TED Talks with Polish transcript

14:06

TEDWomen 2018

Emily Quinn: Nasze rozumienie płci biologicznej jest błędne

2018-11-282,206,632 views

Readability: 3.7

---

Czy wiedzieliście, że prawie 150 milionów ludzi na świecie to osoby interpłciowe – z anatomią, która nie pasuje do standardowej definicji mężczyzny i kobiety? (To tyle, ile populacja Rosji.) Emily Quinn o swojej interpłciowości dowiedziała się w wieku 10 lat. W swojej mądrej, zabawnej prelekcji dzieli się otwierającymi oczy lekcjami życia spędzonego na zmaganiu się z bezmyślnymi oczekiwaniami społeczeństwa, lekarzy, którzy nakłaniali ją do niepotrzebnej operacji i stawaniu w obronie siebie samej i niezwykłej różnorodności ludzi. (Prelekcja zawiera treści dla dorosłych)

Play

13:33

TEDxCambridge

Tony Luciani: Fotograficzna podróż matki i syna przez otępienie

2018-05-03531,090 views

Readability: 3.6

---

Artysta Tony Luciani sprawdzał nowy aparat, kiedy jego 91-letnia matka, Elia, ukradkiem weszła w kadr. Zdjęcia te dały początek wieloletniej współpracy. Luciani dokumentował życie swojej matki i jej pogodę ducha w zmaganiach z otępieniem. W tej poruszającej prelekcji Luciani opowiada historie, które kryją się za ich ulubionymi fotografiami. Dzieli się przy tym radością i smutkiem, które towarzyszą opiece nad starzejącym się rodzicem.

Play

11:48

TED@Merck KGaA, Darmstadt, Germany

Renzo Vitale: Jak powinny brzmieć samochody elektryczne?

2018-11-261,783,959 views

Readability: 4.1

---

Samochody elektryczne są niezwykle ciche i tym samym oferują wprowadzenie ciszy do naszych miast. Jednak mogą stanowić niebezpieczeństwo, skoro z łatwością będą skradać się za nieświadomymi niczego przechodniami. Jaki dźwięk powinny wydawać te pojazdy, aby ludzie byli bezpieczni? Zobacz, jak może wyglądać przyszłość, którą prezentuje Renzo Vitale. Inżynier akustyki i muzyk pokaże, w jaki sposób komponuje dźwięki samochodów elektrycznych.

Play

10:05

TEDWomen 2018

Shohini Ghose: Komputer kwantowy wyjaśniony w 10 minut

2018-11-283,903,897 views

Readability: 5.1

---

Komputer kwantowy nie jest jedynie potężniejszą wersją obecnych komputerów, a czymś zupełnie innym, opartym na nowo-powstałym rozumieniu naukowym i sporej dozie niepewności. Wkrocz w kwantową krainę czarów razem z Shokini Ghose, stypendystką TED, i zobacz, jaki potencjał ma ta technologia, żeby odmienić medycynę, stworzyć szyfry nie do złamania, a nawet teleportować informacje.

Play

14:32

TEDWomen 2018

Jan Rader: O kryzysie opioidowym - co zrobić, żeby uratować komuś życie

2018-11-281,812,108 views

Readability: 4

---

Jan Rader, jako dowódca straży oraz osoba udzielająca pierwszej pomocy, zajmuje się ratowaniem ludzkiego życia. Jednak kiedy epidemia opioidowa wtargnęła do jej miasta, zdała sobie sprawę, że należy wprowadzić nowy sposób ratowania życia. W przejmującej i dającej nadzieję prelekcji Rader pokazuje, jak wygląda życie na linii frontu tego kryzysu. Mówi o tym, że jej społeczność wprowadza nowe metody walki z zaburzeniami ponarkotykowymi, zaczynając od zwykłego słuchania.

Play

10:46

TED Salon Brightline Initiative

Lýdia Machová: Tajniki nauki nowego języka

2018-10-237,231,347 views

Readability: 3.9

---

Chciałbyś nauczyć się nowego języka, ale czujesz się zniechęcony i nie wiesz, od czego zacząć? Lýdia Machová twierdzi, że nie potrzeba ci nadzwyczajnego talentu ani "genu językowego". W optymistycznym i inspirującym przemówieniu Lýdia odkrywa sekrety poliglotów (ludzi posługujących się wieloma językami) i dzieli się czterema zasadami, dzięki którym odkryjesz w sobie ukryty talent językowy, przy okazji dobrze się bawiąc.

Play

No Data

TED@BCG Toronto

Madame Gandhi and Amber Galloway-Gallego: Muzyka z przesłaniem powinna być dostępna

2018-10-03222,346 views

Readability: 3.3

No Video

---

„Muzyka jest czymś więcej niż dźwiękiem po prostu podróżującym przez ucho”, mówi tłumacz języka migowego Amber Galloway-Gallego. W porywającym występie muzyk i aktywistka Madame Gandhi wykonuje dwie piosenki - „Upnij włosy i przyjdź” i „Złe nawyki” - podczas gdy Galloway-Gallego zapewnia animowaną interpretację w języku migowym.

Play

15:29

TEDxExeter

Alan Crickmore: Jak opowiadanie bajek pomaga rodzicom w więzieniu utrzymywać kontakt z dziećmi

2018-04-201,455,642 views

Readability: 3.3

---

Gdy rodzic trafia do więzienia, niezamierzonymi ofiarami jego przestępstw są jego własne dzieci -- bez stabilności i wsparcia mogą mieć więcej problemów ze zdrowiem psychicznym i rozwojem. Podczas prelekcji z głębi serca Alan Crickmore, który był skazany za oszustwo finansowe, wyjaśnia, jak fundacja Storybook Dads pomaga więźniom w utrzymywaniu kontaktu przez zwyczajne opowiadanie bajek.

Play

13:00

TED@BCG Toronto

Amy Herman: Lekcja patrzenia

2018-10-03714,745 views

Readability: 4.1

---

Patrzysz uważnie? Trenerka wizualna Amy Herman wyjaśnia, jak używać sztuki, aby poprawić percepcję i odnajdywać powiązania tam, gdzie nie jest to oczywiste. W czasie tej wnikliwej prelekcji nauczysz się technik, których Amy Herman uczy w czasie szkoleń dla amerykańskich żołnierzy Navy SEALs, lekarzy czy detektywów badających miejsca zbrodni, aby zamieniać dostrzeżone szczegóły na użyteczną wiedzę.

Play

13:54

TED Salon Brightline Initiative

Teresa Bejan: Czy uprzejmość to fikcja?

2018-10-231,652,624 views

Readability: 5.2

---

Czym konkretnie jest uprzejmość i czego wymaga? W przemowie pełnej historycznych odniesień teoretyk polityki Teresa Bejan tłumaczy, jak uprzejmość wykorzystano zarówno jako fundament dla tolerancyjnych społeczeństw, jak również jako sposób na uciszanie lub dyskredytację przeciwników politycznych. Bejan radzi, że należy zamiast tego skupić się na "zwykłej uprzejmości": umiejętności całkowitego nie zgadzania się z innymi w taki sposób, by nie zaprzepaścić możliwości wspólnego życia w przyszłości.

Play

11:14

TED@BCG Toronto

Alexander Belcredi: Jak dawno zapomniany wirus może pomóc rozwiązać kryzys antybiotykowy

2018-10-031,510,048 views

Readability: 4.8

---

Wirusy nie cieszą się najlepszą sławą, ale niektóre z nich mogą któregoś dnia uratować ci życie. Tak mówi Alexander Belcredi, przedsiębiorca w dziedzinie biotechnologii. W tej fascynującej prelekcji przedstawia nam bakteriofagi, występujące naturalnie wirusy, które z zabójczą precyzją polują na szkodliwe bakterie i niszczą je. Pokazuje również, jak te dawno zapomniane organizmy dostarczają nowej nadziei w walce przeciwko rosnącemu zagrożeniu ze strony antybiotykoodpornych superbakterii.

Play

12:13

TED Salon Samsung

Finn Lützow-Holm Myrstad: Jak firmy informatyczne skłaniają cię do przekazania danych osobowych i porzucenia prywatności

2018-09-261,878,535 views

Readability: 4.4

---

Czy kiedykolwiek przeczytaliście zasady i warunki użytkowania aplikacji, które instalujecie? Finn Myrstad wraz z zespołem z Norweskiej Rady Konsumentów - tak. Przeczytanie warunków dla wszystkich aplikacji zainstalowanych na przeciętnym telefonie zajęło im prawie 1,5 dnia. W prelekcji o niepokojących sposobach firm na zwodzenie użytkowników Myrstad dzieli się spostrzeżeniami o wykorzystywaniu danych osobowych, na zgromadzenie których pozwalają użytkownicy. Mówi o niewyobrażalnej skali, na jaką odbywa się przetwarzanie tych danych.

Play

14:25

TEDxMileHigh

Mara Mintzer: Jak dzieci mogą pomóc projektować miasta

2017-11-111,613,286 views

Readability: 4.6

---

Dorośli często myślą o dzieciach jako „przyszłych obywatelach”, że ich pomysły i opinie dopiero kiedyś będą się liczyć, a nie dziś. Jednak dzieci stanowią jedną czwartą populacji. Czy nie powinny mieć wpływu na świat, który po nas przejmą? Urbanistka Mara Mintzer dzieli się tym, co się stało gdy razem ze swoim zespołem poprosiła dzieci o pomoc w projektowaniu parku w Boulder w Colorado. Opowiada też o pewnym martwym punkcie przy planowaniu konstrukcji miast. „Jeśli nie uwzględniamy dzieci w naszych planach, kogo jeszcze pomijamy?”, pyta Mintzer.

Play

08:35

TED Salon Verizon

Fadi Chehadé i Bryn Freedman: Jak obywatele mogą przejąć kontrolę nad internetem

2018-09-201,526,164 views

Readability: 4.2

---

Fadi Chehadé, architekt technologii, pomógł w zbudowaniu infrastruktury umożliwiającej działanie internetu - niezbędnych elementów, takich jak system nazw domen oraz standardy adresów IP. Obecnie koncentruje się na szukaniu sposobów, w jakie społeczeństwo mogłoby odnosić korzyści z technologii. Podczas krótkiej rozmowy z Bryn Freedman, kuratorką TED Institute, Chehadé omawia trwającą wojnę pomiędzy Zachodem a Chinami wokół sztucznej inteligencji, pokazuje, w jaki sposób nowoczesne firmy mogą zarządzać posiadaną władzą w celu kształtowania istnień i gospodarki oraz mówi, co jak obywatele mogą przejąć kontrolę nad internetem.

Play

12:42

TEDxSanFrancisco

Sebastian de Halleux: Jak flota napędzanych wiatrem dronów zmienia nasze rozumienie oceanu

2017-10-101,689,099 views

Readability: 4.8

---

Oceany są niezbadane - obecnie wiemy dużo więcej o innych planetach niż o naszej własnej. Jak możemy lepiej zrozumieć ten ogromny, ważny ekosystem? Odkrywca Sebastian de Halleux opowiada, jak nowa flota napędzanych wiatrem i słońcem dronów zbiera niezwykle szczegółowe dane na morzu, ujawniając spostrzeżenia odnośnie globalnej pogody i kondycji zasobów rybnych. Dowiedz się więcej o tym, co takiego lepsze zrozumienie oceanu może oznaczać dla nas, mieszkańców lądu.

Play

16:53

TEDxUofT

Matt Russo: Jak brzmi wszechświat? Muzyczna wycieczka

2018-03-101,688,064 views

Readability: 3.8

---

Czy przestrzeń kosmiczna to naprawdę tak ciche i pozbawione życia miejsce, jak często się je przedstawia? Możliwe, że nie. Astrofizyk i muzyk Matt Russo zabiera nas w podróż przez kosmos, odkrywając ukryte rytmy i harmonie orbit planetarnych. Wszechświat jest pełen muzyki, mówi - musimy tylko nauczyć się, jak ją usłyszeć.

Play

11:52

TED Salon Samsung

Kate Darling: Dlaczego odczuwamy więź emocjonalną z robotami?

2018-09-262,403,010 views

Readability: 4.4

---

Daleko nam do odkrycia robota, który odczuwa emocje, lecz już teraz potrafimy im współczuć, mówi etyk pracujący z robotami Kate Darling, a taki instynkt może prowadzić do różnych konsekwencji. Dowiedz się więcej o tym, jak nasze biologicznie uwarunkowanie powoduje, że widzimy cel i życie w maszynach, oraz jak może nam to pomóc lepiej zrozumieć siebie.

Play

10:01

TEDxPittsburgh

Darieth Chisolm: Jak porno zemsta wywraca życie do góry nogami

2018-06-161,741,252 views

Readability: 4.3

---

Co można zrobić, jeśli stanie się ofiarą porno zemsty lub cybernękania? Szokująco niewiele, jak twierdzi dziennikarka i aktywistka Darieth Chisolm, która sama znalazła się w tej koszmarnej sytuacji: jej nagie zdjęcia zostały zamieszczone w sieci bez jej wiedzy i zgody. Opowiada, jak stara się pomagać ofiarom i przedstawia sytuację prawną związaną z karaniem agresorów.

Play

12:55

TED@UPS

Wanis Kabbaj: Jak nacjonalizm i globalizm mogą współistnieć

2018-07-191,547,024 views

Readability: 5.1

---

Dlaczego musimy wybierać między nacjonalizmem a globalizmem, między miłością do kraju a troską o świat? W prelekcji ze wskazówkami tak dla zadeklarowanych nacjonalistów, jak i globalistów, Wanis Kabbaj wyjaśnia, jak oduczyć się biegunowego myślenia i być jednocześnie dumnym obywatelem kraju i świata.

Play

04:12

TED2018

Paul Rucker: Jak mama wpłynęła na moje podejście do wiolonczeli

2018-04-10387,890 views

Readability: 4.3

---

Multidyscyplinarny artysta i stypedysta TED Paul Rucker stworzył własny styl wiolonczelowy - wkłada drewniane pałeczki między struny, gra na instrumencie jak na bębnie i eksperymentuje z elektroniką, np. używając looperów. Manewrując między refleksyjnym opowiadaniem a występem scenicznym, Rucker inspiruje, a jego wersja Bacha z pewnością odbiega od tradycyjnej.

Play

07:12

TED2018

Faith Osier: Klucz do lepszej szczepionki na malarię

2018-04-101,593,424 views

Readability: 5.2

---

Szczepionka na malarię została wynaleziona ponad sto lat temu, ale wciąż setki tysięcy ludzi rocznie umiera na tę chorobę. Jak możemy ulepszyć tę ważną szczepionkę? W pouczającej prelekcji Faith Osier, immunolog i stypendystka TED, pokazuje, jak ważne jest połączenie nowoczesnej technologii z wiedzą dostępną od wieku, w nadziei na stworzenie szczepionki, która zlikwiduje malarię raz na zawsze.

Play

05:31

TED2018

DeAndrea Salvador: Jak obniżyć koszty prądu dla rodzin o niskich dochodach

2018-04-101,539,290 views

Readability: 5

---

Miliony Amerykanów stają co miesiąc wobec trudnych wyborów: opłacić rachunki za prąd czy wydać pieniądze na podstawowe potrzeby, takie jak żywność i leki. DeAndrea Salvador pracuje nad obniżeniem kosztów energii, żeby ludzie nie musieli dokonywać takich wyborów. W krótkiej prelekcji opisuje, jak pomóc najbiedniejszym rodzinom w obniżeniu rachunków za energię, oraz jak zbudować przyszłość opartą na odnawialnej, stabilniejszej i tańszej energii.

Play

04:58

TED2018

Kaitlyn Sadtler: Jak sprawić, by rany goiły się szybciej

2018-04-102,315,538 views

Readability: 5.6

---

A gdyby tak nasze ciało regenerowało się szybciej i bez blizn, jak u Wolverine'a z X-Menów? Kaitlyn Sadtler, stypendystka TED, chce spełnić to marzenie. W tym celu pracuje nad nowymi biomateriałami, które zmienią odpowiedź układu odpornościowego na uraz. W swojej krótkiej prelekcji pokazuje, w jaki sposób nowe produkty mogą pomóc w regeneracji ciała.

Play

06:17

TED2018

Catherine Mohr: Mam w sobie coś z jeżowca

2018-04-101,714,116 views

Readability: 3.5

---

Catherine Mohr jako młoda badaczka nurkowała z akwalungiem, co było cudowne do momentu, kiedy jej prawa ręka nadziała się na kolczastego jeżowca, a nad nią krążyła ławica rekinów. Co było dalej? Więcej, niż można sobie wyobrazić. Usiądź wygodnie i wysłuchaj niesamowitej historii z lekką nutką nauki.

Play

06:17

TED Residency

Alexandra Sacks: Nowe spojrzenie na przystosowywanie się do macierzyństwa

2018-05-311,882,403 views

Readability: 3.9

---

Kiedy rodzi się dziecko, rodzi się również matka. Często jednak naturalny (choć czasami wyboisty) proces przystosowywania się do macierzyństwa bywa przemilczany przez wstyd lub źle zdiagnozowany jako depresja poporodowa. W tej zwięzłej, pouczającej prelekcji Alexandra Sacks, psychiatra zajmująca się kwestiami reprodukcji, rozkłada na czynniki pierwsze proces przystosowywania się do roli matki oraz podaje termin, który może pomóc go określić: „narodziny matki".

Play

12:58

TED2018

Charles C. Mann: Jak przetrwamy, gdy populacja sięgnie 10 miliardów ludzi?

2018-04-102,753,413 views

Readability: 5

---

Szacuje się, że do roku 2050 na Ziemi będzie 10 miliardów ludzi. Jak zapewnić wszystkim podstawowe środki do życia, jednocześnie zapobiegając skutkom zmian klimatu? W błyskotliwej i mądrej prelekcji dziennikarz naukowy Charles C. Mann dzieli rozwiązania tego problemu na dwa obozy - czarodziei i proroków - oraz przedstawia swój autorski sposób na przetrwanie.

Play

13:41

TED2018

Luhan Yang: Jak stworzyć świat, w którym nikt nie umiera, czekając na przeszczep

2018-04-101,582,978 views

Readability: 4.7

---

Przez blisko pół wieku naukowcy próbowali przeprowadzić operację transplantacji organów zwierzęcych do człowieka, goniąc za marzeniem, które pomogłoby setkom tysięcy osób potrzebujących przeszczepu ratującego życie. Ryzyka różnego rodzaju, szczególnie przeniesienia wirusa PERV ze świni na ludzi, były jednak zawsze zbyt wielkie, opóźniając badania - aż do teraz. W oszałamiającej prelekcji genetyk Luhan Yang mówi o przełomie, którym było użycie CRISPR, technologii edycji genów. Dzięki niej wraz z kolegami stworzyła świnie nie przenoszące wirusa i tym samym umożliwiła bezpieczne wyhodowanie świń z organami nadającymi się do przeszczepu. Dowiedz się więcej o tych przełomowych badaniach oraz o tym, w jaki sposób mogą rozwiązać problem niedoboru organów.

Play

12:19

TED2018

Angel Hsu: W jaki sposób Chiny radzą sobie (lub nie) z zanieczyszczeniem i zmianą klimatu

2018-04-101,767,453 views

Readability: 5.2

---

Chiny zanieczyszczają świat najbardziej ze wszystkich, lecz teraz są także jednymi z największych producentów czystej energii. Jaką drogę obiorą w przyszłości i w jaki sposób odbije się ona na środowisku? Badaczka danych Angel Hsu opisuje, jak najbardziej zaludniony kraj świata tworzy przyszłość opartą na alternatywnych źródłach energii i jak stawia czoła środowiskowej katastrofie, którą spowodował swym gwałtownym rozwojem.

Play

06:51

TED2018

Stephen DeBerry: Dlaczego biedniejsza część miasta jest zwykle od wschodu

2018-04-101,583,893 views

Readability: 4.5

---

Co łączy wspólnoty żyjące na marginesie społecznym, ekonomicznym i środowiskowym? Otóż zazwyczaj znajdują się we wschodniej części miast. Antropolog i inwestor kapitału wysokiego ryzyka Stephen DeBerry próbuje wyjaśnić, jak czynniki środowiskowe i te sztucznie stworzone przez człowieka doprowadziły do architektonicznych rozbieżności. Za przykład podaje East Palo Alto w Kalifornii czy Wschodnią Jerozolimę, sugerując zgrabne rozwiązania.

Play

10:20

TEDxMidAtlantic

Hasini Jayatilaka: Jak porozumiewają się komórki nowotworowe i jak możemy spowolnić ten proces

2017-10-271,769,315 views

Readability: 5.3

---

Zagęszczenie komórek nowotworowych w guzie umożliwia im komunikację i koordynację ruchu w ciele człowieka. A gdybyśmy umieli im w tym przeszkodzić? W przystępnej prelekcji traktującej o jednym z najnowszych odkryć w dziedzinie medycyny Hasini Jayatilaka dzieli się opracowaną przez siebie metodą zakłócenia komunikacji między komórkami nowotworowymi i tym samym odebrania im ich śmiercionośnej zdolności do rozprzestrzeniania.

Play