TEDGlobal 2011
Julian Treasure: 5 ways to listen better
Julian Treasure: 5 cách để nghe tốt hơn
Filmed:
Readability: 3.6
8,060,876 views
Trong thế giới ngày càng ồn ào này, chuyên gia về âm thanh Julian Treasure cho rằng "Chúng ta đang mất đi khả năng lắng nghe của mình". Trong bài diễn thuyết ngắn gọn và thu hút này, Treasure chia sẻ năm cách điều chỉnh đôi tai để lắng nghe có ý thức - với mọi người và thế giới xung quanh bạn.
Julian Treasure - Sound consultant
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
We are losing our listening.
0
0
3000
Chúng ta đang mất đi khả năng lắng nghe của mình
00:18
We spend roughly 60 percent of our communication time listening,
1
3000
4000
Chúng ta dành gần 60% thời gian giao tiếp cho việc nghe,
00:22
but we're not very good at it.
2
7000
2000
nhưng lại không nghe tốt.
00:24
We retain just 25 percent of what we hear.
3
9000
2000
Chúng ta chỉ ghi nhớ 25% những gì nghe được
00:26
Now not you, not this talk,
4
11000
2000
Không phải quý vị, không phải bài nói này,
00:28
but that is generally true.
5
13000
2000
mà nói chung chung là vậy.
00:30
Let's define listening
6
15000
2000
Hãy thử định nghĩa lắng nghe
00:32
as making meaning from sound.
7
17000
2000
là việc làm âm thanh trở nên có nghĩa.
00:34
It's a mental process,
8
19000
2000
Đó là một hoạt động trí não
00:36
and it's a process of extraction.
9
21000
2000
và là một quá trình trích rút.
00:38
We use some pretty cool techniques to do this.
10
23000
2000
Chúng ta sử dụng vài kỹ thuật khá là hay để làm điều này
00:40
One of them is pattern recognition.
11
25000
2000
Một trong số đó là nhận diện kiểu mẫu.
00:42
(Crowd Noise) So in a cocktail party like this,
12
27000
3000
(Tiếng ồn đám đông) Nên trong một buổi tiệc như thế này,
00:45
if I say, "David, Sara, pay attention,"
13
30000
2000
nếu tôi nói "Chú ý, David, Sara"
00:47
some of you just sat up.
14
32000
2000
một số trong quý vị chỉ giật mình.
00:49
We recognize patterns
15
34000
2000
Chúng ta nhận diện các kiểu mẫu
00:51
to distinguish noise from signal,
16
36000
2000
để phân biệt tiếng ồn và tín hiệu
00:53
and especially our name.
17
38000
2000
và đặc biệt là tên mình.
00:55
Differencing is another technique we use.
18
40000
2000
Phân biệt là một kỹ thuật khác mà chúng ta sử dụng
00:57
If I left this pink noise on for more than a couple of minutes,
19
42000
3000
Nếu tôi để mặc tiếng ồn ào này tiếp tục hơn hai phút
01:00
you would literally cease to hear it.
20
45000
2000
chính xác là quý vị sẽ không nghe nó nữa
01:02
We listen to differences,
21
47000
2000
Chúng ta lắng nghe sự khác biệt
01:04
we discount sounds that remain the same.
22
49000
3000
chúng ta không để ý những âm thanh giống nhau.
01:07
And then there is a whole range of filters.
23
52000
3000
Và rồi có một dãy bộ lọc
01:10
These filters take us from all sound
24
55000
3000
Tất cả âm thanh khi đi qua những bộ lọc này
01:13
down to what we pay attention to.
25
58000
2000
chỉ được giữ lại những gì chúng ta muốn chú ý.
01:15
Most people are entirely unconscious
26
60000
2000
Hầu hết mọi người hoàn toàn không hay biết
01:17
of these filters.
27
62000
2000
về những bộ lọc này.
01:19
But they actually create our reality in a way,
28
64000
3000
Nhưng chúng, trên một phương diện nào đó, tạo ra hiện thực,
01:22
because they tell us what we're paying attention to right now.
29
67000
3000
bởi vì chúng cho biết điều chúng ta đang tập trung vào lúc này.
01:25
Give you one example of that:
30
70000
2000
Cho quý vị một ví dụ về điều này:
01:27
Intention is very important in sound, in listening.
31
72000
3000
Mục đích đóng vai trò rất quen trọng trong âm thanh, trong sự lắng nghe.
01:30
When I married my wife,
32
75000
2000
Khi tôi cưới vợ,
01:32
I promised her that I would listen to her every day
33
77000
2000
tôi hứa là tôi sẽ luôn lắng nghe cô ấy mỗi ngày
01:34
as if for the first time.
34
79000
2000
như những ngày đầu mới quen.
01:36
Now that's something I fall short of on a daily basis.
35
81000
3000
Bây giờ hình như mỗi ngày tôi chỉ còn nghe một ít ngắn ngủi nhất định.
01:39
(Laughter)
36
84000
2000
(Tiếng cười)
01:41
But it's a great intention to have in a relationship.
37
86000
3000
Nhưng đó là một mục tiêu rất đáng có trong một mối quan hệ.
01:44
But that's not all.
38
89000
2000
Nhưng không phải tất cả.
01:46
Sound places us in space and in time.
39
91000
3000
Âm thanh đặt chúng ta vào không gian và thời gian.
01:49
If you close your eyes right now in this room,
40
94000
3000
Nếu ngay bây giờ quý vị nhắm mắt lại ở trong căn phòng này,
01:52
you're aware of the size of the room
41
97000
2000
quý vị nhận biết được kích cỡ căn phòng
01:54
from the reverberation
42
99000
2000
nhờ âm thanh vang
01:56
and the bouncing of the sound off the surfaces.
43
101000
2000
và dội trên bề mặt.
01:58
And you're aware of how many people are around you
44
103000
2000
Và quý vị nhận biết có bao nhiêu người xung quanh
02:00
because of the micro-noises you're receiving.
45
105000
3000
nhờ có những tiếng động rất nhỏ mà quí vị đang nhận được.
02:03
And sound places us in time as well,
46
108000
3000
Âm thanh còn đặt chúng ta vào thời gian nữa
02:06
because sound always has
47
111000
2000
bởi vì thời gian luôn luôn
02:08
time embedded in it.
48
113000
2000
gắn liền với âm thanh.
02:10
In fact, I would suggest that our listening is the main way
49
115000
2000
Thực ra, tôi cho rằng lắng nghe là cách thức chính
02:12
that we experience the flow of time
50
117000
2000
mà chúng ta nhận biết dòng chảy thời gian
02:14
from past to future.
51
119000
2000
từ quá khứ tới tương lai
02:16
So, "Sonority is time and meaning" -- a great quote.
52
121000
2000
Vì thế, có một câu nói nổi tiếng là "Độ vang là thời gian và có ý nghĩa"
02:18
I said at the beginning, we're losing our listening.
53
123000
3000
Như tôi nói lúc đầu, chúng ta đang mất đi sự lắng nghe của mình.
02:21
Why did I say that?
54
126000
2000
Vì sao tôi nói vậy?
02:23
Well there are a lot of reasons for this.
55
128000
2000
Có nhiều lý do để giải thích
02:25
First of all, we invented ways of recording --
56
130000
2000
Đầu tiên là chúng ta phát minh ra cách ghi lại --
02:27
first writing, then audio recording
57
132000
2000
đầu tiên là viết lại, rồi thu âm lại
02:29
and now video recording as well.
58
134000
2000
và giờ có cả ghi hình nữa.
02:31
The premium on accurate and careful listening
59
136000
3000
Động lực để lắng nghe chính xác và cẩn thận
02:34
has simply disappeared.
60
139000
2000
đã biến mất một cách giản vậy.
02:36
Secondly, the world is now so noisy,
61
141000
3000
Thứ hai là, thế giới bây giờ quá ồn ào
02:39
(Noise) with this cacophony going on
62
144000
2000
(Tiếng ồn) dễ dàng nhìn thấy và nghe thấy
02:41
visually and auditorily,
63
146000
3000
tạp âm như vậy vẫn diễn ra
02:44
it's just hard to listen;
64
149000
2000
chỉ là khó lắng nghe mà thôi
02:46
it's tiring to listen.
65
151000
2000
thật mệt mỏi để lắng nghe.
02:48
Many people take refuge in headphones,
66
153000
2000
Nhiều người lẩn tránh bằng việc đeo tai nghe headphone
02:50
but they turn big, public spaces like this,
67
155000
3000
nhưng họ lại mở lớn tiếng ra ngoài như thế này
02:53
shared soundscapes,
68
158000
2000
chia trường âm thanh
02:55
into millions of tiny, little personal sound bubbles.
69
160000
4000
thành hàng triệu bong bóng âm nhỏ riêng rẽ.
02:59
In this scenario, nobody's listening to anybody.
70
164000
3000
Trong tình huống này, không ai lắng nghe ai cả
03:02
We're becoming impatient.
71
167000
2000
Chúng ta đang trở nên thiếu kiên nhẫn
03:04
We don't want oratory anymore,
72
169000
2000
Chúng ta không thích nghe giảng đạo nhà thờ nữa
03:06
we want sound bites.
73
171000
2000
chúng ta thích đọc "âm thanh"
03:08
And the art of conversation
74
173000
2000
Và nghệ thuật giao tiếp
03:10
is being replaced -- dangerously, I think --
75
175000
2000
đang được thay thế, mà theo tôi nghĩ là rất nguy hiểm,
03:12
by personal broadcasting.
76
177000
2000
bằng việc phát sóng cho từng cá nhân.
03:14
I don't know how much listening there is in this conversation,
77
179000
3000
Tôi không biết có bao nhiêu điều được lắng nghe trong buổi trao đổi này
03:17
which is sadly very common,
78
182000
2000
thật tiếc là điều này rất bình thường,
03:19
especially in the U.K.
79
184000
2000
đặc biệt là ở nước Anh.
03:21
We're becoming desensitized.
80
186000
2000
Chúng ta trở nên lãng tai
03:23
Our media have to scream at us with these kinds of headlines
81
188000
3000
Các phương tiện truyền thông quất vào chúng ta những kiểu tít thế này
03:26
in order to get our attention.
82
191000
2000
để thu hút sự chú ý.
03:28
And that means it's harder for us to pay attention
83
193000
2000
Và điều đó có nghĩa là chúng ta lại khó tập trung hơn
03:30
to the quiet, the subtle,
84
195000
2000
khi nghe gì đó yên tĩnh, tinh tế
03:32
the understated.
85
197000
3000
nhẹ nhàng.
03:35
This is a serious problem that we're losing our listening.
86
200000
3000
Đây là một vấn đề nghiêm trọng, chúng ta đang mất đi khả năng lắng nghe
03:38
This is not trivial.
87
203000
2000
Đây không phải là chuyện nhỏ.
03:40
Because listening is our access to understanding.
88
205000
3000
Bởi lắng nghe là cách chúng ta tiếp cận để hiểu.
03:43
Conscious listening always creates understanding.
89
208000
4000
Việc nghe có ý thức luôn dẫn đến việc nắm bắt vấn đề.
03:47
And only without conscious listening
90
212000
3000
Và chỉ khi không chủ định lắng nghe
03:50
can these things happen --
91
215000
2000
thì những điều này mới xảy ra --
03:52
a world where we don't listen to each other at all,
92
217000
2000
một thế giới nơi mà chúng ta không hề lắng nghe lẫn nhau
03:54
is a very scary place indeed.
93
219000
4000
thật là một nơi rất đáng sợ.
03:58
So I'd like to share with you
94
223000
2000
Vì thế tôi muốn chia sẻ với quý vị
04:00
five simple exercises, tools you can take away with you,
95
225000
3000
năm bài luyện tập đơn giản, những công cụ quý vị có thể đem theo bên mình
04:03
to improve your own conscious listening.
96
228000
2000
để nâng cao khả năng nghe có chủ ý.
04:05
Would you like that?
97
230000
2000
Quý vị thích chứ?
04:07
(Audience: Yes.) Good.
98
232000
2000
(Khán giả: Có) Tốt
04:09
The first one is silence.
99
234000
2000
Điều đầu tiên là sự yên lặng
04:11
Just three minutes a day of silence
100
236000
2000
Chỉ cần ba phút yên lặng mỗi ngày
04:13
is a wonderful exercise
101
238000
2000
là một bài tập tuyệt vời
04:15
to reset your ears and to recalibrate
102
240000
2000
để khởi động lại và cân chỉnh lại đôi tai
04:17
so that you can hear the quiet again.
103
242000
2000
để quý vị lại có thể nghe được sự yên tĩnh
04:19
If you can't get absolute silence,
104
244000
2000
Nếu quý vị không thể có được sự yên tĩnh hoàn toàn
04:21
go for quiet, that's absolutely fine.
105
246000
3000
hãy đi tìm chỗ yên tĩnh, điều đó hoàn toàn ổn.
04:24
Second, I call this the mixer.
106
249000
3000
Thứ hai, tôi gọi là trộn lẫn.
04:27
(Noise) So even if you're in a noisy environment like this --
107
252000
3000
(Tiếng ồn) Để thậm chí nếu quý vị ở vào một môi trường ồn ào như thế này --
04:30
and we all spend a lot of time in places like this --
108
255000
3000
mà phần lớn thời gian của tất cả chúng ta có mặt ở những nơi như vậy --
04:33
listen in the coffee bar
109
258000
2000
ngồi trong quán bar và lắng nghe
04:35
to how many channels of sound can I hear?
110
260000
2000
có bao nhiêu kênh âm thanh tôi có thể nghe?
04:37
How many individual channels in that mix am I listening to?
111
262000
3000
Có bao nhiêu kênh riêng biệt trong đám hỗn độn đó mà tôi đang nghe?
04:40
You can do it in a beautiful place as well, like in a lake.
112
265000
3000
Quý vị cũng có thể thực hành ở một nơi cảnh đẹp, như là ở một cái hồ
04:43
How many birds am I hearing?
113
268000
2000
Có bao nhiêu con chim đang hót?
04:45
Where are they? Where are those ripples?
114
270000
2000
Chúng đang ở đâu? Những âm thanh đó vọng đến từ đâu?
04:47
It's a great exercise
115
272000
2000
Đó là một bài tập tuyệt vời
04:49
for improving the quality of your listening.
116
274000
3000
để cải thiện chất lượng nghe của quý vị.
04:52
Third, this exercise I call savoring,
117
277000
2000
Thứ bai, bài tập này tôi gọi là sự nhấm nháp
04:54
and this is a beautiful exercise.
118
279000
2000
và là một bài tập dễ thương.
04:56
It's about enjoying mundane sounds.
119
281000
2000
Bài tập này là để thưởng thức âm thanh đời thường
04:58
This, for example, is my tumble dryer.
120
283000
3000
Đây là một ví dụ, cái máy sấy tóc của tôi
05:01
(Dryer) It's a waltz.
121
286000
2000
Đó là một điệu van
05:03
One, two, three. One, two, three. One, two, three.
122
288000
3000
Một, hai, ba. Một, hai, ba. Một hai ba.
05:06
I love it.
123
291000
2000
Tôi yêu điều này
05:08
Or just try this one on for size.
124
293000
2000
Hoặc chỉ cần thử
05:10
(Coffee grinder)
125
295000
9000
(Máy xay cà phê)
05:19
Wow!
126
304000
2000
Wow!
05:21
So mundane sounds can be really interesting if you pay attention.
127
306000
2000
Những âm thanh cuộc sống thế này thực sự thú vị nếu bạn để ý
05:23
I call that the hidden choir.
128
308000
2000
Tôi gọi đó là dàn đồng ca ẩn dấu
05:25
It's around us all the time.
129
310000
2000
Nó lúc nào cũng hiện diện quanh chúng ta.
05:27
The next exercise
130
312000
2000
Bài tập tiếp theo
05:29
is probably the most important of all of these,
131
314000
2000
có thể là phần quan trọng nhất
05:31
if you just take one thing away.
132
316000
2000
nếu quý vị chỉ có thể thực hiện được một thứ.
05:33
This is listening positions --
133
318000
2000
Đây là những vị trí nghe --
05:35
the idea that you can move your listening position
134
320000
3000
ý tưởng ở đây là quý vị có thể di chuyển vị trí của mình
05:38
to what's appropriate to what you're listening to.
135
323000
2000
để nghe đúng cái mà quý vị đang nghe
05:40
This is playing with those filters.
136
325000
2000
Đây là cách thư giãn với những bộ lọc đó
05:42
Do you remember, I gave you those filters at the beginning.
137
327000
2000
Quý vị có nhớ là lúc mới vào đầu tôi đã nói về những bộ lọc này
05:44
It's starting to play with them as levers,
138
329000
2000
Hãy bắt đầu thử với chúng để làm đòn bẫy
05:46
to get conscious about them and to move to different places.
139
331000
3000
lắng nghe chúng rõ ràng và di chuyển qua những chỗ khác.
05:49
These are just some of the listening positions,
140
334000
2000
Đây chỉ là một vài vị trí nghe
05:51
or scales of listening positions, that you can use.
141
336000
3000
hay là các cấp độ của các vị trí nge mà quý vị có thể dùng
05:54
There are many.
142
339000
2000
Có nhiều vị trí như vậy.
05:56
Have fun with that. It's very exciting.
143
341000
2000
Hãy tận hưởng điều đó. Nó rất thú vị.
05:58
And finally, an acronym.
144
343000
2000
Và cuối cùng, một cụm từ viết tắt.
06:00
You can use this in listening, in communication.
145
345000
3000
Quý vị có thể dùng cách này để nghe, trong giao tiếp
06:03
If you're in any one of those roles --
146
348000
2000
Nếu quý vị là một trong số những người kia
06:05
and I think that probably is everybody who's listening to this talk --
147
350000
4000
mà tôi nghĩ có thể là tất cả mọi người đang nghe bài nói này --
06:09
the acronym is RASA,
148
354000
2000
từ viết tắt là RASA,
06:11
which is the Sanskrit word
149
356000
2000
đó là một từ tiếng Phạn
06:13
for juice or essence.
150
358000
2000
có nghĩa là nước cốt, hay là bản chất.
06:15
And RASA stands for Receive,
151
360000
2000
RASA là viết tắt của chữ Receive (Thu nhận)
06:17
which means pay attention to the person;
152
362000
2000
có nghĩa là chú ý đến người khác
06:19
Appreciate, making little noises
153
364000
2000
Appreciate (Biết ơn), tạo ít tiếng ồn
06:21
like "hmm," "oh," "okay";
154
366000
2000
như là "hmmm, ô, tốt"
06:23
Summarize, the word "so" is very important in communication;
155
368000
3000
Summarize (Tóm tắt), từ "vì vậy" rất quan trọng trọng trong giao tiếp
06:26
and Ask, ask questions afterward.
156
371000
4000
và Ask (Hỏi), đặt câu hỏi.
06:30
Now sound is my passion, it's my life.
157
375000
2000
Bây giờ, thanh âm là đam mê của tôi, là cuộc sống của tôi.
06:32
I wrote a whole book about it. So I live to listen.
158
377000
2000
Tôi viết cả một cuốn sách về nó. Vì thế mà tôi sống để nghe.
06:34
That's too much to ask from most people.
159
379000
3000
Điều đó là quá sức với rất nhiều người.
06:37
But I believe that every human being
160
382000
2000
Nhưng tôi tin rằng mỗi một con người
06:39
needs to listen consciously
161
384000
2000
đều cần lắng nghe một cách có ý thức
06:41
in order to live fully --
162
386000
2000
để sống một cách trọn vẹn --
06:43
connected in space and in time
163
388000
2000
kết nối với không gian và thời gian
06:45
to the physical world around us,
164
390000
2000
với thế giới vật chất quanh ta
06:47
connected in understanding to each other,
165
392000
2000
kết nối thấu hiểu lẫn nhau
06:49
not to mention spiritually connected,
166
394000
2000
chưa kể đến sự kết nối tinh thần,
06:51
because every spiritual path I know of
167
396000
2000
bởi vì mỗi một dòng chảy tinh thần mà tôi biết
06:53
has listening and contemplation
168
398000
2000
về bản chất
06:55
at its heart.
169
400000
2000
đều chứa đựng lắng nghe và suy ngẫm.
06:57
That's why
170
402000
2000
Đó là lý do vì sao
06:59
we need to teach listening in our schools
171
404000
2000
chúng ta cần dạy kỹ năng lắng nghe
07:01
as a skill.
172
406000
2000
ở trường học.
07:03
Why is it not taught? It's crazy.
173
408000
2000
Tại sao nó lại không được dạy? Bởi nó thật điên rồ.
07:05
And if we can teach listening in our schools,
174
410000
3000
Nhưng nếu chúng ta có thể dạy kỹ năng nghe ở trường học
07:08
we can take our listening off that slippery slope
175
413000
3000
chúng ta có thể đưa chúng ta ra khỏi con dốc trơn tuột
07:11
to that dangerous, scary world that I talked about
176
416000
3000
dẫn tới thế giới đáng sợ và nguy hiểm mà tôi đã nói tới
07:14
and move it to a place where everybody is consciously listening all the time --
177
419000
3000
và đưa tới một nơi mà mọi người lúc nào cũng lắng nghe sáng suốt --
07:17
or at least capable of doing it.
178
422000
2000
hoặc ít nhất là có khả năng làm được.
07:19
Now I don't know how to do that,
179
424000
2000
Giờ tôi vẫn chưa tìm ra cách thực hiện điều đó,
07:21
but this is TED,
180
426000
2000
nhưng đây là TED
07:23
and I think the TED community is capable of anything.
181
428000
3000
và tôi nghĩ cộng đồng TED có khả năng làm bất cứ điều gì.
07:26
So I invite you to connect with me, connect with each other,
182
431000
3000
Vì thế mà tôi mời quý vị kết nối với tôi, kết nối với nhau
07:29
take this mission out and let's get listening taught in schools,
183
434000
3000
thực hiện nhiệm vụ này và hãy dạy cách lắng nghe ở trường học,
07:32
and transform the world in one generation to a conscious listening world --
184
437000
3000
để trong vòng một thế hệ, biến thế giới này thành một thế giới biết cách lắng nghe --
07:35
a world of connection,
185
440000
2000
một thế giới của những kết nối,
07:37
a world of understanding and a world of peace.
186
442000
3000
một thế giới thấu hiểu và một thế giới hòa bình
07:40
Thank you for listening to me today.
187
445000
2000
Cảm ơn đã lắng nghe tôi hôm nay.
07:42
(Applause)
188
447000
2000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Julian Treasure - Sound consultantJulian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it.
Why you should listen
Julian Treasure is the chair of the Sound Agency, a firm that advises worldwide businesses -- offices, retailers, airports -- on how to design sound in their physical spaces and communication. He asks us to pay attention to the sounds that surround us. How do they make us feel: productive, stressed, energized, acquisitive?
Treasure is the author of the book Sound Business, a manual for effective sound use in every aspect of business. His most recent book, How to be Heard: Secrets for Powerful Speaking and Listening, based on his TED Talk, offers practical exercises to improve communication skills and an inspiring vision for a sonorous world of effective speaking, conscious listening and understanding. He speaks globally on this topic.
Julian Treasure | Speaker | TED.com