mowa o rodzaju promieniowania ultrafioletowego znanym jako daleki ultrafiolet typu C, który może w bezpieczny sposób zabijać superbakterie, nie przenikając jednocześnie w głąb skóry. Na zakończenie Chris Anderson, kurator konferencji TED, zadaje prelegentowi kilka pytań.

Michel Dugon: Sekrety jadu pająków

TEDxGalway

Michel Dugon: Sekrety jadu pająków
1,807,844 views

Jad pająka jest w stanie zatrzymać akcję serca w ciągu kilku minut, powodując niewyobrażalny ból. Jak twierdzi zoolog Michel Dugon, te zwierzęta prawdopodobnie mogą uratować wasze życie. Prezentując tarantulę słuchaczom, naukowiec opowiada o właściwościach medycznych tych silnych toksyn, a także o ich możliwym wykorzystaniu do produkcji nowej generacji antybiotyków.

Dan Gartenberg: Głęboki sen jest korzystny dla mózgu - skąd wziąć go więcej

TED Residency

Dan Gartenberg: Głęboki sen jest korzystny dla mózgu - skąd wziąć go więcej
3,783,689 views

Nie ma nic lepszego od nocnego snu. A gdyby technologia pozwoliła nam na większe jego wykorzystanie? Dan Gartenberg pracuje nad techniką, która stymuluje najbardziej regenerującą fazę snu - sen głęboki, który (obok innych wspaniałych rzeczy) może pomóc nam wzmocnić pamięć i ukształtować osobowość. Dowiedz się więcej o tym, jak słuchanie dźwięków, które odzwierciedlają fale mózgowe wytwarzane podczas tej fazy snu, może doprowadzić do głębszego snu, przynosząc korzyść dla zdrowia, pamięci i zdolności do nauki.

Atul Gawande: Chcesz być w czymś dobry? Weź trenera

TED2017

Atul Gawande: Chcesz być w czymś dobry? Weź trenera
3,174,731 views

Jak radzimy sobie w obliczu trudności? Atul Gawande zbadał to pytanie z chirurgiczną precyzją. Dzieli się tym, co według niego jest kluczem w tej sprawie: pomoc dobrego trenera, który przedstawi nam dokładniejszy obraz naszej rzeczywistości, żeby zaszczepić dobre nawyki myślenia i żeby zburzyć nasz sposób działania, a potem na nowo go odbudować. „Nie ważne, jak dobrzy jesteście teraz, ale jak dobrzy zamierzacie być”, mówi Gawande.

Lloyd Pendleton: Program Housing First a bezdomność

TEDMED 2016

Lloyd Pendleton: Program Housing First a bezdomność
1,058,681 views

Jak myślisz, co by się stało, gdybyś zaprosił kogoś bezdomnego od wielu lat, mającego problemy psychiczne, żeby wprowadził się prosto z ulicy do mieszkania? Lloyd Pendleton wyjaśnia, jak ze sceptyka stał się zwolennikiem programu Housing First, w którym zapewnia się bezdomnym krótkoterminową pomoc w znalezieniu stałego lokum szybko i bez warunków, oraz jak dzięki temu programowi w ciągu 10 lat zredukowano o 91 procent chroniczną bezdomność w stanie Utah.

Robert Muggah: Największe zagrożenia dla miast i jak z nimi walczyć

TEDGlobal>NYC

Robert Muggah: Największe zagrożenia dla miast i jak z nimi walczyć
1,228,699 views

Na fantastycznych nowych mapach pokazujących interaktywne, wizualne reprezentacje zagrożeń miejskich, Robert Muggah przedstawia starą, ale znów aktualną ideę: miasta powinny być nie tylko centrami ekonomicznymi, ale też mieć głos w polityce. Przyglądając się miastom z całego świata, od miast Syrii przez Singapur po Seul, Muggah przedstawia sześć warunków budowania bardziej prężnych miast. „To miasta są przyszłością. Są otwarte, kreatywne, dynamiczne, demokratyczne, kosmopolityczne, seksowne. Są doskonałym antidotum na reakcyjny nacjonalizm” - przekonuje Muggah.

Washington Wachira: Z miłości do ptaków

TEDGlobal 2017

Washington Wachira: Z miłości do ptaków
1,065,469 views

Od wspaniałej perlicy czubatej, przez cudzołożnego długoszpona afrykańskiego, aż do sępów, które potrafią ogołocić padlinę zebry w 30 minut, Washington Wachira chce na nas zapoznać ze wspaniałymi gatunkami ptaków, które zamieszkują z nami planetę. Jeśli nie jesteś jeszcze fanem ziemskich „piórotwórców” albo nie martwisz się ich ochroną, na pewno się to zmieni po obejrzeniu tej zachwycającej prelekcji.

Lauren Sallan: Jak wygrać ewolucję i przetrwać masowe wymieranie

TED2017

Lauren Sallan: Jak wygrać ewolucję i przetrwać masowe wymieranie
1,193,525 views

Gratulacje! Będąc tutaj, jesteś jednym ze zwycięzców historii - kulminacją trwającego 4 miliardy lat sukcesu. Pozostałe 99% gatunków, które kiedykolwiek żyły, są martwe - zabite przez pożar, powódź, asteroidy, mróz, upał i twarde zasady selekcji naturalnej. Skąd mamy tyle szczęścia i ciągle wygrywamy? W tej krótkiej, zabawnej prelekcji, paleontolog i członkini TED Lauren Sallan pokazuje, jak, mimo masowego wymierania, przetrwanie twoich przodków przyczyniło się do tego, kim jesteś dzisiaj.

Margrethe Vestager: Nowa era korporacyjnych monopoli

TEDGlobal>NYC

Margrethe Vestager: Nowa era korporacyjnych monopoli
1,553,513 views

Margrethe Vestager dba o to, aby rynki europejskie pozostały konkurencyjne. To dlatego w imieniu EU nałożyła na Google 2,8 miliarda dolarów kary za złamanie praw konkurencji, zażądała od Apple zwrotu 15,3 miliarda dolarów zaległych podatków i prześwietla firmy od Gazpromu po Fiata, czy nie prowadzą niekonkurencyjnych praktyk. W ważnej prelekcji o światowym biznesie wyjaśnia, dlaczego rynki potrzebują jasnych reguł i w jaki sposób nawet najbardziej innowacyjne firmy mogą stanowić zagrożenie, jeśli będą za bardzo dominować. „Prawdziwa i uczciwa konkurencja odgrywa ważną rolę w budowaniu zaufania potrzebnego do wydobycia tego, co najlepsze z naszego społeczeństwa” - mówi Vestager. „Pierwszy krok to wdrożenie naszych zasad”.

Elizabeth Wayne: Jak nakłonić system odpornościowy do walki z rakiem

TED2017

Elizabeth Wayne: Jak nakłonić system odpornościowy do walki z rakiem
1,452,700 views

„Po dziesiątkach lat badań i milionach dolarów wydanych na próby kliniczne wciąż mamy problem z podawaniem leków na raka” - mówi inżynier biomedycyny Elizabeth Wayne. Chemioterapia zabija raka, ale również resztę ciała. Zamiast opierać się tylko na ludzkich pomysłach, dlaczego nie zainspirować się naturą? W tej krótkiej prelekcji Wayne wyjaśnia, jak w jej laboratorium powstają terapie nanocząstkami, które wiążą się z komórkami immunologicznymi, czyli pierwszą linią obrony organizmu, żeby precyzyjnie zwalczać komórki nowotworowe nie niszcząc przy tym zdrowych.

Kristin Poinar: Sekrety lądolodu Grenlandii

TED2017

Kristin Poinar: Sekrety lądolodu Grenlandii
4,494,857 views

Lądolód Grenlandii jest ogromny, tajemniczy i... topniejący. Za pomocą zaawansowanej technologii naukowcy po raz pierwszy odkrywają jego sekrety. Są to wspaniałe odkrycia: pod lądolodem znajduje się rozległa warstwa wodonośna, która zawiera tak dużo stopionej latem wody jak jezioro Tahoe. Czy woda tam zostaje czy raczej wpada do oceanu i przyczynia się do wzrostu światowego poziomu morza? Aby odpowiedzieć na te pytania, glacjolog Kristin Poinar zabierze was w podróż do tej mroźnej, zapomnianej krainy.

Paul Tasner: Jak zostałem przedsiębiorcą w wieku 66 lat

TED Residency

Paul Tasner: Jak zostałem przedsiębiorcą w wieku 66 lat
2,185,984 views

Nigdy nie jest za późno, żeby mieć na siebie nowy pomysł. Bierzmy przykład z Paula Tasnera, który po 40 latach stałego zatrudnienia, w wieku 66 lat, stworzył swój start-up, łącząc swój pomysł na biznes z doświadczeniem i pasją. Paul nie jest jedyny. W swoim krótkim, zabawnym i inspirującym przemówieniu pokazuje, że starsi ludzie coraz częściej odkrywają w sobie żyłkę do biznesu i odnoszą sukces.

Greg Gage: Eksperymenty elektryczne z roślinami, które potrafią liczyć i porozumiewać się

TED2017

Greg Gage: Eksperymenty elektryczne z roślinami, które potrafią liczyć i porozumiewać się
3,342,326 views

Neurobiolog Greg Gage używa wysokiej klasy urządzeń do badania mózgu stosowanych w laboratoriach uczelni wyższych i udostępnia je uczniom gimnazjów i liceów (a czasami też na podium TED). Przygotujcie się na zdumiewający pokaz zachowania roślin. Po podłączeniu elektrod EKG do mimozy wstydliwej, której liście zwijają się pod wpływem dotyku, i muchołówki, Greg Gage pokazuje, jak rośliny używają sygnałów elektrycznych do przekazania informacji, wykonania ruchu, a nawet liczenia.

Prumsodun Ok: Magia klasycznego tańca khmerskiego

TED2017

Prumsodun Ok: Magia klasycznego tańca khmerskiego
1,616,145 views

Przez ponad tysiąc lat khmerskich tancerzy w Kambodży postrzegano jako żywe pomosty między niebem a ziemią. Autorem tego wspaniałego połączenia prelekcji z tańcem jest artysta Prumsodun Ok, założyciel pierwszej w Kambodży szkoły tańca przeznaczonej wyłącznie dla mężczyzn oraz gejów. Dzięki tej prelekcji odkryjemy bogactwo historii khmerskiego tańca klasycznego oraz poznamy sekrety jego odrodzenia, a prelegent wcieli się w rolę pradawnego i ponadczasowego artysty-posłańca.

Christian Rodríguez: Czym jest nastoletnia ciąża w Ameryce Łacińskiej

TEDGlobal 2017

Christian Rodríguez: Czym jest nastoletnia ciąża w Ameryce Łacińskiej
1,222,731 views
No Video

Christian Rodríguez jest fotografem, twórcą filmowym i synem nastoletniej matki. Przez ostatnie 5 lat dokumentował zjawisko nastoletnich ciąż w Ameryce Łacińskiej, tworząc intymny i pełen godności obraz matek mających nawet 12 lat. Podczas tej poruszającej prelekcji, dzieli się swoją pracą i zgłębia, jak młode macierzyństwo więzi dziewczyny w kręgu biedy i wykorzystywania.

Levon Biss: Niesamowite powiększone zdjęcia owadów

TED2017

Levon Biss: Niesamowite powiększone zdjęcia owadów
1,226,599 views

Fotograf Levon Biss szukał nowego, nietuzinkowego tematu, kiedy pewnego popołudnia wraz z synem położył chrząszcza pod mikroskopem, co otworzyło mu oczy na wspaniały świat owadów. Biss wykorzystuje swoją wiedzę o fotografii na pięciomilimetrowych obiektach, Stworzył procedurę, która pozwala uchwycić nieprawdopodobne, mikroskopijne wręcz detale. Pokazuje portrety owadów, a każdy składa się z 8 do 10 tysięcy ujęć, i udowadnia, że inspirację można znaleźć w najbardziej zaskakujących miejscach.