TED2010
Sir Ken Robinson: Bring on the learning revolution!
Ser Ken Robinson: Zrewolucjonizujmy nauczanie!
Filmed:
Readability: 3.4
9,209,583 views
W swoim przejmującym i zabawnym przemówieniu będącym kontynuacją legendarnej przemowy z 2006 roku, Sir Ken Robinson argumentuje za zmianą systemu nauczania - ze standardowych szkół do bardziej spersonalizowanej edukacji by stworzyć warunki do rozwoju naturalnych talentów dzieci. (Tłumaczenie wiersza W.B. Yeatsa z tomu "Wiatr pośród trzcin", 1899, Leszek Engelking.)
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I was here four years ago,
0
1000
2000
Byłem tutaj cztery lata temu,
00:15
and I remember, at the time,
1
3000
2000
i pamiętam, że wtedy
00:17
that the talks weren't put online.
2
5000
3000
prelekcji nie było online;
00:20
I think they were given to TEDsters in a box,
3
8000
4000
wędrowały do fanów TED w pudełku
00:24
a box set of DVDs,
4
12000
2000
pełnym nagrań DVD,
00:26
which they put on their shelves, where they are now.
5
14000
3000
by spocząć na zapomnianych półkach.
00:29
(Laughter)
6
17000
2000
(Śmiech)
00:31
And actually, Chris called me
7
19000
2000
Tydzień po wystąpieniu
00:33
a week after I'd given my talk
8
21000
2000
otrzymałem telefon od Chrisa,
00:35
and he said, "We're going to start putting them online.
9
23000
2000
który pytał czy zgodzę się
00:37
Can we put yours online?" And I said, "Sure."
10
25000
3000
udostępnić moją przemowę online.
00:40
And four years later,
11
28000
2000
Po czterech latach,
00:42
as I said, it's been seen by four ...
12
30000
2000
mój wykład obejrzano, a raczej
00:44
Well, it's been downloaded four million times.
13
32000
3000
ściągnięto, cztery miliony razy.
00:47
So I suppose you could multiply that by 20 or something
14
35000
3000
Więc jeśli pomnożyć to razy 20
00:50
to get the number of people who've seen it.
15
38000
2000
będzie to liczba jego słuchaczy.
00:52
And, as Chris says, there is a hunger
16
40000
4000
Chris powiedział, że jest moda
00:56
for videos of me.
17
44000
2000
na moje prezentacje.
00:58
(Laughter)
18
46000
3000
(Śmiech)
01:01
(Applause)
19
49000
3000
(Brawa)
01:06
... don't you feel?
20
54000
1000
...mam rację?
01:07
(Laughter)
21
55000
3000
(Śmiech)
01:12
So, this whole event has been an elaborate build-up
22
60000
3000
To mnie skłoniło aby po raz kolejny
01:15
to me doing another one for you, so here it is.
23
63000
4000
podzielić się moimi przemyśleniami.
01:19
(Laughter)
24
67000
1000
(Śmiech)
01:22
Al Gore spoke
25
70000
2000
Al Gore także przemawiał
01:24
at the TED conference I spoke at four years ago
26
72000
3000
na konferencji TED'a cztery lata temu
01:27
and talked about the climate crisis.
27
75000
2000
i poruszył temat kryzysu klimatycznego.
01:29
And I referenced that
28
77000
2000
Nawiązałem do tego
01:31
at the end of my last talk.
29
79000
2000
pod koniec ostatniego wystąpienia.
01:33
So I want to pick up from there
30
81000
2000
Chciałbym rozpocząć od tego miejsca
01:35
because I only had 18 minutes, frankly.
31
83000
3000
ponieważ pozostało mi tylko 18 minut.
01:38
So, as I was saying...
32
86000
2000
Więc, jak już mówiłem...
01:40
(Laughter)
33
88000
5000
(Śmiech)
01:48
You see, he's right.
34
96000
2000
Al Gore ma rację.
01:50
I mean, there is a major climate crisis, obviously,
35
98000
3000
Zmiany klimatyczne to poważny problem.
01:53
and I think if people don't believe it, they should get out more.
36
101000
3000
Jeśli ktoś w to nie wierzy to powinien częściej wychodzić z domu.
01:56
(Laughter)
37
104000
3000
(Śmiech)
01:59
But I believe there's a second climate crisis,
38
107000
3000
Istnieje jeszcze inny kryzys klimatyczny,
02:03
which is as severe,
39
111000
2000
jest równie drastyczny,
02:05
which has the same origins,
40
113000
3000
ma te same podstawy,
02:08
and that we have to deal with with the same urgency.
41
116000
3000
musimy go zwalczać z tą samą determinacją.
02:11
And I mean by this --
42
119000
2000
Mam na myśli...
02:13
and you may say, by the way, "Look, I'm good.
43
121000
2000
Pewnie powiecie "Hej, o co ci chodzi.
02:15
I have one climate crisis;
44
123000
2000
Jest już jeden kryzys klimatyczny,
02:17
I don't really need the second one."
45
125000
3000
nie chcę się przejmować kolejnym"
02:20
But this is a crisis of, not natural resources --
46
128000
2000
Ale nie chodzi o surowce naturalne,
02:22
though I believe that's true --
47
130000
3000
co też jest problemem,
02:25
but a crisis of human resources.
48
133000
2000
ale chodzi o kryzys ludzkich zasobów.
02:27
I believe fundamentally,
49
135000
2000
Jestem głęboko przekonany,
02:29
as many speakers have said during the past few days,
50
137000
2000
jak to zauważyli moi przedmówców,
02:31
that we make very poor use
51
139000
3000
że prawie nie wykorzystujemy
02:34
of our talents.
52
142000
3000
potencjału naszych talentów.
02:37
Very many people go through their whole lives
53
145000
2000
Większość ludzi w trakcie swojego życia
02:39
having no real sense of what their talents may be,
54
147000
3000
nie wie jakie posiadają uzdolnienia,
02:42
or if they have any to speak of.
55
150000
2000
i czy w ogóle je ma.
02:44
I meet all kinds of people
56
152000
2000
Spotykam różnych ludzi,
02:46
who don't think they're really good at anything.
57
154000
3000
którzy nie wierzą, że są w czymś dobrzy.
02:50
Actually, I kind of divide the world into two groups now.
58
158000
3000
Dzielę teraz ludzi na dwie grupy.
02:53
Jeremy Bentham, the great utilitarian philosopher,
59
161000
3000
Jeremy Bentham, wielki filozof,
02:56
once spiked this argument.
60
164000
2000
wyróżnił dwa rodzaje ludzi na świecie:
02:58
He said, "There are two types of people in this world:
61
166000
2000
wyróżnił dwa rodzaje ludzi na świecie:
03:00
those who divide the world into two types
62
168000
2000
tych co dzielą świat na dwa rodzaje
03:02
and those who do not."
63
170000
2000
i tych, którzy tak nie robią.
03:04
(Laughter)
64
172000
3000
(Śmiech)
03:09
Well, I do.
65
177000
2000
Ja dzielę ludzi na dwa rodzaje.
03:11
(Laughter)
66
179000
2000
(Śmiech)
03:16
I meet all kinds of people
67
184000
2000
Spotykam wielu ludzi,
03:18
who don't enjoy what they do.
68
186000
3000
którzy nie lubią tego co robią.
03:21
They simply go through their lives
69
189000
2000
Biorą życie takie jakie jest.
03:23
getting on with it.
70
191000
2000
Biorą życie takie jakie jest.
03:25
They get no great pleasure from what they do.
71
193000
2000
Nie odczuwają satysfakcji.
03:27
They endure it rather than enjoy it
72
195000
3000
Zamiast odczuwać radość,
03:30
and wait for the weekend.
73
198000
3000
chcą przetrwać do weekendu.
03:33
But I also meet people
74
201000
2000
Ale spotykam także ludzi,
03:35
who love what they do
75
203000
2000
którzy kochają to co robią
03:37
and couldn't imagine doing anything else.
76
205000
2000
i nie potrafią sobie wyobrazić innego życia.
03:39
If you said to them, "Don't do this anymore," they'd wonder what you were talking about.
77
207000
3000
Gdy powiesz żeby przestali pracować, nie rozumieją.
03:42
Because it isn't what they do, it's who they are. They say,
78
210000
3000
Dla nich to nie praca ale sens istnienia.
03:45
"But this is me, you know.
79
213000
2000
Mówią "Praca to ja,
03:47
It would be foolish for me to abandon this, because
80
215000
2000
byłbym głupcem gdybym przestał,
03:49
it speaks to my most authentic self."
81
217000
2000
jest częścią mnie a ja jej częścią"
03:51
And it's not true of enough people.
82
219000
3000
Dla większości to niezrozumiałe.
03:54
In fact, on the contrary, I think
83
222000
2000
Tylko niewielu ludzi
03:56
it's still true of a minority of people.
84
224000
2000
tak postrzega pracę.
03:58
I think there are many
85
226000
2000
I myślę, że istnieje wiele
04:00
possible explanations for it.
86
228000
2000
przyczyn tego stanu rzeczy.
04:02
And high among them
87
230000
2000
Chyba najważniejszym powodem
04:04
is education,
88
232000
2000
jest edukacja,
04:06
because education, in a way,
89
234000
2000
ponieważ to edukacja, w pewien sposób,
04:08
dislocates very many people
90
236000
2000
jest odpowiedzialna za ograbienie ludzi
04:10
from their natural talents.
91
238000
2000
z ich naturalnych uzdolnień i talentów.
04:12
And human resources are like natural resources;
92
240000
3000
Te talenty można porównać do zasobów naturalnych,
04:15
they're often buried deep.
93
243000
2000
występujących głęboko w ziemi.
04:17
You have to go looking for them,
94
245000
2000
Trzeba je znaleźć i wydobyć z głębi.
04:19
they're not just lying around on the surface.
95
247000
2000
Nie leżą na powierzchni.
04:21
You have to create the circumstances where they show themselves.
96
249000
3000
Przy odpowiednich warunkach talenty rozkwitną.
04:24
And you might imagine
97
252000
2000
Myślicie, że rozkwitają
04:26
education would be the way that happens,
98
254000
2000
dzięki edukacji?
04:28
but too often it's not.
99
256000
2000
Jednak tak nie jest.
04:30
Every education system in the world
100
258000
2000
Wszystkie systemy edukacji
04:32
is being reformed at the moment
101
260000
2000
na świecie są teraz ulepszane.
04:34
and it's not enough.
102
262000
2000
Ale to nie wystarczy.
04:36
Reform is no use anymore,
103
264000
2000
Ulepszanie już nie pomaga.
04:38
because that's simply improving a broken model.
104
266000
3000
Ulepszanie złego systemu nie ma sensu.
04:41
What we need --
105
269000
2000
Potrzebujemy, jak słyszeliśmy w poprzednich prelekcjach,
04:43
and the word's been used many times during the course of the past few days --
106
271000
2000
Potrzebujemy, jak słyszeliśmy w poprzednich prelekcjach,
04:45
is not evolution,
107
273000
2000
nie ewolucji tego systemu a rewolucji.
04:47
but a revolution in education.
108
275000
3000
nie ewolucji tego systemu a rewolucji.
04:50
This has to be transformed
109
278000
2000
Edukacja musi być przekształcona
04:52
into something else.
110
280000
2000
w coś zupełnie innego.
04:54
(Applause)
111
282000
5000
(Brawa)
05:00
One of the real challenges
112
288000
2000
Największym wyzwaniem jest
05:02
is to innovate fundamentally
113
290000
2000
zupełna odmiana
05:04
in education.
114
292000
2000
systemu edukacji.
05:06
Innovation is hard
115
294000
2000
Innowacja jest trudna,
05:08
because it means doing something
116
296000
2000
często oznacza robienie czegoś,
05:10
that people don't find very easy, for the most part.
117
298000
2000
co jest niewygodne i niełatwe.
05:12
It means challenging what we take for granted,
118
300000
3000
Oznacza kwestionowanie tego
05:15
things that we think are obvious.
119
303000
3000
co uważamy za oczywiste.
05:18
The great problem for reform
120
306000
2000
Wielką przeszkodą w zmianie
05:20
or transformation
121
308000
2000
czy transformacji
05:22
is the tyranny of common sense;
122
310000
2000
jest tyrania zdrowego rozsądku,
05:24
things that people think,
123
312000
2000
sposób myślenia ludzi,
05:26
"Well, it can't be done any other way because that's the way it's done."
124
314000
2000
"Nie można tego zrobić inaczej bo zawsze robiło się to w ten sposób"
05:28
I came across a great quote recently from Abraham Lincoln,
125
316000
3000
Natknąłem się na myśl Abrahama Lincolna,
05:31
who I thought you'd be pleased to have quoted at this point.
126
319000
3000
którego powitacie to z radością.
05:34
(Laughter)
127
322000
2000
(Śmiech)
05:36
He said this in December 1862
128
324000
3000
Powiedział to w grudniu roku 1862,
05:39
to the second annual meeting of Congress.
129
327000
3000
na drugim dorocznym spotkaniu kongresu.
05:43
I ought to explain that I have no idea what was happening at the time.
130
331000
3000
Powiem wam że nie mam pojęcia co się wtedy działo.
05:48
We don't teach American history in Britain.
131
336000
2000
Nie uczymy historii USA w Anglii.
05:50
(Laughter)
132
338000
2000
(Śmiech)
05:52
We suppress it. You know, this is our policy.
133
340000
3000
Dusimy ją. Zrozumcie, taka jest nasza polityka.
05:55
(Laughter)
134
343000
2000
(Śmiech)
05:58
So, no doubt, something fascinating was happening in December 1862,
135
346000
2000
Coś fascynującego musiało się wtedy dziać
06:00
which the Americans among us
136
348000
2000
część Amerykanów wśród nas
06:02
will be aware of.
137
350000
2000
wie o czym mówię.
06:05
But he said this:
138
353000
2000
Ale wracając do myśli:
06:07
"The dogmas
139
355000
2000
"Dogmaty spokojnej przeszłości
06:09
of the quiet past
140
357000
2000
"Dogmaty spokojnej przeszłości
06:11
are inadequate to the stormy present.
141
359000
3000
nie mają zastosowania w burzliwej teraźniejszości.
06:14
The occasion
142
362000
2000
Okazja do zmian
06:16
is piled high with difficulty,
143
364000
2000
pojawia się w rzadko
06:18
and we must rise with the occasion."
144
366000
3000
i musimy dać się jej ponieść."
06:21
I love that.
145
369000
2000
Uwielbiam tą myśl.
06:23
Not rise to it, rise with it.
146
371000
3000
Nie wykorzystać, a dać się jej ponieść.
06:27
"As our case is new,
147
375000
2000
"Mamy nową sytuację
06:29
so we must think anew
148
377000
3000
więc musimy myśleć na nowo
06:32
and act anew.
149
380000
3000
i działać na nowo.
06:35
We must disenthrall ourselves,
150
383000
3000
Musimy się wyzwolić
06:38
and then we shall save our country."
151
386000
3000
a uratujemy nasz kraj."
06:41
I love that word, "disenthrall."
152
389000
2000
To słowo, "wyzwolić się",
06:43
You know what it means?
153
391000
2000
wiecie o co chodzi?
06:45
That there are ideas that all of us are enthralled to,
154
393000
3000
Jesteśmy niewolnikami idei,
06:48
which we simply take for granted
155
396000
2000
które uznajemy za oczywiste,
06:50
as the natural order of things, the way things are.
156
398000
2000
za naturalne i niezmienne.
06:52
And many of our ideas
157
400000
2000
Wiele pomysłów narodziło się,
06:54
have been formed, not to meet the circumstances of this century,
158
402000
3000
nie na potrzeby naszego wieku,
06:57
but to cope with the circumstances of previous centuries.
159
405000
3000
ale wieków poprzednich.
07:00
But our minds are still hypnotized by them,
160
408000
2000
Ale nadal w nie ślepo wierzymy.
07:02
and we have to disenthrall ourselves of some of them.
161
410000
3000
Musimy się wyzwolić.
07:05
Now, doing this is easier said than done.
162
413000
3000
Łatwiej powiedzieć niż zrobić.
07:08
It's very hard to know, by the way, what it is you take for granted. (Laughter)
163
416000
3000
Trudno zdać sobie sprawę z zakorzenionych przekonań,
07:11
And the reason is that you take it for granted.
164
419000
3000
gdy uważamy je za oczywiste.
07:14
So let me ask you something you may take for granted.
165
422000
3000
Żeby to udowodnić o coś spytam:
07:17
How many of you here are over the age of 25?
166
425000
3000
Ilu z was ma mniej niż 25 lat?
07:20
That's not what I think you take for granted,
167
428000
2000
To nie jedno z przekonań.
07:22
I'm sure you're familiar with that already.
168
430000
2000
Bo to już wiedzieliście.
07:24
Are there any people here under the age of 25?
169
432000
3000
Czy jest ktoś młodszy niż 25?
07:27
Great. Now, those over 25,
170
435000
3000
A z tych, którzy skończyli 25,
07:30
could you put your hands up if you're wearing your wristwatch?
171
438000
3000
podnieście ręce jeśli nosicie zegarek.
07:33
Now that's a great deal of us, isn't it?
172
441000
3000
Bardzo nas dużo.
07:36
Ask a room full of teenagers the same thing.
173
444000
3000
Gdyby spytać nastolatków,
07:39
Teenagers do not wear wristwatches.
174
447000
2000
mało kto by się zgłosił.
07:41
I don't mean they can't or they're not allowed to,
175
449000
2000
Nie chodzi o to, że nie mogą,
07:43
they just often choose not to.
176
451000
2000
ale że nie chcą.
07:45
And the reason is, you see, that we were brought up
177
453000
2000
Jest to spowodowane tym, że nasze pokolenie dorastało
07:47
in a pre-digital culture, those of us over 25.
178
455000
3000
przed erą cyfrową.
07:50
And so for us, if you want to know the time
179
458000
2000
Jeśli chcemy wiedzieć która godzina,
07:52
you have to wear something to tell it.
180
460000
2000
to musimy mieć zegarek.
07:54
Kids now live in a world which is digitized,
181
462000
3000
Dzieci dorastają w cyfrowym świecie,
07:57
and the time, for them, is everywhere.
182
465000
2000
godzinę można sprawdzić wszędzie.
07:59
They see no reason to do this.
183
467000
2000
Nie widzą powodu by nosić zegarek.
08:01
And by the way, you don't need to do it either;
184
469000
2000
Wy też nie musicie,
08:03
it's just that you've always done it and you carry on doing it.
185
471000
3000
ale zawsze jeden mieliście.
08:06
My daughter never wears a watch, my daughter Kate, who's 20.
186
474000
3000
Moja córka Kate ma 20 lat i nigdy nie nosi zegarka.
08:09
She doesn't see the point.
187
477000
2000
Nie widzi potrzeby.
08:11
As she says, "It's a single function device."
188
479000
3000
Bo, "To jednofunkcyjne urządzenie."
08:14
(Laughter)
189
482000
5000
(Śmiech)
08:19
"Like, how lame is that?"
190
487000
3000
"Po co mieć coś takiego?"
08:22
And I say, "No, no, it tells the date as well."
191
490000
2000
A ja odpowiadam "Nie, przecież podaje też datę"
08:24
(Laughter)
192
492000
4000
(Śmiech)
08:29
"It has multiple functions."
193
497000
3000
"Ma wiele funkcji."
08:32
But, you see, there are things we're enthralled to in education.
194
500000
3000
W edukacji też tak jest.
08:35
Let me give you a couple of examples.
195
503000
2000
Dam wam przykłady.
08:37
One of them is the idea of linearity:
196
505000
3000
Jednym jest liniowość,
08:40
that it starts here and you go through a track
197
508000
3000
to początek, to robi się następnie,
08:43
and if you do everything right, you will end up
198
511000
2000
a jeśli będzie dobrze, to będziesz
08:45
set for the rest of your life.
199
513000
2000
ustawiony do końca życia.
08:49
Everybody who's spoken at TED has told us implicitly,
200
517000
2000
Każdy mówca TED implikuje,
08:51
or sometimes explicitly, a different story:
201
519000
3000
lub mówi otwarcie o czymś innym,
08:54
that life is not linear; it's organic.
202
522000
3000
życie nie jest liniowe, jest organiczne.
08:57
We create our lives symbiotically
203
525000
2000
Tworzymy je symbiotycznie
08:59
as we explore our talents
204
527000
2000
gdy odkrywamy nasze talenty
09:01
in relation to the circumstances they help to create for us.
205
529000
3000
w odpowiednich do tego sytuacjach.
09:04
But, you know, we have become obsessed
206
532000
2000
Ale mamy obsesję
09:06
with this linear narrative.
207
534000
2000
na punkcie liniowości.
09:08
And probably the pinnacle for education
208
536000
2000
Uwieńczeniem edukacji,
09:10
is getting you to college.
209
538000
2000
są studia.
09:12
I think we are obsessed with getting people to college.
210
540000
3000
Mamy obsesję na punkcie studiów,
09:15
Certain sorts of college.
211
543000
2000
niektórych rodzajów studiów.
09:17
I don't mean you shouldn't go to college, but not everybody needs to go
212
545000
2000
Nie chodzi o to by tam nie iść, ale nie wszyscy muszą,
09:19
and not everybody needs to go now.
213
547000
2000
nie wszyscy muszą iść na studia od razu.
09:21
Maybe they go later, not right away.
214
549000
2000
Mogą pójść potem.
09:23
And I was up in San Francisco a while ago
215
551000
2000
Byłem w San Francisco,
09:25
doing a book signing.
216
553000
2000
podpisywałem książki,
09:27
There was this guy buying a book, he was in his 30s.
217
555000
2000
facet około trzydziestki kupił jedną
09:29
And I said, "What do you do?"
218
557000
2000
i zapytałem czym się zajmuje.
09:31
And he said, "I'm a fireman."
219
559000
3000
Powiedział "Jestem strażakiem."
09:34
And I said, "How long have you been a fireman?"
220
562000
2000
Spytałem od jak dawna.
09:36
He said, "Always. I've always been a fireman."
221
564000
2000
"Od zawsze."
09:38
And I said, "Well, when did you decide?"
222
566000
2000
A kiedy się na to zdecydował?
09:40
He said, "As a kid." He said, "Actually, it was a problem for me at school,
223
568000
3000
Powiedział "Jako dziecko. Nawet miałem problemy w szkole,
09:43
because at school, everybody wanted to be a fireman."
224
571000
3000
bo wtedy wszyscy chcieli być strażakami."
09:46
He said, "But I wanted to be a fireman."
225
574000
3000
"Ale ja chciałem naprawdę."
09:49
And he said, "When I got to the senior year of school,
226
577000
3000
"Kiedy kończyłem szkołę,
09:52
my teachers didn't take it seriously.
227
580000
3000
nikt nie brał tego na poważnie.
09:55
This one teacher didn't take it seriously.
228
583000
2000
Był taki jeden nauczyciel,
09:57
He said I was throwing my life away
229
585000
2000
twierdził, że marnuję swoje życie,
09:59
if that's all I chose to do with it;
230
587000
2000
wybierając taki zawód,
10:01
that I should go to college, I should become a professional person,
231
589000
3000
że powinienem iść na studia i zostać specjalistą,
10:04
that I had great potential
232
592000
2000
że miałem potencjał,
10:06
and I was wasting my talent to do that."
233
594000
2000
i nie powinienem go marnować."
10:08
And he said, "It was humiliating because
234
596000
2000
To było dla niego upokarzające,
10:10
he said it in front of the whole class and I really felt dreadful.
235
598000
2000
bo nauczyciel mówił to przy wszystkich.
10:12
But it's what I wanted, and as soon as I left school,
236
600000
2000
Kontynuował "Ale tego chciałem,
10:14
I applied to the fire service and I was accepted."
237
602000
3000
przyjęli mnie do straży pożarnej."
10:17
And he said, "You know, I was thinking about that guy recently,
238
605000
2000
"Ostatnio myślałem o tym nauczycielu,
10:19
just a few minutes ago when you were speaking, about this teacher,"
239
607000
3000
kilka minut temu właściwie,
10:22
he said, "because six months ago,
240
610000
2000
bo pół roku temu
10:24
I saved his life."
241
612000
2000
uratowałem mu życie"
10:26
(Laughter)
242
614000
2000
(Śmiech)
10:28
He said, "He was in a car wreck,
243
616000
2000
"Miał wypadek samochodowy,
10:30
and I pulled him out, gave him CPR,
244
618000
3000
wyciągnąłem go i udzieliłem pomocy,
10:33
and I saved his wife's life as well."
245
621000
3000
uratowałem też jego żonę."
10:36
He said, "I think he thinks better of me now."
246
624000
2000
"Teraz może lepiej o mnie myśli."
10:38
(Laughter)
247
626000
2000
(Śmiech)
10:40
(Applause)
248
628000
5000
(Brawa)
10:46
You know, to me,
249
634000
2000
Społeczności ludzkie
10:48
human communities depend upon
250
636000
2000
opierają się na
10:50
a diversity of talent,
251
638000
2000
różnorodności talentów,
10:52
not a singular conception of ability.
252
640000
3000
a nie jednym jego rodzaju.
10:55
And at the heart of our challenges --
253
643000
2000
To sedno naszych problemów.
10:57
(Applause)
254
645000
2000
(Brawa)
10:59
At the heart of the challenge
255
647000
2000
W centrum problemu
11:01
is to reconstitute our sense of ability
256
649000
2000
leży zmiana postrzegania
11:03
and of intelligence.
257
651000
2000
umiejętności i inteligencji.
11:05
This linearity thing is a problem.
258
653000
2000
Liniowość to problem.
11:07
When I arrived in L.A.
259
655000
2000
Kiedy przyjechałem do Los Angeles
11:09
about nine years ago,
260
657000
2000
dziewięć lat temu,
11:11
I came across a policy statement --
261
659000
3000
natknąłem się na twierdzenie,
11:14
very well-intentioned --
262
662000
2000
pewnie z dobrą intencją:
11:16
which said, "College begins in kindergarten."
263
664000
3000
"Studia zaczynają się w przedszkolu."
11:21
No, it doesn't.
264
669000
2000
Wcale nie.
11:23
(Laughter)
265
671000
3000
(Śmiech)
11:26
It doesn't.
266
674000
2000
Nie.
11:28
If we had time, I could go into this, but we don't.
267
676000
3000
Wyjaśniłbym to mając więcej czasu.
11:31
(Laughter)
268
679000
2000
(Śmiech)
11:33
Kindergarten begins in kindergarten.
269
681000
2000
W przedszkolu zaczyna się przedszkole.
11:35
(Laughter)
270
683000
2000
(Śmiech)
11:37
A friend of mine once said,
271
685000
2000
Mój przyjaciel powiedział,
11:39
"You know, a three year-old is not half a six year-old."
272
687000
3000
"Trzylatek to nie pół sześciolatka."
11:42
(Laughter)
273
690000
2000
(Śmiech)
11:44
(Applause)
274
692000
5000
(Brawa)
11:49
They're three.
275
697000
2000
To trzylatek.
11:51
But as we just heard in this last session,
276
699000
2000
Jak już słyszeliśmy,
11:53
there's such competition now to get into kindergarten --
277
701000
3000
jest duże współzawodnictwo
11:56
to get to the right kindergarten --
278
704000
2000
by dostać się do przedszkola,
11:58
that people are being interviewed for it at three.
279
706000
3000
są rozmowy kwalifikacyjne.
12:03
Kids sitting in front of unimpressed panels,
280
711000
2000
Dzieci ze swoimi CV, siedzące przed
12:05
you know, with their resumes,
281
713000
2000
niewzruszonymi komisjami,
12:07
(Laughter)
282
715000
3000
(Śmiech)
12:10
flipping through and saying, "Well, this is it?"
283
718000
2000
które pytają: "Czy to wszystko?"
12:12
(Laughter)
284
720000
2000
(Śmiech)
12:14
(Applause)
285
722000
3000
(Brawa)
12:17
"You've been around for 36 months, and this is it?"
286
725000
3000
"Żyjesz już od 36 miesięcy i to tyle?"
12:20
(Laughter)
287
728000
7000
(Śmiech)
12:27
"You've achieved nothing -- commit.
288
735000
3000
"Nic nie osiągnąłeś,
12:30
Spent the first six months breastfeeding, the way I can see it."
289
738000
3000
pół roku spędzone na karmieniu piersią?"
12:33
(Laughter)
290
741000
3000
(Śmiech)
12:38
See, it's outrageous as a conception, but it [unclear].
291
746000
3000
To śmieszne, ale ludzie to kupują.
12:41
The other big issue is conformity.
292
749000
2000
Następnie mamy konformizm.
12:43
We have built our education systems
293
751000
2000
Budujemy systemy edukacji,
12:45
on the model of fast food.
294
753000
2000
na modelu fast foodów.
12:47
This is something Jamie Oliver talked about the other day.
295
755000
3000
Jamie Oliver o tym mówił.
12:50
You know there are two models of quality assurance in catering.
296
758000
2000
Są dwa modele ochrony jakości w cateringu.
12:52
One is fast food,
297
760000
2000
Jeden to fast food,
12:54
where everything is standardized.
298
762000
2000
gdzie wszystko jest standardowe.
12:56
The other are things like Zagat and Michelin restaurants,
299
764000
2000
Drugi to restauracje
12:58
where everything is not standardized,
300
766000
2000
w których nic nie jest standardowe,
13:00
they're customized to local circumstances.
301
768000
2000
ale dostosowane dla potrzeb lokalnych.
13:02
And we have sold ourselves into a fast food model of education,
302
770000
3000
Teraz edukacja działa jak fast food.
13:05
and it's impoverishing our spirit and our energies
303
773000
3000
Ograbia nas z energii i dobrego nastroju,
13:08
as much as fast food is depleting our physical bodies.
304
776000
3000
jak fast foody wyczerpujące nasze ciała.
13:11
(Applause)
305
779000
5000
(Brawa)
13:17
I think we have to recognize a couple of things here.
306
785000
2000
Zdajmy sobie sprawę z kilku rzeczy.
13:19
One is that human talent is tremendously diverse.
307
787000
3000
Talenty są niesamowicie zróżnicowane.
13:22
People have very different aptitudes.
308
790000
2000
Ludzie mają różne zdolności.
13:24
I worked out recently that
309
792000
2000
Ostatnio wyliczyłem,
13:26
I was given a guitar as a kid
310
794000
2000
że dostałem gitarę
13:28
at about the same time that Eric Clapton got his first guitar.
311
796000
3000
w tym samym czasie kiedy Eric Clapton dostał swoją.
13:32
You know, it worked out for Eric, that's all I'm saying.
312
800000
3000
Jemu to wyszło na dobre.
13:35
(Laughter)
313
803000
2000
(Śmiech)
13:37
In a way, it did not for me.
314
805000
2000
Mnie nie koniecznie.
13:39
I could not get this thing to work
315
807000
3000
Nie mogłem sprawić żeby działała
13:42
no matter how often or how hard I blew into it.
316
810000
2000
nie ważne jak mocno w nią dmuchałem.
13:44
(Laughter) It just wouldn't work.
317
812000
2000
Nie działało.
13:49
But it's not only about that.
318
817000
2000
Ale nie tylko o to chodzi.
13:51
It's about passion.
319
819000
2000
Chodzi o pasję.
13:53
Often, people are good at things they don't really care for.
320
821000
2000
Często ktoś jest dobry w czymś czego nie lubi.
13:55
It's about passion,
321
823000
2000
Chodzi o pasję,
13:57
and what excites our spirit and our energy.
322
825000
3000
która budzi naszą energię.
14:00
And if you're doing the thing that you love to do, that you're good at,
323
828000
3000
Jeśli robi się coś co się kocha,
14:03
time takes a different course entirely.
324
831000
3000
czas wydaje się inny.
14:06
My wife's just finished writing a novel,
325
834000
3000
Moja żona skończyła pisać książkę,
14:09
and I think it's a great book,
326
837000
2000
myślę, że jest świetna,
14:11
but she disappears for hours on end.
327
839000
3000
ale znikała na całe godziny.
14:14
You know this, if you're doing something you love,
328
842000
2000
Jeśli robi się coś co się kocha,
14:16
an hour feels like five minutes.
329
844000
3000
godzina jest jak pięć minut.
14:19
If you're doing something that doesn't resonate with your spirit,
330
847000
2000
Gdy robi się coś czym się nie pasjonujemy,
14:21
five minutes feels like an hour.
331
849000
2000
pięć minut wydaje się godziną.
14:23
And the reason so many people are opting out of education
332
851000
3000
Dużo ludzi rezygnuje z edukacji,
14:26
is because it doesn't feed their spirit,
333
854000
2000
bo nie karmi ich duszy,
14:28
it doesn't feed their energy or their passion.
334
856000
3000
nie napędza pasji i energii.
14:31
So I think we have to change metaphors.
335
859000
3000
Musimy zmienić swoje metafory.
14:34
We have to go from what is essentially an industrial model of education,
336
862000
3000
Przejść z modelu industrialnego,
14:37
a manufacturing model,
337
865000
2000
nastawionego na wytwarzanie,
14:39
which is based on linearity
338
867000
2000
opartego na liniowości,
14:41
and conformity and batching people.
339
869000
3000
konformizmie i porcjowaniu ludzi,
14:44
We have to move to a model
340
872000
2000
musimy przejść do modelu
14:46
that is based more on principles of agriculture.
341
874000
3000
opartego na rolnictwie.
14:49
We have to recognize that human flourishing
342
877000
3000
Rozkwit nie jest
14:52
is not a mechanical process;
343
880000
2000
procesem mechanicznym,
14:54
it's an organic process.
344
882000
2000
to proces organiczny.
14:56
And you cannot predict the outcome of human development.
345
884000
3000
Nie da się przewidzieć wyniku;
14:59
All you can do, like a farmer,
346
887000
2000
można tylko, jak rolnik,
15:01
is create the conditions under which
347
889000
2000
dostarczyć warunków
15:03
they will begin to flourish.
348
891000
2000
odpowiednich do rozwoju.
15:05
So when we look at reforming education and transforming it,
349
893000
3000
Reformowanie i transformacja edukacji
15:08
it isn't like cloning a system.
350
896000
3000
nie powinny przypominać klonowania.
15:11
There are great ones, like KIPP's; it's a great system.
351
899000
2000
Są systemy świetne jak KIPP.
15:13
There are many great models.
352
901000
2000
Jest ich dużo.
15:15
It's about customizing to your circumstances
353
903000
3000
Chodzi o dostosowanie do okoliczności
15:18
and personalizing education
354
906000
2000
i o spersonalizowanie edukacji
15:20
to the people you're actually teaching.
355
908000
2000
dla potrzeb uczniów.
15:22
And doing that, I think,
356
910000
2000
To byłoby rozwiązanie
15:24
is the answer to the future
357
912000
2000
przyszłych problemów,
15:26
because it's not about scaling a new solution;
358
914000
3000
nie chodzi o nowe rozwiązanie,
15:29
it's about creating a movement in education
359
917000
2000
ale o stworzenie nowego ruchu
15:31
in which people develop their own solutions,
360
919000
3000
w którym ludzie wymyślą własne rozwiązania,
15:34
but with external support based on a personalized curriculum.
361
922000
3000
bazujące na indywidualnym trybie nauczania.
15:37
Now in this room,
362
925000
2000
Na tej sali
15:39
there are people who represent
363
927000
2000
są ludzie reprezentujący sobą
15:41
extraordinary resources in business,
364
929000
2000
niesamowite zasoby biznesowe,
15:43
in multimedia, in the Internet.
365
931000
2000
multimedialne i internetowe.
15:45
These technologies,
366
933000
2000
Te technologie,
15:47
combined with the extraordinary talents of teachers,
367
935000
3000
w połączeniu z utalentowanymi nauczycielami,
15:50
provide an opportunity to revolutionize education.
368
938000
3000
mogą zrewolucjonizować edukację.
15:53
And I urge you to get involved in it
369
941000
2000
Proszę byście się tym zajęli,
15:55
because it's vital, not just to ourselves,
370
943000
2000
bo to istotne, nie tylko dla nas samych,
15:57
but to the future of our children.
371
945000
2000
ale dla przyszłości naszych dzieci.
15:59
But we have to change from the industrial model
372
947000
2000
Musimy zmienić model z industrialnego
16:01
to an agricultural model,
373
949000
2000
na bardziej rolniczy,
16:03
where each school can be flourishing tomorrow.
374
951000
3000
gdzie szkoły zaczną kwitnąć.
16:06
That's where children experience life.
375
954000
2000
To tam dzieci stykają się z życiem.
16:08
Or at home, if that's where they choose to be educated
376
956000
2000
Albo w domu, jeśli wolą uczyć się
16:10
with their families or their friends.
377
958000
2000
z rodziną i znajomymi.
16:12
There's been a lot of talk about dreams
378
960000
2000
W ciągu ostatnich dni,
16:14
over the course of this few days.
379
962000
3000
dużo było mowy o marzeniach.
16:17
And I wanted to just very quickly ...
380
965000
2000
Chcę tylko powiedzieć...
16:19
I was very struck by Natalie Merchant's songs last night,
381
967000
3000
Piosenki Natalii Merchant były niesamowite,
16:22
recovering old poems.
382
970000
2000
tchnęły życie w stare wiersze.
16:24
I wanted to read you a quick, very short poem
383
972000
2000
Chcę wam przeczytać wiersz
16:26
from W. B. Yeats, who some of you may know.
384
974000
3000
W.B. Yeatsa, pewnie go znacie.
16:29
He wrote this to his love,
385
977000
2000
Napisał go dla swojej miłości
16:31
Maud Gonne,
386
979000
2000
Maud Gonne,
16:33
and he was bewailing the fact that
387
981000
3000
opłakując fakt, że nie mógł jej dać
16:36
he couldn't really give her what he thought she wanted from him.
388
984000
3000
tego czego ona potrzebowała.
16:39
And he says, "I've got something else, but it may not be for you."
389
987000
3000
Mówi "Mam coś innego, ale może to nie dla ciebie."
16:42
He says this:
390
990000
2000
Mówi to:
16:44
"Had I the heavens' embroidered cloths,
391
992000
3000
"Gdybym miał niebios wyszywaną szatę
16:47
Enwrought with gold
392
995000
2000
Z nici złotego i srebrnego światła,
16:49
and silver light,
393
997000
2000
Z nici złotego i srebrnego światła,
16:51
The blue and the dim
394
999000
2000
Ciemną i bladą, i błękitną szatę
16:53
and the dark cloths
395
1001000
2000
Ciemną i bladą, i błękitną szatę
16:55
Of night and light and the half-light,
396
1003000
3000
Ze światła, mroku, półmroku, półświatła,
16:58
I would spread the cloths under your feet:
397
1006000
3000
Rozpostarłbym ci tę szatę pod stopy,
17:01
But I, being poor,
398
1009000
3000
Lecz biedny jestem: me skarby – w marzeniach,
17:04
have only my dreams;
399
1012000
3000
Lecz biedny jestem: me skarby – w marzeniach,
17:07
I have spread my dreams under your feet;
400
1015000
3000
Więc ci rzuciłem marzenia pod stopy,
17:10
Tread softly
401
1018000
2000
Stąpaj ostrożnie, stąpasz po marzeniach."
17:12
because you tread on my dreams."
402
1020000
3000
Stąpaj ostrożnie, stąpasz po marzeniach."
17:15
And every day, everywhere,
403
1023000
3000
Codziennie, wszędzie
17:18
our children spread their dreams beneath our feet.
404
1026000
3000
dzieci rzucają nam marzenia pod stopy.
17:21
And we should tread softly.
405
1029000
3000
Powinniśmy stąpać ostrożnie.
17:24
Thank you.
406
1032000
2000
Dziękuję.
17:26
(Applause)
407
1034000
17000
(Brawa)
17:43
Thank you very much.
408
1051000
2000
Bardzo dziękuję.
ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educatorCreativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.
Why you should listen
Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."
A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.
Ken Robinson | Speaker | TED.com